door ‘4711'
M
Enquête-voorstel inzake Oss
in bespreking
I
HET AL TE BANG ZIJN
Een geslacht vergaat in ledigheid
IIS
ZORG VOOR DE JEUGD
HOST VAN TONNINGEN
VERWIJDERD
SUPERBA 10 CT
NOBEL 8 CT
PATRIA 6 CT
F
WOENSDAG 22 JUNI 1938
JiA
TWEEDE KAMER
Door auto gegrepen en gedood
NATIONALE PAASCHLOTERIJ
Derde en laatste trekking
Van een trap gevallen
m
Tocht met aalmoezenier Bannen
berg langt eenige werkobjecten
voor jongen*
Blijvende invloed van
het kamp
KIND STAK PLOTSELING DEN
WEG OVER
BIJ HET BADEN IN ZEE
VERDRONKEN
ott-
ide
Bekoorlijkheid betoovert,
schoonheid brengt geluk...
“47// omhult U met den
fijnen geur van frischheid.
heeft
het
s op
’gen.
en
"T
■f
Enquête overbodig
Wa* er geechrapt?
I
WILLEM H
(Vervolg elders in dit nummer.)
303*
Van onsen «pedalen verslaggever.
bezwaar
wier
chU,
BTSU
Mr. J. H. v. Maarseveen
rave
Ups.
vol-
1
era.
o-
It-
1
’’Mik
ran
ria.
sit
ed*
in de
haar
van de
wij het
Acht men Inlichtingen noodig. dan stelle men
nieuwe vragen of verzoeke om een nieuwe in
terpellatie, maar een enquête deugt hier heele
maal niet. Men schakelt hierbij den Minister
uit. En het voorstel-Wendelaar heeft voor den
Minister (allicht onbedoeld) iets grievends.
De Kamer moet ook bestand zijn tegen ge
rucht en sensatie.
Het la voor jongens erger dan voor meisjes, die
in het gezin altijd nog wel een en ander kunnen
doen. Jongens daarentegen zijn thuis vlug teveel,
zij doen niets, hebben eten noodig, se slijten hun
kleeren; vaak komen dan da onverdiende ver
wijten der ouders. De jongens gaan de straat
op en glijden af. Hoe erg dat is, kan men eerst
meten, als men rapporten ziet uit de kampen. Cr
komen vrij veel vermogensdelicten voor, omdat
de jongens geld willen hebben om iets te kun
nen koopen.
De nood onder de werklooae jeugd is hoog
en haar toestand Is ernstig. Aalmoezenier
Bannenberg, secretaris van de Nat. R.K.
Commissie voor Jeugdwerkloosenaorg, wist
er veel van te vertellen. Om het Katholieke
volk van Nederland voor te lichten en het te
doordringen van den ernst van den toestand,
had hij een tocht langs enkele werkkampen
en hulzen georganiseerd, waarbij hl) tevens
van zijn ervaringen met de werklooae jeugd
beeft verteld. Het ergste, wat den jongens
overkomt, is niet, dat zij geen vak leeren, of
schoon ook dit een noodzakelijkheid is.
Krger is, dat de jongens geestelijk en licha
melijk onderkomen. ZU missen niet alleen de
bekwaamheid om een vak uit te oefenen, sy
missen ook en nog veel meer de bekwaam
heid tot werken. Zjj worden slap en futloos
en zü missen een complex sociale deugden,
zooals eerlijkheid, trouw, rechtvaardigheid,
plichtsbetrachting en arbeidslust. Dit alles
is zeer begrijpelijk.
vinden, dat het niet tot arrestatie van de
0—teltfren te gekomen, terwijl zulks op
goede gronden toch niet ie geschied, deed
Pijnlijk aan.
am-
«e J.
r-
r-
i’.
te
ch".
Ro
le),
lij
m
er-
K
ters.
foor
B.
-en’,
lling
gave
trekt hem aan!) verklaard had, dat hij ver
wijten van anti-papisme Indien deze tot hem
gericht werden moest afwijsen en daarop had
laten volgen, dat het Nederlandsche recht in
Oss had moeten wijken voor het canonieke
rechttvernamen wij uit den mond van den
beer VAN MAARSEVEEN, de meening der ka
tholieke fractie.
Met ondergang wordt een generaUe bedreigd,
want duizenden en duizenden jonge menschen
loopen leeg en doelloos door het leven; zy heb
ben kracht en kunnen ze niet gebruiken; zjj
voelen de behoefte een gezin te stichten en zU
weten, dat «ij dat nooit kunnen doen, omdat de
basis van het leven, het werk, bun ontbreekt.
Hun kracht vergaat. Zjj kunnen niet meer ge-
looven aan de vaderlijke voorzienigheid van
God; die hun kracht gaf, maar geen arbeid; die
hun zorg gaf. maar niemand of niets om voor
te zorgen; die hun verstand gaf, maar geen doel
voor het leven; die hun het verlangen gaf en
daarbij de zekerheid, dat dit verlangen nooit be
vredigd kan worden. De Jongens, die werkloos
waren, hadden eerst nog hoop, toen werden ze
opstandig, toen onverschillig en indolent en
daarna suf en aonder kracht of weerstandsver
mogen. Ben geslacht vergaat. Wie aal ons red
den van een indolent, versuft en Ingemolmd ge
slacht?
W i jg
O
voor hen het verschrikkelijke en zoo is het 1
van den dam. Op deze wijze is de verwording i
den gang en zij vreet steeds verder door,
wijden omvang, want het aaptgj. werklooae j
gene uit de arbeidersklasse «chatTtehnoesei
Bannenberg op 110.000 tot 130.000. 30 pcv/der
jongens loopt doelloos rond. Alles weteh-is alles
begrijpen en vergeven. Maar al kunnen wij het
den jongelui vergeven, dat zij wegzinken, dit ont
slaat ons niet van den plicht, alles te doen om
te redden wat te redden is.
hen die
voor
hen
hebben.”
Langs enkele van deze kampen hebben we
een tocht gemaakt onder leiding van aal
moezenier Bannenberg, en we! langs het
kamp Vredesteijn te Egmond, O. L. Vrouw
ter Duinen te Osaendrecht en Gerra te
Haaren, alle drie gelegen midden in de
mooie natuur, waaraan Nederland op som
mige plaatsen aoo rijk is.
In Egmond zyn de jongens bezig met het
bouwen van de boerderij, welke bij de priorij
behoort. Het wordt een groote boerderij van
32.5 x 44 meter voor gemengd bedrijf- Verder
zijn ze bezig met opgravingen te verrichten op
Het terrein, waar vroeger.de abdij heeft gestaan
en waar naar men aanneemt het graf van
Dirk I zich moet bevinden, een der eerste
graven van Holland. Het werk aan de boerderij
geeft werk aan 30 menschen. In totaal zijn 85
jongens in het kam'p, dat staat onder leiding
van de broeders van Dongen. Zeer merkwaardig
en typeerend voor de mentaliteit is, dat 34 jon
gens in den loop der kampen vrijwillig zijn heen
gegaan, omdat zij zich te veel belemmerd voe
len in hun vrijheid, terwijl de tucht en de orde
in het kamp wel is waar strikt worden gehand
haafd, maar toch nooit ontaarden in een knel
lenden dwang.
Er Is. en dat is ook het oordeel van aalmrr-
aenier Bannenberg, een blijvende goede in
vloed van het kamp merkbaar, al bestaat bij
«en aantal het gevaar, dat z|j weer terecht
komen in de gewone sleur en in de sombere
omgeving van een gezin, waar de verhoudingen
niet heelemaal in orde zijn. Maar in de meeste
gevallen gaat de goede Invloed niet verloren.
De jeugd is nog niet verloren, maar er moet
hard gewerkt worden om bet niet zoover te
laten komen, dat dit opgroeiende geslacht ten
onder gaat aan de wanhopige gedachte, dat
het niet voor zichzelf zal kunnen zorgen en
met werken zijn doel zal kunnen bereiken, zijn
verlangens zal kunnen voldoen. Het werk in
de kampen wordt waardeloos, als de jongens
het vooruitzicht hebben na hun vier en twin
tigste jaar te moeten gaan stempelen.
Ook de genotzucht neemt onrustbarend toe;
de jongens kennen de waarde van het bezit niet
meer en de dingen, die ze hebben, zooals een
flets, verkoopen ze soms ver beneden de waarde
om het geld te kunnen opmaken aan snoep of
bioscopen of sigaretten. Een ander euvel is, dat
ze de straf voor kleine overtredingen, zooals
fietsen aonder licht, niet kunnen betalen en dus
een of meer dagen naar de gevangenis moeten
om daar de straf uit te zitten. In die gevangenis
Ir het warm en het eten is er goed; ze hebben
het er beter dan thuis. Gevangenisstraf verliest
emldden van dennenbosschen aan de
zuidgrens van het land, ligt een
kamp, waar jongens hun eigen huls
bouwen en waar zij werken om een vak te
leeren, in het kamp van O. L. Vrouw ter
Duinen bU Osaendrecht; achter de duinen
bij de Noordzee wordt een boerderij gebouwd
bij de priorij van Egmond. werklooee jongens
doen bet; onder de bescherming van den
toren van Oirachot ligt een terrein, dat be
werkt wordt door werklooae jongens; langs
den weg van Tilburg naar Den Bosch staat
Huize Gerra, kamp voor werklooae jongens;
meisjes vinden een huls In Bouvlgne, in
Bloemhof te Haarlem, in Huise Driekonin
gen te Wassenaar, in vele andere hulzen en
kampen vinden Jongens ot meisjes een
plaats om te bekomen van den kommer van
dezen tijd, om het leed van hun werkloosheid
te vergeten, om hun kracht te gebruiken en,
dan zegen van den arbeid te ervaren. De
nood der werkloosheid is hoog gestegen.
Een ander middel tot het verkrijgen van
meer licht in de Ossche affaire deed de heer
ALBARDA (8DAP) aan de hand; men wage
den minister om een uitvoerige schrlftelijke
uiteenzetting der heele .aangelegenheid.
Nadat de heer KERSTEN <8t. Oer.) onder
vroolükheid der Kamer (wien de schoen past.
en invloed van de kampen mag men
|)ntet onderachatten. Het is ónmogelijk
in enkele weken tijd de jongens heele
maal te veranderen, maar zij ondergaan wel
zulk een goeden invloed, dat zy weer aan
bet werken kunnen gaan. De rector van Os
aendrecht vertelde, dat de jongens na het
kamp weer vlugger werk krijgen, omdat ze
meer arbeidslust en arbeldsbekwaambeid
hebben. Het is op het oogenblik zelfs aoo
ver, dat de fabrikanten te Bergen op Zoom
vragen naar Jongens die uit het kamp
komen, omdat deze beter werken en een
betere mentaliteit hebben dan anderen.
Het is met den heer Wende laar een zonder
ling geval: bU de interpellatie-Drop verklaarde
hij door .het glashel
der betoog” van den
minister, volkomen be
vredigd te zjjn. maar
veertien dagen later,
toen het relletje-Oas
in zekere bladen on
verdroten was voortge
zet en men daarbij de
uitlating van den heer
Wendelaar crltiseerde,
had deze opeens be
hoefte aan een en
quête!
Eigenaardig is bet
ook: de heer Wen
delaar zegt den minister volkomen te vertrou
wen, en hjj wil dezen bij het onderzoek uit
schakelen de heer Roet van Tonningen zegt
den minister absoluut niet te vertrouwen, en
wilde zich in een interpellatie tot den minis
ter wenden I
De heer Van Maarseveen ontkende
niet, dat meer licht iri de zaak-Oes
gewenscht kap ziin. Het gaat echter
om den modus quo, de wqze, waarop
het licht ontstoken kan worden.
Terecht noemde de katholieke spreker het
hoogst ongelukkig, dat de heer Wendelaar in
de acnrlftelijke stukken verband gelegd had tus
schen de wenschelükheid, dat het volle licht
op alle daden der Regeering valle ènde
niet-breede basis der Regeeringsformatie.
Wat nu het aangeprezen middel betreft:
Is een enquête noodig. omdat het vertrouwen
des volks in den rechtsstaat geschokt zou zijn?
Waar de roep om recht zich reeds tot het
Ambtenarengerecht gericht heeft, waar alle
kwesties aan de orde zullen komen en voor-
loopig al niet minder dan achttien getuigen
zullen worden gehoord, is die bewering toch
bezwaarlijk vol te houden. Bovendien bestaat
er nog een hooger beroep!
In strafrechtelijke zaken onthoude het parle
ment zich van wat des rechters is.
In Oss is het onderzoek niet ontijdig stop
gezet. In de beide gevallen, waarbij geestelijken
betrokken zouden zijn geweest, is uitgemaakt,
dat er geen sprake kan zijn van strafbare feiten
en de betreffende wachtmeester heeft zelf ver
klaard. het onderzoek op 34 Maart uit eigen
beweging gestaakt te hebben, terwijl de Minister
eerst op 31 Maart Ingreep.
Het parlement heeft rechtop alle inlich
tingen. maar hier is opaettelijk een sfeer
van wantronwen geschapen.
Nabij bet stille strand tusschen Scbevenln-
gen en Kijkduin is de elfjarige H. J. O, wo
nende aan de Soestdijkschekade te *s-Oravan-
liage, die in nee was gaan baden, door den
stroom weggetrokken en verdronken.
Origin.
kropfleiKhen
1.J0 2.40 J.X)
Zakflacons
940 0.70 O.?3
Het derde kamp voor jongens, waarlangs de
tocht voerde, was Gerra, het oude huls ’an mgr.
Zwjjsen, waar de jongens veertBn dagen ko
men en waar een selectie wordt toegepast voor
de lange kampen. Het doel van deze korte kam
pen is zooals bekend meer geestelijk Hier
worden de jongens geestelijk versterkt. Gerra
bestaat nu vijf jaar. Toen het Ingericht zou
worden, verkeerde het huis in «eer verwaarloos
den toestand. Het is door de jongens opgeknapt
en voorzien van waterleiding, electrtech licht en
centrale verwarming. Ook daar zijn ae bezig met
het maken van een gebouw voo< verschillende
doeleinden, terwijl zij reeds een rijver, een
openlucht-tooneel ed. hebben aangelegd.
Indien men nieuwe inlichtingen Vaa tal
Minister wenscht, zal men den steun Óer
katholieken niet missen.
De door (of voor) den heer Rost van Ton
ningen op papier gezette rede, welke afgebro
ken werd, werd verder voorgelezen door den
heer D’ANSEMBOURG (NSB), die echter veel
onbehoorlijks scheen geschrapt te hebben
Dat deze katholiek het jammer bleek te
Onder bet geroep van „Inquisitie” hetgeen
door de Kamer blijkbaar nogal lachwekkend
werd gevonden verliet de heer Rost van
Tonningen de vergaderzaal.
HQ zal nu weer reden hebben om zich in bet
„Nationale Dagblad” te beklagen als de ver
drukte onschuld, die geweerd en getiranniseerd
wordt. Hjj heeft echter opzettelijk zijn ver
wijdering uitgelokt door zijn laag-demagoglsche
beweringen en Insinuaties, als zou het erom
gaan, de schandalen van 09 te verbergen, de
aandacht van de ware schuldigen af te trek
ken enz.
Toen na een korte onderbreking der verga
dering de rust in de deftige zaal was weerge
keerd. was het een verrassend contrast den eer-
biedwaardig-bezadigden heer DE GEER (CM.)
aan het woord te hoeren.
Namens rijn fractie verklaarde hjj tegen
het voorstel-Wendelaar te zullen stemmen,
op zakelijke gronden. Deze zaak immers be
hoort met politiek niets te maken te hebben.
Deae enquête sou een ongerijmdheid zijn
De laatste enquête werd vijftig jaar geleden
gehouden en betrof toen evenals bij bijna
alle vorige enquêtes het onderzoek naar be
paalde toestanden. Deze enquête zou moeten
dienen om het regeringsbeleid te toetsen, doch
daartoe moeten er wei heel bijzondere omstan
digheden bestaan, zoo niet, dan bewandelt men
den gewonen weg: bet stellen va» vragen of het
aanvragen van een Interpellatie. Een enquête
richt zich tot het publiek, maar hier moet de
Regeering Inlichtingen geven.
De Christelijk-Historische fractie blijkt het
meest te voelen voor een tweede Interpellatie,
en wel: te houden door den heer Wendelaar
die nu natuurlijk als een Ossche „deskundige"
beschouwd wordt èn wel: spoedig te houden
In het werkkamp te Osaendrecht is rector
Van Putten de centrale figuur. HIJ heeft de
leiding van het kamp, dat ook anders van opaet
is dan de andere kampen. Het doel is natuurlijk
hetzelfde, maar naast den arbeidslust en de ar-
beldsbekwaamheid wordt hier den jongens ook
vakkennis bygebracht. Er is een timmermans
werkplaats, een smederij en een pottenbakkerij;
de Jongens doen ook aan modelbouwen, en daar
naast zorgen «y voor het kamp, voor bet werk
van lederen dag en rij bouwen hun verblijf,
leggen een vijver en zwembad aan. Niet ten
onreohte noemt men dit kamp wel een volks-
abdii. omdat het voor zoover mogelijk geheel in
eigen onderhoud wil voorzien; het terrein is
75 HA. groot, waarvan 15 HA bestemd zijn
voor de boerderij. De klei, die gebruikt wordt
voor de pottenbakkerij, graven de Jongens op
het terrein op. De invoer van ceramische pro
ducten uit het buitenland is zeer groot en het
ia niet uitgesloten dat een aantal Jongens in
dit vak hun levensonderhoud zullen kunnen ver
dienen.
De dienstbode van de familie Pistorius, wo
nende aan den Hoogeham te Dongen, had het
ongeluk van een trap te vallen, waardoor rij
zeer ernstige verwondingen opliep, om. een
schedelbasisfractuur. In zeer zergwekkenden
toestand is het meisje per brancard naar bet
ziekenhuis te Dongen vervoerd.
DEN HAAG, 21 Juni 1938
Wederom heeft de N.S.B.
Kamer een proeve afgelegd van
onwaarachtige en unfaire politieke
methodiek-
De heer ROST VAN TONNINGEN,
die eerste spreker was, ging zich in
zijn redevoering bjj de behandeling
van 's heeren Wendelaar's voorstel
tot het houden van een enquête in
verband met de opdratht van den
minister van Justitie tot ontneming
van opsporingsbevoegdheid aan de
brigade Oss der Koninklijke Mare
chaussee, dermate te buiten, dat hjj
den voorzitter er wel toe dwong hem
het woord te ontnemen, de bijwoning
der vergadering van heden te ver
bieden en hem wat daarmee
samenhangt het verblijf bet
Kamergebouw te ontzeggen.
Daarom moet er werk komen, werk ten
koste van alles, selfs ten koste van een
sluitende begrooting en de schatten van de
staatsbank. Onze toekomst en onze volks
kracht zijn meer waard. En het is toch al-
tijd beter een niet-sluitende begrooting en
leege schatkist na te laten aan een nage
slacht, dat deze weer zal kunnen vullen
door zijn arbeid, dan een volle schatkist te
behouden en geen nageslacht te hebben,
waaraan men deze zal vermaken of een na
geslacht, dat niet werken kan en dit geld
alleen maar kan opteren In een verweeke-
Ujkt bestaan. Het behoud van den mensch
te primair; het behoud der sluitende begroe
ting te hieraan ondergeschikt.
Dinsdagavond kwam een auto bestuurd door
een dame uit St. Oedenrode over den Bosch-
djjk te Eindhoven, waar eenige kinderen langs
den weg speelden. Plotseling stak het 3-jarig
ventje van de familie B. den weg over, waar
bij het door den auto werd gegrepen.
De dame, die under toezicht leerde autorq
den, probeerde door naar links uit te haten
nog een aanrijding te voorkomen, doch dit
bleek niet te kunnen. Het kind werd tegen de
straat gesmakt en was op slag dood.
De autorijdster treft geen schuld. Hst lijkje
van bet kind te naar de ouderlijke woning ge
bracht.
Naar wi) vernemen zijn bij de derde en laatste
trekking der Nationale Paaschlotery de vijftien
hoofdprijzen gevallen op de volgende nummers;
le prijs serie 1 J nummer 07874»
2e prijs serie 3 C nummer 007001
3e prijs serie 3 J nummer 030403
4e prijs serie 3 K nummer 019113
5e prijs serie 3 G nummer 013879
6e pri)* serie 1 A nummer 017179
7e prijs serie 4 D nummer 003863
8e prijs serie 1 K nummer 033894
9e prijs serie 3 B nummer 083588
10e prijs serie 4 D nummer 077907
He prijs serie 4 B nummer 00170»
12e prijs serie 1 B nummer 049148
13e prijs serie 4 F nummer 087407
14e prijs serie 3 B nummer 042005
15e prijs serie 3 H nummer 005088
TrekklngsliJsten met den voiledigen uitslag
zijn verkrijgbaar bij Postbus 3. Heem stertel
zoo effectief mogelijk te
maar ook In het belang dier
en dier ouders zelf. Alleen
competente ouders op goede
hun werklooze kinderen niet
Niet geheel consequent verklaarde de heer
OUD (TD.), dat hij, ook al is de meerderheid
der Kamer overtuigd van hot overbodige eener
enquête, hij eventueel toch voor het voorstel
zal stemmen, en zulks nadat hij kort tevoren
verklaard had, dat de Kamer huiverig staat
tegenover het geval, omdat nog nooit een
Itolltieke enquête gehouden te. Van wantrouwen
jegens den minister behoefde volgens den heer
Oud in leder geval geen sprake te zjjn. Voorts
sloot spr. zich aan by de suggestie van den heer
Albania (een minteterieele inllchtlngsnota te
wagen).
Alvorens te besluiten tot het houden van een
enquête, heeft de heer SCHOUTEN (AR.) zeer
juist betoogd moet eventueel van andere
normale middelen gebruik gemaakt worden en
het vragen van een nota behoeft de zaak niet
lang op te houden. Het hier genoemde middel
was wei sympathiek, doch intusschen mag het
voorstel-Wendelaar niet „dreigende" blijven.
Intrekken ot verwerpen luidde syn conclusie,
anders komt men niet in rechtstreekse!) con-
tact met den minister.
Nadat de heer WIJNKOOP (C.P.N.) nog ..de
geheele waarheid in volle openbaarheid” had
geêtecht, en zich daarom voor een enquête had
verklaard, kwam de initiatiefnemer, de heer
WENDEI.AAR (Lib.), wien het door eenige
groepen, os. de S.D.A.P., wel eenlgsslns kwa-
iyk genomen wordt, dat hy zoo maar op eigen
houtje met een voorstel gekomen te zonder
overlegpleglng met andere partyen en aldus
bhjkbaar de „eer” voor zich alleen heeft wil
len houden, aan het woord ter beantwoording
van de spreken.
■j-x eeds enkele jaren heeft het vraagstuk der
l< jeugdige werkloosen de zorg en de aan-
dacht der Katholieken. Ook van de regee
ring en van andere groepen, doch het werk van
onze eigen geloofsgenooten mag met eere worden
genoemd. In 1932, in November, is de Nat. R.K.
Commissie voor Jeugdwerklooaenzorg gesticht,
welke onmlddeliyk te begonnen met het kamp
werk. Dit werk te de vrucht geweest van erva
ringen, die men reeds had opgedaan. Tn het al
lereerste begin had men alleen vakcursussen, wel
ke wel heel mooi en nuttig waren, doch waar men
alleen theorie onderwtee, en waar men verder
geen gelegenheid had om de vakbekwaamheid
door p actlsch werk te onderhouden. Deze vak
cursussen zijn dan ook mln of, meer een fiasco
geworden. Hieruit zyn later de centrale werk
plaatsen ontstaan met werkobjecten, waardoor
de werkloosen hun vakkennis, maar daarnaast
ook hun initiatief, konden onderhouden of aan-
leeren. Ook deze centrale werkplaatsen zyn niet
ten volle geslaagd en dit was hoofdzakelyk te
wijten aan 1e verminderde ambitie by de Jon
gens. Daarom werd naar andere middelen ge
zocht en op deze wyze te men terecht gekomen
by het kampwerk, waar men de jongelui niet
alleen een bepaald vak of bepaald werk sou
leeren. maar waar zij het werken konden leer n
en waar zy zich zouden kunnen opheffen uit
hun lusteloosheid. Dit werk wordt gesubsidieerd
door het ryk en de gemeente In dezelfde ver
houding. waarin dit geschiedt by werkverschaf
fing en steunverleenlng, maar daarnata moet
ook nog geld komen van de Nat R.K. Commis
sie. en het te daarom, dat zy per jaar minstens
rijftlgduizend gulden noodig heeft, die door bet
Katholieke Nederlandsche volk bijeen moeten
worden gebracht.
De Nat. R.K. Commissie heeft op het oogen
blik vyftien kampen onder haar beheer, waar
van elf voor jongens en vier voor meisjes.
y-y nlangs hebben wij ons standpunt
I uiteengezet ten aanzien van het
I VZ inrichten van een arbeidsdienst
I ter bestrijding van de vooral onder de
jeugd moeilijk te herstellen verwoestin-
I aanrichtende werkloosheid, wy
I trsmen daarbij tot de conclusie, dat
I jgjg een arbeidsdienst tot werkloozen
I beperkt diende te blijven en iri het al-
I ganeen het karakter van vrijwilligheid
I moet dragen, maar dat ook de moge-
I ujkbeid moet worden opengehouden om
I bepaalde gevallen ter overwinning
I no arbeidsschuwheid en reeds ontsta-
I nt aedelijke en maatschappelijke ver-
wrdlng zoo noodig dwang toe te passen.
per mogelijkheid van dwang, welke
ook door het R. K. Werkliedenverbond
in zjjn adres aan de regeering en in
sterkere mate nog door prof, de Quay in
1 »t)n praeadvles op het R.K. Werkloos-
ixtdscongres werd bepleit, heeft niet de
onverdeelde instemming gevonden van
de „Volkskrant". Dit blad schreef enkele
degen geleden o.m. het volgende:
jn zyn prae-advies omtrent den ar
beidsdienst voor jonge mannen brengt
prof. De Quay lof aan het R.K. Werk
liedenverbond, dat het in een adres aan
de regeering eveneens een verplichten
arbeidsdienst bepleit.
Alleen zou hij de gemaakte restrictie:
toestemming der ouders, niet willen
overnemen. Het verzet zal, meent de
hoogleeraar, breelal het grootst zijn bij
die ouders, wier kinderen behoefte heb
ben aan geestelijk herstel. Daarom moet
bij minder verstandlgen het gezag een
meer dwingend karakter hebben.
Hiermede zal prof. De Qnay het be
zwaar tegen arbeidsdwang niet hebben
weggenomen. Wij kunnen ons ouders
denken, die voor bepaalde kinderen om
goede redenen ernstige bedenking heb
ben tegen een kampleven van langer of
korter duur. En in het algemeen vinden
wij geen termen aanwezig om de over
heid <je macht toe te kennen, de kinde
ren op te eischen zooals zij dat voor
den militairen dienstplicht doet.
De dwang zou trouwens niet alleen
voor kinderen van katholieke ouders
gelden. Ook voor kinderen uit extremis
tische gezinnen. Is het nu wel verstan
dig deze kinderen tegen hun zin en te
gen dien der ouders in kampen met an
deren samen te brengen en hun zoo
gelegenheid te geven hun verkeer
den invloed op die anderen uit te
oefenen?
Verplichte arbeidsdienst, ja, voor
daarvoor geschikt zijn, niet
alle elementen en ook niet voor
ouders daartegen
h
F
et deze opmerkingen
„Volkskrant" kunnen
niet geheel eens zijn. Inderdaad
zijn ook wij van meening, dat het de
voorkeur verdient als regel de toestem-
Blng der ouders als verplichtende voor
gaarde voor deelneming aan dep ar
beidsdienst te stellen, maar van den an
deren kant voelen wij veel voor het
argument van prof. De Quay, die niet
ronder reden verwacht, dat het verzet
veelal het grootst zal zijn bij die ouders,
wier kinderen meer dan anderen en
waarschijnlijk niet heelemaal buiten
toedoen dier ouders behoefte hebben
aan geestelijk herstel. In zulke gevallen
moet dwang kunnen worden toegepast,
niet alleen om het systeem van den ar
beidsdienst
maken,
kinderen
wanneer
gronden
aan den arbeidsdienst willen laten deel
nemen, zal met hun bezwaren rekening
moeten worden gehouden. De gefun-
oeerdheid hunner bezwaren zal dan ech
ter diet uitsluitend aan hen alleen ter
beoordeeling mogen worden gelaten. De
vergeiyking tusschen een in bepaalde
gevallen verplichtend gestelden arbeids
dienst voor werkloosen en den algemeen
geldenden militairen dienstplicht gaat -
ol niet zóó mank als de „Volkskrant”
meent.
De algemeene militaire dienstplicht is
noodzakelijk voor het verdedigen van
ons nationale volksbestaan tegen even
tueel van buiten af dreigende gevaren,
en de invoering van een arbeidsdienst
beoogt o.m. het afwenden van het ons
onafhankelijke nationale volksbestaan
van binnen uit bedreigende gevaar,
voortspruitend uit de demoraliseerende
werkloosheid, die psychische volkskracht
ondermijnt. Heeft, toen de defensie-
uitgaven zulke afmetingen aannamen,
dat de sociale maatregelen er leelijk
door in gedrang dreigden te komen,
ook de „Volkskrant” niet zeer terecht
mede betoogd, dat bestrijding der werk
loosheid evenzeer als opvoering der mi
litaire weerbaarheid van belang moest
worden geacht voor het behoud van de
onafhankelijkheid van ons land en de
kracht des volks?
Het bezwaar, dat bij dwang in be
paalde gevallen kinderen uit extremis
tische gezinnen tegen hun zin en dieft
der ouders in kampen met anderen
zouden kunnen worden samengebracht
en zoodoende gelegenheid zouden krij
gen verkeerden invloed op die anderen
uit te oefenen, achten wij geenszins van
doorslaggevende beteekenis. Immers ten
eerste zullen de kampen zooveel moge-
Uik op cenfessloneelen grondslag moe
ten worden gevormd, en ten tweede
kunnen een verstandige en bekwame
tanpleidlng en een goed kampleven een
heilzame uitwerking hebben op zulke
kinderen, wier ouders vaak juist door de
kwelling van de werkloosheid in extre-
toistische richting worden gedreven. Er
tenslotte geen beter middel om extre-
•uismen te bestrijden en te voorkomen
d»n het zooveel mogelijk wegnemen van
hoofdoorzaken, waaruit die extremis-
®en ontstaan en ontevreden bloed
Plegen te zuigen.
