Diocesane Katholiekendag te Alkmaar
Beteekenis
film
van
en
radio
2000 GELOOVIGEN
AANWEZIG
t
He
V
Pc l<f C&KfOM Kefboiigitcndfia te Ato&flor, Tl&fnt'dé reds van Z. S&. Mgr. Huilers, Bisschep van Haarlem
Jeugd defileert voor
den Bisschop
„DE TRIOMF VAN ST. THQMAS
VAN AQUINO*
Plechtige onthulling van schilderij
in Dominicanenkerk te Zwolle
1
Telegrammen aan Paus
en Koningin
MAANDAG 4 JULI 1938
IIIIHIIIHIHIMIIIIIIIIinilllltlllHIlfllllllHHIIIIHIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIIIIHIIimmNHM
UNMIllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIinilllllllllllHIIIHIIHIIIimillllllllllllllHIIIIH
as
o
e
het
Met groote belangstelling aanschouwt de Bisschop het défilé der jeugdorganisaties
er-
er-
plaats te midden der
gast
W elkomstwoorden
c
Een samenvatting
De kerkelyke viering
in
De K.R.O. vooraan
de
Pontificaal Lof
van
Hulde van de jeugd’
onder
It
A
l -
zomerweer
m overe
lichting.
waren getuige
manifestatie.
ieei
pen
We
Itja
en
De houding van de katholie
ken tegenover de film
Daarbij kwam dat Vadér-Blsschop, met Zijn
hooge tegenwoordigheid dit feest van katho
lieke saamhoorigheid heeft willen opluisteren,
welke eer door katholiek Alkmaar op hoogen
prijs werd gesteld. Van talrijke huizen wap
perde de vaderlandse!» driekleur, en groot was
telkens de belangstelling, wanneer Zijn Hoogw.
Excellentie zich in het openbaar vertoonde.
A sa Sainteté le Pape
Citta del Vaticano.
belangstelling voor de moderne katholieke Ra-
dio-actie, om deze mogelijk te maken in dienst
van Koning Christus. (Applaus).
1 in den hoek, t
ramen van Raimond
esje
we
pjes
met
Luw
kop
valt
Iden
r 6
be
llijn
Ldat
Lor-
0
7
Voordat Z. Hoogw. Excellentie zich naar den
muzlektuin begaf, kreeg de georganiseerde
jeugd de gelegenheid den Bisschop haar hulde
te bqtulgen. Te midden van bestuur en Eerw.
Geestelijkheid had Monseigneur plaats geno
men bij de St. Dominicuskerk op de Laat. Voor
afgegaan door de Harmonie St. Caecllia trokken
de kleurrijke groepen met haar banieren in
pittig marschtempo langs den Bisschop, waarbij
de vaandels een eerbiedigen groet brachten.
Zeer velen woonden deze korte, maar indruk
wekkende plechtigheid bij.
„Het komt dus op daden aan,
over de beginselen zyn
wy het eens"
fceW-aML 1
daagschen rnensch
alleen In Nederland
-
Het hoogtepunt van den dag
In den muziektuin hadden zich een paar dui
zend geloovlgen, van heinde en verre gekomen,
verzameld.
Door de goede aorgen van architect P. J.
de Kort was hier alles tot in de puntjes in
Orde, allen hadden goede zitplaatsen en de
regeling was perfect
In den muziektuin had de,. Eerw. Broeder
Gomarus een Altaar gebouwd, dat met tapijten
en bloemen smaakvol versierd was. De luld-
sprekersinstallatle van de Firma Ypma werkte
feilloos en het was een genot in dezen heerlij
ken tuin eenige uren te vertoeven.
Toen Monseigneur met zijn gevolg gearriveerd
was en St. Caecllia de Paushymne had gespeeld
Z H Krc Mgr. J. P. Huiberg temidden der autoriteiten op den XIV en KathoHehen-
dag te-dlfcmaar -
De bekende K.R.O.-propagandist. Paul
Waart begon met te herinneren aan de Pause
lijke toespraak na het Eucharistisch congres te
Budapest, waarbij de radio het mogelijk maak
te, dat het Pauseljjk woord door mlllloenen ge
hoord werd, om er tenslotte op te wijzen, dat
de radio-geschledenls nog slechts 20 jaar oud is.
Bjj de ontwikkeling van de radio ging Neder
land voorop en de feiten bewijzen het, dat het
nog de eerste en voornaamste plaats Inneemt;
in Nederland begon de Radio-omroep als eer
ste in Europa en vele andere landen hebben
ziek naar Nederland gericht als lichtend voor
beeld.
Nadat de- radio voor zakelijke en amuse-
mentsdoelelnden gebruikt was, begon men in
'23 in ons land de radio in dienst te stellen
van de cultuur en de invloed op cultuur en
godsdienst deed zich al spoedig gevoelen.
Het was een eenvoudige Amsterdamse!»
nam de hooge
autoriteiten.
Aanwezig Wifen Om. Mgr. Taskin, Mgr. v.
d. Tuyn, Deken van Den Haag, de Kamerleden
van den kring Den Helder, w.o. de Zeer Eerw.
Pater Beaufort, de Deken van Behagen, zeer
veel Eerw. Heeren Pastoors uit Noord- en Zuld-
holland, leden van het Hoofdbestuur en tal
van katholieke burgemeesters en Statenleden
uit den omtrek.
Nadat de Voorzitter, Ir. Feber. nog een slot
woord had gesproken, waariq, hij dahk bracht
aan het Uitvoerend Comité en opwekte het ge
sprokene in daden on* te zetten, zoodat op 3 Juli
1938 van Alkmaar wederom „de Victorie" sou
beginnen, werd een Pontificaal Lof gehouden.
De jeugdorganisaties met hun vaandels schaar
den zich om de tot altaar verheven muzieknlg.
Ditmaal werd de Bisschop geassisteerd door
de Hoogeerw. heeren E. P. Rengs en O. Kruis
als troondiakens. terwijl de paters Dnmtntearew»
en Dom. VI erge 1 O8.B. de verdere assistentie
verrichten. De geloovlgen zongen de lofgezangen
onder begeleiding van den heer Joh. Kuiper en
het St. Dominlcuszangkoor.
Een diep ontroerend moment was het, toen
de zegen met het Allerheiü*te werd gegeven
en de duizenden in devote aanbidding in dit
heerlijk stuk natuur lagen neergeknield.
Na den zegen klonk de jubelende Pauahymna
opnieuw tot slot van deeen aoo heerlijk geslaag
den Katholiekendag.
De XIVe Diocesane Katholieken
dag, welke dit jaar te Alkmaar in
.den stedelijken muziektuin werd ge
houden, ia in alle opzichten een
groot succes geworden.
Het prachtige, koele
maakte het verblijf in den fchitteren-
den, lommerrijken tuin tot iets heer
lijks en twee duizend geloovigen uit
het geheele Diocees, maar speciaal
uit Kennemerland en West-Friesland.
van deze grootsche
De heer Bernard Verhoeven, die dit onder
werp inleidde, begon met de film te schilde
ren als wonder van techniek en wees erop, dat
de film in een halven menschenleeftyd ge
worden is van kinderspel tot wereldheerscher.
Vanwaar die -macht? Het beeld spreekt dui
delijker tot het menschenhart dan het gespro
ken woord en nog meer het beweeglijke beeld.
De filmstudio's zijn geworden tot droomfa-
brieken. de film tot een mechanisch fabrikaat,
tot confectie; het publiek wordt geamuseerd
met droomen In blik en de celluloid-band moet
aanvullen, wat de loopende band van de mo
derne fabriek in het menschenleven heeft
vernield.
Waren echter die droomen, die den menschen
worden gegeven maar meer hemelsch en min
der agrdsch. Het publiek wordt gevoed met
erotiek, schijnschoonheid eh illusies.
De film eindigt waar het leven begint; er
zjjn in de film veel kussen, maar weinig kin
deren; doch kinderen zjjn belangrijker dan
kussen. Hoe vaak verloochent de film de diep
ste realiteit van het leven. Godsdienst en het
Om 10 uur 's morgens werd in de St. Lau-
rentluskerk een pontificale H. Mis opgedragen.
Behalve honderden geloovigen hadden zich tegen
dat uur de jeugdorganisaties der stad met hare
vaandels en banieren opgesteld, .die den Herder
van het Diocees een eerbiedigen groet brachten
BU den Ingang der kerk werd de Bisschop
opgewacht door een grootan stoet geestelijken
en terwijl het parochieele zangkoor het ,.Sas-
cerdos et Pontiflce” zong, schreed Monseigneur
zegenend door de geheel gevulde kerk. Bij het
Altaar van het H. Bloedmlrakel knielde de
Bisschop eenigen tijd biddend voor het Taber
nakel, waarna de plechtigheden een aanvang
namen. Bjj het opdragen van *het H. Offer
werd Z. Hoogw. Excellentie geassisteerd door:
den Hoogeerw. Deken E. P. Rengs als Presbyter
Assistens, de Zeereerw. heeren A. Oorsprong
O. P. en W. d. Mbl O. P., pastoors der beide
Domlnlcanen-parochles als Troondiakens, den
Weleerw. kapelaan M. O. van Stijn als diaken
en den Zeereerw. Rector J. Poon als Sub-dlaken.
De verdere assistentie werd verricht doer dc
volgende Zeereerw. Heeren; Rector zyistra, de
kapelaans E. Pronk en C. v. d. Knaap en J.
v. d. Hoek en Pater Marcelis O. P.
Het mannen- en knapenkoor der parochie
rong onder leiding van den heer A. Klooster
en met begeleiding van den organist den heer
G. Klebert, de wisselende gezangen, terwijl de
geloovigen onder leiding van Kapelaan W. Geels
de Engelen-Mls uitvoerden.
Na het Offertorium zong het koor het Adoro
Te van A. CappeUe en na de H. Mis het Lau-
date van Perosi.
In de kerk waren o.m. tegenwoordig ver
scheidene leden van het Hoofdbestuur en mr.
J. B. Bomans. Op het priesterkoor hadden zeer
veel Eerw. Geestelijken plaats genomen.
In de Dominicaner 8t. Thomaskerk te ZwoUe
is Zondag het schilderij onthuld van Willem
van Konijnenburg „De triomf van St. Threnas
van Aqpino."
Aan deze plechtige handeling, die verricht
werd door den prior van het Zwolsche klooster, j
pater M. W. J. van Kalmthout, ging een plech-
tige Hoogmis vooraf, die eveneens door den i
prior gecelebreerd werd, met assistentie van d
de paters Luyckx en Ludwig uit Huissen.J
Prof. dr. B. M. Molkenboer OP. hield eenfr-
predikatie naar aanleiding van den tekst ,.TwW
het midden der gemeente hebt gij uw mond
geopend.” Spr. zeide hierin, dat ,JDe triomf
van St. Thomas van Aquino” den geloovigen
den strijd en de beteekenis van een grootte
heilige wil voorhouden.
Het schilderij, opgesteld
de gebrandschilderde rame
Bergen een diffuus licht doorlaten, bedoelt
invloed voor te stellen, dien de kerkleeraar 4
de zjjn geschriften heeft uitgeoefend.
I Tal van burgerlijke en kerkelijke antotMI
De voorzitter van het uitvoerend comité, de
heer mr. D. Bosscher, Tekende het zich eer.
hooge eer allen Harteiyk welkom te mogen
heeten; vooral Mgr. Hulbers, als vertegenwoor
diger van het hoogste kerkelfjk gezag in dit
diocees heette spr. welkom Z. H. Exc. de ver
zekering gevende, dat de komst van den bis
schop door alle aanwezigen op hoogen prijs
wordt gesteld. Spr. hoopte, dat deze dag den
bisschop nog lang in aangename herinnering
mocht blijven.
Spr. deelde voorts mede, dat de burgemeester
van Alkmaar wegens verblijf buitenslands ver
hinderd was en wilde voorts nog-een uitsonde
ring maken door speciaal den H. E. Deken
Rengs welkom te heeten, hem dankend voor
zijn medewerking aan de voorbereiding van
dezen dag.
De voorzitter van het hoofdbestuur, !r. L.
J. M. Feber uit Den Haag, heette op zijn beurt
allen welkom; in het bijzonder bracht spr.
Z. H. Exc. den Bisschop van Haarlem zjjn eer
biedigen groet; Uw tegenwoordigheid, aldus spr.,
geeft aan den katholiekendag bljzonüeren
luister, temeer, daar we Uw aanwezigheid mo
gen opvatten als een sanctie van de bisschop
pen aan de - katholiekendagen en een bewijs,
dat het hun wensch is, dat deze actie met
de meest mogelijke kracht worde doorgevoerd
Wij zijn, aldus vervolgde spr., hier niet ge
komen als organisaties, als arbeiders, of werk
gevers, als boeren, tuinders of middenstanders,
maar als katholieken in den ruimsten en den
besten zin van het woord om ons te confron-
teeren met ons zelven en met God.
Spr. leidde vervolgens de sprekers en hun
onderwerpen over radio en film, de schoonste
vruchten 'Van de moderne techniek in, om er
tenslotte op te wijzen, dat het niet zonder be
teekenis is, dat deze katholiekendag wordt ge
houden in de onmiddeUljke nabijheid van
Egmond, waar eens de grondslag gelegd werd
van de Nederlandsche katholieke cultuur;
dit teeken van Egmond opende spr. dezen
diocesanen katholiekendag.
huwelijk spelen geen rol meer; en wjj slikken
dat goedschiks.
De diepste realiteit van het Christendom
wordt verloochend en men onderschat de
kracht van het geabonneerd zijn op deze ver-
tooningen.
De bioscoop is het asyl geworden van de
armen, de onbevredlgden en de dorstigen; doch
zij worden er nog armer, nog minder bevredigd
en nog dorstiger. Voor de jeugd is de bioscoop
een ïevensfactor van zeer ingrijpende beteeke
nis en aan de wassende misdadigheid onder de
jeugd is de film niet vreemd.
De mondaine film met zijn illusies en on
waarachtigheden is als een lintworm, die het
weerstandsvermogen uitholt.
De bioscoopbezoeker is geworden tot de ga
leislaaf van den filmband, zooals de arbeider
in de moderne fabriek de slaaf van den loo
penden band.
Als wjj zouden hebben te kiezen tusschen
de film aanvaarden zooals zij reilt en zeilt,
of haar verwerpen, zouden we wellicht
laatste kiezen, doch het zou zijn het schoone
kind wegwerpen met het vuile badwater. Doch
we zujlen nimmer voor die keuze gesteld wor
den. Daarom moeten we komen tot eigen in
vloed op de film. Allereerst door invloed op i
de filmkeuring, door te streven naar verster
king van den invloed van de Christelijke le
vensopvatting als keurtngsnarm in de Rljks-
fllmkeuring. v
Daar de Christelijke volksgroep zich van de
film afzijdig houdt, zijn wjj aangewezen het
christelijk sentiment in onze natie op film
gebied te verdedigen en te vertegenwoordigen,
hetgeen onze taak in dezen buitengewoon ver
antwoordelijk maakt. t
Voorts dient de Katholieke filmkeuring te
worden vervolmaakt dbor de Invoering van de
bindende nakeuring der A- en B-fllms.
Na de eensgezindheid In de voorlichting,
moet er ook eensgezindheid wezen van den
invloed der katholieke bioscoopbezoekers; daar
pastoor, die tot zichzelf sei en tot anderen
wat zij kunnen, dat moeten ook wjj aan
kunnen; hy begreep tijdig, dat de radio een
groeten invloed zou krfjgen.
Door het tijdig beslag leggen op een gedeelte
van den zendtijd, toen er nog maar één zender
ter beschikking stond, ontsnapten de katholie
ken aan een groot gevaar, het gevaar dat an
dere omroepvereenigingen liepen, die te laat
haar aandeel in den zepdtljd vroegen.
Men begon den invloed van dé Radio te be
vroeden en het was de strijd, dien wij katholie
ken op het gebied van pers en onderwijs had
den gestreden, die ons geleerd had. dat wij niet
neutraal konden blijven staan tegenover de
radio, dat we ook op dit terrein kleur moesten
bekennen.
Dat we ook de radio moesten aangrijpen als
een middel, om ons rijke geloof uit te dragen.
Lenin wendde de radio aan in dienst van dc
wereldrevolutie en Goebbels wist, dat hij, door
dat hü de beschikking had over de radio in
Dultschland, de revolutie van 5 Maart *33 ge
wonnen zou worden.
De radio heeft invloed, ten kwade, maar ook
ten goede.
Radio is ten deele gesproken, journalistiek,
maar zooals een krant een weerspiegeling Is
van de levensbeschouwing van de leiding, zoo
met den ra<l^<>-omroep
Be invloed van de radio is groot: kardinaal
Faulhaber heeft één kathedraal tot zijn be
schikking. maar de eene microfoon van Goeb
bels heeft meer invloed dan vjjf kathedralen
Dat de radio ook een gevaar kan zijn, heeft
Z. H. de Paus in Zijn encyclieken duidelijk
betoogd. Spr. weidde hierover uit aan de hand
van de uitzendingen door verschillende radio-
om roe pen.
Een radio-omroep, die alleen amusement
biedt, lijdt aan bloedarmoede; door niet te
spreken over God, Kerk en zedeleer, vergeten
we God; ook een radio kan niet neutraal zijn.
De radio is school, sportterrein, pers, schouw
burg en-ten-deele-kerk tegelijk; zij geeft alles “te het g^elm van de kracht van onze actie,
voor allen. 'T'- U1--- --
Maar als wjj een keuze hebben, dan is er
geen twijfel of we moeten kiezen die radio, die
gebruikt wordt ten goede, die gericht is op
God en op de eeuwigheid.
De radio is schuldig aan den afval van ve
len, doch z(j heeft ook de verdienste van vele
bekeeringen.
Wjj zijn ons bewust, dat de concretiseerlng
van de katholieke idealen belichaamd is in den
Katholieken Radio-Omroep; de wljdschheid van
Europa is ons niet genoeg; wfj zijn getreden in
dén wereldomroep.
Spr. wees voorts op de vooraanstaande po
sitie. die katholiek NederAnd op het gebied
van de radio inneemt tegenover de katholieken
tn andere landen, waar de positie van de ka
tholieken zooveel anders is dan bij ons. Van de
350 Europeesche zenders zjjn er drie katholiek;
de Vaticaansche, één in België en één in Ne
derland; en van deze 3 is alleen de KJt.O. vol
waardig in staat zich te meten met het bui
tenland. In Amerika, waar «10 zenders zijn, be
schikken de katholieken wekelijks over 100
uren van 30 40 minuten; daar moest men
173.500 dollar bijeen brengen voor een 50 zend
uren per jaar, terwijl wij hier de beschikking
hebben over 54 uren per week.
Spr. kwam hierna tot de conclusie, dat wij
katholieken met de Radio een geweldigen in
vloed kunnen uitoefenen en het licht van ons
H. Geloof kunnen laten schijnen op de dingen
van den dag; een programma kunnen geven,
dat den katholieken geest ademt, een pro
gramma, dat verantwoord is.
Maar daartegenover moet staan een invloed
van alle katholieke luisteraars, die zich willen
stellen onder den invloed van het programma
van den KR.O., om zoodoende mede te helpen
aan den opbouw en instandhouding ervan.
Spr. eindigde met een woord van lof aan
den pionier van den K R. O., pionier in Ne
derland en de wereld. Pastoor Perquln, den
Dominicaan, die in de microfoon een nieuwen
kansel zag. Na Pastoor Perquln in aller gebed
te hebben aanbevolen vroeg spr. allen Neder-
landschen katholieken hun warme, intensieve
'De katholieke bioscoopbezoekers moeten be
wust gemaakt worden van hun taak en den
steeds lichtzinniger wordenden films een reso
luut halt toeroepen.
Hoe komen are tot de verwezenlijking van de
stichting van een Nederlandsche divisie van
het Amerikaanse!» Legion of Decency, het
legioen van de eerbaarheid 1
De katholieken zjjn de beste bioscoop-klanten
en alleen, als wj) een gedisciplineerd eenheids
front vormen, kunnen we met resultaat met
de bioscoop-magnaten onderhandelen; het is
ons echter niet te doen om machtsmanlfesra-
tle. wjj willen het bioscoopbedrijf gunstig be
ïnvloeden door opvoering van het moreele en
cultureele peil der bioscoopvertooningen.
Door onzen steun aan de goede film, maken
we de slechte film overbodig. We zien graag,
dat het den bioscopen goed gaat maar dan niet
op de laatste plaats in zedelijk opzicht. Wjj
aanvaarden de film als optimist en de bios
coop als realist.
In eigen kring moeten we zorgen voor de
distributie van de goede film, vooral voor de
jeugd, die we niet moeten opvoeden tot bios-
coopmenschen,' maar tot menschen, die alleen
de goede film op prijs stellen.
We moeten de bioscoop saneeren, door weg
te blijven als er een'slechte film draalt.’maar
ook door aanwezig te zijn als er een goede film
vertoond wordt.
Dan verrichten we apostollschen arbeid en
werken we aan het. geestelijk welzijn van ons
volk. De K. F. A. wil niet den ondergang,
maar den opgang van het bioscoopbedrijf; zij
wil de standing van het filmbedrijf verhoogen.
Er lg reeds een front; maar het is pas één
front, als het massaal is; het leidend woord
van de bisschoppen wordt reeds door alle lei
ders aanvaard; moge de volgzaamheid van het
katholieke volk dezelfde zjjn.
De film is een muze, door menschen ge
maakt, een muze, wel licht en zwevend, doch
de engelenwieken ontbreken er 'nog aan.
Aan ons katholieken te trachten de ftlm-
muze engelenwieken te geven. (Applaus).
Toen beklom Z. Hoogw Excellentie self het
podium en sprak als volgt:
Aan het einde van dezen Katholiekendag
past het Ons een woord van oprechten dank
te spreken aan allen die tot het welslagen
daarvan hebben medegewerkt.
Bijzonderen dank aan de sprekers die op
zulk een overtuigende wijze onze katholieke
opvatting over deze hoogst actueele onderwer
pen hebben uiteengezet. Hun woorden en con
clusies moeten herhaaldelljk worden vastgelegd
en overwogen.
Dank aan al degenen die hier gekomen zjjn,
niet alleen om met onverdeelde aandacht te
luisteren, maar meer nog om door hun tegen
woordigheid te getuigen, dat zjj met hetgeen
hier gezegd is instemmen en dat zij doordron
gen zjjn van het groote en vitale belang dat
voor het katholieke leven gelegen is in katho
lieke film- en radioactie.
Nu hopen wij dat deze Katholiekendag zal
beantwoorden aan onae verwachtingen. Wjj ver
wachten daarvan heel veel goeds, een wel verant
woord krachtig en eensgezind streven, door het
goed gebruik van film en actie.
Het komt dus aan op daden. Met de begin
selen zfjn wü het allen volmaakt eens.
De moeilijkheid bestaat in de toepassing van
de beginselen. Daarom doe ik een beroep op u
allen, om hetgeen hier besproken la. eensge
zind in daden om te setten.
Ik doe een beroep op filmoperateurs en dis
tributeurs van radio, in hetgeen zU bieden
niet als gewonen norm te noemer wat rog pre
cies toelaatbaar is, maar te geven wat goed is;
wat opbouwt, wat sterkt, wat veredelt, wat ver
heft
Ik doe een beroep op de Katholieke pers,
haar voorlichting zoo hoogst noodzakelijk, maar
ook zoo hoogst verantwoordelijk. Moge zfj het
beoordeelen van filmvoorstellingen, den meest
dringenden plicht, om de zeden van ons volk
hoog en heilig te houden, toch steeds gedenken
en altoos fier en eerlijk beoefenen.
Dat zU op de filmen die niet echt geschikt
zjjn toch niet zoo de aandacht vestigen, name
lijk op hun artisticiteit dat het eigenlijk een on- -
gewilde reclame wordt en dat iedere waarschu- -p
wing daarbij wegvalt, al staat deze nog aéó uit-
drukkelijk vóórop of achteraan.
Als Is het nog zoo schoon of nuttig als uw
oog of hand, als het schade doet ruk het af en
werpt het weg. Ik doe een beroep op ailg goed-
willenden, op heel ons katholieke volk om geen
filmen te gaan zien, die niet aanbevolen kun
nen worden en geen radio te beluisteren die
gevaarlijk is.
Integendeel wij moeten krachtig en eendrach
tig de actie van de goede film en radio en dus
de Katholieke filmcentrale en K.R.O. steunen
en bevorderen.
Wanneer men ziet onbe houding principieel en
nationaal, dan kunnen wfj veel bereiken, dan
zullen ook; anderen zich richten naar ons, dan
zullen wij èft voor de eer van (JoüFèn vóör ons
eigen heil en voor onae medemenschen veel
goeds tot stand brengen. Dit hebben wij afga-
beden hedenmorgen, dat bidden wij ook he
den. In bljj vertrouwen op dat éénsgerind stre
ven gaan wjj nu God danken, om Zijn licht en
regen vragen voor de uitvoering van al onze
plannen.
Moge de H. Moeder Gods daartdi osma voor
spreekster en onze altijddurende beechermste
zijn. (Langdurig applaus).
Een groot deel der wereld leeft in een hei-
flensch klimaat, in welk klimaat film en radio
zijn geboren. Zuiver geestelijk zelfbehoud
eischt, dat wjj ons met deze twee moderne vin
dingen van den menschelljken geest bezig hou
den. want finders zal. vóór we het weten, mede
door deze twee de heideneche sfeer ons overwel
digen en zullen onze kinderen onze christelijke
sfeer niet meer kennen.
De eersten, die de groote beteekenis der film
hebben gezien, zjjn de bolsjewieken, die op een
artistiek welhaast niet geëvenaarde wijze door
de film een geweldige propaganda hebben ge
vdbrd voor hun Ideeën. De naUonaal-sociallsten
en dé fascisten volgden hen na en al mogen die
op het terrein van de film niet zoo geslaagd
zijn: op dat der radio zijn zij het bovenmate.
De Nederlandsche staat heeft een deel der
vraagstukken gezien en oefent op de film een
zeker, naar maatstaven van publiek fatsoen
geordend toezicht uit. Met de positieve zijde
van het vraagstuk bemoeide zij zich bijna niet.
Mét de radio liet de staat zich nog minder In.
De censuur op de films besprekend, zeide de
heer Kasteel, dat meer vrijheid van keuren door
de Katholieke filmcentrale noodzakeljjk moet
worden geacht, terwijl hjj ten aanzien van de
radio aandrong op grooten steun aan den K.R.O.
en onder eenige hilariteit van de aanwezigen
op het uitoefenen van beleefde critlek, als
mede op het gebruiken van de radio met mate
en verstand. Permanent uitmelken van de radio
leidt noodzakeljjk tot verdoovlng en groote ver
vlakking. Hoe edeler wy de radio gebruiken, hoe
edeler zy worden zal.
Ook ten aanzien van de film drong spr. aan
op het bevorderen van den goeden smaak. Het
maken van films is een ideëele zaak; voor het
schrijven van een scenario, een draaiboek, voor
het fotegrafeeren, het regisseeren en vooral het
monteeren zyn geest en genie noodlg, welke
men niet voor geld kan koopen.
Door de Katholieken worden de mogelijk
heden van de film vaak nog onderschat. De
helft van het bioscopen bezoekende publiek is
Katholiek, over 25 Jaar zal ongeveer 80 k 7o
van dat publiek tot de Katholieken behooren.
Dat is voldoende om het maken van Katholieke
films te rechtvaardigen, vooral, ómdat de kosten
vaak minder zjjn dan men denkt. Helaas is er ech
ter nog geen belangstelling genoeg, hetgeen te
wyten is aan de heerachende onkunde betref
fende deze aangelegenheid. Toch zal men in
die richting moeten werken, want het beste
en het voornaamste is, dat men positief te
werk gaat. Steun aan de Katholieke Filmactie,
die geen liefhebberij van een paar menschen
is. maar een onderdeel van de Katholieke actie,
die haar gezag ontleent aan de Bisschoppen van
Nederland, is hard noodlg. Ook pleitte spr. voor
het gebruik maken van de smalle film, als leer
school en verweermiddel.
Film en radio zyn even groote werkeiykheden
als de krant en het boek en het hangt van otis.
Katholieken, af, hoe ze zullen zyn. Helaas pikt
men tegenwoordig een bioscoopje en zuigt men
aan de radio met minder overleg, dan waar
mee men tn bus en tram een plaatsje ultsoekt.
Kennis van deae moderne middelen is nood
zakelijk. wl! men ze goed gebruiken en daarom
m sgmet recht gevraagd worden, voor film en
radio een leerstoel te stichten aan de universt-
teiten. evengoed als men ze heeft voor minder
beInagrijke zaken En de priesters, die college
krijgen in de geschiedensi der Kerk, mogen
evengoed onderricht genieten in de middelen
weMte voor het heden en de toekomst van de
Kerk van belang zyn. Ook deskundige bespre
king van de film en radio m de dagbladen ia
van groot belang; thans moeten beiden het in
de krant afleggen tegen voetballen en wlelren-
non.
i °P’°«ters is het. den kinderen
tarfilm en radio niet alleen het kwaad van het
goed te leeren onderscheiden, maar ook
kitsch van de kunst.
van de film en de
h*bb“ voorgesteld, zei spr tenslotte.
,at de Kefk’ verandering van alle tyden.
steeds opnieuw begint en daarby gebruik maakt
van alle middelen. Daarom moeten wy, ook ten
overslaan van radio en film aanpakken en wel
zonder vrees, met geestdrift en geloof, dan zullen
we zeker overwinnen (applaus).
wyi niemand zich voor de gedachtenwtsseling
had opgegeven, werden door Ir. Feber
applaus der vergadering, hierna de «tellingen
en conclusies der sprekers vastgesteld, alsmede
het amendement van den heer A. Putter uit
Delft op de stellingen van Bernard Verhoeven
betreffende de voorlichting door de KsthoMeks
Pers. Het amendement luidt:
„Vbor zoover die voorlichting door C-
Katholieke Pers gtechiedt. serge men er voor,
dat haar annonces en hybenoorenoe iiitMnUMwoonden de pteohtigheid* Ml.
Na de pauze gaf Piet Kasteel een samen
vatting der behandelde onderwerpen. Film en
radio hebben een dusdanlgen Invloed gekregen,
dat zy in staat zyn het geheele menschdom
te veranderen, wellicht meer nog. dan de uit
vinding der boekdrukkunst, welke gepaard ging
met de ontdekking aan Met Westen, de weg-
spoeling der klassieke Grieksche cultuur en
het uiteenvallen der godsdienstige overtuiging.
De invloed van film en radio op den heden-
is buitengemeen groot;
zyn ruim 300 bioscopen
met tezamen 200.000 zitplaatsen. Twintig pro
cent van de bevolking onzer groote steden
bezoekt wekelijks een bioscoop. hetgeen een
even groot aantal is als dat der katholieken,
die Zondags de H. Mis bywonen. In Neder
land zyn 700.000 bezitters van radiotoestellen
officieel ingeschreven, terwyi het' aantal aan
geslotenen op de radlo-dlstributlebedryven on
geveer 400.000 bedraagt. De moderne studio'3
der omroepvereenigingen zyn voorwerpen,
waaruit de overweldigende belangstelling voor
de radio blijkt; met hun om vang en kostbaar
heid kan zich misschien een enkele kathedraal
meten en het aantal menschen, dat er een
bezoek brengt is enorm.
Saint Fére.
Les cathollques du Diocèse de Harlem, unis
avec leur Evèque. one auJounThui examlné,
dlscuté et approfondi la question de leurt de
voirs relativement aux Inventions modemes
de Film et Radio.
Ils présentent k Votre Sainteté les homma
ges de leur amour filial, de dévourement fldélé?
et sollicitent Votre Bénédictlon Apostollque.
Aan Hare Majesteit de Koningin.
De Katholieken uit het Bisdom Haarlem,
met hun Bisschop vergaderd te Alkmaar, ter be
handeling van godsdlenstlg-sedeiyke vraagstuk
ken samenhangend met film en radio, maken
van deze gelegenheid gebruik om Uwe Majesteit
en Haar Konlnkiyk Huis bun oprechte Uefde
en onwankelbare trouw te verzekeren.
