ONS BLAD
LICHTING 1938 BLIJFT
ONDER DE WAPENEN
Poolsch ultimati
verwacht
Azana en Prieto
Z. Em. Kardinaal Innitzer
bezoekt Hitler
iri
1
i
Het nieuws van heden
mui
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PATGLOP 3
ALKMAAB
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
VEREENIGDE katholieke pers
in
Medewerking van den
clerus toegezegd
c
Voorzichtigheid
teksk
H
Majoor Fey pleegt
zelfmoord
Beck’s terugkeer nog
afgewacht
Tornado teistert
Amerika
Regeeringsverklaring
van Blum
3
Aanwijzingen van den
Kardinaal
Dr. Colijn deelt per radio mede, dat de regeering
dit besluit nam in verband met de
spanning in Europa
WOENSDAG 16 MAART 193Ö
Krachtiger actie
der Sudeten
Eg
L
Minister Colyn
het
Fa
r*
I
ïTii
Herstel der betrekkingen en erken
ning van den status quo zdG
heden geëischt worden
Verklaring der Henlein-party in
de Tsjechische Kamer
„De katholieken stellen zich
voorwaardelyk achter den
grooten Duitschen staat"
Opstelling geschiedt in een heden
te houden ministerraad
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
F
Talryke personen om
leven gekomen
- EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 139
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 2Sct.pL
rwgol; Ingwzonden Mwdedeollngon 40 jrt. p. L
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief vo<x sdverteeren bij sbo«-
- nemont wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt.
De acteurs(trice) Ran Beuker, Corry Vonk en Wim Kan ojtde Jaarbeurs voor de
die wnrflt heH'r-j* fteg.fla.BagLlkl Vries
^VkV\\\\wuïiiini7^
is
De troepen van Franco onder
vinden slechts weinig
tegenstand
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
1
o
Over den
zal
den
I,
f
1
l
-1]
'3
3
1
-■'Ja
>Ujk was dit de bedoeling der regee-
sy hoopte, om allerlei redenen, dat
zy de verlenging van den eersten oefentijd eerst
zou behoeven toe te passen op de lichting 1939.
waarvan het eerste deel In October aj. onder
de wapenen moet komen.
Aanvanl
ring niet.
Pastoor H. Thwunn, rustend herder van Lira
overleden.
TOULOUSE, IC Maart (Havas) Het
vliegveld te Toulouse is ervan in ken
nis gesteld, dat eik oogenblik de aan
komst van Asana en Friste Tb te ver
wachten.
hland
rejul-
1
WARSCHAU, 15 Maart. (Havas). De berich
ten van het Littauscbe telegraaf-agentschap,
volgens welke Llttauen Polen heeft voorgesteld
gevolmachtigden te benoemen voor de regeling
van het incident worden aldus Havas van
Poolsche zijde bevestigd noch tegengesproken.
Niettemin is het mogelijk, dat het incident van
11 Maart het uitgangspunt wordt voor een di
plomatieke actie tot herstel der normale betrek
kingen tusschen beide landen.
Tot nu toe waren er vele maanden In het
jaar, dat geen enkel vervet tegen plotselin
ge verrassingen mogetyk was. In bet licht
van het seer snelle verloop van militaire
acties als thans mogelUk bleek, mag snik
een toestand onder de huidige omstandig
heden geen dag langer bestendigd worden.
L Zielzorgers en geloovlgen stellen zich on-
voorwaardeiyk achter den grooten Duitschen
Bij zijn bezoek was Kardinaal Innitzer verge
zeld van Von Papen en den zeereerwaarden heer
Van Jauner; deze laatste bleef bij het onder
houd tegenwoordig.
Reeds morgen zullen er in de Oostenrtfk-
sehe pers enkele aanwüoingen van Kardi
naal Innitzer aan den clerus en de Katho
lieken van Oostenrijk verschijnen.
Den letterlijken tekst van de voornaam
ste dezer aanwijzingen laten wij hier volgen.
Adolf Hitler drukte den wensch uit op mede
werking der belde confessies, zoowel de Katho
lieke als de protestantsche, te mogen rekenen.
Kardinaal Innitzer heeft de grootst mogelyke
medewerking van den Katholieken clerus toe
gezegd.
Z. K. H. Prins Bernhard heelt Dinsdagmiddag de nieuwe hal van het Jaarbeursge
bouw, welke naar Prinses Beatrix genoemd is, geopend. De aankomst van
den Prins
Bn voor het overige ligt het In het voor
nemen van den minister van Defensie, em
met ernstige persoonlijke belangen met in
begrip van die van verwanten, zooveel aio
lands belang toelaat, terdege rekening te
houden.
„De Führer heeft mij heden ontvangen. Ik
geef hier aan de Katholieke zielzorgers en het
Katholieke volk van het Aartsbisdom Weenen
en van het Burgenland (dat ook onder het
Aartsbisdom Weenen behoort) de volgende aan
wijzingen:
Het is voor de Christenen, die op grond van
Gods Woord Gods geven wat Gode is, vanzelf
sprekend, dat zy ook den staat geven, wat den
staat is.
week
st de
1 van
welke
g der
it de
■iding
een
pper-
i gas-
kan
deze
lang-
ttlng
i de
r het
eelen
and-
mte-
r de
d.
I pro-
van
ikhul-
reeds
rmlng
telt,
rmlng
Juist is ook wat de heer Chamberlain op
merkte, dat men zich weliswaar behoort te
onthouden van al te haastige besluiten en van
achtekxue woorden, maar dat zulks niet mag
leiden tot veronachtzaming van de noodzake
lijke voorzorgen.
Het is niet nu voor het eerst, dat ook de
Nederlandsche regeerlng zich verplicht achtte
om rekening te houden met de politieke span
ningen om ons heen en om de voorzorgen te
treffen, die noodig werden geacht.
Het feit, dat wij niet het geheele jeer door
de beschikking hebben «ver geoefende militai
ren rapte reeds éénmaal nu twee jaren
geleden tot een buitengewone voorziening
van tydeiyken aard. Daarna heeft de regeerlng
een wijziging van ons legerstelsel in overweging
genomen, die er op gericht was deze zwakke
stee In ons defensiestelsel te doen verdwijnen
en in gemeen overleg met de 8taten.Generaal
is de wet van 31 Februari 1938 tot stand ge
komen, waarbij de duur van de eerste oefening
voor de infanterie van 5K maand tot 11 maan
den werd verlengd. De aldus gewijzigde Dienst
plichtwet is 5 Maart jl in werking getreden
en daardoor is de weg gebaand cm het geheele
jaar te kunnen beschikken over eene, zy het
niet zeer sterke, voldoend geoefende troepen
macht, die in staat is het eerste verzet te bie
den tegen aantasting van ons grondgebied.
De motieven, die regeerlng en
volksvertegenwoordiging bewogen*
tot versterking onzer veiligheid,
pleiten vanzelf ook voor een zoo
snel mogelijk tempo van de aan
vaarde voorzieningen. Hot gevoel
van onzekerheid, waarvan de heer
Colijn gewaagde, kan geen vrede
nemen met een hiaat In de door
voering der beveiliging.
Daarom meenen wij, dat de gis
teren aangekondigde voorziening
ook zonder de gebeurtenissen dor
laatste dagen logisch zou geweest
zijn, en dat die gebeurtenissen dus
minder oorzaak dan aanleiding er
toe zijn.
Het besluit heeft dan ook niets,
dat méér verontrustend zou zijn
dan de algomeene situatie zelf.
Hot Is een uiting van voorzichtig
heid, do oude deugd van het dijken-
land, die bij voortduring geboden
Is, nu het getij der Internationale
verhoudingen op vlood staat.
Pelen zee heden een ultimatum zenden aan
Llttauen, waarin *t herstal der betrekkingen on
erkenning van den status «na zeetocht werden.
Frankrijk en Sovjet-Rusland stellen sieh garaat
voor Tsjecho-Slowakije.
Nadat te Weenen een grooto parade is gehouden.
Is Hitler weer naar Muenchen teruggekeerd.
Naar aanleiding van de m. volksstemming zal
Hitler een aantal redevoeringen in Oostenrijk
houden.
Dinsdagmorgen om tien uur is
Z. Em. Kardinaal Innitzer door Rjjks-
kanselier Adolf Hitler in hotel Im
perial te Weenen ontvangen.
De Kardinaal heeft hier met den
Fuehrer een onderhoud gehad, dat
circa twintig minuten duurde.
Uit de beste bron wordt vernomen,
dat de Kardinaal een goeden indruk,
van dit onderhoud heeft gekregen.
MINISTER COLIJN.
REGEERING HEEFT BESLOTEN DEN VER
LENGDEN EERSTEN OEFENTIJD TE DOEN
GELDEN VOOR DB LICHTING IBM.
Kard. Innitser hooft een bezoek gebracht aan-
Hitler. Z. Em- die hiervan een gunstigen indrnk
ontving, heeft de voile medewerking van den.
clerus toegeeegd.
z e
De toestand in CatalonM zou gespannen"* s0n;
de republikeinsche autoriteiten aldaar maden
roet de rechterben besprekingen voeren.
De Speansche ambassade te Londen heeft
vanavond medegedeeld, dat het Speansche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken mededeelin-
gen heeft ontvangen, volgens welke Dultechland
een nieuwe Inmenging in Spanje zou voorbe
reiden. Volgens deze inlichtingen zouden dertig
duizend man der SA. gisteren met Dultsche
schepen naar Spanje zijn vertrokken. Zij zou
den door deskundigen van de RJJksweer zijn
opgeleid voor Infanterie- en artilleriegevechten.
WARSCHAU, 15 Maart. (D. N. B.) Met
betrekking tot de geruchten over een Poolsch
ultimatum aan Llttauen, verneemt het Dult
sche nieuwsbureau van welingelichte zijde:
-In officieele kringen heerscht ever
hot grensincident grooto verontrusting en
men ie besloten een ultimatum te stellen,
dat als voorwaarden zal bevatten het her
stel der diplomatieke en consulaire be-
trokMngeu, zoomede de erkenning «au den
status quo door Llttauen, d.wj. LMMnen aal
definitief moeten afzien van Wilna.
De omstandigheden dwingen ons thans
dat voornemen prijs te geven. De hoogste
belangen van het land nopey daartoe.
Voor sommigen sa! dit regeeringsbesluit on
getwijfeld een teleurstelling zijn, maar ook
zy zullen begrijpen, dat de algemeene po
litieke toestand niet toelaat om op-zien-
komen te spelen. Ook zy zullen inzien, dat
het treffen van voorzorgen in dezen tijd
niet mag worden nagelaten.
De minister-president, dr. H. Colijn,
heeft Dinsdagavond om 7.50 uur
over beide zenders een radio-rede uit
gesproken.
Z. Exc. sprak als volgt:
De gebeurtenissen van de laatste
dagen in het buitenland hebben ook
op het Nederlandsche volk een diepen
indruk gemaakt. Ook onze zorgen
en moeiten zijn er door vermeerderd.
Want al is het nu zóó, dat geen
onmiddellgk oorlogsgevaar dreigt, al
mag mefi er voor danken,* dat ook
deze wolk voorbijdreef zonder ravage
over ons werelddeel aan te richten,
het is niettemin juist wat de Engelsche
minister-president Maandag in het
Lagerhuis getuigde, dat de jongste
gebeurtenissen een effect moeten heb
ben, dat men thans nog niet met
nauwkeurigheid bepalen kan, maar
dat toch hierop neerkomt, dat het
gevoel van onzekerheid en onveilig
heid in Europa in sterke mate ver
hoogd is.
staat en zijn Führer, want de wereldgeschied-
kundlge strijd tegen den mlsdadigen waan van
het bolsjewisme en voor de veiligheid van het
Dultsche leven, voor de verschaffing van werk
en brood, voor de macht en de eer van het
rijk en voor de eenheid van het Dultsche volk,
is blijkbaar door den zegen van de Voorzienig
heid begeleid.
2. De uitsluitende taak der priesters is de
zielzorg, het opdragen van het Heilig Misoffer
en andere kerkeiyke handelingen, als het toe
dienen van de HJt. Sacramenten, het verkon
digen van Gods Woord, zooals Wij dat uit de
H Schrift en door de Overlevering hebben over
genomen.
De zielzorgers moeten zich dientengevolge van
zelf van politiek verre houden en de ontwik
keling der dingen met vertrouwen tegemoet
zien.
3. Uit het geloof aan de innerlijke verbon
denheid der zielen vloeit voor de Christenen de
overtuiging voort, dat de natuurlijke gemeen
schap der natie geroepen is een goddelijke idee
te verwezenlijken, waaruit volgt, dat de beoefe-
ning der natuurlijke deugden de vooropzetting
vim een echt religieus leven Is.
4. Ik druk den leiders der jeugdorganisaties
op het hart de aansluiting aan de jeugdorgani
saties van den Duitschen staat voor te bereiden.
„De Kerk zal haar trouw tegenover den grooten
Duitschen staat niet te betreuren hebben”
dit woord van den Führer is een garantie, dat
de eigenlijke taak der Kerk vervuld kan worden
En zoo staan de Katholieken in hun geheel
het beste in voor den welstand van het rijk en
volk en vaderland.”
'a
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraegd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubrlek 10 cl pet 'egoL
Het is daarom, dat de regeering
besloten heeft gebruik te maken wan
de bevoegdheid, die zy krachtens de
gewijzigde Dienstplichtwet bezit, om
den verlengtren eersten oefentijd
reeds te doen gelden voor de lich
ting 1938, dus ook voor dat deel er
van, dat in het begin van October
1937 voor eerste oefening onder do
wapenen is gekomen.
Het gevolg hiervan is derhalve, dat
dat deel der lichting 1938, dat 25
Maart a.s. met groot verlof naar huis
zou zijn teruggekeerd, na dien datan
onder de wapenen ud blijven.
Onze correspondent te Weenen seint oiiad.d.
15 Maart: 1
PRAAG 16 Maart. (Havas.) Frank, een af
gevaardigde der partij van Henlein, heeft in de
Tsjechische Kamer een verklaring afgelegd
namens de partij der Sudeten-Dultschers.
Hij zeide o.m„ dat het volk der Sudeten den
«eer sterken wil heeft te leven en zich door
de Sudetenparty een instrument heeft ge
schapen voor zyn politieken stryd. De leiders van
den Tsjechoslowaakschen staat biyven zich over
dese realiteit een illusie maken. In plaats van
de wettige eischen van de Sudetenvolk in te
willigen en het aldus voor den staat te winnen,
voeren zy een politiek, die de betrekkingen
«teeds meer gespannen en instabiel maakt. De
Party der Sudeten-Dultschers verklaart, dat het
realistischer en daarom een betere staatspoll-
tlek zou zyn zich minder bezig te houden met
het lot van het Dultsche ryk en met het lot
v»n dat deel van het Dultsche volk, dat bulten
de grenzen van Tsjechoslowakye woont en een
«tand van zaken te scheppen, welke geen enkel
tootlef voor klachten overlaat.
NEW-YORK, 16 Maart (Reuter) De Amerl-
kaansche staten Illinois, Missouri, Arkansas,
Alabama, Tennessee, Mississippi en Iowa zyn
geteisterd door wervelstormen, tengevolge waar
van zestien personen gedood zyn en groote
materieele schade werd aangericht.
Het zwaarst had de stad Belleville In Tennes
see te lyden, waar zeven personen cm het
leven kwamen.
vyftig personen werden gewond en 400 zyn
dakloos.
PARIJS, 15 Maart (Havas). Morgenmid
dag om vyf uur zullen de Fransche ministers
en onderstaatssecretarissen in kabinetsraad by-
eenkomen, voor het opstellen van de regeerings
verklaring, die definitief goedgekeurd zal wor
den in den ministerraad, die Donderdagoch
tend om 10 uur onder voorzitterschap van pre
sident Lebrun zal worden gehouden.
Hedenmiddag om vyf uur hebben de minis
ters voor de Landsverdediging in een bijeen
komst met de delegaties van de betrokken
arbeidersorganisaties de middelen bestudeerd
om de oorlogsproductie op te voeren.
De voorzitters en vertegenwoordigers van de
Fransche minderheldsfracties zyn vanmorgen
in een vergadering byeengekomen, waar zy een
motie aannamen, waarin ojn. het volgende
wordt gezegd:
De presidenten en vertegenwoordigers der
minderheldsfracties betreuren het te constatee-
ren, dat ondanks de genomen besluiten som
migen voortgaan met het maken van |>ropa-
ganda voor de formule van een nationaal front
rondom het volksfront, hetgeen deelneming
van de communisten zou Inhouden, zy beves
tigen hun tevoren ingenomen standpunt, on
besluiten nauw contact te houden, met het oog
op den toenemenden ernst der gebeurtenissen,
dien zy opnieuw onder d« aandacht van bet
land brengen.
vorm, waarin het ultimatum
worden gesteld, Is men het nog niet eens.
De beslissing zal pas na den morgen te ver
wachten terugkger van den Poolschen minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Beek, worden
genomen. Ken officieele bevestiging is tot nu
toe volgens het Poolsche telegraaf-agentschap
nog niet te verkrygen.
Z. Em. Kard. Innuzer, Aartsbisschop
van Weenen
De Sodeten-Daltechers In Tsjeeho-Slowakije
kondigen een krachtiger actie aan.
BUREAUX:
'ALKMAAR, Hof 6, Tolofoon 4330 «n 4220
DEN HELDER, Stationsstraat 3, Telefoon 771
HOORN, Koepoortsweg 94, Tolofoon 412
SCHAGEN, Molonstraot 52, T«l«foon BI.
ABONNEMENTSPRIJS:
Mat Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar /L— per kwertaal of
15 cents per week, voor buiten Alkmaar
f 2.50 per kwartaal of 20 cents per week.
Uiig. N. V. Drukk. De Spaarnestad - Haarlem
Naar uit Saragossa wordt gemeld, zyn da
Speansche troepen onder commando van Aran
da ten Zuiden van den weg Montalban-Alcanls
tot den aanval overgegaan. Tegen den avond
hadden de troepen zich meester gemaakt van
het bergmassief Sierra Dan Just.
Over het algemeen rukken de troepen van
Franco op zonder veel tegenstand te ontmoeten.
In een officieel communiqué van het reeht-
sche hoofdkwartier wordt medegedeeld, dat de
troepen aan het front van Aragon den linker
oever van de Guadeloupe hebben bereikt. By
het vallen van den nacht waren het station van
Oaspe en een aantal hulzen bezet. Ook enkele
hoogten langs den van Caspe naar Alcanls
werden bezet.
Terwyi het communiqué werd opgesteld, ruk
ten de troepen nog steeds voort. Verscheidene
belangrijke posities werden bezet. De troepen
van Franco maakten talryke krijgsgevangenen,
vier vliegtuigen van de regeering werden om
laag geschoten.
Naar thans vernomen wordt, zyn twee opva
renden van het Brltsche schip Stanwell om het
leven gekomen en vier ernstig gewond. De ge
zagvoerder van het schip is niet ernstig ge
kwetst, doch vermoedeiyk zal de Deensche
waarnemer van de nlet-inxnenglng, kapitein
Madsen, aan zyn wonden bezwijken.
Stand op Woensdag 9 our vja: 1M4B
Vorige stand: MBA
WEENEN, 16 Maart. (Reuter). Majoor
Fey, de oprichter en leider van de „Hetm-
wehr”, heeft zelfmoord gepleegd met vrouw
en zoon.
Ten slotte doe ik een beroep op het
geheele vaderland om kracht te too-
nen door rustige aanvaarding van wat
noodzakeljjk is. En ik besluit met de
bede, dat de Almachtige God ons
werelddeel en daardoor ook ons
vaderland behoede voor een nieuw
armageddon.
Wy verklaren plechtig, aldus spr., dat
wy ons niet scharen achter den Tsjecho-
Slowaakschen nationalen staat, en tevens,
dat wy ons niet tevreden stellen met den
«chyn van de overeenkomst van 18 Februari
1937 en dat wy gedwongen en vastbesloten
zyn op nog grooter schaal te strijden voor
°nze politieke rechten, voor onze cultureele
vrijheid en voor onze sociale en ecnotnlschc
WAsrborgen»
j et besluit, gisteravond door
I I mlnister-prosidont Colijn ov«r
du radio medogodeeld, om
•lfmaand«lijksch«n oefentijd
óók te doen gelden voor de in
October I.L opgekomen manschap-
pen, die anders op 25 Maart a.s.
met groot verlof zouden zijn ge
gaan, is volkomen consequent
TM
