N
ONS BLAD
Weer een schip aan Spaansche
kust gebombardeerd
Het nieuws van heden
De luchtaanvallen
op Fransch gebied
Enquête-voorstel
inzake Oss
China roept het
water te hulp
DE BRISBANE ZINKENDE
DE BAROMETER
DE OSSERVATORE OVER
DE BOMBARDEMENTEN
JOH. LAUWERS
PATOtOF 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
VRIJDAG 1O JUNI 1938
van
Tsjengtsjau ontruimd?
arte
Nederlandsch crediet
aan België
ISMET INONOE ERNSTIG ZIEK
Lyken van zyn zoons gevonden
Amokmaker werd doodgeknuppeld
Volksscholen worden
gemeenschapsscholen
fen nieuwe maatregel van Berlyn
Worthy’s dank
w
kox\\\\\wiii nu ii iiihiwm
Geen onrust in het
rechtsche Spanje
L te
hddt:
Het Simkof-mysterie
opgehelderd
Gewonde radjah later
overleden
De humaniseering
den oorlog
Het Luiksche gifmeng-
stersproces
Groote gebieden door de terug
trekkende troepen onder
water gezet
Twee dooden by ongeval op
onbewaakten overweg
te Zevenhuizen
Botsing tusschen trein
en auto
Openbare behandeling voor het
zomerreces niet waarschynlyk
Naar de binnenlanden
van Nieuw-Guinea
Nauwkeurig onderzoek
ingesteld
Het betere
merk!
Aanvaring tusschen
marineschepen
By iedere grensschending door
vliegtuigen wordt onmid-
dellyk geschoten
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Aan het front by Teruel hebben de
nchtsche troepen een krachtig
offensief ingezet
„Iedere aanval op onverdedigde
centra een daad van agressie”
De a.s. Sacramentsdag
in Duitschland
Londen koopt 400
vliegtuigen
Expeditie onder leiding van
r Richard Archbold
’y I
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 210
Queipo de Llano niet
in ongenade
De ffAbraham v. d. Hulst*’ heeft
verkeerd gemanoeuvreerd
Bankierssyndicaat verstrekt
f 35 millioen
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
f
J
f
Kteuc.
xiten
steden.
verweer
<9
I
I
i*
ko>
tf
een
onder
processie moeten zooveel mogeljjk
Duitsche kerkelijke liederen gezongen worden;
marschliederen komen niet in aanmerking.
SJANGHAI, 9 Jani (Havas). UK Hankau
wordt gemeld, dat de Chineesche troepen
gisteravond Tsjengtejau hebben ontruimd.
A
het Hof Zaterdagmiddag geen zitting zal hou
den. De rechter van Instructie in de zaak-Bec-
ker zal eerst Mhandag gehoord worden.
Een Nederlandsch crediet aan België.
Nadere bijzonderheden over het
den bomaanslag te Botterdam.
De zedenmisdrijven te Om; tegen den directeur
der Orgi
geetocht
Uiten
t het
bet
blU-
wdi-
Iser-
bruik
wto-
kun-
parts
v*n
be-
hen,
ken.
ram
ver-
i M
dl
van
elke
oen-
beo
uur
ten,
no
bel
oor
In de laatste 24 uur zjjn drie havens gebom
bardeerd, n.1. Denla, Alicante en Castellon.
Mr zijn nog geen bijzonderheden bekend ge
sorden over het bombardement, waaraan Ali
cante vandaag was blootgesteld.
ANKARA, 9 Juni (Havas) De vroegere
minister-president van Turkije, Ismet Inonoe, is
lijdende aan een ontsteking van de galblaas.
Zijn toestand is zeer ernstig.
Dr. Fiesslnger uit Parijs is in allerijl onU
boden.
De Engelsche koning heeft in het St.
James Palast te Londen de legerautori-
teiten in receptie ontvangen. Officieren
in hun schilderachtige uniformen ko
men by het paleis aan
De Chlneezen ontveinzen zich niet, dat het
doorsteken van dijken ook den ondergang zou
beteekenen van honderdduizenden boeren, die
in deze zeer dichtbevolkte streek wonen.
DIENST AANBIEDINGEN, Gwvraagd <M Aan-
gubodun, geplaatst ondurde Omroeper-
rubriek 10 ct. per regel.
N «tó.
hgtask
houden
i ma-
beêto-
e pro.
vries-
kenni»
I «P-
rijven
Ulo-
r bet
raren.
i net
seek-
leid»-
i et
LUIK. 9 Juni (Belga) In de zaak tegen
de wed. Becker heeft de president van het Hof
hedenmorgen bekend gemaakt, dat hij m schrij
ven heeft ontvangen, onderteekend door mevr.
Daumens. De president gaf daarbij uiting aan
Donderdagmorgen half twaalf is op den
onbewaakten overweg aan den Noorddwaro-
weg te Zevenhuizen een vrachtauto van den
heer Van der Vegte uit Gouda door een
Dieseltreln uit Den Haag, die om 1144 te
Gouda moest aankomen, verpletterd. De
vbeide personen, die in de cabine anten, wa
ren op slag dood.
m Uk
we»»
■1 as.
Unp
edeelie
U net
estem.
chril-
te»
Ptw
Jaar-
word».
P Zon.
w.
t nmr
leer-
1 (»-
[tof».
r!to-
nuM
raar-
haft.
bei
ver-
PARUS, 9 Juni (Havas). Minister-president
Daladler heeft in de Kamer naar aanleiding
van opmerkingen van eenlge leden ten aanzien
van de vluchten van vreemde vliegtuigen boven
het Zuidelijk deel des lands om. verklaard, dat
voor het oogenblik nog niets gezegd kan worden
omtrent den oorsprong der vliegtuigen, die 28
bommen hebben laten vallen.
De scherven zijn door technici verzameld. Zij
dragen Inscripties, die goed dienen te worden
bestudeerd. Dit delicate werk kan ernstige con
sequenties met zich medebrengen. Het onder
zoek geschiedt in het arsenaal van Toulouse.
Hoe de conclusie der met het ondersoek
belaste technici ook i moge uitvallen, aldus
Daladler, bjj voorbaat ml ik haar aanvaar
den.
Het belangrijkste wat te doen staat is
echter de aan de grens genomen maatrege
len te voltooien om een einde te maken aan
«men
emmig
i velen
i tal
De Marineraad heeft uitspraak gedaan betref
fende het ongeval' overkomen aan Hr. Ms. mij
nenvegers .Abraham van der Hulst” en .Pieter
Florisz”. welke 30 December 1937 op de reede
van Vlissingen voor de haven met elkaar in
aanvaring zijn gekomen.
De .Abraham van der Hulst” had alles kun
nen voorkomen, indien het gezorgd had de
„Pieter Florisz" ruim vrij aan bakboord te hou
den en zich voor het schip te plaatsen. De af
wachtende houding van Hr. Ms. „Pieter Florisz"
acht de Raad onder de gegeven omstandigheden
verklaarbaar en begrijpelijk.
4-
Betreffende het ongeluk op den onbewaak
ten overweg te Zevenhuizen valt nader te mel
den, dat de slachtoffers zijn de 23-jarige J. C
van Vegten en de 44-jarige J. de Jong, beiden
uit Gouda.
Tsjang Kal Sjek heeft op vragen van jour
nalisten schrifteljjk geantwoord, dat „dank z(J
onzen troepen, die sinds t begin van den zomer
verleden jaar in aantal verdubbeld zijn de
belangrijkheid en de kwaliteit van ons mate
riaal de aanzienlijke verbetering van het moreel
der Chineesche bevolking, hij, Tsjang Kai Sjek.
in staat tt aan alle strategische elschen te vol
doen en de operaties te leiden^ zooals hij dat
van plan was.
LONDEN, 9 Juni (Reuter) Het Britache
ministerie van Luchtvaart maakt bekend, dat
de regeering toestemming heeft gegeven vier
honderd vliegtuigen te koopen bij twee Ameri-
kaanache ondernemingen. Tweehonderd vliegtui
gen zijn bestemd voor algemeene verkennlngs-
diensten en tweehonderd zijn voor oefeningen
van vergevorderden. De luchtvaartcommlmie,
welke *n bezoek heeft gebracht aan de Vereenlg-
de Staten, heeft deze bestellingen aanbevolen.
LONDEN, 9 Juni (Reuter). Uit Madrid
•urdt gemeld, dat een schip van onbekende
nationaliteit op IS km. ten Noorden va*
Castellon werd gebombardeerd.
Volgens de eerste berichten zijn by dit
bombardement tien personen gedood en
negentien gewond.
De bombardeerlng van Chineesche
welke beoogt het moreel van het Chineesche
volk te vernietigen, heeft integendeel tot effeo’
dat het de verontwaardiging wekt van de 450
mlllioen Chlneezen, die vastbesloten zijn den
oorlog tot het einde vol te houden welk einde
de overwinning zal zijn. Wij hopen, aldus be
sluit Tsjang Kai Sjek, dat de bevriende mo
gendheden alle verplichtingen zullen nakomen,
die voortvloeien uit de geldende verdragen en
China nog zullen helpen.”
Havas verneemt verder dat de opmarseb der
Japansche troepen langs den Loenghal-spoor-
weg de vorige week op een nieuwen hinderpaal
is gestuit.
De zich terugtrekkende Chineesche troepen
hebben op 3 Juni verscheidene dijken tusschen
Tsjengtsjau en Tsjoengwou vernield en daardoot
een groot gebied onder water gezet.
Waarschijnlijk werden ook andere dijken van
de Gele Rivier met dynamiet verwoest doch
deze tactiek kan voor het oogenblik niet een
volledig effect sorteeren, daar de periode van
hoog water pas in Juli begint.
De Raad Is van oordeel, dat deze aanvaring
in hoofdzaak is toe te schrijven aan het ver
keerd en onhandig manoeuvreeren door Hr. Ms.
„Abraham van der Hulst”, die Hr. Ms. „Pieter
Florisz” geen duidelijke orders heeft gegeven
en dit schip in verwarring heeft gebracht.
Het moet helaas aan zeer onvoldoende leiding
worden toegeschreven, dat de beide schepen
onder de gegeven omstandigheden met elksmr
in aanvaring zijn gekomen.
J)B MOEDER DER GUERILLABEN-
DEN.” Mevr. Chao. de in geheel China
bekende geestelijke leidster van duizen
den guerilla-strlfders ten Noorden van
de Gele Rivier. Als kind beleefde zij den
Japanschen inval van 1894 en wijdde
haar leven aan de anti-Japansche actie.
Mevr. Tsjang Kai Sjek houdt haar in
hooge eere
;7 wuuk, voor bulten Alkmaar
'kwartaal of 20 cants pur week,
jrykk. Du Spaarnustad - Haarlum.
•tho»>
erishta
iijktau
Omtrent het bombardement .op het Franscbe
ichlp Brisbane in de haven van Denla wordt
nader gemeld, dat de Waarnemer van de niet-
mmenglng Edwards heette en nlët Jones, zooals
eerst gemeld.
Vijf leden der bemanning werden gedood en
vier ernstig gewond, waaronder de kapitein. Zes
opvarenden werden licht gekwetst.
Het vliegtuig, dat alleen was, wierp vier bom
men' op het schip, dat in het maanlicht goed
zichtbaar was en beschoot het schip vervolgens
met zijn mitrailleurs.
Naar vernomen wordt is het schip zinkende.
In over het algemeen goed ingelichte officleele
kringen te Londen blijft men een stilzwijgen in
acht nemen omtrent hetgeen gedaan zal wor-
4 den om te antwoorden op de aanvallen der
vliegers op Britsche schepen en eigendommen.
Lord Halifax heeft zich over deze aangelegen
heid telefonisch verstaan met den minister
president, die nog steeds in Hampshire ver
toeft. i
Men is te Londen van gevoelen, dat de actie
Batterijen luchtafweergeschut hebben tot nu
toe waarschuwingsschoten gelost of seinen ge
geven.
Voortaan zal, zoodra een vliegtuig, van welke
nationaliteit dan ook, over de grens zal komen,
direct het vuur worden geopend. Ik zelf, aldus
Daladler, heb daartoe opdracht gegeven en ik
heb de zekerheid, dat deze bevelen zullen wor
den uitgevoerd.
de verontwaardiging, die bij hem gewekt is door
deze smakeooze grap.
Thans wordt vernomen, dat er sprake van
zou zjjn vandaag of morgen over te gaan tot
de opsporing van den schrijver van dezen met
.mevr. Daumens” onderteekenden brief.
Het verhoor van "de beklaagde is intusacben
voortgezet. De weduwe Becker beef het hoofd
bieden aan de vragenreeks van den president,
waarbij zij zich met groote handigheid van
zekere punten der beschuldiging wist vrij te
pleiten. Tot aan het einde van de zitting van
heden heeft zich geen enkel incident voorge
daan.
Men verwacht, dat ook de geheele Vrjjf
nog besteed zal worden aan het verhoor en
WAKE ISLAND, 9 Juni. Te middernacht,
plaatselijken tijd is Richard Archbold vertrokken
aan boord van een vllegboot om een expeditie
te leiden in de binnenlanden van Nieuw-Gui
nea. Archbold vliegt thans met zijn vijf metge
zellen naar Hollandla. Dit is de eerste keer.dat
een vliegtuig over dit deel van den Stillen
Oceaan vliegt, een tocht van 2300 mijl.
Archbold is voornemens gedurende twee jaar
een studie te maken van vogels en andere die
ren op de hellingen van den Wllhelminaberg.
De leden van de expeditie zullen door vliegtui
gen met valschermen van voorraden en levens»
middelen worden voorzien.
DE PROS DER ADVERTENTIEN budraugi 20 ci O-
rugul; Ingezonden Mededeellngen 40 Ct. D. r.
BO CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wrordt op aanvrage gaarne doof onre
Administratie verstrekt.
De Hongaarsche Rjjksregent Horthy heeft het
volgende schrijven doen toekomen aan de „Os-
servatore Romano”:
„Het is mij een groote vreugde door bemidde
ling van de «Osservatore Romano" mijn inni-
Het crediet wordtverleend in den vorm var
driemaandswissels, welke ter keuze der Belgi
sche regeering driemaal achtereenvolgens ge
heel of gedeeltelijk met drie maanden kunnen
worden verlengd.
De Belgische regeering heeft een soortgelijke
credietovereenkomst in Zwitserland afgesloten
rzinent
>k*pg,
la (to.
De operaties van vandaag afln wegens
baar mogelijke gevolgen belangrijker dan
alle andere operaties In de afgeloopen
maand.
Vanochtend vroeg, omstreeks twee uur, poog
de de rechtsche luchtmacht Barcelona te bom-
berdeeren. De luchtdoel-artillerie wist den
vliegtuigen evenwel te beletten boven de stad
te vliegen.
GEWAPENDE CHINEESCHE BOEREN. Overdag zetten de Chineesche boeren hun
werk op den akker voort om de Chineesche legers van voedsel te voorzien, maar des
nachts trekken zij er op uit om eenzame Japansche patrouilles te overvallen en
de verbindingslijnen van de Japansche troepen te verbreken
5
Aan het hoofdkwartier van generaal Franco
werd den Reutercorrespondenc medegedeeld,
dat er geen woord waar is van de te Gibraltar
verspreide geruchten, als zou er onrust in het
rechtsche Spanje heerschen. Men wees erop,
dat generaal Queipo de Llano, die in ongenade
gevallen zou zijn. Dinsdag te Sevilla is terug
gekeerd van een bezoek aan San Sebastian.
Burgos en Toledo. Op zijn terugreis werd de
generaal door de bevolking luide tcegejuicht.
De geruchten werden omschreven als een „dui
delijke roode propaganda”. In Sevilla, dat door
een hittegolf geteisterd wordt, is alles rustig en
normaal.
Daladler heeft opdracht gegeven, b(j grensschea-
dingen door vreemde vliegtuigen onmlddellUk
te vurpn-
1 ejengta jau sou door de Chin essen zijn ont
ruimd; de Ver. Staten hebben te Tokio gepro
testeerd tegen de aanvallen op de burgerbevol
king.
Aan do Hpaanorhe kust werd weer oen scalp
gebombardeerd; aan het front bij Teruel hebben
de rechterben een krachtig offensief ingezet.
De Oeservatore Romano spreekt haar afkeuring
uit over de bombardementen in Spanje.
A
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over bet
enguëte-voorotel Inzake Oss.
Intenmliatie-De Vhusr ha de Tweede Ki mor
ever de behandeHng vaa vrrrmd, lieg» n hier te
lande.
FAK FAK, 9 Juni. (Aneta.) Een bewoner van
het eiland Gorong, onderafdeellng Ceram,
mankte amok als gevolg van een grond kwestie
Hij wondde den radjah en drie anderen. De
amokmaker werd hierna door de bevolking
doodgeknuppeld. De radjah is later aan zijn
verwondingen in het ziekenhuis overleden. Ook
de toestand van de andere verwonden is zeer
ernstig.
VATICAANSTAD, 9 Juni (Havas). De Oaser-
vatore Romano bespreekt de huidige aspecten
van den oorlog in Spanje en in het bijzonder
de kwestie van de luchtbombardementen, als
ook de Fransch-Brltsche Inmengingen met het
oóg op een humaniseering van den oorlog, de
Engelsche voorstellen Inzake een bemiddeling
en de vluchten van onbekende vliegtuigen boven
Fransch gebied.
Na te hebben opgemerkt, dat de luchtbom-
bardementen „protesten” hebben uitgelokt en
„verontwaardiging” hebben teweeg gebracht,,
schrijft de Oeservatore Romano; .Deze protes
ten zijn gerechtvaardigd door het feit, dat de
gebombardeerde centra geen enkel militair be
lang hebben en noch in de buurt van militaire
centra, noch van openbare gebouwen, die voor
den oorlog van nut zijn, gelegen zijn.
De overbodige afslachting van de burger
bevolking heeft nogmaals het moeilijke
vraagstuk der „humaniseering” van den
oorlog, welke op zich zelf reeds orunensche-
UJk is, naar voren gebracht. Djt feit ont
slaat ons echter niet van den plieht. al het
mogelijke te probeeren om de onheilspel
lende gevolgen van den oorlog te doen ver
dwijnen en vooral onschuldige menschen-
levens te sparen.
Het blad is van meenlng, dat ondanks de
moeilijkheden, welke de verwezenlijking mede
brengt, een overeenstemming tusschen beide
strijdende partijen op dit punt nog steeds ge-
wenscht is, daar iedere aanval op onverdedigde
centra slechts een daad van agressie beteekent.
Daarentegen zullen de overstroomlngen
een zeer belangrijke rol spelen in de Chi
neesche verdediging, tenzij de opmarsch
der Japanners naar Hankau met bliksem
snelheid sou geschieden, hetgeen niet
waarschijnlijk is
Het blad is echter verplicht vast te stellen,
dat de Fritsche voorstellen om het militaire
karakter der bedoelde centra te bepalen, geen
gunstig onthaal hebben ontvangen, evenmin
als het andere Britsche initiatief, dat beoogt
een bemiddeling tusschen beide vijandelijke
kampen te verzekeren.
gen dank te uiten aan de katholieke pers van de
geheele wereld en Ik spreek den wensch uit dat
het historisch gebeuren in de Hongaarsche
hoofdstad, zoo waardig voorgezeten door den
illusteren Kardinaal-Legaat, moge bijdragen tot
de ontwikkeling van betere betrekkingen tus
schen de naties, tot wederzijds begrijpen en tot
het gemeenschappelijk verlangen naar vrede en
rechtvaardigheid.”
Een hunner was de 23-jarige J. C. van
der Vegte, uit Gouda. De trein remde onmid
dellijk en kwam na een kilometer tot stil
stand. De auto is geheel vernield; de motor
werd over een grooten afstand uit bet voer
tuig geslingerd. Het stoffelijk overschot der om
gekomenen werd naar Gouda vervoerd. Na een
half uur oponthoud heeft de trein de reis
(Van onzen parlementairen redacteur)
Het Vborlooplg Verslag der Tweede Kamer
over bet voorstel—pendelaar tot het houden
van een parlementaire enquête inzake oe
kwestie Om is thane verschenen.
Elders in dit nummer wordt aan de door de
Kamerleden gehouden beschouwingen bet een
en ander ontleend.
De heer Wendelaar zal, naar wij vernemer^
spoed betrachten met zijn Memorie van Ant
woord, maar desniettemin is net niet uitge
sloten, dat alle voorbereidingen voor de open
bare behandeling ttlet tijdig getroffen rullen
kunnen worden, voordat de Kamer op reces
gaat. Het recto kad tegen Woensdag of ulter-
HJk Donderdag tegemoet gezien worden.
Naar wy vernemen heeft een Neder
landsch bankierssyndicaat, onder leiding
van de heeren Mendelssohn en Co., Am
sterdam, en de Nederlandsche Handel Maat
schappij N.V. aan de Belgische regeering
een crediet verstrekt 'van 35.000.000
VERSAILLES, 9 Juni. (Havas) Zooals men
zal herinneren z;jn op 20 April J.l. twee
*>ons van dr. Simkof, 11 en 18 jaar oud, op
toto-ünzinnige wijze verdwenen. Het laatst wa-
tob zjj gezien, toen zy speelden by een zand-
Poeve te Bouviers. Verschillende veronderstel-
Ungen werden gemaakt, men dacht aan ont
roering, vlucht of moord. Tot twee keer toe
•erd de zandgroeve doorzocht, zonder resul-
**»t. Vandaag werd opnieuw gegraven en werd
stoffeiyk overschot van den oudsten jongen
•wonden.
getogen tyd later heeft men ook het lijk van
tweeden zoon gevonden.
.^Berlijn, 9 Juni. (DXB.) vijfhonderd Ber-
toDtohe „volksscholen” zyn thans veranderd in
•*n>eenschapsscholen, waar in het vervolg
*™n8ellsche en katholieke kinderen gemeen-
~*PPeiyk onderwijs krijgen. Alleen voor het
«oosdienstonderwüs worden de scholieren naar
geloof gescheiden.
P» autoriteiten steunen krachtig de leeken-
tohool. Uit de jongste statistieken is gebleken,
Mt de leekenscholen met 42 pet zyn toegeno-
terwyi het aantal evangelische scholen is
«genomen met 7/4 pet. en t aantal katholieke
met 14^ pet.
Het Aartsbisschoppeiyk ordinariaat van
Freiburg heeft een verordening uitgevaardigd,
waarin te kennen wordt gegeven, dat de proces
sie op Sacramentsdag onder de gewijzigde om
standigheden zoo plechtitg mogeiyk en onder
algemeene deelneming der geloovlgen gehou
den moet worden.
Het is thans meer dan ooit een eereplicht van
lederen Katholiek om deel te nemen aan deze
openiyke geloofsdemonstratie en zyn huis ter
eere van den-voorbytrekxenden Eucharistisch™
Heiland te versleren.
By eventueele verstoring der processies moe
ten de deelnemers zich rustig houden en het
uitsluitend overlaten aan de open
bare organen, die met het handhaven der orde
zyn belast.
By de
der rechtschen ten doel heeft de bemanningen
der Britsche schepen er toe te brengen te wei
geren naar havens te vertrekken, welke bloot
staan aan bombardementen uit de lucht en de
verzekeringspremies zoodanig te doen opvoeren,
dat het ondoeniyk is te varen.
De aanval der rechtschen aan de fronten
in de provincies Teruel en Castellon was
gisteren buitengewoon hevig.
Het was een offensief op groote schaal, dat
ten uitvoer werd gelegd met machtige mate
rieels middeljen, waaraan de regeeringstroe-
pen met heldenmoed het hoofd boden. Op vele
plaatsen hebben zy alle pogingen van den
vyand gefnuikt.
De rechtschen zyn in den sector van Teruel
15 K. m. van de provincies Valencia en Cuenca
verwyderd. De regeeringstroepen maken het
den opstandelingen onmogeiyk door te drin
gen in de richting van Lucena Del Cld.
Vanochtend hebben de rechtsche strijd
krachten het gisteren ingezette offensief
vcortgezet. Tegen oen middag waren zy ten
Westen van Valbona 4 K. M. opgerukt. De
druk duurt voort.
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
’’voor' Alkmaar ƒ2.— p»r kwartaal ot
cent» pet
1 I-50 PyJ5’
