ONS BLAD
Alkmaar krijgt garnizoen
Fransche franc wordt weer
gedevalueerd
ST.WILLIBRORDUS
Het nieuws van heden
Von Fritsch naar
Egypte
EEN RADIO REDE VAN
DALADIER
CARL VON OSSIETZKY
OVERLEDEN
DE BAROMETER
Vier woningen in
vlammen
Bergmassief bij
Teruel omsingeld
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAt
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
lïe H. Vader óver
Hitler’s bezoek
j'inh
Koning Leopold
peetvader
Het 2e regiment luchtdoelartillerie
wordt er gedetacheerd
I NY- NEPERLi YgRZ» MIJ-1
e
o
e
Onder tram gedood
Jongen te Utrecht verongelukt
4 Sen Jciikie tn een der leesteliik met vlaaaen versierde straten van Rome
a?
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
L
n
De Duitsche dienst
meisjes te Aidershot
Overeenstemming met
Londen en Washington
500 conducteurs en
chauffeurs staken
Een raad van Londen
en Parijs?
Regeering wil den franc atabili-
aeeren op een baaia, die haar
in ataat zal atellen de munt
doeltreffend te ver
dedigen
Zy zouden de regeering te Praag
aanaporen haar houding
tegenover Henlein
te herzien
By het bombardement op Madrid
werden 13 peraonen gedood
n R)
(Al-
I van
tow-
26 menachen te De Weere
daklooa geworden
Een waarschuwing van
l’Awenire d’Italia
Winnaar van denNobelprya
voor den vrede
=3
^Vtwwwwum mi
,Op het feeat van Kruiavinding
richt Rome een kruia op,
dat niet het Kruia van
Chriatua ia”
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 181
D€ PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt M CL p.
regel; Ingezonden Modedeellngen 40 et p. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tart af voor advertaeren bij abon-
namant wordt op aanvrage gaarne door owza
Administratie verstrakt
DONDERDAG 5 MEI 1938
catharumÊsingÊ^^^u^iËch^
VERZEKERINGEN
TOT ELK BEDRAG I
Vwrttogwnwoordigwrz gavraagdl
Een verklaring van
Del Vayo
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
term.
Vader over Hitler's beaoek.
(Van onzen parlementairen redacteur)
9
M
12
I
om
1
t
van
f
I
i kan
elck
De K
Daladler doet msdsdssltng t»b de atabiltaatie
van den Franechen franc op een nievwe basis.
Bfj de besprekingen tasschen Mussolini en Hit-
t
1.
1
I
I
I
l
cratleën op financieel gebied. Men verwacht,
dat het departement van Financiën een offl-
cieele verklaring zal uitgeven.
500 conducteurs en chauffeurs van de Schot-
sche autotransportmaatschapplj te Glasgow zyn
In staking gegaan.
De oorzaak van het geschil u het Mn een
conducteur gegeven ontslag.
Onze Romeinsche correspondent seint
d-d. 4 Mei:
grond te staan.
Cart von OMeteky, de Duitache schrijver on
winnaar van den Nobelprijs veer den vrede, -
overleden.
Stand op Donderdag 14 war vm.: 78U
Vorige stand: 76M
Woensdagmorgen omstreeks tien uur stookten
eenlge jongens achter een timmermanswerk
plaats te De Weere, gemeente Hoogwoud, een
vuurtje van krullen. Waarschijnlijk zijn daar
bij vonken terecht gekomen op het rieten dak
van de nabijgelegen woning van den tuinder
P. Klaver.
BERLIJN, 4 Mei (D. N. B.) De schrij
ver Carl von Ossietzky, winnaar van den
Nobelprijs voor dfen vrede, h hedenmiddag
in een sanatorium te Berlijn aan hersen
vliesontsteking overleden.
Engelsche
spreker
Te Praag verwacht men na beëindiging
het bezoek van Hitler aan Italië een Bi
schen stap. Engeland zou, volgens dit D. N. b.4
bericht voornemens zijn Tsjecho-Slowaktfe den
raad te geven, een oplossing van de Dultsch-
Tsjechlsche kwestie op blnnenlandsch-poUUek
gebied met goeden wil na te streven.
15) en
«neon
■Ibaar.
York.
te-
tegen
tegen
an dt
vanaf
«drijf,
oneel,
t, een
stand
jrden.
blijft,
an de
Alge-
m en
1 van
ilsael-
d dat
gsche
zijn,
arlng.
m de
Reis-
aartn
lerei-
>men.
Parjjs en Londen zouden de Tsjechische
regeering willen aanraden, haar afwijzende
houding tegenover de door Henlein te
Karlsbad geformuleerde elschen te herzien
Alvorens naar Genève te. vertrekken,
heeft de Spaansche minister van Bulten-
landsche Zaken, Alvarez del Vayo, te Barce
lona de buitenlandsche pers ontvangen.
De rechteehe troepen omsingelen he* bergmas
sief ten Zuid-Oosten van Teruel.
Koning Leopold van België wordt peetvader
van Prinses Bes tl Lr.
Het speDingdebst in do Eerste Kamer peitUs-
digd; een drietal moties verworpen.
Van 1 Januari af zijn de spoorwegontvangsten
reeds bijna 1.7M.SSS minder dan ever het
zelfde tijdvak van 1937.
In verschillende gemeenten hebben Woensdag
vrjj zware branden gewoed.
Ja, zeer - droeve zaken en onder daas
droeve raken moet men wel rekenen bet
feit, dat Rome, op den dag van het feest
der H. Kruisvinding, de teekenen opricht
van een ander kruis, dat niet het Kruis
van Christus Is. Ik aeg u voldoende, wan
neer Ik u aeg, hoeseer bet neodlg Is te bid
den. te bidden en te bidden, opdat ook do
barmhartigheid Gods in haar veilen om
vang geschiede*.
Naar verluidt, sou de devaluatie van den
franc acht tot negen procent bedragen.
Een offlcleele beslissing zal echter eerst
over enkele dagen worden genomen.
Naar uit Washington wordt gemeld, heeft
minister Morgenthau in een persconferentie
medegedeeld, dat de Vereenigde Staten, Frank
rijk en Engeland besloten hebben de driezijdige
monetaire overeenkomst te handhaven. Wij be
seffen, aldus de minister, dat de voorstellen
van het Fransche ministerie van financiën In
den geest van de overeenkomst gedaan zijn.
m --
Dit besluit, aldus Daladler, is genomen in
volledige overeenstemming met de
en Amerlkaansche regeeringen, wien
dank zegde voor haar medewerking.
Daladler deelde niet mede, op welken koers
de franc gestabiliseerd zal worden. Hjj stelde
zich er mede tevreden aan te dulden, dat men
den koers, dien hij voor morgen beeft vastge
steld, niet zal te boven gaan.
Na den zegen dee hemels voor de aanwezige
geloovigen te hebben afgesmeekt, seide de
H. Vader: „OU moet dit goede, dat WQ u toe-
wenschen, en dat W(J van de goedheid van
God verwachten, verdienen door uw trouw aan
het Christelijk leven en door uw gebeden.
Want droeve zaken doen zich voor, zeer
droeve zaken, zoowel ver van ons als nabij.
Da l’Awenire dTtalia, het dagblad van de
Italiaansche Katholieke Actie, waarschuwt de
journalisten collega's tegen overdrijving m de
verslagen en commentaren over het bezoek van
Hitler aan Rome. Sommige bladen, aldus l'Av-
venlre, hebben Germanendom en romamsatto
geïdentificeerd. WU, Italianen, kennen de ver-
godlng niet van bloed en ras en wU blijven in
trouw verbonden aan het Roomsche geloof dat
rassen en volkeren verbindt en even hoog aan
slaat.
Het blad betreurt dat bet beaoek van Hitler
aan Rome niet met een beaoek aan Z. H. den
Paus gepaard gaat.
Daar de situatie zich steeds dreigender liet
aanzien en de brandweer van Hoogwoud tegen
de laaiende vuurzee machteloos stond, werd in
allerijl de assistentie van de brandweer van
Abbekerk en Sybekarspel ingeroepen. Weldra
Woensdagavond half acht Is de 13-jarige flet
ser BsuuswUk. uit de Adrlaan van Ostadelaan
Utrecht, in de Julianalaan aldaar door een
tramwagen gegrepen en op slag gedood. Hij
wilde een tram links passeeren, waarby hu een
van tegenovergestelden kant komende tram-
niet opmerkte.
Het stoffelUk overschot werd naar bet pia-
conessen-ziekenhuis overgebracht.
DIENSTAANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubrlek 10 et p^r regel.
Tengevolge van den feilen Oostenwind
greep het vuur razend snel om zich heen
en In minder dan geen tUd stond het ge-
heele pand In lichter laaie. Daarmee Het
de toestand In deze dicht bebouwde buurt
zich zeer crltlek aanzien. Het brandende
riet stoof her en der en nog geen kwartier
had de brand gewoed of het vuur had reeds
drie ander perceelen aangetast! Dit waren
een smederij, annex autobedrijf van den
heer J. Nipahagen, de slagery van den heer
J. Rood en de door twee gezinnen bewoonde
brandstoffenzaak van den heer P. Bankras.
GASTEL GANDOLFO, 4 Mel (Havas). Ter
wijl de Osservatore voortgaat geen woord te
schrijven over de reis van Hitler naar Rome,
heeft de H. Vader een toespeling vol droefheid
gemaakt over de aanwezigheid van Hitler in
*n rede, die hU heden heeft uitgesproken tegen
over *36 jonggetrouwde paren, die Z. H. tege-
lUk met kardinaal Lavitrano heeft ontvangen,
waarbU ook een aantal deelnemers aan bat
Congres te Florence voor Iset ChristeLUke Ooa- - -
ten aanwezig waren.
PRAAG, 4 Mei (D. N. B.) De TSjecho-
Slowaaksche gezant te Parijs, Osoesky, is, naar
In welingelichte kringen alhier verluidt, te
Praag aangekomen met adviezen der Weat-
Europeesche mogendheden voor de regeling
der Sudeten-Dultsche kwestie.
De Hongaarsche RijRsbestuurder Horthy bracht een bezoek aan de Internationale
Messe te Boedapest, waar hij door meisjes, volgens de Hongaarsche mode gekleed,
werd ontvangen
Zijn pacifisme leidde er toe, dat hU een
krachtige actie voerde tegen de herbewapening,
hetgeen oorzaak werd, dat hU in 1929 van
hoogverraad werd beschuldigd, omdat hU In
het linksch georiënteerde blad „Die Weltbuhne’
een artikel had gepubliceerd, waarin hU licht
wierp op de zoo streng geheim gehouden mili
taire Duitscho activiteit op .luchtvaartgebied.
Het proces duurde geruimen tUd en In 1931
werd hU schuldig bevonden en veroordeeld.
In December 1932 echter reeds herkreeg hU
zijn vrijheid op grond van de toen afgekondlg-
de amnestie.
HU zelde o.a., dat de kanselarijen van som
mige democratische landen tot de conclusie rijn
gekomen, dat de eenlge oplossing van het
Spaansche probleem een overwinning van de
regeering kan zijn. HU herinnerde er aan, dat
in de dertien punten van de regeering wordt
voorgesteld een volksstemming te houden. De
regeering vreest de volksstemming niet, zij weet
welk resultaat deze zal hebben. ZU rekent op
het onafhankelljkheldsgevoel van de ware
Spanjaarden. Indien men in het rechtsche
kamp nauwkeurig wist waar het In dezen
oorlog om gaat, dan zouden alle ware Spanjaar
den voor de regeering stemmen.
De minister zelde verder, dat in de laatste
zee weken de Duitsche hulp aan Franco Is toe
genomen. HU weet, dat Duitsche hoofdofficieren
in Spanje zijn aangekomen en dat die van de
technische afdeellng door anderen zUn vervan
gen. Ook is het niet toevallig, dat deze offi
cieren optreden In het gebied van Bilbao en
In de Catalaansche Pyreneeën.
De „Daily Telegraph” meldt uit Berlin, dat
de vroegere opperbevelhebber van de RUksweer,
generaal Von Fritsch, Zaterdag naar Egypte
is vertrokken.
Generaal Von Fritsch, aldus het blad, was be
gin Februari bU de „zuivering” uit zUn functie
gezet Een eereraad had later uitgemaakt, dat
de tegen hem Ingebrachte beschuldigingen on
juist waren. Men dacht toen, dat Hitler hem
eere-kolonel van een of ander regiment zou
maken en hem zoo mogelUk in een nieuwe
functie benoemen.
In militair, kringen gelooft men, dat generaal
Von Fritsch, een trotsch en energiek man, ge
vraagd heeft door Hitler op 1 Mei bU de feesten
In den Lustgarten op de tribune te worden ont
vangen. Hitler zou Von Fritsch daar dan open-
lUk de hand hebben* moeten drukken. Hitler
heeft dit evenwel geweigerd.
De nieuwe meenlngsverschlllen tusschen gene
raal Von Fritsch en Hitler kunnen volgens het
blad echter niet van ernstigen aard zijn, daar
hU van de RUksregeerlng voldoende deviezen
heeft ontvangen om de koeten van zUn reis te
dekken.
Derhalve kan de mogelijkheid niet worden
uitgesloten, dat Von Fritsch belast is met een
speciale missie.
Tijdens de hedenochtend gehouden bU-
eenkomst van den ministerraad hebben
Daladler en Marchandeau hun collega's op
de hoogte gebracht van de besprekingen
van den Franschen gezant te Washington
met minister Morgenthau omtrent een even-
tueele wijziging In de monetaire driehoeks-
overeenkomst tusschen Engeland, Frank
rijk en Alherika.
Deze besprekingen hangen samen met het
onderhoud, dat de Engelsche gezant, Sir Ronald verschenen zU met een groote motorspuit op
Lindsay, met Morgenthau heeft gehad. ---- - - -
Indien de besprekingen gevolgd zullen worden
door een gemeenschappelUke verklaring der
drie mogendheden, zou het mogelijk zjjn dat
gelUktUdig de emissie van een leening ten be
hoeve van de Autonome Kas voor de Defensie
wordt aangekondigd.
WASHINGTON, 4 Mei (Havas) Op initia
tief van de Fransche regeering zijn besprekin
gen aangeknoopt met de Amerlkaansche schat
kist, met het oog op de nieuwe aanpassing van
den franc, zulks overeenkomstig de bepalingen
van de drlemogendhedenovereenkomst.
De besprekingen hebben tot volledige over
eenstemming geleld en het Amerlkaansche de
partement van Financiën heeft officieel de
Fransche regeering doen weten, dat het In
stemt met de nieuwe, aanpassing, die noodlg is
geworden door de toeneming van de uitgaven
voor de landsverdediging. De houding der
Amerlkaansche regeering doet dus haar wil
blijken om de samenwerking en overeenstem
ming te handhaven tusschen de drie demo-
het terrein van den brand. Met vereende krach
ten slaagde men erin de reeds brandende wo
ningen van de heeren Boots en Bessellng te
behouden, en het vuur In zijn verdere vaart te
stuiten.
Naar hei Belgische Tele-
t graafagenischap verneemt,
heeft Koning Leopold de
uitnoodiging wan Prinses
Juliana en Prins Bernhard,
peetvader te zijn van
Prinses Beatrix, aanvaard.
Koning Leopold zal de
doopplechtigheid op 12 Mei
te Den Haag bijwonen.
LONDEN, 4 Mei (R.O.) De „Daily Tele
graph" meldt, dat de politie te Aidershot een
Duitsch dienstmeisje, Olga Perauer, heeft aan
gehouden, die uit de gevangenis was ontslagen,
nadat zij er zes van de zeven dagen, waartoe
zij was veroordeeld wegens het feit, dat zij zich
niet als vreemdelinge had laten Inschrijven, had
doorgebracht.
zy werd aangehouden toen zy uit een bios
cooptheater kwam en meegenomen naar het
politiebureau.
Het ministerie van binnenlandsche zaken had
een onderzoek naar haar gedrag In Engeland
laten Instellen. Er waren bezwaren tegen ge
rezen, dat zy in Groot Brittannië zou trouwen.
Zy had aanzegging gekregen. Zaterdag op zyn
Laatst het land te verlaten.
Het verluidt, dat het meisje, toen het de ge
vangenis had verlaten, e^n spoorkaartje naa-
Dover had ontvangen. In plaats daarvan ging
zy naar Fleet (Hampshire), waar zy een zekeren
Charles Cousins ontmoette, die het voornemen
had met baar te trouwen, zy hoorde er van de
moeder van Cousins, dat zy niet in huis kon
blijven. Cousins bracht haar naar het station,
waar hy voor haar een kaartje kocht voor Lon-
Von Ossletzk. heeft ongeveer twee Jaar in
het ziekenhuis doorgebracht. Naar de genees-
heeren mededeelden, was hy lydende aan een
algemeen geworden tuberculose, die, nadat
reeds een verbetering was Ingetreden, onder
den ongunstigen invloed van het voorjaar
weer acuut is geworden en op de hersenen is
overgeslagen.
Toen de nationaal-soclalisten het bewind in
Dultschland In handen namen, weigerde Von
Ossietzky uit te wijken. In den nacht van den
Ryksdagbrand werd hy dan ook gearresteerd
en naar een concentratiekamp overgebracht,
waar hy drie jaar zou biyven, om eerst ont
slagen te worden in verband met zjjn uiterst
zwakken gezondheidstoestand,
een
Naar Havas uit Madrid meldt, bedraagt het
aantal- slachtoffer* n» het gisteravond door
de batterijen der opstandelingen op Madrid
gerichte bombardement vanmiddag om twaalf
uur 13 dooden en 28 gewonden.
Er zyn, volgens een vanochtend gehouden
telling, 446 projectielen neergekomen.
Gisterenavond en hedenmorgen begon
nen er geruchten te loopen, dat Alkmaar
garnizoen zou krijgen. Een Rotterdamsch
blad wist dit reeds als vaststaand te ver
melden'. We hebben ons onmiddellijk tot
den burgemeester gewend om deze zaak te
bespreken.
Jhr. Van Kinschot was zeer verbaasd, dat
deze kwestie, welke enkele weken onder de
grootste geheimhouding hier is behandeld,
toch was uitgelekt. Tegenspreken kon en
wilde de burgemeester de geruchten ech
ter niet. Men is inderdaad in onderhande-
ling met het departement van Defensie.
Echter was hij niet in staat nadere bijzon
derheden te verschaffen. Zelfs kon niet de
zekerheid gegeven worden, dat de defini
tieve beslissing reeds gevallen was.
Meer succes had onze parlementaire re
dacteur, wiens bevindingen wij boven reeds
vermelden.
Zoo staat het dan vrijwel vast, dat een
lang gekoesterde wensch van Alkmaars be
volking binnen afzienbaren tijd in vervul
ling zal gaan. Nadat de Cadettenschool Was
opgeheven, heeft Alkmaar in de oorlogs
jaren 19141918 nog even de illusie gehad
garnizoensstad te zijn, toen hier de depots
van eenlge infanterie-regimenten gevestigd
waren. Sindsdien scheen er weinig hoop,
dat Alkmaar ooit weer een garnizoen zou
mogen herbergen, totdat de uitbreiding van
het leger en zeker ook de voorgenomen
aanleg van een vliegveld te Bergen nieuwe
vooruitzichten openden.
Wij mogen hier zeker de activiteit van
B. en W. prijzen, die met groote kracht voor
de vestiging van een garnizoen geijverd
hebben. Evenals in andere plaatsen, zal dit
wel offers kosten, wellicht onder meer be
staande uit het gratis verschaffen van
bouwgrond voor de kazerne. Wij zullen wel
niet erg ver mis zijn, wanneer wij vermoe
den, dat die kazernes aan de westzijde van.
de stad zullen komen. Alleen reeds de bouw
hiervan zal nieuwe werkgelegenheid schep
pen, terwijl het verblijf van zeker een dui
zendtal officieren en manschappen het
economisch leven van onze stad ten goede
zal komen.
Dat er ook bezwaren zijn, ontkennen wij
niet. Maar deze zullen te zijner tijd wel
onder oogen gezien worden.
die opneming
In een ziekenhuis te Beriyn noodzakelyk
maakte. In hetzelfde jaar kende het Noorsche
Comité hem den Nobelprijs voor den vrede
toe, welke prys hem door een oneeriyk ver
trouwensman nog afhandig gemaakt werd.
Tep slotte verklaarde hjj dat de militaire
situatie op het oogenblüt beter is dan in Maart
j.l. Het doorsnyden van de verbindingen van
Catalonlë met het overige Spanje beeft, vol
gens hem. niet de door de rechtsere gcwenschte
resultaten opgeleverd en nog lederen dag gaan
boodschappers van de regeering van Barcelona
naar Valencia en Madrid.
De tegenstander deed heftige tegenaanvallen
op het dorp Elpobo, dat eergisteren door de
rechtschen werd beset, doch de regeerings-
troepen rijn er niet in geslaagd door het mitrall-
leurvuur heen te breken. Zy moesten zich
terugtrekken.
De woningen ran de heeren Klaver
Nipahageq, Rood en Bankraa rijn tot de
grond toe afgebrand. Verzekering dekt de
schade.
Op het laatste oogenbllk ontdekte men,
dat in het huls van den heer Rood een
kindje, dat in de wieg lag. was achter
gelaten. Door In het brandende huls door
te dringen, slaagde men erin de kleine van
een zekeren dood te redden.
De brand heeft een 25-tal personen daklqps
gemaakt. Het huls, waarachter het vuurtje werd
gestookt, bleef gespaard.
Burgemeester Hoogenboom van Hoogwoud
leidde het blusschingswerk. De burgemeesters
van Abbekerk en sybekarspel waren eveneens
op het terrein van den brand aanwezig.
De Duitsche pacifist Carl von Ossietzky,
was op 2 October 1887 te Hamburg geboren.
Reeds vroeg kwanf hy in contact met de
vredesbeweging. De wereldoorlog, waarin hjj
als korporaal meestreed, versterkte hem iii
zyn pacifistische overtuigingen. Als assistent-
hoofdredacteur werkte hy na den oorlog aan
de Deutsche Volkszeitung, terwyi hy te zamen
met Berthold Jacob trachtte zyn politieke
overtuigingen te belichamen in een party, de
repub|ikeinsche party, die echter een misluk
king werd. Als pacifistisch publicist bleef hy
echter actief. Zelfs zag hy zich gedwongen
zyn functie aan de Deutsche Volkszeitung neer
te leggen, aangezien hy daarin niet voldoende
ruimte vond voor het propageeren van zyn
pacifistische ideeën. Hy was een der stichters
van het blad „Nle wieder Krleg", waaraan hy
sinds 1924 regelmatig medewerkte.
SARAGOSSA, 4 Mei. (Havaaj De
rechtschen zyn er in geslaagd büna het
geheele bergmassief ten Zuidoosten van
Teruel te omsingelen. Gisteravond hebben
zy den Sierra Elpobo bezet en de 28ste
divisie van de regeering gedwongen zich
terug te trekken op den Sierra de Gudar.
De man verklaart, dat hjj het meisje toen
verliet om de bagage te halen. Toen hy terug
kwam was zy verdwenen. Later vond hij het
kaartje voor Londen op het perron. HU heeft
nog steeds het regu van de bagage, welke hy
op het station heeft afgegeven.
PARUS, t Hel (ftUae) MedeBMtoNI
heeft minister-president Dslsdter «Mr de
radio een iotêpreek gehouden, waarin hij
o.m. mededeelde, dat de regeering besloten
heeft den franc te stebiliseeren op een basis,
die de regeering in staat zal stellen hem
doeltreffend te verdedigen.
Naar wü ten departemente van Defensie vernamen, staat het thans
vast, dat Alkmaar garnizoen aal krijgen en wel van het 2e regiment
luchtdoelartillerie.
Deze gamizoensvestiging heeft Alkmaar te danken asm het feit, dat
te Bergen een terrein, geschikt v^or den aanleg van een militair vlieg
veld, kon worden gevonden.
Zoolang te Alkmaar nog geen huisvesting bestaat voor genoemd
garnizoen hierin zal worden voorzien door middel van nieuwbouw
zullen de manschappen te Amsterdam gehuisvest worden in de
kazernes aan de Sarphatistiaat.
Wanneer het regiment naar Alkmaar zal overgaan, valt momen
teel nog niet te zeggen.
