Katholicisme
We luisteren naar.
1
O
„in actie”
A
DE TENTOONSTELLING
TE NEW-YORK
HET WERELDLIJK
TERREIN
DINSDAG 9 AUGUSTUS 1938
Dr. Poels* richtlijnen
Weerbericht
Nog steeds geen goud
Woensdag 10 Augustus
UIT DE STAATSCOURANT
Clearingkoersen
Mededeelingen van
prof. Slothouwer
Waarschuwing der vacantie-
gangers
Vermoedelijke daders zijn
voortvluchtig
Behoorlijk kwantum zaaizaad
verkregen
ONPRETTIGE RIJWIELTOCHT
NAAR DUITSCHLAND
De „Karimata” haalt waar kogelt
en ijzer op
Hedenavond een reportage van
den K. R. O.
Trekking Staatsloterij op
Grooten Verzoendag
MET DE FIETSSTUREN
IN ELKAAR
PASTOOR H. GEERTMAN
25 JAAR PRIESTER
2800 GULDEN GESTOLEN
VAN EEN SCHIP
NEDERLANDSCHE MAÏS-
CULTUUR
DE BEGRAFENIS VAN
PATER PERQUIN
NIEUW SCHIP VOOR
DE K.P.M.
J
-
-
Eén naar buiten
Jongen aangereden en ernstig
gewond
Electriciteitsbedrijf prijst
courantenreclame
■'A
Mitloopen
nog
i
S
ook by
3 OS Oramofoonmuzlek.'
in ANP.
KEILEN' «36 M.
De jubilaris is een groote ijveraar voor de
DROITWICH. ISM M.
Berlin»
Naar we vernemen, heeft de nieuwe dlrsc-
Koersen voor stortingen op 9 Augustas 1938
ken t HM, Urea f BAft.
Al hadden wtf in Hederland bet beate mlnla-
K 7
p
-
Zon op vjh. 5.33 onder n.m. 848 uur.
Licht op n.m. 9.06. Maan op njn. 743
onder v.m. 3.47. Volle Maan 11 Augustus.
Hoogste barometerstand 768.» te Reral
Laagste barometerstand 7574 te Isafjord
Doch wU, in ons land, moeten het Katho
licisme in actie zoo hoog mogelijk opvoe
ren. Dat werd spr. nog pas een week ge
leden van gezaghebbende zijde aanbevolen
te zeggen.
In eensgezindheid moeten wU optrekken,
soms met opoffering van wat ons persoon
lijk misschien beter leek, bovenal onder het
offer van de gehoorzaamheid.
V
V
d
o
V
terie, dat denkbaar is: wie het volk wil doen ge-
iooven, dat hy dit groot en brandend vraagstuk
in korten tijd weet op te lossen is een volksbe
drieger of een onnoozele hals.
lar ook
ook de
- tegen verplichtingen, luidende in Reichsmar-
•8
•I
<11
- I
-
DEUTSCHLANDSENDER. 1671 M.
7.35 Oramofoonmuzlek.
8.35 Jeugdkoor- en orksstcoocert.
1140 Auaumentsorksst.
1240 Concert.
kan slechts het meest noodzakelijke priester-
werk worden voortgezet.
Ruim SOO deelnemers op de
14de Limburg sche Sociale
Studieweek
te zwijgen sociale toestandep
die, ook van kerkelijk standpunt
\V
u
d
jo
F
te
re
F
ve
Al
1
1
1
I
I
t
r
1
c
t
Ju
in
as
ku
go
va
1
rai
va
ou
sle
bei
1
zoi
doi
kle
del
ba
eei
rui
5
het
vu
Ste
Ua
vai
wei
F
en
reu
r
sloe
en
oe
0
grjji
zich
in h
zijn
zjjn
met
gin;
E
zich
Een
een
gelo
rent
brjjs
gen
over
en b
voor
in
der
fees!
door
der i
Stelll
En
Steef
Verzi
de c
alge
gekr
i -
m:
Bi)
te
in
pr
da
xei
2.06
34Ó
Wij hebben gemeend de traditie te moeten
volgen van "t „onder de kap” zijn. Althans
iets in dien geest. Het comité is namelijk
voomemsne het feit, dat de toren van ons
gebouw op hoogte zal zjjn en dat zal
ongeveer in einde November vallen
eenlgszips feestelijk te herdenken.
Het kan mtsloopen, maar zoolang
wij het goede voorhebben en waarlijk
on» best doen, loopt het nooit heele-
maal mis. Een roman van kanunnik
Sheehan heet: .Succes door misluk
king". Dit is een leerrijke titel, die ons
aanmaant tot ‘n beetje geduld, wan
neer alles niet ineens van een leien
dakje gaat. Misschien is de misluk
king wel een middel om ons werk te
zuiveren van de al te menschelijke
ijdelheid, die het waarachtige welsla
gen nog in den weg stond.
8.50 Orkest.
12.20 Fabrieksconcert.
1.35 Schrammelensemble.
2 30 Fritz Weber’s orkest.
*40 Orkest, koor, het Krepela-seztet en
solisten.
6.50 Bonner Collegium Miwlcum.
7.20 Oramofoonmuzlek.
845 Zie Deutachlandsendsr.
11.05 Amusementsorkest.
12.20 Oramofoonmuzlek.
De bouw van het paviljoen is gegund aan de
zeer bekendè aannemersfirma Fuller en Co. Me.
dien bouw kan men nu ongeveer een aanvang
hebben gemaakt, want de voorwaarde is. dat
tins gebouw op vijftien December gereed zal
zijn.
i
Tijdens het lof in de oude Abdijkerk hield de
zeereerwaarde heer E. Beel, aalmoezenier van
Sociale werken te Kerkrade, de predicatie. Na
dat spr. had gewezen op onze eenheid in Chris-
tus, uitte hij de verwachting, dat wij die een
heid aan de wereld zullen toonen, dat wij het
woord van waarheid door katholicisme in actie
zulten uitdragen. Meer uitvoerig bepleitte spr.
de eenheid tusschen standgenooten en tusschen
de standen.
Tot slot van den eersten dag werd de gebrui
kelijke praats vond gehouden, waar dr. Poels
den schepter voerde, waar prominente figuren
op den Katheder werden geroepen, doch om
trent welken praatavond wy overeenkom
stig het goede gebruik geen verslag zullen
doen. i
aanvar
7 00 Berlchi
7.15 Land.
7*5 Report
8.05 Berichten ANP. B OB -berichten.
8.15 Dubbel-Mannen-kwartet „Kunst naar
kracht".
0.00 Causerie over Stanley Jcesa.
0.30 Christ. Muziekcorps „Euphonle",
10.00 Berichten ANP.
10.30 Gramofoonmvzlek.
Dezer dagen hebben twee inwoners van Mui-
derberg een rljwleltocht gemaakt naar Duitsch
land. Zij wilden een f amiliebezoek brengen te
Holdenberg Uber Moens bij Krefëld. zy hebben
hun bestemming niet bereikt en zijn bovendien
nog eenlgen tijd ingesloten geweest. Voorts
moesten ze een boete betalen, die een niet on
belangrijk gedeelte van hun spaarpenningen
heeft gevergd.
Naar aanleiding van hun belevenissen maken
wij degenen, die per rijwiel of anderszins naar
Duitschland willen gaan, er opmerkzaam op,
dat zij de grens alleen mogen passeeeren vla een
douane-kantoor en niet langs allerlei kleine komen
en onbekende wegen.
Voorts heeft men zich nu eenmaal te houden
aan de bestaande deviezen-voorschrlften. Men
doet goed zich te voren te overtuigen, hoeveel
geld en goederen men mag meenemen.
Als wij gehoorzaam blijven en trouw, dan
staan wjj heel sterk; dan kunnen onze bisschop
pen beter geraken tot versteviging van de
maatschappij overeenkomstig de Christelijke
leer.
Er volgde nu een wisseling van gedachten.
Rector Mommcrsteeg had In de rede van
prof. Tromp veel overeenkomst gevonden met
de rede via Radio-Vaticana, over de Katho
lieke actie. Spr. vroeg nu of die radio-rede
ernstig moest worden genomen. i
In zijn antwoord herinnerde inleider er aan,
dat de „Osservatore Romano” weliswaar noch
officieel, noch officieus de genoemde radio-rede 1
heeft gedekt; maar dat behoefde volgens spr.
niet een diskwalificatie te beteekenen.
In verband met een gestelde vraag over bet
houden van geestelijke oefeningen op fabrie
ken, zeide prof. Tromp, dat in de practyk met 1
prudentie moet worden opgetreden. 1
Natuurlijk waren er verschillende kwesties op
te lossen. Zelfs had het New-Yorksche tentoon-
stelllngs-comlté een verschuiving van de lig
ging van ons paviljoen gewenscht, doch dank
zij bovengenoemde samenwerking heeft men
mijn opvatting aanvaard.
Dan zou ik nog graag willen wfjaen op een
andere gelukkige omstandig held, welke onzen
arbeid te New-York aangenaam maakt en ver
gemakkelijkt. Dat is de verhouding met onze
buren. Wij hebben Italië aan den overkant van
oe allee in Polen naast ons.
Met Polen Is de samenwerking van dien
aard dat er sprake van is, zelfs geen afschei
ding tusschen onze terreinen te maken.
Wat den opzet*van de tentoonstelling betreft:
die is grandioos, maar het zou verkeerd zijn
die kwalificatie alleen te gebruiken. De opzet
is namelijk bovendien, van expositie-standpunt
gezien, zeer gelukkig te noemen.
De Vereenigde Staten bebouwen namelijk het
centrale terrein en aan de allees en avenues,
welke met dit terrein In verbinding staan, ko
men de buitenlandsche naties.
Het willekeurige, waardoor vaak een tentoon
stelling wordt gekenmerkt, is hier dus uitge
sloten. Concurrentie in afmetingen en volume
aan het centrale terrein, zooals zoo vaak ge
zien is en, als gevolg daarvan, verdrukking van
kleine paviljoens in een uithoek is dus voor-
Verwljzende naar het pas geplaatste pronk
stuk in een der corridors van Rolduc, bracht
■pr. hulde aan de nagedachtenis van doctor
Alphona Ariëns, die vandaag juist <ien jaar
geleden naar den Hemel is gegaan. Ariëns
aldus dr. Poels was voor ons land tegelijk
een pastoor Van Ars en een Don Bosco.
Tenslotte zeide de doctor, dat hij een inlei
ding op deze Studieweek had willen geven,
waarvan men echter den tekst kan vinden in
de bladen, die op de Studieweek him redactie-
vertegenwoordiger hebben.
Maandagavond is in de Langestraat te NU-
kerk een ernstig ongeluk gebeurd.
De zeventienjarige K. Demmer fietste met
een vriendje In de straat. Hun sturen raakfen
in elkaar, met het gevolg, dat D. viel. Juist na
derde een vrachtauto uit Utrecht afkomstig, uit
de richting Zwolle. De jongen werd gegrepen.
Ernstig aan het hoofd gewond werd hij bij om
wonenden binnengebracht.
Nadat het slachtoffer geneeskundige hulp was
landen moet afzien van bepaalde actie, wijl de verleend, is hij in ernstlgen toestand naar het
staat aan Christus en de Kerk vijandig is. Dan ziekenhuis Salem te Errnelo vervoerd.
werkt
- --
- zaligverklaring van den Dienaar Gods, Alphons
Ariëns. HU is ook degene, die belast is met de
stichting van een kerk ter diens nagedachtenis,
een nationaal monument te Enschede.
In afwijking met het aangekoydigde program
zal de KR O. te 8.15 uur hedenavond een repor
tage geven van de begrafenis van pastoor Per-
quin, benevens een gedeelte van de plechtigs
H. Requiemmis heruitzenden.
De nachtploeg van de „Karimata”, die van
morgen met de sleepboot ,3tortemelk” op Ter
schelling is teruggekeerd, heeft weer enkel*
voorwerpen van de „Lutlne” naar boven ge
bracht. HierbU bevonden zich enkele kogels en
ook een stuk Ijzer, dat den vorm heeft van een
granaat. Doch bU deze „snuisterijen’’ is het ge
bleven. Nog steeds is er geen goud, behalve dan
het staafje, dat bUna veertien dagen geleden
is opgevischt.
Was de molen Maandag den geheelen dag
bezig geweest het in den kuil binnengestroomde
zand weg te baggeren een bü eb regelmatig
terugkeerend verschUnsel en werden geen
wrakresten naar boven gebracht, vannacht
heeft de „Karimata” vrijwel steeds in de klei
gewerkt, nochtans met het reeds genoemde
poovere resultaat. Niettemin verliezen de leiders
van het werk den moed en het vertrouwen niet.
Een oppervlakte van circa vUfentwlntig meter
lengte en zeventig meter breedte moet thans
nog bewerkt worden. Dan heeft de molen ds
grens van het afgepaalde gebied bereikt.
De dagploeg is vanochtend met nieuwen moed
en nieuwe hoop vertrokken. Zou men vandaag
succes hebben? Vanavond, als de zon is onder
gegaan en de „Stortemelk” de mannen weer
heeft teruggebracht, zal het antwoord kunnen
worden gegeven.
iklelnorkest.
uit Blankenbergh*.
«84 M.
12.90 qrsmotoonmuaiek.
1.00 «a 1.30 Bslonorkest.
1.50 Oramofoonmualek.
6.35 en 7.45 Oramofoonmuzlek.
0.50 Concert m.m.v. pianoeollst.
10.30 Oramoioonmumek.
Het kolossale terrein voor de tentoonstelling
is nu geheel opgehoogd. Dat is geschied met de
resten van afgekeurde auto’s. Een hechte on
dergrond is daardoor natuurUjk niet verkregen,
zoodat men tjog moet heien, voor men met den
bouw kan beginnen. Het merkwaardig* daarbij
is, dat wij, bij het Nederlandsche gebouw, de
eenlgen zijn, die den grond degelUk hebben on
derzocht door middel van grondboringen, ten
einde op de juiste diepte den vereischten weer
stand te vinden. Anderen hebben dit niet ge
daan, ook de Amerikanen niet, hetgeen gogai
verlies van materiaal (bu voorbeeld door ge
bruik van te lange palen) meebracht. Men
toont dan ook groote belangstelling voor onze
werkmethode, waarvan men algemeen nu de
doelmatigheid wel inziet.
Overigens ziet men de gebouwen zoo hier en
daar al oprijzen. De bouw van een paviljoen
begint in den regel met het leggen van den
„cornerstone”, wat wU dus den „eersten steen”
zouden noemen.
’DU
«een
mede
«n di
vroon
toen
ttetf
toen
U*t
kom
«tale?
Ter
*>8eii
Wet.
„O<
k»un
HU h
to he
huwel
■■Ml
««enj
®kke
01
D
81
di
m
rc
oi
ze
er
Ul
Verleden laar werd melding
geslaagde proeven van den heer A. H. Th. K<
lang te Errnelo, met een eigen gekweekte vroeg
rijpe productieve maissoort. Met de toen ver
kregen zaden is een complex van meer dan twee
H.A. beplant. De uitgestrooide zaden zijn uit
gegroeid tot een graanveld van meer dan ge
wone beteekenls. Ondanks het zeer ongunstigs
voorjaar, heeft het gewas zich ten volle ont
plooid en zijn thans reeds zaadkolven zicht
baar, welke in omtrek 20 c.M. meten.
Buitengewone weersomstandigheden daarge
laten, zooals zware hagelslag en onweerstonnen,
belooft het gewas geheel aan de gestelde ver
wachting te beantwoorden en kan een behor-
lljk kwantum zaaizaad voor den Nederland-
schen landbouw beschikbaar gesteld worden.
Reeds thans komen vele belangstellenden deze
Interessante cultuur bezichtigen.
HILVERSUM I. 1876 en 4184 M.
VARA-ultzendlng 8.0010.00; 1040740
en 8.00—12.00.
8.00 Oramofoonmuzlek.
8.16 Berichten.
0.30 Keukenpreatje.
10.20 Voor Arbeiders.
12.00 Oramofoonmuzlek.
19.15 Berichten.
12.30 VARA-orkest.
1.30 Oramofoonmuzlek.
2.00 Oramofoonplaten.
4.30 Oramofoonmuzlek.
6 30 De Ramblers.
6.00 oramofoonmuzlek.
6.30 Fantasia.
7.10 Causerie over zweefvllei
8.06 8 0 8.-berichten. Berlchi
8.20 Oramofoonmuzlek.
8.30 Radlotooneel
9.00 VARA-orkest en solist.
10.00 Berichten ANP.
10.05 Ds Ramblers.
10.30 Esmeralda-septet en soliste.
11.00 Oramofoonmuzlek.
Prof. dr. Ir. D. F. Slothouwer, de architect
van het Nederlandsche paviljoen voor de we
reldtentoonstelling te New-York, die ru’m een
maand geleden naar Amerika Is gegaan om
daar de noodige maatregelen te nemen voor
den bouw van dit paviljoen, Is eenige dagen ge
leden van zijn reis teruggekeerd. WU vonden
den hoogleeraar-architect bereid, het een en
ander van zUn ervaringen en van zUn alge-
meenen indruk van de komende expositie mede
te deelen
N* kennismaking of hernieuwing daarvan en
aa het gebruik van de traditloneele Llmburg-
sche vla kwamen de deelnemers samen in de
ruime aula, waar Rulducs directeur. Mgr. A.
van der Venne, wachtte. Onder de aanwezigen
waren mgr. dr. Bern. Eras uit Rome, mgr.
Hendrtkx, vicaris-generaal van het Bisdom
’s-Hertogenbosch, oud-minister mr. H. P. Mar
chant. de Kamerleden Henrl Hermans en jhr.
mr. Ruys de Beerenbrouck, Ir. Jos. Cuypers,
de zeereerw. heer A. J. M. Jansen, directeur
van de katholieke actie In het Aartsbisdom,
magister dr. Siegfried Stokman, leider van het
sociaal bureau van het R. K. Werkliedenver
bond te Utrecht, en voorts de Llmburgsche
aalmoezeniers van den arbeid. Maandag wor
den verwacht minister Ronune, oud-mlntster
Verschuur en nog enkele bekende figuren.
Klokslag half vUf vlei dr. Poels’ eerste hamer
slag. De doctor verklaarde, dat zijn hamer op
de studiedagen onverbiddelUk en onmiddellijk
stilte elscht. En dan gaf hU sappig en schlldtr-
achtig de gebruikelUke jaarlfjkache Instructie.
Alvorens zijn eigenlijke rede ter opening te
houden, legde spr. nog uit, dat de deelnemers
aan de Sociale Studieweek gasten zijn van den
R. K. Werkliedenbond. ZU allen werden welkom
geheeten en spr. hoopte, dat zU door den ge-
moedelljken omgang waardeering zullen too
nen voor elkanders stand en opvattlpg. Verder
wees spr. op de geroemde gastvrijheid van
Rolduc; zonder deze befaamde onderwUslnrlch-
tlng zou de Sociale Studieweek niet kunnen
slagen. Op Rolduc voelt men zich volkomen
thuis en men waardeert er elkander in den
geest van de oudste christenheld.
Komende tot zijn woord van welkom, be
groette spr. d« aanwezige Vlamingen en Elzas-
ser*„ sociale organlsatleleiders en de dit jaar
talrijk opgekomen seminaristen.
In verband met de komst van de Katholieke
ministers en oud-ministers, sprak dr. Poels en
kele hulde-woorden aan het adres van mr.
Romme. mr. Steenberghe en mr. Marchant, ver
der een welkom tot mgr. dr. B. Eras, den ver
tegenwoordiger van Katholiek Nwlerland bU den
Heiligen Stoel en tot den Bosschen vicaris mgr.
Hendrtkx.
Laat ik beginnen, zoo ving prof. Slothouwer
aan, met mjjn verheugenis uit te spreken over
de buitengewone medewerking, welke wU van
alle zUden ondervinden. Besprekingen tusschen
ons en de ten toons tellingsautoritelten vonden
een exceptioneel vlot verloop. Men is ons
in alle opzichten zooveel mogelijk ter wille, wat
natuurlUk dankbaar stemt Speciaal moet ik
daarbij de welwillendheid van den heer Voor
hees, hoofdarchitect van- de tentoonstelling
(board of design), gedenken
Vier dingen zijn er, die er
het gewone volk moeten worden in
gehamerd.
Onze eigen menschen moeten op de
eerste plaats nooit af nimmar de over
tuiging laten schieten, dat inderdaad
zonder dralen en koste wat het kost,
aan deze massale werkloosheid een
einde komen moet. k.
Zü moeten op de tweede plaats zich
ten volle rekenschap leeren geven
van het geweldig complex van moei
lijkheden. waarvoor ook de besffe
regeerders staan.
Zü moeten op de derde plaats lee
ren hegrüpen, dat juist de grofste
moeilykheden op terreinen liggen,
waaraan hierby de meesten niet eens
denken.
Zü moeten op de vierde plaats de
richting zien, die moet worden inge
slagen; en zelf de wegen leeren ken
nen, waarlangs, ondanks alles, ook
voor deze wereldcrisis noodzakelijk
een oplossing komen moet.
Daarbü mogen zü dan met volle
recht vertrouwen, dat deze oplossing
ook komen zal na verloop van heel
wat korter tüd dan veel intellec-
tueelen denken.
ROLDUC, 7 Augustus
- Nu reeds voor de veertiende maal zijn
honderden katholieke sociale leergierigen
naar Llmburgsche verste zuiden getrokken
ter bijwoning ran de Rolducsche Studie
week. De drukkende weersgesteldheid ten
spüt, waren ditmaal zelfs meer dan 50Q
deelnemers opgekomenvertegenwoordi
gers van alle standen, priesters en leeken.
BRUSSEL. 323 en 484 M.
322 M.
13.20 Oramofoonmuziek.
12.50 en 1.30 Kleinorkest.
1.80 Orsmofoonmuziek.
540 Oramofoonplaten.
5.35 Vloolvoordracht.
5.80 Zang.
6.05 Vervolg vloolvoordracht.
<40 Vervolg sang.
6.35 Oramofoonmuzlek.
740 Jan Steun en zijn musette-anssmbta.
840 Omrospl--
10.30 Concert
Waarop ik nochtans prUs stel u nog te
wUzen, aldus spr„ is het motief waarom Ik ge
loof, dat de oplossing van de wereldcrisis niet
De president van het electriclteits-
bedrUf te Philadelphia verklaarde
onlangs: „Het staat vast, dat adver-
teeren ons voornaamste wapen is in
den concurrentiestrijd. Couranten
reclame is fcret machtige, universeele
reclamemlddel, dat ons in staat stelt
iedereen direct en geregeld te be
reiken. Daarom besteden wij zooveel
aan courantenreclame als wjj ons
maar permitteeren kunnen.”
HILVERSUM II. 3014 M.
NCRV-ultasndlng. 6407.M Onderwijs
fonds voor ds scheepvaart.
8.00 Schriftlezing, meditatie.
8.15 Berichten, gramofoonmuziek.
10.30 Morgendienst.
11.00 Ommofoonmusitot.
11.15 Zang, plano.
12.00 Berichten. Oramofoonmuslek.
1.00 ,AH Round”-aextet.
2.45 Gramofoonmuziek.
3.15 Flanovoordracht.
4.15 Oramofoonplaten.
4.45 Felicitaties.
6 00 Voor de Jeugd.
5.45 Oramofoonmuzlek.
6.30 Taalles en causerie over het Blnnen-
igsreglement.
In tulnbouwcurwus.
11.25 Orgelspel.
12.05 BBC-Wel»-orkest en soliste.
1240 Uit Berl’Jn: Krepela-aextet,
Radlo-kvzartet en solisten.
145 Gramofronmuslek.
Jasz-vlrolsoll.
Aston Hlppodrome-orksst.
zoo lang op zich zal laten wachten als vooral
veel geleerde menschen meenen.
De hoeksteen van de door Christus geopen
baarde wereldorde die het algemeen onder
werp was van de vorige Studieweek is het
bekende woord van den Verlosser: „Zoekt eerst
het RUk Gods en zyn Gerechtigheid en dit
alles zal u worden toegeworpen”.
Zoodra de moderne mensch, die zich auto
noom verklaarde, deze goddelijke wereldorde
weer erkent, wordt, naar myn heilige overtui
ging, ook de oplossing van deze wereldcrisis ons
„toegeworpen”
Al zie ik sommigen reeds meesmuilen, wan
neer ik dit zeg: zoodra weer een christelijke
cultuur opbloeit, komt ook aan deze ramp
zalige werkloosheid van zelf een einde.
Onze visie op de wereld is geen visie van
„defaitisten”! De Rolducsche Week kweekt geen
defaltlsten, maar durvers: die althans de goede
dingen wel gaarne „laten groeien”, maar die
toch warme voorstanders zijn van het doorhak
ken van knoopen; waarvan men, door daaraan
te lang te futselen, alleen nog voortdurend
moelltjker te ontwarren kluwens maakt.
Wanneer men my op den man af vraagt
waarom Ik voor deze Studieweek de voorkeur
gaf aan acht lessen over „Katholicisme in
Actie op wereldiyk terrein”, dan antwoord ik
rondborstig, dat het gevaar voor een ver
krachting van de evidente bedoelingen van Plus
XI my niet zuiver denkbeeldig lykt.
Naar myn herhaaldeiyk uitgesproken over
tuiging, zou het belemmeren van den uitgroei
en den bloei van onze katholieke standorgani-
saties de grootste ramp zün, die katholiek
Nederland in dezen tijd kan treffen.
Het is zonder eenlgen twyfel te danken aan
het werken van deze niet kerkeiyke maar
daarom niet minder katholieke organisaties, dat
in ons door velen nog Protestansch geheeten
Nederland om van het politiek terrein maar
heelemaal te zwygen sociale toestandep
heerschen, die, ook van kerkeiyk standpunt
bekeken, al de nog katholiek genoemde landen,
helaas, niet anders kunnen dan stil benyden.
Het Katholicisme kan ook op kerkeiyk oer
rein niet bloeien, wanneer het niet te gelyker-
Ujd bloeit op wereldiyk terrein; geiyk het veel
minder nog op wereldiyk terrein kan bloeien,
wanneer het niet tegeiykertyd tyd bloeit op
kerkeiyk terrein.
AVI WW VU4MVUK>ll| UWAW WW
teur van de Ned. Staatsloterij gebroken m*
we gewoonte om ten believe van de Israêll*’“
geen trekkingen te houden op Grooten V«r*
Morgen, Woensdag 10 Augustus viert pastoor
H. Geertman te Enschede zijn zilveren priester-
feest
Pastoor Geertman is de opvolger van Mgr.
Ariëns, wiens tiende sterfdag Zondag te Maars-
sen plechtig is herdacht. Jaren heeft hU in de-
zelfde parochie van deze Twenteche stad ge-
Voor hen. die den jubilaris op zyn feest met
een gift voor zUn te bouwen Ariëns-kerk willen
verrassen, zy vermeld, dat het gironummer van
pastoor Geertman is: 147888 te Enschede.
,JDe voorteekenen voor den bouw
van het Néderlandtche pavil
joen zyn gelukkig”
Godsdienst en maatschappij
De voornaamste hinderpaal voor herkerste
ning der maatschappy is gelegen in het feit,
dat evenals de tot echte heidenen geworden
kapitalisten niet eens meer denken aan de
de leer van Christus, er onder ons Katholieken
zyn, die, by het zoeken naar een oplossing
van de wereldcrisis, praktisch niet eens meer
denken aan het echt heidensch karakter van
de maatschappij waarin zUn leven en waarin
tal van overigens jtatholieke menschen zich
biykbaar volkomen thuis gevoelen. Ziedaar
wat het ergste van alles is.
Wie eenig begrip heeft van „Actio Cathollca",
weet dat dit onderwerp zeer veelzydlg is. Om
redenen die aanstonds wel duldeiyker zullen
worden, wordt op deze Sociale Week de volle
aandacht alleen gevraagd voor een zyde van
het onderwerp, waarop men tegenwoordig m
veel gedachtenwisselingen over „katholieke ac
tie” naar myn meening niet genoeg het volle
licht laat vallen.
Laat mU beginnen met twee dingen vast te
stellen. Spr. wijst er op dat. op zich zelf
beschouwd, „katholieke actie" onmogeiyk Iets
anders kan beteekenen dan „Katholicisme in
actie” en verder dat de Paus ook op wereldiyk
terrein het Katholicisme terdege wil „in actie”
sten
Hoe bekend dat alles zU, het te noodlg hierop
attent te maken om te voorkomen dat wat lou-
teT een kwestie te van terminologie sommigen
sou verleiden tot wat zonder eenlgen twyfel een
verkrachting zou zyn van de evidente bedoelin
gen van den Paus. Het te toch al te groote
dwaasheid, aan de katholieke leeken op hun
eigen wereldiyk terrein de altyd erkende recht
matige zelfstandigheid en daarmee gepaard
gaande eigen vèrantwoordeiykheid te willen
laten ontnemen door een Paus, die door zyn
.hiërarchisch leekenapostolaat” luider dan ooi
tevoren aan de katholieke leeken oprechte
medezeggenschap toekent óp het terrein zelf der
kerkeiyke hiërarchie.
Voor de wyze waarop tal van katholieke spre
kers sommige groote vraagstukken en ojl ook
het werkloozenprobleem behandelen kan spr.
geen andere verklaring vinden dan het feit dat
het liberalisme in de kerk te binnengeslopen.
Het moderne heidendom te doorgedrongen op
alle terreinen van het maatschappeiyk leven.
De geleideiyk diepere ontkerstening te het
werk van eeuwen. De herkerstening kan geen
onderneming van slechts enkele Jaren zUn.
He| te de herkerstende mensch
de herkerstende mensch alleen
maatschappy herkerstenen k|in.
Onder de millioenen heipalen helde men er
in Amsterdam geen één zoo vast als deze hier
voor ons alles beheerschende waarheid, die in
katholiek Nederland werd vastgeheid op onzen
eersten algemeenen Katholiekendag.
De eenige maar ontzettende moeilUkheld
waarvoor wU staan zit in de levensopvatting en
wereldbeschouwing van die ontelbare menschen.
die weer christeiyk denkende en chrlsteiyk
levende menschen moeten worden, willen wy
met recht spreken van chrteteiyke cultuur en
chrlsteiyke maatschappy.
VERWACHTING: Meest zwakke wind
uit Oozteiyke richtingen, half tot zwaar
bewolkt of betrokken, nog kam op regen
of onweersbuien, warm weer, in het Oos
ten zeer warm.
In het algemeen, zoo eindigde professor
Slothouwer zyn uiteenzettingen, kan ik zeggen
dat de voorteekenen voor den bouw van het
paviljoen als samenwerking, toewyding van
medewerkers en een uitnemende verstandhou
ding met alle betrokkenen, gelukkig zUn.
3.05 Oramofoonmuzlek.
340 Jack Hardy’* kleinorkest.
3.60 Oramofoonmuzlek.
5.20 Oramofoonmuzlek.
6 40 Larry Brennan’» Band.
6.4C Orgelspel, zang en plano.
7.40 Jack Payne’s Band.
840 BBC-Sympbonle-orkest en solisten.
10 46 Caparet.
1140 Lew Stone’s Band.
11.50 Jazzmuziek.
RADIO PABUS. 1848 M.
8.10. 9.00, 10.10 en 1348 Gramofoonmuziek.
1.50 Zang. c
2.05, 2.25 en 3.05 Oramofoonmuzlek.
340 Flanovoordracht.
3.35 Oramofoonplaten.
4.50 Oramofoonplaten.
5.30 Glardlno-orkeat.
640 Zang.
6.35 Oramofoonmuzlek.
7 20 Oramoioonmuzlèk.
8.50 Vloolvoordracht.
10.50 Gramofoonmuziek.
BATAVIA, 8 Augustus. (Aneta.) De Kon.
Paketvaart Maatschappy heeft bU P. Smits
Scheepswerf te Rotterdam een zusterschip be
steld van het m.s. Janssens”. Dit schip zal
den naam krygen van „Van der Capellen”. Het
draagvermogen is pl.m. 1900 ton. De nieuws
bodem te bestemd voor den dienst op Sumatra’s
Oostkust en zal worden ingericht voor het vu-
voer van palmolie in bulk.
Tydeiyk benoemd tot leeraar aan de Rijks
Hoogere Burgerschool te Mlddelhamte: C. Sof-
teman, wonende té Groningen.
Met ingang van 1 September 1938 te aan tr.
A. J. van der Laan op s(jn verzoek eervol ont
slag verleend als leeraar aan de RUks Hooger*
Burgerschool te Alkmaar.
Benoemd tot lid van het bestuur van hei
RUks-lnstltuut voor pharmacotherapeutlsch on
derzoek: prof. dr. W. A. Kuenen, hoogleeraar
aan de RUksunlversiteit te Lelden en pro*-
C. D. de Langen, hoogleeraar aan <1* Rite*-
univsrsitelt te Utrecht.
Dr. Poels gaf vervolgens het woord aan prof,
dr. Seb. Tromp 8. J. te Rome, over het onder
werp „Godsdienst en maatschappy.”
Spr. kondigde aan, dat deze geheeld studie
week zal worden gezet tegen den hoeksteen van
de Christeiyke totalltarlteit. Het gaat er ons
om, het totale Christendom te bereiken over
eenkomstig de leer van de Kerk: de kerstening
der maatschappy.
In het kort wees spr. op het onaantastbare
recht van de Kerk: de prediking, de verde
diging en de verwezeniyklng van het chrtete-
lyk geloof en de christeiyke beginselen op elk
gebied van het menscheiyk leven met alle cul
tureels middelen, die haar op een bepaald
oogenblik volgens den stand der beschaving ten
dienste staan.
De dubbele dwaling rond de ontkerstening
der maatschappy heeft volgens spr. onder meer
gedemonstreerd, dat de autonomie der rede
leidde tot de autonomie der gemeenschap.
Daartegenover moet staan de herkerstening van
de maatschappy door middel van de katho
lieke actie. Die actie behoort te worden onder
nomen zoowel op kerkeiyk als op wereldiyk
terrein.
Op kerkeiyk terrein is noodlg de samenwer
king der leeken met de hiërarchie op elk ge
bied, waar de Kerk alleen-zeggenschap of
medezeggenschap heeft Op wereldiyk terrein
stippelde spr. de katholieke actie uit bestaan
de uit het apostolaat der leeken, om alle tak
ken der cultuur volgens de leer en directieven
der Kerk te doordringen in den geest van Chris
tus. HierbU- ontwikkelde spr. zoowel het indi
vidueel als het sociaal apostolaat.
Spr. 'legde voorts uit, dat de Katholieke actie
moet zyn gebaseerd op rechtvaardigheid en
liefde, dat ze in ruimen zin .moet worden ge
voerd, diep doordrongen van religieuzen geest.
Met nadruk verzekerde spr. hlerby, dat de
Katholieke actie in strengen zin moet letten op
het gevaar in uiteriykheid te vervallen.
Overeenkomstig den wil van den Paus moet
de „K. A. in strengen zin” echter zoo breed mo
gelijk worden uitgebouwd. Eensgezind, schou
der aan schouder, moeen de Kaholieken van
ons land hun zaak verdedigen.
Het kan voorkomen, dat de Kerk in sommige
Als het er op aan komt, begrypen natuuriyk
de meeste menschen wel, dat een radicale en
finale oplossing van dit zoo evident interna
tionaal probleem voorloopig ondenkbaar is;
speciaal in een klein land als het onze, waar
het streven naar economische autarchie
grootere dwaasheid zou zyn dan elders.
De voornaamste oorzaak, evenwel, waarom
hetgeen zoo noodzakelyk gebeuren moet, thans
ook in ons land toch niet gebeuren kan. te, dat
in de moderne wereld het economisch leven
van de volken veel minder door de leiders
van politieke partyen en door de landsregee-
rtng dan door de georganiseerde macht van
een heidensch kapitalisme wordt beheerscht.
Waar de Paus zelf zoo luid verkondigt, dat
om weer letteriyk zyn eigen woorden aan te
halen „deze concentratie van macht en in
vloed het meest karakteristieke kenmerk is van
de jongste economische ontwikkeling” behoe
ven onze katholieke sprekers toch waariyk
niet te aarzelen om dit ook zoo luid mogelljk
te verkonden op onze volksvergaderingen.
Maar waarom maken wy dan aan de macht
van dat heidensch kapitalisme niet inééns een
einde? Warom beginnen wy dan b.v. niet ter
stond met den opbouw van een „corporatieve
maatschappy”? Waarom wordt dan niet al
thans hier één en dezelfde lUn getrokken door
alle politieke partyen, die toch alle niets vuri
ger willen dan aan die rampzalige werkloos
heid voor goed een einde te maken? Waarom
moet het dan zoo lang duren eer ook werke-
iyk geschiedt wat ik voordurend zeg dat nog
eerst gebeuren moet?
Het zyn, geloof ik. deze vragen, waarmee
men verlegen zit en het zyn dan ook Juist de
hier gestelde vragen, die aan de lesgevers
van deze -Sociale Week zUn voorgezet: en
waarop wy dus een antwoord zullen krygen
by de behandeling van bepaalde onderdeelen
van het algemeen onderwerp.
Om de kwaal te leeren kennen, die zich
heeft geopenbaard door het uitbreken van zoo
massale werkloosheid, te het natuuriyk noo
dlg de moderne samenleving goed in oogen-
schouw te nemen en dan constateert spr. o.a.
dat de grondslag, waarop recht en gezag nu
rusten, het dryfzand is eener meerderheid, die
vandaag orthodox of katholiek, maar over
vyf en twintig Jaren bolsjewiek kan zyn. De
van wetenschappeiyk standpunt zoo dwaze
„bloed en bodem"-theorie van de nationaal-so-
clallsten te een in pantheïstisch kleed gesto
ken atheïstische theorie, in wier wezen zelf
een openiyke oorlogsverklaring ligt aan de
volgelingen van den Jood, die het Christendom
heeft gesticht.
BU den turfschipper Hut, die met zyn schip
in het Hoendiep ligt te EnumatU, te een bedrag
van 3800 gulden gestolen.
De vermoedeiyke daders, de 18-jarige A. v. d.
V. en de 17-jarlge H. v. d. V., woonachtig te
Briltll, zyn voortvluchtig.
De marechaussee heeft de zaak In onderzoek.
Ds groote vraag die velen op dit oogenblik
zich stellen, te, wat het worden moet wal sr
te doen staat in een met zoo donkere wolken
overhuifde wereld, waar voortdurend nieuwe
vulkanen open barsten en velen meqnen tn de
verte den donder te hooren grommen van een
allengs meer naby komende wereldrevolutie?
Het te op deze vraag dat Paus Pius XI ante
woord geeft in twee woorden, die een klein kind
kan verstaan maar die voor veel moderne socio
logen en economen een soort raadsel zyn.
.Katholieke Actie", de glorievolle leuze van
den nu regeerenden Paus, doet ons Nederlan
ders onwillekeurig aan „Credo Pugno”, de leuze
van onzen onvergeteiyken grooten Schaepman
denken.
Een Kerk zonder .Katholieke actie” zou niet
zyn de „StrUdende Kerk“. dte «t} op aarde al
tyd maar speciaal nu noodzakelyk moet zyn.
Katholiek geloof zonder katholieke actie ware
heel zeker nu een „dood” geloof.
Wie een juist denkbeeld neeft vaa wat „ka
tholiek” beteekent en tevens den geweldigen
érnst beseft van den toestand waarin wy leven,
begrijpt volkomen waarom de Paus nu reeds Ja
ren de millioenen katholieke leeken bidt en
smeekt zich elndeiyk. elndeiyk rekenschap te
geven van wat het te „katholiek” te zyn.
Het te alleen een alom oplaaiende „katholieke
aictie" die nog redding kan brengen aan de zon
der haar ten ondergang gedoemde maatschap-
pU*
Het wereldgebeuren leeren zien In bet licht
van de goddeiyke openbaring en van de kerk
geschiedenis: ziedaar het doel van alle Sociale
Studieweken van Rolduc.
De lesgevers zullen ons dit Jaar toonen hoe
de leuze van Pius X „ommia instaurare in
Christo” levende werkeiykheid worden kan en
worden moet door de onder Plus XI nu overal
Ingezette „Actio Cathollca".
