De
J.B.Koster
streektaal
Uit den Raad
Alkmaar, 9 April
„Mijn man zegt
’t is de eenige sigaret
die tverkelijk „eenig” is!”
E
ZATERDAG 9 APkii- 19^8
UITSLAG VEILING
R.K. A.F.C.
W1T-GELE KRUIS
Een
1
Ror
AGENDA
Burchtvrede
Gem. Radio-dutribatie
Apothekertnachtdignd
Schoolkor f bal wed«tr ij den
Kruisvaart Cohort Laurentius
FAILLISSEMENTEN
leden, althans velen van ben. zich tegen dit
Uitsluiting van den
architect?
B R O UWE RS
Menbei- en Beddenmagazlji
LAAT 183-185 t/o de R.K. Kert
d. Mo-
EUWS
31 C.A.,
groot
ge-
i
ZONDAG 16 APRIL
Zaterdag 9 April:
dê
moet
dit
neen
i.-
Ê-
I
U11
FOCUS
Te
hwm g,
van
aan
Jongens laten wy In deze droeve dagen fiere
ridders zijn van Koning Christus. Een puntje
voor deze week.
Iedere kruisvaarder die in de gelegenheid
is woont in de Goede Week de plechtigheden
by en speciaal bidden voor vervolgers en ver
volgden.
moeilijkheden waren talrijk: allereerst
kleine plaatselijke verschillen In
-i; dan was er zooveel moois, dat uit
niet opgenomen
Rotterdam.
Nijmegen.
De Friezen hebben dadelijk de hand aan den
ploeg geslagen: na gehouden besprekingen heeft
men besloten In het Se en 7e leerjaar 1 uur
lezen en 1 uur taal per week voor het Frlesch
beschikbaar te stellen.
wy zijn van meenlng, dat de overige streek
talen, die daarvoor in aanmerking komen, niet
mogen achterblijven. De streektalen, die In vol
doende mate afwijken van ons Algemeen Be-
HM is w
landen, trc
u eenmsa
bollenveldei
.jeu oversl
jde tanendi
om dit sch
Dsn stas
waarop me
mer weer te
idnthen- er
in Uoe, I
hout en si
lelijke drul
schoonheid
wear Mei
da aaai
prielen
toe
f Sch op pri
naar de an
de trekachu
[standen bot
daarom, wt
[gang van tl
gen in eei
noodlg had<
Dat heeft
[doch vaar
gangetje <A
bewonderen,
zonder het
Het is dt
|van de gebi
ten van cal
den Heerew
bieden per t
-de boüenvel
Zeker is
ken van dt
'vallen en w
iden remaak
•ttraci
te n
i tuae
i leen
COMB KREYMBORG
MW" V
Mr. A
vas L
X 1I>
I. ore-
Rondom b
lerder. De tl
ook? Zot
feestelijk ven
°e schipper
foorplan van
*n braggetj
ferder. Llnkt
*U»Je wind
doemen in
kn. Zij snul
wfleen elk
k tulpenvar
U een bep
ök, op hun
rot
reede
®aken
I: tadi.
•••k aaa
met
dat
*fc“*sen i
■M süM
"'a
Het gaat
len stapt o
en versierd
l'tte petten
weging, na
loteling t
lengeling d
Velden vol
■ar een po
i blauwe
golft g
•varieerde I
aschen de
Dl W>«
vriendelijki
hebben ht
J Tinas is
tulpen en
te vertellei
nieuwe jas
'rw alle
wondermoo
lüke gewe
ders
worden.
Ondertusschen zal de gemeente het voorbeeld
van „Nooit Gedacht" niet volgen en ƒ4000 ex
tra uittrekken, om de gracht met handkracht
te doen graven.
Gehouden bij opbod te Alkmaar op Donderdag
7 April 1938 ten overstaan van den notaris mr
C. J. de Lange, van de volgende perceelen te
Alkmaar.
1. Winkel- en woonhuis met nieuw gebouwd
achterhuis, erf en uitgang naar de Lindelaan
no. 38, groot 131 cA, f3900
3. Winkel en woonhuis met erf. Spoorstraat 77,
groot 80 c.A., f3210.
3. Pakhuis, Oudegracht 105,
f 410.—.
4. Huis en erf, Hofdljkstraat 11, groot 1 Are
t 4000.—.
De afslag en eindtoewljzing sal plaats hebben
Donderdag 14 April a.s. des avonds 6 uur (be
ginnen 7 uur) in het Koffiehuis „Centrum” aan
de Kraanbuurt no. 4, van den heer J.
len.
KOOPT UW MEUBELEN, BEDDEN ENZ.
BU EEN VAKMAN 1
Uitechulftafel 8.75. 4 Stoelen, sterk, voor
f 11.3 Fauteuils en 4 stoelen m. veeren
f 18.75. Pracht dressoir f 1190. Pr. Java-
kapok matrasstel f 34. Gezondheidsmatraa-
sen met 5 j. gar, 2-pers. f9.—. 2-pen.
sterke Ledikanten f520. 13 els Holtap
Karpet f 6.50. Vitrages, Loopers ens.
Geweldige sorteering Spotgoedkoop
STAD!
r Is iets aan het veranderen in de menta
liteit der Allunaarsche burgers en, als
men het ons vraagt, is dat geen wijziging
wien de taal van hun geboortestreek ter harte
gaat, nu hun belangstelling In daden omzM-
ten!
De uitgave kin slagen moét slagen. We
redden er mee een deel van het meest oer-
eigene van ons volk: zijn streektaal. En we
bewijzen het Algemeen Beschaafd er een dlenrt
mee. Dit laatste moge worden opgemerkt tot
geruststelling vin hen, die uit angst voor dat
Algemeen Beschaafd het dialect wantrouwen.
H. O. t Hooft.
Dr. J. Moormann
Het is een verheugend feit, dat de laatste
jaren een opbloei is waar te nemen In de lite
ratuur van onze Nederlandsche streektalen.
Was vóór enkele decennia de verschijning
van een goed verzorgde, waardevolle uitgave
in een of ander dialect een blzonderheld, thans
worden we meermalen, verrast met verschillen
de werken, die prachtige aanwlnstoa zijn voor
de literatuur van de rijke volkstaal uit de ver
schillende gewesten van ons vaderland.
Welke de oorzaken zijn van dit gelukkige
verschijnsel? We kunnen het slechts vermoe
den: is het een onbewust verlangen ,4’ Ijdel
heden hier beneden”, de grimmigheid van een
„warrelt, die zoo dwerrelt”, te ontvluchten in
de herinnering aan het ,41de loug?" Is het een
gevolg van het jachten in het huidige leven,
dat ons In uren van rustige bezinning het con
trast doet gevoelen met een gelijkmatiger ver
leden? Of: is het een gevolg van de verinni
ging van ons nationaal gevoel, een 2‘.'
CHIEF WHIP^^S
Degenen onder mjjn lezers die van meenlng
zijn, dat het mlddenstandsprobleem niet verder
reikt dan de recjitstreekache belangen der ne
ringdoenden, en dan nog wel uitsluitend hun
materleele bstohgen, die zullen ongetwijfeld het
al dan niet uitschakelen van den zelfstandigen
architect by den voorgenomen bouw van het
gemeentelijk gymnasium in den Alkmaarschen
Bergerhout, een dier kwesties achten, welke
geheel en al buiten het bestek van een mldden-
ettmdsrubrlek vallen Edoch, naar mijn diepste
overtuiging hebben dezulken ongeljjk. De strijd
van den middenstand is de strijd voor den zelf
standigen burger, die op eigen initiatief, risico en
verantwoordelijkheid z'n zaken drijft en regelt.
Nu mag men een architect geen «akenmar.
noemen, een architectenbureau is toch boven
lederen twijfel een zakelijke Instelling en een
architect een zelfstandig burger, die alle rlslcj’s
van zijn vak en van zijn kunstenaarschap
draagt. Waar zoo iemand bU een belangrijke,
gemeentelijke opdracht a priori wordt uitgeslo
ten, daar wordt wel degelijk een principe aan
getast, waarvoor de middenstander op de bres
moet staan.
Wat is hier in feite de kwestie?
Zooals men zich herinneren zal, werd eenigcn
tijd geleden door den Alkmaarschen raad be
sloten om in den Bergerhout een nieuw gemeen
telijk gymnasium te doen bouwen, waarvoor de
credleten uit het Rijks Werkfonds zouden ver-
Zondag 8.15 uur: Algemeene H. Communie
voor de kruisvaarders en adsplranten, plaatsen
voor Aloyslus-Altaar. Des avonds 7.30 uur ont
spanning voor het roode vendel, leeftijd 1417
jaar.
Maandag 8 uur zangrepetitie voor kruisvaar
ders en adsplranten. 9 uur Boevendans.
Dinsdag 7.30 uur adsplrantengroep.
Woensdag: 2.30 uur St. Jansknapen; 7.30 uur
LodeWljk-ban; 8.30 uur Aloyslus-ban.
Donderdag: Des morgens (zie kerkberlcht)
des avonds geen ontspanning.
Vrijdag: Des morgens” (zie kerkberlcht); des
avonds 7.30 uur adsplranten.
Zaterdag: Des morgens (zie kerkberlcht)
BAANDERHEER.
.Daar, waar naast de Nederlandsche taal
nog een streektaal of een dialect In levend
gebruik is, kan onder lezen en Nederland
sche taal eenige kennis van die streektaal
of dat dialect mede begrepen zijn."
met alle respect overigens In de bijt, sup
porters van een sollicitant, maar toen diens be
noeming een feit was. verdwenen ook zl).
WIJ willen niet peinzen over de oorzaak
dit verschijnsel en de vraag ongesteld laten
welken kant van de balustrade de schuld ligt
maar een feit is, dat de wegblijvers een grooten
Het
vorm van de veldbloemen, maar juist door haar
veredeling, ook zwakker en teerder, niet zoo
welig, een beetje kunstmatig: wel levend toch
haar eigen leven, maar niet zoo vol sappen en
groeikracht als de veldbloemen daarbuiten.
Vandaar dat de boomkweekers, om nun fijne
soorten levenskrachtig te houden, door een be
dachtzame kruising of enting, zoo vaak moge
lijk de veiedelde soort weer met de voUe na
tuur der onveredelde groeikracht trachten te
verfrlsschen. Beschouwen wij de dialecten in
die geest, dan zal er het Algemeen Beschaafd,
noch In zijn algemeene verstaanbaarheid, noch
In zijn veredelde beschaving, noch In zijn
schoonheid, zijn rijkdom en kleurenpracht bjj
verliezen, maar bij winnen, winnen honderd
voud!"
WIJ achten het daarom van het grootste be
lang Voor het welzijn van ons Algemeen Be
schaafd, dat het met behulp van den wetgever
raadsmiddag gemist hebben. Die belangrijkheid
bleek niet enkel uit de agenda, waarop punten
voorkwamen, die Alkmaars levensbelangen ten
nauwste raken, doch minstens evenseer uit de
bezorgdheid van den heer v. d. Vall, die. niet
wetende welke emoties hem nog te wachten
stonden, via den bode een extra zakdoek liet
aanrukken.
WIJ hopen niet, dat dit een gemeente-zakdoek
was, want de H&agsche bezuinigers, die d»
raadsthee in den ban deden, zouden ’n derge-
UJken uitgaafpost zeker nooit goedkeuren!
bescheiden plaatsje In ons schoolverband te
kunnen Inruimen. Immers, aan artikel 3 van
de wet op het lager onderwijs is de volgende
alinea toegevoegd:
■n. Hui» I»
Mees. Cur. w-
Arnhems**
34 uur: Bergen 2—HBS 2; 4—5 uur: Bergen 1
—ULO 1.
Woensdag 13 April: 2—3 uur: HBS 1—ULO 1;
34 uur: Kwiek 2ULO 2.
Zaterdag 30 April:
9.30—10.30 uur: Centraal 7de leerjaar 1
ULO 3; 10.30—11.30 uur: ULO 2—HBS 3; 1130—
12.30 uur: Kweeksch 1ULO 1; 1.302.30 uur:
Bergen 3—HBS 3; 2.30—3.30 uur Bergen 2—
Kweek 2; 3.30—4.30 uur: Bergen 1—HBS 1.
Het leek Donderdag een oogenbllk, alsof alle
raadsleden vegetariërs waren, zóó groot was
hun aïkeer van slagerswinkels. Zonder blik
ken of bloaen werd verklaard, dat een slagerij
een buurt in stand degradeert. En dat je er
zomers niet «onder een half fleschje Houbl-
gant op je sakdoek voorbij kunt loopen.
Er werd hier om In de sfeer te blijven
toch wel wat vrij met »P«k geschoten.
Zonder te wilton beweren, dat een slagerij
nu een monument van schoonheid la in een
villawijk, kan toch ook niet gezegd, dat zij een
woonatraat minderwaardig maakt. Bi met die
geuren loopt het bij de tegenwoordige koel
cellen ook wel los. Ek zijn in onze dierbare
gemeente slooten en grachten die op bet punt
van stank Iedere «lazerij met neuslengten
sImmu.
De raad evenwel was voor deze argumenten
niet gevoelig en toen de wethouder den steun
van den heer Stoutjesdyk kreeg boe be
staat het! was het pleit beslecht. Koelen
en andere oadavers zullen de dichterlijke Nl-
cotaas Beetekade niet ontstoren.
Nu wij toch even In plan West vertoeven
een enkel woord over het uitbreidingsplan, dat
voor die omgeving op het punt heeft gestaan
vastgesteld te worden. Het is zoover nog niet
gekomen, dank zij de interventie van de heeren
Govera «n V. d. ValL
Thee iz een prachtige drank en wjj zouden
niet meer weten, hoe onze dagen door te komen
zonder dit onmisbaar genotmiddel, maar dat
een onnoozel kopje van dit vocht tweemaal
achtereen onderwerp moest zijn van een raads-
debat, is toch wel wat te veel eer.
In de vorige sitting immers was de Haagsche
afkeerigheld van de gebruikelijke raadsthee het
onderwerp van een korte maar vinnige bespre
king, terwijl jl. Donderdag, de thee, welke ver
moeide voetballers en hookey'ers In de rust op
bet Sportpark consumeeren, de tongen los-
maakte.
De zaak ligt zoo. Voorheen leverde de pach
ter der buffetten de kopjes thee aan de uitge
putte elftallen van Alcmaria en hun tegenstan
ders. Dese leverantie was natuurlijk in de
pachtsom verdisconteerd. Toen ging Alcmaria
uit bezuiniging en gebruik makende van een
clausule In het contract, zélf thee zetten, wat
volgens deskundige huismoeders, die wij raad
pleegden, goedkooper Is. Geen wonder, dat de
pachter toen niet meer uitkwam en aan de ge
meente schadevergoeding vroeg. Als een zorg
zaam moeder wilde deze, ondanks eigen ar
moede, den heer TJeertjes wel wat toestoppen,
en dat maakte In den raad de poppen aan het
dansen. De heer StoutjeedtJk vond het schriel
van een vereeniglng, die volgens hem een goud-
mljnOe bad, zelf thee te brouwen, terwijl de
heer'Appel In zijn berekening tot een phantas-
tiachen theevloed kwam.
Door de heeren Sietama en Bonsema bei
den uiterst deskundig op dit gebied werd de
theestroom wat Ingedamd. Het verlies van Alc
maria gunde de wethouder den heer Stoutjes-
<Ujk gaarne als jaarinkomen.
Een tikje scheef leek ons de suggestie om
alle gebruikers van het Sportpark betreffende
deze thee-affaire over één kam te scheren. Dat
zou mooi zijn, als ze ook allen even veel betaal
den. Maar zoover la het nog niet.
de dialecten uit het Oosten en Zuiden van ons
land, hebben er eveneens alle recht op in be
scheiden mate In ons schoolbestel te worden
ingeschakeld.
Om tot dit doel te geraken, heeft zich het
vorige jaar een commissie gevormd, die de let
terkundige voortbrengselen van de streektalen
aan een nauwkeurig onderzoek heeft onderwor
pen. Men kwam tot het Inzicht, dat deze lite
ratuur meer waardeering verdient dan zij tot
nu toe In onderwijskringen genoot. Aan het
vele schoons dat hier verborgen ligt, slechts
bekend aan een betrekkelijk kleinen kring van
dlalect-lezers, moét en kén thans de mogelijk
heid geboden worden, de grootere massa te
bereiken Hoe? Met behulp van de volksschool!
Als de leerlingen de lagere school verlaten, na
alle klassen te hebben doorloopen, behooren zij
het dialect van hun streek te kunnen lezen!
Indien gedurende het laatste, dus het 7e leer
jaar, Mn leesuur per week sou worden be
steed aan de streektaal, zou dit zeker voldoen
de zijn om hen zoo ver te brengen. In totaal
zou er dus ruim 40 uur voor beschikbaar moe-*
ten zijn.
Dit aannemende, heeft genoemde commissie
zich als tweede taak gesteld uit de bestaande
literatuur een serie leesboeken samen te stellen
In de verschillende dialecten. Deze bloemlezin
gen naderen him voltooiing en thans reeds
wordt een beroep gedaan op de medewerking
van het schooltoezicht, van het onderwijzend
nersoneel van Dollart tot Maas en Schelde om
het plan te doen slagen.
De
waren er de
de dialecten;
paedagogische overwegingen
kon worden; ook de spelling kostte veel hoofd
brekens, doch eindelijk meende men een be
vredigende oplossing te hebben gevonden.
Tenslotte wordt tevens de onmisbare steun
gevraagd van de uitgevers, die dialectwerken In
hun fonds hebben, waaruit geput moest worden.
De vele moeiten, die men zich getroöet heeft
waren het doel overwsard. Dat ook anderen,
Wat op dezen raadsdisch de hoofdschotel had
moeten zijn, werd, tenminste In het openbaar
niet meer dan een eenvoudig tusschengerecht
Wjj bedoelen de kwestie van het GEB. en dc
provincie. Het Is niet noodlg, dat wjj de heele
historie hier nog eens gaan vertellen, zij Is
helaas, door al het rumoer dat er rondom ge
weest Is, genoegzaam bekend. Er is met de pro
vincie, in casu met Ged. Staten, geen land te
bezeilen. Zij willen het onderste uit de kan
d.wi. het heele, met zooveel moeite en zorg op
gebouwde G.E.B. opslokken. Het Is vanzelf
sprekend, dat de gemeente zich hiertegen ver
dedigt en vecht om haar kostbaar bedrijf te
behouden.
Nu alle pogingen om door onderhandellngen
met Ged. Staten Iets te bereiken gefaald heb
ben, nu de ministers van Binnenlandsche Za
ken en Waterstaat aarzelen om de provincie
terecht te wijzen, rest nog maar één middel:
een proces. Het gaat hier om de Interpretatie
van het woord „gegadigde". Is de gemeente
werkelijk in den zin van de concessie-voorwaar-
den gegadigde, dan Is de provincie gedwongen
stroom te leveren. Over de voorwaarden daar
van kan dan desnoods arbitrage worden ge
vraagd, zoo men het niet eens kan worden
maar de gemeente blijft haar eigen bedrijf
behouden.
WIJ hebben wel eens hooren zeggen: och, wat
maken jullie je druk. De gemeente komt toch
te kort. Als de winsten van het G.E.B. weg
vallen, welnu, dan moet het Rijk eenvoudig wat
meer bijpassen. Jullie vechten eigenlijk voor de
rljksschatklst.
Zoo is het echter niet precies. Nog afgezien
van het feit, dat wij toch nog wel eens ooit
hopen, weer geheel zelfstandig te worden, hangt
nog een andere bedreiging boven de portetnon-
naie der burgerij. Door den minister is aange-
kondigd, dat binnenkort aan de gemeenten
nieuwe belastingbronnen ter beschikking zullen
gesteld worden. Gelooft nu Iemand In ernst, dat
die voor Alkmaar niet zullen moeten aange
boord worden, alvorens de regiering de ge
derfde - winsten voor het G.E.B. gaat bijpassen?
Maar zoover is het nog niet. De oude mole
naar van Bans Soucl durfde den grooten Fre-
derik toeroepen: ,Dr zijn nog rechters in Ber
lijn." Hoewel we eraan twijfelen, of dit nu daar
nóg zoo is, zijn er toch zeker nog rechters in
Holland!
Mede naar aanleiding van allerlei juridische
beschouwingen, zien wij den uitslag van het.
proces met vertrouwen tegemoet. Ook de raad
doet dit blijkbaar, gezien de zwijgende instem
ming met het voorstel van B. en W. Het ware
ons echter liever geweest, als over deze zoo
belangrijke zaak tenminste door de fractie
leiders ook In het openbaar Iets ware gezegd
Of was er eenige strubbeling met den aanvoer
der der S-DAPJ
Kruisvaarders, de lijdensweek is aangebroken.
Het groote Lijdensdrama van onzen Koning
Christus zullen wij weer gedenken. De godde-
loozen gaan door met* het beleggen van hun
congressen. Duizenden jongens in Nederland
gaan door met het verwezenlijken van hun ide
aal, de H. Wet van God te doen trlomfeeren.
neele
■Mrea»
Deze heeren waren aan de weet gekomen,
dat sedert de eerste besprekingen eenige stuk
ken land van eigenaar waren veranderd en zl)
zagen hier een nest adders onder het gras
schuilen. Hoe die hier zoo Ineens kwamen. Is
ons, die op het gebied van grondspeculatie
blanker zijn dan pas gevallen sneeuw, een
raadsel, maar In de beslotenheid der commis
sies voor grondbedrijf en publieke werken zul
len dezen reptielen de giftanden wel worden uit
getrokken.
^l' -» -r- O - 1
Het laatste agendapunt was niet het minst
opwindende; het maakte de gemoederen warm
en de tongen los en gaf zelfs aanleiding tot
fractioneele scheuringen. Het ging over een ge-
Alkmaar' IX
drongen Slultingsmlddag voor, de kappers. De
Katholiek georganlseerden waren er tegen, de
neutralen ervoor.
B. en W. hadden getracht beiden tot elkaar
te brengen, maar dit was niet gelukt. Zij kozen
toen den weg van den minsten weerstand en
deden niets.
Dit negatieve standpunt ontketende een
klein stormpje in den raad. Van alle zijden
sprong men op de bres voor den vrijen kappers
middag. en het gevolg was, dat B. en W. een
nederlaag te slikken kregen.
Men zal van ons niet verwachten, waar de
vakgenooten het zoo roerend oneens zijn, een
uitspraak ex cathedra. Maar dit staat voor ons
wel vast: voor sommige zaken, vooral die bij
station en groot verkeer gevestigd zijn, betee-
kent die sluiting op Dinsdagmiddag een strop,
welken deze nijvere menschen onmogelijk kun
nen dragen. Er zal met hun belangen bij de
komende regeling dus ernstig rekening moe
ten gehouden worden.
Overigens hopen wij, dat het gevolg niet
moge zijn, dat keukens, kelders of zolders op
Dinsdagmiddag tot clandestiene salons omge-
tooverd zullen worden. Beter geen regeling
dan een, die op alle wijzen ontdoken wordt.
ten goede.
Voorheen behoefde er op de raadsagenda
maar Mn behoorlijk .Jüft'-puntje te staan en
de beide publieke tribunes puilden uit van de
belangstellende bezoekers. Er was zelfs een
vaste groep stamgasten, doorkneed In de poll-,
tiek, die mét vakkundige zekerheid den uitslag
van iedere stemming wisten te vóórspellen. Hoe
droevig steekt daartegen af de troostelooze leeg-
heid bl) de zitting van Donderdag IJ. Heel in
het begin waren er ,een paar vreemde eendjes
WK mogeh dan ■ons overzichtje van het jong
ste raadsgebeuren beginnen met een welge
meend compliment aan ons vertegenwoordigend
31-tal (door ziekte van mej Nierop en den heer
Hoytink ditmaal helaas een 19-tal>.
Vorig jaar hebben wij niet geaarzeld nogal
scherp aan de kaak te stellen de kleinheid van
de grootst mogelijke rakdsmlnderheid. toen
deze weigerde te stemmen op den besten solli
citant naar een gemeentebetrekklng, alleen om
dat dese de fout had Katholiek te zijn. Ook nu
weer had het sluimerende, maar nog altijd
levende antl-paptsme een kans. Immers op de
voordracht voor gemeente-archivarls stond al
weer o, dat snoode College van B. en W. toch
een Katholiek! Dese prijkte daar als num
mer twee. Maar dat was zijn schuld niet, want
de voordracht was alphabetisch. Waaruit ai
weer blijkt, dat Shakespeare met sUn „what is
tn a name" ongeltjk had, want als je naam met
een W begint, kom je bjj zoo n voordracht lee-
llfk op de koffie. Edoch, ondanks deze handi
cap, verkreeg hij een dikke meerderheid.
Omdat deze inza£, dat hU in de gegeven om
standigheden het meeste recht had.de open
gevallen plaats van wijlen den heer Dresch in
te nemen.
Aan die breedheid van opvatting brengen wU
gaarne onze hulde.
BI) dit compliment aan den Raad voegen wjj
onzen hartelljken gelukwensch aan den jeugdigen i
archivaris. Dese benoeming la een eervolle,
maar oak volkomen verdiende bekroning van
gestage stil—i—MnsnMugeéi arbeid 1» haMte-
m zijn gebruiken.
leer Wortel een waardig
uitnoodigen, opdat tenslotte een zoo schoin
en passend mogelljk gebouw verkregen zou wor
den. B. en W. waren daar echter niet foo gretig
op. zij bleken het plannetje te hebben uitge
broed om het geheele bouwwerk te doen ont
werpen en uitvoeren door Gemeentewerken. Nu
valt iedere beschouwing over de capaciteiten
van dese Instantie bulten het raam van dese
rubriek, al kan men opmerken, dat Gemeente
werken in hoofdzaak een technisch karakter
dragen.
Waar het hier uitsluitend om gaat, is de hou
ding tegenover den zelfstandigen architect. De
raad, die de meenlng van B en W. niet onder
schreef, besloot contra B. en W. tot genoemde
prijsvraag «n dus tot inschakeling van den par
ticulieren architect. Naar wjj thans echter ver
namen, heeft het Rljks-Werkfonds geweigerd
om gelden te verstrekken, tenzij het geheole
project door Gemeentewerken wordt ontworpen
en uitgevoerd. Dit komt dus hier op neer: dat
men geen credleten verschaft, tenzij da parti
culiere architect wordt uitgochakeld.
Dat dit a priori uitsluiten van de meest des
kundige en bekwame menschen het stadsschoon
een seer slechten dienst bewijst (en dus de bur
gerij dupeert) laten wjj nu buiten beschouwing
Ons beswaar gaat hier tegen de uitsluiting van
den particulier. Deze handelwijze maakt stel
lingnamen daartegen noodzakelijk en wy vra
gen ons af, of by een ernstig protect van den
kant van B en W. dergeiyke voorwaarden wel
gehandhaafd souden biyven. Het geldt hier een
kregen worden. Aanvankeiyk weerden de raads- prinaipe dat om verdediging vraagt.
In de maand Maart werden door de wyk-
verpleegster 484 bezoeken afgelegd by 29 pa
tiënten, waarvan 307 bezoeken by leden van het
A.A.Z.A., 136 bezoeken by leden van het Wlt-
Oele Kruis, 17 bezoeken by stadspatiënten en
24 bezoeken by particulieren.
De wykkraamverpleegster legde 218 bezoeken
af by 11 patiënten en verleende drie maal as
sistentie by den dokter.
Het is een algemeen verschynsel, dat groote
bouwwerken niet tot stand komen, alvoreru
veel wryving is overwonnen. Aan dat noodlot
ontkomt ook het nieuwe Allunaarsche Gymna
sium niet. Eerst was et groot verschil van mee-
nlng over de
hebben ons daar van garischer harte by kan
gesloten dat onze Bergerhout niet de meest
aangewezen plek is om een groot bouwwerk
als dit neer te zetten.
Maar evenals de lieer v. d. Vall zyn wy goe
de verliezers: nu de Raad beslist heeft, dat
het de Bergerhout en geen andere plek zal
zyn, leggen wy er ons by neer.
Toen kwam de strydvraag: wie
bouwwerk ontwerpen en uitvoeren?
„Gemeentewerken.” seiden B. en W.;
een open prijsvraag besliste de Raad.
Nu nemen wy onmlddeliyk aan, dat het Col
lege deze raadsbeslisslng naar letter en geest
eeriyk heeft uitgevoerd en by het Werkfonds
ernstig heeft gepleit om toestemming voor een
prijsvraag.
Het antwoord was ook nu weer: neen. Zoo
zat de raad voor een dilemma. Vasthouden aan
de prijsvraag beteekende geen geld uit het
Werkfonds, wat neerkomt op niet bouwen.
Waar de financieele voorwasu-den zeer gun
stig waren en de werkloosheid hier nog zoo el
lendig groot is, durfde niemand na de uitste
kende verdediging van den burgemeester deze
verantwoordeiykheid op zich nemen, en zoo
werd het prysvraagplan door den raad, zy het
met wat vertrokken gelaat. Ingeslikt.'
We betreuren in de gegeven omstandigheden
deze beslissing niet. Hoezeer wy ook voorstan
ders zyn, om middels een prysvraag een mooi
stuk werk van «en waar kunstenaar hier te
krligen, liever nog zien wy een behooriyk stuk
brood op tafel in de gezinnen der werkloozen
en nemen dan maar genoegen met een
misschien iets minder monumentaal
bouw. X
Opgegeven door v. d. Graaf Co. IV.
afd. Handelalnfonnatles
Surséance van betaling:
Door F. A. J. Gillie, fabrikant, wonend» t«
Arnhem Ingediend een verzoek, «wekkend» <w
het bekomen van surséance van betalng. 31 M»»n
1038 voorlooplg verleend met benoeming van da>
Heer Mr. O. A. de Cocq te Arnhem. SUtlon»-
pleln is. tot bewindvoerder. Verhoor: MaandM
Mei 1938 des n.m. 3.30 in de raadkamer v.
arr. rechtbank te Arnhem, paleis van JiutlU».
Sur», van betaling van de N.V. F. Rood ata*
Zaadteelt en Zaadhandel in Hq. gev. Boienkm-
P*1-
Ter griffie der arr. rechtbank te Alkmaar
een ontwerp van accoord nederge'.egd. D.O.
Maart 1938 is bepaald, dat schuldvordering»- j
ten aanzien waarvan de surséance werkt, mw-
lyk 23 April 1938 by den bewindvoerder Mt
Th. A. v. d. Loos te Alkmaar moeten worara l
.en dt\Zkn^-?eh_al:e..^ “«dVam^d’ei a^‘ techtbank'te Xk
--- D d e Aprll 1#M u dellnltl,f >uné*nce vsa
taling verleend voor den tyd van 114 J“*r,1’WK'
de 9 Pebr. 1938, aan de NV. Wed. O. Tulp»!»
>yt- en Beddenmagazyn te Zwolle, Dleieraw
Uitgesproken:
6 April: A. J. Appel, groentehandelaar, Bauj. I
Brlnkstr. 30. R.c. Mr. T. J. Dorhout Mee». (W-
Mej. Mr. R. H. de Boer, Baam.
8 April: 3. T. Wilmink, Baam.
Maarn. R.c. Mr. T. 3. Dorhout L.
A. B. Th. Kooien, Amersfoort.
G. van Haselen, Amersfoort, "•“•w—-ü,
M 11. R.c. Mr. T. 3. Dorhout Mees. CW.
W M. M. Drabbe te Amersfoort.
I. van Bueren, arts, vroeger Utrecht.
Rotterdam, Provenieraslngel 3a. R c. Mr. T.
Dorhout Mees, Cur. Mr. De. W. Schuurmans 8*
hoven. Utrecht.
Opgehesen wegens gebrek asn actief:
6 April: 3. A. Smeyera. Olrschot.
Uitgesproken:
8 April: Theodoras Alphonsu» Baselaar
tolnetts Wilhelmina Catharina Merx,
noote van Th. A. Baselaar, Rotterdam,
singel 78, alwaar éy tezamen sen cafébearyr
oefenen. R.o. Mr. A. 3. Marx. Cur. I_-
Mooy. Rotterdam.
jMevr. M. C. Platenburg, echtgenoot»
L. G. Korsten. Rotterdam. MathenesseraJ)
R.c. Mr. J. c. Brengers. Cur. Mej. Mr. O
drlasn. Rotterdam.
Herman Komrijn. Botterdam, Groenln»»»;
5. Rc. Mr A. 3. Marx. Cur. Mej. W- N
Rotte»—n.
7 April: M. Gillissen timmerman en ““TZ
Groesbeek Mookscheatraat 31. Rc Mr. H
Zaayer. Cur. Mr. O. 3. A. M. ten Hagen. X««gT
D. Barenda. vroeger Arahsm, al
scheweg 17 b. thans te Haarlem,
Mr. H. R. de Zaayer. Cur. Mr. R. O.
van den Brink. Haarlem.
W. 3. van Wijk, koopman in bloemen yM
hem. Koolatramt 18, handel drijvende oan*
firma W. J. van wyk Zoon. R.c. Mr B-
Zaayer. Our. Mr. 3. H. Arnold. Arnhem.
Jan v. d. Wal, bakker. Haulerwyk y
B. Ph. Baron van Harinxma thoe B-ooten.
Mr. B. 3. V. d. Vegt. GorredUk. Mr
Gerke Boa. arbeider. Drachten.
Ph. Baron van Harinxma thoe Slooten.
3. Waivtus. Drachten.
B. Dekker, koopman, thans wo“*f.
Vaals, Koperstraat. Rc. Mr. Ruiend. Cur-
van Oppen. VaaU v^„man
Frans Johannes van Asten, koopm»"
meren. Rc. W. M. v. d. Grinten. Cur-
Nteuwrtadt. Kalmond.
De Zondag- en nachtdienst zal in de week
van 10 tot en met 16 April worden waargenomen
^‘uur: "Bergen 3—Centraal 7de leerjaar 1; d°°r de apotheek van mevrouw Schouten-Oeie,
- - - - - Choorstraat 47.
„politiek" thans mogeiyk Is geworden de streektaal een
verschynsel, dat zyn oorsprong vindt in ge- j
beurtenlssen bulten de landsgrenzen? Is ’t wel
licht een doelbewust streven, het in den loop
der eeuwen steeds meer teruggedrongen dia
lect elndeiyk de plaats te geven, die het toe
komt, als Mn der voedingsbronnen van ons
Algemeen Beschaafd? Alzoo: Romantiek of
Realisme?
wy weten het niet en willen ons verder niet
met deze oorzaken bezig houden, doch stellen
slechte het feit vaste er is een groeiende be
langstelling voor de streektalen. Men komt
langzaam-aan tot het besef, dat men met het
hoogmoedig neerzien op de dialecten het Alge
meen Beschaafd zeker geen dienst heeft bewe
zen.
„Taaljs Leven!” Het Is uitentreuren her
haald, tale artikelen zyn er aan gewyd, het is
haast van de daken geroepen: Taal is Leven!
Maar Juist dAt onderdeel van onze taal, waar
het leven zich zonder on-natuur, zonder pose,
zonder styve, aangeleerde vormeiykheid open
baarde, de volkstaal, en voomameiyk de volks
taal van de Oosteiyke en Zuldeiyke gewesten
van ons land, liet men veelal ongemoeid, was
slechts een object voor toxicologische en pho-
netlsche studies. Zeker, In Iedere streek was er
wel een een kring van mannen en vrouwen, die
ocu«.je uavuux- cu owtuasuiuuu. icusiuvve gal uc van
raad toe, onder voorwaarde dat B. en W een «toen 7ebSrtegrond wy willen hteTthans
(al dan niet besloten) prysvraag zouden uit-
schryven en daartoe enkele architecten souden i^S’
uitnoodleen ondat tenslotte een zoo snhn-in beperkt, zelfs In het eigen gewest. Zy wuen
bevoorrechten, die fijner aanvoelden, dat hun
volkstaal onrecht werd aangedaan, dat hun
volkstaal niet iets minderwaardigs was, maar
juist hét middel by uitnemendheid om het le
ven te lande tot In zyn Innigste diepten voor
oogen te stellen en te laten beleven zooals het
Inderdaad wAs.
Taal is Leven! Maar dan hebben we ook te
zorgen, dat de Taal, .en nu bedoelen wy In t
bizonder ons Algemeen Beschaafd, een voe
dingsbodem heeft, waaruit sy zoo ryk en weel
derig mogeiyk zal kunnen opechleten. Dan
moeten we zorgen, dat de streektalen, waarin
het volle, warme leven zoo waarachtig «preekt,
ook de gelegenheid wordt geboden haar leven
wekkende krachten In dienst te stellen van
ons Algemeen Beschaafd.
Het is een dwaling, te meenen, dat de streek
talen een hinderpaal vormen voor een ryk Al
gemeen Beschaafd. Het tegendeel Is waar: een
taal, die sappig en frisch wil biyven, die haar
rijk Idioom wil handhaven en ultbrelden; een
taal, die niet wil „versteenen en verstarren tot
een merkwaardig goed geconserveerd fossiel",
waar echter alleen de bladeren en fyne groel-
schakeringen van vroegere eeuwen In staan”:
een taal, die niet wil verworden tot een .Jangue
morte", moet rich niet In enge hooghartigheid
afzonderen. Zy staat naast de streektaal, aldus
prof. Van Glnneken, als de gekweekte tulnbloem
naast de bosch- en veldbloemen. „En evenmin
als do veldbloemen ontaarde tulnbloemen zyn,
evenmin is de volkstaal een ontaarde deftige
taal. Integendeel, juist Andersom! Ons Alge-
xnMn BwcbMifd is nists dAn mq veredelde
lang van
Dat ov
opvolger sal zyn in een reeks Illustere voorgan
gers, met wyien den onvergeteiyken Bruinvis
-Aan het hoofd, moge biyken uit de volgende
kwalificatie uit een. ambteiyk-deskundlg rap
port: j
dat naar mijn meenlng voor de vervulling
der archivaris-vacature het allermeest In
aanmerking komt de aan ons archief verbon
den ambtenaar, de keer Wortel
Een der moderne middelen om de welvaart
te stlmuleeren zyn de economisch-technologi
sche diensten, zy ad viseer en hoe een bepaalde
------ Plaat» of streek, haar wejvaartsbrpnnen het best
plaats. Velen meenden en wy >kan doen vloeien. Deze dienst voor Noordhol-
laar van garischer harte by Aan- l»nd hééft ook Alkmaar geadviseerd, en wy
hebben gehoord, wat we moesten doen, om Alk
maar omhoog te stuwen. Eeriyk gezegd, was in
dat advies nu niet zooveel daverend nieuws
Alleen, het is wel eens goed, dat ook buiten
staanders het zeggen. Vsel wist de raad er ook
al niet mee aan te vangen; het rapport, dat
nader door B. en W. bestudeerd zal worden
leidde nu slechts tot een debatje over goed
koop industrieterrein. Ja, zoo is het nu pre
cies; dat willen we allemaal wel hebben, maar
welke technologische of economische dienst
vertelt ons, hoe wy dat moeten krijgen. Ophoo-
gen, rioleeren, enz. kost dik geld; de terreinen
liggen soms lang braak en daardoor renteloos
wat ook den kostprys weer vermeerdert. Houdt
men aan dien kostprijs vast, dan is er geen in
dustrieel, die koopen wil. Moet men er dan geld
op toeleggen, en hopen, dat de ultelndeiyke
voordeelen dien strop weer goedmaken?
De wethouder zag eenig licht in een haven
terrein. wy helpen het hem hopen!
plan en wel met het oog op de plaats, waar het
gebouw sou moeten verryzen.
Iedereen, ook de nlet-Alkmaarder, weet, dat
de Alkmaarsche Singels en Plantsoenen net
sieraad van de stad zyn; zy behooren tot het
schoonste van wat sy bezit. Het plaatsen van
een groot bouwwerk In een van die plantsoe
nen, juist tegenover een der schoonste punten
van het bolwerk, deed dan ook terecht eenige
vrees ryzen voor het schenden van een prachtig
stukje natuur- en stadsschoon. Tenslotte gaf dc
Zondag a.s. zyn we nogmaals In de
held om AJ.C. 3 op eigen terrein te «w11**
len. Ditmaal tegen Voorwaarts 2 uit NoordsJ?*’
woude, een zeer sportieve ploeg, die we
in Alkmaar ontmoeten. Het belooft dan”*
een mooie wedstryd te worden, daar
van het 3e heel wat van plan zyn. De wc^inu
begint om twee uur en wordt gelelde?
scheidsrechter P. Commandeur. qo#t
Op Maandag 18 April, Tweeden
komt A.P.C 1 weer In actie tegen S.Vw
is zoo langzamerhand een heele poos g,
dat dit elftal op eigen terrein gespeeld
Met belangstelling zien wy dan ook naar s-Z
ontmoeting uit. Qele
Zoo kunnen uitbreidingsplannen, die er nog
niet zyn. zorgen geven, maar wanneer derge-
lyke projecten in uitvoering zyn, is ook nog
niet alles O. K. Dat bemerkten we weer eens,
toen ter sprake kwamen de voorstellen van B
en W.. om in de Overdie een gracht te graven
en een nieuwe brug te bouwen. Niet dat er
tegen dese voornemens oppositie bestond, in
tegendeel, maar zy werden als aanloopje ge
bruikt, om z'n ontstemming te luchten tegen
over „Nooit Gedacht".
Wy mogen de lydensgeschledenis van het uit
breidingsplan Overdie en Achtermeer bekend
genoeg veronderstellen. Na jaren van stryd
dikwijls met een persoonlijk tintje gekleurd
was overeenstemming verkregen en toog Nooit
Gedacht met spoed aan het werk. Een sloot
moest worden gegraven en riet, tot grooten
schrik van het College en den Raad, zetten hier
geen forsche mannenvuisten de spade in den
grond, maar een geweldige klauwmachine, wel
ke den grond en daarmede ’t brood voor
den neus van onze hunkerende werkloozen weg
haalde.
Om de hierdoor ontstane ontstemming te
begrypen, diene men zich te herinneren, dat in
de dagen van stryd, de N.V. als machtig wa
pen steeds het parool had verkondigd: geeft
ons toestemming, want de werkloozen snakken
naar werk en by ons kunnen honderd paar han
den arbeid vinden.
Laat ons eeriyk bekennen, dat ook ons, hoe
zeer wy de techniek en den vooruitgang bewon
deren deze machine in dit geval onsympa
thiek is. Maar men moet daarby toch blliyk
biyven. De N.V. heeft n u geen macht meer
den aannemer te dwingen het in 't bestek op
gedragen werk anders uit te voeren, dan deze
zelf het meest gewenscht acht, ,4a wel,” zal
men zeggen, ,,dan had dat in *t bestek om
schreven moeten worden." Inderdaad, maar als
hier dan sprake is van schuld, dan drukt die
evenzeer op de gemeente, die de bestekken niet
had moeten goedkeuren zonder deze voorwaar
de.
Bovendien is het niet juist, zich vast te klam
pen aan die honderd man. Deze waren bedoeld
voor het geheele werk, terwijl het bekend is
dat voorlooplg slechts een vyfde deel onder
handen Is. wy hebben nog hoop, dat by het
vorderen der werkzaamheden het aantal arbel-
nu in totaal 39 nog uitgebreid zal j
I4jn 1: Hilversum I.
Lyn 3: Hilversum II.
I4jn 3: Keulen 8.3024,—
Lyn 4: Ned. Brussel 8.30—12.50; Droltrich
12.50—1320; Fr. Brussel 13.20—13.35; Ned Brus
sel 13.35—14.35: Droltwich 14.35—15.20; Ned.
Brussel 15.2015.40: Droltwich 15.40—MR;
Lond. Reg. 1620—16.50; Ned. Brussel 16.56-1
1720; Lond. Reg. 17201720; Droltwich. 17J6-
2025; Lond. Reg. 20.2521.10; Droltwich 3110—
22.05; Fr. Brussel 22.05—2230; Parys Radio
22 30—24.—.
I4jn 5: Diversen.