WUl wf De avonturen van een verkeersagentje I S'Cet uttfaal i>. o. n. den daq i fORRIE 5 ij* r Nieuw-Amsterdam OPGERUIMD VRIJDAG 15 JULI 1938 I Langs een omweg Het banaanvliegje zs i I Mutatie» door beschieting met neutronen DOOR CHARLES GARVICE «F* S 1 V, r ,The Studio” prytt het werk der kunstenaars -ƒ - .7 - ■ver? ■r <- W] Gw» De danszaal op de Jiieuw-Amsterdam” wa- I I l»w J De strijd s ■gen, 1 e Km a streven naar schoonheid enkele pronkstukken of Opgeruimd opruimfestijn. Laat de dames nu maar wink’len, Laat ze nu hun gang maar gaan, Als ’t een beetje wü, dan komen Ze er opgeruimd vandaan! kiemen doodt Flacons 7» CL. I. 1J0 en L 1.J0. geliefde rtyler- u ^plotselinge Ie man bleef [n pet tikte, zijn O. zei Johan lachend, ik ben heelemaal niet bang voor dat soort avonturen. Het is in teressant, héél interessant. Maar je begrijpt, dat alles onder ons blijft, als een geheim tot in alle eeuwigheid.... Natuurlijk. Johan kreeg de brieven, bestudeerde de zaak grondig, en een week later maakte hij ook ken nis met de jongedame. Hij vond haar aantrek kelijk en had geen woorden genoeg, om uit drukking te geven aan zijn dankbaarheid jegens zijn vriend. t Is een schat van een meisje lief, ont wikkeld, en er ontbreekt niets aam Een paar maanden later had hij al den ver lovingsring aan zijn vinger. Je kunt me fellciteeren, zei hij tegen zijn vriend. Ik ga trouwen. Wil jy getuige wezen? Met genoegen. IIHIIIIIHIIIIIII^ Kien bQ verBas van sen bona een voet af een oog. Terwijl de scheidsrechter reeds met zijn horloge in zijn hand stond, om op tijd te blazen, maakten de muizen nog een goal. Van Kwaakhem had zich daarbij laten verrassen. eindigde in bet voordeel van de kikvorschen met 8 tegen 3. hebben. Vergeet me niet, lieveling. Voor altijd, je Guy.” Deze woorden werden gelezen op een kamer gelijkvloers, voor een stapel dossiers. De lezer kon zoowat veertig jaar wezen een knappe, slanke, donkerblonde man. Éérst scheen hij een beetje in de war. Hij las het briefje tenminste sssvMssssassssstaaeesvisnstsaateeMeeeoeoeeeoeoeM ^IIIIIIIIIIIHIIIII I Toen ze haar oogen lang genoeg op het adres had laten rusten, opende ze de enveloppe langzaam en zorgvuldig en nam er den brief u<L Het was haar eerste liefdesbrief en zij wilde er zoo lang mogelijk van genieten. GENEESMIDDEL TEGEN HUI OOP NDOENIN GEN p A *C «P <Mt blad Zijn ingevolge de veroekerlngsvoorwaarden tegen w-i bfl levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door w-i TEA bfj een ongeval met W”? QfA aaUvlvllLj O ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeertngen f OU»" verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen F OUo“ doodeUjken afloop F AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UIT ERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL i i; I I II— - Op den trouwdag maakte de weduwnaar ken nis met de boezemvriendin van de bruid: een knap ding, waarmee hij In de verste verte niet de gedachte had, gecorrespondeerd te hebben. Zij onderhielden zich met elkaar met zichtbaar en wederzijdse!: genoegen, zoodat het niet moei lijk was, het blijde slot te raden. Want de liefde is niet alleen d&Ar, waar ze is, maar ook vlak daarnaast. Van Dril van het kikvorschen-elftal, die niet minder dan 7 goals had gemaakt In dezen wedstrijd, wat wel een record was, werd door de supporters op de schouders gedragen en over het veld gevoerd, waar hij zeer levendig werd toegejuicht. In de sportbladen verscheen zijn portret. „Zeer geachte Heer, Schrijft mij, waar en wanneer en hoe we de zaak kunnen regelen....** „P.S. Stuur me een foto van jezelf dit keer. Ik hoop, dat Je mijn gekrabbel kunt lezen, ik ben geen goed schrijver. Ik wou, dat ik je alles zelf kon vertellen." Deze brief bracht bjj haar een zekere onrust teweeg slapelooze nachten en hartkloppingen. Neen, zóó ver ga ik niet, luidde haar be slissing, na rijp beraad. Ik kan beter.... Maandagmorgen riep zij een vriendin terzijde, die in de kamer naast harfr werkte, en zei: Zeg, Corry, ik moet je iets héél belangrijks vertellen. Maar geef me Je woord erop.... O, mij kun je gerust vertrouwen.... De beide vriendinnen wandelden langzaam aan den schaduwkant van den weg. Buitengewoon Interessant! zei Corry, toen ze alles gehoord had. Ik ben benieuwd naar wat er komt. Het Interessantste komt nu. zei de ander. Kijk eens, ik zou graag willen, dat jy het voor me overnam. Ik ben een beetje onwennig in die dingen, zie je, en dan.... ik ben van gedachte veranderd. Ik doe het zaakje aan Jou over. Knap Jij het op, zoo goed en zoo kwaad als je kunt. - Corry was een pittig en ondernemend ding. Ze schaterde het uit. Die is goed! riep ze. Ik neem het aan! zy Het zich de brieven geven, leerde daar haar lesje uit en den volgenden dar stuurde ze het volgende antwoord Van het volk der Nederlanders Is het wijd en zijd bekend: 't Heeft voor orde en voor netheid Een bijzonder sentiment. Over dit gevoel bestaat er Meer dan één gevleugeld woord, Waartoe ook het welbekende „Opgeruimd staat netjes" hoort. Opgeruimd, dat is iets prettigs. Iets, dat overal bij past, Of ’t nu bij een huis gebruikt wordt, Bij 'n humeur of bij een kast, Opgeruimd moet alles wezen. En thans gaat door heel het land Weer de opruimgolf, en alles Moet Hl orde, moet aan kant. „Opgeruimd staat netjes" immers, Opgeruimd moet alles zijn, En het wordt voor velen nu een De zeer verfijnde technische hulpmiddelen daarvoor vonden deze Berljjnsche geleerden in het Röntgenlaboratorium van Philips te Eind hoven, waarvan de staf zijn welwillende mede werking verleende. En het resultaat was, dat bij de gebruikte „neutronenbestraling” inderdaad minder mutaties optraden dan bij het gebruik van Röntgenstralen. Het verschil bedroeg onge veer een derde, zoodat men er niet aan behoeft te twijfelen of de stralen, die „dicht langs de baan** werken, ook Inderdaad minder muteeren- de uitwerking vertoonen. Deze belangwekken de proeven, waarvan het resultaat onlangs In Die Naturwlssenschaften werd medegedeeld, bevestigen dus de gemaakte veronderstellingen. .Mijn lieveling,” had Guy geschreven: ,Jk hoop dat Jack je Vrijdag verteld heeft, dat mijn vader me thulsgeroepen heeft; ik heb hem een boodschap voor Je geschreven. Mijn vader was beter dan ik verwachtte, maar hy is erg ziek geweest. De „herrie die Je voorspelde, Lorrie, hebben we Inderdaad gehad, maar het is beter geëindigd dan Je dacht. Ik heb mijn vader moe ten beloven, dat Ik een maand bij hem zou blijven of In leder geval, dat Ik een maand verlof zou nemen. Hij denkt natuurlijk, dat ik tegen dien tijd wel genoeg zal hebben van zekere persoon. Daar is veel kans op, hé? Ik zou het wel onmiddeliyk geweigerd hebben en weer naar je toe zijn gekomen, maar dat zou tusschen vader en mij een onherstelbare breuk hebben veroorzaakt, die nooit meer te heelen was en dat zou een slecht begin voor ons zijn geweest, is het niet, lieveling" Maar als Je eens wist, wat het me gekost heeft. Je in geen maand te zien of te schrijven! Als hij niet de beste vader was. die je je ooit zou kunnen wenschen, dan zou Ik hem en Latcham liever voorgoed verlaten hebben, dan dit te beloven! Je een maand lang niet zien. Jou zal het misschien kort genoeg schijnen, maar Ik ben hier opgesloten, terwijl mijn hart in een zekere pastorie is by het liefste en moofcte kleine vrouwtje van de wereld. Doch er was niets aan te doen; ik moest dit beloven of met dien goeden, ouden vader voorgoed breken. Schrijf me. dat ik goed heb gedaan, liefste. Schrijf me een langen brief. Over een maand komt alles in orde, want of hij toe stemt of niet, ik ben de Jouwe tot aan den dood, ala je ten minste zoo’n nietsnut als mij wilt •De Vier Jaargetijden”het bronzen paneel van Jan Elov en Leo» Brom op de Nieuw-Amsterdam, in „The Studio" geprezen het is een versiering, ontspringend aan den ren aard der architecturale opvatting.” De schrijver is verheugd,' dat men zich in zijn niet heeft beperkt tot tot de ruimten in ge bruik door de passagiers der kajuitsklas. „De materieele détails van schikkingen gelijk die tusschen kajuits-, touristen- en derde klas, zijn vanzelfsprekend verschillend. In de quallteit der kunstprestaties Is er geen onderscheid. In leder geval hebber, eeiste klas ontwerpers de zaak uitgevoerd en binnen de gegeven beper kingen heeft 'n ieder eerste klas resultaten ge boekt, een getuigenis van de ware democratie, of naar men wil van de ware aristocratie der kunst.” f Vooral worden .Sybold van Ravesteyn’s der-’ de klas eetzaal en tweede klas bibliotheek ge prezen. Voorts worden behandeld Wydeveld's Grand Hall, Raedecker's decoraties en Röllng’s schilderingen, „the very beautiful bronze pa nel” der vier jaargetijden door Jan Eloy en Leo Brom, Frits Spanjaards laatste experiment in wandversiering de photo’s door mevr. Pern- hout in zijn rooksalon Nicolas’ vermurail- paneelen. Copier's glaskunst, Wouda's luxe- hut. Tal van afbeeldingen zijn hierbij afgedrukt, alsook van werk van Reyer Stolk, Willem Mo lln, Van der Wilt, Bolle, Plet Starreyeld, Semey, Christiaan de Moor, Oud, Van Hall, Joseph Oantré, Lambert Simon en Nel Klaassen. HERMAN KRAMER illllllHIIIIIIIIIHIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlillllllllHIIIIIIIIIIIII^ Juffrouw.” zei hij luldjgenden toon. „De posttrein is Zal ik de brieven maar naar de pastorie brengen, of „Geef ze mij alsjeblieft maar,” zei Lorrie met slecht geveinsde onverschilligheid. r „Drie voor dotnlné en één Ik geloof dat er één Is voor u, Juffrouw Ja. hier is hij,’’ tergend langzaam, zocht de man In zijn En wat zou het resultaat zijn? Zou Guy haar schrijven en hoe lang zou het duren eer ze wat van hem hoorde? Ongeduldig en rusteloos nam zy haar hoed en ging naar buiten. Drie dagen; misschien schreef hy vandaag, misschien kwam hy wel terug. By die gedachte vloog het bloed haar weer naar het gelaat. O, als hy maar terug wilde komen! Als zy er ooit aan getwijfeld had of ze hem liefhad, dan was die twyfel door deze drie dagen wel volkomen verdwenen. Alle licht en kleur scheen uit haar leven vedwenen. Voor het eerst, sinds ze als kind ziek was, zat ze over haar bord te hangen, inplaats van met den gezonden eetlust; die haar tot nu toe nog nooit verlaten had, er op aan te vallen. De slaap, die troost en toeverlaat, had haar In den steek gelaten en haar vroeger zoo zorge- looze gedachten hielden zich met één thema bezig Guy! Hem. liefhebben! Op dezen stralenden, zonni- gen morgen beteekende immers de heele wereld niets anders voor haar dan Guy Kendale. De vogels schenen dien naam te fluiten; de weinige bladeren die er nog waren ritselden in zachten cadans met andere en in haar hart klopte de echo. Het was alles zoo vreemd, zoo nieuw en won derlijk, dat ze verbaasd nu en dan bleef staan. Langzaam en in gedachten verzonken liep ze naar het dorp. Alle wegen waren dezen morgen hetzelfde voor haar en ze wist ternau- wirnood waar ze liep, tot ze den postbode over „Ja.” zei Jack. „Al drie dagen. Wisten jullie dat niet?” „Hoe zouden wy dat weten?” vroeg Greta met haar vriendeiyk lachje. „O Ja, dat heb ik vergeten! Hy schreef me een briefje, met de een ctf andere boodschap voor jullie er in. Ik heb er totaal niet meer aan gedacht.” Lorrie s hart klopte snel. „Natuuriyk," merkte ze op, terwyi ze trachtte onverschillig te spreken. „Er is maar één ding, dat jy niet vergeet je eten. En wat was dat dan we! voor een boodschap?” „O, niets belangryks, anders zou ik het wel gezegd hebben; iets over kouvatten by de wed rennen of zooiets. Heb Je myn pyp gezien, Greta?” en hy liep fluitend naar bulten. Lorrie zag hem bulten komen en leunde uit het raam. „Waar is lord Kendale heen, Jack? Ik hoop, dat hy myn handschoenen niet zal vergeten.” „O, daar zal hy beslist wel aan denken. Hy is naar zyn vader, naar Latcham. Lorrie trok zich terug achter de gordynen en een plotselinge bleekheid maakte plaats voor het verraderiyke rood. „Naar zijn vader!” Drie dagen had ze ge wacht om hem te zien, om van hem te hooren. Drie dagen, die voor het ongeduld van haar kloppend hartje drie Jaren hadden geschenen. Naar zyn vader gegaan! Hy was dgn ouden, trotschen graaf gaan vertellen, dat ^yn zoon liefde had opgevat voor een doodarm meisje, dien zoon, waarop hy bouwde om hst fortuin van het wankele huis Latcham te herstellen. en tasch en haalde er den brief uit. Lorrie trok hem byna wild ^lit zyn handen en terwyi ze langzaam bleef doorwandelen tot de man uit het gezicht was, vloog ze daarna naar het kerkhof. Ze leunde tegen een steen den zelfden steen waarachter ze verborgen had gelegen op den dag van het eerste bezoek van lord Kendale en draalde de enveloppe om, die ze gretig bekeek. Natuuriyk was de brief van hem, Lorrie had maar weinig menschen, waarmee ze corres pondeerde en dat waren allemaal dames. Deze grove, onhandige letters konden niet van een vrouw zyn. ovej. en toen nog eens. Toen, na een half uur tje of zoo. ging hy naar de ka mer daamaas* en legde zyn hand op den schouder van een collega Koen eens even by me, Johan. Ik heb je wat te zeggen. Hy maakte een kleine Inleiding. Hy zei, dat hy, na twee jaren weduwnaarstaat, weer zoo iets als jeugd over zich had voelen komen; maar hy was achteraf toch maar weer van gedachte veranderd. Hy wilde het ovwdoen. jy bent een joviale kerel en vrygezel» zefde hy tenslotte. Voel Je er wat voor, om t van me over te némen? een langdurige bestraling met zwak effect ge- Wke uitwerking heeft als eqp korte bestraling met grooter intensiteit. De totaaldosls beslist, en zelfs biykt daarby binnen zekere grenzen ook de gebezigde golflengte geen invloed uit te oefenen. Het fyne samenstel der genen schynt dus door een „energleschok” van bepaalde sterkte een verandering te kunnen ondergaan, die zich naar buiten toe als mutatie mani festeert. Deze feiten brachten onderzoekers als Tlmo- féeff, Ressowsky en Zimmer er toe om te spre ken van een „trefferprinclpe". en dit In ver- 'oand te brengen met den aard der gebruikte stralen. Hierdoor wordt de energie afgegeven in bepaalde quanta, die elkaar in een zeker rhythme opvolgen. Men kan hier denken.aan de werking van een mitrailleur. Eén enkele mu tatie zou dan optreden by eiken vbltreffer door electronen of protonen, en samengaan met de ionlsatie van één atoom (of hoogstens enkele atomen) door de gevolgde methodiek. Deze veronderstelling past geheel bij het ver melde feit, dat een bepaalde totaaldosls van stralingsenergie een bepaald aantal mutaties doet optreden, en dat dit optreedt by het ge bruik van verschillende soorten van stralen. Als echter deze hypothese juist is, moet ook een bepaald soort van stralen minder werkdadig biyken te zyn. Maakt men n.l. gebruik van z.g. neutronenbestraling, dan is dit te vergeiyken met het gebruik van een mitrailleur met wei nig spreiding, die een groote beschletlngsln- tensltelt op een klein gebied vertoont. Het re sultaat daarvan Is een geringere kans dat een der verspreid liggende genen wordt geraakt en veranderd. By bezigen van dit soort stralen -zal het dus te verwachten zyn, dat minder mu- tatiqs worden waargenomen. Genoemde onder zoekers hebben nu getracht na te gaan, of deze theorethlsche conclusie zich door het onderzoek verder liet bevestigen. „Neem my niet kwalyk,” zei Jack met be studeerde beleefdheid. ,Moet ik hieruit begry- Pen, dat je ontkent buitengewoon stil te zyn, d»t Je ontkent, dat je dwaas zit te glimlachen, °at je ontkent, dat je telkens tot in je hals toe bloost?” „Jack je bent ik weet werkeiyk niet, wat je moet noemen," zei ze, terwyi ze opstortd Wet een nerveus lachje. „Waarom zyn de man- beiyke leden van het menschelyk ras zulke «tposten, wanneer ze Jong zyn? Waarom ga Je niet jagen of visschen of byvoorbeeld naar Carshal-barakken. Alles wat Je doet is goed, •Is je ons maar niet verveelt" 4k denk, dat ik ga visschen.” zei hy kalm. Jk zou wel naar de barakken gaan, maar Guy «r niet." Js lort Kendale weg?” vroeg Greta. Torrte wendde zich plotseling naar het raam, “g juist op tyd om voor Jacks oogen haar ^^?llng vuurrood geworden gezichtje te ver- de brug zal komen, die over het tje van Jack lag. Haar hart klopte sneller vai hoop, die nog sterker werd staan en terwyi hy tasch nakeek. ,Jk ben laat vi op verontschulj ontspoord. 1 ,Jk my ziek voelen," herhaalde Lorrie spot- tond. „Ik i„-_ - Waarom besteed je nog eenige aandacht aan -r v- ooral de onderzoekingen van den Ameri- \f kaanschen geleerde Morgan en zyn me- dewerkers maakten ons bekend met het veelvuldig voorkomen van mutaties by Droso phila, het banaanvliegje- Dit insect laat zich uiterst gemakkeiyk voorttelen en vertoont bo vendien in sterke mate het optreden van kleine erfeiyke veranderingen of mutaties; het vormt daardoor een zeer geschikt object voor onder zoekingen qp dit gebied. By dit vliegje vooral heeft men den invloed leeren kennen, dien allerlei stralen by het ontstaan van zulke mu taties kunnen spelen. Nadat men namelyk de stralingen van radio-actleve elementen beter had bestudeerd en leeren toepassen, bleek het dat zoowel de kortgolvige Röntgenstralen als ook de uitgezonden alpha- en betha-deeltjes het aantal der optredende mutaties kunnen vermeerderen. Ook werd vastgesteld, dat de genoemde stra len biykbaar een onmlddeliyken Invloed op de afzonderiyke erffactoren of genen uitoefenen. Daarnaast bleek dat het aantal der mutaties evenredig is met de stralingsdosis, zooaJs men die kan meten door de ioniseerende werking hiervan na te gaan. Wat dus zeggen wil, dat e was al een beetje over de eerste jeugd heen, hoewel daar nog niet veel van te mer- i A-J gen was. Ze was nog mooi, en prettig om te zien. Elgeniyk kon niemand begrypen, hoe ze nog vry kon wezen zy, die een van de knapste meisjes van het kantoor was, terwyi de andere die niet den toets der vergeiyking konden door staan, de een na de ander een man vonden. Was het, omdat ze misschien een beetje il te ernstig was? 't Had er veel van, ot ze altyd een weegschaaltje by de hand had, om vlug haar eigen gedachten en ieder woord en gebaar van een ander te wegen. Daarom kende ze byna zichzelf niet terug, toen ze, op een prachtigen morgen in de maand Mei, besloot te schrijven op een „kleine adver tentie." In <ie advertentie vroeg „een eenzaam man” een levensgezellin. Ze kon zich niet her inneren, dat ze ooit nieuwsgierig geweest was naar de verzuchtingen van dergeiyke eenzamen; en tóch had ze opeens een gevoel, alsof ze nu een tot hét'lot uit de lotery zou trekken. „Ik zal hem schryven", dacht ze glimlachend, zy het ook een beetje zenuwachtig. Kwaad kon het niet. In de eerste plaats werd de correspondentie volkomen anoniem gevoerd en bovendien nog met de schryfmachine; en in de tweede plaats kon een dergeiyke briefwisse ling ook éénzydlg beëindigd worden en wannéér men wilde als de toon haar nfet beviel, hield ze er onmlddelHJk mee op. Ze keek naar buiten, waar alles straalde in het heerlik zonlicht. Ook in haar hart werden de laatste wolkjes weggevaagd. „*t Zal een leuk tydverdryf zyn voor den zomer!" dacht ze glimlachend. Ze schreef den brief aanstonds en bracht hem op de bus, toen ze naar huis ging. Drie dagen later ging ze naar het bureau van de courant, en de meneer aan het loket overhandigde haar i een brief, na haar eerst tameiyk streng te heb ben aangekeken. Ze stopte den brief aanstonds j In haar taschje, waarby ze nfet kon verhinderen, dat ze bloosde, en ging haastig weg. Ze maakte i hem open, zoodra ze den hoek om was. De brief was, evenals die van haar, met de machine ge schreven. Het betrof Inderdaad een „eenzaam" ambtenaar, die een levensgezellin zocht, met wie hy zyn gedachten kon uitwisselen Ze moest er op antwoorden. En dat deed ze. In den grond van de zaak was het toch ook een aangename ontspanning. De brieven, die nu volgden, hadden een bepaalde dienstregeling. Die van hém kwamen Zaterdags en die van héér werden Dinsdags weggestuurd. Wat ze van elkaar te weten kwamen, was niet veel. Hun leven was vrywel eender: teleurstellingen, wer ken, droomen en verlangen, om een levens gezel (lin) te vinden, teneinde tegen den ouden dag gezameniyk een huisje met een tuintje in te richten. Den eersten Zaterdag in Juli viel de brief uit gewonen toon. Hfl luidde: „Lieve onbekende, We moeten de post en de fabrikanten van postpapier niet langer verryken. Laat ons het geschreven woord verwisselen met het gesproken woord. Als u er niets tegen hebt, schryf me dat dan...." Niet één- of tweemaal, doch wel een dozyn keeren las ze het gekrabbel over. Haar gezichtje had nu geen kleur; het was even wit als de steen, waartegen ze leunde. Een maand! Een heele maand! Haar niet schryven! Wat moest die graaf een hardvochtige, wreede oude man zyn! Met een korten snik drukte zy den brief tegen haar lippen en kuste hem hartstochtelyk. Hem vergeten! Daar was weinig kans op. Maar zou hy haar vergeten? Een maand duurde lang. Lorrie wist niet veel over de ongedurigheid van een man, maar regels van sommige dich ters, die het over dit onderwerp hadden, klon ken in haar hoofd. Een heele maand, waarin hy voortdurend mooie, beschaafde vrouwen zou zien, vrouwen uit zyn eigen kring. Zou hy dan nog wel denken aan het kleine meisje uit de pastorie te Carshal, het meisje wier hart hy had gestolen? „O Guy, Guy!” zei ze zacht, „vergeet me niet!” Ze had ternauwernood uitgesproken, toen ze een voetstap achter zich hoorde Onmld- deliyk verdween de brief in haar zak en ze wendde zich om, bevend, doch uiteriyk be daard. (Wordt vervolgd.) „The Studio”, het bekende Angelsaksische kunstmaandblad, wdjdt een zeer levendige be schouwing aan het werk van de architecten en interieurkunstenaars, die de „Nleuw-Amster- dam" hebben ingericht en versierd. „A Floa ting Palace of Art” Is het stuk getiteld en het schip wordt er superbe in genoemd, mooi van verhoudingen en gracieus modem van pro fiel. Ook de inrichting door de kunstenaars is superbe. Men ziet eraan, dat de Hollanders een zee varend volk by uitstek zyn, maar dat zy bo vendien een bewonderenswaardlge kunst-tra- ditie bezitten, met een vitaliteit waarvan het schip een actueel bewijs geeft. In vergeiyklng met andere oceaan-reuzen is dit zeekasteel niet een der grootste of vlugste, aldus het blad. maar het overtreft alle in comfort en in de hoedanigheid zyner decoratie. Decoratie, die niet coquet uitbundig en onwe- zeniyk Is, maar het voordeel bezit van een be- heerscht schema, waarin architectuur en ver siering in schoone verbondenheid zyn gecom bineerd. WU weten, zoo gaat het maandblad voort, dat Holland een van de leiders is geweest In het Europeesche streven naar een nieuwe ar chitectuur, die werkeiyk uitdrukking geeft aan ons leven, aan zyn nooden beantwoordt. De groote Nederlandsche bouwmeester Berlage was in waarheid een van zyn voornaamste drijvende krachten. J. J. P. Oud (die voor zyn rekening kreeg het zwembassin der Kajuits klas en den rooksalon en de lounge der Tou- ristenklas) Is een andere hoofdvertegenwoor diger geweest dezer stroomlng; hy zag in de nieuwe architecturale beweging „een van de meest hoopvolle teekenen dat er nog een ver wonderlijke vitaliteit schuilt In deze zoo ge- heeten oude wereld een glimp van een le- vensharmonie, meer omvattend welljcht dan eenige tot dusver bereikte een nieuwe soort van schoonheid, zich onderscheidend door ver- fyning en zuiverheid.” In Holland als in an dere landen kende de stroomlng een stadium toen „constructie" alles beteekende, toen het ernaar uitzag of er iets niet deugde met de versiering, daar deze niet de kortste en een voudigste weg was naar de oplossing van 'n prac- tlsch vraagstuk. Het scheen wel, dat de archi tect voor altyd gescheiden moest biyven van den schilder, den beeldhouwer en den ambachts man; dat ei een kloof bestond tusschen de dingen van het gewone gebruik en een vorm van hooge kunst, aldus geheeten daar zy niet werd begrepen. De „Nieuw Amsterdam" nu is Mzonder Interessant, omdat het een verder stadium vertegenwoordigt In de ontwikkeling van het moderne denken Met al hun kentiis van de voordeelen der juiste constructie, van de waarde'van eenvoud en directheid van me thode, hebben zyn ontwerpers en decorateurs gezegd: „Wy moeten méér doen dan dit, in ons zoeken naar iets, dat uitdrukking geeft aan de twintigste eeuw. Wij hebben de grondslagen gelegd. Thans moeten wy een beroep doen op de gevoelens en op de verbeelding.” Deze in spanning heeft men zich getroost een echt nationale Inspanning. De schilders, de beeld houwers, de glasbewerkers en fyne ambachts lieden van de Nederlanden hebben begrypend samengewerkt met zestien bouwmeesters. En het resultaat is niet louter toegepaste kunst. heb me nog nooit beter gevoeld. de Idiote invallen van Jack?” my niet kwalyk," zei Jack met be-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1938 | | pagina 9