N
WES
LA>
en
Onze Lieve Vrouw van Hoorn
de Noorderkerk
Van
tot
pootaa rdappelen
Prijsregeling
voor
Indië’s financiën
verslechterd
MIRACULEUS BEELD IN
ONZE SACRISTIE
GARANTIEPRIJS ALS
BASIS
WOENSDAG 15 JUNI 1938
ftf
AVENHORN
BOVENKARSPEL
Westfrieache agenda
IS Juni
PROVINCIAAL NIEUWS
ASSENDELFT
ENKHUIZEN
o.ei
16 Juni
HEEMSKERK
A
17 Juni
u
WORMER
KROMMENIE
HEM-VENHUIZEN
Belastingmaatregelen
t
URSEM
GEEN DRIE NAAST ELKAAR'
„OVÉ
Sa
i
Manuscript vermeldt
tweetal wonderen
De handel tegen
prijsregeling
Toenemend tekort te
boeken
En-bloc veilen heeft te groote
bezwaren
Nachtelijke verschijning in het jaar
1426 gaf den stoot tot de
stichting van het
Godsgebouw
d,?n
afd. W-
Vertrouwen in de tuinders
IvrU laten dar prijzen gaf spr. geen zekerheid,
Gering, sociaal gevoel
LlWk
0» niau
wasmad
«•chine
Wijke
«•halte
waigoet
witte gc
prachtig
vonder
•Heen i
Bevendl
De gunstige verwachting oan
het begin van dit inm
is teniet gedaan
Z. H. Exc. Mor 3. P. Huibers, bisnehov van Haarlem, verricht de plechtige inzege
ning van het nieuwe RJC. Internaat tot opleiding van dienstboden te Wassenaar
Na »t
haar ontstaan
lOOfd hphfrwn r»
te
niet
Jlkke
en
der
pootaardappelen overbljjven?
i
-
ff
De constellatie van het bndget waarH
voor den gewonen dienst een tekort b ge
raamd van 38890.966.— kan naar het eer-
deel van de regeering niet «onder meer vs-
den aanvaard.
Collecte behoef.'ige militairen. Deze collecte
zal op ld, 17 en 18 Juni alhier gehouden worden.
I zich
illand
L. 8. V. De wedstrijd tusschen „Jong Hol
land” en „P. en 8.” wordt Zaterdag as. om 5
uur overgespeeld op het L. 8. V.-terrein.
K. J. C. Donderdag geen Mariacongregatie
De vacantle is ingegaan
Vrijdag: 8t. Aloysiizsban om half- 8.
Zondag: Ontspanning om half 7.
Maandag: Mgr. Aengenentban om half 8.
L. B. De Kring West-Frlesland van den
Ontoelaatbare films. De vertoonlngen welke
gedurende de kermis In ..de Doelen” zullen plaats
vinden, stfn voor katholieken sterk te ontraden.
Onderhandsehe verkoop. Naar ons van be
voegde zijde wordt medegedeeld, Is het huis van
den heer Jac. Visser Dz.. huize Thecla, bü on-
derhandschen verkoop overgegaan aan den heer
Laan, hoofd der R. K. Jongensschool.
bepleit van een ophoudprüs voor drielingen. De
heer 8. de Boer achtte het vaststellen van een
dergeljjken prüs, In verband met de groote
Na het Let inkleedingscursus van De Graal
te Grootebroek.
Adspirantenban B der K.J.C. te Grootebroek.
Korfballen van De Oraal te HemVenhuizen.
Adspirantenban van de KJ.C. te Enkhulzen.
7.15 uur mlssie-actie en na de Congregatie
buitenspel voor de Jongste groep van De Oraal
te Lutjebroek. Pier Frassatlban en Adspiranten
ban A der KJ.C. te Orootebroek.
Na de Agnescongregatie korfballen voor De
Graal te Hoorn.
8 uur banuur voor de jongste groep van de
KJ.C. te Blokker.
3—10 uur Mltento n in café Haakman
Orootebroek.
7 uur korfballen en handballen van De Oraal
te Wervershoof.
Op wei
lengen:
«ram, h
Ns den
hsntotei
«oer de i
ten» get
mn rurt
Burgerlijke stand. Geboren: Wilhelmus, z.
Machiel, z.
Hoorn,
en bouw.
bran te
logemhrei
vunzn e
vie:
Qmfiect
xtun (h
Boowbec
rata» 1,
netmkan
asten 7,
Hoatbew
brratai
2. meubel»
KMta|
ken 1 eou
BeverUi
i «boenmak
Metsalbt
Lgnkmi
mddaMe
Khfljfma
nprielherbl
raten 1,
PW: I
BerekUm
betten I,
Plior
rootai 1,
Landbou
tuinden 1!
Vtacheri
Hendel:
bedienden
Witatedi
I
IW;
Daar het uitgaven-complex zoo sober is ge
houden als onder de huidige omstandigheden
mogelijk is, en deze uitgaven derhalve bezwaar
lijk kunnen worden teruggebracht, zullen aan
de zijde der Inkomsten voorzieningen moeten
worden getroffen en wel door terugneming es®
een gedeelte der belastlng-verlagingen, waartoe
na September 1936 kon worden overgegaan
Een aantal maatregelen wordt opgesomd,
liggende op het gebied der inkomstenbelas
ting, der loonbelasting en der invoer-rech-
ten. BU doorvoering dezer maatregelen kun
nen de ontvangsten met 17.700.000 wor
den verhoogd, zoodat het tekort alsdan
1 30.800.000 zal bedragen.
De voorzitter zei daarop, dat er ondanks vrij
heid geen kwestie van „alle prijzen" zal zijn:
er zal toch niet voor minder mogen worden
verkocht dan de garantieprijs van de O. en F.-
centrale.
De heer P. Tromp (HN.wasud) meende, dat
het weer beroerd zal gaan, wanneer evenals
verleden jaar de aardappelen wel voor vastge
stelde prijzen zullen worden verkocht, maar dat
de tuinders later in het geheim den handelaren
geld teruggeven. Dan is het beter vrij te zijn,
met de zekerheid, dat de aardappelen tenminste
wekelijks verkocht worden voor de prijzen,
waarvoor ze worden aangeboden.
Gaf de oorspronkelijke raming voor 193g T00t
4 meet
«xpoeé,
togedlenA
van niet
Burgerlijke 8tand Geboren: Cornells Plus,
soon van P. de Jong en K M. van der Lee; Arts,
zoon van P. Oensen en A. Beets.
Ondertrouwd: F. Schaafsma en L, Ruiter8.
Loos en C. H. Knjjn.
Getrouwd: E. Beuling en C. Langedijk; N. C.
Smal en M. Groen; F. Schaafsma en L. Ruiter.
Spreekuur burgemeester. De burgemeester
houdt ata. Vrijdag van 10 tot 11 uur spreekuur.
voor bij de Groenten- en Frultcentrale daar op
aan te dringen.
De voorzitter set toe, dat zulks zal geschieden.
Ook werd toegezegd te zullen trachten de
„vierkante” maat voor aardappelen niet toe
gepast te krijgen. Of het echter Jukken aal is
een tweede.
Hierna sluiting.
e kerk is in 1436 gebouwd naar aanleiding
I 1 van de verschijning van een wonderbeeld
in de lucht. Hieromtrent vertelt Vellus,
de bekende Kroniekschrijver van Hoorn, het
volgende:
aan voor de prijsregeling ook het advies van den
handel te vragen.
De heer P. Klant zei, dat de handel zich lie
ver van advies wilde onthouden en niet In een
desbetreffende commissie zitting wilde nemen
De heer Slot zette uiteen, dat het geven van
advies voor den handel zeer moeilijk Is. 8pr.
bepleitte het los laten van vaste prijzen.
L. T. B. maakt een excursie naar de Wleringer-
meer, om. naar de velden met aardappelen,
welke daar verbouwd worden voor den Kring.
Mochten er in onze afdeellng leden zijn, die
aan deze excursie wenschen deel te nemen, dan
kunnen zij zich tot ulterlUk Woensdagavond as.
opgeven bü den secretaris T. Laan.
Ook nlet-deelnemers aan den verbouw kunnen
met deze excursie meegaan. De datum is vastge
steld op Zaterdagmiddag 18 Juni te één uur.
Nadere bijzonderheden omtrent de reis zullen
bekend gemaakt worden na aangifte tot deel
name.
Ongeval. Aan de Ver. BHkfabrieken had
de arbeider P. de R. het ongeluk met zijn hand
tusschen de machine te geraken, tengevolge
waarvan hem twee vingers werden afgekneld,
doen.
Voetbaluitslag. De revanchewedstrijd der
elftallen van Sluis en Groot en Gebr. Sluis had
als uitslag 40 voor Gebrs. Sluis.
BATAVIA, 15 Juni (Aneta) De finan
cieels nota van Ned. Oost-Indië begint
met de mededeeling, dat de verbetering
van de budget-pesitie waarvan in de nota
voor 1938 wordt gewag gemaakt, geen stand
hield. Reeds In de verwachting voor het
loopende Jaar valt een teruggang te be
speuren. t
Dinsdagmiddag werd in paviljoen Kinheim te
Alkmaar door (te Prov. Commissie uit de Vei
lingen in NooraHblland een vergadering gehou
den, ter bespreking van de regeling voor poot-
aardappelen In 1938.
De vergadering was seer goed bezocht.
De bijeenkomst werd geopend door den voor
zitter, den heer J. P. Njjssen uit Velsen, die zei.
dat de handel in- het artikel poötaardappelen,
vallende bulten de., gewone vellingsartikelen,
alleen bjj onderling overleg kan worden geregeld.
Het ging er nu om, of voor 1938 een prijszetting
moest worden bevorderd, of dat het beter zal
zijn den handel vrij te laten. De regeling van
verleden jaar is niet geheel naar ieders wensch
geweest. De heer Kramer (Z. Scharwoude) ver
klaarde namens den handel het te zullen be
treuren, wanneer er weer prjjs-regelend zal
worden opgetreden. Verleden jaar werd, door
den vastgestelden prijs, veel bulten Noordhoi-
land, b.v. in Friesland, gekocht.
De heer Molenaar (Warmenhulzen) zei, dat
de kwestie niet zóó eenvoudig Is. HU betwijfelde,
of ondanks de garantie van de Groenten- en
Frultcentrale, het wenschelük zal zijn de aard
appelen voor alle prijzen te verkoopen. Wanneer
de Centrale weer grootere hoeveelheden zal
moeten opkoopen en mogelUk later op de vrije
Toezicht zeestrand en duinterrein. Tot on
bezoldigd gemeente-veldwachter Is aangesteld
de heer M. F. Semé te Haarlem, die belast is
met het polltle-toezlcht aan het strand onder
deze gemeente; de heer H. Visser te IJmulden
Oost Is belast met het toezicht in de provin
ciale terreinen onder deze gemeente.
Draaihartlgbeid. Van den deskundige is be
richt ontvangen, dat de eerste draalhartmuggen
gevonden zijn. Men wordt verzocht zoo spoedig
mogelijk te beginnen met het spuiten van de
plantjes op de plantbedden. Er moet eenmaal
per week'gespoten worden met ongeveer gelijke
tusschenpoozen. Voor de planten op het veld zal
een afzonderlijk radiobericht volgen, wanneer
en hoe met spuiten begonnnen moet worden.
Waarmee gespoten moet worden is reeds door het
Vellingsbestuur bekend gemaakt
R.K. Middenstand. Deze bond vergaderde
In het R.K. Vereenlgingsgebouw onder leiding
van den heer Jac. Castricum. Hoofddoel dezer
lhUesnkMmst-waa.,beM>roUagi van «en eventueels
deelname aan de ten toonstelUng, welks in Juli
zal worden georganiseerd.
De heer Cohen uit Amsterdam ter vergade
ring aanwezig, zette het doel der tentoonstel
ling uiteen, en gaf de vergadering in overwe
ging, zich in deze aangelegenheid te verstaan
met de V.V.V., om tot onderlinge samenwerking
te komen, bij deelname en medewerking aan
deze tentoonstelling van handel en Industrie.
Besloten werd contact te zoeken met het be
stuur der V.V.V. ter nadere bespreking en als
dan te zien, wat de R.K. middenstandsbond zal
Baldadigheid. Eind vorige week hebben
enkele, van de kermis komende jongens, leu
ningen van wegbruggen in het water gegooid
en het A.N.WB.-bord bU de RJC. School uit
den grond gehaald. De politie hier ter plaatse
te het na onderzoek gelukt den dader, N. S„
op te sporen.
Feestelijke viering van het Bageeri ngsjubilé.
Op initiatief van burgemeester Kooiman had
den vele personen gehoor gegeven aan de uit-
noodlglng voor de vergadering ten gemeentehuize
ter bespreking van de viering van het Regee-
voor deze gc.agenheid ter plaatse een flink feest
te organiseeren. Uit het dertigtal aanwezigen,
die allen bereid waren in het comité zitting te
nemen, werd een dagelijksch bestuur gevormd,
bestaande uit de heeren J. A. Allan, voorzitter;
J. Kamp, secretaris; K. den Oude.’ penning
meester; en ds. faoeke, K. de Boer, C. Koster en
P. E. Kramer, leden.
Besloten werd het feest hier te houden op
Zaterdag 10 September a.s. Het ligt in de be
doeling kinderspelen te organiseeren. waarvoor
de medewerking van de plaatselijke sportvereeiu-
gingen Groen-Geel en W. 8. V. zal worden ge
vraagd. De heer Ditmars zal hierin de leiding
nemen. Als de middelen het toelaten, zullen ook
volksspelen worden gehouden. In principe be
sloot men een concert te organiseeren, indien de
plaatselUke muziek- en zangvere^mgingen mede
werking willen verleenen. Een concertcommissie
werd staande de vergadering benoemd. Besloten
werd een beroep te doen o. a. op de bevolking
voor een flnancleele bijdrage. Men wilde reke
ning houden met de tijdsomstandigheden en
Iedereen daarin vrjj laten. Driemaal, n.1 in de
maanden Juni, Juli en Augustus, su'Icn eenlge
dames met een bus coilecteeren.
Een eere-comlté zal worden gevormd, waar
voor zullen worden uitgenoodigd het college van
B. en W., de heeren geestelijken, doctoren en
de heer C. P. Keet.
Ean aveomobNM, dte 'a auto gaat la-
halsn. walks reeds benig Is vee deeds
automobiel voorbij te komen, pleegt eea
strafboor feit. Dat Is ModerHjk (aa sosas
oevaarliik) dogrom heWt da wat haft
verboden; mitsdien: ,^aen drie rljdeade
auto's naast elkaar bij het Inhalen".
De voorzitter betreurde het, dat er tuinders
waren met zoo weinig sociaal gevoel, dat ze de
prijzen ontdoken.
De heer Verkuyl meende, dat er geen bezwaar
tegen Is een prijs vast te stellen, vooral, nu de
Groenten- en Frultcentrale dezelfde regeling
van verleden Jaar wil toepassen.
De voorzitter zei, dat het er in deze vergade
ring niet om ging onmiddellijk een prijs vast te
stellen. Bovendien zal rekening moeten woeden
gehouden niet den gang van zaken met de con
sumptie- aardappelen.
De heer Kaan achtte door de huidige omstan
digheden een zekere mate van ordening nood-
zakelUk, ook al mag de hsmdel, heel begrijpelijk,
wat anders wenschen. Gestreefd moet worden
naar een beteren prijs.
De heer Molenaar zag, indien er iets moet
gebeuren, de eenlge afdoende oplossing In en-
bloc vellen.
De heer Kramer maakte daar groot bezwaar
tegen, vooral omdat er z.i. moeilijkheden met
de kwaliteit zullen ontstasm; de handel
In dat geval waarschijnlijk bulten Noon
om van poters voorzien.
De voorzitter was van meening, dat eventueele
maatregelen toch ook in het belang van den
handel sullen zijn.
De hr. Molenaar vroeg, of 1
randeeren, dat alle aardappe
af genomen; de verleden jaar
De heer 8. de Boer zei, dat men verleden Jaar
door den goeden garantieprijs volkomen gerust
kon wezen. Nochtans had men een beroerden
H)d, door de verkeerde houding der tuinders
die zich lieten beïnvloeden door allerlei praatjes.
Het verkoopen onder den minimumprijs geeft
niets; in Friesland hield men verleden jaar ook
300 wagons over. Het Prov. bestuur durft ver
trouwen te stellen In de tuinders, die door on
dervinding geleerd, zich wel niet meer door de
kooplui zullen laten verleiden. Voor en-bloc
vellen was spr. niet, omdat de kwaliteit vaak
zeer uiteen loopt. Het beste zal zijn den garan
tieprijs als opstandprijs over te nemen.
De heer Molenaar constateerde, dat een Prijs
regeling vermoedelUk -niet mogelUk zal zijn. Het
leek spr. toe, dat men algemeen zou Instemmen
met het aanvaarden van den garantieprijs van
de Groenten- en Frultcentrale als basis. Men
heeft dan toch een soort prijsregeling.
De voorzitter was verheugd over dat getuid
en meende te mogen vaststellen, dat bet aan
vaarden van den garantieprijs als minimum ge-
wenacht is. Mocht blijken, dat men dien prijs
op groote schaal ontduikt, dan kan altijd nog
het en-bloc veilen ingevoerd worden.
Na eenlge discussie vereenigde de vergadering
zich met dat bestuursstandpunt.
Met de groote meerderheid, welke voor on-
mlddellUk en-bloc vellen is, zal rekening worden
gehouden in dien zin, dat streng op het ont
duiken zal worden gelet.
•zkker;
toen 1
•to. nas
men
ha<
.Wat 1
.Uw
Wh paa,
Ml ook i
U
•«tojesm
Vuurro
I» beriei
BP*0
Ltsf»
OS P*
Md).
De regeerlng geeft zich volledig reken*^
van de onbevredigende situatie, dat °*"“r
de wederom zwaardere offers, welke M
meenschap zullen raceten worden
voor den gewonen dienst geen sluitende
grootlng kan worden verkregen. ZU meent
ter. alle omstandigheden in aanmerking,
men, dat op de aaegegeven basis In ieder
val voorloopig en zonder te
dere ontwikkeling van het algerteen
met betrekking tot deze gewesten kan «o™
afgewacht.
Lniftew
Ki*
onder
bet
mannen
afhter
eengmF
tM. Da
ZVM8.
LsMld t
Iwortodra
honderd
pri«*
ie raster
tatenkra
De voli
„entissin
rtasr a
■Benwui
Met m
Wtanm
MM vade
v. A. de Vries en Joh. Hessellng.
Ondertrouwd: Nic. J. Kippersluis te Bever
wijk en Klas. Bruins alhier, onlangs te Velsen.
Gehuwd: Joh. C. v. d. Maat en A. Tromp, bel
den alhier; Leon. B. Legrand te Beverwijk en
L. A. Welboren alhier; Jn. Schoehuis en Hub.
de Vries, belden alhier.
Krulslaan 46; DleuWke, d. van Johannes Dan-
8.15 uur In Parktuin te Hoorn volksconcert.
7.158.45 uur middengroep en 7.30—9 uur
korfballen van De Graal te Lutjebroek.
Misslenaaiclub van De Graal te Orootebroek
Dr. Ariënsban der KJ.C. te Grootebroek.
Mlssieclub van De Graal te HemVenhuisen.
7 uur ontwikelingsclub van De Graal te Hoorn.
310 uur Mltento IIIn café Haakman te
Grootebroek.
J(a het Lof repetitie voor de Tinnen Soldaatjes
van De Graal te Wervershoof.
Dit ’tekort staat immers niet op zichzelf,
doch moet gezien- worden In verband met M
ongunstige ontwikkeling van de lands-flnaa-
ciën en de budgetaire structuur. Er zijn echter
ook lichtpunten, zooals de nieuwe constructie
van den leenlngsdienst, een gevolg van de laat
ste groote conversie en het lage, bedrag van de
vlottende schuld.
Geplaatst echter In het geëigende algemeen
financieel kader, waarbij vooral een meer des
gewone onzekerheid, speciaal aan de zijde der
middelen, voor de toekomst In het oog springt,
vereischt het tekort over 1939 geraamd M
treffen van voorzieningen tot veilig-steiliw
van het budgetaire perspectief, voorzeover dit
op redelijke basla mogelUk is.
Zeilvport. zaterdag worden alhier verwacht
de Jachten der Kon. Ned. Zeil- en Roeivereeni-
ging, welke een tocht van Amsterdam iMt in
wedstrijdverband organiseert. Voor het eerst aan
komende jacht is door de Commissie een prijs
beschikbaar gesteld in den vorm van een speciaal
voor dit doel vervaardigd bordje van de aarde
werkfabriek te Makkum.
De burgemeester met de wethouders en Ge
meentesecretaris zullen zich met.de Commissie
ter bevordering van de watersport ingevolge uit- T ert rtier Adminar
noodiging van de KonlnklUke aan boord van het - - -
admiraalschip begeven Als blijk van haar waar-
deering voor de hartelUkheid hier steeds onder
vonden zal de Rien Hoek-plaquette der veree-
niging worden overgereikt.
Naar verwacht wordt zullen de schepen te half
8 aankomen. Ten aanschouwe van de opvaren
den der jachten zal in de openlucht op het ga
zon tusschen 1 gebouw van den Veerdienst en *t
Stationsgebouw een ballet worden uitgevoerd
door de leerlingen van den heer G. v. d. BUL gym-
nastiekleeraar aan de R. H. B. 8. alhier. Op het
carillon zal een bespeling gegeven worden door
den heer D. v. Wllgenburg. De burgen worden
verzocht te vlaggen.
T) de overdracht van de gerestaureerde
IJ Noorderkerk aan de KerkvoogdU der Ned.
Herv. Gemeente heeft de heer J. C. Kerk-
meyer een historisch overzicht gegeven van
haar ontstaan en ontwikkeling, waarop w« be
loofd hebben nader te zullen terugkomen. Thans
achten wU dit oogenbllk gekomen, omdat wU
daarbij tevens gelegenheid hebben, een en an
der mede te deelen over het genadebeeld van
Onze Lieve Vrouw van Hoorn, de beroemde
Piëta, welke zich thans in de sacristie bevindt
en waarmede de geschiedenis van de Noorder
kerk, die tUdens de reformatie aan de Katho
lieken is ontnomen, ten nauwste verband houdt.
De heer Kerkmeyer zag zich bU het voorbe
reiden van de door hem aanvaarde taak voor
bUzondere moeilUkheden geplaatst, omdat de
Noorderkerk, die nooit hoofdkerk is geweest,
altUd op het tweede plan heeft gestaan. HU kon
niet wUzen op de bijzondere constructie, die
hoog ten hemel streeft, versierd met ornament
als het mooiste kantwerk, zooals aan vele groote
kerken in FrankrUk.
Ook kon hU niet wUzen op mooie gebrand-
achllderde ramen met symbolische en bUbel-
sche voorstellingen en evenmin op monumenten
,4 van stichters of van beroemde personen, zoo
als die in de helaas verbrande Groote Kerk be
stonden.
Niets van dat all
Deze kerk spreekt door Imar eenvoud, ze
•ober, ze is een kerk voor de eenvoudige men-
aeben geweest, een kerk die diende als laatste
rustplaats van handwerkslieden, schippers, ens.
De grafzerken wUzen dit. ook uit.
En juist hierdoor is er weinig aan veranderd.
In den loop der tUden is er wel gewijzigd en
zün er andere meubelen In gekomen, maar het
geheel is gebleven zooals het was en de meu
belen, die er kort na de hervorming in geplaatst
Werden, zUn ongerept gebleven.
bekend door vele mooie overblijfse
len op bouwkundig gebied.
Voor het nteerendeel dagteekenen deze over
blijfselen van na het eind der 16e eeuw. Van dien
tijd M kunnen we aJi.w. een chronologische
lUst maken van de typen, die achtereenvolgens
in gebruik waren.
Van de Mlddeleeuwache bouwkunst is
veel meer over.
De mooie Hoofdkerk Is in 1838 een prooi der
Vlammen geworden.
De Oosterkerk is gedeeltelUk 17e eeuwsch.
Van de kloosterkapellen is die van het Hlero-
nymietenklooster nog blUven bestaan, maar van
binnen geheel verbouwd.
De Noorderkerk is het eenlge Middeleeuwsche
gebouw, dat er nog staat zooals het was.
In al haar rust spreekt er een geschiedenis
uit, die ons aangrUpt. Een gebouw, dat bUna
zoo oud is als de stad zelve; een gebouw, dat
de groote gebeurtenissen in Hoorn heeft mede
geleefd.
Gedurende de eeuwen van zUn bestaan zul
len velen hier hun angst, hun droefenis en hun
vreugde getoond hebben.
Dit mooie, eenvoudige geheel, met zün zoo
goed geplaatste meubileering, heeft menig schil
der er toe gebracht hier te werken.
En het was niemand minder dan de bekende
kerkschllder Bosboom, die hier een veld van
studie vond.
.Noch in t zelfde Jaer in den Herfst, werd
de Vrouwen Kerk op het Noord ter eeren
van de( Maget Maria gesticht, en dat meest
deur toedoen van eenen Claes Molenaer met
rijn WUff. welke seyde dat sU bü Nacht uyt
haer Molen slende, ter selver plaetse, zUnde
doen over *t huijs van eenen Claesc Doedesss,
een Lieve Vrouwenbeeld in de Lucht han
gende gesien hadden: deur welk haer seggen,
de bueren beweegt werden, om aldaer een
Godshuys te stichten, ter eeren vsn de Ma
get voornoemt en versochten den voorschre
ven Claes Doedessz, dat hU zün Huüs tot de
timmering wilde schenken. Maar hU, dien
sulks misschien ongelegen was, weygerde hen
luyden 1 selve, en wat harder als den mee
rlingen wel goed docht: en soo de Pest doen
seer In de Stad was, werd aen de selve na
weinlch dagen riek, en stierf: na sün dood,
werd het selfde versoek aen zün wüf ver-
nleut, welke vreesachtig zünde deur het haes-
tlg sterven haers Mans, gaf den bueren naer
Huys, en die zetten dan met gemene kosten
een kleine houte Kerk, welke t'sedert te met
vergroot en in plaetse van hout met steenen
opgetrokken is, In dier formen, als hü tegen
woordig staet.
Daer werd nog bü verheelt, dat weynlg
deer na, soo de Kerk no bükans volmaekt
was, een Schipper bü geval hier tot Hoorn
havende, met seker Marien beelt dat hü In
Vriesland soude voeren: de welke soo hü 's
anderen daegs weder afvoer, werd (of deur
storm en onweder, of deur dat de wind hem
tegenliep) gedrongen zün reis op te schor
ten, en weder in de haven te loopen. Dit ge
beurde hem tot twee of driemalen toe, ten
leste quarn de roep onder de gemeente, en
voor den Molenkar. Hü ging heen, en het
Beeld berichtigt hebbende, seide terstond,
dat het even het selve was. dat hü In de
lucht gesien hadde. Hierop kochtent de bue
ren, en het werd op den hooge Outaer ge-
stelt, daer men seyd dat het naderhand met
verecheyde mlrakulen gelicht heeft.”
Bend voor Groote Gezinnen Dezer
hield de Bond voor groote gezinnen, l-
sem, zün Jaarvergadering. -
Als belangrijkste punt werd behandeM
voeding op school. Men besloot aan de
ren, wier ouders lid van den Bond zün^leBCnje
zomermaanden 3 dagen in de week 1
melk te verstrekken en dit in de winterm»*""^
voort te zetten, maar dan verwarmd.
Het bestuur hoopt op de medewerking.
Ouders; mogelUk zal een kleine contxibu
hooglng moeten plaats hebben.
De oorzaak van deze aanzlenlüke venteefa.
tering Is uiteraard gelegen In de ingrijpende
verandering in de conjunctuur, practisch over
de geheele linie, terwijl de outillage van de
landshuishouding, met inbegrip van defend.
handel kon ga-
1 zullen worden
.ergeschoten 600
markt moet kwütraken, wat aal ar dan van ds wagons aardappelen zaten spr. nog dwars. Het
verschillende onafwüsbare maatregelen etwbt
De terugslag daarvan komt tot uiting, zoowel
aan de züde der ontvangsten, als aan die der
uitgaven.
Tegenover de verwachting, welke in Janusrt
nog gemotiveerd was, dat voor 1938 te rekenet
viel met netto-ontvangsten tot een bedrag na
371.000.000. laten de huidige cüfers geen hoo-
gere verwachting toe dan 353.700.000, terwijl
de raming voor 1939 op niet meer daa op
348.100.000 gesteld kan worden.
Wat de uitgaven betreft, geeft de hszWam
raming voor 1938 een totaal aan zuiver ge
wone landsuitgaven van 364.400 000. De rer-
wachting voor het loopende jaar is 372.700M
plus f 4.800.000, uithoofde van den leeniiy-
dlenst, dus in totaal 377.600.000.
Voor 1930 beloopt de raming f 386.600.000 mei
welk bedrag het niveau der uitgaven omsbMto
I 50.000.000 komt boven het peil van 1937.
In de flnancleele nota wordt dan gewean
op de versterking van de weermacht, ds in
voering van een nieuwe bezoldigingsregeto*
het 'herstel dér pensioenen tot Netjffppgere pc|
de doarvperiug van de bestuurshervorming, dé
regeW de flnancteele.vertioudlng tussetai
het land en de autonome gemeeMAappen, 0
de hoogsre materiaal-prijzen en ten slotte op
de volstrekt urgente voorzieningen terzake hst
bestuur, de politie, het onderwüs en de wtl-
vaartsdiensten welke voorzieningen de kosten
voor 's lands huishouding tn hoofdzaak deden
toenemen.
Bnrgerlüke Stand. Geboren. Tresia, d. v.
J. H. Tholen en H. A. Duvivler.
Ondertrouwd: P. C. Hartland en E. Huljs-
man.
Overleden: Johanna Helena Kossen, oud 16
jaren, d. van M. Kossen en V. H. J. Berger;
Haasje de Jong, oud 87 jaren, wed. van A.
Kuüper.
den gewonen dienst een tekort van niet
dan 900.000 en kon In het financieel
dat In Jan. bü den volksraad werd
r.og gerekend worden op een tekort
meer dan 4800.000, naar de huidige vam^
ting moet een nadeellg saldo tegemoet werden
gezien van f 19.000.000, te vermeel iieinu mg
een bedrag van 4.900.000 voor alsnog te boe-
ken gevolgen van conversies, welke tn 19S7
schiedden, dus *n tekort van totaal f maUHL
De voorliggende ontwerp-brórootlng
1939 toont een verdere doorbulging van dos
ongunstige ontwikkellngslün. De gewone dieu
sluit met een tekort van omstreeks 38500M,
De buitengewone dienst vereischt In dit ra-
band geen speciale aandacht.
De geheele groep, maar büzonder het cor
pus van den Christus, vertoont een zeer gepro
nonceerd realisme.
Alle eer aan den onbekenden maker; hü heeft
ètr het leed én de berusting der Moeder van
Smarten schitterend weergegeven, en bracht
ons een Christus-lichaam, waarin het moe-ge-
bedene en afgestredene, het machtelooze van
een doode ons vertoond worden In alle felle,
maar toch zoo edele werkelükheld. Vooral het
hoofd Is hiervan een prachtig bewüs.
Zonder bepaald den oorsprong te kunnen aan-
wIjzen, behoort deze Piëta ongetwüfeld tot de
Noordhollandsche snüwerken.
In een volgend artikel zullen wü nog eenlge
historische büsonderheden mededeeien naar
aanleiding van de vraag of In dit beeld werke-
lük Onze Lieve Vrouw van Hoorn weergevon
den is.
aten we thans bet overzicht van den heer
Kerkmeüer even rusten om ons eerst te be
palen tot een nadere geschiedkundige be
schouwing omtrent het vüftlende eeuwsche
beeld van Onse Lieve Vrouw ter Nood te
Hoorn.
tüini en Aaltje Nauk, Westeinde 64; Maart je.
van Jan Visser en Jansje Gorten, Exterpad 39.
Ondertrouwd: Geert Edelenbosch en Maria Al-
wine Frieda Vehse; Klaas van Mark en Hendri-
ka van der Molen; Dirk Rein Jot en Jetske
Holwerda.
Getrouwd: Hendrik Zeger Viseer
Jorna
Overleden: Dirk Lub, oud 93 Jaren, Parklaan 5.
In het parochieel archief der kerk van de H.H.
Cyrlacus en Pranciscus van Asslslë bevindt
zich een velletje oud-Hollandsch papier in
kwarto beschreven en onderteekend door zeke
ren Fr. Mathias Craghs, een Minderbroeder, die
op 11 September 1687 als soclus te Hoorn kwam
bü Pater Rombouts, na diens dood in 1693 hem
opvolgde als Missionaris en aldaar stierf op 31
Augustus 1719.
In dat manuscript, hetwelk in de Latünsche
taal is gesteld, staat vermeld, dat zekere Pater
Jacobus Tiras achter In zün bübel eigenhandig
heeft geschreven, dat in 1636 en 1637 een twee
tal wonderen zün geschied bü een miraculeus
beeld van de Moeder van Smarten, een z.g. Ter
Noodt, welk beeld zich bevond in het bedehuis
der Franciscanen te Hoorn in „de Drü Tulpen”.
Bü het lezen van dit handschrift rees al aan
stonds het vermoeden, dat een beeld van de
Moeder van Smarten hetwelk voorheen ge
staan heeft In de gang bü de kapel in het zus
terhuis aan de Ramen, doch dat, zooals gemeld,
thans in de sacristie is, afkomsthig is uit de
vroegere Franclscanerkerk en de in het ma
nuscript genqemde Piëta moest wezen.
Bh oppervlakkig beküken maakte het beeld,
ovefschilderd met een dikke crèmekleurige verf
laag. aanvankelük den indruk van een pleiste
ren beeld, en daardoor had het nooit de büzon-
dere aandacht getrokken.
Doch bü nader onderzoek en beschouwen
bleek aanstonds, dat het een zeer oud beeld
moest zün. welks ouderdom beslist opklimt tot
de tweede helft der XVde eeuw.
De beeldgroep is 1 meter hoog, 0.61 meter
breed en 0.43 meter diep. Ze is van eikenhout
gesneden en aan den achterkant uitgehold. Bü
het afkrabben van twee verflagen een wit-
gelige en een grauwe kleur zün hier en daar
de sporen van vroegere polychromie zichtbaar
geworden, o.a. een blauwgroen onder aan den
mantel en een weinig verguldsel aan den zoom
daarvan.
Treffend is de expressie zoowel van den Shrls-
tuskop als van de smartvolle Moeder; on weer-
sprekelük mooi is de doodsuitdrukklng weerge
geven. terwül trouwens in het geheele corpus
het ontzield zün prachtig is uitgebeeld. Maria
toont het overgegeven zün; het berusten in Gods
wil; uit geheel haar houding en büzonder uit
de expressie van haar gezicht spreekt smarte-
lüke droefenis, maar toch zulk eene, waarbü zü
ook in volle majesteit toont, dat zü niet twüfelt,
doch onwankelbaar vast gelooft aan de be
haalde. maar nog verborgen zegepraal van haar
Goddelüken Zoon.
Het geheel is realistisch opgevat en verraadt
duldelük den overgang tot de renaissance. De
driehoeksplooien in den mantel, de z.g. peper-
zakjesvorm, dragen nog wel het gothische ka
rakter, maar toch niet zoo zuiver als b.v. het
kleed der Piëta van Oud-Zevenaar (1440). Het
püpjeskapje ziet men juist en vooral bü beel
den uit het laatst der XVde eeuw, waarvan
ma» meerdere voorbeelden uit dit tüdperk kan
vinden In het Aartsblsschoppelük Museum te 1
Utrecht, os. bü een ,J3t. Anna Selbstdritt”, 1
welke volgens prof. W. Vógelesang dateert van
omstreeks 1480. Dese is het dan ook geheel met
de meening, destüds door Rector L. A. Roozen
z.g. geuit, eens en preciseert den tüd van her
komst van het Hoornsche beeld nog nader op
het derde kwartaal der XVde eeuw.
dat alles afgenomen zal worden. De heer P.
Klant achtte het onvërmüdelük, dat aardappe
len buitenom gekocht worden, wanneer een mi-
nlmumprüs wordt vastgesteld. Men heeft‘echter
de zekerheid, dat het overschot in November
door de Gr. en Fr.-centrale wordt overgenomen.
Dat er ontduikingen warden gepleegd, was de
schuld van beide partijen. Men moet echter niet
meenen, zooals sommigen doen, dat het zoo
eenvoudig is tot een centralen afzet te komen,
omdat een regeling voor de landbouwaardap-
pelen niet zoo gemakkelük zal zün te treffen.
De landbouw zelf zal er wellicht bezwaar tegen
hebben. Het zal mooi genoeg zün, wanneer men
erin slaagt eigen zaken te regelen.
De heer Schoenmaken (Medemblik) meende,
dat de garantieprüs van de Centrale voldoenden
grondslag biedt. De moeilUkheden van vorig
jaar mogen niet terugkeeren, want dan kan de
regeerlng wel eens terug gaan trekken.
Dat er dit jaar 600 wagons over zullen blüven.
geloofde spr. niet.
De heer Vennik achtte een prüsregeling om
verschillende redenen niet gewenscht, terwül de
heer Dekker (Harenkarspel) Juist weer wel voor
een regeling was en ook voor een en-btoe ver
koopen, om knoeien met prüzen tegen te gaan.
De voorzitter vestigde er de aandacht op, dat
Noordholland rekening zal moeten houden met
de prüzen In andere gewesten; men kan niet
op eigen houtje regelen.
De heer Roos geloofde niet, zooals de voor
zitter, dat 't vasthouden aan den garantie-prijs
zoo erg veel knoeierij in de hand zal werken;
men verkoopt de aardappelen niet zoo erg vroeg
voor een paar dubbeltjes goedkooper, om ze
maar kwüt te zün. Ook is er kans, dat de prüzen
zullen stijgen, omdat er zoo veel nle tzün. Spr
wilde een vasten prijs en vrü vellen, omdat
en-bloc vellen voor de veilingen veel moeilUk
heden geeft.
De heer Visser zei, dat er wel steeds gesproken
werd over den garantle-prüs der Centrale van
f 4.20 hetgeen Inderdaad gedaan werd
maar dat hü had gehoopt, dat de Centrale ds
verhoogde heffing In ’n hoogeren garantieprijs
zou hebben verdisconteerd. Overigens was spr
van meening, dat alle geregel niets zal geven, hoeveelheid drielingen dit jaar, noodig en stelde
wanneer de landbouwaardappelen vrü blüven.
Ds heer Reus (Hoogkarspel) bepleitte het
geven van een voorschot aan de tuinders, die
dan niet door geldgebrek genoopt worden de
aardapiielen zoo spoedig mogelUk onder den
prijs te verkoopen. -
De heer van Balen Blanken achtte pootaard-
appelen voor en-bloc vellen ongeschikt sn ried
