ONS BLAD
weer
Fransche franc wordt
gedevalueerd
Langdurig confereert Hitler
met Mussolini
Bergmassief bij
Teruel omsingeld
De H. Vader over
Hitler’s bezoek
ST.WILLIBR0RDU5
Vier woningen in
vlammen
Het nieuws van heden
EEN RADIO REDE VAN
DALADIER
Von Fritsch naar
Egypte
CARL VON OSSIETZKY
OVERLEDEN
GEEN NIEUW VERDRAG
TE VERWACHTEN
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
Ss
Koning Leopold
peetvader
DONDERDAG S MEI 1938
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
o o
Heeft hy een speciale missie?
3?
Een raad van Londen
en Parijs?
Onder tram gedood
/oRgten te Utrecht verongelukt
500 conducteurs en
chauffeurs staken
-
Overeenstemming met
Londen en Washington
Hitler schynt het koloniale vraag
stuk op den voorgrond te
willen plaatsen
Toenadering tot Parijs
niet onmogelijk
De Duitsche dienst
meisjes te Aidershot
Een verklaring van
Del Vayo
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Regeering wil den franc stabili
seer en op een basis, die haar
in staat zal stellen de munt
doeltreffend te ver
dedigen
Rede voor de Ausland-
Deutsche
Zy zouden de regeering te Praag
aansporen haar houding
tegenover Henlein
te herzien
By het bombardement op Madrid
werden 13 personen gedood
Een waarschuwing van
1’ Awenire d* Italia
PAYGLOT 3
ALKMAAR
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
Winnaar van den Nobelprijs
voor den vrede
I KM t i J 4-I11
„Op het feest van Kruisvinding
richt Rome een kruis op,
dat niet het Kruis van
Christus is”
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 181
25 menschen te De Weere
dakloos geworden
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
den Nebelprtj* voer den einde.
szz
relde
van
t
end*
0.00
0.00
0.00
0 10
0.00
0.00
0.00
0.00
0.09
0.54
0 05
04»
04»
0.00
0.23
AP
\P
M»
AP
AP
AP
had de brand gewoed of het vuur had reeds
drie ander perceelen aangetast Dit waren
een smederij, annex autobedrijf van den
heer J. Nipshagen, de slagerij van den heer
J. Rood en de door twee gezinnen bewoonde
brandstoffenzaak van den heer P. Bankras.
Te Praag verwacht men na beëindiging van
het bezoek van HiUer aan ItaUO een Engel-
schen stap. Engeland zou, volgens dit D. N. B.-
bericht voornemens zijn Tsjecho-Siowakye den
raad te geven, een oplossing van de Duitsch-
Tsjechlsche kwestie op binnenlandsch-poUUek
gebied met goeden wil na te streven.
Onze Romelnsche correspondent seint ons
d.d. 4 Mei:
CATHARUNESINGEL 48 - UTRECHT
VERZEKERINGEN
TOT ELK BEDRAG
Vertegenwoordigers gevraagd
Engelsche
spreker
LONDEN. 4 Mei (R.O.) De „Daily Tele
graph" meldt, dat de politie te Aidershot een
Dultsch dienstmeisje, Olga Perauer, heeft aan
gehouden, die uit de gevangenis was ontslagen,
nadat zy er aes van de zeven dagen, waartoe
zjj was veroordeeld wegens het feit, dat zU zich
merptfi Duitsche kringen van meening,
avëreenkomst tusschen Berlijn en Pa
wel mogelijk is, niettegenstaande het
JJrafisch—Russische verdrag, doch men schijnt
wel eerst een overeenkomst met Engeland tot
stand te willen brengen.
Ook te
dat een
rijs zpet
500 conducteurs en chauffeurs van de Schot-
sche autotransportmaatschapplj te Glasgow zijn
in staking gegaan.
De oorzaak van het geschil te het aan een
conducteur gegeven ontslag.
BERLIJN, 4 Mei (D. N. B.) De schrij
ver Carl von Ossietzky, winnaar van den
Nobelprijs voor den vrede, b hedenmiddag
in een sanatorium te Beriyn aan hersen
vliesontsteking overleden.
Te
iat
136
■t
De woningen van de hoeren Klaver
Nipshagen, Rood en Bankras zQn tot de
grond toe afgebrand. Verzekering dekt de
sehade.
Op het laatste oogenblik ontdekte men,
dat in het huis van den heer Rood een
kindje, dat in de wieg lag, was achter
gelaten. Door in het brandende huis door
te dringen, slaagde men erin de kleine van
een zekeren dood te redden.
Even na vier uur hedenmiddag te Hitler met
Mussolini te Centocelle aangekomen voor het
bijwonen der demonstraties van de fascistische
jeugd.
Ongeveer een half millloen Italianen woon
den de oefeningen by.
Deze besprekingen hangen samen met bet
onderhoud, dat de Engelsche gezant, Sir Ronald
Lindsay, met Morgenthau heeft gehad.
Indien de besprekingen gevolgd zullen worden
door een gemeenschappelijke verklaring der
drie mogendheden, sou het mogelijk zijn dat
gelijktijdig de emissie van een leenlng ten be
hoeve van de Autonome Kas voor de Defensie
wordt aangekondigd
Stand sp Donderdag M uw »jl; 76&J
Vorige stand: 7654
De brand heeft een 25-tal personen dakloos
gemaakt. Het huis, waarachter bet vuurtje werd
gestookt, bleef gespaard.
Burgemeester Hoogenboom van Hoogwoud
leidde het blusschlngswerk. De burgemeesters
van Abbekerk en Sljbekarspel waren eveneens
op het terrein van den brand aanwezig.
Parijs en Londen zouden de Tsjechische
regeering willen aanraden, haar afwijzende
houding tegenover de door Henlein te
Karlsbad geformuleerde eischen te herzien
Dit besluit, aldus Daladier, is genomen in
volledige overeenstemming met de
en Amerikaansche regeeringen, wlen
dank zegde voor haar medewerking.
Daladier deelde niet mede, op welken koers
de franc gestabiliseerd zal worden. HU stelde
zich er mede tevreden aan te dulden, dat men
den koers, dien hjj voor morgen heeft vastge
steld. niet zal te boven gaan.
Alvorens naar Genève te vertrekken,
heeft de Spaansche minister van Buiten-
landsche Zaken, Alvarez del Vayo, te Barce
lona de buitenlandsche pers ontvangen.
Tijdens de hedenochtend gehouden bij
eenkomst van den ministerraad hebben
Daladier en Marchandeau hun collega's op
de hoogte gebracht van de besprekingen
van den Franschen gezant te Washington
met minister Morgenthau omtrent een even-
tueele wijziging in de monetaire driehoeks-
overeenkomst tusschen Engeland, Frank
rijk en Amerika.
De l’Awenlre d’Italia, het dagblad van de
Itallaansche Katholieke Actie, waarschuwt de
journalisten collega's tegen overdrijving in de
verslagen en commentaren over het bezoek van
HiUer aan Rome. Sommige bladen, aldus l'Av-
venlre, hebben Germanendom en romanieatle
geïdentificeerd. WH, Italianen, kennen de ver-
godlng niet van bloed en ras en wij blijven in
trouw verbonden aan het Roomsche geloof dat
rassen en volkeren verbindt en even hoog aan
slaat.
Het blad betreurt dat het bezoek van Hitler
aan Rome niet met een bezoek aan Z. H. den
Paus gepaard gaat.
De Hongaarsche Rijksbestuurder Horthy bracht een bezoek aan de Internationale
Messe te Boedapest, waar hij door meisjes, volgens de Hongaarsche mode gekleed,
werd ontvangen
Daar de situatie zich steeds dreigender liet
aanzien en de brandweer van Hoogwoud tegen
de laaiende vuurzee machteloos stond, werd in
allerijl de assistentie van de brandweer van
Abbekerk en Sljbekarspel ingeroepen. Weldra
verschenen zij met een groote motorspuit op
het terrein van den brand. Met vereende krach
ten slaagde men erin de reeds brandende wo
ningen van de heeren Boots en Besseling te
behouden, en het vuur In zijn verdere vaart te
stuiten.
CASTEL OANDOLFO, 4 Mei. (Havas). Ter
wijl de Osservatore voortgaat geen woord te
schrijven over de reis van HiUer naar Rome,
heeft de H. Vader een toespeling vol droefheid
gemaakt over de aanwezigheid van HiUer in
■n rede, die hij heden heeft uitgesproken tegen
over 436 jonggetrouwde paren, die Z. H. tege
lijk met kardinaal Lavltrano heeft ontvangen,
waarbij ook een aantal deelnemen aan het
Ctmgres te Florence voor het Christelijke Oos
ten aanwezig waren.
Von Ossletzk. heeft ongeveer twee jaar in
het ziekenhuis doorgebracht. Naar de genees-
heeren mededeelden, was hy lijdende aan een
algemeen geworden tuberculose, die, nadat
reeds een verbetering was ingetreden, onder
den ongunstigen invloed van het voorjaar
weer acuut te geworden en op de hersenen te
overgeslagen.
Naar Havas uit Madrid meldt, bedraagt bat
aantal slachtoffer* van bet gisteravond door
de batterijen der opstandelingen op Madrid
gerichte bombardement vanmiddag om twaalf
uur 13 dooden en 38 gewonden.
Er zijn, volgens een vanochtend gehouden
telling. 446 projectielen neergekomen.
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 Ct p.
regel; Ingezonden Mededeellngen 40 et. p. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaama door onre
Administratie verstrekt.
WASHINGTON, 4 Mei (Havas) Op initia
tief van de Fransche regeering zijn besprekin
gen aangeknoopt met de Amerikaansche schat
kist, met het oog op de nieuwe aanpassing van
den franc, zulks overeenkomstig de bepalingen
van de drlemogendhedenovereenkomst.
De besprekingen hebben tot volledige over
eenstemming geleld en het Amerikanache de
partement van Financiën heeft officieel de
Fransche regeering doen weten, dat het in
stemt met de nieuwe aanpassing, die noodig is
geworden door de toeneming van de uitgaven
voor de landsverdediging. De houding der
Amerikaansche regeering doet dus haar wil
blijken om de samenwerking en overeenstem
ming te handhaven tusschen de drie demo
cratieën op financieel gebied. Men verwacht,
dat het departement van Financiën een offl-
deele verklaring zal uitgeven.
doorgebracht.
Zij werd aangehouden toen zjj uit ren bios
cooptheater kwam en meegenomen naar het
politiebureau.
Het ministerie van binnenlandsche zaken had
een onderzoek naar haar gedrag in Engeland
laten instellen. Er waren bezwaren tegen ge
rezen, dat zy in Groot Brittannië zou trouwen.
Zjj had aanzegging gekregen. Zaterdag op zyn
laatst het land te verlaten.
Het verluidt, dat het meisje, toen het de ge
vangenis had verlaten, een spoorkaartje naar
Dover had ontvangen. In plaats daarvan ging
zy naar Fleet (Hampahlre), waar zy een zekeren
Charles Cousins ontmoette, die het voornemen
had met haar te trouwen, zy hoorde er van de
moeder van Cousins, dat zy niet in huls kon
blijven. Cousins bracht haar naar het station,
waar hy voor haar een kaartje kocht voor Lon
den.
De man verklaart, dat hy het meisje toen
verliet om de bagage te halen. Toen hy terug
kwam was zy verdwenen. Later vond hy het
kaartje voor Londen op het perron. HU heeft
nog steeds het regu van de bagage, welke hy
op het station heeft afgegeven.
De H. Vader ever Bitter** lull*
Daladier doet mededeeling van de *taMB*atte
van den Franecben franc op een nteww* basis.
BU de besprekingen tasacben MneeUnl en Hit
ler schijnt het koloniale vraagstuk op den voor
grond te itaan.
Cart von Oaotetzky, de Dnitrehe schrijver en
Winnaar van den Nobelprijs voer den vrede.
De reehtecbe troepen omsingelen het bergma»-
siet ten Zwid-Oo»len van TerneL
Koning Leopold van België wordt peetvader
van Prinses Beatrix. v
Het spelUngdebat In de Eerste Kamer geëin
digd; een drietal moties verworpen.
Van 1 Januari af rijn de spoorwegontvangsten
reeds byna 1.1M.6H minder dan over hel-
relfde tydvgk van 1931.
In verschillende gemeenten hebben Woensdag
vr|j zware branden gewoed.
PRAAG. 4 Mel (D. N. B.) De Tsjecho-
Slowaakache gezant te Parijs, Osoesky, te, naar
in welingelichte kringen alhier verluidt, te
Praag aangekomen met advieren der Weat-
Europeesche mogendheden voor de regeling
der Sudeten-Duiteche kwestie.
Woensdagavond half acht te de 13-Jarige fiet
ser Bronswyk, uit de Adrlaan van Ostadela&n
te Utrecht, in de Julianalaan aldaar door een
tramwagen gegrepen en op slag gedood. HU
wilde een tram links passeeren, waarbij hy een
oen tegenovergestelden kant komende tram
niet opmerkte.
Het stoffelUk overschot werd naar het Dla-
u,ziekenhuis nwiliimW.
De tegenstander deed heftige tegenaanvallen
op het dorp Elpobo, dat eergisteren door de
rechtschen werd bezet, doch de regeerings-
troepen zyn er niet in geslaagd door het mitrail-
leurvuur heen te breken, zy moesten zich
terugtrekken.
Om zes uur zyn Hitler en Mussolini in de
Constantyn-Basiliek aangekomen, waar de
Fuehrer een toespraak voor de in Italië wo
nende „Auslanddeutsche" heeft gehouden. Na
hen voor hun toewijding voor het Derde Rijk
bedankt te hebben, wekte Hitler de Dultschers
in Italië op, een volksgemeenschap in het klein
in den vreemde te zijn, zooals het de geheele
Duitsche natie in het vaderland is. Duitschland,
aldus de Fuehrer, vergeet ook u niet. Ik ben
overgelukkig dit te kunnen zeggen in een land,
dat ons de vervulling van deze, zorg zoo ge-
makkeiyk maakt.
Ja, zeer droeve raken en onder deoe
droeve zaken moet men wel rekenen het
feit, dat Rome, op den dag van het feest
der H. Kroiavinding, de teekenen opricht
van een ander kruis, dat niet het Kruis
vsn Christus Is. Ik seg u voldoende, wan
neer ik u seg. hoeseer het noodig ia te bid
den, te bidden en te bidden, opdat ook de
barmhartigheid Gods in haar vellen eoa-
vang geschiede".
Naar verluidt, zou de devaluatie van den
frank acht tot negen procent bedragen.
Een offldeele beslissing zal echter eerst
over enkele dagen worden genomen.
Naar uit Washington wordt gemeld, heeft
minister Morgenthau in een persconferentie
medegedeeld, dat de Vereenigde Staten, Frank-
ryk en Engeland besloten hebben de driezydige
monetaire overeenkomst te handhaven. WU be
seffen, aldus de minister, dat de voorstellen
van het Fransche ministerie van financiën in
den geest van de overeenkomst gedaan zyn.
Na den zegen des hemel* voor de aanwezige
geloovlgen te hebben afgesmeekt, relde de
H. Vader: „Gy moet dit goede, dat Wij u toe-
wenachen. en dat Wy van de goedheid van
God verwachten, verdienen door uw trouw aan
het ChristelUk leven en door uw gebeden.
Want droeve zaken doen zich voor, zeer
droeve zaken, zoowel ver van ons 'als nabij.
Naar hei Belgische Tele-
graafagenischap verneemt,
heeft Koning Leopold de
uitnoodiging van Prinses
Juliana en Prins Bemhard,
peetvader ie zijn van
Prinses Beatrix, aanvaard.
Koning Leopold zal de
doopplechtigheid op 12 Mei
te Den Haag bijwonen.
In Duitsche kringen wordt met nadruk ver
klaard, dat geen nieuwe verdragen tusschen
belde landen zullen worden gesloten. De erken
ning van de solidariteit tusschen Londen en
ParUs door Duitschland en Italië moet worden
vervolmaakt door de erkenning van de as
RomeBeriyn door Frankryk en Engeland.
Het eenige vraagstuk, dat tusschen deze
beide groepen moet worden geregeld, is de
koloniale kwestie en men hoopt, dat dit
geen groote moeilijkheden zal opleveren.
Het schijnt, dat HiUer de koloniale kwestie
op den voorgrond wU plaatsen bQ zijn be
sprekingen met Mussolini. Het Tsjechische
vraagstuk komt blijkbaar op de tweede
plaata.
Toen de nationaal-soclalteten het bewind in
Duitschland in handen namen, weigerde Von
Ossietzky uit te wijken. In den nacht van den
Ryksdagbrand werd hy dan ook gearresteerd
en naar een concentratiekamp overgebracht,
waar hy drie jaar zou blyven, om eerst ont
slagen te worden in verband met zyn uiterst
zwakken gezondheidstoestand, die opneming
in een ziekenhuis te Beriyn noodzakeiyk
maakte. In hetzelfde jaar kende het Noorsche
Comité hem den Nobelprijs voor den vrede
toe. welke prUs.hem door een oneeriyk ver
trouwensman nog afhandig gemaakt werd.
De Duitsche pacifist Carl von Ossietzky,
was op 2 October 1887 te Hamburg geboren.
Reeds vroeg kwam hy in contact met de
vredesbeweging. De wereldoorlog, waarin hy
als korporaal meestreed, versterkte hem H>
zyn pacifistische overtuigingen. Als asslstent-
hoofdredacteur werkte hy na den oorlog aan
de Deutsche Volkszeitung, terwyi hy te zamen
met Berthold Jacob trachtte zUn politieke
overtuigingen te belichamen in een party, de
republikeinsche party, die echter een misluk
king werd. Als pacifistisch publicist bleef hy
echter actief. Zelfs zag hy zich gedwongen
zyn functie aan de Deutsche Volkszeitung neer
te leggen, aangezien hy daarin niet voldoende
ruimte vond voor het propageeren van zjjn
pacifistische ideeën. HU was een der stichters
van het blad ,Jiie wieder Krieg”, waaraan hy
sinds 1924 regelmatig medewerkte.
ZUn pacifisme leidde er toe. dat hy een
krachtige actie voerde tegen de herbewapening,
hetgeen oorzaak werd, dat hU m 1929 van
hoogverraad werd beschuldigd, omdat hy in
het linksch georiënteerde blad „Die Weltbuhne'
een artikel had gepubliceerd, waarin hy licht
wierp op de zoo streng geheim gehouden mili
taire Duitsche activiteit op luchtvaartgebied.
Het proces duurde geruimen tyd en in 1931
werd hy schuldig bevonden en veroordeeld.
In December 1932 echter reeds herkreeg hy
zUn vryheid op grond van de toen afgekondlg-
de amnestie.
HU reide o.a., dat de kanselarijen van aom-
mite democratische landen tot de conclusie zyn
gekomen, dat de eenige oplossing van het
Spaansche probleem een overwinning van de
regeering kan zyn. Hy herinnerde er aan, dat
in de dertien punten van de regeering wordt
voorgesteld een volksstemming te houden. De
regeering vreest de volksstemming niet, zjj weet
welk resultaat deze zal hebben. Zy rekent op
het onafhankelykheldsgevoel van de ware
Spanjaarden. Indien men in het rechtsche
kamp nauwkeurig wist waar het in deren
oorlog om gaat, dan zouden alle ware Spanjaar
den voor de regeering stemmen.
De minister reide verder, dat in de laatste
zes weken de Duitsche hulp aan Franco is toe
genomen. HU weet, dat Duitsche hoofdofficieren
m Spanje zyn aangekomen en dat die van de
technische afdeellng door anderen zyn vervan1
gen. Ook is het niet toevallig, dat deze offi
cieren optreden in het gebied van Bilbao en
In de Catalaansche Pyreneeën.
Ten slotte verklaarde hy dat de militair»
situatie op het oogenblik beter is dan In Maart
j.1. Het doorsnyden van de verbindingen van
Catalonlë met het overige Spanje heeft, vol
gens hem, niet de door de rechtsche gewcnschte
resultaten opgeleverd en nog lederen dag gaan
boodschappers van de regeering van Barcelona
naar Valencia en Madrid.
ROME, 4 Mei (Stefaai) HiUer heeft
met Minoolini een onderhoud gehad in dien*
werkkamer in het Palazzo Venezia, dat
duurde van twaalf uur tot half twee. Ia te»'
aader vertrek bespraken tegelykev^jdde
Duiteche ministers met hun Italiaansche
collega’s de verschillende vraagstukken,
waarbij de beide landen belang hebben.
Het D.N.B. meldt nog, dat de Fuehrer by zyn
bezoek aan het Palazzo Venezia aan Mussolini
een Zeiss-observatorium heeft aangeboden,
waarvan hy de schenklngsoorkonde overhan
digde.
Voorts stelde Hitler den duce een fraai boek
met foto’s van Mussolini’s bezoek aan Duitsch
land ter hand, alsmede een cople van de
Olympiadefilm „Feest der volkeren feest der
naties”.
De Duitsche delegatie te Rome toont zich
zeer bevredigd en vol vertrouwen na het eerste
onderhoud tusschen den Fuehrer' en den Duce.
In Itallaansche kringen heeft men met ge
noegen gezien, dat de Fuehrer onder het ha
kenkruis op zyn mouw het Insigne van korpo
raal der fascistische militie droeg en men ver
wacht, dat voor het vertrek van de Duitsche
gasten Hitler aan Mussolini een hooge Duitsclw
onderscheiding zal veileenen.
De .Daily Telegraph" meldt uit Beriyn, dat
de vroegere opperbevelhebber van de Ryksweer,
generaal Von Fritsch, Zaterdag naar Egypte
te vertrokken.
Generaal Von Fritsch, aldus het blad, was be
gin Februari by de „zuivering" uit zyn functie
gezet. Een eereraad had later uitgemaakt, dat
de tegen hem ingebrachte beschuldigingen on
juist waren. Men dacht toen, dat Hitler hem
eere-kolonel van een of ander regiment zou
maken en hem zoo mogeiyk in een nieuwe
functie benoemen.
In militaire kringen gelooft men, dat generaal
Von Fritsch, een trotsch en energiek man, ge
vraagd heeft door Hitler op 1 Mel by de feesten
in den Lustgarten op de tribune te worden ont
vangen. Hitler zou Von Fritsch daar dan open-
iyk de hand hebben moeten drukken. Hitler
heeft dit evenwel geweigerd.
De nieuwe meeningsverschlllen tusschen gene
raal Von Fritsch en Hitler kunnen volgens het
blad echter niet van ernstlgen aard zyn, daar
hy van de Ryksregeering voldoende deviezen
heeft ontvangen om de kosten van zyn reis te
dekken.
Derhalve kan de mogeiykheld niet worden
uitgesloten, dat Von Fritsch belast is met een
speciale missie.
DIENSTAANBIEDINGEN, Gevraagd ol Aan
geboden, geplaatst onder do Omroeper-
njbrielèio cL per regel.
PARUS, 4 Mei (Havaa) Hedenavond
heeft minister-president Daladier voor de
radio een toespraak gehouden, waarin hjj
e.m. znedederldr. dat de regeering besloten
heeft den franc te stabiliseeren op een basis,
die de regeering in staat zal stellen hem
doeltreffend te verdedigen.
SARAGOSSA. 4 Mei. (Havas) De
rechtschen zyn er in geslaagd byna het
geheele bergmassief ten Zuidoosten van
Teruel te omsingelen. Gisteravond hebben
zy den Sierra Elpobo bezet en de 38ste
divisie van de regeering gedwongen zich
terug te trekken op den Siërra de Gudar.
Een kijkje in een der feestelijk met vlaggen versierde straten van Rome
Woensdagmorgen omstreeks tien uur stookten
eenige Jongens achter een timmermanswerk
plaats te De Weere, gemeente Hoogwoud, een
vuurtje van krullen. Waarschijnlyk zyn daar-
by vonken terecht gekomen op het rieten dak
van de nabUgelegen woning van den tuinder
P. Klaver.
Tengevolge van den feilen Oostenwind
greep het vuur razend snel om zich heen
en in minder dan geen tyd stond het ge
heele pand In lichter laaie. Daarmee liet
de toestand in deze dicht bebouwde buurt
zich zeer crltiek aanzien. Het brandende
riet stoof her en der en nog geen kwartier
JA
w-
63
HO.
>n-
ld-