De avonturen van een verkeersagentje
<Kctu&fiaal wut den daq
WAARHEEN GAAT EUROPA?
ORRIE
I
i
ALLE ABONNÉ’S F 750.- F 750- 2Z27C F 250-
Kenteekenen van
onzen tijd
II
I
VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1938
I
Kustvaart
Verbetering van kleine
boerderijen
De toespraak
van Anita
onder nederigheid is het on.
I mogelijk iets te genieten seHs
I geen hoogmoed.
I
I
I
■ÜÜV
DOOR
CHARLES
GARVICE
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UIT ERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
onder nederigheid is het
<wf
I
Lorrie
■eggen.
HOOFDSTUK XXVII
Hoe
J
In het officieel orgaan van den Algem. Ned.
Zuivelbond (FJIZ.) wüst L. t. H. op het feit,
dat in tal van kleinere boerderijen de koestal
en de varkenshokken in hetzelfde achterhuis
of dezelfde schuur vereenlgd zün. Om. uit het
oogpunt der kwaliteitsverbetering van zuivel
producten is dit zeer ongewenscht.
In de woning van Kwakerling zag het er aardig uit. De
tafel was een groote paddenstoel, terwijl de stoelen uit stukken
rots waren gemaakt. Weldra kwam moeder Kwakeling, die er
in haar kleurige japon netjes uitzag. met de koffie. Nu, dat
smaakte. Keesie voelde zich by het vriéndelijk echtpaar best
op zijn gemak. Hu vertelde zijn avontuur aan Kwekeling.
ongerustheid
neemt
vorm aan: het kritisch zoeken
tange-afstands-ronner
-voor-
negen tiende
het
bracht Haar wangen hadden een kleurtje ge
kregen en er scheen iets van het oude licht in
tot Messtaansche gestalten. Zoo ook
ock een liberaal geloof, een demo-
geloof. een socialistisch geloof, een
derljen te bevorderen, om zóó mede
gewaardeerd werkobject te scheppen
vermindering van de werkloosheid?
Iedereen weet, dat de varkenshokken, en
wel vooral die van mestvarkens, voortdurend
een zeer onaangename lucht verspreiden
tot ver buiten de grenzen van het hok. In
het er ook op Manchester Square uit
mocht zien, er kon geen twijfel mogelUk zijn,
dat in Farnham de lente begonnen was. Lorrie
zat in het kleine kamertje naast de groote suite
van lady Collop voor het open raam. Ze leunde
naar bulten en haalde met lange teugen de
heerlUke avondlucht binnen, die over heuvelen
en dalen kwamen aanzwevenè beladen met den
geur van lentebloemen.
Sedert maanden was ze voor het eerst weer
buiten de stad en de frissche lucht had reeds
bloosde niet, zooals hü verwachtte,
zag bedaard op hem neer en de zieke,
- - jan
leven, leven van den geest en ieder
ons moet dit ondervinden."
Revue
op.
eeuw
twee
Hoe ziet nu deze bedreiging van de Engelsche
kustvaart door de bultenlandsche concurrentie
er in werkelijkheid uit? Dienaangaande ont-
leenen wü aan de offlcieele Engelsche scheep
vaartstatistiek de volgende cUfers: In 1935 be
droeg het totale kustverkeer 54.725.718 Netto-
Reglsterton; daarvan voer 54.150.967 N.R.T. on-
-w-WW
denk eerder, dat de luitjes In de winkels meer
vermoeid zullen zijn dan zU-”
„En het huwelUk wanneer is dat?”
HU lachte, maar zün lach klonk niet vroolUk.
..Waarachtig mylady. u bent erger dan een
dominéé, die den catechismus overhoort Ik ver
wacht, dat het wel gauw zal zUn! HU draalde
zich om en nam een waaier op. Js er nog nie
mand beneden?"
„Neen. Diana houdt nog wat rust. Lady Collop
is gaan slapen. Een lieve oude dame, vind je
niet? Ik herinner me nog. dat ze op Mansion
House presideerde."
„O, ze is heel aardig," zei hü, ..en ze zou nog
aardiger zün als ze niet zoo onmogelUk op één
punt doorzaagde. Ze wil beter zün dan andere
menschen. Ik geloof heusch. dat ze speciaal
hier is gekomen met de bedoeling u te be-
keeren.”
het geheele achterhuis, eventueel de schuur,
bluft dan ook aldoor de vieze lucht hangen.
En daar melk allerlei reukstoffen gretig in
zich opneemt en vasthoudt, spreekt het van
zelf, dat de stallucht zuiver moet zUn. daar
in onsen tijd aan de consumptiemelk en ook
aan de industriemelk hooge eiachen gesteld
worden. Het is dan ook een billük verlan
gen, dat de gewonnen melk niet gedennde
en onmlddellUk na het melken met reuk
stoffen in aanraking komt, die later elk
goed aroma van de melk en het zuivel «ou
den ultslulten of zelfs in het tegengestelde
er van zou doen overgaan.
Maar er is meer. Een koestal vraagt ook
een andere temperatuur dan een varkens
hok: dit laatste moet Immers minder warm
zUn. Verder is de vliegenplaag in h ruimte
waarin óók varkens gehuisvest zUn. steeds
veel erger dan wanneer er enkel koeien In
verblUven.
Er zUn dan ook boeren, die gaarne er toe
zouden overgaan om hun boerderij te ver
bouwen, met het oog op de groote bezwa
ren, aan het verblijf van de belde genoemde
veeaoorten in dezelfde ruimte verbonden.
Maar de nog steeds treurige uitkomsten van
het bedrijf remmen ook hier de verbetering.
Ook dit is een der noodlottige omstandig
heden, door de crisis veroorzaakt, en waar
wU. helaas, nog maar steeds in blUven ver-
keeren.
Onze Regeerlng mocht ook uit desen ge
zichtshoek het heden en de toekomst van
onze boeren Wel eens bekUken. want met
het op de been houden van de bestaande
bedrUven en hoe stumnerig dan nog in
duizenden gevallen! blUft élke verbete
ring, die thans in den concurrentiestrijd
met het buitenUnd zoo dringend noodig is,
geheel achterwege. En wanneer ooit stilstand
achteruitgang heeft beteekend, dan is dat
zeer zeker in onzen tüd het geval.
Het streven naar verbetering van de kwa
liteit van onze zuivelproducten zal dan ook
mede gericht moeten zün op verbetering in
den bouw onzer boerderijen.
Kan hier door onze organisaties niet een
plan ontworpen worden, dat beoogt, met
steun der Regeerlng, verbouwing van boer-
een
tot
-I—y Jen dag was Anita, de typiste van Hervey
1 Co’s groothandel in Suikerwerken, in
een uitstekend humeur. Het sou toch
hasur laatsten dag op X kantoor zün. Morgen
zou ze in ’t huwelUk treden. En. ja, ze zou een
afscheidsrede houden tegen haar chef, mUnheer
Julyman, die ze nu al misschien voor den
twaalfden keer repeteerde.
X Was een aardig gezicht, Anita te zien, zoo-
als ze daar voor haar spiegel stond en in dï
eentje hardop voor rich self zei:
„Waarde heer Julyman I t Is vandaag de
mooiste dag van mijn leven, want ik ga u voor
goed verlaten. Gelukkig behoef ik u ook geen
hand meer te geven. Als ik op tUd op t kan
toor kwam, dan was u te laat en als ik te laat
was, dan was u precies op tüd. Hoe dikwUls
hebt u me niet eens den tijd gegund, mü van
hoed en mantel te ontdoen? Nauwelüks hoorde
u me, of u riep: „Vlug juffrouw! Direct dictaat
opnemen!" Dat was gewoon om gek te worden!
Wel tien keer liet u me het begin van t dictaat
doorhalen. „WU deelen u mede.” moest dan weer
veranderd worden in: „In beleefd antwoord
op uw schrUven." Dan weer „onder referte qpn." verheugde
„Kom maar mee naar mün woning.” zei Kwekeling, die now
steeds met den krans, dien hü gewonnen had, rondliep, „dan zdl
ik je aan mün vrouw voorstellen. Ze zal blü zün kennis met je
te maken. Voorafgegaan door Kwekeling, betrad Keesie de
woning van zün vriendelüken makker.
Als uiterst hachelUk werd de toestand in de
kustvaart afgeschilderd, toen het er om ging,
een aandeel in het Engelsche regeerlngssubridie
voor de reederUen tijdens de crisisjaren te ver
krijgen een poging, die overigens mislukte,
daar het Britsche ministerie van handel aan de
hand van offlcieele statistieken kon aantoonen,
dat het aandeel der bultenlandsche vlaggen in
het kustverkeer van Groot-BrittannM en Ier
land in werkelükheld slechts minimaal was.
Ook in later jaren la er aan de agitatie tegen
de bultenlandsche vlaggen nog geen einde ge
komen. ofschoon de Engelsche reederUen sinds
enkele jsren weer dividend konden uitkeeren.
Bü het afschilderen vsn de dreigende bulten
landsche concurrentie heeft men zich tot de
onzinnigste beweringen laten verleiden. Zoo
werd op de jaarvergadering van de Association
of Urban District Councils te Whitby zonder
blikken of blozen beweerd een bewering die
onweerlegd door de geheele Engelsche scheep-
vaartpers is gegaan dat van elke tien kust-
schepen, die de Theems binnenloopen. er niet
minder dan negen van vreemde nationaliteit
zün. Derhalve werd op deze vergadering een
resolutie aangenomen, inhoudende, dat bü alle
gemeentelUke aanbestedingen en contracten m
de toekomst als eisch moet worden gesteld, dat
materialen en leveranties voor Engelsche’ ge
meenten, die door de uitvoerders der betreffen
de werken te water moeten worden aange
voerd, uitsluitend met Britsche vaartuigen ver
scheept mogen worden.
Nog verder gingen de organisaties der Engel
sche kustvaart zelf. Want zU eischten niets
meer of minder dan invoering van een kust-
scheepvaartmonopolle voor de Britsche vlag of.
indien dit om welke reden dan ook niet mogelUk
mocht zün, heffing van een 20 tot 25 pet. be
lasting op de vracht van alle bultenlandsche
schepen, die aan de Britsche kustvaart deel
nemen.
.MUnheer, Uw hoed
^aat U maar. Ik ben - - -
*n ,eef m4jn hoed nu honden» meter
sprong
net alsof het dien menschen kon schelen wat er
stond, X Kwam toch op t zelfde neer. En als
u z<. op gang was, dan kwam er heelemaal aan
X doorstrepen geen einde. En had alles wat u
dicteerde, nog maar sin of verband gehad, maar
X was net iets voor een humoristisch blad.
Stel je voor, mUnheer Julyman, als ik alles
eens letterlUk opgeschreven had! Na iedere vUf-
tien k twintig woorden een streepje, want an
dere leesteekens schijnen voor u niet te be
staan. Zoo nu en dan gunde u zich tUdens het
dlcteeren een rustpauze, die u besteedde om in
uw neus te peuteren! En waarom liet u me
heele middagen zoo goed als zonder werk, om
dan tegen zes uur. ah ik al klaar stond om
naar huls te gaan, eensklaps tot de ontdekking
te komen, dat er nog een paar dringende brie
ven moesten opgenomen worden? Waarom liet
u me zoo dikwüls op een feestdag op t kantoor
komen? Omdat u alleen nog maar belangstel
ling hebt voor zaken en nergens anders voor.
U bezit geen greintje ziel, mUnheer Julyman.
Daarom misgunt u anderen dat bezit en trilt
het hun afhandig maken. Maar bü mü is dat
niet gelukt en het zél u ook niet gelukken,
want Ik ga voor goed van hier weg. Weet u,
wie mün echtgenoot wordt, mUnheer? Iemand
van prima standing; heel iets anders dan u.
Als ik u later eens ontmoet, dan zal ik u als
..lucht behandelen.”
Hier brak Anita even haar alleen-spraak voor
den spiegel tegen den ongelukklgen mUnheer
Julyman af en knikte vergenoegd tegen haar
spiegelbeeld. Ze was ten zeerste voldaan over
haar butende welsprekendheid. Die nare chef
zou er straks van lusten. HU zou er van óp
kijken; maar wat kon haar dat schelen? Als as
alles gezegd had, wat ze zich voorgenomen hgd
te zeggen, dan zou ae da de wind verdwUnen.
„O," begon Anita weer tegen den spiegel, JE
zou u nog honderd en een dingen voor de voe
ten kunnen werpen, mUnheer Julyman, maar ik
wil me beheerschen, want ik hoor, dat u al ge
noeg gestraft bent.door uw vrouw. U was zeker
blind, toen u met haar, die 15 jaar ouder is
dan u, trouwde? Naast haar geweldigen om
vang ziet u er uit als een jochie, dat niet ge
noeg te eten krijgt Net anderhalve cent als
men u samen ziet ioopen! Ik hoop maar, dat u
nog eens een directeur zult krijgen, die een
ohef voor u aal zijn, zooals u voor mü bent
geweest. Dan zult u zelf ondervinden, wat bet
zeggen wil. van de luimen en grillen van een
meerdere af te hangen!"
Anita was aan
t einde van haar
redevoering of
toespraak, zooals
men X noemen
wil, gekomen. Ze
zich
al bU voorbaat
over X verrassend effect, dat haar toespraak
op dien naren mUnheer julyman, over eenlge
uren haar „gewezen” chef, zou maken. Nou.
of hü ook beteuterd, met z*n mond vol tanden
rou staan te kUken!
Anita bracht zooveel mogeUjk haar opgewon
den gericht in de gewone plooi en begaf zich
naar X kantoor, waar ze voor haar schrUf-
machine ging ritten en gewoon als altüd werkte.
Tegen den middag stond eensklaps haar chef,
mUnheer Julyman, voor haar.
„Juffrouw Anita,” zei hü. Jk ga direct naar
een vergadering en zal u dus wel niet meer zien.
Ik wensch u van harte veel geluk en voorspoed
in uw toekomstig huwelUksleven Uw salaris en
uw getuigschrift kunt u bU den kassier in ont
vangst nemen.*
Een stevige handdruk volgde. Anita werd
vuurrood en stamelde:
„Ik dank u hartelUk voor ai uw goedheid
jegens mü. mUnheer Julyman en als ik niet al
tijd zóó geweest ben, zooals u zich dat wenschte,
dan hoop ik, dat u me dit niet kwalUk zult
nemen.”
„Ik kan niet anders zeggen, dan dat Ik steeds
seer tevreden over u geweest ben; X zal niet
gemakkelUk wezen, loon goed typiste als u te
vinden,” antwoordde mUnheer Julyman harte
lUk en verdween met een vriendelUk knikje.
Anita bleef achter met een alles behalve aan
gename gewaarwording. Ze had een gevoél als
of ze lets op dr hart had, dat er niet meer af
kon en waarmee ze haar leven lang zou blUven
zitten.
der Engelsche en 574.751 N RT. onder vreemde
vlag. Voor 1938 bedroegen deze cUfers achter
eenvolgens 58.699.294 NJt.T. totaal, waarvan
55915.728 N.R.T Engelach en 784.588 NJLT. bul-
tenlandsch; en over 1837: 58-393947 NJLT. to
taal. 57959.080 Engelsch en 834.887 NJt.T. van
vreemde nationaliteit. TerwUl dus de eigen vlag
in 1937 een toename, vergeleken bU 1938, van
ca. 3.4 mill. NUT. had te boeken, zagen alle*
bultenlandsche vlaggen tezamen hun tonnage
met 280.116 N.R.T. aangroeien. Doch, zoo argu
menteert men in Engeland de toeneming der
bultenlandsche vlaggen bedraagt over de
pet., en die der Engelsche vlag slechts 63 pet.
edert jaren klagen de Engelsche kustvaar-
0 ders in alle toonaarden over de toenethen-
de concurrentie der bultenlandsche vlaggen
in de Engelsche kustvaart.
Gonzague de Reynold
Universelie en wUst
hoe de geschiedenis
vooral den Invloed
van twee krachtlUnen: „die
Fransch-Dultsche tegenstelling
Fransche Revolutie. De
Lady Famham lachte. „O ja. dat herinner
ik me; als kind was ze al zoo. Enfin, in ieder
geval beter te goed dan te slecht.”
„U wordt toch niet persoonlUk.” antwoordde
hU- terwUl hU voor de twintigste maal sinds
hU was binnengekomen, naar de deur zag.
„Wat ben je ongeduldig." zei de oude dame,
die het opmerkte. JEe zal straks wel beneden
komen."
„Wie?” zei hü met een schuldig gericht.
„Wel, Diana natuurlUk. domme jongen. Kom
je hoeft niet te bloaen. Ik zie graag, dat een
man dol ia op zUn meisje en met zoo’n mooi
meisje als Diana hoef ja je er heelemaal niet
voor te schamenl'
En daarom wordt deze numeriek zoo geringe
deelname van de vlaggen van vreemde nationa
liteit aan de Engelsche kustvaart door de En-
gelschen, of liever gezegd, doqr de Engelsche
kustreederijen, als een gevaar beschouwd, dat
met alle middelen bestreden moet worden, op
dat het niet verder om zich heen grUpt.
De agitatie tegen de vreemde kustvaarders
wordt dan ook onvermoeid voortgeset. De En
gelsche scheepvaartbladen bevatten telkens in
gezonden stukken uit hun lezerskring en eigen
artikelen, waarin op dit .gevaar" wordt gewe
zen. De jaarverslagen van de Engelsche kust-
vaartmaatschappuen en hun organisaties wU-
den heele bladzUden aan deze kwestie en
elschen bU herhaling regeeringsmaatregelen
tegen de ongewenachte bultenlandsche concur
rentie
duideiUk zag. ,ZUn naam is Melford Seymour
Melford."
Leverlck schrok niet en hU vloekte niet. Een
oogenblik bewoog hü niet en kon hü met
spreken; maar zün gezicht werd zoo wit als
z^n laken.
Lorrie wachtte even, toen raakte zü *Un hand
aan, zei: „Goedendag" en verliet de zaal.
,Jk heb beloofd om terug te komen," zei ze
tegen de verpleegster; .maar ik herinner me
juist, dat ik naar buiten ga. Als hU soms goed
genoeg is om het ziekenhuis te verlaten voor ik
terugkom, geef hem dit dan en vraag hem of
hU met even wil berichten waar hü heen
gaat."
communistisch geloof, die alle een universeel I
karakter pretendeerden te dragen. Het te ds
tyrannic van uit grodter verband losgeslagen
..Ideeën”, die des te noodlger maakt, óók voor
het natuurlüke beschavingsleven, dat een
Chrtetelüke levensbeschouwing weer haar
practischen Invloed herwint.
Er zün echter gelukkige teekenen van be
zinning. J3e nieuwe phase van onger
waarin de Europeesche wereld geraakte
een anderen
naar de werkelükheld. om weer op te kunnen
bouwen. Vooreerst naar de geestelüke werke
lijkheid, en dat te de terugkeer naar het Chris
tendom, de Katholieke hernieuwing. Vervol
gens naar de sociale werkelükheld, sa dat is
de arbeidersbeweging, als poging om op een
vasteren grondslag dan een sociaMtteche ro
mantiek te baseeren het „klasse-bewustzün",
dat in het proletariaat werd opgewekt door
het onderdrukkende, levensvreemde liberale
stelsel. Ten slotte, nationale werkelUkheid. en
dan zien wu voor ons de nationalismen die
eveneens door bodem en geschiedenis uit de
ideologieën der Fransche Revolutie voortko
men. De contrarevolutie te reeds op het einde
der negentiende eeuw in de geesten levend
geworden. Maar omdat zü nog niet buiten de
geesten kwam, en nog niet haar drie elemen
ten: Christelüken geest, corporatieve ordening
en nationaal gevoel wist te verbinden te zü te
vroeg en te laat gekomen tegelUk. Te laat om
aan de wereld de laatste consequenties der re
volutie te besparen Te vroeg om tot herstel
in staat te zün, omdat zü nog niet tot de
massa's doordrong. De negentiende eeuw, mee
gesleurd door de krachten van 1789, was ver
oordeeld om zich in een strüd te storten, en
met haar een geheele wereld."
,Ja,” stemde hü toe. met zün gedachten ergens
anders. „O ja. zeker!”
Juist ging de deur open en lady Collop kwam
binnen, gevolgd door Lorrie en lady Famham.
ging ze tegemoet om ze te begroeten. Guy die
haar scherp en eenlgszlns zenuwachtig opnam,
zag op het gelaat van de oude dame zich ver
bazing afteekenen. toen ze Lorrie aanzag. Ze
gaf haar een hand. „Hoe gaat het met u? Ik
had niet het genoegen uw naam te vernemen."
.Mijn nichtje achternichtje moest ik eigen-
lük zeggen, lady Famham." zei lady Collop,
.Dolores Latimer."
Lady Famham keek een oogenblik naden
kend, alsof zü rich den naam trachtte te her
inneren, maar dat was blukbaar niet het ge
val.
„Ga zitten, kindlief." en zei ze vriendelUk.
.Je ziet er heel moe uit na je reis." want Lor
rie's gezichtje was weer spierwit. .Dus je bent
een achternichtje van lady Collop? Ik ben blü
je te ontmoeten; lady Collop en ik zün oude
vriendinnen. Je bent erg bleek; ben je ziek ge
weest?"
,J»og nooit van mün leven," zei Lorrie, wier
hart naar de oude dame met het vriendelUk
gezicht uitging.
,Ah," en ze keek naar de eenvoudige zwarte
jurk. ^Je moet maar veel frissche lucht happen
en jezelf amuseeren.”
.Dit mooie buitengoed te mogen bezoeken is
al voldoende genot," zei Lorrie eerlük.
Lady Famham hield haar hoofd schuin alsof
ze trachtte uit te vinden of dit een conven
tioneel complimentje was, maar ze kon geen
En ze gaf de verpleegster vUf pond, hoewel
bankbiljetten bü Lorrie nooit al te overvloedig
waren.
ving
wereld.
wordt. Het lükt dat wü anderen, tüdgenooten.
gevangen ritten naar het woord van Cha
teaubriand aan het slot der Mémoires d’cutre-
tombe tusschen twee omnogelUkhedendie
van het verleden, die van de toekomst En
het leven te voor belde moeilUk stofïelük
- -van
In de eerste plaats richt deze agitatie zich
tegen de kleine Hollandiche motoraell-
schepen. die in de laatste jaren speciaal voor do
kustvaart in Groningen zün gebouwd en die
zoo goed voldoen, dat telkens nieuwe bestellin
gen binnenkomen ook van Engelsche zUde.
Deze schepen zün niet alleen goedkoop in het
bedrijf, doch zü hebben bovendien een zeer ge-
ringen diepgang, hetgeen hun in staat stelt, ver
de rivieren op te varen en hun waren in de
kleine Engelsche binnenhavens met laag water
peil af te leveren, daar, waar de Engelsche
kuststoomers niet, of slechts bü boog water
kunnen komen. Daar komt nog bü. dat zü een
groot laadvermogen bezitten en daarom in het
bijzonder geschikt zün voor het vervoer van
goederen, die veel ruimte beslaan, zü rijn dus
Inderdaad een concurrentie voor de Engelsche
kustreederijen, doch, zooals uit de offlcieele
statistieken blükt, een meer dan bescheiden
concurrentie, die geenszins in staat is. den En-
gelschen werkelUk schade te berokkenen.
haar oogen. Het behoeft ternauwernood te wor
den gezegd, dat lady Famham er absoluut geen
idee van had, dat de Jonge gezelschapsjuffrouw,
die met lady Collop was meegekomen, het meisje
was, waarvoor lord Guy „büna een idioot van
zichzelf had gemaakt." Het was zeer de vraag
of lady Farnham zich Lorrie's naam zou hebben
herinnerd, als zü dien had gehoord. Tot nu toe
had ze haar nog niet gezien, want lady Famham
had er fien hekel aam haar gasten te begroe
ten als "ze kwamen. Ze zag ze liever in het
salon vóór het diner begon, zoodat zU ze ogj tear
gemak goedendag kon zeggen. Diana ha* haar
kunnen inlichten, mil: die had verkozen dit
niet te doen en Guy had ook gezwegeiL zelfs
toen hü gekleed voor het diner beneden kwam
en lady Famham alleen in het salon vond, ter
wUl ze op haar gasten wachtte.
..En, Guy?” vroeg ze, toen hü rich over haar
blanke en nog altüd zachte hand heenboog.
..Heb je een lolligen tüd gehad, zooals jullie
profane jongens dat noemen? Je ziet er niet
opgewekt uit. vriendje! Wat heb je gedaan?
Laat naar bed gegaan, gegokt op de club en wat
dies meer zü? Wat goed, dat Je gaat trouwen
en een bezadigd man wordt! Ik hoordé, dat je
aangereden bent. Heb Je Je bezeerd?"
„Neen." zei Guy, die op het onderwerp niet
door wilde gaan. .Dank zü de speciale bescher
ming, die er bestaat voor kinderen en dronken
menschen, weet u."
.Dat weet ik," glimlachte ze.
„En hoe gaat het met Diana, doodmoe zeker
van het winkelen?"
Jk geloof het niet," ari hü onverschillig. Uk
in
er
der
doet
van
oude Fransch-Duitsche tegenstelling en
van de Fransche Revolutie. De eerste
voerde tot den Wereldoorlog, de tweede tot de
Russische Revolutie; maar de eejwte lün heeft
rich om de tweede heengewonden. waardoor
een soort van ideologiscben kruistocht werd
geboren. Want de Fransche Revolutie bevatte
potentieel: aan den eenen kant het Communis
me. en aan den anderen kant den nationalis-
tischen geest, die de dubbele ontploffing van
onzen tijd teweegbrachten Deze dubbele ont
ploffing werd uitgebroed onder de asch der
democratie, waarvan de Fransche Revolutie
in Europa de verbreidster werd; niet de eenl
ge. want er was ook het Angelsaksische Libe
ralisme. maar de voornaamste. Zoo leeren wü
de democratie zien, niet als een deflnitieven
toestand, een doel waar men halt houdt zoo-
dra als men het heeft kunnen bereiken, maar
als een provisorisch bewind dat noedzakelljk
tot iets anders moet voeren: Nationalisme of!
Communisme, of ook tot de spanning tusschen
beide"
Het gaat hier echter niet alleen om staat
kundige vragen. De belangstelling voor de
laatste moest vaak bü een ontkerstend volk
de behoefte naar godsdienst vervangen. Poli
tiek werd tot religie; Hegel, Darwin en Marx
werden
ontstond
rratisch
eenvoudig politiek en militair conflict tus-
schen twee groepen van machten, thans een
we] veel dieper en wreeder conflict tuasc Hen
diametraal tegenovergestelde denkbeelden: de
antlnomteche begrippen van den mensch, het
leven, de samenleving, den Staat.
Conflict van ideeën en geheimzinnige krach-
„L. P*’ nadat Wj zich openbaarde als een
godsdienstige strüd heeft die onzer dagen zün
ware gelaat getoond en zün eigenlüke en die
pe beteekenis verkregen. Die van een om
wenteling en dit is het achtste feit. Zooals
in elke omwenteling zien wü hier de bloedige
botsing tusschen twee extremen Het eerote 1»
ae revolutie in den gangbaren zin: deze wordt
thans vertegenwoordigd door het Communis
me en Sowjet-Rusland. Het tweede is de con-
tra-rovnlutie, vertegenwoordigd door Fascisme
en Nationalisme Tusschen belde, de ondank
bare rol oer reaetle spelend, het ancien régime,
vertegenwoordigd door het burgerlüke Libera
lisme en socialistische democratie, die daarvan
het natuurlüke en wettige kind vormt Libe
ralisme en democratie trachten met moeite
rich te handhaven en zich aan te passen, ter
koste van concessies en offers die hen uitput
ten en eigen aard doen verliezen.
En ziehier dan ook het negende en laatste
ven vormen de tusschenperiode, den overgang
evidente feit: de jaren die wü moeten doorle-
tusschen twee tijdperken. Zulke overgangspe
rioden zün altüd vol schemering. Een wereld
sterft, zich verdedigende, strijdende tegen den
dood; een wereld wordt geboren, die zlchzeif
nauwelüks kent, de oogen pas opent en zoekt
naar zichzelf Onzekerheid. ongerustheid,
wanorde, verwarring De eurve der bescha-
buigt zich, verval eener stervende
barbaarschheld van een die geboren
conventie ontdekken in de mooie, openhartige
oogen en zü knikte.
..Mün buitenhuis is mün trots, lieve kind."
zei ze; „en als je de plaats bewondert, te dat
de beste manier om den weg naar dat dwaae.
oude hart van mü te vinden. Guy weet dat
en hü prüst het daarom altüd op een schan
dalige manier.”
Lorrie keek naar Guy en er kwam een zacht
kleurtje op haar wangen.
Lady Farnham keek eerst haar en dam ham
nieuwsgierig asm.
,Jk hoor, dat je die twee jongelui hebt ge
holpen met winkelen?" zei ze.
,Ja zoo'n beetje,” stemde Lorrie toe.
„Wel wel," zei lady Famham. Toen ging ze
naar Guy. „Guy, ik heb een verrassing voer Je.
Wie denk je, dat er vanavond komt?”
,Jk zou het heusch niet weten," aei hij.
,Jk zou zeggen, wie u ook maar gevraagd hebt."
Lady Farnham gaf hem een tikje met haar
waaier. „Guy. Je wordt beslist complimenteus.
Dat heb je al heel aardig gezegd. Wel, wat sou
je er van zeggen, als je vader kwam?"
..Mün vader?" zei hü met groote verbazing.
U»; hü te den laatsten tüd zooveel beter,
dat ik hem heb overgehaald, om vanavond te
komen dlneeren. Waa. dat niet aardig van hem?
Maar ik weet zeker, dat hü het geweigerd zou
hebben, als ik hem niet had verteld, dat Jü
kwam.”
Guy knikte. Lady Farnham zei zachtjes- „Wat
een lief meisje is dat, Guy!"
„Wie?" vroeg hü.
r~j oo schrijft
dan
negentiende
kennen
de
die
door zün ziekte scherper opmerkte
riiders, zag het verdriet in haar oogen.
-Ja?" zei ze.
..Ik hoop, dat het waar is. Juffrouw. Er is
8«en man rük genoeg voor u en er te geen een
rie goed genoeg is
-Je bent niet erg complimenteus tegenover je
Leverlck."
.4k ken de mannen," zei hü somber, „en ik
■*»eer. dat er niet één te, die goed genoeg te
uw schoenen te poetsen, juffrouw. Maar ik
~*°P- dat u gelukkig zult worden dat meen
te^oprecht." en zün oogen keken haar dankbaar
.Dank je wel," zei Lorrie zacht. „En nu moet
ik heusch gaan."
>J» juffrouw," zei hü bescheiden. ..Misschien”
bü zweeg even „wilt u mü zün naam zeg-
•®n. juffrouw de naam van den man, dien
voor den gelukkigste van de heele wereld
houd!”
..Waarom niet?" zei Lorrie, die trachtte te--
glimlachen, maar toch niet kon verhinderen. onmlddellUk een verandering bü haar teweegge-
JJM er een uitdrukking van verdriet en v an-
“°op in haar oogen kwam, hetgeen de man
fI7’*?.rhee,ï Europa, en, omdat ons
VV aller levenslot met dat van Europa
v v verbonden te, waarheen gaan wü?” Een
uiterst belangrijks vraag, die‘echter niet goed
kan worden beantwoord zonder dat men zich
eerst een beeld vormde over de kenteekeneu
van onzen eigen tüd. Onze eigen tüd: dat zün
de gebeurtenissen die sinds den Wereldoorlo-
rich voortdurend voor onze oogen ontrolden.
Bet heden begint op 1 Augustus 1914.
Wereldoorlog. Russische Revolutie Natio-
naateocialterne, economische crisis, burgeroor
log in Spanje: dat zün de gebeurtenissen die
onzen tüd beheerschen, daaraan beteekenis
verleenen. Welke!
Om dit te ontdekken, te het niet noodig zeer
diep te graven; het te voldoende de cogen te
openen voor wat ik zal noemen de duldelükc
feiten van onzen tijd. Als wü deze niet zien,
komt dat omdat zü onze oogen verduisteren
Het ongeluk te dat wü leven in een tüd waar
in de geesten zoo verward zün, waarin zü zoo
veel moeite hebben om met de werkelükheld
ta aanraking te kothen, waarin zü door zooveel
verbalisme en ideologieën werden verblind,
dat men zonder ophouden de moeite moet ne
men en hernemen om hun de duldelüke feiten
te toonen.
Het eerste daarvan u. dat wü niet meer in
de negentiende eeuw leven. Iedereen weet, dat
deze e*iw werd afgesloten naar den tüd. maar
weinigen weten dat zü geschiedkundig werd
afgesloten. Dit nu moet men zonder ophouden
herhalen tegenover hen die vóór den oorlcg
geboren werden, tegenover hen. die de eigenaar
digheden. de gewoonten, de gangbare denk
beelden en de wüze van denken uit de periode
voor den oorlcg hebben bewaard.
Tweede feit: de negentiende eeuw behoort
voortaan tot het verleden, en vertegenwoor
digt in het vervolg vcor ons een ten onder ge-
gane beschaving: de „burgerlüke beschaving*.
In één woord: zu beteekent voor ons het an
cien régime.
Verder is er dit: de negentiende eeuw is
zelf verbonden met een oude wereld, een we
reld die sterft De twintigste daarentegen
brengt een nieuwe wereld, een die geboren
wordt. Derde feit.
Daarom ook dit vierde feit: wü zün niet de
toeschouwers van een conflict dat zich eens
zal oplossen, en waarna alles weer langzamer
hand tot een normalen toestand zal terugkee-
ren en de normale toestand is nog, voor
velen onzer, de vroegere toestand, de wel
vaart der negentiende eeuw! Wü maken geens
zins een dier crises door die gewoonlijk den
cvergang van de eene eeuw naar de andere
begeleiden, waarna een gestoorde ontwikke
ling zich weer voortzet. Neen; wü komen in
een ander tüdperfc. Dergelüke veranderingen
heeft Europa er slechts twee gekend sinds de
komst van het Christendom: het einde van
het Romeinsche Rük en de Oudheid, en het
einde der Middeleeuwen. Wü beleven van
daag het einde van het moderne tijdperk, dat
werd begonnen met Hervorming en Renais
sance. Wü gaan een ander tijdperk in. Wij
weten niet welken naam de geschiedkundigen
daaraan zullen geven, maar wees er zeker van
dat zü het anders dan als „modem" zullen
betitelen. Dit woord heeft reeds thans iets
wat naar het verleden ziet, zooals ook „An
tiek” of „Middeleeuwsch." „Modem" herin-
aert aan een verleden. Wü zün het modem»
éoorbtj. cn leven zelfs reeds in het anti-mo-
deme heden.
Maar la om tot het vüfde feit te komen
een reeks van gebeurtenissen zooals de
Wereldoorlog, de Russische Revolutie, het
Fascisme, het Nationaateocialteme, de econo
mische crisis, voldoende om een samenleving
te vernietigen, een tüdperk te beëindigen? De
oorlog alléén was er reedy toe in staat, en de
economische crisis alléén zou daartoe voldoen
de invloed bezeten hebben. Zeker, het verle
den heeft omwentelingen gekend waarvan de
sporen nog zichtbaar zün, of waarvan wü
thans nog de gevolgen ondergaan. Maar geen
daaronder heeft dat algemeene karakter, noch
viel samen met een even diepe anarchie van
verstand en wil als wü beleven. Neen, zelfs
Biet de val van het Romeinsche Rük en dc
Invallen der barbaren.
Ziehier waarom zesde feit tusschen de
eeuw en de twintigste, tusschen
einde van het moderne tüdperk en het
begin van een nieuw, wü als getuigen en te
vens slachtoffers een heftige breuk in de ge-
leidelüke ontwikkeling zien optreden. Zoo
plotseling en heftig dat wü in het verleden
Biets van dien aard kunnen ontdekken.
Overigens zevende feit wü bevinden
ons in een oorlog, midden in een oorlog. Wü
waren er nooit buiten sinds 1914. Een oorlog
van tweeëntwintig jirnr, die morgén een oor
log van dertig jaat zal zün, en misschien wel
«en van honderd jaar. Want wü traden in een
tijdperk van grooten politieken en socialen
strijd, maar ock van ideeën, of liever: gods
diensten Laat ons er niet aan twüfelen: er sa!
strüd zün op alle frontea, totdat het moder
ne tüdperk. de burgerlüke wereld, het „ancien
rtgime" zün verdwenen, en totdat de volkeren
de grondslagen voor nieuwen opbouw vonden
latasschen gaat de strüd door, van vorm tot
rortn, van phase tot phase, in het begin als
