Felle fabrieksbrand SCHUDT
te Amersfoort
LEVER
WAKKER
EEN GOED BEGIN
R-
MIVA krachtig
MISSIE machtig
NA HETK.R.O.-FEEST
WADDENV1SSCHERS IN
NOOD
s
z
UJ
o_
Q.
z
Kerkdijk leven
1
aan de noodrem
getrokken
MAANDAG 16 MEI 1938
Om de uitnoodiging
Inblikken van Deensch
Dieseltrein in brand
vleesch
ger;
Kranig brandweerman
Duitsche communisten
kregen les
nd,
Het vuur breidde zich anel uit
Mgr. W. v. d. Hengel
l
PATER W. CRAMER S.J. t
Aan de gevolgen overleden
Enkele Volendammers
gelukkigen
Broeiing vermoedelijk
de oorzaak
Spoedig aan zyn ernatige
verwondingen bezweken
De oliealagery van de firma Van
Vollenhoven een prooi
der vlammen
Inval in een propagandaachool
te Rotterdam
Klein-dorpache politiek in de
aocialiatiache grootpera
De bezwaren van den
heer Ruyter
Reductie op den benzineprijs
in Frankrijk
Jhr. mr. M. A. de Savomin
Lohman overleden
Na het vliegongeval te
Eelde
DUBBEL WOONHUIS
UITGEBRAND
HOEVEEL BELASTING
BETAAL IK?
GROOT STUK HEIDE
IN BRAND
MOTORRIJDER OVER DEN
KOP GESLAGEN
HET GESCHIL IN DE ZOUT-
CONVENT1E
MOTORRIJDER BOTSTE
TEGEN AUTO
«-
*1-
ink
ee
de,
ah
an
set
ett
Ue
en
u
oo
Korporaal Hoekatra met militaire
eer begraven
Langdurige Noorderwind heeft
zeer velen gedupeerd
H. M. DE KONINGIN WEER OP
HET LOO
Duo-passagiere ernstig gewond
naar het ziekenhui*
Arbitrale uitapraak
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en U solt morgéns „kiplekker”
uit bed springen.
De brandweer uit Deventer moert
er aan te pa» komen
l
r^rotdt den laatsten tijd In zekere
kringen wel eens met een kenne
lijke geprikkeldheid geklaagd over
de hardnekkigheid, waarmee op het
staalharde aambeeld der noodzakelijk
heid. .van een meer systematische en
vooral meer durvende werkloosheidsbe
strijding wordt gehamerd. Meenen de
smeden van de publieke opinie soms, dat
zij het werkloozenprobleem hebben ont
dekt? Wanen zij misschien, dat de re
geering en de in dezen verantwoordelijke
overheidsinstanties minder bezorgd en
minder IJWiig rijn het zoeken ndar 1 -
genezende medicijnen tegen de werk-
loosheidsepidemie welke maar niet wij
ken wU, dan zij? Oordeelen zij dan alles,
wat er tot nu toe op het gebied der werk-
loosheldsbestrijding is tof stand ge
bracht, van nagenoeg nul en geener
waarde? Degenen, die zulke vragen stel
len, miskennen de bedoelingen van hen,
die zich krachtens-hun functie en over
tuiging geroepen achten de publieke
aandacht en ook de aandacht van de
behandelende geneesheéren gevestigd te
houden op het kwaadaardige werk-
loosheidsgezwel, dat onze nationale sa
menleving zoowel geestelijk als moreel
en materieel dreigt te verkankeren. Op
den kaderdag van de R. K. Staatspartij
te Amersfoort is de plechtige verzekering
gegeven, dat al het mogelijke in het werk
gesteld wordt en zal worden om het leger
van werkloozen in te krimpen en dat,
indien de huidige ministers er giet in
zouden mogen slagen deze stoepende
kwaal destijds te overwinnen, niemand
in staat geacht moet worden daarin wel
te kunnen slagen. WU willen deze verze
keringen geenszins in twijfel trekken,
maar evenmin kunnen en willen wU
voorshands, zoo lang nog niet alle mid
delen zijn beproefd en aangewend om
een einde te maken aan het nog altUd
voortwoekerend ziekteproces, dat onze
nationale volkskracht ondermUnt, geloo-
ven in zijn volstrekte ongeneesbaarheid.
Met erkenning van en waardeering voor
alles wat tot nu toe van overheidswege
ten behoeve van de tallooze werkloozen
werd en wordt gedaan* en in het besef,
dat het werkloosheidsprobleem in ons
laïid voor een goed deel sterk beïnvloed
wordt door machten en krachten en
factoren buiten onze landsgrenzen, waar
over onze regeering geen zeggensmacht
heeft, zijn wij toch van meenlng, dat wU
nog geenszins aan de onoverschrijdbare
grens van het nationaal bereikbare in
zake de werkloosheidsbestrijding zUn ge
komen. Ware dat wel het geval, danggou
de toekomst er somber uitzien, dan zouden
wij met den moed alles moeten verlie
zen.
ZOMER SPROETEN
STILLMAN’S FRECKLE CREAM
fSpraalan crSaaa) maakt favant Sa KaM kAank.
I
(Van onzen Gooischen redacteur)
een
en
9=
veel
on
de
Zaterdagavond
Honderden meters ver vlogen ue vonken over
de belendende hulzen en opslagplaatsen. Toen
men eindelijk door de achterzijde van de fabriek
tot de machinekamer was doorgedrongen, be
merkten de brandweerlieden tot hun grooten
schrik, dat de druk in de ketels van vier tot
acht atmosfeer opliep.
se
er
den, meteen maar alles uit zee gehi
er niet meer gevlscht kan worden,
de visscherslul uit verder afgelegen
Zondag even voordat trein 310 uit Enschedé,
die te 10.30 uur te Deventer moet aankomen,
het laatste station binnenliep, is brand ont
staan In de motorkamer van het dlesel-onder-
stel van het voorste deel van den trefri.
België
oden,
elg
lenS-
Toelicht
Sociale
zullen de k<
te tnakbi
voor het
Op 73-jarigen leeftijd is Zaterdag te Zwat-
lerkerapel overleden jhr. mr. M. A. de Savomin
Lohman, oud-president van de arrondissements
rechtbank te Zwolle.
•t
B.
i:
De 45-jarige Van Poppel. te Breda, die Vrij
dag door een brandweerauto was overreden,
waardoor hij met een hersenschudding in het
Ignatlus-Ziekenhuis moest worden opgenomen,
is Zondagmorgen aldaar overleden.
geschoten zou zijn. Daar het compartiment,
waarin aan de noodrem getrokken was, zich in
hét achterste ^deelte van den trein bevond
was inmiddels eenlge tjjd verloren gegaan. Ech
ter meenden sommige reizigers, dat zij iemand
in draf de Kêrklaan hadden zien inloöpen. Een
nader onderzoek toonde aan, dat de breuk in
de ruit veroorzaakt moest zijn door een steen
worp, welk projectiel ook den reiziger had ver
wond. Met een kleine vertraging kon de trein
de reis voortzetten.
Zaterdagmiddag heeft ie Amersfoort een
zware brand gewoed in de mengerjj van de
N.t. J. v. Voilenhoven’s Ljjnkoekenfabriék
en olieslagerij, gelegen aan de Gfoote Kop
pel, Joist op de grens van de gemeente.
iet ai het beschik-
i vuur voedsel in
Zooais reeds is gemeld kunnen, evenals het
vorig jaar, bultenlandsche toeristen, die Frank
rijk bezoeken, reductie op den prijs van de ben
zine aldaar verkrijgen. In verband hiermede be
richt men ons, dat de hiervoor benoodigde
bonnenboekjes van 15 Mei af tot 31 December
verkrijgbaar zullen worden gesteld.
De bonboekjes worden op naam uitgeschreven
op vertoon van het grensdocument hetwelk den
tUde’jjken invoer van den auto dekt, alsmede
op vertoon van de z.g. „carte de voyage touris-
tique".
Op de kleine Olsterwjjksche heide tusschen
de gemeenten Olsterwjjk en Oirschot Is Zater
dagmiddag een heidebrand ontstaan. Het vuur
breidde zich met groote snelheid uit, waardoor
zeer spoedig een oppervlakte van 175 H.A. helde
en ongeveer 2 H.A. dennenaanplanting in brand
stortden. De brandweer van Oirschot werd ge
holpen door vele burgers, en deed alles om uit
breiding van den brand te voorkomen.
Bovenstaande vraag zal menigeen zich stellen,
die dezer dagen het aangiftebiljet voor de be
lasting over 1938-"39 naar het inkomen en naar
het vermogen ter invulling kreeg toegezonden.
Het antwoord op deze vraag wordt gegeven
door een klein boekje, dat als mededeeling na 3
van de afdeeling Statistiek der overheidsfinan
ciën door het Centraal Bureau voor de Statis
tiek wordt verspreid.
Voor elke gemeente wordt In dit boekje mel
ding gemaakt van het totaal aantal opcenten,
dat over 1938-'39 zal worden geheven op de
hoofdsom der inkomsten-, gemeentefonds- en
vermogensbelasting, alsmede van het nummer
der klasse, waarin de gemeente zich voor de
deflnitiel
worden
De del
opgenomen In de door het Centraal Bureau voor
de Statistiek In bewerking‘zijnde publicatie „Be
lastingdruk in Nederland 1938-1939”. Deze sta
tistiek bevat tevens een aantal bijzonderheden
betreffende alle overige door het rijk, de pro
vinciën en de gemeenten geheven belastingen
en kan daaroip eerst omstreeks September 1938
worden tegemoet gezien.
zonden
hooger,
tenslotte
wereldproductie.
Op het terrein van den brand hadden wij een
onderhoud met den directeur, den beer v. Vol
lenhoven, die ons het volgende mededeelde.
In verband met de jaarljjksche reparatie-
werkzaamheden had het bedrijf juist vier weken
stilgelegen, in welken tijd de machinerieën wer
den nagezien. Deze werkzaamheden werden
door ongeveer tien man verricht- Het overige
personeel, ongeveer dertig man, had juist weer
een aanschrijving gekregen a.s. Maandag het
werk te hervatten, waarna dan weer gedurende
een jaar, dag en nacht, gewerkt zou worden.
Vermoedelijk is de brand ontstaan door
broeiing in de grondstoffen voor mengvoe
ders, welke gelegen waren in de z.g. naslag-
fabriek, waar de kleine koeken gemaakt
worden.
Het geheele complex beslaat een opper
vlakte van 114 HA. Naar de directeur ons
mededeelde, bedraagt de schade eenlge ton
nen.
in Wieringen visschers waren geweest, die geen
hooge besommingen hadden gemaakt Daar de
haring steeds van Wieringen naar Frieslands
kusten pleegt door te zetten, had men daar
ook gegronde hoop op groote vangsten, wat in
verband met de abnormaal hooge vischprijzen
van groot belang was.
Helaas, wat al kwam, de haring bleef uit
en niemand aan den Frleschen wal mocht er in
slagen om ook maar een redelijke besomming
te maken
H. M de Koningin is Zaterdagavond om
streeks half negen met klein gevolg per auto
van haar verblijf te Den Haag op het paleis
Het Loo teruggekeerd.
De Ministers erkennen,
vleesch in ons land is. Wèlni
met de voedselverstrekking.
ruilhandel met Duftschland
komstige beteekenls en zou
geen van
vallen,
beteekenen,
Keer op keer stortten gedeelten van het fa
brieksgebouw tn.-'"
Uit de naast de fabriek gelegen woning van
den heer E. van Vollenhoven werden voorwer
pen van waarde en bescheiden In veiligheid ge
bracht. Hetzelfde geschiedde met een aantal cy
linders, gevuld met zuurstof en dergelijke licht
ontplofbare stoffen. Ook een groote hoeveelheid
gakken, gevuld met veekoeken, kon nog ült
de fabriek worden verwijderd.
...In totaal bestreed men tegen vijf uur het
vuur met twintig stralen, waaraan later nog
eenlge spuiten van de Hooglandsche brandweer
werden toegevoegd. Ook de Soester brandweer
was onderweg voor assistentie, doch door de
groote haast welke men gemaakt had, was de
motor warm geloopen en onderweg stil blijven
staan.
Alles is op beurspolis en bjj Lloyds verzekerd,
terwijl men ook tegen bedrijfsschade verzekerd
In een huis aan de Tochtstraat 31 heeft de
recherche een inval gedaan en zij trof er, vol
gens de Telegraaf, een complete communisti
sche propagandaschool aan, waar een leeraar
bezig was zes leerlingen onderricht te geven in
de practische toepassing van de communisti
sche politiek.
In het huis vonden de politiemannen
In het klooster der Paters Jezuïeten te Ma-
riëndaal bij Grave ia Zaterdag op 73-jarigen
leeftijd overleden pater W. Cramer 8J.
De overledene was in 1895 priester gewijd.
at de regeering er „au fond” even-
I Izoo over denkt, bewijst de belang-
rijke uitbreiding, welk* aan de
werkverschaffing gegeven gaat worden
en waardoor eraan 25.000 werkloozen
méér arbeid in plaats van steun zal wor
den verleend. Als inzet van den vernieuw
den en geïntensiveerden strijd over een
grooftre frontbreedte tegen de werkloos
heid achten wij dezen maatregel een goed
en hoopgevend begin. Het bevestigt de
verzekeringen, gegeven op den Kaderdag
der R. K. Staatspartij en stimuleert het
dgar zoo dringend gevraagde vertrouwen
in de leiding van het land. Maar hoe
hooglijk wij dezen nieuwen zwaardslag
tegen het meer dan vierhonderddulzend-
koppig monster der werkloosheid ook
waardeeren, méér dan een nieuw en goed
begin is het niet. Met den moed en do
kracht en de genade van bijstand, waar-
mee St. Joris eens den draak versloeg
en doodde, moet er worden doorgestre
den zonder ophouden en zonder gevaar
lijke aarzelingen tot de zege is behaald.
Een goed begin heet het hglve werk.
Maar nergens mogen wij ons met half
werk tevrede^t stellen, zeker niet op het
terrein der werkloosheidsbestrijding,
waar alleen radicale en geheele, nieuwe
en doorgezette maatregelen een bevredi
gend eindresultaat kunnen verzekeren.
Als bijzonderheid kan nog worden vermeld,
dat op het fabrieksterrein een groot aantal
vaten met suikerstroop opgeslagen was, die ech
ter een paar uar voor de brand uitbrak ter ver
scheping aan de kade waren opgeslagen.
Aanvankelijk waren de verwachtingen i
matigd optimistisch, toen bekend werd dat
Men zal zich herinneren dat de vroegere zout-
eonventie beëindigd werd door opzegging door de
Koninklijke Nederlandsche Zoutlndustrie per
M Mei 1937.
De rechtmatigheid van deze opzegging werd
betwist door vier zoutzieders, die het geschil aan
arbiters hebben voorgelegd.
Tegen zes uur was men de vlammenzee
meester. De fabriek was toen herschapen in
een ruïne. Slechts de muren stonden nog
overeind en hiervan leverden eenlge een
dusdanig gevaar op, dat men ze hoogstwaar
schijnlijk omver zou halen.
Zonder zich een «ogenblik te bedenken,
ging brandmeester v. Kalveen, onder be
scherming van eenlge spuiten, door de hoog
oplaaiende vlammen en met gevaar voor
eigen leven wist hij de vuren uit te trekken
en de kranen open te zetten. Op die manier
voorkwam hij een explo^eramp, die ontzet
tende gevolgen sou gehad hebben.
De heer H. Ruyter, lid van de Tweede Ka
mer, komt in zijn orgaan, het Boeren- en Tuin-
dersblad van den A. B. T. B„ nog eens terug
op de antwoorden, welke hij van ‘den minis
ter heeft gekregen op zijn vragen nopens het
inblikken van Deensch vleesch. In dit stuk
zegt hij eenlge harde waarheden over het be
leid van Sociale Zaken ten aanzien van de
voedselverstrekking
gemeentefondsbelasting heeft gerangschikt;
bovendien, is hierin opgenomen het tarief der
belastingen, met behulp waarvan voor wille
keurig inkorrtén of vermogen het verschuldigde
belastingbedrag op eenvoudige wijze kan wor
den bepaald.
i een spoedige verschijning mogelijk
moest voor enkele gemeenten, waar-
intal ropcenten op de gemeentefonds
belasting/ en de vermogensbelasting, nog niet
is vaakgesteld, in het boekje melding
-maakt van ven voorlooplg cijfer.
(Öieve cijfers zullen evenwel worden
Deskundigen verzekerden ons, dat deze
afwezigheid van haring vtx>r een zeer groot
gedeelte moet worden toegeschreven aan
den straffen wind, die wekenlang hardnek
kig uit het Noorden blies. Nu de wind ein
delijk gedraaid is, moet natuurlijk afge
wacht worden, of er alsnog betere vangsten
kunnen warden gemaakt, maar heel veel
hoop heeft men daarop niet, omdat, er in
derdaad niet veel haring meer schijnt te
zijn.
De vlammen sloegen naar alle kanten uit,
zonder dat de passagiers die als het ware boven
een vuurhaard zaten, eenlg idee hadden van
hetgeen er gebeurde.
De stationschef van Deventer was door een
voorliggende post van het geval op de hoogte
gesteld, zoodat hij, er zorg voor kon dragen, dat
bij aankomst te Deventer spoorwegpersoneel
gereed stond om het vuur te bestrijden.
Zoodra de trein tot stilstand was gekomen,
ging men dan ook met schulmblusschers aan
het werk, doch dit bleek niet voldoende, zoodat
de brandweer van Deventer er aan te pos moest,
komen. Deze ging het beter af en na weinig
De oorzaak van den brand heeft men nog
niet kunnen ontdekken. Er hebben zich geen
persoonlijke ongelukken voorgedaan.
Achter den trein, waarin de brand was ont
staan, bevond zich de D-trein uit Berlijn, die
op weg was naar Amsterdam en als gevolg van
een en ander daar eveneens met 35 minuten
vertraging is aangekomen.
tijd had zij het vuur gebluscht. Daar de trein
uit een dubbelstel bestond, kon het eerste
stel afgekoppeld worden, zoodat de reizigers in
de achterste rijtuigen konden overstappen. Na
een stagnatie van 25 minuten heeft de trein
zijn reis naar Den Haag vervolgd.
Zondagmiddag te vier uur is te Borculo brand
uitgebroken in het dubbele woonhuis met
schuur, bewoond door de weduwe Kunneboom
en den heer Trachter. Het vuur greep snel om
zich heen, zoodat men groote moeite had het
vee, dat zich in de schuur bevond, te redden.
Hoe de brand ontstaan is, weet men nog niet.
Het geheele complex Is uitgebrand.
In den nacht van Zaterdag op Zondag reed
te omstreeks 12 uur op den Meemdijk in de
gemeente Veldhuizen (Utr.)-een personenauto,
bestuurd door den heer C. Armin, uit Zuerlch,
in de richting Rotterdam.
De weg ter plaatse is in verband met her-
stelllngswerkzaamheden slechts voor de helft
berijdbaar en wel het westelijk gedeelte, zoodat
het verkeer in de richting Rotterdam voorrang
heeft.
Toen de heer Armin op het laatste gedeelte
van den vernauwden weg reed, naderde uit de
richting Rotterdam een motorrijwiel, bestuurd
door den heer R. M. Sax ült Amsterdam met
als duo-possagiere diens verloofde, mej. E. J.
Verder, eveneens uit Amsterdam. Het motor
rijwiel had een snelheid van naar schatting
80 i 70 KM
De heer Sax werd in twijfel gebracht door
een aan den ingang van het vernauwde weg
gedeelte geplaatste lantaarn, met het gevolg,
dat hjj tegen den auto opreed.
De bestuurder en de duo-passagiere werden
van den motor geslingerd. De heer S. liep een
knlewonde op, terwijl mej. V., die een ernstige
hoofdwonde kreeg, bewusteloos bleef liggen. Zij
is op advies van dokter Lambers uit Veldhui
zen door een passeerenden auto naar de rijks-
kllnieken te Utrecht overgebracht.
De motor werd zwaar, de auto licht bescha
digd.
De politie stelt een onderzoek naar het on
geval in.
r«en da< "?oet y* lever mlnst«ns een liter gal
in Uw Ingewanden doen atroomen. Wanneer deze
■trffoin van gal onvoldoende ia. verteert Uw voedael
niet, het bederft. U voelt U opgeblazen. U raakt
verstopt. Uw lichaam is vergiftigd en U bent
humeurig, veelt U ellendig en ziet alles somber in.
De m««tejaxeenniddelenzijn slechts lapmiddelen.
U moat CARTER S LEVERPILLETJES nemen om
eeP Try Ie doen atroomen en U suit weer
geheel fit abn. OnschadelUk. plantaardig, zacht, on-
om de te doen atroomen.
Eischt Carter. Leverpilletjes btf apothekers en
droglaten. f. U.7S.
De Vreemdelingendienst is er na lange
voorbereidingen in geslaagd te Rotterdam
een communistische propaganda-centrale
op te sporen, welke georganiseerd was door
flvluchte Duitsche communisten.
Zaterdagmiddag te twaalf uur is op de open
bare begraafplaats te Huisduinen het stoffelijk
overschot van den 28-jarigen korporaal-vlleg-
tuigmaker ƒ3. Hoekstra, die bij de vliegramp
op Eelde om het leven is gekomen, ter aarde
besteld. De begrafenis geschiedde met militaire
eer.
Te tien ‘iiijr vertrok de stoet van het marlne-
hospitaal, voorafgegaan door pijpers en tam
boers. Daarachter volgde het vuur-peleton.
Hierachter reed de lijkauto met het stoffe
lijk overschot, waarachter de divisie C van het
Vliegkamp De Kooy, bestaande uit ongeveer
honderd man, liep.
Het geheel stond onder leiding van den of-
ficler-vlieger A. W. C. den Ouden.
Na een laatsten groet gebracht te hebben
voor de woning van korporaal L. Hoekstra in
de Goudsbloemstraat, trok de stoet naar de be
graafplaats te Huisduinen.
Hier waren o.m. aanwezig de Commissaris
van de Koningin van de provincie Groningen,
jhr. Linthorst Homan, de commandant van
den luchtbeschermingsdienst te Groningen, het
lid der Tweede Kamer T. J. Krol, de burge
meester van Den Helder G. Ritmeester, de
commandant van het vliegkamp De Kooy,
mede vertegenwoordiger van den vice-admi-
raal, T. J. Kruys, de kapitein ter zee K. van
Aller, de havenmeester van het vliegveld Eel-
i de de heer P. J. Vogelenzang, de vertegen
woordiger van de luchtvaart-afdeeling uit
Soesterberg de luitenant-vlieger Van der Kooi,
een vertegenwoordiger van de Koolhovenfa-
brieken, de heer E. H. Vermeulen en verder
1 vele officieren en autoriteiten. Collega’s, die
met den overledene in de zelfde hangar werk
ten, droegen de kist uit den lUkauto naar het
graf. Terwijl de kist in de groeve daalde, loste
het vuurpeleton het salvo.
Aan de groeve werd het woord gevoerd door
den commandant van het vliegkamp De Kooy,
kolonel van Aller, namens den commandant
van de marine. Ds. Tollenaar sprak eenlge
woorden tot troost.
-» groote hoeveelheid in het Duitsch gestelde bro-
Toen trein 130 Vrijdagavond op de reis van
naar Amsterdam te ongeveer 9 uur ter
™8te van de Kêrklaan onder de gemeente
r»i.^en *ekomen waa, trok eensklaps een der
gers in een 3e klas compartiment aan de
wit trctopersoneel stelde een onder-
in- Toen bleek dat de betrokken reiziger
hui ?"?daan w*s en een wonde nabij het oog
“«komen. Volgens de verklaringen van de-
reiziger veronderstelde hij, dat op den trein
chures, tijdschriften en pamfletten, waarin
de communistische strijdmethode uitvoerig
werd omschreven. Ook ontdekten de recher
cheurs een uitgebreide bibliotheek met tallodee
werken op communistisch gebied. De zeven
communisten werden gearresteerd en met een
grooten politle-auto, die bulten stond te wach
ten, naar het hoofdbureau gebracht, waar zij
zijn opgesloten
Het onderzoek naar de identiteit der gearres
teerden is nog gaande. Geen van hen is in het
bezit van behoorlijke papieren en de enkele pas
poorten, die de politie in beslag heeft genomen,
zijn vermoedelijk vervalscht
Zaterdagmiddag reed de 27-jarige P. B. uit
Lutjebroek per motorfiets op den Zuiderdjjk
nabij Enkhulzen. Vermoedelljk doordat hij slip
te in het grint langs den weg en hierbij zeer
sterk remde, sloeg hij met z(jn motor over den
kop. Zwaar gewond, met inwendige kneuzingen
en een schedelbreuk, werd hij op last van dok
ter P. L. Steenhuizen te Bovenkarspel, die de
eerste hulp verleende, per brancard naar het
ziekenhuis te Enkhulzen vervoerd, alwaar hjj,
na voorzien te zijn van het H. Oliesel, 's avonds
tegen half negen zonder tot bewustzijn te zijn
gekomen is bezweken.
Het stoffelijk overschot is naar de ouderlijke
woning vervoerd.
I N»
W(j vernemen, dat arbiters thans uitspraak
hebben gedaan en daarbij de vordering van de
’Ier zieders ongegrond hebben verklaard met
hun veroordeeling* in de kosten van het geding.
7
dijk zijn vertrokken, omdat de kosten
hooger waren dan de opbrengsten.
Sommige visschers zjjn geheel niet aan de
markt geweest, omdat de geringe vangst de
moeite niet loonde, terwijl een andere visscher
moest getuigen, dat hi) over het geheele jaar
een totale besomming had gemaakt van vijf
heele guldens!
De toekomst ziet er derhalve^wel heel som
ber uit; zouden de voorspellingen omtrent de on
geschiktheid van de Waddenzee voor haring en
ansjovis werkelijkheid worden?
Het is natuurlijk mogelijk, maar het zou
voorbarig zijn daar nif reeds toe te concld-
deeren. Goede en slechte jaren wisselden roo
vaak in de visscherjjl
Voor de jonge vlsschers, die
allen onder de Zuiderzeesteunwet
zou het intusschen een ramp
want afgezien van de geringe mogelijkheid
op een anderen werkkring, zal devisschers-
man daartoe slechts in het alleruiterste
geval toe overgaan, want slechts In het
visscherijbedrijf kan hjj leven en voelt hij
zich thuis.
Wat de Volendammer Waddenseevlsschers
betreft, drie van hen de V.D. 1, lo en 138
hebben een zeer goed seizoen gemaakt In te
genstelling met de gebroeders Tol van de V.D,
32 en, 113, die wel sterk met tegenslag te kam
pen hadden. Terwijl hun buren groote besom
mingen maakten, bleven de eigen netten vrij
wel leeg. Ook hierbij speelde de wind een groote
rol; nu deze in de laatste dagen Oostelijker Is
■geloopen, gaat het ook hun wat beter. Het ge
luk speelt in de visscherij nu eenmaal een
grapte rol, 't moet je mee- of het moet maar
tegenloopen. Op Volendam zeggen ze dat heel
kernachtig: .Je hebt nu eenmaal profeten en
je hebt Bunschoters”.
De brandweer rukte uit jpet
bare materiaal. Gretig vona het
de duizenden opgeslagen lijnkoeken en groote
hoeveelheden mengveevoeder.
Aan de achterzijde van het fabrieksgebouw
had men nauwelijks de slangen uitgelegd, of
het terrein moest weder ontruimd worden, aan
gezien twee groote olietanks, die onder enkele
atmosferen druk stonden, dreigden te explo-
deeren.
Het vuur breidde zich zienderoogen uit. Tegen
kwart voor drie kwam de wind opzetten en liep
de naast de fabriek gelegen houtopslagplaats
van de firma Koekebakker eveneens gevaar. Ook
hier werden toen enkele spuiten gerequlreerd,
waarbij de sproeiwagen der gemeenterelnlging,
die ook als brandspuit dienst kan doen, in wer
king werd gesteld.
Intusschen had men ook de assistentie inge
roepen van de Utrechtsche brandweer. Het ge
heele blusschingswerk stond onder leiding van
commandant v. Haselen.
Op het terrein van den brand waren spoedig
aanwezig de burgemeester, eenlge wethouders
en raadsleden, alsmede autoriteiten van P.U.E.M.
en gemeentebedrijven.
In breede kringen van geestelijken en leeken
- zoowel binnen als buiten het Aartsbisdom
zal het geenszins bevreemding wekken, doch
veeleer tot ware voldoening’ stemmen, dat het
Z. H. den Paus behaagd heeft den zeereerw.
heer W. van den Hengel tot zfjn Oeheim-
Kamerheer te bendemen.
Als schrijver van vele ascetische en katecheti-
sche werken, als poedagoog van naam, als rec
tor der 8t. Ludgeruskweekschool, die hij ven
den aanvang af van 1909 tot 1927 tot
grooten bloei bracht, daarna als geestelijke
leidsman van de Fraters der Congregatie van
O. L. Vrouw v. h. H. Hart te Utrecht en in de
geafflleerde huizen hier en in de missie, heeft
hjj zich ontzaglijke verdiensten verworven en
zich de eervolle onderscheiding zeker waardig
getoond. Z. H. Exc. de Aartsbisschop dnikte
den wensch uit in tegenwoordigheid van het
hoofdbestuur der Congregatie de bijeenkomst
van fraters en kweekelingen in de 8t. Joaef-
kweekschool te Zeist voor te zitten om in een
treffende toespraak <te verdiensten van den
emlnenten Priester te belichten en van diens
verheffing mededeeling te doen.
Hoe groot de achteruitgang van de markt de
laatste jaren is geweest, mogen eenlge cijfers
illustreeren.
In Makkum, een der voornaamste markt
plaatsen van de komvisachers der Waddenzee,
bedroeg in 1936 de totale aanvoer 164.000 tal
van 220 stuks, in 1937 was dit gedaald tot
50.000 tal, terwijl de geheele vloot, die zeker
niet kleiner is geworden en zelfs een grootere
■oppervlakte netwant gebruikte, dit Jaar niet
meer dan 5000 tal kon aanbrengen.
Verder commentaar lijkt ons overbodig
Geen enkele der talrijke Friesche vlsschers
heeft een loonend seizoen gemaakt en de meea
ten hebben, nu de netten^ getaand moeten wor-
lagld, zoodat
i. Ook onder
i plaatsen
zijn er reeds, die al lang weer van den afsluit-
De socialistische pers heeft in scherpe woor
den den KR.O. verweten, dat bjj gelegenheid
van de studio-opening slechts een deel van het
Hilversumsche gemeentebestuur was ultgenoo-
dlgd.-^et name hadden de wethouders van
linksch geen invitatie gekregen.
Omdat wjj ons niet konden voorstellen, dat
hier opzet was gepleegd, wendden wjj ons tot
de K-R.O.-dlrectie om nadere inlichtingen. Wjj
vernamen toen, dat het gemeentebestuur van
Hilversum officieel was uitgenoodigd in de per
sonen van burgemeester j. M. J. H. Lambooy en
den secretaris dr. G. G. Pekelharing. De bijzon
dere belangstelling van beide heeren was reeds
gebleken, toen zij enkele tpalen de studio in
aanbouw bezochten. Dat verder de Katholieke
wethouder, de heer C. F. J. Verbeek, was uit
genoodigd, spreekt vanzelf.
Bovendien werd een uitnoodiging gericht aan
wethouder P. Kuyper Dzn, wiens persoonlijke
belangstelling tijdens de studio-stichting meer
malen was gebleken en onder wiens departe
ment de bouw ressorteerde. Ook werden enkele
bedrijfshoofden verzocht, met wie de bouw-
dlrectle meermalen contact had en met wie
aangenaam was samengewerkt.
Wij stelden nog de vraag, of het wellicht niet
royaler was geweest, het geheele college van
B. en W. der gemeente Hilversum uit te noo-
digën.
Bezwaaz,w'as er niet, zoo werd ons verzekerd
maar wél een tekort aan plaatsruimte. De groo
te concertzaal is nu eenmaal niet berekend op
veel zitgelegenheid. Vanwege de officieele ope
ningsplechtigheid moesten toch reeds maat
regelen worden genomen teneinde meer plaat
sen te maken. En nóg was de ruimte beperkt,
zoodat zelfs de dames der K.R.O.-autoritelten
niet konden worden uitgenoodigd.
Waar dus alleen die personen werden ge
ïnviteerd, die per se aanwezig moesten zjjn,
trekt de KRO. het op zijn fatsoen aldus
werd ons verklaard te worden verdacht van
klein-dornsche politiek.
WsreTie socialistische of de liberale wethou
der leidqg van den dienst van publieke werken
geweest, ongetwijfeld zou hj) zijn uitgenoodigd.
Omgekeerd zou wethouder Kuyper niet zijn ge
ïnviteerd, wanneer hjj toevallig wethouder van
de bedrijven of van onderwijs was geweest.
Het is geen geheim dat tal van visschers,
die hun beroep uitoefenen op de Wadden
zee geen ruim bestaan hebben en zeer te
vreden mogen zijn met een uitermate karige
boterham.
Speciaal dat deel der vloot, dat op de
Friesche havenplaatsen ter markt komt,
zooais te Harlingen en Makkum, verkeert,
vooral thans, in kommervolle omstandig
heden.
van de resultaten der haringvangst hangt
voor een zeer groot gedeelte het bestaan var.
den Frleschen waddenvisscher af en helaas
moet geconstateerd worden, dat die resultaten
meer dan bedroevend zijn.
Dat deze omstandigheden hun fnuikenden
invloed doen gelden op een plaats als Makkum,
welke zich met prjjzenswaardige energie na
het verloopen van de vroeger zoo bloeiende
fabrieken en scheepswerven, op het visache-
rjjbedrijf heeft ingesteld, behoeft wel geen
betoog.
vleeschproductie, nu is het weer de melkbeper-
king die doel is. Wjj gelooven nfet meer aan
melkbeperkipg en deze is ook onnoodlg, nu
Engeland vrijen invoer toelaat. Wij hebben dit
voorjaar veel meer boter naar Engeland ge-
dan in 1937 en de prijs is beduidend
dit is te begrijpen. «Wij produceeren
slechts een klein gedeelte van de
Wa>aw< vw-
■•chlMte*. «vlvw»
crtiM «W hvW
weeét ««■'••brvcM.
v«rSwijn«n
Mn. vlnkknn,
Mnlhnte nn rah
klnwr. Sa pariSn
wnrSnn
blank an laagS!*.
StillmflR'B
cr>m«
f
•n plaat« nmbIdm
OiiprwfM vDftfwii-
3Z érijt Fl. 1.25 par pat. Varkr.igb. bij Apath. an Oraa.
IMS. UNONIS a CO., NNOU 11». A'OAM-C.
dat er voldoende
iu laat men dan de
werkloozen In de gelegenheid stellen te koo-
pen. WU stelden voor om bonnen te geven in
wisselbaar bjj den slager, waarmede de huis
moeders zouden kunnen koopen wat zij het
liefst hebben en dan is goedkoop versch
vleesch, spek e.d. artikelen een veel beter pro
duct in deze gezinnen dan bussenvleesch, waar
van de gebruiksmogelijkheid beperkt is.
De Ministers antwoordden
Daarmee kan misbruik worden gepleegd Wij
begrijpen zulks niet goed. Waarom wordt dit
gevreesd met bonnen voor een slager en kan
het wel met pakjes margarine, vet en bussen
vleesch, welke veel gemakkelijker te vyrkoopen
of te ruilen zijn dan vleesch of spek? Men kan
toch °°k overlegging van de werkloozenkaart
vragen?
De voornaamtse reden is echter, volgens de
Ministers, dat er geen geld is om bonnen te
geven. De Ministers gebruiken zelfs de woor
den: om flnancieele redenen ónmogelijk.
Inwilliging van ons worstel kost 3 millioen
gulden. Nu Is voor deze geheele voedselvoor
ziening door Sociale Zaken geen geld noodig. De
uitgaven zijn f 6.700.000 en de inkomsten ook.
Het valt echter op dat Sociale Zaken voor 6000
ton goedkoope volksmargarlne en voor 6000
k.g. bak- en braadvet, volgens de Memorie van
betaalt 40 cent per K.g. Indien
reib deze leveranties laat inschrijven
ionen zeker niet hooger zijn dan 24
35 cent per K.g. Hierop is dus een kleine twee
millioen voor Sociale Zaken te- bezuinigen en
dan is het geld reeds grootendeels aanwezig.
Bij even nadenken wordt het standpunt van
de ministers nog veel bedenkelijker dan het
met het oog op de thans aan de orde zijnde
transacties is, Immers, hieruit volgt, dat men
op dezen weg voort moet gaan of zal ophouden
--Dan heeft deze
slechts een bij-
men het zonder
dit toevallige ruilobject vermoedelljk toch ge
daan hebben, daar nu gaat ons principieel be
zwaar tegen.
Over de kalverteeltbeperklng zegt de heer
Ruyter tenslotte
Het kan wonderlijk loopen. Eerst was de
teeltbeperking noodig voor melkbeperking,
eerf jaar geleden beweerde men dat tot teelt
beperking was overgegaan met het oog op de
