Groot-seminarie Rij
in vlammen
Z. H. de Paus tegen
het racisme
E
ONS BLAD
4
Opstand op Kreta
onderdrukt
1
Het nieuws van heden
HOOFDGEBOUW IN DE
ASCH GELEGD
Hevige strijd om
Gandesa
DË BAROMETER
JOH. LAUWERS
PATGLOP 3
ALKMAAB
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
'30 JULI 1
Cl
Kostbaarheden in veiligheid
De ware rassenleer in
de Propaganda Fide
Aartsbisschop ter plaatse
Kortsluiting
Brandweer heeft pech
Geweer ging ontydig af tydens
schietoefeningen bij Steenwyk
Bibliotheek behouden
Korporaal door losse
patroon getroffen
Toen vliegtuigen van de regeering
naderden, sloegen de opstan
delingen op de vlucht
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
F
<1
o*
041
044
046
04!
0.01
041
045
040
Veel waardevols ging verloren
De regeeringstroepen zyn de stad
aan beide zyden gepasseerd
„Wie aan de Katholieke Actie
raakt, treft den Paus”
De kostbare bibliotheek en de
kapel zyn voor het vernielende
vuur gespaard gebleven
Priesterretraites gaan
niet door
Woning en schuren
af gebrand-
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 254
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VOOR SUIKERZIEKEN
VOLLEDIGE VOEDING
„NUTRICIA’’ ZOETERMEER
r
NOORDBOLLANDSCB DAGBLAD
Ernstig
O O
Hoewel de kapel achter het hoofdgebouw lig-
1MT.
Mil
Da noodklok van het seminarie werd geluld.
Steenwljk,
naar buiten
den op-
Havas
van
de
i
Niet veel meer dan een steenen geraamte
van buiten- en binnenmuren is van het oude
hoofdgebouw blijven staan. Van het midden-
front is de brand overgeslagen naar de zolder
verdieping van het loodrecht daarop staande
en van 1928 dateerende gebouw, waar de re
creatiezalen en de kamers van de theologan
ten zijn.
De bibliotheek van het seminarie met
haar zeer uitgebreide en kostbare boeken
schat, ondergebracht in een apart gebouw,
geheel links van het hoofdgebouw staande,
en daarvan door feen betonnen muur ge
scheiden, is gelukkig voor het vernielende
vuur gespaard gebleven. Evenzoo de studie
zalen gelegen in den achter het hoofdge
bouw in 1936 gebouwden vleugel.
Een Engelsche luchtvaartscholen heeft de beschikking over een cataputt-
installatie. Dagelijks trainen zich de vliegers om aldus uit dit hulpmiddel
Men vraagt zich af, waarom Italië met een
ongelukkige nabootsing er behoefte aan had het
voorbeeld van Duitschland te volgen.
„Let goed op. Ik beveel u aan de Katho
lieke Actie niet te treffen. Ik raad u dit
aan. Ik verzoek het u om uw eigen bestwil,
want wie aan de Katholieke Actie raakt,
treft den Paus, en wie den Paus treft, sterft.
Dit is een waarheid, en de geschiedenis be
wijst die waarheid.*
De H. Vader zelde tot Zijn rede aanlei
ding te hebben gevonden in het feit, dat
Tarragona is vandaag weer tweemasd gebom
bardeerd. Er werd materieele schade aange
richt. Het dorp Hospitalet del Infante is even
eens door de rechtsche vliegtuigen bestookt.
Grav»
«n BO
0.00
045
0.00
000
0.03
04»
Ook deze zolderverdieping en een gedeelte
van de daaronder gelegen étage brandden
totaal uit, zoodat ook al de boeken, meu
bels, enzoovoorts van de daar verblijvende
theologanten verloren zijn geraakt, terwijl
in talrijke andere theologanten-vertrekken
ernstige waterschade is aangericht.
De slag rondom OanSM» is zeer hevig
geworden. Ondanks het intensieve optreden
der rechtsche luchtstrijdkrachten blijven de
regeeringstroepen de Ebro overtrekken met
manschappen en materiaal.
Stand van Zaterdag vwj. »Jd nar TdE*
Vorige stand 7«U
De opmarsch der colonnes naar Nonaspe in
het Noorden en naar Bora in het Zuiden ge
schiedde in verband. In het Noorden kwamen
de colonnes op deze wijze op de vlakte van
Caspe, terwijl zij in het Zuiden doordringen in
bergachtig gebied.
Deze vorderingen der regeeringstroepen langs
den weg van Gandesa naar Alcanlz stellen ben
in staat dien weg te controleeren en tevens hun
stellingen voor Gandesa te versterken.
043
2.2»
1.62
046
0.50
141
rdt ge
opende
AP
AP
AF
ter
AF
AF
AF
'w*-
va
Er bestond van d^ zijde van de burgerij groote
belangstelling voor den brand, doch de politie
had voor een behcorljjke afzetting gezorgd.
Tegen half zeven was men het vuur vrijwel
meester, doch de nablussching nam nog uren
in beslag.
middenfront van het in 1»57 in gebruik
men seminariegebouw.
Het waren de rit-, studeer- en al
kamers van de professoren op de vei
ping boven den hoofdingang, waarop
vuur, in den rechtervleugel van het geb
gesten vanaf de ■straatayde, ontstaan,
eerst oversloeg. Deze kamers brandder
een na de ander uit, behalve die van
president en van prof. Mulder.
En daarmede gingen te loor da ul
breide en waardevolle particuliere bil
theken van de professoren, hun meub
en al wat voor hen van waarde was.
I M|
oon.
De materieele schade wordt grootendeels
door verzekering gedekt. Doch hoeveel is
niet verloren gegaan aan particulier bezit,
van professoren: theologanten en personeel,
dat voor hen van onschatbare waarde was
of waaraan persoonlijke herinneringen ver
bonden waren, welk verlies niet door ver
zekering is te herstellen.
voor zijn benoeming tot Aartsbisschop, gedu
rende veie jaren als professor en daarna als
president aan het Groot-Seminarie verbonden
is geweest, zeer onder den indruk van den
brand, die zulke groote verwoestingen in het
hem zoo dierbare seminarie heeft aangericht.
Z. H. de Paus sprak zich opnieuw uit te
gen de rassenleer.
De Fransche ministerraad besloot tot wij
zigingen in het legercommando.
De opstand op Kreta is onderdrukt.
Om Gandesa woedt een hevige strijd; de
linkschen melden belangrijke successen.
BARCELONA, 29 Juli. (Havas.) Naar ver
nomen wordt rijn de regeeringstroepen van
morgen aangekomen in het gericht van
Nonaspe. ten Noord-Westen van- Gandesa,
op de samenvloeiing van de Matarana en
de Alaga. Zjj zijn thans dus in het Noor
den en in het Zuiden voorbij de stad ge
komen in hun opmarsch naar bet Oosten.
Voor de professoren, wier kamers zijn uitge
brand, zal lijdelijk onderdak moeten worden
geaocht
Van de professoren was alleen de presi
dent thuis. De overigen waren reeds met
vacantie gegaan, evenals de theologanten.
Een der leidende figuren van de opstan
dige beweging in Kanea is een neef van
Venlzelos, Mltsotakls, die afgevaardigde van
Kreta was en minister in het kabinet van
Koodilis. Markelloe, de prefect van Kandia,
is voorloopig benoemd tot gouverneur-ge-
neraal van Kreta, ter vervanging van
Spakianakis, die op het oogenblik in Kanea
De H. Vader zeide naar aanleiding van de
navolging door Italië van Duitschland: „De
Latijnen spgpken niet van ras; onze oude Ro
meinen spraken van „gene Itallca, stirps Itall-
ca”. doch gebruikten nimmer eenlge barbaar-
sche omschrijving. Het is noodig de dingen bij
hun naam te noemen. Dit niet te doen is, vol
gens Tacitus, een teeken van moreele deca
dentie*
De leerlingen van het college der Propagan
da Fide werden na ’s Pausen rede aan den H.
Vader voorgesteld door den prefect der Pro
paganda Fide, Kardinaal Fumasoni Biondi, dte
een begroeting voorlas.
Verschillende gezangen werden uitgevoerd.
Na een «Uer gezangen nam de H. Vader
«veer het woord en seMe, dat God Hem do
weldaad geschonken bad om Zijn werk te
kunnen -voorteelten in een phjrzieke con
ditie. die niet riechter. Ja selfs good was, en
die Mg veel beter werd.
De Fransche Jezuïet in China, pater
Jacquinot terecht.
H.'M. de Koningin keert Dinsdag uit het
buitenland terug.
ongeluk tijdens schietoefeningen
bij Steen wijk.
Memorie van Antwoord betreffende de
wijziging der Ongevallenwet.
De aartsbisschop verzocht ons als offi
cieel mede te deelen, dat de priesterretrai
tes, die morgen la het Groot-Seminarie
zeed en beginnen, niet doorgaan.
Voorts gaf Mgr. ons als Zijn meening te
kennen, dat de studies na de vacantie op
den gewonen tUd zullen kunnen worden
voortgezet en dese dus waarschijnlijk geen
stagnatie zullen ondervinden.
Bi) een ontvangst van leerlingen van een col
lege van de Propaganda Fide sprak de H. Vadei
een zeer lange redevoering uit, waarin Hjj hen
waarschuwde tegen de nieuwe theorieën.
„WU, willen niets scheiden in de menschelijke
familie, en Wij beschouwen het racisme en bet
overdreven nationalisme als slagboomen, die
tusschen de menschen worden opgericht
Iemand heeft beweerd, dat er dus een onher-
ste.baar doctrinaal verschil bestaat tusschen de
Katholieke Actie en de fascistische partij. Het
is vreemd iets bijzonders te vragen van de Ka
tholieke Actie, alsof de Katholieke Actie iets
op zichzelf staands was, met een eigen leer, een
eigen credo. De Katholieke Actie bestaat slechts
In de Kerk, zjj is de Katholieke Kerk, omdat zij
het leven is der Katholieke Kerk. De Katho
lieke Actie, evenals de Katholieke Kerk, is Ka
tholiek. d. w. z. universeel.”
De H. Vader keerde Zich vervolgens tegen
diegenen, die een campagne tegen de Katho
lieke Actie willen opzetten en waarschuwde
dezen met de volgende woorden
Voorts merkten wij op het terrein des on-
heils op den Z.Eerw. heer Overmaat, pastoor
van Zeist en oud-professor van het Groot-Se-
Minarie. den burgemeester van Driebergen-Rij-
senburg, jhr. de Beaufort, den burgemeester
van Doorn, baron van Nagell, kapelaan Sand-
kuyl van Rijzenburg en eenlge aldaar wonende
theologanten.
CASTEL GANDOLFO, 29 Juli. (Havra)
Voor de derde maal en met een indrukwek-
kenden overvloed van bijzonderheden en
uitweidingen heeft Z. H. de Paus Zijn ver-
oordeeling uitgesproken over de rassenleer,
het separatisme en het overdreven natio
nalisme.
Al spoedig liet de brand zich zeer ernstig
aanzien en bleek wel, dat met het blusschings-
tnateriaa! van het seminarie niets te beginnen
was. Het eerste werk was nu de brandweer van
Driebergen te waarschuwen. Inmiddels was
leeds hst geheele personeel van het semina
rie gewekt.
VALENCIA, 29 Juli (Havas). Vanochtend heb-
twee twee escadrilles van tien vliegtuigen elk,
komende van Majorca, de haven gebombar
deerd. Het eerste escadrille wierp ongeveer 50
bommen, die evenwel in zee vielen. Het tweede
escadrille wierp een vijftigtal bommen, waar
door negen huiaen werden vernield, zonder dat
evenwel slachtoffers vielen. Een ander water
vliegtuig wierp bommen op Gandia. Drie hulaet^
werden vernield, personen werden hier niet ge
troffen.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
Mussolini heeft Franco hem een teer hartelijk
gelukwenróhtelegram gezonden.
Vermoedelijk is de brand ontstaan door kort-
sluitlng in de dienstlift, welke nieuw ge«x>n-
strueerd wordt. Zekerheid hieromtrent bestaat
er echter niet. De werklieden, die met de werk-
zaamheden in de lift bezig zijn, hebben Vrij-
dagavond te ongeveer vijf uur het gebouw ver- i
laten. Te ruim zeven uur heeft de president
van het seminarie, gelijk deze ons mededeelde, J
nog een rondgang door het gebouw gemaakt, I
doch hjj heeft toen niet het minste onraad be-
speurd.
Men vergeet, dat het geheele menschelijke ge
slacht één enkel en groot, universeel menschelijk
ras is. Men kan echter niet ontkennen, dat in
dit unlverseele ras plaats is voor speciale ras
ser, als evenzoovele verschillende variaties. En
evenals cr in groote muzikale composities groo
te variaties zijn, waarin men echter hetzelfde
algemeene motief vindt, dat terugkeert, dat
weerklinkt, dat bezielt, maar in verschillende
tonen, toonaarden en uitdrukkingswijzen, even
zoo bestaat er in het menschelijk geslacht één
groot universeel, Katholiek ras, één enkele en
algemeene menschelijke familie, die verschil
lende variaties heeft.
VrtJdag is tijdens de oefeningen van
het garnizoen te Steenwijk óp het buiten
goed Heerlijkheid de Eeze, bij
een ernstig ongeluk gebeurd.
De mlllcien-korporaal Beintema. afkom
stig uit Blija, kreeg van vlakbij een schot
van een losse patroon in de borst, tengevol
ge van het ontijdig afgaan van een geweer.
De patroonsplinters drongen door tot in de
long.
Na door den gamizoens-arts, dr. Rjjsbosch
uit Steenwjjk, te zijn behandeld, is het slacht
offer. dat zeer veel bloed verloren had, naar
het Diaconessen-ziekenhuis te Meppel overge
bracht. Zijn toestand is levensgevaarlijk.
Vier vrijwilligers boden zich voor bloed
transfusie aan en zijn eveneens naar het Dia
conessen-ziekenhuis 'óvergebracht.
van 37 landen. Bovendien in bat* feit, dat
de H. Vader juist gisteren, toen de audiën
tie gehouden werd, een nieuw, aoo niet
ernstig, dan toch alarmeerend feit ter core
was gekomen.
gend geen gevaar liep, had de president toch
tijdig en voor alle zekerheid persoonlijk de
Heilige vaten daaruit verwijderd en deze met
een auto van de familie van Vollenhove naar
een veilige plaats doen brengen. Pastoor Over
maat en de belde secretarissen van het Aarts
bisdom maakten zich verdienstelijk met het in
veiligheid brengen van enkele kostbare schilde
rijen en geschilderde portretten, waaronder een
van den grooten Dr. Schaepman..
Aan een drietal Duitsche zusters, die Jl.
Maandag haar intrek in het seminarie had ge
nomen. om met eenlge religieuzen, die nog
moeten kqpien de huishoudelijke zorgen van
het seminarie ter vervanging van de dienst
meisjes op zich te nemen, werd onderdak ver
schaft in het St. Jozef Gesticht.
DIENSTAANBIEDINGEN. Gwvraagd «M Am-
goboden, geplaatst onder do Omroeper-
rubrlek 10 ct por regeL
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct p.
regel; Ingezonden Mededeefingen 40 ct p. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt
De brandweer van Driebergen, onder leiding
van commandant Gijtenbeek. kwam te ruim
drie uur met een motorspuit op het terrein
van den brand en ving direct «net het blus-
•chlngswerk aan.
BUREAUX:
ALKMAAR. Hof 6, Telefoon 4530 en 4220
PEN HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN, Koepoortsweg 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52. Telefoon SI.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip' van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar ƒ2.per kwartaal o*
15 cents pet week, voor bulten Alkmaar
j a per kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V. Drukk. De Spaamested - Haarlem,
Het was een droevig gezicht dit sp<
verwoesting te aanschouwen. Vloeren za
elkaar, de klok boven den hoofdingang
met donderend geweld naar beneden.
Aan alle kanten viel glas en sloegen
dende stukken hout door de ramen naa
ten.
Z. H. de Paus besloot Zijn rede met op
Je merken, dat men de ware rassenleer in
den boezem van de Propaganda Fide vond,
waar leerlingen van 35 naties vereenigd
zijn. .Allen zonen van dezelfde Moeder, van
dezelfde familie en opgevoed aan dezelfde
tafel van dezelfde waarheid en deselfde
goederen.”
Onze Romeinache correspondent seint ons
naar aanleiding van de rede van Z. H. den
Paus tegen het racisme nog:
aartsbisdom Utrecht ia door een
groote ramp getroffen. Vannacht is n.1. het
gebouw van het Groot-Seminarie te RU-
■enburg voor een belangrijk deel door
brand vei woest Omtrent de oorzaak van
dese catastrofe taot men in het onzekere.
Het was ongeveer kwart over twee uur, toen
de in het seminarie woonachtige bakker Cor
nells van Veen in zijn nachtrust gestoord werd
door een knetterend geluld. In de eerste oogen-
blikken dacht ht), dat in een der nevenvertrek
ken van zjjn slaapkamer een slot omgedraaid
werd, doch voor alle zekerheid stond hjj op
om eens te zien wat er gaande was.
Buiten zijn kamer komend, zag hjj tot zijn
groote ontsteltenis vlammen opwaaien in de
liftschacht van het dienstgebouw, rechts van
den zolder naar de keuken loopend. Ware hij
niet tijdig ontwaakt, de onheilen zouden niet
te overzien zijn geweest en vermoedelijk waren
dan inwonende personen levend verbrand of
gestikt.
Onmiddellijk begaf bakker Van Veen zicdi in
nachtgewaad naar de aan de andere zijde van
het gebouw liggende slaapkamer van den pre-
sident-kanunnlk G. C. Hartmann, om hem te
wekken en van het dreigend gevaar op de hoog
te te stellen.
Vrijwel het geheele boven den hoofdin-
gang gelegen gedeelte van het seminarie la
door den brand verwoest, terwjjl de ruime
vestibule, gastenkamers en gangen van de
verdieping geltjkvloerach «eer veel van
waterachade geleden hebben.
Ook de reehtervteugel, waar rich de
dienstvertrekken en de kamers van het
personeel bevinden, is van boven tot bene
den totaal uitgebrand.
Donderdagavond half acht brak door onbe
kende oorzaak brand uit in een der belde hooi
schuren van den kweeker J. Arends te Hulssen.
Het vuur, dat gretig voedsel vond, laaide hoog
op en deelde zich al spoedig mede aan de twee
de hooischuur en aan het rieten dak van de
woning. Den inboedel kon men nog in veilig
heid brengen, doch de woning kon men niet
meer redden.
De brandweer stond machteloos wegens gebrek
aan water. Ten gevolge van den wind sloegen
de vlammen over naar een nabijgelegen var-
kensschuur. Tijdig kon het vee
worden gedreven, doch ook deze schuur ging
verloren.
Vele particuliere herinneringen, niet
verzekering te dekken! Het laatst werd d
deerkamer van prof. P. de Jong een pro
vlammen. Van het veld voor het geboi
konden wij zien, hoe de vlammen een pr
crucifix, staande op zjjn schrijfbureau,
tastten.
De aartsbisschop van Utrecht, Z. H. Exc. Mgr.
dr. J. de Jong, die toen men zag. dat de brand
een grooten om vang zou aannemen, in zjjn pa
leis aan de Maliebaan te Utrecht was opge
beld. verscheen om ongeveer vier uur ter plaat
se In gezelschap van Zjjn beide secretarissen,
de Zeereerw. heeren dr. J. Geerdinck en T. W.
van Luenen.
Wfj hadden *1 heel gauw gelegenheid den
Aartsbisschop onze deelneming te betuigen met
de ramp, waardoor het aartsbisdom is ge
troffen, terwijl Mgr. de Jong zoo welwillend
was ons enkele bijzonderheden over het semi
narie mede te deelen.
Het Grootseminarie .JiiJsenburg" te Driebergen is hedennacht door brand gedeeltelijk verwoest. Z. H. Exc. Mgr. J.
de Jong, Aartsbisschop van Utrecht, in gesprek met eengte brandweerlieden
- a
ATHENE, 29 JulL (Reuter). De gouver
neur van Kreta heeft den Griekschen pre
mier, Metaxas, medegedeeld, dat de op
standige beweging op Kneta volledig la
onderdrukt. De orde Is in Kanea hersteld.
De aatortteiten hebben de openbare gebou
wen weer bezet; de opstandelingen hebben
de stad ontruimd en zijn op de vlucht ge
slagen.
Het naderen van de vliegtuigen, die de re
geering uit Athene derwaarts had gezonden,
heeft een snel einde gemaakt aan den op
stand in Kanea. Berichten van Kreta, die dese
feiten melden, voegen hier aan toe, dat, toen
de vliegtuigen in zicht kwamen, de oproerlin
gen uiteen gingen.
Een telegram van den gouverneur van Kreta
aan Metaxas meldt, dat de rebellen zich heb
ben overgegeven. Troepen zjjn naar Kanea ge
zonden. om de uitgangen der stad te bewaken,
met het bevel leder, die weerstand biedt, 't
ontwapenen.
De Grieksche regeering heeft den zetel der
regeering van. Kreta van Kanea overgeplaatst
DB&r Kandia.
Een bijzondere correspondent
meldt:
De maatregelen tot onderdrukking van de
opstandige beweging in Kanea .worden snel
ten uitvoer gelegd en doen verwachten, dat de
orde snel zal zijn hersteld.
In Athene heeft de bevolking van de gebeur
tenissen in Kanea kennis genomen door de
middag-edities der dagbladen. Opwinding is er
niet door veroorzaakt. Metaxas heeft den ko-
ning, die zich op het oogenblik op Kbrfoe be
vindt, op de hoogte gebracht.
Vrijwel van het begin tot het einde volgde
de Aartsbisschop het blusschingswerk. Mgr.
begaf zich meermalen in het gebouw om zich
van het verloop van den brand op de hoogte
te stellen.
Op hoogst minzame wijze onderhield de
Aartsbisschop zich met verschillende brand
weerlieden om zich door hen te laten inlich
ten, terwijl ZJI. Exc. ook met de burgemeesters
van Driebergen en Doorn een wandeling rond
om het brandende gebouw maakte om het blus-
singswerk in oogenschouw te nemen.
Getük vanzelf spreekt was Mgr. de Jong, die
De brandweer was hiermede nog niet lang
owig, toen deze pech kreeg. Want plotseling
kwam er geen water meer uit de slangen. En
*at bleek bij onderzoek? De zuiger, die t wa
ter uit een sloot nabij het seminarie opzoog.
*as door modder verstopt geraakt. Dat zag er
toen leelljk uit.
Fel woedde de brand en geen, water om de
vlammenzee te dooven. Onmiddellljk werden
®**tregelen genomen om de slangen op
Vsterleiding aan te sluiten. En toen was er
*eer volop water. Dit moest echter over een
sfstand van vijfhonderd meter worden aange-
Inmiddels was ook de brandweer van
P°°rn, wier hulp was ingeroepen, met een mo-
«wspult ter plaatse verschenen.
Da»r de brand steeds grooter omvang aan-
werd ook assistentie gevraagd aan de
brandweer te Utrecht. Deze bleef echter vrij
“h» uit. Het was ruim vier uur, toen de brand-
y*81- van Utrecht onder leiding van den onder-
•°®mandant, den heer Priester, arriveerde.
De hulp bestond uit een motorspuit en een
krixjte Maglrusladder. Deze werd direct uit-
•**t en toen kon vanaf een. flinke hoogte water
op het dak van het brandende gebouw gespo
ten worden.
A«s Glutenbrood, -Bescnutt. Meel. Havervlokken. -Biscuits.
Suikerarme melk. Room. jams, etc Vraagt prosp aan
In alle plaatsen veiiegenwoordigd
*4^
■-1
1
het grootste nut te kunnen trekken
