NIEUWS
HOORN
I
Neerlands Treasure Island
AR
AL
Waarheen met de
kermis?
Ji^sschen
TERSCHELLING EN ZIJN
OUDE CULTUUR
|-|Dofd-en
tfruittore
1
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1938
FAILLIET VERKLAARD
EEN „WERELD”-CIRCUS
Met
BURGERLIJKE STAND
Zeekrijgsraad
Ongewenachte propaganda
Willem
Victoria in het nieuw
Dé Schelllnger beweging
FAVEUR: EEN SUCCES
Westfriesch succes
Aanrijding
de Lutine
Een uitstekend geslaagde
verjongingskuur
Een afwisselend programma met
vele uitstekende nummers
Kerkelijke plechtigheden in het
bisdom Haarlem
HET BELANG VAN GOEDE
MONDVERZORGING
OUD-STUDENTEN TE UDEN
BIJEEN
VIERING VAN REGEERINGS-
JUBILEUM
Kerkelijke agenda
Wie achoon gekleed
wil gaan
v Zondag
Skylge, het land van
Barentsz
Enkhulzen en
Juatitia vergeet niets
grappige clowns en een
hoempa-orkest
Zaterdag
Vrydag
l
1
a
wai
dit
hoog-
De Brandaris op Terschelling
het witte doek is
en het tooneel
feofi
boec
Zaterdag biechthooren van 49 uur.
Te 7 uur Rozenhoedje.
Na de stranding van het Bigelsche oor
logsschip .Xutine" met zijn kostbare la
ding in 1798 op de Terschelllnger gronden,
maakte ook het stadsbestuur van Ehkhul-
aen aanspraak op eenige revenuen uit de
deren. Deze aanspraken waren gegrond op
opbrengst der uit het schip geborgen goe-
het recht der „paalkist”, dat in 1573 aan
*1
IX
K
S<
Da
venn,
draai
spoor
ken.
in be
den,
aanzi
Onmi
de bi
sarei
De
te I
Niks
Wöe:
derü
men.
blus!
on
naar
goed
geeft
ge-
Vi
der
hevi
C. v
aan
oen
raad
gen
Pee
gen
drtj
ach
boe
de
gek
lam
wee
vu
veel
slee
1
Hoi
tal
liep
San
en 1
sell)
Tö
(gem
boert
en bi
de vi
Ook
Te
•chm
Krebl
«ebor
In
beurs
acht
Ooi
door
krant
Da
boerd
•e v
De
Ver
Til'
Ooate
avont
Prie»
beme
M
rt
15
A -A Ro
houden
Wat er getoond wordt, is wel zóó goed, dat
volle zalen alleszins verdiend «ouden zün.
Er is In den loop der Jaren een gevleugeld
gezegde ontstaan, n.L: „Faveur «telt nooit te-
Aanrijding kende bioscoop voor een tijdje gesloten
Een zesjarig meisje, dat op het Groote Oost
plotselng de straat overstak, werd aangereden
door een motorrijder en beffwam tengevolge
daarvan een snijwond aan een der beenen.
Het kind werd voorloopig in het ziekenhuis
opgenomen.
De 18-jarige matroos M. B. J. had op 5 Mei
JJ. onvoorzichtig de Kluft bij de Weststraat af
gereden en was daar in botsing gekomen met
den brievenbesteller C. de Wit. Deze zaak werd
gezien de minderjarigheid van bekl. met ge
sloten deuren behandeld.
Uitspraak ƒ50 boete of een maand hechtenis
8 uur in Parkhotel Variété, Faveur.
Cabaret en dancing in het Hoornsch Koffie
huis, Kerkplein.
Dancing tn „De Witte Engel’, Groote Noord.
8 uur Schouwburgloge Doelenplein „De Jant
jes” volwassenen.
Dancing in Hotel Geel. Kleine Noord.
4, 6, en 10 uur in Wilson-theater „Tarzans
Wraak" (volwassenen).
„Soa lang asto steeste,
Soa fest op dyn sin,
Wes fol brave mlnsken
Myn leaf Skylgerlkn.
Don Boeco zelve prijst met grooten uithaal van
woorden en overdreven gebaren op het kleine
podium van het wrakke tentje het programma.
De clown verkoopt grapjes, die er grif ingaan
een-
G. Kramer, kruidenier, Camperduin, gem
Schoorl. Mr. Ubbens, rechter comm., Mr. Ham
mings, cur.
Jac. van Letfen winkelier en arbeider, Broe-
kerhaven gem. Bovenkarspel, Mr. - Ledeboer.
echter comm., Mr. Thomas, cur.
De traditie getrouw is bet bekende Variété
Faveur weer de Hoorrtsche kermis komen op
luisteren. En het zou vreemd geweest zijn, als
bet niet gekomen was. Immers, wat is de Hoorn-
ache kermis zonder Faveur. Steeds komt dit
variété met een nieuw programma en altijd
weet het volle zalen te trekken. Het lijkt wel
of de Horinees deze gelegenheid om op hoog
peil staand variété te zien met beide handen
De grondslag van de Schelllnger bewe
ging is eerbied voor wat het voorgeslacht
naliet, belangstelling voor datgene wat zü
tijdens hun leven hebben gepresteerd. Efe.
van Dieren schreef daaromtrent eens: „En
wanneer wU, evenals 2000 jaar geleden, nog
slechts een klein volk zijn, van enkele dui
zenden, omdat de bloem van het Schellin-
gervolk is doodgebloed op vreemde kusten,
op Nova-Zembla en op de Molukken, in de
wijde vlakten van Noord-Amerika en op de
kopjes van Transvaal en In de legers van
den Groot-Mogol. En nu wij, Schellingen!
In de verstrooiing, ons er van bewust wor
den. dat wjj de erfgenamen zijn van een
Volk, dat groote gaven van hart had en
dat wist te uiten op een eigen wijze in
woord, zang en dans, een volk met een eigen
stijl, die onder de verwerkte handen op
bloeide in kunstvoorwerpen van steen, hout,-
touw en wol, nu richten onze blikken zich
weer naar de Toér (Brandaris), waar wij
wétbn dat ons land ligt."
Als men tegenwoordig over het mooie
eiland Terschelling, in het oud-Friesch
„Skylge”, spreekt, dan gaan onwillekeurig
de gedachten naar de groote Karimata, die
nog steeds graaft naar de geheimzinnige
schatten van de veelbesproken Lutine. En
al zijn de baggerfabrlek en het op den zee
bodem liggend fregat wel de objecten, die
Terschelling op aller lippen brengen, er is
nog veel meer dat de belangstelling voor
liet geboorteland van Willem Barentsz meer
dan waard is.
leur”. Het ensemble hoeft echter maar éénmaal
teleur te stellen en de reputatie is gebroken,
iets wat echter gelukkig ook thans weer niet
het geval is. Integendeel, Faveur is dit keer In
teressanter, afwisselender, geselecteerder dan
ooit en de bezoekers zullen even zoovele propa
gandisten zijn voor dit zoo bij uitstek geslaagd
feest van goed variété.
De lezer zal bijzonderheden van ons eischen.
maar hij houde ons ten goede, dat het ónmoge
lijk is in kort bestek al de nummers de revue
te laten pa&eeren. We zullen derhalve volstaan
v. d. Heide, uit Rotterdam, eer van zfjn werk
heeft, als ook de aannemer, de heer A. Vos,
die in vijf weken tijde het omvangrijke werk
heeft verricht.
In deze woorden ligt de grondgedachte van
de Schelllnger beweging, die ongetwijfeld veel
zal tot stand brengen tot behoud van overoude
cultuur van een eiland, in welks volkslied wordt
gezongen:
die stad was verleend, waaronder te ver
staan te het recht tot heffing van „baken
geld" of „paalgeld” vin alle schepen, die
de Zuiderzee binnenkwamen volgens groot
te of volgens de waarde der goederen, die
ingevoerd werden. Als tegenprestatie rustte
op Enkhulzen de verplichting om te zorgen
voor de betonning en bebakenlng van de
Zuiderzee en de zeegaten.
In venrchillende havenplaatsen had Enkhul
zen kantoren voor de ontvangst van de ver
schuldigde paalgelden, ook op de Wadden
eilanden. De instructie van de „paalmeesters”
p Nleuwedlep, Texel Vlieland en Terschelling
bevatte o. a. een artikel (tekst van 1754), waar
in gezegd wordt, dat de ontvanger van het paal-
geld van alle „goederen, paalgeld subject het-
selve moeten verderen”, alsmede van die goe
deren, welke uit gestrande schepen worden ge
lost en geborgen of aan de stranden komen aan
drijven of opgevischt worden.
De paalmeester A. A. Bolk, dip in 1800 als
ontvanger op Terschelling fungeerde, volgde
overeenkomstig de voorschriften met -aandacht
het aan den wal brengen van de goederen, die
afkomstig waren van de ..Lutine", doch onder
vond blijkbaar moeilijkheden bij de betaling
van het deswege verschuldigde paalgeld tien
behoeve van Enkhulzen, én gaf hiervan kennis
in een missive van 4 Dpcembet**1800, waarbij
hij tevens verzocht geïnformeerd te worden,
hoe te handelen teneinde het .paalgeld te kun
nen Invorderen. De gemeenteraad kwalificeerde
hem, zich tot alle mogelijke Instantlén te wen
den om het beoogde doel te bereiken en te
doen uitkomen, dat in voorgaande gevallen.
3, na de stranding van schepen in de stormen
van 1775 en 1778, ook in de nabijheid van Ter
schelling, aan Enkhulzen het paalgeld was be
taald geworden De commissies voor bet opne
men der comptabele rekeningen van de con-
voyen en llcenten maakten echter beswaar om
aan den elsch van Enkhulzen te voldoen. ZU
vorderden een bewijs, waaruit zou blijken, dat
de stad aanspraak zou kunnen doen gelden op
het paalgeld van de gestrande goederen der
.Luttne", „meestal met contanten gelaaden".
Vermoedelijk hebben de bedoelde instantlén dat
bewijs niet voldoende gevonden; althans in de
stadsrekeningen van de eerste Jaren der 19de
eeuw is geen enkele aanwijzing ta’ffciden, dat
eenige uitkeering' te dier zake is verantwoord.
De paalmeesters van Terschelling en Vlieland
boekten in die periode jaar op jaar „Geen
Ontfang”, zoodat Enkhulzen verstoken is ge
bleven van revenuen uit de standing der Jm-
tine”.
en dan komt de verrassing: entréeprüs,
heldsprUs 10 cent. En terwijl de muziek een on
bekenden marsch inzet, waarbij het koper er wel
eens naast is (maar wie let daar nu op!) en
Xaarbij de groote trom tot berstens toe wordt
gebeukt, bestormen de menscheh de trap naar
de kassa. Het kaartje moet in zijn gehee^>f-
gegeven worden, dan heeft de directie er den
volgenden keer weer wat aan. Efficiency wordt
hier blijkbaar boven alles gesteld. Het tentje
zelf is een miniatuur-uitgave van een circus.
Om maar zooveel mogelijk menschen te kunnen
bergen, heeft men de banken dicht op elkaar
gezet, weinig acht slaande op de benoodigde
voetenruimte, zoodat het maar al te vaak voor
komt. dat een enthousiast toeschouwer den man
vóór hem een flkschen trap in den rug geeft.
Doch kwade gezichten ziet men hier niet. Allen
kijken met onverholen pleizler het zaakje eens
rond. Het schijnt wel of alles filet au sérieux
genomen wordt.
De onwaarschijnlijke koppen van groote cir
cusdirecteuren en van hun lieftallige dochters,
die als amazone dienst doen, en de vele afbeel
dingen van melkwitte schimmels aan aèn wand
maken geen Indruk; men verwacht' hier geen
groote toeren, maar een gezellige voorstelling
met enkele clowns en een ezeltje, dat men reeds
bulten op het podium heeft zien staan.
Eenheidsprijsen met leedwezen ziet men
hoe een zwaar gebouwd man, wiens borst schit
tert als die van eén generaal of van een over
ste ‘in rust, zbóveel decoraties prijken er op
(pas gejvonnen met eenige geweldige slagen op
het })oofd van Jut!), het trijp, dat de rangen
van een kwartje minder hard maakt, met zijn
smerige schoenen bevuilt. En tergend langzaam
tikt hij de asch van zijn stompje sigaar niet op
den grond, maar op dezelfde glanzende beklee-
dtng
Eenheidsprijsmen kan gaan zitten waar
men verkiest. Wil men een goed overzicht heb
ben op de .arena", dan gaat men in de nok
van het circus zitten, beschouwt men liever de
goocheltruc of de muziek van de clowns van
dichtbij, dan neemt men een twee-dubbeltJes-
of een kwartjes-plaats in. Men is er vrij in, en
er wordt gretig gebruik gemaakt van de moge
lijkheid om de beste plaats te zoeken.
Wat te zeggen van het programma? Men zit
te sidderen bij de evenwichtsoefeningen op de
trapéze van Don Bosco Jr„ Men lacht zich soms
glap om de twee clowns, die in hun onver-
valscht Amsterdamsen, doorspekt met Vlaam-
sche zinsneden en talrijke Germanismen het
grootste deel van de voorstelling vullen en te
vens nog voor de extra act-stukjes zorgen. Men
ergert zich soms aan het hoempa-achtig orkest,
waarbij de drummer het meest op den voor
grond treedt. zoödat gemis aan maatgevoel ze
ker niet voor zal komen. En men ziet gaarne de
pony, die niet tegen vliegen kan. die rekent en
vertelt hoeveel maal u getrouwd geweest bent
en als het ware helderziend is, benevens het
ezeltje een graag gewild nummer dat
ieder die een poging doet op hem te gaan zitten,
er radicaal afsmijt, waarbij de bezoekers nog-
piaals gelegenheid krijgen eens volop te lachen.
En men neemt de opmerking, dat er vanaf
Zaterdag een geheel nieuw programma gegeven
wordt, maar op den koop toe.
Het laatste nummer van het orkest klinkt nog
schel in de ooren, als men reeds een vetten
paling gekocht, of een smeltend ijsje achter de
kiezen verwerkt heeft.
A. W. K., geboren te Duisburg in 1906, was
vroeger zeemlllclen geweest. Het was in het
jaar 1938. HU had toen opzettelijk ongehoor
zaamheid gepleegd en toen hem een veroor-
deellng dreigde, was hu het land uitgevlucht
HU had de wUk naar Duitschland genomen en
nam daarna dienst in het Marokkaansche
Vreemdelingenlegioen. Hieruit optalagen zUndc
werd hü gekweld door het verlangen om zUn
ouders terug te zien. Zonder papieren kwam
hij te Zundert aan. ZUn nationaliteit had hU
door het dienstnemen bü een vreemde mogend
heid verloren. De grenspolitie moest consta-
teeren, dat hü nog iets te goed had en stelde
hem onmiddellUk op transport naar Den Hel
der. Uit de scheepsjournalen bleek, dat hü in
1928 dienende als milicien-hofmeester zich aan
boord van de „Brinlo” aan opzettelUke onge
hoorzaamheid had schuldig gemaakt en dat hü
desertie gepleegd had in de maand Augus
tus d.o.v.
Mr. Franke elschte zes maanden gevangenis
straf met aftrek van het voorarrest en ontslag
uit den militairen dienst.
Bekl., die door mr. Prins verdedigd wordt
kan weinig tot zün verdediging aanvoeren. Plei
ter vraagt, gezien de veranderde mentaliteit
van bekl. en gezien de tÜdsruimte. schuldig
verklaring zonder oplegging van straf.
Uitspraak 3 maanden met aftrek van het
voorarrest en ontslag uit den militairen dienst
aangrUpt, want den eersten avond was de Park-
zaal goed bezet. Toch zijn MJ van meening, dat
even meer belangstelling van de züde van het
Hoornsch en Westfriesch publiek zeker niet
ongegrond zou zün.
In het College der Kruisheeren te UdÉm is
dezer dagen een reunie gehouden voor alle
oud-studenten van deze Inrichting.
Vele oud-leerlingen hebben van deze gele
genheid om elkander weer eens te ontmoeten
een dankbaar gebruik gemaakt.
Na de eerste begroeting was hun gang naar
het beeld van O. L. Vrouw ter Linden.
TUdens besprekingen van alle reünisten werd
besloten voortaan om de twee jaar bü elkaar te
komen en binnen dezen tüd het contact te be
waren door het orgaan „Udensche klanken”
voortaan vier maal per jaar te laten verschü-
nen.
Het diner verliep in een gezellige sfeer, ter
wijl prior J. School tüdens den maaltüd nop het
woord voerde, waarbU hü te kennen gaf, dat
de oud-studenten altüd welkoip waren.
Na een gezamenlUke wandeling naar ,4e
Bedaf”, een heuvelrug bulten Uden, wevl deze
tweede samenkomst gesloten met een Lof en
een korten groet aan O. L. Vrouw van Uden.
Naar aanleiding van den strijd om het goud
der Lutine, thans gevoerd door de Karimata,
is het Interessant wat de heer D. Brouwer, ar
chivaris van Enkhulzen, schrüft aan het Han-
delsblad
Het charmante baadje van de beroepsmatro
zen had op den milicien-stoker een zoodanlgen
Invloed uitgeoefend, dat hü, toen hü geen geld
büeen kon krUgcn, om er een te koopen, er
maar een tegen de toestemming van den eige
naar had aangetrokken en er in de lichtstad
Eindhoven mee was gaan passagieren, om zoo
de hoofden der Eindhovensche schoenen er
mede op 'hol te kunnen brengen. De knoopen
werden verzet en het stamboeknummer werd
veranderd.
Om den schrik er een beetje in te Jagen
want de baadjes-kaperü is een veel voorkomend
mlsdrüf. vraagt de fiskaal een maand gevan
genisstraf.
De verdediger, mr. Buiskool, tracht de daad
te verontschuldigen; de lustgevoelens waren bü
bekl. opgewekt door het hem herhaaldelük te
koop aanbieden. Pleiter vergeleek het geval met
de bekende verleiding van de snoepjuffrouw en
het kind. Gezien het blanco strafregister van
bekl. vraagt de verdediger óf een voorwaarde-
lüke veroordeeling óf een geldboete.
Uitspraak: 1 maand onvoorwaardelük.
Hoewel er in de laatste decennia een belang
rijke verbetering heeft plaats gevonden in de
wondverzorging, vooral in dit opeicht, dat men
in breede kringen meer en meer is gaan inzien,
van hoe groot belang het is, ook met het oog
op den algemeenen gezondheidstoestand, om
een gaaf en „gesaneerd” gebit te bezitten en er
hier en daar voor de minvermogenden gelegen
heid is geschapen, ox door middel van de
Mekenfoncteen, om tegen mlnlmum-kosten een
ratloneele wondverzorging te ontvangen, is er
toch nóg een belangrUke achterstand in te
halen. Vooral voor den z.g. middenstand, met
inkomengrenzen van 2000 tot 4000 gld. per jaar,
laat zich over het algemeen nog veel te wei
nig aan het gebit gelegen liggen, waarbü In
vele gevallen geldelüke overwegingen den door
ging geven.
In dit verband nu is het zeer zeker van be
lang op een nieuwe sociale voorziening te
wüaen. welke getroffen werd door de oprichting
van de Vereeniging tot bevordering van syste
matische wondverzorging voor den midden
stand, te Amsterdam. terwUl deze organisatie
in Den Haag in oprichting is. Deze vereeniging
werd gesticht op instigatie van de Nederland-
ache MaatschappU tot bevordering der tand
heelkunde en heeft tot doel de bevordering en
de verbetering der tandheelkundige hulpver-
schafflng aan den middenstand, in het büzon-
der voor zoover het betreft de systematische
mond verzorging.
Voorkomen is beter dan genezen: dit is een
medisch standpunt, dat ook door de tandartsen
wordt gedeeld.
Het adres der vereenlgiDg is: Keizersgracht
ML Amsterdam.
De tüd stelt zün eischen en een bioscoop,
product van den modernen tüd bü uitstek, heeft
in wellicht nog strengere mate te voldoen aan
de eischen van den tüd. De techniek staat niet
stil maar ontwikkelt zich met verbazingwek
kende snelheid en wanneer een bioscoop van
die ontwikkeling geen profüt trekt, gaat het
profüt aan haar op den duur voorbü.
Het Victoria Theater was, toen het een jaar
of twaalf geleden werd gebouwd, een bioscoop,
die volkomen was ingericht naar de opvattin
gen van toen en, wat technische outillage be
trof. ten voorbeeld kon worden gesteld aan ve
le andere filmtheaters. Maar we zelden het
reeds: de techniek ontwikkelt zich en ook an
dere dingen zün aan grondige wijzigingen on
derhevig en hoewel de directie van het Victoria
Theater in den loop der jaren kostbare verbe
teringen aanbracht: toch kwam' ook voor dit
theater de tüd. dat een rigoreüze verjongings
kuur moest worden toegepast.
Nu is In dezen tüd wel eenige moed noodig
om in dezen weinig florlssanten tüd veel geld
ten koste te leggen aan de vernieuwing van
een bedrijf, dat in zoo'n groote rtiate van de
welvaart der bevolking afhankelük is. Die moed
was er en zoo geschiedde het, dat de be-
2.30 uur klndefvoorstelling in Parkhotel;
zangwedstrüd, cadeautje*.
8 uur in Parkhotel Variété, Faveur.
Qabaret en dancing in het Hoornsch Koffie
huis, Kerkplein.
Dancing in Hotel Geel, Kleine Noord.
Dancing fn „De Witte Engel', Groote Noord.
8 en 10 uur „Tarzans Wraak” in Wilson-
theater (volwassenen).
Geboren: Abraham, zoon, Johanna Maria
dochter van Abraham de Wilde en Maria Kla
ver; Dedie, dochter van Simon Moesker en
Maria van der Meulen.
voor het gewone publiek en alleen timmerfle-
den. metselaars, electrlciens,^ schilders en ande
re werklieden er toegang hadden en dat het
geluld der filmbeelden plaats moest maken voor
het gerucht van het gereedschap.
Er Is hard gewerkt, zoo Aard, dat morgen,
Vrüdag. het theater z’n deuren 'weer open kan
zetten voor het bioscoop-lievend publiek, dat
het ontvangen kan in een inrichting, zoodanig,
dat tpen waant in een nieuw gebouwd theater
te zün. Een beschrüving van de vernieuwing ge
vend, zullen we,'maar een zekere volgorde in
acht nemen en zoo beginnen we bü den voor
gevel, die ook al eefi opvallende verandering
heeft ondergaan. De uitvoerige lichtreclame,
welke den geheelen gevel beheerschte, is verdwe
nen. De ramen zün gewüzigd en de gevel heeft
eeh-nleuw, büna wit pakje gekregen, dat met
z'n sobere ijheri in de Langestraat niet mis
staat. Eeii luifel completeert het geheel en
wanneer men daar onder door gaat, staat men
in een wljdsche gelegenheid, die als portiek
dienst doet. Vandaar komt men door breede
deuren in de groote hall, een smaakvol- inge
richte ruimte, waarin blauw en geel dominee-
ren. Garderobe en toiletten zün hier
dergebracht Een zeer breede trap leidt
boven, waar zich eveneens een groote,
verlichte ruimte bevindt, welke toegang
tot het balcon van de zaal. En in de zaal
komen, zün we meteen in het hart van het
bedrüf, want hier spelen zich de filmdrama's
en blüspelen af. waarnaar de menschheid komt
küken. Deze zaal heeft wel een heel ander
aspect gekregen. De zübalcons zün verdwenen
en de bonte decoraties eveneens en het oude
frontbalcon heeft plaats moeten maken voor 'n
nieuw, dat heel wat grooter Is. De parterre,
die zoo knus van de rest der zaal- was geschei
den. is nu in het groöte geheel opgenomen. Het
benedengedeelte is nu een groot veld van rijen
stoelei), zonder middenpad. De kleuren zün zeer
licht, lichtgeel, licht rood en goud domineeren en
de indruk van die lichtheid is. dat de zaal zeer
groot schünt. hoewel die schün eigenlijk wer-
kelükheld is, want de zaal is Inderdaad, door
de betere'indeeling. groot.
De lühen der zaal zün zeer verfraaid en de
verlichting, voor een groot deel indirect, is zeer
smaakvol geworden.
De zitplaatsen zün ruim, zoodat men met de
langste beenen geen last heeft. Het gezicht op
het witte doek is van alle plaatsen af zeer goed,
doordat de vloer van de zaal «eer sterk afloopt
en het tooneel een meter lager is gemaakt.
Alleen op het balcon zün de plaatsen trapsge-
wüze gebouwd, maar voor de rest is het onmo-
gelük te struikelen over drempels of afstapjes,
om de doodeenvoudige reden, dat ze er niet zün.
Zeer geriefelük is, dat de züpaden in de zaal
zeer breed zün. zoodat men zich er gemakke-
lijk kan bewegen Tusschen de hall en de zaal
bevindt zich een soort gang, waardoor tocht
wordt voorkomen, gelük ook boven het geval is.
De gewone centrale verwarming heeft plaats
gemaakt voor een hypermoderne verwarming
met heete lucht, welke door spleten in de mu
ren boven in de zaal wordt geblazen, terwül
de koude bedorven lucht van onderen wordt
weggezogen. In den zomer kan koude lucht in
plaats van heete worden Ingeblazen, zoodat in
de geheele zaal daardoor een aangename tem
peratuur kan worden verkregen.
Het allerbelangrükste. de filmcablne, is even
eens geheel vernieuwd. In de ruime brandvrüe
cabine staan twee van de allernieuwste film
toestellen, die de projectie en het geluld zoo
volmaakt mogelük weergever! en die door aller
lei vernuftige vindingen dusdanig zUn, dat het
in brand vliegen van de film vrüwel is uitgeslo
ten. Naast de cabine bevindt zich de brand
vrije filmkluis, zoodat in het allergelukkigste
geval slechts een klein deel van de film kan
verloren gaan, want tüdens de projectie is
slechts één rol in de cabine en die zit in den
schier brandvrUen trommel van het toestel ge
borgen.
Natuurlük zouden wij nog meer kunnen ver
tellen, maar wü zullen hiermede volstaan en
alleen nog zeggen, dat de architect, de beer H.
En dan bedoelen wü hier met name het cul-
tuur-historlsch museum, dat op het eiland in
wording is. Het is de grootste verdienste ge
weest van den helaas te vroeg ontslapen Dr
J. W. van Dieren, de voorbereidende werkzaam
heden te hebben verricht om de Terschelllnger
warm te maken voor hun eigen cultureele be
langen. Het is zeer te betreuren, dat deze voor
vechter het eerste resultaat van zün onver
moeide pogingen niet zelf heeft mogen beleven
Dit resultaat was de oprichting van de „Ver
eeniging tot Stichting van een Schelllnger Cul-
tureel-Historisch Museum". De jonge vereeni
ging, die uit den aard der zaak niet onmiddel
lUk over een eigen home de beschikking heeft
telde reeds spoedig vele leden en kon onlangs
een tentoonstelling openen ter viering van de
oprichting van het Schelllnger museum „Het
behouden Huys” genaamd naar de verblijf
plaats, die .de Terschelllnger Willem Barentsz in
1596 op Nova Zembla zün makkers bezorgde
De tentoonstelling dient te worden beschouwd
als een uitvloeisel van de Jonge Schelllnger
beweging, die op aanstichten van Dr. van Die
ren .omstreeks 1930 is ontstaan. Dank ZU d*11
lezingen etT publicaties van dezen ontstond
nieuw leven voor de cultuur van Terschelling
en daardoor nieuwe belangstelling voor bet
eiland. Ook de lezingen van- den heer Knop en
«Hens voordrachten over het Schelllnger-lied
droegen daartoe niet weinig bü- Andere facto
ren, die voor de cultureele ontwikkeling van
belang waren, waren de successen op verschil
lende tentoonstellingen behaald door het Klaas
Kiïop-fonds, en de verschüning van het Skyl-
geMner Leisboek en de Skylger Flag.
Van het grootste belang voor een voorspoe
dige ontwikkeling van het cultureels element
op Terschelling was het tot stand komen van
een museum, een gebeurtenis echter, die eerst
nog op vele teleurstellingen zou stuiten. Het
waren vooral de bemoeiingen van den heer G
Knop, die tenslotte de zaken dienaangaande
on het juiste spoor brachten en de organisatie
van bovengenoemde tentoonstelling is te be
schouwen als de eerste daadwerkelyke stap om
te komen tot een permanent museum. ZU het
nog bescheiden van opzet, omvat de expositie
toch reeds een zeer groot aantal voorwerpen
betrekking hebbend op de geschiedenis en de
cultuur van Terschelling, Waarbü speciale aan
dacht dient te worden gevestigd op het schil-
derü, door den bekenden schilder Bisschep om
streeks 1870 vervaardigd, voorstellend een sa
menkomst tutechen Willem Barentsz en van
Heemskerk.
et evenement in Engeland op landbouw-,
paarden- en veefokkerügebied is The
Royal Show, welke Jaarlüks Wordt ge
en telkens op verschillende plaatsen.
Dit jaar was de show te Cardiff. Büna steeds
wordt deze tentoonstelling bezocht door een
lid der Konlnklüke Familie, zoo ook dit Jaar,
en wel door den hertog van Kent.
Het is vooral na den import van een collectie
Nederlandse,! zwartbont vee in Engeland in
1936, dat de bekroningen van de zwartbonten
op The Royal Show met belangstelling uit Ne
derland worden' gevolgd. Dieren van dezen im
port, benevens hun afstammelingen, nadden
dit Jaar een overwegend aandeel in de bekro
ningen. We treffen o.a. aan in de klasse Jonge
koeien, als 1ste .Aaltje", aangekocht van gebr.
Ruyter te Oosterblokker en gefokt door L. G.
Meindersma. 2de „Komeliske", gefokt door P.
Donker te Hoogwoud, als 3de „Bet”, gefokt door
Smeding te Deinum en als 1ste van de twee
jarige stieren „Max”, gefokt door C. Stapel te
Hoogkarspel. In dén stamboom van dezen stier
komen voor de kampioen van de Nederlandsche
Rundvee Stamboektentoonstelling te Utrecht in
1935, en de kampioene en reserve-kamploene
van de Haagsche tentoonstelling in 1928. „Max”
werd tevens reserve-kampioen van de stieren.
Zeer heeft het blükbaar ook in Engelsche
veefokkersknngen de aandacht getrokken, dat
in de vier klassen van Jonge dieren, geboren
in 1937, alle prüzen behalve één werden be
haald door afstammelingen van in 1936 uit ons
land geïmporteerde ouders.
Eerder was reeds opgevallen, dat de boven
genoemde stier „Max” op andere tentoonstel
lingen Qaar voren was gekomen, evenals de stier
„Leo", gefokt door den heer A. Wassenaar te
Jelsurn, terwül de koe „Geertje", gefokt door
gebr. Ruyter, dit jaar reeds driemaal een kam
pioenschap wist te behalen, en dat op een vei
ling, enkele maanden geleden gehouden, de
hooggte prüs, pl.m. ƒ3000 werd betaald voor een
éénjarige dochter van d«i koe Johanna”, ge
fokt door den heer J. W. ter Haar te Ruiner-
wold.
Het is voor de Engelsche zwartbontfokkerü
zeer zeker verheugend, dat de 1936-import, wel
ke pl.m. 100 dieren betrof, zulk een succes
brengt; en voor onze Nederlandsche véefohkerü
ongetwüfeld een feit van beteekenis, dat niet
zal nalaten Indruk te maken, overal waar onze
zwartbonten worden gefokt,
De 18-jarige leerling-vliegtuigmaker G. B
had zün lust voor den dienst verloren en toen
zyn verzoeken om den dienst te mogen verlaten
waren afgewezen, heeft hü naar andere mid
delen gezocht om zün doel te berejken. HU
pleegde militaire sabotage en hü heeft het hal
ve vliegkamp de Kooy met S. D. A. P.-inslgnes
en -opschriften versierd tn den nacht van 7 Mei,
toen hü aldaar als schildwacht dignst deed. De
gevolgen hiervan waren, dat hü in -het pro-
voosthuis werd opgesloten en vervolgens voor
den zeekrijgsraad moest verschUnen.
De president, mr. Veldman, vraagt bekl.; Ben
je socialist?
Bekl.: Neen.
President: Maar hoe ben je er dan toe ge
komen?
Bekl.: Dat"weet ik niet.
President: Wilde Je den dienst uit?
Bekl.: Neen.
President: Wilde Je een demonstratie geven?
Bekl.: Neen.
President: Was je dan gek of in een droom
toestand?
Bekl.: Neen.
Mr. Veldman vindt het hopeloos en sluit de
ondervraging.
De fiskaal mr. Franke houdt een kort requi
sitoir. Spr. quallficeert de feiten als opeette-
UJke beschadiging en verzoekt den raad, ge
zien de algemeene preventief den bekl. een straf
op te leggen van 6 maanden gevangenisstraf
met ontslag uit den militairen dienst.
De verdediger, mr. Prins uit Alkmaar, hoe
wel geen vreemde voor den zeekrügsraad, kan
de algemeene preventie niet goed begrüpen. HU'
vindt het zoo heel erg niet. Pleiter poogt den
raad te overtuigen, dat zes maanden toch wel
een al te zware straf is voor een dergelükg be
schadiging en vraagt de grootst mogelüke cle
mentie.
Uitspraak 4 maanden gevangenisstraf met
ontslag uit den militairen dienst.
8 uur fel Parkhotel Variété. Faveur.
Dancing in het Hoornsch Koffiehuis, Kerk
plein.
Dancing in Hotel Geel, Kleine Noord.
Dancing fn „De witte - Engel', Groote Noord.
8 en 10 uur „Tarzans Wraak" in Wllaon-
theater (volwassenen).
met het geven van enkele opmerkingen bij on
derdeden van dit Hjvig program, die ons na
het zien van dat alles invallen.
En dan is daar in de eerste plaats nummer 4,
„Les Quatres Femmes Rodrigo”, 4 Jonge vrou
wen, die een ballet uitvoeren, dat opmerkelük
van fantasie en plastiek genoemd mag worden.
Meestal zün deze baletten, die als nummer in
een ensemble gebracht worden, van slechts wei
nig beteekenis. doch dit maakte een frappante
uitzondering. Men lette eens op de uitbeelding
van dat meesterlijk „Tout va trés blen. Madame
de la Marquise", onr de gelaats-expressies en
op de soepelheid vam beweging. En op de
Faust -Walz, waarin het rhythme stijgt tot de
hoogte van een symphonic der beweging. Uit-,
muntend werk!
Daarnaast.... Coos'en Polly Speenhof. Het
is met name Coos. 4ie hier op waardige wüze 1
een traditie voortzet en op alleszins verdienste-
lijke wüze in het voetspoor züns vaders treedt.
Levensliedjes, gebracht op vlotte en pittige wüze
en aardige woordspelingen. Een kort revuetje
der actualiteiten van alledag deed het opper
best en het was een ovatie, toen belde Speen
hoven tenslotte verdwenen.
De heer Melachlni liet met zün verbluffende
toover-show de bezoekers van de eene verba
zing in de andere vallen. Hü gooide horloges 1
stuk en gaf ze later weer heel terug, hü liet
regens van guldens vallen, en dat alles met
zoo'n vaardigheid en groote behendigheid, dat
een leder er verbluft van stond. Tot slot too-
verde hü het géheele tooneel vol bloemen, wat
terecht een enthousiast applaus verwekte.
De Broadway Serenaders wisten naast bUzon-
der goede accordeonmuziek ook een prettige
show n^t goed tap-dansen te geven, dat even
als alle nummers goed insloeg.
Bijzondere vermelding verdient wel de ver-
tooning.Van het geesten-cabinet. waarin de heer
Melachlni nu zijn gaven als medium kon laten
zien. Wat er voor geheimzinnigs gebeurde in
het kabinet weten we niet, maar feit was het.
dat in Het bijzijn van de vastgebonden dame
verschillende bellen rinkelden, terwUl haar ar
men (of die van een ander?) uit het tapUt te
voorschijn kwamen. Men stond hier voor een
raadsel.
Ook de andere nummers waren alle* irr hun
soort uitstekend, zoowel de koorddansers Col
lins en Ray. de Kentsch Brothers, de snelschil-
der Carel Slier, die op bewonderenswaardige
vlugge wüze talrüke goed geslaagde schilderijen
op het tooneel wist te brengen, als The 3 Ar-
tistics and Barbara, van wie de aankondiging:
jeugd, kracht en schoonheid, in het program- j
ma geenszins overdreven was.
"Éiedaar een Faveur-programma. waarvan
men kan zeggen, dat het „ouderwetsch" is in de
gunstige beteekenis van het woord. We hebben
ons oor gisteravond bü verscheidene bezoekers
van verschillende kunne en leeftüd te luisteren
gelegd, doch men was het unaniem eens,' dat
Faveur een succes is.
En daartoe heeft niet in de laatste plaats
medegewerkt, het wel klein, maar toch goed
muslceerend orkestje van J. Hart, dat zorgde
voor een uitstekende begeleiding van de ver-
schillende nummers.
We kunnen van harte een ieder
staand amusement aanbevelen!
Z. H. Exc. Mga J. Huibers, blsschop van
Haarlem, schrüft in ,JBt. Bavo”:
„Van ganscher harte willen WU voldoen aan
het verzoek van de Regeerlng om het veerUg-
jarig Regeeringsjubileum van Hare Majeste
onze geëerbiedigde en beminde Koningin, plee
tfg kerkelük te herdenken.
WU gevoelen Ons verplicht om uiting te geven
van onze innige dankbaarheid tegenover God,
die aan het volk van Nederland zooveel zegen
en weldaden heeft geschonken door onze geilen»
Koningin Wilhelmina, die veertig jaren lang
met wüsheld, kracht en moederlüke liefde ons
vaderland heeft bestuurd.
Tevens willen Wü gaarne Gods onmisbaren
zegen over Vorstin en Vaderland ook voor o
toekomst afsmeeken, opdat het Nederland en
Overzeesche Gewesten nog vele, zeer vele jaren.
onder Hare voortreffelüke Regeerlng goed moge
gaan.
WU schrüven dan bü dezen voor, dat op Dins
dag 6 September in alle kerken en kapellen,
waarover een rector is aangesteld (voor sower
zulks gevoegelük kan) een gezongen H. Mis
bovenstaande intentie zal worden opgedragen,
waarna het Te Deum «al worden gezongen
de gebrulkelüke gebeden voor H.M. de Koningin.
„Domlne. salvam fac”.
Op de plaatsen, waar men aan een avono-
oefenfng de voorkeur zou geven, zal op
dagavond 5 September een Danklof ww*
gehouden met Te Deum en de gebrulkelüke ge
beden voor H.M. de Koningin: „Domlne, «**-
vam fac.’*
Persoonlük zullen Wü op 5 September, des
avonds om 8 uur- een pontificaal Lof met
Deum enz. celebreeren in de kathedrale kent
„St. Bavo” te Haarlem."
<k
si
wi
SC
st
saa
een
verl
nes
•c
Tl
«u 1
