ONS BLAD
Ongekend militair schouwspel
maar
Praag neemt een houding van
afwachten aan
1
De Wapenschouw te Den Haag
China meldt overwinningen;
Japan ook
I
en
Henlein vandaag
bij Benesj
Ruim 13.000 man marcheeren voorbij
de Koninklijke Familie
Nederlands weermacht, te land, te water
in de lucht, defileert langs
onze juhileerende Vorstin
Het nieuws van heden
EEN INITIATIEF VAN
RUNCIMAN VERWACHT
IN DE RESIDENTIE
SOESOENG HEROVERD,
ZEGT HANKAU
DE
Een aanslag op
Horthy?
i
JOH. LAUWE
PAYGLOP 3
ALKMAAR
RECHTH0UDE1
Z1EKENF0NDSLEVEI
OOK SPOORFO
VEEL BELANGSTELLING
DIJJERS
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
«ver
oase
Londen overlegt
i
ze-
nde
Londen hoopt nog op
vreedzame regeling
Dagorder commandant
van het veldleger
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Deze ontmoeting wordt van het
grootste belang geacht
Feestelijk bevlagde en versierde
stad leeft heel het ge-
beuren mee
TACKi
Ontploffing op de plaats, waar de
ryksbestuurder te Boedapest
aan land was gegaan
Japansche colonnes naderen
Hankau in een omsingeling,
meldt Tokio
Alles vlot en ordelijk
verloopen
Besmettelijke ziekte in
kazerne
Een zestigtal gevallen van
dysenterie te Utrecht
l: -
Geruchten over bijzondere mili
taire maatregelen van Praag
tegengesproken
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1938
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No 279
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct- p.
regel; Ingezonden Mededeellngen 40 cl o r.
i
lafanterie marcheert. Cavalerie draaft langs. Caissons, kanonnen, mps-
pantserwagens ratelen voorbij, motoren van transportanto’s zoemen, motor
rijwielen roffelen tot ook de lucht zich vult met den daver der vliegtuigen,
die, eskader na eskader, overvliegen. En dit gerucht, dreigend en onheilspel
lend, de gescandeerde pas dér soldatenlaarzen, het hoefgetrappel, de dreu
nende gang der zware kanonnen, het gonzen en ronken der gemotoriseerde
afdeelmgen verstilt slechts dan, ais een bij uitstek vaderlandsche groep pas
seert: de bataljons wielrijders, die geruischloos voorbij glijden over den
gladden asphaltweg.
Zoo hebben de strijdkrachten van leger, vloot en luchtmacht Maandag
middag te ’s-Gravenhage in een massale wapenschouw hulde gebracht aan
Hare Majesteit de Koningin bij Haar veertigjarig regeeringsjubiléeen mili
tair krachtvertoon der herboren Nederlandsche weermacht, zooals
historie nog niet heeft gekend.
659 officieren, 12.631 onderofficieren, korporaals en manschappen,
1817 paarden, 115 kanonnen, 40 caissons, 245 personen- en vrachtauto’s,
30 pantserwagens en rupspantserwagens, 8 zoeklichten, 231 motorfietsen,
558 rijwielen en eindelijk 87 vliegtuigen hebben aan de wapenschouw deel
genomen. Anderhalf uur onafgebroken duurde het défilé.
Geruchten en incidenten
Buitengewone waardeering van
H. M. de Koningin voor
het défilé
HOTEL - CAFE RESTAURANT
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
3Q
iiiiHiiiinmiiiiimiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiuiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiHiiiiiiiiiuiiiiii
kazerne
(Van onzen specialen verslaggever)
ik
i.
1
De Hen-
1
«tra ten.
L
ver-
van
en
MAGER MJ.M
P
P
P
l
Ken uitgebrand bankgebouw tn Hebron. Voor het gebouw een Britsche politie-
pantserwagen, die door de Arabische opstandelingen onklaar werd gemaakt
In het koninklijk paviljoen hadden zich de
leden van H. Ms. MlMtalr Huis opgesteld en ook
de chef van den generalen staf, luitenant-ge
neraal Reynders en de chef van den marine
staf, vice-admlraal Purstner. Naast het pavil
joen had H. Ms. eerste stalmeester, Jhr. Ver-
heyen, den koninklijken stoet afgewacht.
W
ar
>L
van
hun
Iele definitiefs. Reuter, is niet te
verwachten, voordat Runciman Henlein op
nieuw ontmoet beeft. In Tsjecho-Slowaak-
sche kringen neemt men thans een afwach
tende hooding aan.
.Officieren, onderofficieren, kor
poraals, matronen en soldaten.
sr
u
P
MO’S TE RD
EN T I N
21
21
.20
.10
.15
.00
.15
.00
.01
p
p
p
05
C4
.00
00
00
.27
De
ge-
WilllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIHIIIHIIIIIIIIIIIIIlIlllilBllllllllllllllllliHIlllliiiiiiiiimiiiiiiiiHiiimiiiiii
De Algemeene Vereeniging voor Bloem
bollencultuur vergaderde te Haarlem.
De tribunes voor de genoodigden boden,
zooals wij reeds schreven, een kleurrijken
aanbllk. De Indische zelfbestuurders wa
ren. voor zoover zij niet een rang in het
leger bekleedden, In hun inheemsche hof-
gewaden gestoken. De sultan van Pontla-
nak reed In een groote glanzende limousine
met een gouden pajong voor en had ieders
belangstelling. Ook vele leden van het corps
diplomatique, militaire en marine-attaché's
woonden de wapenschouw bij.
PRAAG, 29 Aug. (Havas). Na het on
derhoud, dal Lord Runciman gisteren met
Henlein heeft gehad, is de missie onder lei
ding van Rnnchnan begonnen met het
uitwerken der beginselen, waarop de onder-
handelingen hervat kunnen worden.
De omsingeling van Hankau, aldus Do
mei. is zoo ver gevorderd, dat na drie da
gen v»n geslaagde operaties een halve cir
kel is gevormd rondom de stad.
De groote Wapenschouw te 'e Graven-
hage.
Hare Majesteit verzocht m(( daaraan toe
te voegen, dat de door de gezamenlijke troe
pen op zoo indrukwekkende wijze tot uiting
gebrachte hulde een onvergefelijk oogen
blik van Haar leven heeft gevormd. Ook
voor de uitvoering van de getroffen voor
bereiding, welke leidde tot een onberispe
lijk en voorbymarsch had Hare Majesteit niets
dan lof.
IS
Op de tribune der autoriteiten bevonden zich
o.m. de ministers dr. H. Colyn, van D(jk, Wel
ter, Patyn, Oosellng, Slotemaker de Bruine, de
Wilde, van Buuren, Steenberghe en Romme, de
deken en tal van leden van het Corps Diplo
matique, de Ned. Gezant te Parijs, jhr. dr. J.
Loudon, vice-president en leden van den Raad
van State, president, vice-presidenten en leden
van den Hoogen Raad, Procureur-Generaal en
Advocaten-generaal bij den Hoogen Raad, de
voorzitters van de Eerste en de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, oud-mlnjsters, de «com
missaris der Koningin in de provincie Zuidhol-
land, jhr. mr. dr. van Kamebeek, de commis
sarissen der Koningin in de provincies Lim
burg, Noordbrabant en Utrecht, verscheidene
opperofflcleren en oud-opperofficieren, o.w. ge
neraal Snijders, vlagofficieren, leden van de
hofhouding, de burgemeesters van Amsterdam.
Rotterdam, 's Gravenhage, Utrecht en van ver
scheidene andere groote gemeenten, leden van
den Raad van Defensie. Kamerleden, wethou
ders, Staten- en raadsleden, secretarissen-gene
raal van departementen van algemeen bestuur,
enz. de meesten vergezeld van hun dames
Luitenant-generaal J. J. G baron van Voorst
tot Voorst, commandant van het défilé, die
met zijn staf de Koninklijke Familie had be
groet, nam na het laatste bevel plaats tus
schen Koningin en Prinses.
LONDEN. 30 Aug. (Router). Van be
trouwbare zijde te Londen wordt vernomen,
dat de president der Tsjecho-Slowaaksche
republiek. Benesj. vandaag Henlein zal ont
vangen. Verklaard wordt, dat deee ontmoe
ting van het grootste belang is en waar
schijnlijk beslissen zal over de toekomst der
cnderhandellngen.
Het Is thans waarschijnlijk te achten, dat de
morgen te houden bijeenkomst der ministers
den omvang zal hebben van een kabinetsraad,
daar waarschijnlijk alleen de minister van de
Dominions, Lord Stanley, die in Canada ver
toeft. en de lord-president van den Raad. Lord
Hailsham. niet aanwezig zullen zijn.
Na afloop van het défilé der weer
macht heeft de luitenant-generaal Van
Voorst tot Voorst, adjudant in b. d. van
H. M. de Koningin, commandant van
het Veldleger, de vólgende dagorder tot
de deelnemende troepen gericht:
Naar Reuter meldt, vond op het punt,
waar de ryksbestuurder aan wal stapte,
veertig minuten na diens aankomst, een
oorverdoovende ontploffing plaats. Nlejm<vnd
werd hierbij gekwetst; de politie staat) voor j
een raadsel en stelt een nauwkeurig (Jndersj
zoek in.
Er verluidt, dat de ontmoeting tot stand is
gekomen, dank zij de tusschenkomst van Run
ciman. die gisteravond door Benesj is ontvan
gen. Wanneer het resultaat van de ontmoeting
tusschen Benesj en Henlein gunstig zal zijn,
zullen de onderhandellngen tusschen de Tsje
cho-Slowaaksche regeering en de Sudeten-Dult-
schers hervat worden. Mocht het resultaat ne
gatief zijn, dan zal de eerstvolgende stap waar
schijnlijk zijn de aflegging van een verklaring
door Hitler te Neurenberg, waarin hy dan
waarschijnlijk zekere voorstellen zal doen. Men
gelooft, dat Henlein vergezeld zal worden door
de voornaamste vertegenwoordigers der Su-
deten-Duitsche partij.
LONDEN, 29 Aug. (Reuter) Een offi
cieel Chlneesch telegram meldt de herove
ring van Soesoeng. op 40 K M ten Noor
den van Kloeklang.
Naar het Chineesche persbureau meldt,
zijn de Japansche troepen te Hwangmel
geheel van de achterhoede afgesneden, nu
de Chüieezen na Talhoe en Tsjensjan ook
Soesoeng hebben genomen.
Naar wij vernemen heerscht er momenteel
dysenterte-epidemle onder de manschappen van
de derde batterij luchtdoelartillerie in de Hojel-
kazerne aan de Croeselaan te Utrecht.
Hoewel de patiënten er niet ernstig aan toe
zün. heeft de epidemie toch aanleiding gegeven
om alle ^erloven In te trekken. In verband met
de besmettelijkheid van de ziekte zal de derde
batterij aan de parade op Koninginnedag haar
medewerking niet verleenen. Bovendien zal er
zeer waarschijnlijk van moeten worden afgezien
om aan den marine- en scheepvasutdag te
veilingen op 3 September deel te nemen.
blinkende scheUeboomen en feestelijke muziek
elkaar afwisselden, was bet een- beeld vol leven,
kleur en gloed alk in de romantische dagen
van voorheen.
Terwijl ik my van deze hoogst eervolle op
dracht kwijt, noodlg Ik u uit u ten volle te
doordringen van de beteekenis voor teder uwer
en voor de korpsen en de onderdeelen, welke
gü hebt vertegenwoordigd, van dezen op zoo
waardeerende wijze uitgesproken dank van Haar,
die gedurende veertig jaren aaneen op konink
lijke wijze het oppergezag over zee- en land
macht heeft gevoerd.
Verplaatst u, officieren, onderofficieren, kor
poraals, matrosen en soldaten, in gedachten te
amen nog eenmaal terug naar het oogenblik,
waarop gij ten aanschouwen van de hoogste
militaire en burgerautoriteiten cn van duizenden
van ons volk op het defLeerpunt uwe Koningin
uw eerbewijs bracht en vereenlgt u dan in den
uitroep:
..Lang leve Hare Majesteit onze geëerbiedigde
Koningin".
Deze dagorder is voor het front der troepen
voorgelezen.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of, Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubriek 10 CL per regeL
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bil abon
nement wordt op aanvrage gaame door oore
Administratie verstrekt
Sir John Simon, Lord Halifax. Vaiwtt-
tart en Neville Henderson, die vanmiddag
om drie uur naar Downingstreet zijn ge
gaan. om daar te beraadslagen met den
eersten minister, zijn weer vertrokken na
een onderhoud, dat een uur en twintig Mi
nuten beeft geduurd.
Renter meent voorts te weten, dat op
het oogenblik waarschijnlijk geen stappen
te Berlijn door Engeland zullen worden ge
daan. De houding der Britsche regeering
wordt neg steeds bepaald door de hoop, dat
alle betrokkenen zoo veel mogelijk sullen
bijdragen tot een vreedzame regeling van de
Tsjechische crista.
De cLolera-epidemie, die op 26 Juli te Kloe
klang was uitgebroken, is volgens de „Asahl
Sjlmboen" onderdrukt, dank zij de verplichte
inenting van 7500 Chlneezen.
De „Asahl Sjlmboen" meent, dat de Japan
sche begroeting voor het komende belasting
jaar. welke op het oogenblik in studie is, sterk
verhoogd zal worden, tengevolge van de uit
gaven voor de landsverdediging, in verband met
de spanning tusschen Japan en de Sovjet
unie en de versterking van de vloot van En
geland en de Vereenlgde Staten. Ook de uit
gaven. welke een gevolg zijn van de overstroo-
mlngen te Tokio en Kobe, zullen zwaar op de
begrooting drukken.
Hare Majesteit de Koningin droeg mij als
commandant van het Veldleger en belast met
het algemeen bevel over de onderdeelen, die
aan de wapenschouw deelnamen, op. aan alle
commandanten en onderdeelen Hoogstderaelver
proote ingenomenheid en buitengewone waardee-
rlng te betuigen voor de uitnemende wijze waar
op de onderdeelen van de Koninklijke Marine en
de Koninklijke Landmacht, zoo te land als In
de lucht, zoomede de Koloniale Reserve, ver
tegenwoordigende het Koninklijk Ned.-Indische
Leger, hebben gedefileerd.
De Tsjecho-Slowaaksche gezant te Londen
heeft cp het Foreign Office een onderhoud van
een kwartier gehad met den minister van Bul-
tenlandache Zaken, Lord Halifax.
Z.KJi. Prins Bernhard heeft gisteren de openingsrede uitgesproken van het Inter
nationale Juristencongres in het koloniaal ^Instituut t» Amsterdam
Het was dan ook een schouwspel om niet
-licht te vergeten. Het Nedeilandsche publiek
is niet bijster verwend met militaire parades,
bet ziet doorgaans weinig van onze weermacht
Groot militair vertoon kent het feitelijk slechts
van het filmbeeld uit het buitenland. En daar
rukt opeens een macht van meer dan 13.000
man, modern bewapend en uitgerust, met dis
cipline en volmaakte orde door de eigen
Dit monotone, strakke en dreigende in het
ulteriyk van het hedendaagsche leger onder
gingen zy het sterkst, die net verst van de
Koninklijke Loge erf de offldeele tribunes ver-
wyderd waren. Op de Van Alkemadelaan,
waar het langs den weg schitterde en flonker
de van gala-untformen. gevederde kolbakken
®n. waar de weermacht van adelborsten
opgeeteid en de militaire kapel met
dat men
het leK-er
riseerde
heden, somber
Tijdens de besprekingen hebben de pre
mier en de minister van Binnenlandsche
Zaken de maatregelen bestudeerd, die de re
geering wil nemen ter handhaving van de
openbare orde. Morgen zullen de maatrege
len besproken worden in een byeenkotnst
der zg. politieke ministers.
tot Fengllntoe aan de Gele Rivier zyn
ydeld door een verrassenden Chtneeschen aan
val. De Japanners verloren 1000 man dooden
en gewonden en vluchtten In verwarring.
Japansche luchtmacht heeft Toengkwan
bonibaideerd.
Volgens de berichten van het Jaj>ansche
persbureau Domei biyven de Japansche
troepen vanuit het Oosten en Noorden naar
Hankau oprukken. In de provincie Anhwei
zou een Japansche colonne zich meester
gemaakt hebben van Lioean. op 250 KJd.
van Hankau.
Ook het komen en gaan der Konlnkiyke
Familie in een open calèche, bespannen
met vier paarden, was Indrukwekkuid als
steeds. De Koningin was in zeegroen toilet
met bruine bont, de Prinses in het wit met
witte bont, in het gelaat nog licht ge
bruind van het Zuidelijke vacantlezon-
netje. Prins Bernhard droeg het groot
tenue van kapitein der grenadiers. Eén
open rijtuig volgde met den chef van het
Militaire Huis der Koningin, vice-admlraal
Bauduln en twee hofdames. Toen de
Konlnkiyke Familie In het Vorstelijk
Paviljoen had plaats genomen, werd aan
een mast terzijde de Konlnkiyke stan
daard geheschen.
De bevoegde Tsjpcho-Slowaaksche autori
teiten spreken formeel het bericht tegen,
dat door een buitenlandsch nieuwsagent
schap is verspreid, en volgens hetwelk de
Tsjecho-Slowaaksche regeering buitenge
wone militaire maatregelen zou hebben
genomen.
Praag verwacht thans een initiatief van
Lord Runciman. Te Londen wordt druk
geconfereerd over de Tsjechische crisis.
Zoowel de Chineezen als de Japanners
melden overwinningen in den strijd om
Hankau.
Buitengewoon groot is de belangstelling
geweest voor dit by zonder gebeuren. .In de
duinen rondom de van Alkemadelaan.
langs de straten en wegen, die naar het
defileerpunt voerden, stonden tienduizen
den reeds lang te voren opgesteld. En dè
groote drukte aan de stations bewees, dat
niet alleen uit Den Haag, maar ook uit
vrijde omgeving zeer velen zjjn „gekomen,
om in de feesteiyke Residentie getuige te
kunnen zyn van deze demonstratie van
Neerlands weerbaarheid, die op allen groo-
ten indruk heeft gemaakt.
men de oogen
schier eindelooze
na rijen, onafzien-
helinen en blin-
men met stil
De staking onder de ijsventers van de
firma Jamin geëindigd.
Juhileerende ambtenaren en beambten
van het Vredespaleis gehuldigd.
Het gerechtelijk onderzoek naar de te
Buren opgehaalde kinderlijkjes heeft
uitgewezen, dat het hier kindermoord
betreft.
wU Oj^D9L BotógBcJartrJ-
als verstekettang
In verschillende plaatsen zijn weer ge
vallen van kinderverlamming geconsta
teerd-
Dysenterie-epidemie in
Utrecht.
De Chintezche troepen rukken van verschil
lende kanten op Hwangmel aan en de herove
ring van die stad kan van oogenblik tot oogen
blik vejwacht worden.- Door het succesvolle
tegenoffensief is de militaire toestand aan den
nooraelyken oever van den Jangtse aanzien-
iyk gewyzlgd.
De Japanners hebben versterkingen ge
zonden naar Hofel, om een omsingelende
beweging tegen de Chineesche troepen tn
het Zuidwesten van Anhwei te maken. De
Japanners- trachten Matausjen te bereiken,
doch hun aanvallen zyn afgeslagen. Aan
het front langs de lijn Kloeklang—Nan-
tsjang is de toestand niet veranderd.
De Japansche pogingen om door te dringen
Een andere colonne meldt, dat zjj sich op het
oogenblik op minder dan 2 K.M. von Hoesjan,
ongeveer 30 KM ten Z.W. van Hankau. be
vindt. Deze twee steden vormen belangrijke
bases aan den voet der Hërgen van Tapleh, die
de eerste verdedigingslinie van Hankau vor
men
Stand JP Dinsdag 9 aar v*: 757
J Vorige stand: 755J
Om vier uur vtmmiddag hebben de leden der
inteale-Runclman opnieuw een conferentie gehad
net de vertegenwoordigers van het parlemen
taire comité van zes.
Het comité was vertegenwoordigd door
Malypetr, Meissner, dr. Klapka. Stasek en dr.
Rasin en werd vergeseld door Heidrick van het
ministerie van Bultenlandsche Zaken. De mlssie-
Runciman werd vertegenwoordigd door Ahston
Gwatkin, Stopford en Henderson.
De Britsche ambassadeur te Berlyn. Hen
derson. heeft vanochtend op het Foreign Of
fice te Londen een onderhoud gehad met Van-
sittart. den onderstaatssecretaris.
heeft vanmorgen den minister
:he Baken, Cerny, ontvangen,
die hem op de hoogte bracht van de incidenten
van gisteren. Het belangrUkste dezer incidenten
heeft zich naby Karlsbad afgespeeld; er werden
6 Duitsche socialisten by gewond.
Was het wonder dat
uitlceelc naar die
gelederen, die rijen
baar, van groene
r kende bajonetten, dat
ontzag de cavalerie zag naderen in
wolken van stof, met deinende
berenmutsen en flitsende degens,
zich beklemd voelde toen
vandaag, dé gemoto-
gemechaniaeerde een-
en grimmig lange
schoven met den sterken reuk
verbrandingsgas, als iets van
eigen wezen. De vroolyke marsch-
muziek. die ononderbroken weer
klonk. harmonieerde nauwelijks meer
met dit oorlogsapparaat, dat eigen
lijk slechts door het ronken en rof
felen van den motor, het knarsen der
raderen en 'rupsbanden, op de eenig
juiste wijze wordt begeleid-
Buitenhof Telefoon 117375 Den II.tt^
Uw lunch wordt ook
op het terras geserveerd
OP VASTENDAGEN
SPECIALE SCHOTELS
BOEDAPEST. 29 Aug. (DN.B.)
gaarsche ryksbestuurder, admiraal Von Horthy
is heden aan boord van de „Szop” te Boedapest
aangekomen. Het Hongaarsche Kabinet -n de
hooge legerautoritelten waren ter begroeting
op de kade aanwezig.
De „Zelt am Montag" heeft een oproep van
de Sudeten-Dultsche party gepubliceerd, waarin
wordt ontkend, dat de geruchten, volgens welke
tUdens incidenten te Eger zeventien personen
zouden zijn gedood, juist zouden zyn. De leiding
von de party heeft beloofd maatregelen te zul- -
len nemen, om een einde te maken aan derge-
lyke geruchten, welke de bevolking verontrus
ten.
Senator Welber van de Sudeten-Duitsche
party heeft tot minister-president Hodza een
protest gericht naar aanleiding van het Incident
te Schoenbom by Liberec. Ook is een memoran
dum betreffende dit incident aan Runciman
overhandigd. Naar men weet, hebben te Schoen- -
■Lom eenlge Tsjechische arbeiders den Henleinis-
'irchen burgemeester na een twist in een café
beleedlgd.
Minister Hodj
van Binnenlanl
(Zie vervolg elders in dit blad)