ONS BLAD
Weer een schip aan Spaansche
kust gebombardeerd
t
Het nieuws van heden
De luchtaanvallen
op Fransch gebied
China roept het
water te hulp
Enquête voorstel
inzake Oss
DE BRISBANE ZINKENDE
DE BAROMETER
DE OSSERVATORE OVER
DE BOMBARDEMENTEN
JOH. LAUWERS.
7iun
G
tOND
un-
MEN
Tsjengtsjau ontruimd?
JK
oeg
i
Nederlandsch crediet
aan België
II
ISMET INONOE ERNSTIG ZIEK
Lijken van zyn zoons gevonden
Het betere
Amokmaker woerd doodgeknuppeld
^en nieuwe maatregel van Berlyn
Horthy’s dank
4
Naar de binnenlanden
van Nieuw-Guinea
Geen onrust in het
rechtsche Spanje
De a.s. Sacramentsdag
in Duitschland
Het Simkof-mysterie
opgehelderd
Nauwkeurig onderzoek
ingesteld
Gewonde radjah later
overleden
De humaniseering van
den oorlog
Twee dooden by ongeval op
onbewaakten overweg
te Zevenhuisen
Aanvaring tusschen
marineschepen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
rr
u
Botsing tusschen trein
en auto
J».
Volksscholen worden
gemeenschapsscholen
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
Z1EKENFONDSLEVERANC1ER
OOK SPOORFONDS
VRIJDAG lp JUNI 193S
Jian het front by Teruel hebben de
rechtsche troepen een krachtig
offensief ingezet
„Londen koopt 400
vliegtuigen
De „Abraham o. d. Hulsf’ heeft
verkeerd gemanoeuvreerd
Het Luiksche gifmeng-
stersproces 11
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 210
H
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Alkmaar
o o
personen gedood
n wed-
M (TV
een
onder
StMd op Vrijdag nr vja.: 744A
Vorige stand: 7454
Goede,
..Rond
keert.
iel
5.
ip.
I)
te
n
i.
i
By iedere grensschending door
vliegtuigen wordt onmid-
dellyk geschoten
De
haar q
alle al
maand.
de rechtsche
ingezette
„Iedere aanval op onverdedigde
centra is een daad van agressie”
De Chlneezen ontveinzen zich niet, dat het
doorsteken van dijken ook den ondergang rou
beteekenen van honderdduizenden boeren, die
in deze zeer dichtbevolkte streek wonen.
SJANGHAI, Jani (Havas). UK Hankaa
wordt gemeld, dat de Chineeaehe troepen
gisteravond Tsjengtsjau hebben ontruimd.
n.
rtnt tn,
ren.
r Neder.
e Z®-
tem
M;
en.
EN.
10
l-
n
MOEDER DER GUERILLABEN-
DtN." Mevr. Chao. de in geheel China
bekende geestelijke leidster van duizen
den gueriUa-strijders ten Noorden van
de Gele Rivier. Als kind beleefde zij den
Japanschen inval van 1894 en wijdde
haar leven aan de anti-Japansche actie.
Mevr. Tsjang Kai Sjek houdt haar in
hooge eere
ANKARA, 9 Juni (Havas) De vroegere
minister-president van Turkije, Ismet Inonoe, is
lijdende aan een ontsteking van de galblaas.
Zijn toestand is zeer ernstig.
Dr. Plessinger uit Parijs Is in allerijl ont
boden.
gen dank te uiten aan de katholieke pers van de
geheele wereld en ik spreek den wensch uit dat
het historisch gebeuren In de Hongaarsche
hoofdstad, zoo waardig voorgezeten door den
moge bijdragen tot
i betrekkingen tus
schen de naties, tot wederzijds begrijpen en tot
het gemeenschappelijk verlangen naar vrede en
rechtvaardigheid."
historisch
zoo waardig
iliusteren Kardinaal-Lega
de ontwikkeling van bel
De Engelsche kantng heeft in het St.
James Palast te Londen de legerautori-
teiten in receptie ontvangen. Officieren
in hun schtlderachtige uniformen ko
men bij het paleis aan
weg de vorige week op een nieuwen hinderpaal
is gestuit.
De zich terugtrekkende Chlneesche troepen
hebben op 3 Juni verscheidene dijken tusschen
Tsjengtsjau en Tsjoengwou vernield en daardoor
een groot gebied onder water gezet.
Waarschijnlijk werden ook andere dijken van
de Gele Rivier met dynamiet verwoest doch
deze tactiek kan voor het oogenbllk niet een
volledig effect sorteeren, daar de periode van
hoog water pas in Juli begint.
Groots gebieden door de terug
trekkende troepen onder
water geset
Donderdagmorgen half twaalf ta op den
onbewaakten overweg aan den Noorddwars-
^reg te Zevenhuizen een vrachtauto van den
heer Van dor Vegte uit Gouda door een
Dieseltrein uit Den Haag, die om 1L34 te
Gouda moest aankomen, verpletterd. De
beide personen, die in de cabine anten, wa
ren op slag dood.
iStMj
volgt
'P.
iwedKrtjd
B.
(et
LUIK, 9 Juni (Belga) In de zaak tegen
de wed. Becker heeft de president van het Hof
hedenmorgen bekend gemaakt, dat h|j m schrij
ven heeft ontvangen, onderteekend door mevr.
Qnunena. De president gaf daarbü uiting aan
Tkjang Kai Sjek heeft op vragen van jour
nalisten schriftelijk geantwoord, dat „dank zü
onzen troepen, die sinds *t begin van den zomer
verleden Jaar in aantal verdubbeld zijn, de
belangrijkheid en de kwaliteit van ons mate
ria^, de aanzienlijke verbetering van bet moreel
der Chlneesche bevolking, hij. Tsjang Kai Sjek,
tn staat te aan alle strategische eischen te vol
doen en de operaties te lelden, zooals hij dat
van plan was.
Openbare behandeling voor het
zomerreces niet waarschynlyk
Expeditie onder leiding
Richard Archbald
c
van
elrtnam
en vier.
PARUS, 9 Juni (Havas). Minister-president
Daladler heeft In de Kamer naar aanleiding
van opmerkingen van eenige leden ten aanzien
van de vluchten van vreemde vliegtuigen boven
bet Zuidelijk deel des lands om. verklaard, dat
voor het oogenbllk nog niets gezegd kan worden
omtrent den oorsprong der vliegtuigen, die 26
bommen hebben laten vallen.
De scherven zijn door technici verzameld. Zij
dragen inscripties, die goed dienen te worden
bestudeerd. Dit delicate werk kan ernstige con
sequenties met zich medebrengen. Het onder
zoek geschiedt In het arsenaal van Toulouse.
Hoe de conclusie der met het ondersoek
belaste technici ook moge uitvallen, aldus
Daladier, bjj voorbaat zal Ik haar aanvaar-
Het belangrijkste wat te doen staat te
echter de aan de grens genomen maatrege
len te voltooien oen een einde te maken aan
de lankmoedigheid, welke reeds te lang heeft
gedamd.
n schlt-
earend*,
e schip
.efinitief
U». uit-
slgotad
dgenow
Batterijen luchtafweergeschut hebben tot nu
toe waarschuwingsschoten gelost of seinen ge
geven.
Voortaan zal, zoodra een vliegtuig, van welke
nationaliteit dan ook, over de grens zal komen,
direct het vuur worden geopend. Ik zelf, aldus
Daladler, heb daartoe opdracht gegeven en ik
heb de zekerheid, dat deze bevelen sullen wor
den uitgevoerd.
5
3
m
e Bun.
..Ortic*.
F. Klnj
..West-
Tn de laatste 24 uur zijn drie havens gebom
bardeerd, nJ. Denla, Alicante en Castellon.
Br zijn nog geen bijzonderheden bekend ge-
„orten over het bombardement, waaraan Ali
cante vandaag was blootgesteld.
LONDEN, 9 Juni (Reuter). Uit Madrid
wordt gemeld, dat een schip van onbekende
aadonalitelt op 15 km. ten Noorden van
Castellon werd gebombardeerd.
Volgens de eerste berichten zjjn bü dit
bombardement tien personen gedood en
sagentien gewond.
De Hongaarsche RiJksregent Horthy heeft het
volgende schrijven doen toekomen aan de „Os
servatore Romano":
„Het is mU een groote vreugde door bemidde-
41M „Osseryatore Romano” mijn innl-
Betreffende het ongeluk op den onbewaak
ten overweg te Zevenhuizen valt nader te mel
den, dat de slachtoffers zijn de 23-jarige J. C
van Vegten en de 44-jarige J. de Jong, beiden
uit Gouda.
De „Abraham van der Hulst" had alles kun
nen voorkomen, indien het gezorgd had de
„Pieter Florisz” ruim vrij aan bakboord te hou
den en zich voor het schip te plaatsen. De af
wachtende houding van Hr. Ms. „Pieter Florisz"
acht de Raad onder de gegeven omstandigheden
verklaarbaar en begrijpelijk.
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct p.
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 ct O. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl| abon-
nement wordt op aanvrage gaarne door onre
Administratie verstrekt
de verontwaardiging, die bü hem gewekt Is door
deze smakeooze grap.
Thans wordt vernomen, dat er sprake van
zou zijn vandaag of morgen over te gaan tot
de opsporing van den schrijver van desen met
„mevr. Daumens” onderteekenden brief.
Het verhoor van de beklaagde Is Intusschen
voortgezet De weduwe Becker beef het hoofd
bieden aan de vragenreeks van den president,
waarbij >U zich met groote handigheid van
zekere punten der beschuldiging wist vrij te
pleiten. Tot aan het einde van de zitting van
heden heeft zich geen enkel incident voorge
daan.
Men verwacht, dat ook dé geheele Vrijdag
nog besteed zal worden aan het verhoor en dat
het Hof Zaterdagmiddag geen zitting zal hou
den. De rechter van instructie in de zaak-Bec-
ker zal eerst Maandag gehoord worden.
De Marlneraad heeft uitspraak gedaan betref
fende het ongeval overkomen aan Hr. Ms. mij
nenvegers „Abraham van der Hulst” en „Pieter
Florisz", welke 30 December 1937 op de reede
van Vlisslngen voor de haven met elkaar In
aanvaring zijn gekomen.
Daladier heeft opdracht gegeven, bfj grenssehen-
dingen door vreemde vliegtuigen onmlddellUk
te vuren.
Tsjengtajau sou door de Chlneezen zjjn ont
ruimd; de Ver. Staten hebben te Tokio gepro
testeerd tegen de aanvallen op de burgerbevol
king.
Aan de Spaansche kust werd weer een senip
gebombardeerd; aan het front bü Terwei hebben
de rechtechen een krachtig offensief Ingezet.
De Osoervatore Romano spreekt haar afkeuring
uit over de bombardementen in Spanje.
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het
enquête-voorstel inzake Oos.
nrsa^
Het crediet wordt verleend In den vorm van
drlemaandswlssels, welke ter keuze der Belgi
sche regeering driemaal achtereenvolgens ge
heel of gedeeltelijk met drie maanden kunnen
worden verlengd.
De Belgische regeering beeft een soortgelijke
credletovereenkomst in Zwitserland afgesloten
Ben hunner was de 23-jarlge J. C. van
der Vegte, uit Gouda. De trein remde onmid-
dellijk en kwam na een kilometer tot stil
stand. De auto Is geheel vernield; de motor
werd over een grooten afstand uit bet voer
tuig geslingerd. Het stoffelijk overschot der om
gekomenen werd naar Gouda vervoerd. Na een
half uur oponthoud heeft de trein de reis
voortgezet.
FAK FAK, 9 Juni. (Aneta.) Een bewoner van
bet eiland Gorong, onderafdeeling Ceram,
maakte amok als gevolg van een grondkwestle.
Hij wondde den radjah en drie anderen. De
amokmaker werd hierna door de bevolking
doodgeknuppeld. De radjah is later aan zijn
verwondingen in het ziekenhuis overleden. Ook
de toestand van de andere verwonden is seer
ernstig.
De Raad Is van oordeel, dat deze aanvaring
In hoofdzaak is toe te schrijven aan het ver
keerd en onhandig manoeuvreeren door Hr. Ms.
„Abraham van der Hulst", die Hr. Ms. .Jheter
Florisz” geen duidelijke orders heeft gegeven
en dit' schip in verwarring heeft gebracht.
Het moet helaas aan seer onvoldoende leiding
worden toegeschreven, dat de belde schepen
Japansche troepen langs den Loenghai-spoor-' onder de gegeven omstandigheden met elkaar
In aanvaring zijn gekomen.
Interpellatie-De Visser in de Tweede Kamer
over de behandeling van vreemdelingen hier te
lande.
De bombardeerlng van Chlneesche steden,
welke beoogt het moreel van het Chineeaehe
volk te vernietigen, heeft Integendeel tot effect
dat het de verontwaardiging wekt van de 450
mlllioen Chlneezen, die vastbesloten zijn den
oorlog tot het einde vol te houden, welk einde
de overwinning zal zijn. Wij hopen, aldus be
sluit Tljang Kal Sjek, dat de bevriende no-
gendheden alle verplichtingen zullen nakomen,
die voortvloeien uit de geldende verdragen en
China nog zullen helpen.”
Havas verneemt verder dat de opmarseb der
WAKE ISLAND, 9 Juni. Te middernacht
plaatselijken tijd Is Richard Archbold vertrokken
aan boord van een vUegboot om een expeditie
te leiden In de binnenlanden van Nieuw-Gui
nea. Archbold vliegt thans met zijn vijf metge
zellen naar Hollandia. Dit is de eerste keer.dat
een vliegtuig over dit deel van den Stillen
Oceaan vliegt, een tocht van 2300 mijl.
Archbold is voornemens gedurende twee jaar
een studie te maken van vogels en andere die
ren op de hellingen van den Wllhelmlnaberg.
De leden van de expeditie zullen door vliegtui
gen met valschermen van voorraden en levens
middelen worden voorzien.
Omtrent het bombardement op het Fransche
Khip Brisbane in de haven van Denla wordt
nader gemeld, dat de waarnemer van de nlet-
jnmenging Edwards heette en niet Jones, zooals
eerst gemeld.
Vjjf leden der bemanning werden gedood en
vier ernstig gewond, waaronder de kapitein. Zes
opvarenden werden licht gekwetst.
Het vliegtuig, dat alleen was, wierp vier bom
men op het schip, dat In het maanlicht goed
zichtbaar was en beschoot het schip vervolgens
met lijn mitrailleurs.
Naar vernomen wordt Is het schip zinkende.
In over het algemeen goed ingelichte offlcleele
kringen te Londen blijft men een stilzwijgen In
acht nemen omtrent hetgeen gedaan zal wor
den cm te antwoorden op de aanvallen der
voegers op Britsche schepen en eigendommen.
Lord Halifax heeft zich over deze aangelegen
heid telefonisch verstaan met den minister
president, die nog steeds ta Hampshire ver
toeft.
Men-is te Londen van gwoelen, dat de actie
Queipo de Llano niet
in ongenade
Aan het hoofdkwartier van generaal Franco
werd den Reutercorrespondent medegedeeld,
dat er geen woord waar is van de te Gibraltar
verspreide geruchten, als zou er onrust in het
rechtsche Spanje heerschen. Men wees erop,
dat generaal Queipo de Llano, die in ongenade
gevallen zou lijn. Dinsdag te Sevilla Is terug
gekeerd van een bezoek aan San Sebastian,
Burgos en Toledo. Op zijn terugreis werd de
generaal door de bevolking luide tcegejulcht.
De geruchten werden omschreven als een „dui
delijke roode propaganda”. In Sevilla, dat door
een hittegolf geteisterd wordt, Is alles rustig en
normaal.
GEWAPENDE CHINEESCHE BOEREN. Overdag zetten de Chlneesche boeren hun
werk op den akker voort om de Chineesche legers van voedsel te voorzien, maar des
nachts trekken zij er op uit om eenzame Japansche patrouilles te overvallen en
de verbindingslijnen van de Japansche troepen te verbreken
Een Nederlandsch crediet aan België.
Nadere büsonderheden over het ondersoek paar,
den bomaanslag te Rotterdam.
De zedenmtedrüven t*Om; tegen den directeur
der Organon-fabrieken Is 3 jaar gevangenisstraf
geëischt
LONDEN, 9 Juni (Reuter) Het Britsche
ministerie van Luchtvaart maakt bekend, dat
de regeering toestemming beeft gegeven vier
honderd vliegtuigen te koopen bü twee Amerl-
k saner he ondernemingen. Tweehonderd vliegtui
gen zijn bestemd voor algemeene verkennlngs-
diensten en tweehonderd zün voor oefeningen
van vergevorderden. De luchtvaartcommlssle,
welke *n bezoek heeft gebracht aan de Vereenlg-
de Staten, heeft deas bestellingen aanbevolen.
Daarentegen zullen de overstroomlngen
een zeer belangrijke rol spelen in de Chl-
neesche verdediging, tenzij de opmanch
der Japanners naar Hankau met bliksem
snelheid sou geschieden, hetgeen niet
waarschünlijb Is.
DIENSTAANBIEDINGEN, Gevraagd o« Aan
geboden, geplaatst onder de Omroepwr-
rubrlek 10 ct per regel.
(▼an onzen parlementairen redacteur)
Het Vborlooplgr Verslag der Tweede Kamer
over het voorstel—Wendelaar tot het houden
van een parlementaire enquête Inzake 4a
kweotle Oaa le thans herschenen.
Elders in dit numme wordt aan de door 4»
Kamerleden gehoüden beschouwingen het
en ander ontleend.
De beer Wendelaar aal. naar wü vernemep,
spoed betrachten met zün Memorie van Ant
woord, maar desniettemin Is net niet uitge
sloten, dat alle voorbereidingen voor de open
bare behandeling niet tijdig getroffen rullen
kunnen worden, voordat de Kamer op reces
gaat. Het reces kan tegen Woensdag at ulter-
lük Donderdag tegemoet gezien worden.
Vanochtend vroeg, omstreeks twee uur, poog
de de rechtsche luchtmacht Barcelona te bom-
bardeeren. De luchtdoel-artlllerle wist den
vliegtuigen evenwel te beletten boven de stad
te vliegen.
Het blad is echter verplicht vast te stellen,
dat de Frtteche voorstellen om het militaire
karakter, der bedoelde centra te bepalen, geen
gunstig onthaal hebben ontvangen, evenmin
als het andere Britsche initiatief, dat beoogt
een bemiddeling tusschen beide vüandelijke
kampen te verzekeren.
VOISAILLES, 9 Juni. (Havas) Zooals men
*!ch ml herinneren z|jn op 20 April jj. twee
•oom van dr. Simkof, 11 en 18 Jaar oud, op
ttbeimrinnige wijze verdwenen. Het laatst wa-
101 gezien, toen zü speelden bjj een zand-
F0”6 Bouviers. Verschillende veronderstel-
~°**p werden gemaakt, men dacht aan ont-
vlucht of moord. Tot twee keer toe
*«1 de zandgroeve doorzocht, zonder resul-
»st Vandaag werd opnieuw gegraven en werd
y «Wfeljjk overschot van den oudsten jongen
•wonden.
d^enl4en HM later heeft men ook het lijk van
tweeden zoon gevonden.
VATICAANSTAD, 9 Juni (Havas). De Osser-
vatore Romano bespreekt de huidige aspecten
vah den oorlog in Spanje en in het bijzonder
de kwestie van de luchtbombardementen, als
ook de Fransch-Britsche inmengingen met het
oog op een humaniseering van den oorlog, de
Engelsche voorstellen Inzake een bemiddeling
en de vluchten van onbekende vliegtuigen boven
Fransch gebied.
9(a te hebben opgemerkt, dat de luchtbom
bardementen „protesten” hebben uitgelokt en
„verontwaardiging” hebben teweeg gebracht,,
schrijft de osservatore Romano: .Deze protes
ten zijn gerechtvaardigd door het feit, dat de
gebombardeerde centra geen enkel militair be
lang hebben en noch in de buurt van militaire
centra, noch van openbare gebouwen, die voor
den oorlog van nut zün, gelegen zün.
De overbodige afslachting van de burger
bevolking heeft nogmaals het moellüke
vraagstuk der „humaniseering” van den
oorlog, welke op zich «elf reeds onmensche-
lük is, naar voren gebracht. Dit feit ont
slaat ons echter niet van den plicht al het
mogelüke te probeeren om de onheüspel-
lende gevolgen van den oorlog te doen ver
dwijnen en vooral onschuldige menachen-
levens te sparen.
Het blad is van meening, dat ondanks da
moeilijkheden, welke de verwesenlijklng mede
brengt, een overeenstemming tusschen belde
strijdende partijen op dit punt nog steeds ge-
wenscht Is, daar Iedere aanval op onverdedigde
centra slechts een daad van agressie beteekent.
e»5 NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Libero van gratis ongevallsnvnrzskw*
„voor Alkmaar 2.—» per kwartaal of
^Mits Pd' ww«k. y°°' bulten
oer kwartaal ol 20 cents per week.
M V Drukk. De Spaamestad - Haarlem.
Bankierssyndicaat verstrekt
j 35 millioen
Naar vrij vernemen heeft een Neder
landsch bankierssyndicaat, onder leiding
van de heeren Mendelssohn en Co„ Am
sterdam, en de Nederlandsche Handel Maat
schappij N.V. aan de Belgische regeering
een crediet verstrekt van /AS.OOO.OOO.
Het Aartsbisschoppelijk ordinariaat van
Freiburg -heeft een verordening uitgevaardigd,
waarin te kennen wordt gegeven, dat de proces
sie op Sacramentsdag onder de gewüzlgde om
standigheden zoo plechtitg mogelük en onder
algemeene deelneming der geloovlgen gehou
den moet worden.
Het is thans meer dan ooit een eereplicht van
lederen Katholiek om deel te nemen aan deze
openlijke geloofsdemonstratie en zijn huls ter
eere van den voorbijtrekxenden Eucharistischen
Heiland te versieren.
Bü eventueele verstoring der processies moe
ten de deelnemers zich rustig houden en het
verweer uitsluitend overlaten aan de open
bare organen, die met het handhaven der orde
zijn belast.
Bü de processie moeten zooveel mogelük
Duitsche kerfcelüke liederen gezongen worden;
marschllederen komen niet In aanmorking.
der rechtschen ten doel heeft de bemanningen
der Britsche schepen er toe te brengen te wei
geren naar havens te vertrekken, welke bloot
staan aan bombardementen uit de lucht en de
verzekeringspremies zoodanig te doen opvoeren,
dat bet ondoenlljk Is te varen.
De aanval der rechtschen aan de fronten
in de provincies Teruel en Castellon was
gisteren buitengewoon hevig.
Het was een offensief op groote schaal, dat
ten uitvoer werd gelegd met machtige mate-
rleele mlddeljen, waaraan de regeeringstroe-
pen met heldenmoed het hoofd boden. Op vele
plaatsen hebben zü alle pogingen van den
vijand gefnuikt.
De rechtschen zün In den sector van Teruel
15 K. M. van de provincies Valencia en Cuenca
verwijderd. De regeeringstroepen maken het
den opstandelingen onmogelijk door te drin
gen in de richting van Lucena Del Cld,
Vanochtend hebben de rechtsche strüd-
krachten het gisteren ingezette offensief
vcortgezet. Tegen den middag waren zij ten
Westen van Valbona 4 K. M. opgerukt. De
druk duurt voort.
operaties van Vandaag lijn wegens
nogelüke gevolgen belangrüker dan
9<iere operaties In de afgeloopen
rnP’^JN, Juni. (DJTD.) Vijfhonderd Ber-
„volksscholen” zijn thans veranderd In
J*W«<*nschapsscholen, waar In het vervolg
?*°««ische en katholieke kinderen gemeen-
*“FPJ*Hjk onderwijs krügen. Alleen voor het
rytawtonderwijs worden de scholieren naar
Woof gescheiden.
autoriteiten steunen krachtig de leeken-
Git de jongste statistieken Is gebleken,
ieekensoholen met 42 pet. zifn toegeno-
terwül het aantal evangelische scholen is
7,4 pet. «n t aantal kathoUeke
imt pot,,