Geertruidenberg gaat feesten
ucïAaal van den da%
De avonturen van een verkeersagentje
I
I
Historie der stad
ALLE ABONNÊ’S
F 750.-
ORRIE
lag
1
GOUDDORST
TAL
ws
HET LAAGST
IN PRIJS
I
HET HOOGST
KWALITEIT
mmuiimii
i Jut
ra.hu
Een huiselijk
drama
da
1
Journalistiek gepas
seerd
RiiiiHHiHMnimumiiHttmimmMHHii
VRIJDAG 29 JULI 1938
6 Jeugd.
'kthd
1 arm,
en
dos».
gebracht
alt
niet
Ben autowedstrijd
Toen kwam een aeer aardige wedstrijd.
De koning, nog steeds met zijn kroon op bet hoofd, hing den
tiende eeuw herhaaldelijk
aat.
houden.
een
het
Lorrie sar-
halve dat
wo
nen
ist-
riep hjj uit Jen
"■"ft
verbazing op Oreta's onverstoorbaar
(Wordt
^Jal" riep Lorrie uit, terwijl m
zich
om-
V4.-I
égïsto
met slakken ala bestuurden. De auto's wanen al aardig ge
noeg. Het waren uitgeholde roode wortels, waaraan het lof nog
klkvorach een krans om de schouder, terwijl hjj ook de veld
muis toesprak, om hem te zeggen, dat hjj zich kranig had ge-
v ver
en per-
eer M.
m den
verloren gebied in te polderen werden welis
waar op kleine schaal ondernomen, maar had
den eerst in later eeuwen eenlr succes.
De keer J. Bianchi, burgemeester
Geertruidenberg
ie rich
ikte to
t.Qou-
ugend
waar
nt
i per-
van
meu-
kln-
van
e fa-
rlüdt,
•n zij
1 van het Christendom moet hebben
re groote kerk was aan de stadsheilige
hoofd wegstreek. „Ik daasde maar wat in de
ruimte. Dat doe ik dikwijls. Let er maar niet
op. Ik ben wel eens meer idioot.”
Greta ging naar haar toe en zei hartelijk en
kalmeerend:
of omdat ze zoo onbewi
wat was het, dat Greta
bedaard en ernstig.
„Oa ga het papa vertellen Jack," zei ze
1 de zijne kon
waartoe hü ge
ien ta
woning
ch«
«ril»
iels en
en bo.
UJden
'rouw
geld
onto
wel-
pri-
n «n
looi in
forten
pe dit
leverd.
rtege-
n titelt
i
owei
hun
t de
leel-
bet
ver
ders
H.
hter
901,
be-
I*r
IS
1 on-
nwe-
meu-
i ge
leder
Kan
i te
Moet
ellng
toch
in-
irta
DOOR
CHARLES
GARVTCE
weeglijk bleef staan of
plotseling trof. Ze werd
1.76 M,
postuur
m tan.
blooto-
im. Hij
ch.
.ikmaar
pansch
gouden
wwer-
lasspel-
n bro
ker één
.Lorrie, je bent niet in orde. Je bent je beele
opgewektheid kwijt en en je schijnt zwaar
moedig
lie vol medelijden haar armen om haar
>eensioe*.
worden, of wier portret evenzeer een plaats
had verdiend als dat van zoo vele an
deren. Ook de journalistieke bedrijven,
waarvan er meer dan één door energieke
‘directies wordt uitgeoefend in gebouwen,
die er mogen zijn, en de zich zoo geweldig
ontwikkelende technische installaties, wa
ren voor foto's Interessante stof geweest.
Om nog te zwijgen van het vereenigings-
leven op dit terrein. Maar het is alles ge
heel of vrijwel geheel genegeerd, en dit
moet diep worden betreurd bij dit mode
Jubileum onzer vereerde Vorstin.
Juist In onze dagen Is de pers van zoo
ontzaglijk veel belang voor het nationale
leven en ter handhaving van volksrechten
en volksvrijheden, dat dit tekort aan waar-
deerlng In de kringen der Journalisten en
der dagbladdirecties pijnlijk moet worden
gevoeld. Zoowel voor hun werk als voor
hun persoon."
1 -
bfj tovwnslangw gsbeets ongeschiktheid tot vwton door TJ» bgj een ongeval nas. TJ A£A
ongevadten verzekerd voor oen der volgende ultkeerlngen t UU»a verües van beide armen, beide boenen at beide oogen F f OV/o“ Onndeltfkwn afloop falOU*
AANGIFTE MOET, ÓPSTRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
draaide met vuurrood gelaat en vlammende
oogen. „Vertel het aan het heele dorp, Jack
Laat de klokken lulden zet het in de kran
ten
Jack staarde van de een naar de ander. Greta
nam hem bij den arm.
„Ga weg. Jack,” zei ze zacht en toen hü heen
ging, wendde zij zich tot het teere meisjes
figuurtje bij het vuur.
„Lorrie I" was alles wat ze zei, maar het was
voldoende.
Met een kreet viel Lorrie naar voren, haar
hoofd in haar handen.
.Lorrie! O, lieveling! Lieveling!” fluisterde
Greta, terwijl ze haar armen om haar zusje
heensloeg.
,jBtü! Spreek niet tegen me Raak me niet
De goede journalist, de goede Journalis
tiek, zij bekleeden In het geestesleven van
ons vaderland een voorname plaats.
Onder Koningin Wilhelmina heeft de pers
zich, technisch en Ideëel, naar alle kanten
zóó ontwikkeld, is de journalistiek van zoo
groote beteekenis geworden, hebben zoo
vele voortreffelijke journalisten van dag tot
dag hun moeilijke taak verricht, dat het
tekort aan erkenning en waardeering, d»t
thans uit die Gedenkboeken spreekt, als
een schromelijke en kortzichtige fout moet
worden gesignaleerd.
De samenstellers van die boeken hadden
er voor dienen te zorgen, dat aan de jour
nalistiek een ruime plaats ware verleend,
zoowel redactioneel als Illustratief. Er heb
ben In de beschreven periode in onze 'va-
derlandsche journalistiek mannén ^barheid*
of hun loopbaan beëindigd, of ri| zijn aan.
hun beroep ontvallen, die In deze herden-
klngsllteratuur vermeld hadden moeten
Vu toil men dan goud gaan winnen
Uit het water In Japin,
Lieve deugd, in ’t nijver Neerland
Doet men al zoo lang daardnl
Dan moet u on» volkje kennen:
Zit er ergens zulk een buit.
Nu, dl enhaalt de Nederlander
Vroeg of laat er heusch wel utt!
En mocht het beslist niet lukken
Neem eenen goeden raad van mif:
Haal er dan dat is afdoende.'
Een.... belastingambt'naar bij.'
HERMAN KRAMER
Oorlog en geloofsvervolging
Oorlogsgeweld teistert daarna herhaaldelijk
het stadje. Het krijgt de kans niet, zich te her
stellen, maar wordt een strategisch steunpunt
voor de antl-Spaansche ondernemingen van den
Zwijger en diens zoons. ZoOdra de stad in 1573
door de Staatschen bezet was, werden er de
priesters vermoord. Het deerlijk verminkte Hjk
van kanunnik Willem van Galen heeft twee da
gen geheel naakt op stfaat gelegen zonder dat
iemand het verwijderde, het werd eindelijk in
het water Van de stadsgracht gegooid als oud
vuil; Arnoidus Swaens, de deken van het
kapittel, sprong in de gracht en hield zich
gedurende 14 Volle uren staande In het water;
telkens wanneer de Staatsche soldaten op hem
schoten, bukte hij zich en dook dus onder wa
ter. Maar hij slaagde er aldus in, bij donker
naar België te vluchten. Een ander priester
had hetzelfde buitenkansje, na een dag van
doodsnood In de kleine wllgenboschjes bulten
de veste. Pater Willem Poppens van dé min
derbroeders weerstond de hem ..geboden kans
om door geloofsafval zich het leven te redden.
Hij stierf als martelaar aan de galg. Estius
verhaalt zijn dood na de geschiedenis der Gor-
kumsche Martelaren. In het geheel werden ne
gen priesters vermoord, de nonnen werden uit
de stad verdreven. Tot 1686 heeft Geertruiden
berg geen katholieke kerk meer gehad, daarna
werd de uitoefening van den godsdienst oog
luikend toegelaten en in 1767 verre» de eerste
schuurkerk. Het duurde tot 1862. eer er weer
een katholieke kerk de thans nog bestaande
•—-werd gebouwd.
f «s JwV X
Geertruidenberg en Öran'fe
Op 1 September 1673 bezocht de Prins van
ij had geen tijd, om goed te zien en iets
als het ruischen van een Japon gin* rake
lings langs hem heen. Hjj draaide zich om.
zag een slanke gedaante, die met vluggen
Oranje de stad; hü genoot er een vtechmaal.
waarvoor blijkens de stadsrekeningen zekere
Peter. Jooeten de viach leverde, doch wat hü
er verder deed, is niet precies bekend. Vier jaar
later onderhandelt don Juan er vergeefs over
den vrede. De Prins is bij die onderhandel ingen
o.m. vertegenwoordigd door Mamlx; hijzelf be
zocht nog hetzelfde Jaar Geertruidenberg op
nieuw; de verrassing van Breda In 1577 werd
er voorbereid,
Leicester legde troepen te Geertruidenberg,
strop;
rfaalden
Kwam de Karimata aan,
Met de Karimata zal het,
Naar men hoopt, misschien wel gaan.
De Lutine, ‘t schip vol waarde.
Ligt, gebroken, diep in ’t z/ind.~ -
Maar ze werd reeds tot een negen
Voor een deel van Nederland!
De bevolking van Terschelling
Vindt ‘t een goudmijn, of de schat
Nu gevonden wordt of niet, want:
't Voordeel heeft ze al gehad!
bleef bestaan.
Een groote datum en een tragische datum In
és geschiedenis van Geertruidenberg is de
doch betaalde ze niet, zoodat ze aan het-ntoil-
ten sloegen en ook de voorbijvarende schepen r
beroofden, waarop Prins Maurits er t Engelsche j=
garnizoen kwam belegeren met het eindresul- j
tast, dat Panna in 1568 de stad In handen l
kreeg, overeenkomstig de historische wet der
gehrMht Jkaht. .-nog
Ellende...
heb? stamelde meneer Knap. Wat-bédoelt u
is 's hemels naam? 0
O, doet u alstublieft niet, alsof u nergens
van weet! Door üw schuld sal Annie gedwon
gen worden, om met u te trouwen, ook al houdt
ze van een ander. Ja, want ze is feiteltjk ver
loofd met een ander Maar papa wU het soa.
En door w schuld zijn al mijn goede Japonnen
weggesloten en kan Ik op m“n kamer blijven.
Nu. als u het dan met alle geweld weten wilt,
meneer, dan zal ik u zeggen, dat u m ij op dien
avond achterna geloopen bent.... Goede ge
nade. wat moet dat allemaal worden?
Meneer Knap zat als versteend. Ja. wat moest
dat allemaal warden? Maar meneer Knap had
zijn oogen niet in zijn zak zitten. En hij was
boos, ontzettend boos. Hem zóó er tusschen te
némen! Het gevolg van een en ander was, en
kele uren later, een krachtige uiteenzetting tus-
schen meneer Knap en meneer Flipeen. tijdens
welke Annie weende (van vreugde) en Mies net
op haar zenuwen kreeg en mama Flipeen flauw
viel. Het heele programma van meneer FUpsen
stortte ineen en hij zelf zeeg in een armstoel.
Eenige weken later trouwde meneer Knap met
de slanke Mies en Annie met hAAr uitverkorene.
Udis'* to
loo.
Heel wat oogen tn ons land zijn
Op dat punt in zee gericht,
Waar reeds lang die mooie molen,
Waar de Karimata ligt.
Midden in de zee gaan daar steeds
Baggeremmers weer omhoog.
Waarvan d‘ inhoud nagéspeurd wordt
Met een zeer gouddorstig oog.
Modder, modder, zand en water
Haalt die mooie molen op;
Reeds zoo menig keertje werd een
Aanval op dat goud een t’
Maar waar anderen nog ft
Zij zweeg en verborg haar gelaat een oogen-
bük in haar handen, toen hief ze het koppig op.
„Waarom Ik je niet vertelde, dat hij maakte,
dat Ik hem Uefkreeg? dat Ik hem met hart
en ziel liefhad? Omdat we overeenkwamen, dat
we het niet zouden vertellen dat we vrij zou
den zijn. Begrijp Je? Geef hem de schuld niet;
hij was vrij. Er was niets tusschen ons. Hij was
vrij om iedere andere vrouw het hof te gaan
maken om Diana een aanzoek te doen en
dat heeft hij gedaan! Dat is allee!. Waarom kijk
je me zoo aan?” vroeg ze boos, maar met eeri
snik in haar stem. .Je moet geen medelijden
met me hebben. Greta; dat kan Ik niet verdra
gen! Zeg. niets! Laat alles precies zijn als voor
dat voordat hij kwam.”
Toen was het met haar kracht gedaan en
met een zachten kreet viel ze tegen Greta aan.
Er zijn In den loop der jaren in ons vader
land bij telkens andere gelegenheden geregeld
gedenkboeken gepubliceerd, waarin men een
beschrijving vond van allee, dat samenhangt
met het openbare leven. Zoo oa. 15 jaar ge
leden bij het zilveren regeerlngsjubileum van
H. M. de Koningin, verder de vrij recente pu
blicatie van Brugman's „Geschiedenis van
Nederland onder de regeering van Koningin
Wilhelmina”, en van zeer onlangs o.a nog het
„Officieel Gedenkboek" onder leiding van den
heer W. Q. de Bas en 'n commissie van veel
hooggeplaatste». Opvallend In die gedenkboe
ken, schrijft de Avondpost, is de volkomen of
bijna volkomen verzwijging van de journalis
tiek:
„Ons treft dikwijls, en ook thans weer
In deze gedenkboeken, de o v e r-schatting
van het literaire en de o n d e r-schattlng
van het journalistieke.
Een heer of dame, die een goed boek, of
een paar goede boeken schrijft, staat al
spoedig als kunstenASr vermei* en wordt
dan in heidenklngs-geschrlften genoemd
en representatief geacht. Een goed journa
list, die vele Jaren achtereen op voortref-
Onder Kloris V
M overgang naar de Hollandsche graven was
voor Geertruidenberg niet nadeelig, vooral
Graaf Floris V, der Keerien God, begunstigde
de plaats en schonk haar het recht op vier
vrito jaartparkteo. ijepevens eenige bijzondere
Vooiteêhtert.’Wrtke-Arop wijzen, dat Tie stad met J
haar gasthuis, haar groote kerk, haar Heilige
Geesteshuis en haar Broederschap van onze
Lieve Vrouw'aanzienlijk geacht werd onder de
Nederlandsche steden van het einde der 13e
eeuwf’ Gwijde van Henegouwen hield er tegen
1300, toen hij als voogd over Jan van Holland
optrad, zijn hof, doch slechts voor korten tijd,
want de zoon van Floris V vertrok voor de
voltooiing zijner opvoeding naar Engeland en
stierf kinderloos in 1299.
Geertruidenberg zoo verhaalt Wagenaar
behoorde bij de Hollandsehe steden, die op 17
October 1299 plechtig met Jan'Van Avennes
eerste graaf van het Henegouwsche Huis
overeenkwamen, dat zij met de moordenaars
van Graaf Floris V en derzelver nakomelingen
nimmer zoen noch vrede zouden makeVi, noch
souden helpen maken, doch dat zij integendeel
dezen uit hun gebied zouden weren, zoomede
hen op alle mogelijke wijzen zouden schaden
aan lijf en goed. In 1304 werd Geertruidenberg
belegerd door Jan II van Brabant, die met
Jan n van Holland in oorlog was geraakt;
Hechts na een lange en hardnekkige verdedi
ging viel de dappere stad; drie der voornaam
ste Ingezetenen werden om hals gebracht. Doch
Mcolaas van Putten heroverde Geertruidenberg
nog in hetzelfde jaar Voor Holland.
Leest nien dé romantische historie van de
onderling vechtende graven en hun generaals,
de berichten omtrent overval en verdediging,
de gruwelijke geschiedenissen van moord en
bloedwraak, dan blijkt de grens- en havenstad
Geertruidenberg telkens belangrijk voor de mili
taire situatie, maar tevens voor den handel en
de scheepvaart, die er tot loon voor betoonde
dapperheid door Hollands graven in de veer
tiende eeuw herhaaldelijk wordt begunstigd.
Willem van Duivenvoorde, die in 1353 stierf,
omringde de stad met sterke muren en bouwde
er een kasteel, dat echter nog geen volle eeuw
In de dertiende eeuw werd de naam van Sint
deertrudis aan de start gegeven, omdat de
dochter van Pepijn van taanden juist in de
dertiende eeuw werd zij heilig verklaard
te Geverberg verbleven had. Zij was omstreeks
(25 geboren in het kasteel van den hofmeier
en stierf 17 Maart 696 -at 659 te Ntfvel als
abdis. Als eerste Vrouwe van Strijen bezat zu
goederen te Geertruidenberg en het schijnt wel
vast te staan, dat ze er eenlgen tijd woonde.
Toen zij heilig verklaard werd, leefde in de
Zuidelijke streken van Nederland de vereering
der Heilige Geertrudls snel op. Men kan dit
verschijnsel van de dertiende eeuw wellicht het
best vergelijken bij de snelle verbreiding der
devotie tot de Heilig# Theresia van Llsieux in
onze dagen. Op vele plaatsen werden kort na
elkander kerken en kapellen ter eere van de
nieuwe heilige gesticht, uiteraard ook op de
plaatg, waar zij vroeger bezittingen had ge
had en vertoefd had. Van de oude Sint Oeer-
trudlskapel te Geertruidenberg is thans niets
•meer over, doch een krypte, gevonden in 1895.
wees er op, dat hier een gebedshuis uit den
eersten tUd
gestaan. We
toegewijd.
deur bleef staan. Je bent toch een wonderlijk
schepseltje. Lorrie. Je doet, alsof de vele be
zoeken van Seymour Melford een straf zijn en
je hebt hem den laatsten tijd meer aangemoe-
digd dan wij een van allen, papa niet buiten
gesloten."
Lorrie schuifelde onrustig met haar voet en
lachte, maar er was geen vreugde in haar
lach.
Een oogenbllk zwegen ze. Greta mg haar borst
hijgen, zag, dat het gebogen hoofdje moeite deed
op te richten met hssr gewonen
T a 's-Hertogenbosch, na Bergen op Zoom
zal thans het oude stadje Geertruidenberg
L v in Noordbrabant zijn stadsfeesten heb
ben; het wordt een mooie Brabantsche traditie,
aldus het stadsbestaan te vieren en de groote
gebeurtenissen, waaraan <Je bevolking in het
verleden deel had. plechtig te herdenken. Toch
is Geertruidenberg misschien niet „een Bra
bantsche stad” te noemen In denzelfden zin
als den Bosch of Bergen op Zoom, want eerst
sedert 1815 maakt dere gemeente deel uit van
de provinefe Noordbrabant. Tevoren heeft ze
eeuwenlang de graven van Holland als haar
meesters erkend, en daar deze toestand intrad
in het Jaar 1213, zal de stad Geertruidenberg
éezen zomer het 725-jarig bestaan als Hol
landsche stad vieren. Het is een betrekke
lijk willekeurig beginpunt van de stadsgeschie
denis, zooals ook de datum 5 Juni 1288 de
slag van Woeronc te Bergen op Zoom her
dacht, betrekkelijk willekeurig was. Immers het
eigenlijk ontstaan van Geertruidenberg ligt
evenals het ontstaan van Bergen op Zoom in
het duister. Het plaatsje behoort in ieder geval
tot de oudste steden van ons land. Waarschijn
lijk dankt het zijn naam aan de heuvelachtig-
held van den oever, zoodat wij in Latijnsche
documenten uit de vroege middeleeuwen hoo-
ren gewagen van Mons Lltoris, d wz. Gever
berg. Of echter het woordje „Berg" niet eerder
verband houdt met het werkwoord „bergen",
blijft een vraagpunt. Sommigen ineenen, dat
de oude naam Geverberg samenhangt met de
gunstige gelegenheid, die de rivierkant er bood
gan schippers en visschers om bij zwaar weer
hun schuiten te „bergen", anderen denken eer
der aan .burg”, maar de meest voor de hand
liggende verklaring, die zich op de heuvel-
ichtlgheld van den oever beroept en verwijst
haar de aanduiding .Jtaamsdoncksche bergen” onmogelijk werd gemaakt. Pogingen om het
voor een soortgelijke bodemverheffing, kan zich
zoo dunkt ons op de meest houdbare
argumenten beroepen.
De heilige Geertrudls
Sint Ellsabethsvloed van 1431, waardoor tal
rijke dorpen en gehuchten der omgeving in den
Blesbosch verzwolgen werden, zoodat de Jaar
markten van Geertruidenberg hun belang gaan
deweg verloren en de gemeenachap-over-
land met Dordrecht, en dus met Holland,
te zijn en zoo anders dan anders.
Waarom zeg je me niet, wat er aan scheelt.
Ga eens naar dokter Cox."
Lorrie lachte spottend.
.Naar dokter Cox gaan! Je doet net of
Iemand beter wordt, alleen van het gaan naar
dokter Cox. Zou het ook helpen, als Je dien
toovenaar door een telescoop zag? Kort en
goed, ik wil niet naar dr. Cox met zjjn opwek
kende drankjes, zijn User en kinine. Ik ben best,
zeg Ik je. Het eenige, dat me misschien scheelt,
is dat Ik me
„Doodverveel” wilde ze juist eindigen, toen
Jack met zijn geweer in de hand binnen kwam
stormen.
.Luister eens Greta!"
nieuwtje voor je
„Doe de deur dicht,” zei Lorrie geprikkeld.
Jk ben nog nooit in mijn leven zoo verbaasd
geweest,” zei hj), terwijl hij de deur een trap
gaf. „Het is werkelijk een reuse nieuwtje!”
Lorrie keek hem over haar schouder heen
a«n.
„Wind je niet op. Greta Ik ken de waarde
van het nieuws van Jack. Hij heeft juist ontdekt
dat de wereld rond is of dat buskruit ontploft, zacht
wanneer je er een lucifer b(j boudt**
Biet
kan!
hem
achter
t.
felijke wijss en In de spanning en de jacht
der gebeurtenissen zijn taak verricht, en
zijn voorlichtend of beschrijvend of ver
slaggevend werk doetr neen, dat is, zeggen
velen, geen literator en dus de moeite van
het vermelden niet waard. Geheel afgezien
nog van het gebrek aan persoonlijke
waardeering, dat hier In zit. schuilt er ook
nog een zak el ijk misverstand In: men
trekt de grens tusschen kunst en Journa
listiek vaak veel te scherp, men vergeet,
dat in goede Journalistiek eën stuk kunst
zit, („half kunst, half wetenschap” wordt
de journalistiek wel genoemd), dat er even
zeer aanleg, bezieling, inspiratie, intuïtie,
en zuiver natuur-talent voor noodig is als
voor het schrijven van een goed boek (vaak
vordert de journalistiek bovendien veel
meer kennis) en dat een goed Journalist
dikwijls veel meer beteekent, veel meer In
zijn mars heeft, dan bepaalde literatoren
die als zoodanig bekend staan en altijd
maar weer vermeld worden.
twee bonden, die om een been vechten. Eerst
in 1593 heroverde Maurits de stad en liet de
verraderlijke besetting gedeeltelijk opknoopen.
Deze verovering van Maurits was een mees
terstuk van krijgstechniek. Frederik Hendrik
werd mi gouverneur der stad. In 1806 werd door s
de Spaanschgezinden een nieuwe aanslag be-
raamd. waarbij zfj zich de hulp verzekerden
van ritmeester Van der Wet. doch diens ver
raad werd ontdekt. Htj is 6 Januari 1601 gevie
rendeeld op de markt.
Inmiddels woedde van 1596 tot 1606 de
pest te Geertruidenberg, en nauwelijks was' deze
kwaal geweken of in 1606 en *07 teisterden ern
stige overstroomlngen de verarmde bevolking.
Nog voor de Vrede van Munster verademing
gaf van het gedurig krijgsrumoer, brak In 1635
opnieuw de pest uit en beheerschte vier lange
jaren de gemeente, zoodat het Pesthuis in
1801 gebouwd te klein was. Tot 1673 is het
betrekkelijk rustig in het starje; dan is er
weder oorlog, thans tegen de Franschen. maer
de bezetting van Geertruidenberg houdt zich
dapper. Tijdens de 18e eeuw verliest de stad
haar aanzien. Ze zit diep in de schulden, prins
Willem TV moet een jaariyksche subsidie ver-
leenen, de brouwerijen gaan achteruit, in 1793
nemen de Franschen de stad, het Comité Revo-
lutionnalr der Bataaven tyranniseert de Inge
zetenen. de Prins herneemt de stad, ze herbergt
Lodewijk Napoleon, ze wordt in 1815 een stad
in de provincie Noordbrabant en herstelt zich
langzaam uit een verval, veroorzaakt door ca
lamiteiten. die heel Nederland teisterden, doch
die zich te Geertruidenberg telkens concen
treerden.
In de Groote thans protestantsche Kerk
ligt begraven Johan Arnold Zoutman, over
winnaar van de Doggersbank, zoomede de dich
teres Juliana Cornelia de Lannoy.
,X>*t is dan precies wat ik verwachtte!"
riep preta uit op een toon van; ik heb het wel
voorspeld. „Gisteravond aanzoek gedaan! En
vanmorgen getelegrafeerd! Wat zal ze blij zijn!
Lorrie, hoor je het wel! Diana Melford wordt de
toekomstige gravin van Latcham!”
nietsnut en de wil van haar vader duldde geen
Aldus verecheen de heer Knap in den hutee-
UJken kring. Papa FUpsen stelde Annie aan hem
voor en gaf in enkele welgekozen bewoordingen
uiting aan zijn beste wenaeben aangaande het
ultelndeUJk resultaat. Het was voor
Knap een genoeglijke avond bevredigd «Ja
htjzich voelde door de huiselijke sfeer en md-
ringd door de vriéndelijke zorgen van het echt
paar FUpsen. Zóó genoeglijk vond hij het zelfs,
dat hij niet eens tijd had. om een zeker verschil
te beseffen tusschen het slanke figuurtje, dat
hij op straat gevolgd was en de tamelijk gevulde
Annie, die naast hem zat. Deze scheen een en
al glimlach, onder het waakzaam oog van haar
vader en soo werd de jongeman gaandeweg ver-
liefd
Eerst toen hij den huize FUpsen verliet, besefte
meneer Knap, soo terloops, dat die lieve Annie,
die op straat soo slank leek, ta huis meer ge
vuld scheen te wezen. Maar tenslotte zet hü tot
zichzelf, dat zulks toch maar een heel bijkom
stige omstandigheid was.
De tragische rijde van de beschikking van
papa FUpsen openbaarde zich, naarmate do
kennismaking tusschen de belde jongelui werd
voortgezet. Mies had tenslotte haar moeder toe
vertrouwd, dat z U dien avond het voorwerp van
meneer Knap's belangstelling was geweest.
Mama FUpsen. die een brave vrouw was, zag in
die persoonsverwisseling de hand-van den dui
vel. Tot overmaat van ramp was Annie ontroost
baar over het verlies van den jongeman, dien ze,
met hart en ziel aanhing. Inderdaad, t was een
zware verantwoordelijkheid, die papa FUpsen op
zich laadde.'
Doch op zekeren middag, dat Annie en haar
moeder inkoopen waren gaan doen en de heer
dea huizes op zijn kantoor was, deed de bel
juffrouw Mies opschrikken Het was meneer
Knap, die erin geslaagd was, een paar uur eer
der van zijn werk te komen. Onder deze om
standigheden bleef Mies niets anders over dan
hem van achter de gesloten deur toe te roepen,
dat er niemand thuis was. De vreemde manier,
waarop hem hier vap antwoord werd gediend,
deed meneer Knap eén mysterie vermoeden. Hij
begon zelfs te twijfelen aan de goede trouw van
de heele familie FUpsen; en ten laatste dreigde
hij. dat hij een helsch lawaai sou maken, als
hem niet werd opengedaan.
Maar öt heb
u toch geaegd.
dat ik u
ontvangen
riep Mies
toe, van i
de deur, die nu
op een kier stond.
Ik ben alleen thuis. Mama en Annie zijn
uitgegaan. En Ik als u het dan werkelijk wilt
weten heb een onmogelijke japon aan. Ik
zweer u, dat ik niet verschijnen kan
Wat voor mysterie was dAt? Nóg een meisje
In de huize FUpsen? In een onmogelijke japon?
Ten laatste stak meneer Knap zijn hoofd door
den kier en mst een kreet maakte Mies zich utt
de voeten en liet den weg vrij. Dezelfde onder
nemingslust, die meneer Knap op dien bewusten
avond de onbekende had doen volgen, ontwaak
te in hem. HU begon aUe vertrekken te door
zoeken en vond Mies in de achterkamer, waar
ze op den divan lag te snikken. Meneer Knap
nam een stoel en ging naast haar zitten.
Beste jongedame, begon hU
Maar zU keerde zich naar hem om, alsof een
adder haar had gebeten.
Hoe durft u! riep ze, tusschen haar snik
ken door. Is al de ellende, die u hier in huls
i-rwwï-j»,
.Nonsens!'* zei Jack opgewoAden. ,Jk heb
zoojuist Seymour Melford gezien."
„Geweldig, buitengewoon!” zei
castisch.
„En hjj zegt,” vervolgde Jack, zonder op de
onderbreking te letten, „dat zijn zuster Diana
verloofd is met Guy Kendale.”
Greta’s blauwe oogen en haar onschuldige
mond stonden wagenwijd open, op Jack's gezicht
stond de zelfvoldane glimlach van Iemand, die
belangrUk nieuws vertelt. Lorrie bleef naar het
vuur staren, maar haar handen grepen den
schoorsteenmantel stevig vast.
.Neen toch Jack!” riep Greta uit.
„Het is een feit,” sei Jack. ..Seymour Melford
beeft zoo Juist een telegram gehad. Guy heeft
gisteravond aanzoek gedaan en is aangenomen.
Diana telegrafeerde Stel je voor een Melford, ---
die gravin van Latcham wordt! O, het is abso- aan!” kermde Lorrie,
luut waar; Seymour Malford had het telegram
in zUn hand en liet het me zien!”
en
tred haar weg vervolgde.
Meneer Knap werd er dusdanig door aange
trokken, dat hij, zonder rich ook maar een
oogenbllk te bedenken, de onbekende ta den
regenmantel begon te volgen. Htj had een om-
meteUjk verlangen naar een vrouwtje, waarvan
hU kon houden eri dat hü eenmaal de zUne kon
noemen. Dat was het besluit, waartoe hj) ge-
kopien was na 33 eenzame Jaren.
De vlugge gedachte vóór hem keek op een
oogenbllk om Ingeboren intuïtie van de
dames, die voelen, dat ze de aandacht trekken,
en gevolgd worden! en bemerkte meneer
Knap, 't Kwam hem zelfs voor, dat ze schalks
glimlachte. Dan verdween het meisje in den
portiek.
Meneer Knap legde de wapens niet neer. Door
de medeplichtigheid van een goedhartig por
tier slaagde hü er in. naam en toenaam, als
mede verdere bijzonderheden aangaande de on
bekende te weten te komen.
En den volgenden morgen vervoegde hü zich
ten huize van meheer Flipeen.
Excuseert u me, bent u meneer Fllpaen?
Die ben ik heelemaal. Gaat u zitten.
Meneer Knap raakte geen oogenbllk van zUn
stuk. In den salon gnseten, verklaarde hü, zon
der otnhaal van woorden, den verbaasden beer
Flipeen de reden van zUn bezoek.
Mag Ik het even verwerken, met uw wel
nemen. zei de heer Flipsen, toen de ander had
uitgesproken. hebt er behoefte aan, een
jongedame te trouwen. Best. En nu bent u ver
liefd geraakt op m*n dochter, als ik me niet ver
gis, die u alleen maar even gezien hebt en op
straat achterna bent gegaan. Tamelijk haastig,
zou ik zeggen. Maar....
Meneer Flipeen was een man, die orde pp zün
gedachten had en tevens een vooruitstonden
geest bezat. Een dag als dezen had hü allang
verwacht. Hü had zelfs al een heel programma
tot in büzonderheden uitgewerkt. Dienzelf
den dag sprak hü, op plechtige wüze, met zün
vrouw over het alleszins merkwaardige voorstel,
dat de heer Knap hem gedaan had. En met
bureaucratische nauwgezetheid bepaalde hü, dat
Annie züR* jongste dochter (want die betrof het
klaarblijkelijk) rich beschikbaar zou stellen, om
den vermoedelüken aanstaande te ontvangen;
terwül Mies, zün andere dochter, verzocht werd,
gedurende het bezoek (én eventueele verdere
bezoeken) van den heer Knap op haar kamer ta
blüven.
En aangezien Mies van ietwat weerbarstlgen
aard was. sloot papa Flipsen al haar goede ja
ponnen weg.
Vergeefs protesteerde Mies, daarin gesteund
door haar mama en haar zusje, tegen dit voor
nemen van haar vader, dat zij eenvoudig erger-
lük noemde. Meneer Flipeen. die in het gewone
leven maar een schuchter mannetje was, ge
droeg zich in huls gaarne als een tiran. En zoo
werd Mies veroordeeld/ om den bewusten avond
(of avonden) op haar kamer te blüven. met een
geel en groen gestopte japon aan en aan een
zenuwaanval ten prooi.
Na aldus alles te hebben geregeld, als een
goed veldheer vóór den slag (theneer FUpsen
vond het Inderdaad zooveel als een veldslag, een
dochter aan den man te brengen), stond hü
meneer Knap twee dagen later toe, zich aan
de familie In allen vorm te komen voorsteUeu.
Vergeefs bekende Annie aan haar moeder, dat
ze nooit iemand, op wlen de beschrijving van
meneer Knap van toepassing was, op straat ge-
3*“ r »”Marlng ging vergaari^vta
rijkehjke traiieTi, aaugeiteu zü haar Tiart '^ét'-
pand had aan een anderen jongeman. Maar
deze werd door haar vader beschouwd als een
zich weer
trots; toen sprak ze opnieuw.
„O Lorrie!”
„SU1! Praat nog niet tegen me! O hemel
is het waar! Greta, is het waar?" en ze kneep
Greta in haar arm. „Vertel het me eens! Denk
Kwam het doordat het meisje Heef zwijgen, je. dat het waar is? De menschen vertellen soms
zulke leugens! Het kan een een vergissing
zün!" en haar oogen die grooter en donkerder
geworden schenen te zün trachtten koorts
achtig op Greta's gericht een twüfel af te
lezen.
Jk denk, dat het waar ia," fluisterde Greta.
„Heb ik dat gedaan? Misschien wel, maar ik
moet me een beetje amuseeren. En Seymour
Melford is de eenige beschaafde mensch, die
hier komt. En hü is hier nog niet geweest van
daag. Zonderling. Ik denk dat paps daarom de
„O Lorrie! Lieveling waarom heb je bet me
niet verteld? Ik heb het nooit vermoed
Een heesche, schorre lach kwam over de
bleeke, strakke lippen. „Waarom ik je niets
verteld heb? Waarom zou ik het Je vertellen?
Er was niets niets tusschen on», niets bo-
studeerkamer op en neer loopt als een tüger
tn zün kool Hü wacht op hem, Greta,” zei ze
plotseling zenuwachtig, „heb Jü wel eens ver
langd, dat je den tüd kon dooden? Ik bedoel
niet door armen te bezoeken en tractaatjes en
bouUlon uit te deelen; dat is Jouw manier;
maar heb Je nooit gewenscht, dat Je een aan
tal dagen tegelük kon dooden ze dooden,
zoodat ze allemaal onmiddellük verdwenen
het heele zootje, zooals Jack zou zeggen?"
,Neen. nog nooit,” zei Greta opgewekt.
JDan begrüp J® ntet, wat ik bedoel,” ant
woordde Lorrie kortaf, ,o, ik wou, dat ik den
tüd tot het einde van de maand kon dooden!”
Zü zweeg plotseling, gewaarschuwd door den
blik van verbazing op Greta's onverstoorbaar
gelAat.
„Wat bedoel je?"
.Niets, niets en nog eens niets,” antwoordde
Lorrie, terwül ze haar lokken het zware haar
fat lord Kendale bad gekust van haar jmr-
4t
,Je zou me allesbehalve een verstandig
■nensch noemen, als er vandaag geen pudding
op tafel kwam,” antwoordde Greta met baar
wdaard lachje.
.Pudding! Ik haat pudding! Ik geloof, dat JU
Mn niets anders denkt dan aan pudding!”
.Waar denk Jü dan wel aan?" vroeg Greta
°P den toon van iemand, die niet bepaald
nieuwsgierig is naar antwoord. .Je riet er van-
»orgen biet al 'ta best uit. Lorrie!"
.Och, schei uit," smeekte Lorrie; ,4k heb er
Jtepoeg van om voortdurend te verzekeren, dat
me volkomen goed gevoel; het verveelt me
om steeds te hoeren, dat ik er niet goed uitzie,
Mt ik mager ben en dat ik niet genoeg eet
ben gezond zoo gezónd mogelük. Nou weel
1* net!" En ze ging ongeduldig naar het raam,
naar het gure weer en wendde zich huive-
«nd naar het vuur.
Seymour Melford hier vanmorgen al
«***»t?" vroeg ze.
1J°8 Het, maar ik denk, dat hü toch wel
MMlük zal komen,” antwoordde Greta.
^’Muurlült.” merkte Lorrie verveeld en ge-
op. „Geen dag zonder einde, geen dag
•“«er Seymour Melford!”
«Mg sans!” riap Greta utt, terwül ee aaa de
wn
