1
1
1
1
Midden-Europa het centrale
punt van bezorgdheid
ONS BLAD
I
«L
Het nieuws van heden
Gebruikt Japan
gifgas?
DE SPANNING STIJGT
VOORTDUREND
VAL VAN JOEITSJANG
Bomaanslag te
NIET TOEGEGEVEN
Jaffa
Luchtgevechten
bij Gandesa
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
FATCLOP 3
ALKMAAR
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
a
vy
Will;-
-
Groote passarbrand
Zuid-Afrika en Engeland
Militair vliegerscorps
De
£en officieel communiqué
De luchtvaart boven
China bedreigd
Roofoverval in een
Chineesche humor
slaapwagen
Het rassenvraagstuk
Donderdagmiddag in ons land
HENLEIN NAAR NEURENBERG
'±-
Hooge verwachtingen
van Simon’s rede
ALEXANDER KOEPRIN
OVERLEDEN
Scherpe aanval van de „Regime
Fascista” op de „OMertiatore"
70 leden van den oppersten raad
gearresteerd
Japansche „waarschuwing” aan
buitenlandsche vliegtuigen
Het einde van het „incident”
is nog veraf
In tijd van oorlog moet de Unie
het moederland bystaan,
zegt gen. Smuts
Herfstkruistocht der
Britsche thuisvloot
WAARNEMEND DIRECTEUR
VAN DE K.N.LL.M.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Kort-verband-vliegers
in vasten dienst?
De overstroomingen op
Korea
Het aantal slachtoffers nadert
de duizend
Dertig kleine winkels in asch
gelegd
Het volkslied-vraagstuk
in Zuid-Afrika
Geen misdrijf op
Rhynauwen
Pynlyke incidenten
Lord Halifax pleegt overleg met
Simon, Watkin en den Fran-
schen zaakgelastigde
Jongeman is vermoedelyk uit
een boom gevallen
Dertig Arabieren gedood,
zestig gewond
„zuivering
Rusland
in
k
4a
Chineesche mededeelingen
te Londen en Genève
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Linkschen beweren succes te heb
ben met tegenaanvallen in
Estremadura
VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1938
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No.
Runcundin ontvangt
ijl Italië
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
HOORN Koapoartswag 94, Telefoon 412
□ca
mds
0»
t
m.
Tangen.
heeft
1-L.M. heeft vertoefd.
J
i
f
tf»
118
f«7
Sir John Simon zal, zooals
te Lanark een redevoering u
113
Bevoegde kringen beweren, dat de mi
nisters het eens zijn geworden over de
nieuwe richtlijnen voor de onderhandelin-
gen met de Duitschers, en zjj geven te
kennen, dat daarbij rekening wordt ge
houden met de opvatting, door de laat-
sten voorgestaan.
WARSCHAU, 25 Aug. (Pat.) De Poolsche
pers bericht, dat naar aanleiding van de debat
ten in de laatste zitting van den oppersten
raad der Sovjet-Unle 70 leden van desen raad
zfjn gearresteerd, niettegenstaande zjj de par
lementaire immuniteit genieten. Deze arresta
ties hebben veel opzien gebaard.
tiek als economisch gebied sal een langdurig
herstel- en opbouwwerk noodzakelijk zijn.
f
c
Naar het A ID. vernam, wordt overwogen de
voorwaarden voor de kort-verband-vliegers dus
danig te verbeteren, dat de animo voor dienst
neming bij de LA. aanzienlijk wordt gestimu
leerd.
In overweging is n.l. om kort-verband-vliegers
in aanmerking te brengen voor opname in van-
ten dienst.
voor onderhandelingen met de Budeten-Duit-
sche partij.
ROME, 25 Aug. (DN. B.) Ten aanzien van
het standpunt. Ingenomen door de „Osaerva-
tore Romano”, die schreef, dat het rassenpro
bleem niet politiek, maar religieus is, verklaart
de „Regime Fascist*”:
„Het schijnt, dat het Vaticaansche orgaan zijn
verstand verloren heeft. Zijn brutaliteit wordt
langzamerhand lastig. Het rassenvraagstuk is
van uitsluitend poilUeken aard en de slaat beeft
at.
ira
I van
slag-
JAFTA, M Aug. (Havas). Hedenmorgen is
in de Arabische wjjk van Jaffa temidden van
een menigte menaehen een bom geworpen. Vol
gens de eerste berichten zijn dertig Arabieren
gedood en aestig gewond.
JERUZALEM, 25 Aug. (Reuter). De ad-
junct-commlssaris van politie Moffatt, die gis
teren te Jenin bij een aanslag werd gewond,
is overleden. Verscheidene arrestaties zijn ver
richt. Troepen hebben Jenin omsingeld en de
bevolking mag 2« uur de hulzen niet verlaten.
JERUZALEM. 25 Aug. (Reuter) Een gebochel
de Arabier, die gearresteerd was als de ver-
moedeltjke dader van den aanslag op den as-
dstent-commissaris van politie van het district
Jenin, la vandaag neergeschoten, toen hij tracht
te te ontvluchten.
Stand van Vrijdag vsn. M «v 7CLg
Vorig. Mand 7CM
=====,o ==a,— ,i
Op den auto van den Itallaanachen am
bassadeur in het rechtsche Spanje zijn door
een politiepatrouille te San Sebastian eenlge
schoten gelost.
33»
307
0.54
2.96
2.23
1.31
1.12
2.29
w.
00
.00
.00
.00
.00
.05
.00
4)7
.00
■o-
ar.
at.
ne
el.
>d.
.00
SS
.00
00
.00
.09
in den
.Jiixe" begaf de Rijksbestuurder zich naar
gezelschap van den opperbevelhebber der
bronzen krans neer te leggen. Horthy en
by het monument
lllllllllllllllllt
F
Donderdag is te Leningrad in den leeftijd
van 68 jaar de Russische schrijver Alexan
der Koeprin overleden.
De situatie in Midden-Europa ie het cen
trale punt van bezorgdheid.
Te Londen en Genève deed China mede-
deelingen over het gebruik van gifgassen
door Japan.
Tokio wil niet hooren van een beëindiging
van het conflict in China-
Men ontkent echter niet, dat het centrale
punt van bezorgdheid te Londen de toe
stand in Midden-Europa is. Ofschoon niets
is gebeurd, waardoor deze toestand plotse
ling is gewijzigd, erkent men toch, dat de
•panning toeneemt, hoe langer een oplossing
uitgesteld wordt.
Hongkong altijd het woord
als ze over de Japannefs schreven
hebben de plaatselljke autoriteiten
dezen term verboden. Het Chineesche
„vijand” verdween daarop on-
ROME, 25 Aug. (Reuter). Met ingang van
1 October a*. zullen alle Joodsche onderwijzers,
leeraren en professoren uit het Itallaansche
onderwijs worden uitgeschakeld, op enkele uit
zonderingen na, waarover de minister van On
derwijs, Bot tal. persoonlijk zal beslissen. Alleen
Joden van buitengewone verdienste zullen ge
handhaafd blijven.
BH gelegenheid van den stapelloop van den kruiser „Prins Eugen" heeft Admiraal
Horthy een ontroerende hulde gebracht aan de gesneuvelde zeelieden
wereldoorlog. Aan boord van het jacht
het gedenkteeken Laboe, om daar in
Duitsche Marine, admiraal Raeder, een
Roeder (rechts)
te ondernemen om
van de natlonaal-
FRONT BIJ GANDESA, 25 Aug. (Havas).
Een bijzondere correspondent meldt: Sinds
drie dagen worden aan het Gandesa-front
luchtgevechten geleverd, waaraan door tal
rijke vliegtuigen, soms zelfs een vijftigtal,
wordt deelgenomen. De toestellen der regee-
rlngsluchtmacht zfjn altijd de geringste in
aantal, maar zij zoeken den strijd. In twee
dagen tljds hebben zij 33 rechtsche machi
nes neergehaald.
Al deze toestellen werden bestuurd door Ita
llaansche of Duitsche piloten.
Aan het front in Estremadura zijn de regee-
ringstroepen overgegaan tot tegenaanvallen in
den sector van Puebla de Alcocer. Zjj herover
den stellingen in de zone van Penal Sordo, om.
den bergtop Bermeja. In den sector van Mo-
netrubio de la Serena hebben de regeerings-
troepen hun opmarsch naar het station van
Zujar voortgezet. Gisteravond hebben zU zich
genesteld tegenover Alcantarilla.
niet alleen de taak, maar ook den plicht alle
maatregelen te treffen, die in bet belang zijn
van de Integriteit des volks.”
MEDAN, 35 Aug. (Anëla). Bij een groo-
ten brand op den passar te Brastagi, op
de hoogvlakte van Sumatra’s Oostkust, zijn
dertig kleine winkels in de asch gelegd.
HANK AU, 25 Aug. (Reuter). De Chinee
sche militairen verklaren, dat Joeitsjang nog in
Chineesche handen is. Generaal Tsjoeteh, die
het bevel voert over het achtste leger, heeft
vandaag verklaard, dat in het afgeloopen jaar
zijn troepen zeshonderd gevechten hebben ge
leverd en de Japanners 34.000 dooden en ge
wonden hebben doen verliezen, terwijl zij 2000
Japanners gevangen genomen hebben.
De woordvoerder van het Japansche depar
tement van Blnnenlandsche Zaken heeft in een
conferentie van provinciale polltle-commissa-
rlssen van Oost-Japan een toespraak gehou
den, waarin hij zeide: Het is volstrekt ónmo
gelijk het Chineesche Incident te beëindigen, nu
de verovering van Hankau ieder oogenbllk ge
schieden kan. Het is mogelijk, dat de verovering
van Hankau een definitief stadium in de miH-
De woordvoerder keurde t af, dat er over
gesproken wordt, dat wellicht vrede zal
kunnen komen na de verovering van Han
kau. De vooruitzichten voor een einde van
het Chineesche incident zijn nog ver af.
De Japanners zouden zich om. bediend heb
ben van gifgassen op 33 Augustus Jl, in de
omgeving van Hoetsjoeang in Klangsl. om een
Chineeschen aanval af te slaan. Alle officieren
en soldaten der belde bataljons, die aan den
aanval deelnamen, kwamen, op drie na, om het
leven.
De permanente gedelegeerde van China bij
den Volkenbond heeft den secretaris-generaal
ter inlichtingen van de leden van den Volken
bondsraad en -vergadering een nota gezonden
van gelijken inhoud als die, welke door den
Londenschen ambassadeur aan Halifax is ver
strekt betreffende het gebruik van gifgassen
door de Japanners. De gedelegeerde herinnert
aan de resolutie van den Volkenbondsraad,
welke de leden ultnoodlgt alle inlichtingen te
verstrekken, die zij zouden bezitten over het
gebruik van gifgassen in het Chlneesch—Ja
pansche conflict.
Van welingelichte zijde vernemen wij nader,
dat er gereede aanleiding bestaat om te ver
wachten, dat, naast de In de toekomst te ver
wachten bepalingen, waardoor het beste ge
deelte van de kort-verband-vliegers de kam
wordt geboden, in vast militair verband over
te gaan, er voor hen uitzicht bestaat op de
mogelijkheid in de toekomst een hongeren rang
te verwerven dan luitenant.
Eveneens wordt overwogen, voor het overige
deel der kort-verband-vliegers een zoogenaamd
capitulantenstelsel in te voeren, <Lwx, na be
ëindiging van den actleven militairen dienst
geplaatst te worden in een passende burgerbe-
trekking. waarnevens sij als reserve-vlieger be
schikbaar blijven.
KEIJO, 25 Aug. (Domei) - Nu de verbin
dingen hersteld zijn met het Noordoosten van
Korea, waar twee provincies door rampspoedige
overstroomingen zijn geteisterd, is eerst duide-
lijk geworden welke verwoestingen zijn aange-
talre operettes beteekent, doch zoowel poll- IRA*-
Tot hedenmiddag 13 uur had men vast
gesteld. dat 943 personen zijn gedood en 10
gewond, terwijl nog 343 personen vermist
worden. Niet minder dan 3050 huizen wer
den vernield en weggespoeld, terwijl 17.463
hulzen onder water kwamen te staan.
Met het Indië-vliegtuig „Pelikaan” van de
KLM. is Donderdagmiddag in Nederland te
ruggekeerd de heer H. Nieuwenhuls, hoofd
vertegenwoordiger van de K.N.IXAf. in Neder-
landsch-Indiè, die naar ons land is terugge
keerd, om het directeurschap waar te nemen
tn verband met de ziekte van den tegenwoor-
dlgen directeur, Jhr. H. K. B. Rendorp, dien
hu waarschijnlijk In de naaste toekomst ato
directeur aal opvolgen.
Generaal Smuts pleitte voor Zuid-Afri-
kaansche hulp aan Engeland in tijd wan
oorlog.
Rapport van de commissie, ingesteld door
den Bond van Bedrüfsautohouders, voor
auto-vervoer van personen.
Lijst van plaatsen, waar op den avond
van 5 September vreugdevuren zullen
worden ontstoken.
--ï
Sinds het uitbreken van de vijandelijkheden
tusschen China en Japan gebruikten de Chinee
sche bladen' te
„vijand”
Onlangs
echter
karakter voor
middellijk uit de bladen en zelfs bij belangrijke
berichten over het verloop der krijgsoperaties
werd het woord niet meer gebruikt. De Chlnee-
ten hadden er iets anders op bedacht; op de
plaats, Waar het woord „vijand" behoorde tr
staan, verscheen een wit vierkantje en de lezer
kon dus zelf het ontbrekende woord invullen.
2kx>wel de Chlneezen als de buitenlanders anru-
seeren zich kostelijk over dit typisch staaltje
van Chineeschen humor.
gedrongen, actieve stappen
het optreden te beteugeleh
socialistische agenten in Zuldwest-Afrika. Spr.
verklaarde, dat zich daar een toestand aan het
ontwikkelen' is, welke gelijk to aan dien In
Tsjecho-Slowaklje.
De sectie, die op het lijk van den op Rhynau
wen dood gevonden 19-jarigen J. W. T. uit
Groenekan to verricht, heeft uitgewezen, dat
aan misdrijf niet gedacht flfioeft te worden.
Men heeft geen enkel spoor van geweldpleging
gevonden. Aangenomen wordt, dat de jongeman
uit een boom is gevallen. Aan een vriend had
hjj verteld, dat hij naar Rhynauwen ging fiet
sen. Natuurlijk weet men niet, hoe hij ertoe
gekomen to in een boom te klimmen, doch al
licht to daar iets geweest, wat zijn aandacht
heeft getrokken.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd ot Aan
geboden, geplaatst ondar da Omroapat-
rubrtak 10 cl par ragaL
Het inSMent heeft zich, naar vernomen
wordt, Maandagavond jL voorgedaan. De eoht-
genoote van den ambassadeur is gewond. Om
de een of andere reden gehoorzaamde de chauf
feur van den auto niet, toen de patrouille bevel
tot stoppen gut, en de politiemannen die met
opmerkten dat zij voor een diplomatieken auto
stonden, openden het vuur en losten drie scho
ten, met het bovenvermelde gevolg-
BAYONNE. 25 Aug. (Havas) Uit betrouw-
•bare bron verneemt men nadere bijzonderheden
over het incident, waarbij op den auto van den
Italiaanschen ambassadeur te San Sebastian
geschoten is. Twee leden van de civiele garde
gaven een teeken, dat de wagen’moest stoppen.
De ambassadeur reed echter door, ervan over
tuigd* dat het teeken niet voor hem bestemd
was, omdat de auto het kenmerk van het di
plomatieke corps droeg. De beambten lasten
daarop verscheidene schaten, en de ambassa
deur en zijn vrouw liepen lichte verwondingen op
door glasscherven.
Aan de Spaansch-Fransche grens bU Hen-
daye heeft zich een tweede pijnlijk Incident
voorgedaan. Drie Franschen zwommen in de
grensrivier de Bidassoa en schonken geen aan
dacht aan de sommaties van den Spasmschen
grenswacht. Deze schoot daarop, met het gevolg,
dat één der baders doodelijk werd getroffen.
Later bleek dat de Spanjaard meende, dat hij
te doen had gehad met deserteurs.
PRAAG, 35 Aug. (Reuter) Naar gemeld
wordt, zullen Henlein en eenigen zijner partij
leiders op uitnoodlging van Hitler den partij
dag der N.8DAP. te Neurenberg bUvMnen.
De heer Nieuwenhuls heeft Indié verlaten
nadat hij daar tien jaar in dienst van de KJi
3
I
Naar het Chineesche persbureau meldt, te
een Amerikaansch oorlogsschip te Hongkong
aangekomen met drie overlevenden van het
door de Japanners bij Kanton gebombardeerde
en vernielde Chineesche passagiersvliegtuig
Het Chineesche vliegtuig- dat door Japansche
vliegtuigen is aangevallen, te volgens een Ja-
pansch bericht uit Sjanghai door de Japan
ners voor een bombardementsvliegtuig aange-
zien. Toen de militaire bestuurders hun fout
inzagen, staakten zij het bombardement.
BUREAUX:
jklKMAAR. Hof 6. Telefoon 4550 en 4220
DEN HELDER, StatlonsstrMt 4, Telefoon
SCHAGEN, Molonstraaf 52. Telefoon
ABONNEMENTSPRIJS:
Mof Inbegrip ven gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar ƒ2.— per kwartaal of
15 cents per week, voor bulten Alkmaar
2.50 per kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V. Drukk. De Spaamestad - Haarlem.
>eld. Zaterdag
-eken. In ge
zaghebbende kringen verklaart men, dat hij
van deze gelegenheid gebruik zal maken om
te spreken over den toestand tn lEUropa, in het
licht van zijn recente besprekingen op het Fo
reign Office. Vernomen wordt, dat de Britsche
regeering, terwijl zjj de te overwinnen moei
lijkheden erkent,, geenszins haar oorspronke
lijk geloof laat varen, dat een oplossing de:
minderhedenkwestie in Tsjecijo-Slowakije ge
vonden moet worden langs den weg van onder
handelingen.
LONDEN, 35 Aug. (Reuter). De Britsche
admiraliteit heeft een mededeellng i
ceerd omtrent den geregelden herfstto*
de thuisvloot. De vloot, bestaande uit vi_
schepen, zes kruisers, drie vliegtulgmoeder-
schepen en drie flotllles torpedoboot jagers, zal
de Krutehavens op en na zes September ver
laten. De meerderheid der bodems sal zich op
9 September te Invergordon bevinden, waar zfj
tot 17 October blijft. Vandaar begeeft aty zich
naar Scapa, waar zij blijft van 26 October tot
14 November. De oorlogsschepen keeren naar
de thuishavens terug op 17 November.
In offlcieele kringen te Londen wordt er
vandaag de nadruk af gelegd, dat sich ie
Praag niets heeft voorgedaan, dat een bezoek
van Ashton G. Watkin aan Londen noodzake-
Hjk zou hebben gemaakt.
LONDEN, 35 Aug. (Reuter). De Chi-
neeache ambassadeur te Londen heeft gis
teren aan Halifax mededeelingen verstrekt
over het gebruik van gifgassen door de
Japansche troepen in het Noorden van
Klangsl.
KAAPSTAD. 25 Aug. (Reuter). Na een ver
gadering, welke den geheelen nacht heeft ge
duurd, heeft het parlement vanochtend vroeg
een verklaring van Hertzog aangenomen, waar
in wordt gezegd, dat de Unie van Zuld-Afrlka
geen officieel volkslied heeft, zoo tong de
Engeischen en Afrikaners niet tot overeenstem
ming zijn gekomen.
Tijdens de zitting van heden heeft voorts
Morris Kentridge, een op den voorgrond tredend
aanhanger der regeering, e| bjj Hertzog op aan-
KAAPSTAD, 35 Aug. (Reuter) Generaal*
Smuts heeft vanmiddag in het Zuid-Afri-
kaansche parlement een rede uitgesproken,
waarin hjj o.m. zeide, dat naar zfjn meening
Zuid-Afrika Engeland zou moeten bijstaan,
wanneer dit in gevaar verkeerde of werd
aangevallen in tjjd van oorlog.
■cl,
Volgens een communiqué van Ceteka heeft
de kleine commisstt der politieke ministers
vandaag tweemaal vergaderd. In strijd met een
**richt in een Tsjechisch blad, volgens het
welk de ministers verschillende militaire maat
regelen zouden hebben besproken, doen poli
tieke kringen uitkomen, dat deze conferentie
eenig doel had een nieuwe basis te vinden
BOEKAREST, 35 Aug. (Havas) Vannacht
is in een slaapwagen van den exprestreln Ti
misoaraBoekarest een aanslag gepleegd op
Jean Gaspar, den chef van het kabinet van
Vajda Vojvoda, den Roemeenschen oud-premler
en koninklijken raadsheer. Een bandiet drong
binnen in den coupé van Gaspar, terwijl deze
sliep. Gaspar ontwaakte en greep zijn revolver,
die de bandiet hem echter ontwrong, waarop
de schurk vuurde en Gaspar ernstig ver
wondde. Voordat de bandiet uit den trein
sprong, maakte hjj zich nog meester van 450.000
lel, welk bedrag Gaspar bij zich had.
DE PRIJS DER ADVERTINTIEN bedraagt 20 cl p.
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 et 0. L
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl| ebon
Administratie ^Xmtrekt
SJANGHAI, 25 Aug. (Reuter). De Japan
sche woordvoerder te Sjanghai heeft heden be
kend gemaakt, dat ieder vliegtuig, met inbe
grip van toestellen der Imperial Airways en
der Pan-American Airways, dat boven China
vliegt, om welke oorzaak ook, en dat tracht te
ontsnappen, de kans loopt neergeschoten te
worden.
LONDEN, 25 Aug. (Reuter). Naar ver
luidt heelt Lord Halifax, alvorens naar
Yorkshire terug te keeren, een onderhoud
gehad met den Franschen zaakgelastigde
in het Foreign Office. In Fransche kringen
te Londen wijst men er op, dat met het oog
op een nauweFransch-Engeteche samen
werking een uitwisseling van gedachten op
een oogenbllk, waarop de toestand in Mid-
den-Europa en in Spanje zich meer en meer
doet gevoelen, niet anders dan verwacht kan
worden
te Soerabaja is het
monument onthuld
voor de slachtoffers
van de ramp der
„r ir’-
Bi) deze gelegenheid
hield de marine
commandant, kapt,
ter zee A. C. van de
Sande Lacoste een
toespraak
Het onderzoek heeft uitgewezen, dat da
op het landgoed Rhynauwen gevonden
jongeman niet het slachtoffer van een
misd^jf is.
Verbeteringen te wachten voor de kort-
verband-vliegers?
De waarnemend directeur van de KN1LM
is in ons land aangekomen.
Overleden is dr. ir. J. Schroeder van der
Kolk, oud-rijkshoofdingenieur van de
Spoorwegen-
Het Bondselftal is voor den wedstrijd op
7 September tegen de Italiaansche kam-
pioensploeg Juventus samengesteld.
Volgens Havas schrijft de „Evening
Standard” over de rede van Simon-. „In
sommige kringen zegt men, dat de verkla
ring van den minister van Financiën even
veelbeteekenend sal zijn als de historische
waarschuwing, die door Lloyd George werd
uitgesproken toen eveneens minister van
Financiën in het Mansion-Hbuse tijdens
de Agadir-crisis.
n
Vanochtend half elf is een afvaardiging van
drie leden van „Die Tat”, den bond van de niet-
Henleinlstische Duitsche jeugd, in hotel Alcron
door Runclman en zijn medewerkers ontvangen
Dit is de tweede maal, dat vertegenwoordigers
„Die Tat” door Runclman werden ont
aa
A
'47
xn
ia-
•n
4t
ik-
as.
rn.
en.
un
id.
Ud.
aL
J.
140
-Cr
