dwang of drang?
Voor en tegen saneering in de
bloembollencultuur
i
4
j.l"
i bi
1
Slotaccoord
Enquête-voorstel
inzake Oss
DEBATTEN OVER DE
MOTIE
Cfl O
raw
Examen doen?
pg 3
DINSDAG 14 JUNI 1938
gaUln
Politiek
Dame tusschen trein
en perron bekneld
Zestien menschen dakloos
Arbeider ontstak in drift
Levensgevaarlijk gewond
Examen acte L.O.
GOUDSCHE GLAZEN 1938
vu-
4
I
&F
De K 16 door de „Piet Hein”
overvaren
RIJWIELDIEFSTALLEN LANGS
DE GRENS
Nog vóór hot Kamerreces
do orde
WIELRIJDER DOOR AUTO
GEGREPEN
Twee woningen in
asch gelegd
FABRIEKSDIRECTEUR
MISHANDELD
Oppositie sterk
ingekrompen
AANVARING TIJDENS EEN
LANCEEROEFENING
OFFIC1EELE CRISIS
PUBLICATIE
Aanbieding portret
Mengelberg
Dr. 4. Vsrhage. zegevierde met 77 pCt.
ter. stemman
Steunvergoeding erwten en
veldboonen
De karretjes zijn voor België
bestemd
Hl
A
f-
I
Niettegenstaande anti-saneerders
hun standpunt forsch ver
dedigden, behaalde het
hoofdbestuur de
overwinning
Ernstig ongeluk op hot station
Haarlem
Voor ons, zonder ons
U xuk geen lagt hebben
ven „zenuwen", indien U
*n "AKKERTJE" neemt I
Een feërieh feest op Kasteel
Ngenrode besloot het gouden
Concertgebouw-jubileum
Bezichtiging van het grootsche
werk
De verbindendverklaring der
Zoutconventie
k.
WA
<7
royaal nemen en verdere
(Van onsen parlementairen redacteur)
Mril)
MB
Gravenhage, U Juni 1938.
tiart-
Wanneer deae motie niet sou worden aange
nomen, sou het hoofdbestuur aftreden.
voor
ioe<a
conf es
moeten
De heer Nouwland uit Voorhout achtte uit
voering der saneering „voor ons, zonder ons*
ondenkbaar. Er is geen enkele verkeerde voor
lichting gegeven en het bestuur dient het voile
vertrouwen te hebben. Uit de stemming, aldus
spr., moge blaken, dat bet gezond verstand
Na de heftige en soms onsympathieke debat
ten, die de laatste jaren in de algemeene ver
gaderingen domineeren, werd ook nu weer veel
tam-tam verwacht. Slechts enkele sprekers en
in eerste Instantie slechts één afdeeling hebben
echter iets gesegd over de motie en wat er aan
vast sit.
De vergadering werd daarna in opgewekte
stemming gesloten.
STEENWIJKERWOLD. R. K. Kweekschool.
Geslaagd C. A. J. van Hees van Ulft, A. J. A.
Kothman van Oldenzaal, M. E. O. Triffterer
van Zwolle, J. h. M. Vonk van Borne, A. H
de Vries van Scbarsterbrug (FT.), O. H. A
Werdmuller van Nieuwe-Pekela.
Men vreest, ging spr. voort, dat onze ver-
eenigtng een politiek lichaam zal worden en
dat menschen met zekere principes ten kos
te van allen het beft in handen sullen
krijgen. Maar laat men politiek geknoei en
gekonkel aan den kant zetten en allerlei
kuiperijen, die niets met het vak te maken
hebben, uithannen. We moeten zijn, noch
'extremistisch reehtsoh, noch extremistisch
linksch. maar vakgenooten. Er dreigen ern
stige gevaren. nJ. dat de anti-saneerings-
problemen worden verschoven onder de po
litiek.
Hl
rtriS*
o
Dr. Dijt en de beer Murk uit Hlllegom, belden
bestuursleden der Anti-Saneeringsvereenlging,
noemden de motie onorganisatorisch. De eerste
wees er op, dat de verantwoordelijkheid voor de
saneering geheel bij de regeering ligt en dat
het hoofdbestuur ae niet kan overnemen, om
dat het daarvoor niet ter verantwoording kan
worden geroepen. Hl) vroeg of de beteekenis der
Algemeene Vergadering niet belangrijk minder
zou worden als aan een Centraal lichaam uit
bet vak de uitvoering der maatregelen wordt
opgedragen. Men heeft toch al zoo dikwijls ge
zworen, dat de Algemeene Vergadering het
vak 1st Spr. zou liever zien, dat tndlvldueele
vakmenschen, dus geen organisaties, de uitvoe
ring in handen zouden nemen.
De heer Murk wilde de vergadering verdagen,
omdat de afdeellngen onvoldoende en verkeerd
zouden atjn Ingelicht. De oppositie dsr vorige
vergaderingen wilde bet hoofdbestuur niet weg
hebben, maar door onorganisatorisch optreden
had het er van kunnen komen. In verschillende
afdeellngen is nJ. de motie van vertrouwen bet
voornaamste geacht en over den Inhoud is heen
gekeken. De vereeniglng verliest veel van haar
prestige als het vak den minister een handje
gaat helpen.
Spr. wees er vervolgens op, dat er een rap
port klaar ligt over do verschrikkelijke uit
breiding der bloembollenteelt in Engeland door
de maatregelen in ons land. Om tactische re
denen wordt dit rapport doodgezwegen maar
hier verklaar ik, dat de cultuur in Engeland
machtige vormen heeft aangenomen.
De voorzitter: De 1# minuten zijn om, U kunt
niet verder spreken.
Een stem: Hindert niet. Dan krijgen we wel
een circulaire! (Groote vreugde.)
De heer K. Grullemans verklaarde, dat hij
tegen bet aanblijven van bet hoofdbestuur was,
omdat hij angst had, dat „bloed vergoten" sou
worden en dat bet daarom beter was rustig een
bestuur te kiezen, ook al zou dit het oude weer
blijken te zijn.
Naar wjj vernemen is mr. W. O. Wendelaar.
lid der Tweede Kamer, vrjjwel gereed gekomen
met zijn memorie van antwoord op bet voor-
loopig verslag betreffende het voorstel tot het
doen houden van een parlementaire enquête
Inzake Oes en is na overleg met den voorzitter
der Tweede Kamer wel vast komen te staan,
dat ds zaak heel binnenkort, nog vóór het Ka
merreces, aan de orde zal kunnen worden ge
steld.
ten te verkorten of te vervreemden dienen
we dus principieel als in stryd met
de goddelijke wetten en de wetten der door
God geschapen natuur te veroordeelen. Al-
Bert
■at»
mp*.
ste*:
foort:
r; B-
u: a
sebt):
,B»
l>: 1
Spr. legde nogmaals vast, dat het bestuur
alles gedaan beeft om de afschaffing van de
saneering volgens wensch van de vergade
ring te verkrijgen; de bestuursleden, die
anti-saneerders waren, hebben nooit aange
drongen op nog meer activiteit en dus heeft de
oppositie geen recht van spreken.
Maandagmiddag beeft te Borne een feUe
brand gewoed, waardoor twee woningen in de
asch zijn gelegd, en zestien personen dakloos
zijn geworden.
Zn het Stedelijk Museum te Amsterdam is Zaterdag aan het bestuur van t Con
certgebouw namens de abonné’s het door Jan Sluyters geschilderde portret van
prof. dr. Willem Mengelberg aangeboden. VJ.nr. de heeren Mengelberg, dr. H
Heineken en Sluyters
'Dearoai wordt van 24 Juni tot 31 Aug. fn
de 8t. Janskerk zelve een tentoonstelling gehou
den, waarop datgene wordt saamgebracht, wat
betrekking heeft op de totstandkoming dezer
glazen in het midden der zestiende en in het
begin der zeventiende eeuw vanaf hun concep
tie, de oorspronkelijke teekeningen, hun wor
dingsgeschiedenis. hun groei en hun elndvormen
en ten slotte hun restauratie na eeuwen, die
grens, door vorstelijke bijdragen van kunstzinnige Ne
derlanders in het begin dezer eeuw is mogelijk
gemaakt. Nagenoeg een half millioen gulden is
daarvoor bijeengebracht
m een bijeenkomst voor de pers betten de
voorzitter van het tentoonstellbigsoomlté, mr. A.
J. J. Rjjksen en de voorzitter der technische
commissie, jhr. J. Beelaerts van Blokland, in
teressante mededeellngen gedaan over de ge
schiedenis der Goudsche kerkglazen, den tijd,
waarin ae tot stand zijn gekomen, 15551003
en de kunsthistorische beteekenis daarvan. Zij
hebbes er op geweoen boe bet karakter van de
zegeviert. Maar laat de minderheid, die we)
degelijk bet bestuur van rijn zetel wilde wip
pen, haar verlies -
oppositie staken.
De afgevaardigde van Heemstede las de mo
tie voor, die tegen de wijze van optreden van
sommige leden der oppositie gericht was.
larttett).
Het rapport omtrent de teeltuitbrelding
Engeland ia b(j het hoofdbestuur, dat bet aal
bestudeeren en met aanvullingen t a. t. aal
publiceeren. Er is nog geen sprake van. dat
het bfj den Minister zou zijn Ingediend.
Maandagavond is op -het station Haarlem
een dame van middelbaren leeftijd, mej. A.
wonende aan de Zandvoortschelaan te Heem
stede, door te vroeg uitstappen onder den trein
geraakt.
BATAVIA, 13 Jilnl. (Aneta). Naar Aneta ver
neemt, heeft de vorige week buitengaats voos
Priok een aanvaring plaats gehad tusschen de
torpedobootjager „Plet Hein" en de K 10. De
aanvaring geschiedde tijdens een lanceer-oefe
ning waarbij de K 16 een aanval deed op den
kruiser „de Ruyter". Hierbij werd de onderzeeër
door de -Plet Hein" overvaren, waardoor de pe
riscoop werd beschadigd.
Beide schepen atjn. na de aanvaring, naar
Soerabaja teruggekeerd, waar sjj in bet dok zijn
nagezien. De K 10 arriveerde gisteren te Priok.
waar de „Ptet Hein" heden aankwam.
De beschadiging, welke akn belde schepen
werd toegebracht, waa gering.
Do heer Lefeber maakte uit de rede van den
heer Grullemans op, dat de vereeniglng weer
in de goede richting gaat, daar men de geva
ren van ondermijning ziet.
De voorzitter sou ook graag een rustig wer
ken zien van vakgenooten uit alle richtingen.
De beer Murk gewaagde van 10'dictatoren in
het hoofdbestuur, die het vak zouden verte
genwoordigen. maar zijn mede-strtjder, dr Dijt,
wilde de uitvoering der maatregelen waar
voor in bet hoofdbestuur nog geen plannen atjn
aan vakmenschen en niet aan organisaties
toestaan. Komt dat niet op hetzelfde neer?
Waar de heer Grullemans sprak over politiek,
beeft spr. alleen gedacht aan vak-politiek (hl-
3— M 0»4b?
in
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt
bekend, dat belanghebbenden, die nog erwten
en/of veldboonen van den oogst 1937 wenschen
te denatureeren. er rekening mede moeten hou
den, dat voor het laatst over de in de week van
30 tot en met 25 Juni 1938 te denatureeren
erwten een steunvergoeding aal worden vast
gesteld.
Dit geldt dus ook voor de erwten van de
kwaliteitsklasse A, welke van 13 Juni of door
handelaren kunnen worden gedenatureerd.
Aan hen, die tijdig denaturatle overeenkom
stig de voorschriften hebben aangevraagd, zal.
Indien door omstandigheden geen opzichter voor
het houden van toezicht beschikbaar kan wor
den gesteld, nog gelegenheid tot denaturatie
worden gegeven in de daarop volgende week,
tegen de vergoeding, vastgesteld voor de week
van 20 Vm 25 Juni 1938.
Maandagavond omstreeks half zes is de zes
tienjarige wielrijder J. van Leeuwen uit Maas
land, toen hjj plotseling van achter een auto
vandaan kwam om dezen te passeeren, door een
uit de tegenovergestelde richting komenden
personenauto gegrepen en tegen den grond ge
smakt. De jongen werd zeer ernstig gewond. In
levensgevaarlijken toestand is het slachtoffer
naar het Sint Hlppolytuszlekenhuls te Delft
overgebracht.
De beer Mark neeszde de motie een uiting
van machtswellust, smdat ae de amcht der ver-
eenlglng in handen van tien aaeaeeben legt.
WH men een beter bewijs voer dletatnarT Ab
de minister de uitvoering der maatregelen in
handen van bet vak reeft, ging egt. vaart,
komt er oen centraal Hchaam. waarin eek
Bell. Bleemb ellen Genootschap, standsorgani
eaties en anderen deel bobben en we arde er de
eene Algemeene Vereeniglng fa een heek ga-
dtakt wordt. Bindt V niet aan leis, waarvan
rn ds draagwijdte nsg ntet kent, riep spr. att
Toen de restauratie van de Goudsche glazen
van de St. Janskerk te Gouda in 1936 na een
arbeid van dertig jaren door nu wijlen Ir. J.
Schouten te Delft, beëindigd werd, heeft zich
te Gouda een comité gevormd, dat zich tot taak
beeft gesteld, £n breeden kring bekendheid te
geven aan dit grootache werk, waardoor deze
scheppingen van glasschilderkunst weder tot
vollen luister zjjn gebracht.
- - et Dr. Coljjn en de Regeering stfn
wij het volkomen eens, dat van een
1’J axrt staatsopvoeding, in welken
wna dan ook, geen sprake mag ztfn. Niet
ilken omdat dit volkomen on-Nederlandsch
M 101 en In andere landen vooral op
religieus gebied onzalige gevolgen neeft ge
tal, maar ook omdat elke vorm van
■taataopvoeding princlpiëel onjuist moet
aarden geacht, zeker in een staat als de
«ze met een religieus gemengde bevolking
De opvoeding berust in eerste instantie b(j
de ouden en b(j hen, die door die ouders
vrywilUg worden uitgekozen om hen in die
primaire taak bij te staan. Wjj moeten niet
nrgeten, dat de ouders door God zelf als
opvoeders van de hun geschonken kinderen
Hjn aangewezen. Alle systemen en leerstel-
lingen, die dit recht van de ouders tracb-
Nadat de voorzitter der Algemeene Ver-
eeniging voor Bloembollencultuur, dr. A J.
Verhage, Maandagmiddag een kort ope
ningswoord had gesproken, kwam onmld-
dellljk de motie van het hoofdbestuur aan
de orde- de algemeene vergadering acht het
noodlg, dat, hoewel een uitspraak tegen alle
bestaande saneeringsmaatregelen is geval
len, 1 hoofdbestuur zijn medewerking geeft
aan de uitvoering van de van Overheids
wege opgelegde saneeringsmaatregelen, zoo
wel wanneer de maatregelen op de huidige
wijze worden uitgevoerd als wanneer de uit
voering in handen van bet vak zelf wordt
genomen.
y.-
Te Roosendaal en omgeving, alsmede in ver
scheidene plaatsen aan de Belgische l
worden den laatsten tijd herhaaldelijk rijwielen
ontvreemd, welke na aangifte steeds niet zijn
te achterhalen. Met grond wordt daarom ver
ondersteld, dat de gestolen karretjes over de
grens worden gebracht.
In verband met een dezer diefstallen te Nis
pen, werd Zondag aldaar J. CL als verdacht
van zwljntjesjagerU door de politie gearresteerd.
De man legde een bekentenis af, doch het rij
wiel was reeds aan ^en onbekende" verkocht.
Maandag is de rijwieldief ter beschikking van
de justitie te tteda gesteld.
Het hoofdbestuurslld De Brabander uit Hll
legom deelde mede, zijn mandaat ter beschik
king van de vergadering te stellen, omdat hij
mede-onderteekenaar is geweest van een circu
laire tegen het hoofdbestuur. Hjj achtte zich
verplicht te waarschuwen tegen de consequen
ties, die uit het azmvaarden van de motie zou
den voortvloeien.
De voorzitter was door dit bedanken volko
men verrast Hij legde vast, dat er nooit iets
was tegen den persoon de Brabander, maar dat
er in vele opslchten verschil van meening was
over vakbelangen.
Spr. verklaarde dr. Dijt, dat het overnemen
van de verantwoordelijkheid voor de saneering
niet in de motie is Ingesloten. Er is geconfe
reerd over het overnemen v»n de uitvoering der
maatregelen door het vak, maar bet hoofdbe
stuur heeft zich nog aan niets gebonden en er
is nog geen coucept-voorstel. Voor die uitvoe
ring kan het vak wel degelijk een zekere ver
antwoordelijkheid nemen. Het is voor vele vak
genooten zeer onprettig, wanneer ambtenaren
alles bekokstoven.
desen voornaamsten van hun plichten naar
behooren te vervullen, mogen en moeten
soms andere instanties tot op zekere hoogte
ingrijpen, en onder die instanties komt de
staat als zoodanig zeker niet op de eerste
plaats. Voor een algemeenen arbeidwilenet-
plicht voelen wij niets, maar voor een
slechts tot werkloozen beperkten arbeids
dienst alles. De arbeidsdienst mag geen be
lemmering voor jeugdige personen vormen
om in het vrije bedrijf en op de vrije ar
beidsmarkt arbeid te vinden. Door den alge
meenen militairen dienstplicht van elf
maanden worden al genoeg getalenteerde
jongelui in dit opzicht gehandicapt
De brand ontstond omstreeks drie uur in
het woonhuis der familie Schuur, gelegen aan
den Ouden Deldenscheweg 82.
De brandweer werd onmlddellljk gealar
meerd. doch toen deze ter plaatse verscheen,
bleek, dat het materiaal niet behoorlijk tunc-
ttameerde. Daar bovendien in de omgeving niet
voldoende bluschwater aanwesig was, duurde
het geruimen tijd, voordat men met de blus-
schlng kon beginnen.
Inmiddels had het vuur zoo snel om zich
been gegrepen, dat ook de belendende woning
van dé familie Leferink werd aangetast
Beide woningen brandden tot den grond toe
af, terwijl de geheele inboedel een prooi der
vlammen werd. Omtrent de oorzaak van den
brand tast men in het duister.
Verzekering dekt de schade.
ndttf
glasschilderkunst te Gouda van heel anderen
aard is dan van de glazen van de kathedraal
van Chartres, die uit de vroegere middeleeuwen
dateeren. De Goudsche glazen toonen renals-
sance-schllderkunst in hoogsten bloei en vormen
daarom een geheel, zooals men nergens anders
vindt. Naast een groot aantal kleinere ramen
zijn er niet minder dan 31 groote geschilderde
glazen.
Het grootste deel kwam tot stand vóór 1573,
toen de St. Jan nog katholiek was. Hiertoe be
hoort het machtige werk van de gebroeders
Dirk en Wouter Crabeth. De troebelen van den
80-jarigen oorlog tegen Spanje brengen een
stagnatie van ruïm 20 jaren, waprln Gouda tot
de hervorming overgaat.
Merkwaardigerwijze voltooit daarna het pro
testantisme in een negental jaren de glasschil
deringen die in 1555. in den katholieken tijd,
waren begonnen.
Op de tentoonstelling zullen allereerst te zien
zijn de cartons van Lucas van Leyden van de
vroegere St. Janskerk, die in 1522 f» afgebrand.
Omstreeks 1670 zijn de door den dichter en
schilder Chr. Pierson, voorvader van de be
kende drie gebr. N. G. F., Allard en H. Pierson
nauwkeurige gekleurde afbeeldingen van de gla
zen gemaakt, welke In ongeschonden staat door
de eeuwen bewaard zijn gebleven; ook deae wor
den geëxposeerd.
De tentoonstelling zal ook de techniek van de
glasschilderkunst laten zien.
Voor deze expositie is een eere-comlté ge
vormd, waarin tal van bekende Nederlanders
zitting hebben genomen. De minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. dr. J.
R. Slotemaker de Bruine, de Commissaris der
Koningin in Zuidholland jhr. mr. H. A. van
Karnebeek en de burgemeester van Gouda, de
heer K. G. Gaarlandt, hebben het eere-voor-
zltier schep aanvaard.
m aansluiting op hetgeen ia medegedeeld
betreffende de algemeen verbindendverklaring
van de ondernemersovereenkomst tot regeling
van den afaet van zout, wordt er op gewezen,
dat dese overeenkomst ter inzage ligt ten kan
tore van alle Kamera van Koophandel en Fa
brieken.
Zaterdagavond en Zondagnacht heb
ben op kasteel Nljenrode aan de Vecht de
laatste feestklanken geklonken van het gou
den conoertgebouwjubUeum. Professor Br.
Willem Mengelberg hoorde vol instemming
“•ar de voorname muziek van de zijnen in
de verschillende, met kaarsen verlichte
baaieelkamers. Htf was later het middel
punt van de feestelijkheden in de aangren-
•ende gebouwen, waar o. a. gedanst werd
«P de streelende muziek van een orkest-
•ebouwstrljkje onder violist Pens. En ten-
vierde hjj mede jolijt ,/>p zolder",
een bieravond het festijn besloot en
Charlotte Köhler o.a. een kleine voordracht
hield en het lied uit de Carré-revue een re-
Priae vond.
talrijke aanwezigen waren met een groot
Un‘al autobussen meest uit Amsterdam geko-
Pjto alwaar in het Stedeljjk Museum vóór de
Zaterdagavond eerst nog een kleine plech-
Wbeid had plaats gegrepen. Ter sluiting van
herdenkingstentoonstelling „Gedenck-clank"
•"d bet door Jan Sluyters geschilderde portret
prof dr. Mengelberg als geschenk der abon-
bet bestuur overgedragen. De voorzitter
het feestcomité, de heer Herman van den
«renbeemt, uitte zyn dankbaarheid voor het
dat in het nu afgeloopen feestjaar is
In het bijzonder dankte hij den artis-
Cy” ^^r van het Concertgebouw, dr. Rudolf
1*ea<elberg.
V«volgens droeg de presidente van het
?®“*co«ité, mevr. Van Rijn van Alkemade de
r?*«0h, het geschilderd portret van prof dr.
^™en6elberg, aan het bestuur over. De voor-
H. P. Heineken aanvaardde dit ge-
met groote waardeering.
volgde het .slotaccoord’’ op Nljenrode.
•3?den donkeren avond lag Kasteel met part
_*«i»ch verlicht door electrische lampen ex
f^-r*atWerUchttpg- Het electrische licht was
op enkele punten ontstoken. Maar tien-
taiu„ 7" ^“Ben en trappen verspreidden een
lirauL T00”1 80 handelaars ta de vensterban-
^**0 kaanenlicht naar binnen en buiten.
Maandagmorgen omstreeks 10 uur maakte in
de machinale kuiperij A. de Neeff N.V., te
Maassluis, de arbeider Van der 8. zich bij het
vernemen van de mededeeling, dat hij naar
een andere afdeeling in de fabriek was over
geplaatst, hetgeen voor hem op loonsverla
ging neerkwam hierover zoo driftig, dat hij
een zwaar handijzer nam en den directeur, den
heer W. van Doesburg, een slag op *t achter
hoofd toebracht, waardoor een bloedende
wonde van zes e.m. lengte ontstond.
De heer van Doesburg zakte ineen. De ar
beider wilde zijn slachtoffer nog een tweeden
slag toebrengen, doch toegeschoten arbeiden
wisten dit te verhinderen.
De gewaarschuwde politie arresteerde den
man onmlddellljk. Volgens den dokter dankt
de heer Van Doesburg, die hevig aan het hoofd
bloedde, zijn leven aan zijn hoed, die den slag
brak.
De heer Van D. werd op het kantoor voor-
loopig verbonden. Daarna heeft hij zich naar
zijn woning te ’s-Gravenhage begeven. Zijn toe
stand is gunstig.
De dader staat te Maassluis gunstig bekend.
-w w- oet nu een eventueele zooveel mo-
jwl gelijk van particulieren uitgaande
en door de regeering gesteunde
arbeidsdienst, waarbij de werkkampen op
confessioneelen grondslag moeten worden
gebaseerd, onder dwang verplicht worden
gesteld, of slechts door een zachten drang
van boven af worden aangemoedlgd? H«t
spreekt vanzelf, dat, indien met zachten
drang volstaan zou kunnen worden, deze
verre de voorkeur sou verdienen. De ramp
van de werkloosheid en haar demorallsee-
rende gevolgen hebben echter In sommige
werklooaengezinnen reeds zulke geestelijke
verwoestingen aangericht, dat, naar wjj
vreeaen, enkel een zachte drang in be
paalde gevallen niet toereikend mag worden
geacht. De jeugdige werkloosen, die thans
vrijwillig deelnemen aan werkkampen en
werklooaen-cursussen. behooren over het
algemeen tot die milieu’s, welke door een
bewonderenswaardig geestelijk weerstands
vermogen het minst innerlijk ontredderd
werden en dus eigenlijk minder behoefte
hebben aan de zegeningen en den hellzamen
Invloed van een goed georganiseerden ar
beidsdienst. Uitgaande van den algemeenen
stelregel, dat deelname aan den arbeids
dienst zooveel mogelijk vrijwillig moet blij
ven en slechts aantrekkelijkheid moet
krijgen b.v. door bepalingen, die het vervul
len van den arbeidsdienst tot een waarde
volle aanbeveling voor later maken, meenen
wij toch, dat daarnaast de mogelijkheid ge
schapen zal moeten worden de volkomen
gedemoraliseerden, de arbeldsschuw-gewor-
denen en de onwiDigen desnoods te dwin
gen aan een werkkamp deel te pemen
Wordt deae mogelijkheid niet geopend, dan
sou de in te stellen arbeidsdienst niet die
elementen kunnen bereiken, voor wie het
meer dan hoog tijd 13, dat zij tot maat
schappelijke bruikbaarheid en deugdelijkheid
worden opgevoed of teruggebracht. Of in
een bepaald geval drang dan #ëi dwang
zal moeten worden uitgeoefend, dient na
tuurlijk zeer consciëntieus te worden onder
zocht door een tot oordeelen bevoegde in
stantie.
Ons standpunt samenvattend kunnen wij
dus concludeeren, dat zoo spoedig mogehjk
een vrijwillige arbeidsdienst voor werk-
loozen moet worden ingesteld, waartoe voor
zoover mogelijk particulieren bp
sloneelen grondslag het Initiatief
nomen, de overheid in het algemeen slechts
financieelen en morrelen steun en aanmoe
diging dient te verleenen, en b(j wijze van
uitsondering dwang moet kunnen worden
toegepast.
la een der middelen, welke heul moe-
A ten brengen vooral voor de In haar
JAmcreele en psychologische gevolgen
krikharende jeugdwerkloosheid, wordt
^schillende zijden, óók van katholieke,
d, invoering van een verplichten arbeids-
a)fost met warmte en overtuiging aanbe-
o» vrijheidlievende volk houdt er
bet algemeen echter niet van tot iets
^pücht te worden en de naam „arbelds-
doet te direct denken aan wat er
Mn den anderen kant van onae Oostgrens
-beurt om voor de meesten onzer een aan-
trkeiljken klank te hebben. In de Kamer
de verschillende partijmannen hun
iUktnr over een eventueelen arbeidsdienst
,^„1 De liberaal Dr. Vos wilde voorlooptg
geen dwingenden arbeidsdienst voor jeug-
ijUe werkloosen. maar eén proef nemen, ge-
op het vrijwllllgheldsbeginsel. Al-
jeen wanneer dwang onmisbaar zou blijken,
en ht) dtv princlpiëel geen bezwaren tegen
jgbjk De antl-revolutlonnair Smeenk
ejeide echter voor een arbeidsdienst weinig
ri niets en voor een uitbreiding van het
jurifcullere kampwerk alles. Oud-minlster
Oud is echter van een arbeidsdlenstpllcht
in een of anderen vorm niet afkeerig en de
cbristelijk-historlsche heer Krol achtte de
unodsakelljkheid van een arbeidsdienst voor
jandige werkloozen zwaarder dan de be-
fSSHn, die daartegen kunnen worden aaa-
gemerd. Hij voelde echter meer voor zachten
dan voor het uitoefenen van dwang.
Ds katholieke afgevaardigde Dr. Moller wees
H op, dat bij het invoeren van een arbeids-
dtetwt de werkkampen juist ter wille van het
naar veren gebrachte paedagogische element
risw confessie en levensbeginsel ge
leiden dienden te worden, en dat het
initiatief geheel van particulieren moet uit-
gsan, terwijl de regeering een dergeltfk
inttistief slechts heeft te steunen. Tenslotte
wrklssrde Dr. CoUjn. dat de Regeering bet
gggbeeld van een. arbeidsdlenstpllcht, die
het karakter van den soort van staataop-
»ou dragen, met groote beslistheid
.i, cn-Nederlandsch van de hand wees
Ds regeering staat echter niet afwijzend
turnover een aanmoediging van het par-
tlcaUer initiatief op dit gebied. Voor het uit
oefenen van een zekeren drang in bepaalde
gevallen, ten einde een behoorlijke deel
neming aan de werkkampèn te verzekeren,
vu hij persoonlijk wel te vinden,,al wensch-
ts DU de werkkampen niet aanlokkelijk te
roti door geld. Dit voorlooptg ultge-
groken standpunt van da Regeering inzake
dese allerminst eenvoudige kwestie met veel
haken en oogen dekt voor een groot deel
mi meening over den aard van den in te
wam arbeidsdienst.
In groepen werd een rondgang door het ge
heel gerestaureerde historische kasteel gemaakt
met zjjn vele kunstschatten van den Kunsthan
del des heeren J. Goudstikker, den gastheer. De
heer Van den Eerenbeemt vertelde allereerst
aan de gasten op het kasteelplein enkele wetens-
waardige bijzonderheden uit de rijke geschie
denis van dit kasteel, dat reeds in de 13e eeuw
bestond en een merkwaardige getuigenis is uit
*s lands historie.
De rondgang door zalen en gangen, langs
kasteeltrappen en hallen werd een wondere
droom uit het verleden in het heden. Want we
dwaalden hier door een kasteel dat schitterend
in eere en glorie is hersteld, zoowel door de ar
chitectonische restauratie als door de waarde
volle aankleeding van het interieur met de kos
telijke kunstwerken. Ridderzaal en eetkamer,
dameskamer en de zaal van omstreeks 1300 met
de fraaie beelden en het heerlijk crucifix, de
„Kemenade" en de groote wapenzaal met veler
lei wapenrustingen en wapenen.... ae vorm
den alle een groote teekenlng, waar de stem-
mlngsfeer nog werd volmaakt door fluitcon
cert en strljkmuzlek
Na de rondwandeling op het kastéél werd een
muzikale fakkeloptocht door het park onder
nomen, waarbij een plaatselljk blaasorkeet ztfn
medewerking verleende. De tocht weid besloten
met een festijn in de taverne, waar de heer
J. Rahussen de conferencier was en os.
Staats’ Merrymakers, medewerking verleenden.
Dora Gerson en enkele muzikale grapjassen
zorgden voor meer afwisseling.
Zooals meegedeeld, werd dit geslaagde nacht-
festUn besloten met een leutig „feest op den
kasteelzolder.’' Geregeld reden autobussen af en
aan om de gasten naar believen op eik uur
huiswaarts te voeren.
Dit kasteelfeest was een mooi slotaccoord.
Om 9 minuten voor half elf kwam de trein
uit IJmulden binnen op bet stopspoor. Terwijl
hjj nog reed, opende de dame het portier en
wilde uitstappen. Z« stapte mis. Een achtei
haar staande heer greep haar nog krachtig
vast, doch het was reeds te laat, daar het
slachtoffer reeds tusschen treeplank en per
ron bekneld geraakt was. Hoewel direct aan
de noodrem getrokken werd, kreeg zl) een
artel over haar been, dat volkomen werd afge
kneld. Een teevdatg meereizende dokter ver
leende de eerste hulp.
Het slachtoffer was nog geheel btf kennis en
kon zelfs nog praten. Ook haar andere been
bleek ernstig gekwetst te zijn.
Z|j werd naar bet diaconessenhuis vervoerd
waar zU in zorgwekkenden toestand werd op
genomen.
Do trein ondervond veertig minuten ver
traging.
