Rechtsche vliegers
boven Puigcerda
I
ONS BLAD
een
Japan waagt
nieuwe poging
Osservatore tegen
de Reichspost
Capablanca niet
tegen Aljechin!
Het nieuws van heden
FRANKRIJK ANNEXEERT
ZUIDPOOLGEBIED
Een tweede nota
aan Mexico
DE BAROMETER
den
Het bergingswerk
in Anatolië
JOH. LAUWERS
nz.
- <5*|?
VRIJDAG 22 APRIL 1938
aan-
Gods Wet staat steeds
voorop
Een interview met Koht
De beide prinsessen
Naar Soestdyk teruggekeerd
luwt
■m**
Duitsche oud-officieren
teruggeroepen
Uit concentratiekamp
te Weenen ontsnapt
Verdeelingscommissie
naar Palestina
Franco zet zijn op-
mkrsch voort
Duitsche generaals aan het
Nborderfront?
Lingji om strategische
redenen ontruimd
In de Golf van Napels worden thans reeds groote eenheden der Italiaansche vloot samengetrokken, welke zullen deelnemen
aan de groote vlootrevue tijdens Haier’s bezoek aan Italië
Toebereidselen voor een groot
gevecht by Lingji
Geen meeningsverschil
in Japan?,
Geen aantasting van
Noorsche belangen
Een groot aantal brochures is te
Amsterdam in beslag genomen
Aardappelen worden
te duur!
De meeste slachtoffers der
aardbeving zyn vrouwen
en kinderen
Niet opgelet ,bij het
oversteken
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan-
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Nu onderhandelingen
met Flohr
iEM
Ut BI.
Zy moeten ais legerinstructeurs
optreden
Stand op VrQdag la ww uai NU
Vorige stand; 7794 -
De katholieken hebben rich by de
stemming niet uitgesproken
voor het nat.-socialisme
IUUR
schoten.
- PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
Twee bejaarde dames aangereden
een van haar overleden
„Terug naar de farm”
Publiek en handel dreigen van de
prijsstijging de dupe te worden
Eilanden belangrijk voor het c
leggen van luchtbases
Londen handhaaft het protest
tegen de onteigening in de
petroleumindustrie
i 7e Cubaan stelde te hooge eischen
voor den strijd om den
wereldtitel
Jwater
IDLES
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 170
Geen match EuweCapablanca
Het station en de spoorweg Ripoll-
Puigcerda gebombardeerd
Dezer dagen vestrok de Kngelsche viermaster „Westward” naar de Azoren.’
Het zeilschip^ is goUe zte
KO^WWWWUII IIIJII///////ZZ<45
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
o o
1.26
•f
Gisteren
1.82
0.19
0.93
0.36
0.64
047
0 43
Tegen het middaguur verschenen vier bom
bardementsvliegtuigen, vergezeld van vier Ja
gers, boven de stad en lieten, ondanks de pro-
Jectlelen van het luchtafweergeschut, achttien
bommen vallen In de omgeving van het sta
tion. Van Bourg Madame, aan de Fransche zij
de der grens, kon men zien, dat gebouwen in
brand vlogen.
vijf hooge ambte-
iriyn naar Burgos
Koht antwoordde, dat Frankrijk een der-
geljjke aanspraak niet heeft gemaakt, maar
dat de zaak zoo delicaat Is, dat hl) zich
daaromtrent niet in het publiek kon uiten.
Hij kon slechte zeggen, dat Frankrijks aan
spraken de Noorsche belangen niet raken.
De regeerlng zoe de instelling van een afzon
derlijk luchtwapen overwegen.
0.00
0.00
0.00
000
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
be
ult
In het Chlneesche communiqué wordt ge
zegd, dat Lingji gistermorgen is ontruimd
om strategische redenen.
geering in ontvangst en verzocht den ambas
sadeur, aan het Duitsche Roede Kruis den dank
van China over te brengen.
De prijzen der aardappelen, voor de volks
voeding geschikt, zijn thana zoodanig, dat die
aardappelen dreigen als dagelljksche voeding
bulten het bereik van velen te komen.
n en
hulp
Puigcerda daar rechtecbe vliegtuigen gebom
bardeerd.
Pril
egt
ts.
S—O
004
04»
040
040
0.00
040
040
043
042
0.10
002
040
041
046
003
143
«■U
0.03
046
0.61
042
0146
Set artikel beweert ook dat de katholieke
Oostenrijken zich bfj de stemming geheel
hebben uitgesproken voor nationaal-socia-
Usme en Führer.
Japan treft i'i arbeetidtagen voor een groot
gevecht b« Lingji.
•en gen.
t
*k. Met
Ier letter
*lad.
en voor
sonder
0.00
002
0.00
0.00
0.02
0.00
•and.
I
'blad.
Naar wij vernemen zal de match tusschen
Aljechin en Capablanca, waarbij de titel van
wereldkampioen de inzet zou zijn, geen
doorgang vinden, omdat de Cubaan zulke
hooge eischen stelde, dat de organisatoren in
Uruguay van het plan hebben moeten af
zien.
tet.WM.
In, vaste
t SS p.
d. bted.
ig
initial
I», 8**”
Iv. br
on*'
dit bt
Aanleiding hiertoe was een artikel in de Neue
Reichspost, waarin beweerd werd, dat de ziel
zorg in Oostenrijk thans eindelijk bevrijd was
van de drukkende hypotheek der politiek.
Het aantal dooden zou aanzienlijk lager zijn
geweest, indien zich tijdens de aardbeving niet
zooveel menschen in hun woningen «ouden
hebben bevonden. De meeste slachtoffers sjjn.
zooals wU reeds meldden, vrouwen en kinderen.
ANKARA, 21 April. (Havas). In de in
Kirsehlr en Vozgat gelegen dorpen, waar
de aardschokken het hevigst waren, zijn
244 personen om het leven gekomen en IS
ernstig gewond. 756 huizen werden geheel
vernield.
De bergingswerkzaamheden duren voort.
Talrijke gewonden zijn naar Bourg Madame
gekomen, om zich daar te laten verzorgen Een
groote uittocht der burgers naar Frankrijk werd
door de gendarmes belet.
Volgens latere berichten uit Puigcerda kwa
men de vliegtuigen uit Zuidelijke richting Tot
drie keer werd de spoorweg RipollPuigcerda
onder vuur genomen. In de stad werd vooral
de omgeving van het station getroffen. Bij het
bombardement zijn zeven personen gedood en
twintig gewond.
De Duitsche ambassadeur. Oscar Trautmann,
heeft namens het Duitsche Roode Kruis een
groote hoeveelheid medicamenten aan de Chl
neesche regeerlng overhandigd. Maarschalk
Tsjang Kal SJek nam de gift namens de re-
Volgens berichten uit Burgos hebben in Val
d’Aran verscheidene afdeellngen van de regee-
ringstroepen met veel materieel zich overge
geven aan generaal Bolchaga.
Ten Zuiden van de Ebro rukken de recht-
schen op tusschen Sierra Belcelte en Siërra
Maestrazgo, terwijl ook de troepen onder bevel
van generaal Aranda hun opmarsch voort
zetten.
Naar aanleiding van de in-beslag-
neming van brochures op last van den
Officier van Justitie te Den Haag in
zake beleediging van minister Goae-
ling, vernemen wü nog dat de Offi
cier van Justitie te Amsterdam, mr.
dr. J. A. van Thiel, Donderdagmid
dag te Amsterdam in een drukkerij
aan den N. Z. Voorburgwal eveneens
een groote partij brochures in beslag
heeft genomen.
Woensdagavond zijn op den Rljksstraatweg te
Alphen aan den Rijn de 71-jarige mevr. M. de
Groot en de 76-Jarige mej. J. Blom, toen sjj
zonder op het verkeer te letten den weg over
staken, door een auto aangereden.
Beide vrouwen bleven bewusteloos
In Noord Honan en Zuid-Sjansi hebben de
Chineezen vijf steden heroverd, namelijk TSi-
joean, Menghsien, Pingloe, - Woehslang en
Antsjeh, waardoor de druk der Japanners op
den Loenghal-spoorweg verminderd en de ver
binding tusschen de Chlneesche strijdkrachten
aan beide zijden van de Gele Rivier hersteld is.
FEBFIGNAN, 21 April. (Havasj. Het aan
4e Fransche grens gelegen Puigcerda is
„nieuw door nationalistische vliegtuigen
gebombardeerd.
was verleend, naar haar woning vervoêrtk
Hoewel de bekomen verwondingen aan
vankelijk niet van ernstlgen aard leken, ver
ergerde de toestand van mej. Blom later,
dusdanig, dat zij in den loop van den nacht
is overleden.
Mevrouw De Groot klaagde over Inwendige
Pijnen, doch haar toestand was Donderdag al-
lesslna bevredigend.
SUDBURY, (Massachusetts)21 April. (Reu
ter). Binnenkort zal Henry Ford een bezoek
aan Roosevelt brengen, ten einde op diens ver
zoek ‘den toestand van het zakenleven te be
spreken.
Ford heeft, sprekende over -dit bezoek, ver
klaard: „Ik wil den president de kans geven,
eens Iemand te zien, die niets komt vragen.
HU zelde voorts, dat de uitbreiding van de
„terug naar de farm-beweglng" het land zal
redden.
Uit Oslo wordt gemeld, dat het Noorsche
blad de „Aftenposten" den Noorschen minister
van Bult|plandsche Zaken, Koht, heeft ge
vraagd, ot Frankrijk ook aanspraken heeft
gemaakt op de streken die door Noorwegen
z(jn ontdekt.
ilKMAAR, Hof 6, Telefoon 4330 en 4220
oen HELDER, Statlonzttraat 3, Telefoon 771
LoorN Koepoortiweg 94, Telefoon 412
S04AGEN, Molenstraat 52, Telefoon SI.
ABONNEMENTSPRIJS:
HANKAU, 21 April. (Benter), In allerUl
worden bU Lingji twee tot driehonderddui
zend man Chineezen geconcentreerd. ZU
vormen een front van een lengte van vier
kilometer hi een halven cirkel buiten de
muren der stad. v
Kapitein Riser Larsen had genoemd blad
nog medegedeeld, dat de streek, die Frankrijk
opelscht, in den sector ligt, die reeds door
Australië werd geannexeerd.
0.49— Ap
0 48- AP
0 47- ap
t wat*
0.12- AP
0.10- AP
0.09- AP
RUN
Apr. 20 Am
126
ZHAUS
•L 821*4
*5121
wdkope.
iffleteel-
Aljechln had naar men weet, voor deze match
dezelfde voorwaarden gesteld als die, «elke In
de eerste match tusschen beide meesters hebben
gegolden. De wereldkampioen vroeg nJ. 10.000
goud-dollars. Capablanca schijnt daarnevens
een bedrag te hebben gevraagd, waaraan de
organisatoren In Uruguay niet hebberf kunnen
voldoen.
Aljechin. had, naar men weet, voor deze match
in contact getreden met Flohr er. de kans is
groot, dat In 1939 een match om den titel tus
schen den TZJechlscheh grootmeester en Aljechin
zal plaats vinden. Onderhandelingen worden
reeds gevoerd en Aljechin heeft een uitnoodiging
ontvangen, na afloop van bet tornooi te Margate
naar Praag te komen om de besprekingen voort
te zetten. Flohr heeft Aljechin medegedeeld, dat
de noodlge financiën reeds ter beschikking zijn.
De condities voor een match Aljechln-Flohr zijn
van Aljechln’s zijde dezelfde, als die, welke voor
den kamp tegen Euwe golden; inmiddels heeft
Aljechin de uinoodlglng, naar Praag te komen,
aangenomen.
Toen wu dr. Euwe van bovenvermelde feiten
in kennis stelden, was hU ten zeerste verrast,
dat de match tusschen Aljechin en Capablanca
niet doorgaat.
„Aljechin", aldus dr. Euwe, „was vast besloten
alle mogelUke moeite te doen om de match tot
stand te laten komen. HU hield alleen aan zUn
voorwaarden vast, volkomen begrijpelijk overi
gens, al waren die hooger dan in zUn match
tegen, mU, waarin een bedrag van f 10.000 als
elsch was gesteld. Ik was er van overtuigd, dat
de tweekamp voor elkaar zou komen. De moei
lijkheden schijnen nu van den kant van Capa
blanca te zUn gekomen.
Wat mijn match tegen Capablanca aangaat,
ik wil toch wel spelen, mits er van te voren
een regeling wordt getroffen, dat hoe ook de
uitslag moge zUn. Capablanca er dlflnitief van
afziet, om den wereldtitel tegen Aljechin te
spelen. Mocht de wedstrijd tegen den Cubaan,
die op het oogenblik in New-York vertoeft,
evenwel geen doorgang vinden, dan >Un er nog
altijd de plannen om een match tegen Keres
te organiseeren”. aldus besloot dr Euwe zUn
mededeellngen.
WARSCHAU, 21 April (Havas.) Tb Warschau
■dr. Joseph Streser, de onder-voorzltter van
•*n raad van advocaten te Weenen, aangeko-
Inen, die verklaarde, dat hU door de natlonaal-
*ociali«ten bu hun aankomst te Weenen waf
ttarresteerd en naat een concentratiekamp
°7*rgebracht, waar hU slecht behandeld werd.
Jroen hij moest helpen bU afbraakwerkza>m-
«den aan het gebouw van de rechtbank, in
*«lk gebouw hU door en door thuis was, slaag-
hl) erin te ontsnappen en de Poolache grens
bereiken.
Otme ftotnMMché earrespondent seint «nz d.d.
21 April:
Na gerulmen tUd over de religieuze si
tuatie, ontstaan na de aansluiting van Oos
tenrijk bU het Derde RUk, gezwegen te heb
ben, neemt de Osservatore Romano, bU
monde van haar hoofdredacteur Graaf Dalla
Torre, hedenavond den strijd weer op.
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bwdrasgt 20 Ct. p.
ragel; Ingezonden Mededeellngen 40 CL p. f.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt
21 April. (Reuter). De commissie,
belast is met het vaststellen van de
Pai02*11 f1* v°o«Yestelde verdeeling van
ttwhen Arabieren en Joden, lavan-
Prinses Juliana en Prinses Beatrix zUn
gister In den loop van de nmlddpg per
auto uit Den Haag vertrokken en naar
het paleis SoestdUk teruggekeerd.
ibaM»
15124
MEXICO, 21 April (Reuter). In een
tweede nota, die de Britsche gezant van
daag aan de Mexicaansche regeerlng heeft
overhandigd, handhaaft de Britsche regee
rlng volkomen het standpunt, dat zU reeds
eerder ten aanzien van de onteigening der
olievelden heeft uiteengezet.
Te zijner tijd zal de Mexicaansche regeerlng
een meer gedetailleerd antwoord worden gezon
den, doch intusschen wordt er naar aanleiding
van de bewering, dat de Mexican Eagle Com
pany een Mexicaansche maatschappij is, op ge
wezen, dat de Britsche regeerlng niet wil ont
kennen, dat de maatschappij van Mexicaan
sche nationaliteit 13. in zooverre, dat zij onder
de Mexicaansche wet is ingeschreven, doch dat
de meerderheid der aandeelen in Britsche han
den Is, en dat de onderneming derhalve in we
zen een Britsch belang vertegenwoordigt.
Om deze reden alleen heeft de Britsche re
geerlng het recht, 'dat door niets in de Mexi
caansche grondwet kan worden aangetast, te
protesteeren tegen een actie, die als onge
rechtvaardigd wordt beschouwd, en teruggave
te eischen, als eenlg middel om ernstige bena
deling van omvangrUke Britsche. belangen tewerden, nadat haar ter plaatse de
voorkomen.
Bi de nota wordt verdef nog gezegd, dat de
groote schade, die reeds aan de Britsche aan
deelhouders berokkend Is, onherstelbaar zou
kunnen worden voordat de gerechtelUke proce
dure is geëindigd. De Britsche regeerlng te er
van overtuigd, dat het optreden van Mexico in
strUd is met de blllUkheld en de regels van de
normale internationale practljk, en zU hoont,
dat d^ Mexicaansche regeerlng een mogelijk
heid Ml vinden, haar houding te herzien.
De justitie was vergezeld van den In
specteur van de centrale recherche met een
aantal rechercheurs.
Een groote partij brochures werd naar
het hoofdbureau overgebracht; eveneens
werden de vormen aangetroffen en In be
slag genomen. De opdrachtgever zou een
zekere H. zUn, wonende aan de Keizers
gracht.
Het Is niet buitengesloten dat te Am
sterdam nog op meer plaatsen brochures
In voorraad zUn.
n
LONDEN, 21 April. (Havas). De „Man
chester Guardian” bespreekt heden het
Fransche decreet, waarin aanspraak wordt
gemaakt op het Zuidpoolgebied.
Nu er geen ontmoeting udsschen Aljechin
en Capablanca om den tlta tot stand is ge-
komen, is automatisch de match tusschen
Euwe en den Cubaan, welke met Kerstmis
van dit jaar In ons land geprojecteerd was,
van de baan.
BU een inval in een drukkerU te Amsterdam
Ik een groot aantal brochures, verband hoe
dende um« <to znak-Ozz, in beslag genomen.
Tc Utrecht is de vUfde Verbondsvergadering
gehouden van het Katholieke OnderwUzers-
V er bond
Het decreet, waar het blad op wUst, werd
gepubliceerd in de staatscourant van April
en heeft tot doel de Fransche grenzen in het
Zuidpoolgebied vast te stellen. De eilanden,
welke liggen ten Zuiden van 60 graden Zuider
breedte en tusschen 13 en 142 graden Ooster
lengte behooren aan Frankrijk.
Ook de Japansche troepen maken toebereid
selen voor een groot gevecht, dat wordt be
schouwd als de laatste poging van de Japan
ners om de Chineezen tot .onderwerping te
brengen.
In een mededeeling van de Spaansche am
bassade te Londen wordt gezegd, dat de
Spaansche regeerlng uit hoogst betrouwbare
bron vernomen heeft, dat de Duitsche generale
«taf op 16 dezer besloten heeft, dat Dultsch-
land toezicht zal uitoefenen op alle operaties
aan de Pyreneeëngrens.
In verband hiermede z
naren per vliegtuig van -
vertrokken en het opperbevel aan het Noor
delijk front in Spanje is thans in handen van
twee Duitsche generaals. Verder wordt
weerd, dat 63 officieren per vliegtuig
Muenchen zijn vertrokken, waarvan er 52 naar
Bevllla zijn gegaan, om een onmlddeliyk of
fensief tegen Almeria, van Malaga uit, voor
te bereiden.
Dit bericht van de Spaansche ambassade
wordt In officieele kringen te Berlijn als da
grootste onzin gekenmerkt.
plebisciet. Deze formule
regeerlngsprogram
In een verklaring aan de pers heeft prins
Konoje ontkend, dat bet conflict tusschen
China en Japan aanleiding zou zUn geweest
tot meenlngsverschlllen in het kabinet. Ten
aanzien van de betrekkingen tusschen Japan
en Engeland zeide Kbnoje te gelooven, dat „het
rgaUstische Engeland zUn houding sou wUzL
gen^gedrongen door de gebeurtenissen.”
Graaf Dalla Torre betoogt dat geen katho
liek, in welk land dan ook, zich onvoorwaarde-
Ujk voor een menschelUkè zaak kan en mag
uitspreken. De wet van God staat bU alles
voorop.
In Oostenrijk hebben de katholieken bU
monde van hun bisschoppen trouwens eenlg*
eischen gesteld. De Osservatore citeert hierbij
een gedeelte van de tweede aanvullende verkla
ring der OostenrUksche bisschoppen.
De Neue Reichspost wil de Kerk terugbrengen
tot het altaar en haar daarmede haar aposto
laat ontnemen. Op deze wjjze wordt den ka
tholieken een onvoorwaardelUke beperking van
hun rechten aangekondlgd. y
In een noot haalt dan de Osservatore eer.
artikel aan uit het Neue Wiener Tageblatt,
waarin kritiek wordt uitgeoefend op de op
voeding van de jeugd, terwijl het daarbU wijst
op de Hitler Jugend, daarmede zeggend, dat het
zoo wél moet. Zouden de katholieken dit alles
met de uitbrenglng van hun «tem geaccepteerd
hebben?
Gauleiter Buerckel heeft Schuscftnigg be
schuldigd van arglistigheid In de formuleering
voor het voorgenomen
onderscheidde constiti
en religie. Maar zou de formule, waaronder nu
gestemd- werd: „Eén volk, één RUk" inslulten,
dat men dan ook bU aanvaarding hiervan al
les moet aannemen wat to.v. de religie wordt
gedaan en geschreven?
UJNDEN, 21 April. De .Daily Telegraph”
meldt uit BerlUn, dat verdere bijzonderheden
Min bekend geworden over het verzoek, dat ge
richt is tot gewezen officieren van het Duit
sche leger, die thans in het buitenland verblijf
houden.
Zelfs, indien zU de leeftijdsgrens een paar
Jaar hebben overschreden, wordt hun verzocht
naar Dultschland terug te keeren om behulp
zaam te zUn bU de opleiding van soldaten voor
het nieuwe Duitsche leger. Er is nog steeds een
tekort aan goede instructeurs.
Het verzoek is niet bedoeld als een definitief
bevel. ZU, die er geen antwoord op geven wor
den niet beschouwd als te zUn te kort gescho
ten in hun plicht. Candidaten, die zaken lel
den ten behoeve van het Duitsche bedrUfs-
tewn, zal niet gevraagd worden deze op te
teven.
Dultschers, die werkzaam zUn in andere be
drijven, worden evenwel terug verwacht, zoo-
dra zij kunnen.
Naar schatting zal men langs dezen weg de
beschikking krijgen over ongeveer 2500 instruc
teurs.
Het liberale orgaan schrUft oja, dat de
Fransche elsch volkomen redelijk is. Immers
bU het ontdelcken van Adelie-iand in Januari
1840 werd de Fransche vlag hier geheschen.
Langen tUd evenwel zal noodig zUn om de
mineralen van het land te ontginnen. Ook
blijkt meer en meer het belang van het ge
bied voor de handelsluchtvaart, aangezien hei
ligt op den kotsten weg tusschen twee rUke
werelddeelen.
Het bestuur van de Amsterdamsche federatie
van vereenlgingen van kleinhandelaren in aard
appelen, groenten en fruit heeft met bezorgd
heid kennis genomen van de onrustbarende stij
ging der prijzen van de betere soorten aard
appelen. Ook de Andere soorten zullen hierdoor
automatisch stijgen. Derhalve heeft het be
stuur de wenschelljkheld uitgesproken, dat de
Levensmlddelenraad, welke o.a. een speciale
commissie heeft voor aardappelen, groenten en
fruit, welke echter het laatste Jaar niet bijeen
is geweest, zich met deze belangrijke kwestie
zal bezig houden, opdat publiek en handel
hiervan niet de dupe worden.
In hun streven, de te Jlhsien beleg*d«
pannen te ontsettea. aMas verklaarde de woord
voerder van het Chlneesche leg*, ondervond
de Japansche legerleiding moeilijkheden bU
het zenden van versterkingen langs den spoor
weg TientsinPoekau, en ten einde de aan
dacht der Chlneesche troepen af te leiden en
den Japanschen strijdkrachten te Jihsien de
gelegenheid te geven door te breken, heeft zU
een aanval op Lingji ondernomen.
Het Chlneesche opperbevel, dat niet wilde,
dat de sterkte der Chlneesche strijdkrachten
werd verdeeld, heefT daarom de ontruiming
van Lingji bevolen. De woordvoerder wees er
op, dat het centrum van den strijd reeds naar
elders is verplaatst en dat Lingji niet langer
van strategische beteekenis Is. Sterke Chinee-
sche afdeellngen houden evenwel nog strategi
sche punten rond Lingji bezet, en zU verdub
belen hun aanvallen op de Japansche achter,
hoede.