ONS BLAD
over
Regeeringstroepen trokken
de Ebro
Vï
Spanning op het vasteland
verminderd
I
i
I
I
I
r
-S 4
i
Het nieuws van heden
CHAMBERLAIN BEZIET
DEN TOESTAND
ZIJ ZOUDEN GANDESA
BEDREIGEN
DE BAROMETER
s
Vorst Franz von
Liechtenstein t
JOH. LAUWERS
'I
^1
1
Streven naar herstel
van de veiligheid
Spanje
Uit Vaticaanstad
H. K, H. Prinses Juliana met Prinses Beatrix te Heiligendamm
Chamberlain antwoordt
Corbera en Villalba
veroverd
Monument vernield
X
Tien jaar opsluiting
Journalist uit Italië
gewezen
op de
De
terugreis
De eed van trouw der
Duitsche predikanten
Voor schuldigen aan opstand
in Brazilië
De bijdrage der Britache politiek
tot het opklaren van de
atmosfeer
Een wijdvertakte bende op het
spoor gekomen
De Britache ambassade heeft
etappen ten zijnen gunste
ondernomen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
De Vierdaagsche Afstandsmarschen in de omgeving van Nijmegen zijn Dinsdag
morgen begonnen, De start der Koloniale Reserve* Onder; Een groep burgerdeelne-
mers begeeft zich op weg
N ar cotica-smokkelari j
in Frankrijk
Zaligverklaringaproces
I
1
1
de
de
PAYGLOr 3
ALKMAAB
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
over
x: fel
'KJ
De overtocht over een breedte van
50 K.M. zou volgens de link-
achen geslaagd zijn
„Mercury”
7
Het was opgericht ter nagedach
tenia van Schuschnjggrs
echtgenoote
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
«M.
Unica
n gta
1 aan
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 251
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct p.
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 ct. O. L
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl| abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt..
-w
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubrlek 10 ct. per regel.
Tarragona gebombardeerd
Geen bedreiging van
Gibraltar gevreesd
T ajecho-Slowakye
WOENSDAG 27 JULI 1938
I
‘Ml
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
V
het
o o
i
383
X
V
1
Vanochtend 8.52
van
Hoewel dit ongetwijfeld voor een deel te
danken Is aan de persoonlijke charme der
koninklijke gasten, was Chamberlain toch
van meening, dat men dit in groote mate
vereenlgd waren door
belangen en Idealen.
PARIJS, 26 Juli (Havas). Terwijl de rab
bijn Isaac Leifer door den Parljsclien rechter
van Instructie In verband met de smokkelarij
van narcotica werd verhoord, zette de politie het
onderzoek voort naar de leveranciers van den
rabbijn. Zooals al dergelijke zaken zijn de ver
takkingen zeer talrijk en lelden naar de Ver-
eenlgde Staten, Londen en andere hoofdsteden
van Europa. Het Is mogelijk, dat in deze steden
arrestaties zullen worden verricht, doch het is
een lange weg, welken de narcotica afleggen van
den producent naar den verbruiker.
Er is veel gesproken over het ambt van Isaac
Leifer en men heeft zich afgevraagd of hij wel
degelijk rabbijn te Brooklyn was. In politiekrin
gen is men evenwel van meening. dat volgens
de eerste gegevens geen twijfel bestaat.
5W
3
IJr
Onlangs heeft de vorst de leiding der staats
zaken aan zijn neef Franz Josef von Liechten
stein overgedragen, ofschoon de oude vorst offi
cieel staatshoofd bleef.
Chamberlain besloot zijn redevoering met de
volgende woorden:
Stand van Woensdag vjk 16 aar 184J
Vorige .tand 1M.1
sning
leden
l
1
I
I
De H. Cor rregatie der Riten heeft heden be
raadslaagd o'er ue heroïsche deugd van de Eer
biedwaardige Dienaresse Gods Maria Theresa
Soubiran, stichteres van de Zusters van Maria
Bijstand.
f
I
8T JOHN, 26 Juli
uur Fritsche zomertijd* la de „Mercury”
Botwood naar de Azoren vertrokken.
ro
zijn
•H
julchingen).
met ons groote bewapenlngsprogram,
dagelijks wordt de gewapende kracht
dit land formidabeler.”
=3
werd
rd op
Am-
liever
h
I M
475-
1 bö
Oude heer te Dordrecht tusschen muur
en vrachtauto doodgekneld.
Toen wij de snderhandeilngen aanvin
gen, deden wfj dat, omdat wfj dachten (en
wij zfjn nog dezelfde meening toegedaan),
dat een herstel van. de Britseh-Italiaansche
betrekkingen tot de oude termen van vriend
schap en vertrouwen om belangrijk na
der zou brengen tot ons laatste doel, name
lijk een algemeene Europeesche kalmeering.
(Applaus.)
WEENEN, 26 Juli (DN.B.) De regeerende
vorst Franz von Liechtenstein Is Zondag
nacht op 85-Jarigen leeftijd aan longontste
king overleden op het kasteel Feldsberg in
Tsjecho-Slowakije.
Er zijn verschillende voorstellen, die niet de
bezwaren tegen een leenlng met zich mede
brengen, en die thans bestudeerd worden door
de betrokken departementen. Wat de Japansche
bewering betreft, dat Japan zijn belangen in
China beschermt: Japan moet erkennen, dat
ook wij onze belangen In China hebben, en dat
wy niet terzijde kunnen blijven staan en toe
zien. hoe deze worden opgeofferd bij den gang
van zaken.”
Ten opzichte van den Volkenbond be
treurde spr. het, dat geen doeltreffende
VoUcenbonds-lnterventie mogeiyk is ge
weest. Wij kennen de oorzaak, zoo zeide
hjj: wij beschouwen deze positie van den
Volkenbond als tydelyk. Zelfs wanneer het
noodzakelijk Is, dat de .Volkenbond tijdelijk
afziet van het gebruiken van geweld, blijft
er toch nog een breed terrein, waarop hij
zich nuttig kan maken.
Onze Rotnelnsche correspondent seint ons d.d.
26 Juli:
De Congregatie van het H. Officie heeft de
volgende werken van Alfred Loisy op den Index
geplaatst: „La religion d’Israel”, „La naissan-
ce du Christianisme", ,Le Mandeisme et les
origines chrétiennes”, „Remarque sur la litté-
rature eplstolalre du Nouveau Testament",
„George Tlrell et Henrl Brémond" „La crlse
morale des temps présents et l'education hu-
maine”.
Deze werken dateeren van na 1932 De reeds
eerder verschenen werken van Loisy werden op
den Index geplaatst bij decreet Van 16 Decem
ber 1903 en 1 Januari 1932.
mocht toeschrijven aan het bewustzijn, dat
de beide groote democratische naties nauw
gemeenschappelijke
Proeven zullen worden genomen betref
fende insectenbestrijding uit de lucht.
Is de haven van Gandia op-
dat van Majorca
i werden
„Laat niemand in dit land of elders, al
dus de premier, zich ook maar voor ten
oogenblik verbeelden, dat, ofschoon wij den
vrede nastreven, wij bereid zouden zijn,
zelfs om wille van den vrede, de Brltsche
eer en de vitale belangen op te offeren (toe-
Wjj maken snel vorderingen
en
van
Het is niet noodlg eenlg beroep t^. doen
op de regeering om gebruik te maken van
B iedere gelegenheid tot bemiddelen ten gun
ste van een wapenstilstand of van Iets an
ders, dat een einde zou maken aan de mi
litaire operaties, die ons dagelijks treffen.
Wanneer wij In dit bijzondere oogenblik niet
tusschenbeide komen, geschiedt dit alleen,
omdat wij er van overtuigd zijn dat het
oogenblik nog niet Is gekomen, waarop wij
met succes tusschenbeide kunnen komen.
TORTOSA, 26 Juli. (Havas). De Spaan-
sehe regeeringstroepen hebben In den nacht
van Zondag op Maandag getracht de
Ebro over te trekken tegenover Flix en Am-
posta. Zjj vervaardigden verscheidene schip
bruggen, waarover de troepen bij het aan
breken van den dag begonnen heen te
trekken.
t ’‘i
ten Oosten van Villanueva de la Serena, moe
ten opgeven.
Na den veldslag der laatste dagen hebben de
legeerlngstroepen hun linies opgesteld ten
Oosten van Madrjjalejo, Orellana la Vleja,
Campanarlo, Casteuera en Monterrubto de la
Serena.
De rechtachen zetten hun aanvallen voort
in de richting van Almaden, waarbij zij den
Spoorweg BadajozAlmaden volgen. Hun lucht
macht bestookt Cabeza del Buey, halve: wege
tusschen Castuera en Almaden. De regeerings
troepen organiseeren snel nieuwe -erdedigings-
stellingen, en verweren zich krachtig tegen den
rechtachen opmarsch.
De eerste dag van
Masson en Weckerling winnen de
etappe van den Tour de France.
„Wij hebben allen het gevoel, dat de at
mosfeer lichter geworden is, en over het
geheele vasteland k er een vermindering
ingetreden in het gevoel van spanning, dat
zee maanden geleden drukkend was. Wij ge-
looven, dat de Brltsche regeering haar bij
drage heeft geleverd aan dat lichter wor
den van de atmosfeer en de vermindering
der spanning. Wij zijn voornemens daar
mede voort te gaan, en wjj gelooven, dat wfj
er tenslotte in zullen slagen de veiligheid
en het vertrouwen terug te brengen aan
Europa." (Toejuichingen op de minister-
banken.)
Chamberlain ontkende, dat de Brltsche re
geering TSjecho-Slowakije opgejaagd had, en
voegde hieraan toe: Onze bezorgdheid was
veeleer, dat de Tsjecho-Slowaaksche regeering
tc haastig zou zijn met de behandeling van den
toestand, die zoo delicaat is, en waarbij het het
wenschelükste is, dat beide partijen niet in een
positie komen, waarin zij zouden vastzitten -en
niet in staat zouden zijn om onderling verder
te geven en te nemen. De Brltsche regeering
heeft er by de Tsjecho-Slowaaksche op aan
gedrongen haar voorstellen aan Henlein voor
te leggen, alvorens ze in het eigen parlement
Chamberlain gaf in het Britache Lager
huis een uiteenzetting van de buitenland-
sche politiek.
Voor een aanval op Gandesa
Spaansche regeeringstroepen
Ebro getrokken.
Mededeelingen over den stand der werk
loosheid.
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4530 en 4220
DEN HELDER. Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN. Koapoortswag 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52. Telefoon *1.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring.' root Alkmaar ƒ2.per kwartaal of
15 cents per week, voor bulten Alkmaar
y 250 per kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V. Drukk. De Spaameztad - Haarlem.
WEENEN, 26 Juli. (Havas). Nazi's hebben
het aan den weg van Llnz naar Saizburg staan
de monument ter nagedachtenis aan Herma
Schuschnigg, de overleden vrouw van den oud-
bondskanseller, met dynamiet opgeblazen Het
monument stond op de plek, waar mevrouw
Schuschnigg in 1935 by een auto-ongeluk om
het leven is gekomen.
te brengen. Wanneer eventueel een overeen
komst over $en regeling tot stand sou kunnen
komen tusschen den leider der Sudeten-Duit-
schers en de Tsjecho-Slowaaksche regeering
voordat eenlg statuut in feite voor het parle
ment sou zyn gebracht, zou dat duidelijk de
beste aller oplossingen vormen. Chamberlain was
niet van meening, dat veel druk noodlg was
geweest om de Tsjecho-Slowaaksche regeering
er toe te brengen de meest volledige gelegen
heid te geven voor een volledig, openhartig be
spreken van alle voorstellen.
In antwoord op een verzoek van de Tsje
cho-Slowaaksche regeering kwamen wij
overeen voor te stellen, dat een persoon
met de noodige ervaring en kwaliteiten een
ondersoek ter plaatse sou Instellen naar
het onderwerp, en zou trachten zoo noodlg
voorstellen te dpen om de onderhandeEn-
gen tot succes tè doen lelden.
Die onderzoeker en bemiddelaar sou natuur
lek onafhankeiyk zyn van de Brltsche regee
ring; in feite zou hij onafhankelijk zijn van
alle regeerlngen. Hy zou uitsluitend optreden
in zyn persoonlijke capaciteit, en hei zou na-
tuuriyk noodzakeiyk zijn, dat hjj zou beschik
ken over alle faciliteiten en inlichtingen, ten
einde hem in staat te stellen zijn taak ten uit
voer te leggen.
Ik kan niet beweren, aldus voegde Chamber-
lain hier nog aan toe, dat een voorstel van de
zen aard noodzakeiykerwyze een oplossing van
dit probleem zal vóórtbrengen, maar ik denk,
dat het twee waa^devolle resultaten kan heb
ben; het zal veel tot stand .brengen ter Inlich
ting van de openbare meening, en ik hoop
dat dit kan beteekenen, dat problemen, die toe
dusverre onaanraakbaar leken, onder Invloed
van zoo'n bemiddelaar minder hardnekkig kun
nen biyken dan wij hadden gedacht.
Wat de Britsph-Amerikaansche handelsonder
handelingen betreft, verklaarde Chamberlain,
dat deze waren vogjtgezet en tot overeenstem
ming geleld hadden ten opzichte van een groot
gedeelte van het uitgebeelde programma, maar,
gelijk dit altijd gebeurt, is men gekomen tot
eenige punten, die uitzonderlijk moeilijk zijn,
en deze punten zyn nog niet volkomen tot een
oplossing gebracht. Ik weet, zoo zeide spreker,
dat er aan beide kanten goede wil heerscht en
ik hoop, dat wy niet al te lang behoeven te
wachten met de aankondiging, dat wy tenslot
te tot een overeenkomst zyn gekomen.
Sprekende over China zeide Chamberlain:
„Hoewel wij niet in staat geweest zijn, ecu
leenlng aan China toe te staan of te waar
borgen, sluit dat niet andere vormen van
bijstand, financieel of anderszins, uit
LONDEN, 26 Juli (Reuter-ANJP.) In het
Lagerhuis heeft de Labour-afgevaardlgde Hen
derson de kwestie ter sprake gebracht van de
kanonnen, die opgesteld zijn in de nabyheid van
Gibraltar en te Ceuta, en die een bedreiging
van Gibraltar en de Straat van Gibraltar zou
den kunnen vormen.
Minister Hore Bellsha gaf ten antwoord, dat
de batterijen aan den kant van Gibraltar, indien
zy krachtig genoeg zijn, Gibraltar zouden kun
nen beschieten, doch het vuur dezer kanonnen
zou ook met succes beantwoord kunnen worden
en. zoo zeide de minister, wy maken ons er niet
in het minst bezorgd over.
de Vierdaagsche
17e
De rechtsche troepen trekken strydkracnten
terug van het front van Lerida en Balaguer,
rij naar Gandesa zenden. De regeerings-
woepen hebben de Ebro gepasseerd* in een
zone van 50 kilometer breedte tusschen Ribar-
toya en Flix, voor de streek, waar Gandesa en
Caspe liggen.
De rivier werd op vier plaatsen overgestn-
en de operatie verraste de rechtsche
troepen, die dezen sector bezet hielden, volko
men. Het bergmassief van de Sierra Fatarella,
«en natuuriyke barrière, die Gandesa be-
*hermt, is vanmorgen om tien uur bezet
Nadere berichten uit Barcelona omtrent den
overtocht over de Ebro melden, dat de rivier
op elf plaatsen door de regeeringstroepen u
overgestoken, over een lengte van 150 K.M.
*r werden bruggen geslagen zonder dat dit
Oe aandacht der rechtschen trok. Er werden
rechtsche soldaten krygsgevangen gemaakt.
Wwijl zy in diepen slaap verzonken waren.
LONDEN, 26 JuU. (Reuter). In het
Britache Lagerhuis zijn de debatten over de
buitenlandsche politiek hedenmiddag ge-
opend met een rede van den leider der li
berale oppositie, Sinclair.
ÜN Barcelona wordt gemeld, dat vanmidda,.
vier rechtsche vliegtuigen 35 bom-
™®op het centrum van Tarragona geworpen
"*"peh- Er vielen zes dooden en 25 gewonden;
«ent huizen werden vernield,
middernacht io óc Imtvu
“«UW door een watervliegtuig, iz
^^^gebomby'deerdVier personen
het front
ROME, 26 Juli. (Havas). Paul Cremona,
correspondent van de Christian Science Mo
nitor en het Wallstreet Jburnal. heeft aanzeg
ging gekregen, dat hy in verband met zijn
„algemeene houding" binnen acht dagen Italiè
moet verlaten. Cremona, die reeds twintig jaar
ln,ItaU« woont, Is vloe-voorzitter van de bul-
tenlandsche persvereeniging. Hij is afkomstig un
Malta. De Brltsche ambassade heeft te zijner
gunste stappen ondernomen, doch het Is nog
niet bekend of deze stappen succes zullen
hebben.
Vervolgens over Spanje sprekende, betreur
de Chamberlain, dat het conflict, dat dagelijks
Spaansche levens vernietigt en hulpbronnen
verkwist, welke zoo hoogst noodlg zijn aan het
einde van den oorlog, voortduurt.
Deze zeide om., dat een politiek, die de dic
tatoren in staat zou stellen hun macht te ver-
grooten, door vernietiging van de vrijheid ove:
toenemende gebieden der wereld, en hun mi
litaire machinerie te versterken met de hulp
bronnen van zwakkere mogendheden, de grond
slagen zelve van recht, gerechtigheid en in
ternationale goede trouw, waarop alleen de
vrede hecht gegrondvest kan worden, zou on-
dermijnen.
Wanneer wy willen, dat het ons mogelijk is
ons leven in vrede door te brengen, moeten wy
het bewustzijn der dictatoren bevryden van het
geloof, dat de democratieën lafhartig zijn, en
moeten wy de wereld ervan overtuigen, dat,
wanneer wy zeggen, dat de vrede het grootste
onzer belangen is, wy niet slechts bedoelen het
ongestoorde bezit van onze Imperiale erfenis en
het egoïsme van de verdediging onzer natio
nale belangen, maar den vrede, welke zyn
grondslag vindt in recht, rechtvaardigheid en
Internationaal goed vertrouwen. WIJ moeten
ook komen.tot aaneensluiting met hen, die den
vrede en de vrijheid liefhebben.”
Sprekende over het koninklijk bezoek aan
Parijs, sloot Chamberlain zich aan bij den lof,
dien Sinclair had uitgesproken over de schit
terende ontvangst, die bereid was aan don ko-
ning en de koningin van Engeland.
Deze eenheid tusschen Frankrijk en ons, al
dus Chamberlain, is des te gelukkiger, daar
algemeen erkend wordt, dat zy ntet gericht Is
tegen eenige andere natie of combinatie van
naties, en omdat zy op zich zelf een nechten
stut voor den vrede vormt. Die eenheid, aldus
voegde spr. hieraan toe, is versterkt en beves
tigd door de besprekingen tusschen Lord Halifax
en de Fransche ministers te Parijs. Er hangt
geen geheimzinnigheid rond die besprekingen.
Er is geen nieuwe verbintenis en geen nieuwe
verplichting aangegaan; van geen van beide
kanten. Er is een algemeene bespreking ge
voerd over alle zaken vah gemeenschappelijk
belang, en men is gekomen tot een algemeene
en volledige overeenstemming. Hierover kan
het Huls zeer tevreden zijn (toejuichingen op
de minlsterbanken)
Minister-president Chamberlain antwoordde
op deze rede. Hy herinnerde eraan, dat Sinclair
gezegd had, dat eenieder het eens zou zyn met
het voornaamste doel der rege-ring, nJ. de
vestiging en handhaving van den vrede en de
verwydering, voot zoo ver dit uitvoerbaar W,
van alle oorzaken van een mogelyk conflict en
van prikkeling of grieven van het eene of an
dere land.
BERLIJN, 26 Juli (D.N.B.). De president
van den hoogsten kerkeraad van de oud-Prul-
slsche landskerk heeft den termijn voor het af
leggen van den staatspolitleken eed van trouw
der Evangelische geesteiyken verlengd toé 30
September.
Slechts in de oud-Pruislsche kerkgebieden,
aldus wordt in kerkeiyke kringen volgens het
D.N.B. verklaard, wordt door predikanten, dia
tot de beiydende kerkelijke richting behooren,
nog een zekere tegenstand geboden; maar ook
hier zou de meerderheid der geesteiyken den
eed reeds hebben afgelegd. Door de verlenging
van den termyn moeten, naar het schynt. po
gingen om tot overeenstemming te komen met
nog niet beëedlgde predikanten, gesteund
worden.
Het preekverbod voor den bekenden predikant
Dibelius is met zeven maanden verlengd.
RIO DE JANEIRO, 26 JuU. (Havas). De
rechtbank heeft thans de voornaamste daders
van den aanslag op het paleis van den presi
dent op 11 Mei veroordeeld.' De luitenants Four
nier en Nasclmiento werden tot tien jaar of5-
sluiting veroordeeld.
Rechtsche verkenningsvliegtuigen ontdekten
dit en waarschuwden de naburige vliegvelden,
zoodat binnen een half uur een vyftigtal bom
menwerpers aankwamen en de reeds gepasseer
de troepen, die bruggenhoofden bouwden, van
de overige troepen afsneden. Rechtsche infan
terie was spoedig ter plaatse en nog geen drie
uur later bleven van de overgetrokken troepen
slechts enkele kernen over, die in het verder
rerloop- van den dag vernietigd werden.
Uit Barcelona komt, in stryd met het
geen uit Tortosa gemeld wordt, een bericht,
dat meldt, dat de regeeringstroepen by de
voortzetting van hun opmarsch vanmorgen
bp twee kilometer afstand van Gandesa zijn
aangekomen, na 2500 krygsgevangenen te
hebben gemaakt. Zij bezetten Corbera en
VUlalba.
Vervroegd groot verlof voor de eerste
ploeg van de lichting 1918 der infan
terie.
“»n het front van Estramadura, in de pro-
Badajoz, hebben de regeeringstroepen na
strya het dorp Campanarlo, op 18 KJ*.
Memorie van Antwoord in z»ata
wetsontwerp tot wijziging van de Ta
bakswet.
Voortgaande keerde Chamberlain zich tot
Tsjecho-Slowakye.
Ook hier weer zijn wij er ons slechts al
zeer van bewust, dat daar al het mate
riaal gereed Ugt voor een verbreken van
den vrede, met onberekenbare gevolgen,
wanneer de zaak niet wordt behandeld met
koene en met redelijke vaardigheid. Daar
om hebben wy in overeenstemming met
onze algemeene politiek en in nieuwe sa
menwerking met Frankrijk alles gedaan wat
wij konden, om een vreedzame oplossing
van het geschil te vergemakkelijken.
