Zorg voor het werklooze meisje
H
7
De St. Jansprocessie te Laren
r
Gezond nationaal
Filmproductie Mij.
„Neerlandia”
OPLEIDtNGSINTERNA TEN
MGR. DE JONG IN DE
PROCESSIE
DE AARDAPPELPRIJZEN
ZATERDAG 25 JUNI 1938
VAN WEEK TOT WEEK
Bouvigne en Wassenaar
is
Gaat dit seizoen niet door
IE
t
A
Leeuwardens vliegveld
geopend
Deelneming van 200
studenten
Laren brengt eerherstel voor
de schandelijke wandaad
jegens Christus
Restaurant en terras aan see.
Ensemble Secco Gitanos
American Bar - Franz Kubesch, pianist.
Vraagt prospectus.
PRIJSCOURANT VERSCH EN
GEKOELD VLEESCH
De KJ.V. en de Graal bouwen
met haar werk aan een
nieuwe toekomst
INVOERPRIJSVERSCHIL
VOOR AARDAPPELEN
Voor zoover mogelijk tracht de
Regeering aan de moeilijk
heden tegemoet te komen
De groote feestdag
Thans een permanente productie
met „Vadertje Langbeen”
als inzet
k
<1
(Van onsen speclalen verslaggever)
tüd
gezeten.
Dbg.
dan
1
end
|kea
overvolle Basiliek, t
gehouden werd dooi
Weleerw. pater O.
Vrijdag is de luchthaven Leeuwarden, welke
slechts drie kilometer van het centrum der stad
is gelegen, officieel geopend.
Door uitstel van de verhooging der in-
voermonopolieheffing op ingevoerde aard
appelen en door de dezer dagen genomen
beslissing deze verhooging verder geheel
achterwege te laten, is getracht, eenlger-
mate aan de moeilijkheden tegemoet te
komen.
heid
bij
een
En
L L
loor
ws:
age.
eest,
wek
f
ages
faf-
locr
iden
tn
gen,
een
«ün.
hui
ler»
hen
om
be
ken
Hen
Dit
elke
mar
•ge
el»
id»
ng-
‘U*
awa.
ster,
tan-
imer
r en
uit-
n ia
i be-
ppen
gen-
reer-
>gel-
rtus,
alles
igra-
>HJkt
rier-
nps-
rrug,
oven
Hing
eden
nel»
van
t er
den,
des-
noe-
iooi»
vek-
irres
Ga
me,
met
lens
het
het
•O»
Aartsbisschop Z. H. Kxc. Mgr. Dr. J. de Jong,
die te ongeveer 10.40 uur In gezelschap van zijn
secretaris den weleerw. heer Th. van Luenen, aan
de pastorie was gearriveerd.
Teeken van de pontificale waardigheid droeg
de weleerw. heer J. Bomers, in panreen toog «e-
kleed, het met steenen bezette kruis.
Door een kleinen afstand gescheiden, die de
eerbied voor den bisschop had ingegeven volgd»n
een groote groep mannelijke en vrouwelUke stu
denten, allen met baret (naar schatting 200)
met hun Corpsvlaggen. Men kon het de toe
schouwers aanzien, dat dit meetrekken een bij
zonderen indruk maakte.
In onafzienbare rijen kwam dan de mannelijke
parochianen en organisaties, waarbij zeer velen
uit den omtrek %n uit Amsterdam. Het is on-
iaj,
Dit werk en deze zorg voor het meisje, dat
ingeleid moet worden in het leven, strekt zich
niet alleen uit tot de arbeiders', maar ook zü,
die meer gestudeerd hebben en die meer
intellectueele beroepen kiezen, zouden een der-
gelljke opleiding moeten doormaken. Binnen
kort zal in Roosendaal een dergeljjk kamp voor
Intellectueele meisjes worden geopend, die als
sl) deze voorbereiding hebben meegemaakt
uitmuntend geschikt zullen zjjn voor leidsters
van de jeugdbeweging en voor sociaal werk,
dat in deze maatschappij met haar groeten
socialen nood nog zooveel te doen ia.
van Gendt, kapelaan te Bussum en C. E. Snel-
der, kapelaan te Zevenaar, reep, als diaken en
subdiaken.
Het parochiaal zangkoor zong, onder leiding
van den heer W. Peters, de 3-stemmige Mis
„Regina Martyrum” voor gemengd koor met
orgel, van Refice.
aiatL
Naar aanleiding van de verzoeken, tot de
regeering gericht, om maatregelen te nemen,5
die lelden tot verlaging van den prijs van
aardappelen, wordt ons van bevoegde zijde het
volgende medegedeeld.
De prijzen van de aardappelen zijn dit jaar
Inderdaad aanmerkelijk hooger dan in denzelf-
den -tijd van 1937.
De aanvoeren van vroege aardappelen nemen
echter thans toe waardoor de prijzen van deze
aardappelen dalen.
In andere jaren treedt omstreeks 30 Juni
dikwijls reeds de toestand In, dat hoeveelheden
vroege aardappelen onverkoopbaar zijn. Het
is daarom te verwachten, dat zeer binnenkort
de aanvoeren zoo ruim sullen zijn, dat de
aardappelen weder gemakkelUk binnen het
bereik van lederen consument komen.
Oezlen het tljdelljk karakter van den toe
stand, is het niet mogelijk, door maatregelen
als opkoop van het restant oude aardappelen
door de regeering en beschikbaarstelling daar
van tegen lagere prijzen den toestand te ver
beteren.
Afgezien nog van het feit, dat zulke maat
regelen financieel en economisch niet aan
vaardbaar zouden zijn, zou de voorbereiding
daarvan te veel tijd kosten, dan dat deze
daarna nog effect zouden kunnen sorteeren.
Na deze film hoopt men wederom contact
te krjjgen met Ludwig Berger om de film „De
principes van Meneer” naar Herman Bahr's
tooneelstuk „Das Prinzlp” te vervaardigen, want
nog altijd blijft het tot de plannen van .Neer-
landla” behooren deze film in samenwerking
met Berger te vervaardigen.
De raad van commissarissen der nieuwe
filmproductiemaatschappU is als volgt samen
gesteld: presldent-commissaris de heer C. O.
M. Formljne, commissarissen de heeren J.
Feitsma, J. ter Linden en J. de Wind (tevens
gedelegeerd commissaris) en E. 8. Alter, direc
teur. Het draaiboek van de film wordt samen
gesteld door regisseur Zelnik en Rudolf Ber-
nauer. De keuze van het onderwerp dankt men
aan den heer J. de Wind. Als productieleider
treedt op de heer JJudolf Meijer, eertijds
..Vrijwillig te lijden en te offeren voor de
Joden, voor hen te worden beschimpt en ver-
kulsd, is zeker voor den Katholiek niet minder
waardig dan te strijden in het perk van de ac-
tueele politiek,” verzekert Anton van Dulnkek-
ken ons in De Tijd.
Wij hooren de Joden al lachen 1
De redactie van „Volk en Vaderland" moet
wel goede ooren hebben, uitent verfijnde orga
nen voor het ontvangen van natuurgeluiden,
dat zjj in deze tijden Joden boort.lachen.
ZU moet de spoedig gewaarschuwde ooren hebben
van kleine lichtschuwe insecten, die de gewWl-
dige trillingen van het kanongebulder niet ver
nemen, maar die pijnlijk getroffen worden door
den slag, waarmede een grashalm afknapt I Ja
de redactie van „Volk en Vaderland” moet het
tegendeel van hardhoorig zijn. Zü moet zacht-
hoorig zijn, om vandaag de Joden te hoeren
lachen.
Permitteert zü ons, gewone oogen te hebben,
gezond nationale oqgen, waarmede wü het lijden
van onrechtvaardig-verdrukten waarnemen?
Staat zjj ons toe, vatbaar te zijn voor zoo waar
neembare geluiden als haar eigen onophoude
lijke hetze tegen de Joden en tegen al degenen,
die weigeren het antisemitisme aan te hangen
of te propageeren?
Gezond nationaal is iemand, die de rasinstinc
ten durft bestrijden zoodra deze instincten een
gevaar worden voor de rechtvaardigheid en de
liefde. Gezond nationaal is iemand, die goed en
bloed over heeft voor het vaderland, indien het
vaderland zulk offer vraagt, maar die dan ook
eischt, dat in het vaderland de groote, zoo veel
vuldig verwaarloosde deugden van rechtvaardig
heid en liefde tot bloei kunnen geraken, onbe
lemmerd door het politieke gewroet van een
politiek „nationalisme”, dat den cultureelen adel
van onzen volksaard niet ongeschonden, maar
Integendeel door haat geschonden, zoekt verder
te geven aan bet nageslacht.
Het is niet mijn gewoonte van antwoord te
dienen op stukken, die tegen of omtrent mjj in
de pen verschijnen. Ik heb ander en beter
schrijfwerk te verrichten, uit gezond nationaal
besef, dat het er voor Nederlands heil wteinig op
aankomt, hoe iemand persoonlijk door zijn
vrienden of zijn vijanden wordt beoordeeld.
Maar wanneer de politiek-nationalistische re
dactie van „Volk en Vaderland" weze het
handig, langs een omweg het verwijt lanceert,
als zouden de Nederlandsche Katholieken, die
zich in alle tijdperken onzer geschiedenis goed»
en getrouwe vaderlanders betoonden, den strijd
voor een gezonden volksaard hebben verwaar
loosd, dan moge haar geantwoord worden, dat
de Katholieken in alle eeuwen voor oen faeder-
landschen volksaard en deszelfs adel den
besten strijd gestreden hebben door te strijden
voor de verdediging en handhaving van recht
vaardigheid en liefde. Jegens allen.
's Middags vond een plechtig Lof plaats in de
-«aanmder da feestpredikatie
den zoon der parochie, den
v. Brink, Missionaris van
Scheut en, leeraar te SparrendaaL
y y-eel anders dan van den man. is de
1—1 taak der vrouw in de maatschappij.
A -*-Al Zijn er dan. die dit willen bestrij
den op grond van sentimentsoverwegingen»
zU hebben het nog niet kunnen ontkennen
op grond van redelijke argumenten. Heel
anders dan van den jongen moet de op
voeding van het meisje zjjn; anders ook
haar voorbereiding tot het leven. Het werk
van de meisjes in de kampen is anders dan
van de jongens. De meisjes moeten worden
voorbereid op haar toekomstige taak van
huisvrouw en moeder.
Er zijn thans vier kampen voor meisjes, twee
in het bisdom Haarlem, onder leiding van
de Graal en wel te Haarlem en te Wassenaar;
en twee in het bisdom Breda, een op het land
goed Bouvigne-en een in Oosterhout, welke
laatste meer dienst doet ais kort kamp; deze
twee staan onder leiding van de K J. V.
Als men de K. J. V. noemt, denkt men aan
Mgr. Frencken, den man, aan wien de eer toe
komt begonnen te zijn met de moderne jeugd
beweging. HU heeft daarom het recht de ge
schiedenis deser beweging te verhalen en de
plannen voor haar toekomst, zooals hü deze
heeft verhaald op den eersten avond van onzen
tocht langs de werkkampen, toen we moe en
verreisd in Bouvigne aankwamen, doch waar
Mgr Frencken ons deze vermoeidheid deed
vergeten, omdat h(j sprak met dat Brabantsch
enthousiasme, dat spontaan is en warm, en dat
alle opgeschroefdheid mist.
Hierbij moet men echter niet voorbij zien,
dat de Invloed van deze aardappelen op den
binnenlandschen prijs van aardappelen in het
algemeen relatief gering is, daar deze inge
voerde aardappelen een product vormen, dat
slechts een. kleineren kring van kóopers vindt
en tegen relatief hooge prijzen wordt afgezet.
Tenslotte wordt de aandacht gevestigd op
het feit, dat het onjuist is de thans geldende
prijzen te vergelijken met de uitermate lage
prijzen, welke in vorige jaren hebben gegolden.
Deae prijzen mogen den consument welkom
zijn geweest, zij gaven den boer en tuinder dik
wijls een volkomen onvoldoende vergoeding
voor hun onkosten. Dtt is een onjuiste toe
stand. Bovendien: al mogen de prijzen van de
vroege aardappelen voor de telers gunstig zijn
ook zli ondervinden de gevolgen van den slech
ten oogst. De geldelljke opbrengst van hun
teelt is tenslotte het product van prijs en oogst
In de betere prijzen ontvangen de telers van
vroege aardappelen een compensatie voor den
ongunstlgen oogst.
M Juni, feest van St. Jan den Dooper.
Als andere Jaren heeft Laren zich opge
maakt om op geheel bijzondere wijze het
feest van zUn patroonheilige te vieren met
de grootsche processie.
Van heinde en verre zjjn weer tallooze
vrome geloovigen, maar ook ontelbaar vele
nieuwsgierigen toegestroomd, deze om den
Christus te huldigen, gene om dit uitzonder -
Hjke schouwspel gade te slaan.
HU het werk van de K. J. V. te de zorg voor
de werklooze jeugd en de gewone jeugdbeweging
niet goed uit elkaar te houden. ZU zün zoo
met elkaar verbonden, zü grijpen zoo in elkaar,
dat zü een geheel vormen, en dat het een
een uitvloeisel is van het andere. In het
eerste te'de gedachte vooral uitgegaan naar de
arms ten. Het fabrieksmeisje was gedteilluslo-
neeid door haar werk, dat niet geschikt was om
haar voor te bereiden op haar toekomstige taak
van huisvrouw. Daarom heeft men een proef
genoinen met de opleiding' in het internaat
Igne. Men had de ervaring, dat het meisje
best reageerde op hulshoudelUke dingen
daarom begon men met de opleiding tot
De eerste groep, die kwam, gaf
negatief resultaat; het mislukte.
toch vooral naar ons te luisteren, bevat nog een
andere aanteekening ons betreffende. En ook
die willen wjj even aanhalen in haar geheel
Want wU dteeren gaarne volledig, sulks in
tegenstelling tot de redactie van „Volk en Va
derland". Er staat, iets verderop, in hetaelfos
blad van denzelfden ften Juni 1933:
leider der Dultoche Aafa-film wn sinds jaren
in Nederland werkzaam on. als productie
leider der films ,X>e KribbebUter” en
malion". ZUn naam heeft een bekenden en ao-
Heden klank in de Nederlandsche filmwereld.
Friedrich Zelnik heeft in den loop der jaren
een reeks films gemaakt, die niet onopgemerkt
gebleven zUn. Men herinnert zich met name
An der schónen blauen Donau. Zigeunerbaron.
Die lachende Grille, Vallchenfresser. Die
Weber, Kreuzersonate, &s «waf einmal een
Musikus, Kaiserwalzer,
-w—eeds het vorige jaar hebben wfj een en
1-^ ander medegedeeld omtrent de plannen
van de FllmproductiemaatschappU „Neer
landia”, die met Filmex en Cityconcern ate deel
nemers en onder artistieke leiding van dr.
'Ludwig Berger een rustige permanente film
productie zou entameeren.
Na een langdurige voorbereiding werd in
Februari 1936 mét den aanleg begonnen. Het
terrein te. 700 bU 700 meter groot. De kosten be
dragen rond 493.000, waarvan 100.000 uit
het Werkfonds en eveneens belangrijke büdra-
gen van Provincie en Kamer van Koophandel.
De Commissaris der Koningin, mr. P. A. V.
baron van Harinxma thoe Slooten, sprak het
openingswoord.
Vervolgens spraken nog de burgemeester, jhr.
mr. J. M. van Beyma en Ir. Kramer, waarna
mevrouw Tresling namens een damescomité
een vlag aanbood, welke de Commissaris der
Koningin daarna heesch.
De dochter van Leeuwardens burgemeester
gaf eenige oogenblikken daarna het eerste offi-
cleele startsein, waarop het vlaggeschlp der
KLM, de F 36, met 'n aantal genoodlgden een
eereronde maakte, waaraan ook al de andere
vliegtuigen deelnamen.
Inmiddels had zich in het .centrum van het\
dorp een duizendkoppige menigte verzameld,
die wachtte op het uittrekken der processie.
Om elf uur, toen de klokken ten tweede male 'doenlUk ook maar bescheiden op te sommen de
luidden, zette de processie, die zich WJ de Ba
siliek had opgesteld, in beweging.
Drie-, vierdubbele rijen bezoekers hadden zich
opgesteld vanaf dg Basiliek tot aan het 8t.
Janskerkhof.
Op uitstekende wijze werd overal de orde ge
handhaafd door gemeente-polltie, marechaus
see en RUksyeldwacht, terwijl de Parclvalgroep
van de R.”K. Verkenners daarbU assisteerde, on
der commando van commissaris C. v. d. Brink.
De processie werd als telkenjare voorafge
gaan door het groote massief-zilveren kruis,
geschonken door de parochianen; het werd ge
flankeerd door lantaarndragers.
In de eerbiedige drukte klonken processielte-
deren.
Achter de zangers kwam de burgemeester,
jhr. H. L. M. v. Nispen van Bevenaer, met
ambtsketen en Broederschapasjerp en staf.
Acolythen droegen de nieuwe emblemen van de
Basiliek, het „Conopaeum” en het „tintinnabu-
lum”, voor welke groep natuurlUk veel belang
stelling bU de vreemdelingen bestond. De twee
kenteekenen waren reeds des morgens In het
priesterkoor van de Basiliek opgemerkt.
Een groote schare priesters ging het Aller
heiligste vooraf.
Voorafgegaan door twee beschermheerén, die
in hun opvallend fraaie Ula-togen waren ge
kleed, volgde nu onder het baldakUn, dat als een
beschuttenden hemel werd meegevoerd, het
Allerheiligste.
De zeereerw. heer pastoor B. Jongerius uit
Blariku mdroeg den monstrans ter züde gestaan
door de weleerw. heeren kapelaans J. H. J. van
Gendt, te Bussum en C. E. Snelder, te Zevenaar.
Vlak achter het Allerheiligste schreed de
Dat gaat veel verder dan werklooeenzorg:
dit noemde Mgr. Frencken het bouwen aan
een nieuwe toekomst, waarin het zoo kan
zijn, dat een moeder niet meer bevreesd
behoeft te zün voor de reinheid van haar
kind, zoodra dat kind in het volle leven
wordt geplaatst.
De moellUkheld is thans nog, dat men in
de kampen alleen meisjes kan aannemen
van 16 jaar en ouder, terwUl de meeste
meisjes reeds met haar 14e jaar van de
school komen. Daarom zoekt men naar een
middel om ook de meisjes tusschen 14 en
16 Jaar te bereiken. In Maastricht is men
reeds met een proef bezig, waar men tracht
voor deze meisjes huishoudelUk werk te
vinden en haar daarbU onder goede leiding
houdt.
De handeling van de film, die zooals ouderen
zich zullen herinneren, jaren geleden door
Mary Pickford werd gespeeM, zal in het Ne-
derlandsch worden getransponeerd.
Aldus luiden de mededeellngen, die wfj ver
namen en die ongetwUfeld het vertrouwen tn
de voortzetting van een Nederlandsche lllm-
productle zullen vestigen.
We kennen voldoende de deelnemende maat
schappijen Filmex en City om te durven
hopen, dat met deze onderneming wederom een
belangrijk plan vorm zal krUgen. ZU mogen
slagen 1
De minister van Financiën brengt ter ken
nis van belanghebbenden, dat de commissie
van'deskundigen voor de vaststelling van de
prijscourant op versch en gekoeld vleesch In
hare vergadering van 33 dezer bedoelde prijs
courant heeft vastgesteld als volgt:
Rund- en kalfsvleesch, versch of gekoeld, 100
K.G. f 60, paardevleesch, versch of gekoeld, 100
K.G. f 45.
Gedurende de maand Juli 1938 zal mitsdien
het Invoerrecht voor de hierboven bedoelde
vleeschsoorten bedragen:
12% pct. van de aldu^ vastgestelde waarde
voor het rund- en kalfsvleesch, zUnde f 7.50
per 100 KG. bruto; 10 pct. van de waarde voor
het paardevleesch vastgesteld, zUnde f 4.50 per
100 K.G, bruto.
Inmiddels heeft men niet stil
Dr. Ludwig Berger vertoeft weliswaar in
Parijs, waar hU een film vervaardigt, doch
„Neerlandia” heeft verder gewerkt aan
haar plannen en thans staat dan op het
programma de film „Vadertje Langbeen”,
naar het boek van Jean Webster, tevens
naar het tooneelstuk van Jaap van der Pol.
De film zal worden geregisseerd door
Friedrich Zelnik.
Reeds vroeg in den morgen van 8t. Jansdag
voerden trams, bussen eni. tal van vreemde
lingen aan, dié nog vóór de Hoogmis de ver
sieringen in oogenschouw wilden nemen en
zich daarna naar de met bloemen en vlaggen
getooide Basiliek begaven, ter bUwoning van
de Hoogmis.
Deze werd gecelebreerd door den weleerw
heer B. Joogerius, pastoor te Blaricum, met
assistentie van de weleerw. heeren J.' H. J.
Vallchenfresser.
Es «waf einmal
Thérèse Raquin (niet
te verwarren met Feyder's van dien naam),
Das tanzende Wien. FV>rster Kristl en Walzer-
paradies.
Uit deze titels kan men reeds lezen, dat
Zelnik OostenrUker is. HU werkt den laatsten
tUd in Engeland en zal voorlooplg in Neder
land blUven, waar hU. naar hU in een pers
conferentie verklaarde, gaarne werkt.
ZU nog vermeld dat Lily Bouwmeester, die
in Pygmalion tot de eerste filmster van Ne
derland werd gepromoveerd, de hoofdrol in
„Vadertje Langbeen" zal spelen en men mag
wel aannemen, dat deze rol haar uitnemend
Eggen zal.
—at d» K. J. V. beoogt in Brabant,
\A is het doei van de Graal in het
'v v Haart emsche diocees. Hoe verschil
lend deze beide Jeugdbewegingen ook moge
sUn van opzet en inslag; het doel van
beide is hetzelfde. De Jeugd, die in dezen
t(jd aan zoo zware aanvallen bloot staat,
die zoo hefUg getrokken wordt, omdat alles
zich aandient en opdringt met een schoon
en verleidelUk ulterlUk; deze Jeugd moet
behouden worden. ZU moet worden gered
voor de maatschappü. opdat deze gezond en
krachtig blUft; zU moet worden gered
voor de kerk, opdat deze haar werk kan
blUven vervullen en het godsrUk kan bren-
gen op aarde.
Ook de Graal heeft zich het werklooze
meisje aangetrokken en zU tracht het op te
heffen en aan zich te binden door het voor te
bereiden op de toekomst en door het werk te
geven. In Huize Driekoningen heeft deze jeugd
beweging een internaat voor meisjes geopend,
waar zU onder leiding der Vrouwen van
Nazareth hulshoudonderwljs ontvangen. De
meisjes vinden hier alles te doen wat tn het
gezin voorkomt. Hier evenals in Bouvigne wer
ken zU onder leiding van bevoegde leerareesen;
ook hier vormen zU een levensgemeenschap,
waar zU een opleiding en persoonlUkheldsvor-
ming krUgen, die haar geschikt maken voor
het verdere leven.
Na het verlaten van het internaat bUJft
daarom ook het contact met de meisjes be
staan. BU de Graal gebeurt dat door het club-
systeem, waarin de meisjes ook een onder llngen
band blUven bewaren. Daarnaast bestaat ook
het contact door de rUksarbeidsbemlddelaarster,
die rapporten uitbrengt, waarvan het afhangt
of de meisjes al dan niet haar diploma krUgen.
en beswaar, dat men vaak kan ervaren,
H tegen deze opleiding van de meisjes en
het onderbrengen in een kamp, is, dat dit
alles zoo weelderig is; dat de meisjes wennen
aan een luxe, die zU nog niet kenden; dat zij
groeien in een sfeer en in een rnileu, dat niet
het hare is. waardoor zU vervreemden van haar
eigen ouderlUk huis en van haar gewone omge
ving. Dit beswaar mist niet allen grond, want in
het kamp zUn de meisjes gehuisvest in een
omgeving en op een wjjse, die zU thuis niet
kenden. Maar dit behoeft toch niet verkeerd te
zUn. De luxe en de weelde van het kamp be
staat- bUna uitsluitend uit het ruime, frissche
en zonnige van de lokalen; met een aardige
en prettige aankleeding van de kamers, die
daarom echter nog niet duur behoeft te zUn.
Als de meisjes in het kamp wennen aan ruimte
en frlschheid, aan vroolUkheid en zonnigheid,
aan netheid en orde, kan het zUn, dat zU thuis
gebreken zien, die zU voorheen niet zagen.
Maar daarnaast wordt dan de waarschUnlUk-
heid heel groot, dat zU later in eigen huis deze
zelfde netheid en orde sullen betrachten, deae
zelfde frlschheid en zonnigheid zullen willen
bereiken en haar huis op dezelfde wijze smaak
vol en prettig zullen inrichten. Dit is een wel
daad niet alleen voor het meisje zelf en haar
toekomstig gezin, maar ook voor de heele ge
meenschap. Het kan zUn, dat de meisjes zich
in haar ouderlUke woning niet meer geheel en
al thuis voelen, maar meestal zal het zoo zijn,
dat zU ook daar meer blUheld kunnen brengen.
En daarbU nog: als de meisjes ontevreden zUn
met bestaande misstanden, is dit toch geen
verkeerde ontvredenheid. Het vervreemden van
haar eigen thuis is niet noodlg. maar al zou dit
al eens gebeuren, dan is het nog verkeerd, als
men deze meisjes, die over een tüd een eigen
gezin gaan vormen, zou opofferen aan de afge
stompte gewoonten van een ouder geslacht.
Het doel Immers is een toekomst te maken,
waarin de kinderen gelukkiger, blljder zullen
leven en met minder zorg dan de ouders, die
de zware nooden van dezen tUd te verduren
hebben gekregen, welhaast zonder voorberei
ding; die door het leven voor vraagstukken
zUn geplaatst, waarvan zU tevoren het bestaan
niet hebben vermoed. UlterlUk en innerlUk de
meisjes meer geschikt maken voor het leven
is het doel der Jeugdbeweging; hiervoor moet
zU breken met bepaalde gewoonten, hoe pünlUk
dit ook moge zUn voor een ouder geslacht
De plannen zUn toen eentgen tud blUven
steken en dit was te betreuren, omdat na de
succesvolle film „Pygmalion” iedere Nederland
sche filmvriend uitzag naar een voortzetting
van de Nederlandsche filmindustrie, die naar
aller oordeel eigenlUk pas met „Pygmalfon' be
gonnen was. Gerulmen Ujd bleef het stil en
ware het jubileum van H. M. de Koningin niet
aan de órde geweest, we zouden langen
niets omtrent nationale filmopnamen hebben
vernomen.
het
en
dienstbode,
echter een
omdat men heelemaad onderaan begonnen was
en zoo een aantal asociale elementen bU deze
groep kreeg. De volgende malen zorgde men er
voor, dat men de meisjes koos uit een ander
milieu en van toen af ging het beter. Men
richtte Bouvigne in als lang kamp voor de
meisjes, die opgeleid werden tot dienstbode,
onder leiding der katholieken, terwUl men in
Oosterhout een kort kamp heeft, waar men
eenige selectie kon toepassen; niet echter
tn dien zin, dat men alleen de allerbesten uit
kiest, maar soo, dat men de slechte elementen
kan weren, die een kamp zouden kunnen laten
mislukken.
De meisjes werden in Bouvigne opgeleid tot
dienstbode, maar men mag dit niet beschouwen
als doel. Het is meer een middel om het eigen-
lUke doel te bereiken; het voornaamste is de
persoonlUkheidsvorming. In Bouvigne maakte het
meisje de periode mee, waarin haar persoon-
lUkheid gevormd wordt zoodanig, dat de over-
gang van het leven door en op school naar
het leven in de maatschappU voor haar geen
plotselinge verandering meer beteekent. Het is
het einde van de school en het begin van het
leven, waar zU de eerste passen zet met be
hulp van goede leiding; waar haar gewezen
wordt op de gevaren niet alleen, doch ook op
het schoone en het goede, dat het leven brengt,
doch dat een gevaar kan zUn, als de meisjes er
onkundig van zUn. Een van de voornaamste
middelen behalve de godsdienstige voor
deze persoonlUkheidsvorming is de opleiding
tot dienstboden, de opleiding tot het huishou
delUk werk.
De ervaring is, dat de meisjes zich gaarne
geven aan het huishoudelUk werk, liever dan
aan het werk in de fabriek. Het is een vol
komen verkeerde meening, dat de meisjes liever
naar de fabriek zouden gaan, of dat zU daar
meer zouden verdienen.
Toch zal men niet geheel en al kunnen voor
komen, dat meisjes gaan werken op andere
wijze dan als dienstbode en hoewel dit minder
wenschelUk is, kan men het niet zonder meer
afkeuren. Nu is het bekend, dat de meisjes
vaak, reeds vrU vlug, als ze naar de fabriek
gaan bedorven worden. Daarom zou Mgr.
Frencken zoo gaag zien, dat alle meisjes als
zU van school komen eerst een tUd verblUven
in een kamp en dan pas een werkkring aanne
men.7 Als het zoover zou komen, dat de patroons
geen meisjes meer aannemen, tenzU na bet
doormaken van een kamp, zou men niet meer
zoo bevreesd behoeven te zün voor de onschuld
van het meisje. Dat zou daarenboven ook
economisch zeer nuttig zün, want als de meis
jes een kamp hebben doorgemaakt, werken zü
beter, omdat zU meer plichtsbetrachting heb
ben. Zou deze wensch in vervulling gaan, dan
is het wellicht Moodlg, dat er ook kampen
komen met een andere opleiding, büv. tot
atellersmeiaje, of een kamp, waar een textiel
school is gevestigd.
De pn^luctiemaatschappü .Neerlandia" heeft
met deze fHm op zün minst een uitnemend en
dankbaar onderwerp gekozen, dat niet zal na
laten het publiek aan te spreken en dat, naar
wü hopen, door Zelnik met goed begrip" en res
pect voor de filmkunst in beeld zal worden
gebracht.
De bedoeling van '„Neerlandia” is reeds be
gin Augustus de werkzaamheden aan te van
gen om in de eerste helft van October de pre
mière van „Vadertje Langbeen" in de City-
Theaters te Amsterdam, Den Haag en Rotter
dam te doen plaats hebben.
De* minister van Economische Zaken, gelet
op artikel 13 van het crisis monopoltebeslult
1933 en op zün beschikking van 17 Maart 1938,
zooals deze laatstelUk Is gewüzigd, heeff goed
gevonden genoemde beschikking te würigen In
dier voege, dat het daarin bepaalde wordt ge
lezen als volgt:
„Het prUsverschll voor aardappelen waarvan
de invoer plaats vindt in het tUdvak, aanvan
gende met ingang van 1 April 1938 en ein
digende met Ingang van 1 Augustus 1938 vast
te stellen op f 3 per 100 K.G. netto."
Uit het bovenstaande, aan de Staatscourant
ontleende, bericht blükt, dat de voorgenomen
verhooging van het prUsverschll voor aard
appelen van f 3 op f 5 voor jdit seizoen niet zal
doorgaan.
vele vereenlglngen, die mee trokken. De stoet
duurde ruim 40 minuten en bewoog zich in eer
biedige deining langzaam naar het St. Janskerk
hof, waar de hoogeerw. heer F. B. J. M. Fllbry,
plebaan van de Kathedraal van St. Bavo te
Haarlem, de feestpredikatie uitsprak, die door
middel v*h luidsprekers voor de duizenden bede-
a artgangers goed verstaanbaar was.
Na de predikatie werd de zegen met het Al
lerheiligste gegeven en vertrok de processie om
streeks één uur van het Bt. Janskerkhof.
De Hoogeerw. heer H. F. Frank, deken van
Hilversum, droeg het Allerheiligste.
Ook nu weer stonden, ondanks het minder
gunstige weer, duizenden langs den weg ge
schaard om het trekken van de kleurige en fleu
rige processie gade te slaan.
Bü de St. Janskerk teruggekeerd, werd het Al
lerheiligste op het altaar van de loggia der Ba
siliek geplaatst en werd door pastoor Smals uit -
Harre veld met luide stem bet gebed van St.
Jan den Dooper gebeden. De verzameld» menigte
zong daarna gezamenlük een jubelend Te Deum
en Tantum Ergo. Tot slot werd daarna door den
Aartsbisschop de zegen met het Allerheiligste
gegeven over de eerbiedig neergeknielde menigte,
terwUl bazuingeschal en tromgeroffel weerklon-
ken. Met het zignen van het St Janslled werd
deze bijzondere plechtigheid besloten.
gssn paus, geen bisschoppen geven aan de
Lmolieke geloovigen zooveel dringende verma-
I^Tgnm. zooveel bezonken adviezen, zooveel
l(Wrdringende suggesties air de nlet-katbolieke
pen gewoon is te doen. Men klaagt in anders-
jaikende kringen wel eens, dat de katholieken,
di, pch onderwerpen aan de strenge kerkeljjke
jjasrchie en ha$r geestelüke discipline zoo
„mjg vrü zouden zü" van oordeel, meening of'
ivscüe. Het is best mogeljjk, dat zü zich wel-
ntf vrij gedragen vaak aanzienlük minder
„J dsn bet kerkelük gezag gaarne gedoogt!
asar bet is zeker, dat hun vrijheid veel gerin-
pr «oude wezen, moesten zü zich onderwerpen
„n de Tele voorschriften van hun poli-
oete of wUsgeerlge tegenstanders. Want dezen
peten precies, hoe wü als katholieken zouden
moeten denken en reageeren. ZU houden het
mm voor oogen met een nauwkeurigheid en
ten stiptheid, waarbU de meest omschreven be
palingen van het kerkelük wetboek eenvoudig
vlotte slordigheidjes lUken. Indien wü waarUjk
katholiek waren zoo beweren zü - moesten
rif ons verzetten tegen dit, ons laten gebruiken
toor dat, ons met walging afwenden van dezen
m vooral bet oor leenen aan genen.
Doch *7m alle instanties in Nederland, die
I m* op de* wijze voorschrijven, wat wü zou
te moeten dcen, is er geen zoo Overig als de
tedsetie van Volk en Vaderland en van het
Nationale Dagblad. Iedere week bevatten dóze
organen van de nationaal-sociallstische beweging
In Nederland (leider: Ir. A. A. Mussert) een
wd haast volledig vademecum voor den op
rechten katholiek. Inderdaad een „vademecum”
ta den letterlükeh zin van dit woord, dat im
mers ultnoodigt, te volgen. De oprechte katho
liek, volgens de voorstelling van deze redactie,
heeft zeer vele verplichtingen. HU heeft zelfs
de verplichting, te luisteren naar het maanwoord
ran ondergeteekende. Dit kan de oprechte ka
tholiek persoonlük lezen in het nummer van
.Volk en Vaderland" van 17 Juni 1938, waaruit
de belangwekkende vermaning in haar ge
bed ovememen
De katholieke letterkundige Anton van Duin
kerken sprak bü de herdenkingsfeesten in zün
vaderstad Bergen op Zoom een feestrede uit,
waarvan wü het slot in de büzondere aandacht
willen aanbevelen. Van Duinkerken sprak daar
over onzen plicht, waarvan dit feest de deel
nemers moge doordringen, om bet edelste wat
rij van bet voorgeslacht ontvingen: den adel
van onzen volksaard, aan bet nageslacht over
te leveren. Een waar woord en dat met nam»
in de kringen van het politieke katholicisme
wel eens overwogen mag worden. Want het is
In die kringen thans mode cm zich met veel
misbaar te keeren tegen „nationalisme” en „ras-
vergoding” en daarbU te vergeten, dat men zelf
verzuimd heeft de deugden te beoefenen, tegen
welker excessen men zegt te willen strijden.
Tegen overdrüving van een deugd heeft alleen
rifht van spreken, wie zelf deze deugd beoefen
de, en wü kunnen ons niet herinneren, dat
het politieke katholicisme ooit in gezond na
tionalisme. in gezonden strijd voor eigen ras
en volksaard heeft uitgeblonken. Veeleer beeft
men zich daar verhoovaardlgd op zjjn interna
tionalisme, en geringschatting voor eigen ras en
eigen volksaard aan den dag gelegd. Anton
van Duinkerken'» vermaan was dus een woord
van pas en moge als zoodanig de aandacht vin
den. die het verdient.
De zco welwillende redactie, plotseling over
tuigd van onze autoriteit op het gebied van ge
zond nationalisme, zal niet anders dan toejui
chen, dat wü haar vermaning, toch vooral naar
ons te luisteren, (Jan onze katholieke lezen
overbrengen, want ze moet wel meenen, dat
deze vermaning vooral voor katholieke lezers
van belang is.
Welnu dan: waarom zou een politiek katholl-
dsme verkeerd zün en een politiek nationalis
me geoorloofd? Is de nationale saamhoorlgheid
niet een te groot goed om door de politiek te
worden geschonden? WU meenen, dat wü de taal
van Volk en Vaderland spreken door onzen af-
«chuw kenbaar te maken Jegens een politiek
en deswege ongezond nationalisme I
Een gezond nationaal besef erkent inderdaad
het edele van onzen volksaard, al Is het niet
blind voor de fouten, noch voor de bedreigln-
|en, waaraan deze adel bloot staat Het weet,
dat alle menschen In alle landen en bü alle
volkeren geboren worden met Instincten, die
hun bevrediging zoeken op ander gebied dan
waar men kan spreken van adel. Het maakt
zich in dit opzicht geen Illusies tegenover den
mensch in het- algemeen, noch tegenover den
I Eederlandschen .mensch in het büzonder.
I Zulk gezond nationaal besef beschouwt
I ook den adel van onzen volksaard geenszins
I als een natuurproduct, maar als de verworven-
I heid van een eeuwenlangan, gezamenlük gestre-
I den cultuurstrijd, waarin de rede, voorgelicht
I door het geloof en geprikkeld door de naasten-
I liefde (want het was een chrlstelüke cultuur,
I die bü ons dezen adel vestigde) den ban van
I de booze begeèriükheden tracht te breken.
I Gezond nationaal; besef gaat er van uit, dat
I deze cultureele verworvenheden niet megen
I Prijs geven, want dat zü het heil van ons volk
verzekeren. Het gelooft, dat wü deze verworven-
I heden vermeerderen moeten door cultureelen
I arbeid, dat beteekent: door het bedwingen van
I de natuur.
Gezond nationaal besef zal dan ook het ver-
I zet van de rede tegen het ras,- dat wil zeggen:
I het verzet van het menschelUke in ons tegen
I het dlerlüke in ons, op alle wijzen bevorderen.
Het zal zich wel hoeden, te ontaarden in een
Politiek en partüdig „nationalisme", hetwelk de
rasinstincten uitspeelt tegen het redelük be
dwang en tegen de christelUke liefde.
®r is geen gezond nationaal besef denkbaar
wear men niet waakzaam is tegen de rasyer-
I loding, deze vUandin van elk gezond besef. Er
i» geen gezond nationaal besef 0enkbaar, waar
“en niet afkeerig is van een „nationalisme”,
dat den volksaard beschouwt als een louter
Patuurproduct en dat op grond van deze be-
•ehouwing den godsdienst, die den volksaard
•den, de naastenliefde, waardoor de volksaard
’ruchtbaar wordt in waarachtige dienstbaarheid.
r°or vüandigè machten aanziet en ze wil onder
drukken.
wü weten wel, dat deze bedoeling wordt
ontkend! Maar hetzelfde nummer van „Volk
Vaderland") dat de katholieken vermaant,
5
i
