Katholicisme De avonturen van een verkeersagentje „in actie” 4 ORR1E HET WERELDLIJK TERREIN DE TENTOONSTELLING TE NEW-TORK Ji Dr. Poel»’ richtlijnen UIT DE STAATSCOURANT Clearingkoersen u 1 Mededeelingen van prof. Slothouwer mv den Ruim 500 deelnemen op de 14de Limburgachè Sociale Studieweek - - DINSDAG 9 AUGUSTUS 1938 DOOR CHARLES GARVICE „O. ben je wsr Lorrie, jteseilngl” aal M vry oonoodig. Godedienet en maatachappü Eén naar buiten Ie voorteekenen voor den bouw van het Nederlandache pavil joen *gn gelukkig** -3 -.. IM» tentoonstelling il -to ss sss =9 6 se er voor de laatste maal ft b k b ïggj’ b b fen orkaan, gepaard met zwaren regenval, heeft den hopoogst van een groot proefveld van den N. C. B. te Vllfmen totaal verwoest. Ijzeren palen werden als ztroohalmen omgebogen heelemaal heerschen. Overigens ziet men de gebouwen aoo bier en daar al oprijzen. De bouw van een paviljoen begint in den regel met het leggen van den ..cornerstone", wat wy dus den .eersten steen" zouden noemen. Koersen voor stortingen op Augustus 1938 tegen verplichtingen, luidende in Reichsmar- ken f 73 53, lires f 9.50. ■SB bul- tUn- n* 50— 1J9. 3M. W— 3.10 nats 50— .uwe inkt K k Tydelyk benoemd tot leeraar aan de Rijks Hoogere Burgerschool te Middelharnls: C. Soe- teman, wonende te Groningen. Met ingang van 1 September 1938 is aan Ir A. J. van der Laan op zijn verzoek eervol ont slag verleend als leeraar aan de Rijks Hoogere Burgerschool te Alkmaar. Benoemd tot lid van het bestuur van het RUks-instltuut voor pharmacotherapeutisch on dersoek: prof, dr W. A. Kuenen, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden en prof, dr O. D. de Langen, hoogleeraar aan de Rijks universiteit te Utrecht. Doch wjj, in ons land, moeten het Katho licisme in actie aoo hoog mogelijk opvoe- ftn. Dat werd spr. nog pas een week ge leden van gezaghebbende _zyde aanbevolen te zeggen. In eensgezindheid moeten wij optrekken, soms met opoffering van wat ons persoon lijk misschien beter leek, bovenal onder het offer van de gehoorzaamheid. Het willekeurige, waardoor vaak een tentoon stelling wordt gekenmerkt, is hier dus uitge sloten. Concurrentie in afmetingen en volume aan het centrale terrein, sooals aoo vaak ge zien is en, als gevolg daarvan, verdrukking van kleine paviljoens in een uithoek is dus voor komen. 1215 ime 1639 1941 3025 2354 2436 3839 2952 3205 3395 3583 3792 4000 4in 4340 4505 4750 4915 5088 5467 5573 5861 8013 8115 6303 6563 6717 6896 7064 7356 7467 7613 8034 8303 8516 8728 9015 9137 9275 9653 9764 «au. 0061 10317 10714 10693 11085 1364 11547 11785 2106 3301 [3868 13861 13306 [3738 [4138 [4342 4613 4669 4880 5160 5368 5784 6154 6336 6544 6783 6633 7193 S SS 8418 8696 8961 9234 9417 9631 9904 0136 0275 0450 0619 0656 1166 1340 1508 1904 Wij hebben gemeend de traditie te moeten volgen van t „onder de kap“ zijn. Althans iets in dien geest. Het comité is namelijk voornemens het feit, dat de toren van ons gebouw op hoogte aal zijn en dat sal ongeveer in einde November vallen «enigszins feestelijk te herdenken. De bouw van het paviljoen is gegund aan do zeer bekende aannemersfirma Fuller en Co. Met dien bouw kan men nu ongeveer een aanvang hebben gemaakt, want de voorwaarde is. dat ons gebouw op vijftien December gereed zijn. Tijdens het lof in de oude Abdijkerk hield de zeereerwaarde heer E. Heel, aalmoezenier van Sociale werken te Kerkrede, de predicatle. Na dat spr. had gewezen op onze eenheid in Chris tus. ultte hij de verwachting, dat wij die een heid aan de wereld zullen toonen. dat wij het woord van waarheid door Katholicisme in actie zulien uitdragen. Meer uitvoerig bepleitte spr. de eenheid tusschen standgenooten en tusschen de standen. Tot slot van den eersten dag werd de gebrui kelijke praatavond gehouden, waar dr. Poels den schepter voerde, waar prominente figuren op den Katheder werden geroepen, doch om trent welken praatavond wjj overeenkom stig het goede gebruik geen verslag zullen doen. Prof. dr. ir. D. F. Slothouwer, de architect van het Nederlandsche pavil^en voor de we reldtentoonstelling te New-York, die ru'm een maand geleden naar Amerika is gegaan om- daar de noodlge maatregelen te nemen voor den bouw van dit paviljoen, is eenige dagen ge-« leden van zijn reis teruggekeerd. Wjj vonden den hoogleeraar-archltect bereid, het eer. en ander van zijn ervaringen en van zijn alge— meenen indruk van de komende expositie mede te deelen. Het kolossale terrein voor de tentoonstelling Is nu geheel opgehoogd. Dat is geschied mH de resten van afgekeurde auto's. Een hechte on dergrond Is daardoor natuurlijk niet verkregen, soodat men nog moet heien, voor men met den bouw kan beginnen. Het merkwaardige daarbij Is, dat wij, by het Nederlandsche gebouw, de eenigen zijn, die den grond degelijk hebben on derzocht door middel van grondboringen, ten einde op de juiste diepte den verelschten weer stand te vinden. Anderen hebben dit niet ge daan, ook de Amerikanen niet, hetgeen nogal verlies van materiaal (by voorbeeld door ge bruik van te lange palen) meebracht. Men toont dan ook groote belangstelling voor onsa werkmethode, waarvan men algemeen doelmatigheid wel Inziet. redenen die worden, wordt Dr. Poels gaf vervolgens het woord aan prof, dr. Seb. Tromp S. J. te Rome, over het onder werp „Godsdienst en maatschappy." Spr. kondigde aan, dat deze geheele studie week zal worden gezet tegen den hoeksteen van de Chrlsteiyke totalltariteit. Het gaat er ons om. het totale Christendom te bereiken over eenkomstig de leer van de Kerk: de kerstening der maatschappy. In het kort wees spr. op het onaantastbare recht van de Kerk: de prediking, de verde diging en de verwezenlyking van het chrlste- lyk geloof en de christelijke beginselen op elk gebied van het menacheiyk leven met alle cul- tureele middelen, die haar op een bepaald oogenblik volgens den stand der beschaving ten dienste staan. In het algemeen, zoo eindigde professor Slothouwer zyn uiteenzettingen, kan ik seggen dat de voorteekenen voor den bouw van'het paviljoen als samenwerking, toewyding van medewerkers en een uitnemende verstandhou ding met alle betrokkenen, gelukkig zyn. Als wy gehoorzaam biyven en trouw, dan staan wy heel sterk; dan kunnen onze bisschop pen beter geraken tot versteviging van de maatschappy overeenkomstig de Christelijke leer. Er volgde nu een wisseling van gedachten. Rector Mommersteeg had in de rede van prof. Tromp veel overeenkomst gevonden met de rode via Radlo-Vatlcana. over de Katho lieke actie. Spr. vroeg nu of die radio-fede ernstig moest worden genomen. In zyn antwoord herinnerde Inleider er aan. dat de „Osservatore Romano" weliswaar noch officieel, noch officieus de genoemde radio-rede heeft gedekt; maar dat behoefde volgens spr. niet een diskwalificatie te beteekenen. In verband met een gestelde vraag over het houden van geesteiyke oefeningen op fabrie ken, zeide prof. Tromp, dat in de practyk met prudentie moet worden opgetredeft. De dubbele dwaling rond de ontkerstening der maatschappy heeft volgens spr. onder meer gedemonstreerd, dat de autonomie der rede leidde tot de autonomie der gemeenschap. Daartegenover moet staan de herkerstening van de maatschappy door middel van de katho lieke actie. Die actie behoort te worden onder nomen zoowel op kerkeiyk als op wereldlijk terrein. Op kerkeiyk terrein Is noodlg de samenwer king der leeken met de hiërarchie op elk ge bied, waar de Kerk alleen-zeggenachap of medezeggenschap heeft. Op wereldiyk terrein stippelde spr. de katholieke actie uit bestaan de uit het apostolaat der leeken, om alle tak ken der cultuur vorens de leer en directieven der Kerk te doordringen In den geest van Chris tus. Hterby ontwikkelde spr. zoowel het indi vidueel als het sociaal apostolaat. Bpr. legde voorts uit, dat de KathoUeke actie moet zyn gebaseerd op rechtvaardigheid en liefde dat ze in ruimen zin moet worden ge voerd.' diep doordrongen van religieuzen geest. Met nadruk verzekerde spr. hlerby, dat de Katholieke actie in strengen zin moet letten op het gevaar in ulteriykheid te vervallen. Overeenkomstig den wil van den Paus moet de „K. A. In strengen zin” echter zoo breed mo- geiyk worden uitgebouwd. Eensgezind, schou der aan schouder, moeen de Kaholieken van ons land hun saak verdedigen. Het kan voorkomen, dat de Kerk in sommige landen moet afzien van bepaalde actie, wyi de Staat aan Christus en de Kerk vyandig is. Dan kan slechte het meest noodzakeiyke priester- werk worden voortgezet. Wie eenig begrip heeft van „Actlo Catholica”, *eet dat dit onderwerp zeer veelzijdig is. Om zat voor de plano en liet een paar voorbijgaan, terwijl aa de toetsen neergedrukt hield zonder geluld te maken. Toen kon ze het geluld van de zoemende stemmen niet langer verdragen; ze stond op en liep de hal In. Het was dwaas, want een halve minuut later was Seymour Melford haar met zyn slui penden kat-achtlgen tred achterna gekomen. Hy kwam baar zoeken. Natuurlijk waren er verschillende kwesties op te lossen. Zelfs had het New-Yorksche 'entoon- stelllngs-comlté een verschuiving van de lig ging van ons paviljoen gewenacht. doch dank sy bovengenoemde samenwerking heeft men mijn opvatting aanvaard. Dan sou ik nog graag willen wyaen op een andere gelukkige omstandigheid, welke onsen arbeid ts New-York aangenaam maakt en ver- gemakkeiykt. Dat is de verhouding met onze buren, wy hebben Italië aan den overkant van ae allee in Polen.naast ons. Met Polen Is de samenwerking van dien aard dat er sprake van Is. zelfs geen afschei ding tusschen onze terreinen te maken. Wat den opzet van de tentoonstelling betreft; die is grandioos, maar het zou verkeerd zyn die kwalificatie alleen te gebruiken. De opzet Is nameiyk bovendien, van expositie-standpunt gezien, seer gelukkig te noemen. De Vereenlgde Staten bebouwen nameiyk het centrale terrein en aan de allees en avenues, welke met dit terrein In verbinding staan, ko men de buitenlandsphe naties. Melford neboen om te denken aan >wra Kon- dale, die met een andere vrouw getrouwd sou zyn. Haar hersenen waren verward, haar hart deed pijn als ae in doffe wanhoop dacht aan den komenden dag. Half zonder te weten, wat ze deed, deed ze de deur open en ging naar buiten. Het was koud buiten, maar Lorries voorhoofd en haar handen schenen nog steeds te branden. Haastig, rusteloos, liep ze over het effen grint» Ped, waar ae als kind op had leeren loepen, naar het hek. Morgen sou ae er voor de laatste maal als Lorrie Latimer doorgaan! De laatste maal! Met een zwakken kreet van ellende wendde zy zich af en leunde tegen den lagen muur, die het kerkhof scheidde van den tuin van de pastorie. Zonder het te weten of was het een soort Instinct was ae op deselfde plek blijven staan, waar Guy en zy samen hadden gepraat op dien avond van het diner op De Dennen, den avond toen ae hem het portret van den zwar ten, Afrikaanschen zendeling had gegeven. Wat leek dat lang geleden. Was zy dat wel geweest, die toen met hem gepraat had of een andere Lorrie Latimer? Terwijl ae dit zich zelf afvroeg, ging er een eigenaardige trilling door haar heen *n trilling van angst en van iets anders onbestemds, want ae hoorde voetstappen op het korte wlntergras van het kerkhof achter haar. Een oogenblik durfde ze haar hoofd niet om wenden en toen ae er den moed toe vond, gaf het geen resultaat, want er was een wolk voor de maan gekomen en ae sag niets «tan dm vonn van een donkeren kerktoren. XWordt aecwoigd). clallsten is een In pantheïstisch kleed gesto ken atheïstische theorie. In wier weaen self een openiyke oorlogsverklaring ligt aan de volgelingen van den Jood, die bet Christendom heeft gesticht Verwyzende naar het pas geplaatste pronk stuk in een der corridors van Rolduc, bracht ipr. hulde ató' dè' riagédachtenis van doctor Alphons Ariêns, dis vandaag juist tien jaar Bieden naar den Hemel te gegaan. Ariëns aldus dr. Poels was voor ons land tegeiyk een pastoor Van Ars en een Don Bosco. Tenslotte zeide de doctor, dat hy een jnlel- ding op deze Studieweek had willen geven, waarvan men echter den tekst kan vinden In de bladen, die op de Studieweek hun redactle- vertegenwoordlger hebben. Laat ik beginnen, «oo ving prof. Slothouwer aan, met myn verheugenis uit te spreken over de buitengewone medewerking, welke wy van alle zyden ondervinden. Besprekingen tusschen ons en de tentoonstelllogsau’.oritelten vonden een exceptioneel vlot verloop. Men is ons In alle opzichten zooveel mogeiyk ter wille, wat natuuriyk dankbaar stemt. Speciaal moet ik daarby de welwillendheid van den heer Voor hees. hoofdarchitect van de tentoonstelling (board of design), gedenken ROLDUC, 7 Augustus Nu reeds voor de veertiende maal zyn honderden katholieke sociale leergierigen naar Llmburgsche verste zuiden getrokken ter bywonlng van de Rolducsche Studie week De drukkende weersgesteldheid ten spyt, waren ditmaal zelfs meer dan 500 deelnemers opgekomen: vertegenwoordi gen van alle standen, priesters en leeken Waarop Ik nochtans prys stel u nog te wyaen, aldus spr., is het motief waarom ik ge loof, dat de oplossing van de wereldcrisis niet zoo lang op zich zal laten wachten als vooral veel geleerde menschen meenen. De hoeksteen van de door Christus geopen baarde wereldorde die het algemeen onder werp was van de vorige Studieweek is het bekende woord van den Verlosser: .Zoekt cent het Ryk Gods en zyn Gerechtigheid en dit alles zal u worden toegeworpen”. aanstonds wel duidelijker sullen ste^ “a be»ln"e“ tw«e dingen vast te Spr. wyst er op dat, op zich zelf beschouwd, .katholieke actie" onmogelyk iets !n«e" kan bet"ken<‘n dan „Katholicisme In '2 .VeLdrr dat Paus °°k °P wereldiyk terrein het Katholicisme terdege wil „In actie” slen. Hoe bekend dat alles sy, het is noodlg hierop attent te maken om te voorkomen dat wat lou ter een kwestie is van terminologie somdhgen zou verleiden tot wat zonder eenigen twyfel een verkrachting zou zyn van de evidente bedoelin gen van den Paus. Het is toch al te grtxjte dwaasheid, aan de katholieke leeken op hun eigen wereldiyk terrein de altyd erkende rocht- matlge zelfstandigheid en daarmee gepaard gaande eigen verantwoordeiykheid te willen laten ontnemen door een Paus, die door zyn hiërarchisch leekenapostolaat" luider dan ooi tevoren aan de katholieke leeken oprechte medezeggenschap toekent’op het terrein zelf der kerkeiyke hiërarchie. Voor de wyze waarop tal van katholieke spre kers sommige groote vraagstukken en oa. ook bet werkloozenprobleem behandelen kan spr. geen andere verklaring vinden dan het feit dat het liberalisme In de kerk is binnengeslopen. De groote vraag die velen op dit oogenblik rich «tellen, is, wat het worden moet wat er te doen staat In een met zoo donkere wolken overhuifde wereld, waar voortdurend nieuwe vulkanen open barsten en velen meenen in de verte den donder te hooren grommen van een allengs meer naby komende wereldrevolutie? Het Is op deze vzaaK dat Paus Plus XI ant woord geeft in twee woorden, die een klein kind kan verstaan maar die voor veel moderne socio logen en economen een soort raadsel zyn. „Katholieke Actie", de glorievolle leuze van den nu regeerenden Paus, doet ons Nederlan ders onwillekeurig aan „Credo Pugno”, de leuze van onzen on ver ge tel Ijken grooten Bchaepman denken. Een Kerk zonder .Katholieke actie” zou niet rijn de „Strydende Kerk”, die zy op aarde al tyd maar speciaal nu noodzakeiyk moet zyn. Katholiek geloof zonder katholieke actie ware heel zeker nu een „dood” geloof. Wie een juist denkbeeld heeft van wat „ka tholiek” beteekent en tevens den geweldigen ernst beseft van den toestand waarin wy leven, begrijpt volkomen waarom de Paus nu reeds ja- ren de millioenen katholieke leeken bidt en •meekt zich elndeiyk, elndeiyk rekenschap te »even van wat het Is .katholiek” te zyn.' Het is alleen een alom oplaaiende .katholieke setie” die nog redding kan brengen aan de zon der haar ten ondergang gedoemde maatschap pij. Het wereldgebeuren leeren zien In het licht ran de goddeiyke openbaring en van de kerk- Seschiedenis: ziedaar het doel van alle Sociale Studieweken van Rolduc. De lesgevers zullen ons dit Jaar toonen hoe de leuze van Plus X „ommla Instaurare in Christo" levende werkeiykheid worden kan en •orden moet door de onder Plus XI nu overal ingezette .Actlo Catholica". Na kennismaking of hernieuwing daarvan en M het gebruik van de tradltloneele Llmburg- «che vla kwamen de deelnemers samen in de ruime aula, waar Rulducs directeur. Mgr. A. van der Venne, wachtte. Onder de aanwezigen waren mgr. dr. Bern. Eras uit Rome, mgr Hendrikx, vlcaris-generakl van het Bisdom k-Hertogenbosch. oud-minlster mr. H. P. Mar- chant. de Kamerleden Henri Hermans en jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck, Ir. Job. Cuypers. de seereerw. heer A. J. M Jansen, directeur van de katholieke actie In het Aartsbisdom, magister dr. Siegfried Stokman, leider van het sociaal bureau van het R. K. Werkliedenver bond te Utrecht, en voorts de Llmburgsche aalmoezeniers van den arbeid. Maandag wor den verwacht minister Romme. oud-mlnlster Verschuur en nog enkele bekende figuren. Klokslag half vyf viel dr. Poels’ eerste hamer slag. De doctor verklaarde, dat zyn hamer op de studiedagen onverblddeiyk en onmlddeliyk stilte elscht. En dan gaf hy sappig en schlldtr- schtig de gebrulkeiyke jaariyksche instructie. Alvorens zyn elgeniyke rede ter opening te houden, legde spr. nog uit, dat de deelnemers aan de Sociale Studieweek gasten zyn van den R. K. Werklledenbond. Zy allen werden welkom geheeten en spr. hoopte, dat zy door den ge- moedeiyken omgang waardeering zullen too nen voor elkanders stand en opvatting. Verder wees spr. op de geroemde gastvrijheid van Rolduc; zonder deze befaamde onderwyslnrlch- tlng zou de Sociale Studieweek niet kunnen slagen. Op Rolduc voelt men zich volkomen thuis en men waardeert er elkander in den geest van de oudste christenheld. Komende tot zyn woord van welkom, be groette «pr. de aanwezige Vlamingen en Elzas- sers„ sociale organlsatlelelders en de dit jaar talrijk opgekomen seminaristen. In verband met de komst van de Katholieke ministers en oud-minlsters. sprak dr. Poels en kele hulde-woorden aan het adres van mr. Romme, mr. Steenberghe en mr. Marchant, ver der een welkom tot mgr. dr. B. Kras, den ver tegenwoordiger van Katholiek Nederland by den Heillgeri Stoel en tot den Boeschen vicaris mgr. Hendrikx. „Ik aai je gehoor—men, lieveling,” antwoordde hy. „Het is myn plicht om je vanavond gehoor zaam te zyn de laatste avond nietwaar? Morgen zal JU my gehoorzamen” en hy glim lachte teeder. Jlorgen om dezen tyd. Lorrie, zyn we op weg naar Frankryk naar aonne- schyn. warmte en geluk. „Vanavond is vanavond en morgen Is mor gen," gaf ze ten antwoord, met moeite glim lachend. ..Ga terug en help Jack en Greta om die ongelukkige stakkers te amuseeren, die we genoodzaakt hebben om by ons op bezoek te komen. Ga met sir Christopher praten en ga Blos en Giechel verhaaltjes vertellen. Ik.... Ik wil een poosje alleen zyn." Hy kon moeliyk weigeren en ging, maar voor hy dit deed, nam hy een shawl van den kapstok en sloeg die om haar heen, fluisterend: Pas op lieveling, de hal is koud net die warme kamer." Lorrie hoorde zyn zachte voetstappen zich verwyderen, daarna hoorde zy het drukke ge praat, toen de deur openging en hy het salon binnentrad. Instinctief ging ze dichter naar de haldeur toe. Wat zag het er bulten met het masmlicht stil en vreedzaam uit! Die lieve oude tuin! Wan neer zou ae hem weerzien? Wa£ zouden er veel vervelende maanden voorbijgaan, eer den moed zou hebben naar het oude- huls terug te gaan en te droomen van den tyd, toen zy en Guy met een rilling wierp ze de gedachte ver van zich. Welk recht ku da jzowr jten Seymour De voornaamste hinderpaal voor herkerste ning der maatschappy la gelegen in het feit, dat evenals de tot echte heidenen geworden kapitalisten niet eens meer denken aan de de leer van Christus, er onder ons btholleken zyn, die, by het zoeken naar een oplossing van de wereldcrisis, praktisch niet eens meer denken aan het echt heidensch karakter van de maatschappy waarin «yn leven en waarin tal van overigens katholieke menschen zich blUkbaar volkomen thul» gevoelen. Ziedaar wat het ergste van alles is. ,Tk tracht het niet te ontkennen,” antwoordde zy, terwijl ze naar den tuin staarde, die door het maanlicht in een sprookjesland van diver en donkere schaduwen werd veranderd. „Word je niet koud?” vroeg hy, terwijl hy naar haar blooten hals en armen zag. die be schenen werden door het maanlicht dat door de glaaen deuren naar binnen viel. „Koud! Neen!" antwoordde ze met slecht ver borgen ongeduld. „Ik ben heet brandend heet! Die kamer Is om te bezwyken. Hoe kun je het verdragen om daar te zitten en maar te praten, te praten, uren achter elkaar?” „We zyn maar een minuut of vyf hier «binnen geweest," zei hy bedaard. „Ik ben bang, dat je kou zult vatten, lieveling.” „Ik vat nooit kou,” zei zy met nadruk. „Ik ging hierheen omdat Ik wou afkoelen en omdat Ik rust wilde hebben." „Dat Is een duldeiyke wenk, dat myn gezel schap niet gewenscht is,” «el hy met een vriendeiyken glimlach, terwyi hy hoopte, dat ze zou protesteeren. Maar dat was vergeefsche hoop. „Ik ben In geen humeur om te praten," zei ze zoo luchthartig mogeiyk. „Ga terug en amuseer Blos en Giechel, want die zullen dien armen Jack nog den dood aandoen." „Laat Jack op zichzelf passen.” vond hy. „Ik wou veel liever by jou biyven, schat.” Hy kon haar gezicht niet zien, wat misschien wel aoo goed was. want nu werd hem de min achtende trek om haar mond bespaard. „Ik wou toch maar Hover, dat Je terugging,” Itarid vol. Het moderne heidendom is doorgedrongen op alle terreinen van het maatschappelijk leven. De geleidelik diepere .ontkerstening Is het werk van eeuwen. De herkerstening kan geen onderneming Van slechtsenkele jaren zyn. Het is de herken lende mensch maar ook de herkerstende mensch alleen die ook de maatschappy herkerstenen kan. Onder de millioenen heipalen helde men er In Amsterdam geen één aoo vut als de— hier voor ons alles beheerschende waarheid, die in katholiek Nederland werd vastgehefd op onsen eersten algemeenen Katholiekendag De eenige maar ontzettende moeOykheid waarvoor wy staan zit In de levensopvatting en wereldbeschouwing van die ontelbare menschen die weer christelyk denkende en chrlsteiyk levende menschen moeten worden, willen vry met recht spreken van christeiyke cultuur en chrlsteiyke maatschappy. nog wei. Hy kan lord Latcham op het oogenblik niet alleen laten, rie je.” «Neen,” zei Lorrie. „Het hindert met, want Greta stuurt hem vast en zeker een stuk van de taart en dat Is het beste van de bruiloft, is het niet? Maar er is nog een reden, waarom het my spit, dat hy niet komt; Ik wou hem be danken voor zyn prachtig cadeau. Het is al te mooi. Ik heb het aangedaan zoodat je het kunt zien en hem vertellen, hoe goed het staat. Maar Je hebt het natuuriyk al gesien?” Dians kreeg een kleur en er kwam een koude, harde blik In haar oogen. „Neen," zei ze aarzelend, „Ik heb het niet gezien.” „Heusch niet,” riep Lorrie uit met groote, ver baasde oogen. „Wat wreed van hem om het je niet te laten zien. Ik hoop, dat Seymour geen cadeautjes aan jonge meisjes sal sturen, zonder ze me eerst te laten zien." Diana kleurde nog dieper en Lorrie, die voelde, dat haar pyi doel had getroffen, was voor het oogenblik gelukkig. Ze wu zoo geluk kig, dat het scheen of een ander wu gewor den. Gedurende het geheele diner wu de vrooiykste van allemaal. Precies als vroeger, dacht Greta, maar toch zuchtte ze. Ze begreep net niet en voorvoelde moeiiykheden. Lorrie praatte met Iedereen, zelfs met sir Christopher en sooals gewoonlyk had iedereen slechts ooren voor Lorrie. Alleen de domlné scheen door haar lucht hartige vreugde niet te worden aangestoken. Bleek, mager en afgetobd zat hy aan het hoofd van de tafel met gebogen hoofd, zijn oogen op Zoodra de moderne mensch, die zich auto noom verklaarde, deze goddeiyke wereldorde weer erkent, wordt, naar myn heilige overtui ging, ook de oplossing van deze wereldcrisis ons „toegeworpen". Al zie Ik sommigen reeds meesmuilen, wan neer Ik dit zeg: zoodra weer een christelyke cultuur opbloelt. komt ook aan deze ramp zalige werkloosheid van zelf een einde. Onze visie op de wereld is "geen visie van „defaitlsten"! De Rolducsche Week kweekt geen defaltisten, maar durvers: die althans de goede dingen wel gaarne „laten groeien”, maar die toch warme voorstanders zyn van het doorhak ken van knoopen; waarvan men, door daaraan te lang te futselen, alleen nog voortdurend moeliyker te ontwarren kluwens maakt. Wanneer men my op den man af vraagt waarom Ik voor deze Studieweek de voorkeur gaf aan acht le3en over .Katholicisme in Actie op wereldiyk terrein”, dan antwoord ik rondborstig, dat het gevaar voor een ver krachting van de evidente bedoelingen van Plus XI my niet zuiver denkbeeldig lykt. Naar myn herhaaldeiyk uitgesproken over tuiging, zou het belemmeren van den uitgroei en den bloei van onze katholieke standorganl- «aties de grootste ramp zyn, die katholiek Nederland in dezen tyd kan treffen. Het Is zonder eenigen twyfel te danken un het werken van deze niet kerkeiyke maar daarom niet minder katholieke organisaties, dat in ons door velen nog Protestansch geheeten Nederland om van het politiek terrein mur te zwygen sociale toestanden die, ook van kerkeiyk standpunt bekeken, al de nog katholiek genoemde landen, helau. niet anders kunnen dan stil benyden. Het Katholicisme kan ook op kerkeiyk oer rein niet bloeien, wanneer het niet te geiyker- tyd bloeit op wereldiyk terrein; gelyk het veel minder nog op wereldiyk terrein kan bloeien, wanneer het niet tegeiykertyd tyd bloeit op kerkeiyk terrein. Als het er op aan komt, begrypen natuuriyk de meeste menschen wel. dat een ramcale en finale oplossing van dit zoo evident interna tionaal probleem voorlooplg ondenkbaar is; speciaal In een klein land als het onze, waar het streven nur economische autarchie nog grootere dwaasheid zou zyn dan elders. De voornaamste oorzaak, evenwel, waarom hetgeen zoo noodzakeiyk gebeuren moet, thans ook In ons land toch niet gebeuren kan, Is, dat In de moderne wereld het economisch leven van de volken veel minder door de leiders van politieke partyen en door de landsregee- ring dan door de georganiseerde macht van een heidensch kapitalisme wordt beheerscht. Waar de Paus zelf zoo luid verkondigt, dat om weer letteriyk zyn eigen woorden aan te halen „deze concentratie van' macht en in vloed het meest karakteristieke kenmerk is van de jongste economische ontwikkeling”, behoe ven onze katholieke sprekers toch waariyk niet te aarzelen om dit ook zoo luid mogeiyk te verkonden op onze volksvergaderingen. Maar waarom maken wy dan aan de macht van dat heidensch kapitalisme niet Inééns een einde? Wacom beginnen wy dan b.v. niet ter stond met den opbouw van een „corporatieve maatschappy"? Waarom wordt dan niet al thans hier één en dezelfde iyn getrokken door alle politieke partyen, die toch alle niets vuri ger willen dttn aan die rampzalige werkloos heid voor goed een einde te maken? Waarom moet het dan zoo lang duren eer ook werke lijk geschiedt wat ik voordurend zeg dat nog eerst gebeuren moet? Het zyn, geloof Ik, deze vragen, waarmee men verlegen zit en het zyn dan ook juist de hier gestelde vragen, die aan de lesgevers van deze Sociale Week* zjjn voorgezet; en waarop wy dus een antwoord zullen krygen by de behandeling van bepaalde onderdeelen van het algemeen onderwerp. Om de kwaal te leeren kennen, die zich heeft geopenbaard door het uitbreken van zoo massale werkloosheid, is het natuuriyk noo dlg de moderne samenleving goed in oogen- schouw te nemen en dan constateert spr. oa. dat de grondslag, waarop recht en gezag nu rusten, het dryfzand Is eener meerderheid, die vandaag orthodox of katholiek, maar over vyf en twintig jaren bolsjewiek kan zyn. De van wetenschappeiyk standpunt zoo „bloed en bodem”-theorie van de natioi Al hadden wy In Nederland het beste minis terie, dat denkbaar la: wie het volk wil doen ge- looven, dat hy alt groot en brandend vraagstuk In korten tyd weet op te lossen Is een volksbe drieger of een onnoozele hals. Diana kreeg het onplelzlerig gevoel, dat zy S—n groote overwinning zou behalen over de medeminnares, die zy de loef had afgestoken •a dat gevoel werd nog sterker toen Lorrie haar •rooiyk glimlachend tegemoet tred en haar een **n gaf. „Wat ben ik bijj, dat je gekomen bent!" zei ■e. ^n wat zie je er goed uit Heb Je jezelf •oed geamuseerd? We waren hier sprakeloos •oen we hoorden van alles wat jullie daar deden. Jaat my je helpen, doe je bontmantel af en *°m by het vuur. Hoe gaat het met lord Ken- dale?" Terwyi zy dit vroeg, keken haar donkere oogen Diana recht aan en haar stem beefde Met. -Goed,” antwoordde Diana met haar zachte. ■MJnende stem. „Hy voelt zich uitstekend, heeft me zyn beste wenschen meegegeven en het spyt hem, dat hy morgen niet by het huwelyk kan zyn." ook!" zei Lorrie met een lachje. „Het Is «yenlyk al te erg van hem, we waren zulke dikke vrienden. Weet je nog, dat we altyd samen "M» maakten?” glimlachte ÉHana, maar met een onaan- •••men Nik in haar oogen. dat weet, ik zyn bord gericht, behalve wanneer hy ae nu en dan opsloeg om naar het lieve gezichtje met zyn ongewonen blos te zien het gezichtje van zyn Jongste dochter, die hy aoo liefhad en die hy mor- geen voor haar heele leven aan Seymour Mel ford moest geven. „Lorrie schijnt plotseling wakker te zyn ge worden en te begrypen, dat we morgen geen begrafenis houden,” zei Jack tegen Greta, die hem geen antwoord gaf. Je zusje heeft buitengewoon veel geest kracht," merkte Diana op, toen ze naar het salon gingen. En weer zei Greta niets, maar ae keek verbysterd en ongerust. Lorrie s opgewondenheid werd niet minder en met schitterende oogen en roode wangen ging ae naar de piano. Ze vroeg Blos om te zingen, song zelf een vrooiyk, jolig deuntje. Haar hel dere, muzikale stem vulde de kamer, de gesprek ken zwegen, maar de ongerustheid In Greta's zachte oogen werd steeds duldeiyker merkbaar. De heeren kwamen binnen om thee te drin ken en spoedig was de conversatie in vollen gang. Lorrie minuten Vier dingen zyn er, die er ook by het gewone volk moeten worden in gehamerd. Onze eigen menachen moeten op de eerete plaats nooit of nimmer de over tuiging laten schieten, dat inderdaad zonder dralen en koste wat het kost, aan deze massale werkloosheid een einde komen moet. Zy moeten pp de tweede plaats zich ten volle rekenschap leeren geven van het geweldig complex van moei lijkheden, waarvoor ook de beste regeerders staan. Zy moeten op de derde plaats lee ren begrypen. dat juist de grootste moeilijkheden op terreinen liggen, waaraan hierbij de meeaten niet eens denken. Zy moeten op de vierde plaats de richting zien, die moet worden inge slagen; en zelf de wegen leeren ken nen, waarlangs, ondanks alles, ook voor deze wereldcrisis noodzakelijk een oplossing komen moet. Daarby mogen zy dan met volle recht vertrouwen, dat deze oplossing ook komen zal na verloop van heel wat korter tyd dan veel inteilec- tueelen denken. Zy. die by de eindstreep stonden, vonden, dat de klk- vorsch den eersten prys niet verdiend had, daar hy niet eerlijk had gewonnen; doch de verkeersagent, die altijd reohtvaardli trilde zyn, ast, dat de kip toot ook niet eerlijk had gedaan door eear de htratawlMwn hem te vlteeen By de eindstreep gekomen, wipte de klkvorech vlug van de kip haar rug en bereikte zoodoend eerder bet eindpunt. De kip begreep er niets van. Hoe kon die kUcvossch met sulks rare pooien nn nog den wedstrijd winnen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1938 | | pagina 7