3
in onze
aan
We luisteren-naar
Indische gelukwensch
de koningin
De positie der katholieken
Oost
Wisselkoersen
OPENBAAR GEHOOR TE
BATAVIA
POLITIEKE INVLOED
IB GROEIENDE
F
r
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1938
oooooooooooooooooooooooooooooo
Weerbericht
Ned. R.K. bladen in
Duitschland verboden
„Handigheid" zwaar geatraft
Aangerichte echade aanzienlijk
Dame doodgereden
DOODELIJKE VAL
Clearingkoeraen
en zwaar
Donderdag 1 September
Hoofdakte-examen
MOTORRIJDER GEDOOD
Notarieel exapien
Verkeersongeval bij Dokkum
M. O. teekenen
1
Veel respect voor de
missie
Vijf mille boete voor
belastingontduiken
Moordaanslag te
Kerkrade
Kinderverlamming
te Enschede
Op zijn verloofde
geschoten
Dader tot 2l/2 iaar gevangenia-
atraf veroordeeld
Staatsboschbeheer koopt
600 bunder
Scholen voorloopig tot IS Sept,
gealoten
Jongetje aangereden
gewond
AARDAPPELEN EN GROENTEN
NAAR BELGIË
DE ONREGELMATIGHEDEN
TE WEESP
BOSSCHEN IN EN OM
AUSTERLITZ
VRACHTAUTO RAMEIT
EEN CAFÉ
a
ii-
1-83 ft
Grenskantoor te Stroobrugge
weer geopend
Man en vrouw ernatig gewond;
de dader gegrepen
Kinderverlamming te Woerden
Tweede Kamerleden mr. F. Ten
ting a en Max van Poll ver
tellen over hun atudie-reia
Gelykgeatemdheid van Koningin
en volk een bewya van den
aterken band tuaachen
Oranje en onze Ooat
J
•.1 I
i I
Verzoek tot invrij heid atelling van
den hoofdambtenaar afgewezen
Het Indo-probleem
Contact met de miaaie
e>
met de miaaie heeft op de rejf
indruk gemaakt. Veel respect
’at voor de hooge kerkeiyké
Javanenmtesie schrijven z&,
egen geeft, een groote toe-
Toespraak van den CLG.
«B
verdachte een gevangenisstraf
Het
maatschappelijke
-
K
studenten in den
boerenhapel en solte-
ANP. SOS-berlchten.
Deze «n andere gedachten
orden in een uitvoerig
ARNHEM. Geslaagd mei W. Boerin®. Bor-
kulo en mej. M. J. van Ramshorst, Nykerk.
„Voor
‘-Dansorkest,
van het goede katholieke
achtte spr. teer ge-
het
M
tot
De I.KJ». en de Javaanache P.P.KX zyn bij
het zoeken van contact als jgeiykwaardlge zus
terorganisaties beschouwd, hetgeen belde gebil-
lijkt en gewaardeerd hebben. De I.K.P. is van
belde de belangrijkste groep. Haar Invloed Is,
volgens spr., groeiende, mede dank zij de leiding
van den heer P. Kerstens, den tegenwoordlgen
voorzitter, die een geweldige politieke activee-
rlng heelt bereikt.
voor
doen
De uitgestrekte boaschen in en om de buurt
schap Austerlitz, gemeente Zeist, voorbeen het
bezit vormend van de- familie De Beaufort, zijn
verkocht aan het Staatsboschbeheer.
Koersen voor stortingen op 11 Augustus en
1 September tegen verplichtingen luidende in:
Relchsmarken 73.67, lires 9.50.
van kinder-
een kindje
Het geluk van bet koninklijk gezin, waar
over het oqisteUende ongeval van den Prins
8.93%
73.45
5 01
30.98
41.83
beden
8.94%
73.50
5.01
31.05
1193
Ver. stock.
i 8.92
73.35
i 5.00
30 88%
41.90%
Maandagavond laat keerde het echtpaar Smit
uit Enschede, dat eenige dagen op Ameland had
doorgebracht, per motor huiswaarts.
Door tot nu toe onbekende oorzaak is de heer
8. nabij de Dokkumer trekvaart in botsing ge
komen met een hem tegemoet rijdenden auto,
met hét gevolg dat hij en zyn echtgenoote te
gen den grond werden geslingerd. Het echtpaar,
dat ter plaatse de eerste hulp werd verleend,
is naar het Academisch Ziekenhuis te Gronin
gen overgebracht, waar de heer 8 kort na aan
komst aan de bekomen verwondingen is bezwe
ken. De toestand van mevr. 8. baart geen zorg
Het slachtoffer was 28 jaar oud en laat een
dochtertje achter.
zigers aan het bestuur der R. K. 8. P. zullen
uitbrengen
Maandagavond half twaalf Is een vachtauto
van de firma Kreyze te Haarlem door nog niet
bekende oorzaak tegen ’t café .Jfleuwklap" van
den heer J. Bolt te Slaperstil (G.) gereden. De
botsing was zóó hevig, dat de auto als het ware
door den muur reed.
De geheele buitenmuur werd vernield. Eenl-
gen tijd later viel een groot stuk steen uit den
gevelmuur, waardoor het vertrek van de dienst
bode geheel open kwam te liggen. Persoonlijke
ongelukken zijn niet voorgekomen. De aange
richte schade te evenwel aanzienlijk.
Dinsdagmorgen is by den directeur van den
G G D. te Rotterdam een nieuw g<
verlamming aangegeven. Het bel
van zeven jaar.
De landvoogd heeft deze rede beantwoord,
er om. op wijsend, welk een voorrecht het is
dit jubileum te gedenken, nog bewogen door
de vreugdevolle ontroering, die het laatst ver
kopen levensjaar vorstin en volk beschoren
was.
Zon op 6.88 - onder 7.4e - Licht op 829 1
Mkan op nam. 1.35 onder nam. 18.17 i!
1 September E. K.
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
■s GRAVENHAGE. Geslaagd voor deel 1: P.
M. J. Boven*. Heerlen en voor deel 3: J. P.
van Lonkhuizen, Harderwijk.
39.82%
46.00
44.82%
1.82»
9.62%
6.33
-
39.90
46.05
44.90
183A
9.65
6.33
laten,
koor.
39.95
46.10
45.00
9.65
6 33
29 Aug.
noden
8.92
73.35
5.00%
30,92
41.92
39*82%
46.00
44X2%
1.8314
%62%
6X2%
Sprekende over de beteekenls van de uitwis
seling van gegevens, zeide mr. Teullngs, dat de
voorlichting over Nederland In de Indische pers
buitengewoon eenzijdig la. vooral door de Ne-
derlandeche correspondenten.
Onder dagteekenlng van 22 Juni jl vaardig
de de Belgische regeering een Kon. Besluit uit,
waarbij onder het motief van een betere con
trols het aantal douanekantoren, waarlangs uit-
Toen het 17-jarlg meisje R. uit het woon
wagenkamp te Blerick naar het dorp reed om
enkele boodschappen te doen, geraakte zij van
het rijwielpad en sloeg met het hoofd tegen
den grond.
Ofschoon het ongeval zich eerst niet ernstig
liet aanzien, is het kind thans aan de gevol
gen van sen hersenschudding overleden.
Te Woerden is bij het 11-jarig zoontje van de
familie de W. aan den Singel een geval van
kinderverlamming geconstateerd. Het jongetje
had kort geleden gelogeerd te Waddinxveen.
waar deze ziekte in vrij hevige mate heerscht
De toestand van het'kind is naar omstandighe
den redelijk wel.
Aan een maaltijd van de R. K. Jouma-
Batenvereenlglng te ’s Hertogenbosch ge
houden, hebben de leden der Tweede Ka
mer. de heeren mr. P. Teullngs en Max
van Poll het woord gevoerd over de reis,
welke zU in opdracht der R. K. Staatspartij
naar Ned.-Indlë hebben gemaakt.
436 M.
Maandagavond is in een woning in de
Kampstraat te Kerkrade een moordaanslag
gepleegd op een man en een vrouw, waar
door beiden zoodanig werden gewond, dat
zij in sorgwekkenden toestand naar hél
ziekenhuis zijn vervoerd.
leen het kantoor aan de Paal, aan de uiterste
Oostgrens daarvoor opengesteld. Dit beteekenoe
een groot ongerief voor de in West Zeeuwsen
Vlaanderen gevestigde exporteurs, nog te meer
toen dezer dagen bleek, dat die maatregel ook
toepasselijk werd verklaard op voor doorvoer
naar Frankrijk bestemde producten. Dit betee-
kênt voor velen bet maken van een omweg van
plm 125 K.M. aangezien veel producten met
motorvracht wagens werden vervoerd en si zoo
ook een stijging der vervoerkosten met een met
onbelangrijk bedrag.
De Kamer van K en F. voor Zeeuwsch Vlaan
deren die terstond na het bekend warden van
den maatregel de tusschenkomst der regeering
inriep, om te verkrijgen dat ook het grenskan
toor te Stroobrugge. nabij Aardenburg, ten be
hoeve van de exporteurs uit het westelijk deel
van Zeeuwsch Vlaanderen voor den uitvoer zou
worden aangewezen ontving thans bericht van
den minister van Economische Zaken, dat de
iaarover met België gevoerde onderhandellngen
tot resultaat hebben gehad, dat de Belgische
regeering zich heeft verbonden, het grenskan
toor te Stroobrugge ook voor den meergemelden
uit- (en door-) voer aan te wijzen. Aangenomen
kan worden, dat binnen enkele dagen het kan
toor te Stroobrugge voor den invoer van Neder-
landsche aardappelen en groenten geopend zal
worden
De onderhandellngen over het openstellen van
meer douane-stations zullen worden voortgezet.
30 Aug.
Vtr. siotk
Landen
Berlijn
Parijs
Zwitserland.'
Weenen
Kopenhagen
Stockholm..
Oslo
N.York cable
Rome.
Praag
Madrid*
Dinsdagmorgen heeft de meervoudige kamer
van de rechtbank te Utrecht uitspraak gedaan
in de zaak betreffende de poging tot moord ge
pleegd door den 23-jarigen H. G. J. óp zijn
vroegere verloofde C. K. in de gemeente Maars-
sen.
partij is voorts het Indo-probleem.
Spr. gelooft, dat een blijvend nauw contact
met de R.K.8.P. die moeilijkheden ten deele
kan ondervangen. Door de hulp van het studle-
•n documentatle-orgaan van de R.KB.P. kan
de continuïteit bijvoorbeeld bevorderd worden.
Br ijl .aan gedacht de politieke voorlichting
van de „kernen" ook naar Indië over te plan
ten door de instructieve lectuur, welke voor dat
doel verspreid wordt, ook voor Indlë beschik
baar te stellen. Er zjjn richtlijnen vastgelegd
voor samenwerking tusschen de LK-P. en de
Indische afdeellng van het partijbureau der
R.K.8.P. in Den Haa».-
De richyijnen betreffen de uitwisseling van
partypublicaties. de toezending van kamerstuk
ken en andere gegevens per luchtpost, de ver
strekking van gegevens omtrent de repatrlëeren-
de leden der I.KJ». en dito verlofgangers en
ten slotte de samenwerking met het Centraal
Mtesiebureau inzake mteaie-aangelegenheden
met-staatkundige zijde.
In verband met het feit, dat een dezer dager,
nog twee gevallen van kinderverlamming te
Enschede zijn geconstateerd en hedenmorgen
een nieuw geval bekend is geworden, heeft het
gemeentebestuur_van Enschede in overleg met
den Inspecteur van de volksgezondheid en den
dlrécteur van den Gemeentelijken Geneeskundi
gen en Gezondheidsdienst besloten, om de* slui
ting van alle scholen voor voorbereidend lagei
onderwijs en gewoon lager ‘onderwijs in die ge
meente voorloopig te verlengen tot 15 Septem
ber.
Gegevens zijn verzameld en regelingen zijn
getroffen, ten einde hier te lande een betere
voorlichting over Indische zaken te bereiken en
ten einde in de sfeer der fractie stelselmatig te
kunnen worden ingelicht en te blijven iQgellcht.
De reis was eerlijk gezegd wel wat kort
het voorgestelde program aldus spr.
daarmee heeft de reis niet aan beteekenls In
geboet. Er is intensief gewerkt en door de onder
vonden medewerking van alle zijden heeft dit
sUn voordeelen gehad. Immers het snel achter
een hooren van verschillende meeningen be
vordert het verwerken van de vraagstukken.
Onze reis, zoo zeide hy, is geen spektakelscène
geweest, maar heeft®in cjp sfeer der studie ge
legen. Dit neemt niet weg, dat de reis ook
haar demonstratieve zijde heeft gehad en in
dit opzicht bij katholieken en niet-katholieken
In Indlë waardeering heeft gevonden. Indië
heeft de reizigers gul en sympathiek ontvangen.
Het partijpolitieke contact was een belang
rijk onderdeel van de opdracht. Het was geens-
«ans de bedoeling filialen der R. K. Staatspartij
in Indlë te stichten. Het ging om studie en
contact.
De heer Teullngs sprak in het bijzonder over
het contact met de Indische Katholieke Partij
en met de missie.
’s-GRAVENHAGE. Geslaagd voor de akte
M. O. de dames H. Smits en H. J. Suhr, beiden
te Amsterdam en de heeren: E. E. H. Hoen te
Amsterdam, J. L. van Laere te Edam en M.
Leeuwenburgh te Den Haag.
1
Verwachting: Meest matige, in
Noorden nog krachtige. Noordelijke
Noordwesteljjken wind, betrokken
•waar bewolkt, kans op regenbuien, wei
nig verandering in temperatuur.
Verdere voordltsichlenWeinig veran
dering.
In strijd met de loopende geruchten, als zou
d« Weesper hoofdambtenaar der steunverlee-
ning, P. v. A., weer op vrije voeten zijn gesteld,
vernemen wjj van bevoegde zijde, dat het ver
zoek om invrijheidstelling, ingediend door mr.
Muller Massis, door het Gerechtshof te Am
sterdam is afgewezen.
Naar wij vernemen, is „Herstel”, het week
blad van het R. K. Werkliedenverbond, in
Duitschland verboden.
Zooals men weet, zijn de groote R. K. dag
bladen, de Maasbode en De Tijd, reeds sinds
geruimen tijd door eenzelfde verbod van ver
spreiding In Duitschland uitgesloten.
3.00—12.00 NCRV
8.009 15 Oramofoonplaten.
8.15 Berichten.
10.00 Oramofoonplaten. -
10.15 Morgendienst.
10.45 Oramofoonmuslek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
13.00 Berichten.
13.16 KRO-Orkest.
3.00 Handwerkuur.
3.00 Gramofoonplaten.
3 46 Bijbellezing
4.46 Oramofoonplaten.
5.00 Handenarbeid voor de jeugd.
5.30 Orgelspel.
630 Gramofoonplaten.
6.45 Causerie.
7.00 Berichten.
7.45 Reportage.
8.00 Berichten
8.15 H. O v.. koren en soUeten.
9.45 Gramofoonplaten.
10.00 Berichten ANP.
10.05 Kamermuziek.
10.45 Oymnaetleklee.
11.00 Gramofoonplaten.
DBOITWICH. 1500 M.
1135 Gramofoonmuzlek.
De heer Van Poll besprak daarna i» een
causerie eenige staatkundige vraagstukken,
verband houdende met de sociale structuur
van Indlë. Bijzondere aandacht oesteedde
hjj aan het Indo-probleem. waarvan hij
zeide. dat op het moederland een bijzon
dere verantwoordelijkheid rustte, voorts
aan het woekerprobleem en aan het natio
nalisme.
Dinsdag is op den Enschedeschen straat
weg te Oldcnzaal een doodelijk ongeluk gebeurd.
De 29-jarige mej. 8. Oude Jeuninck uit Ol-
denzaal reed op het fietspad en werd door een
personen-auto van achteren aangereden. Het
meisje kwam in de naast den weg loopende
sloot terecht en was zóó ernstig gewond, dat zy-
vrijwel onmiddellyk overleed.
De chauffeur is na de aanrijding doorgere
den; het nummer van den wagen is echter
bekend.
Het stoffelijk overschot la naar het zieken-
mis overgebracht.
De jaardag van elk hoofd van etaat
ij een feestdag voor het land, de
jaardag onzer Landsvrouwe is een
feestdag voor het gemoed. De liefde
eener sympathieke moeder heeft het
koningskind eens tot het hart van
het volk gebracht en Koningin Wil
helmina heeft door hare gaven zich
een heel eigene plaats te midden der
natie verworven. Zij is een Oranje en
als zoodanig reeds erfgenaam van de
aanhankelijkheid eener aansche be
volking. Maar zij heeft zich ook èn als
vrouwe èn als regeerster een per
soonlijkheid getoond, die volkomen
recht heeft op de trouw en vereertng
van tienduizenden onderdanen. Haar
verjaardag thans heeft een bijzon
dere beduiding. Veertig jaar geleden
werd z(j meerderjarig en besteeg zij
als koningtnne den troon harer vade
ren. Haar regeering is een gezegende
geweest voor land en volk. .JSalvam
fac reginam nostram” bidden wij en
danken God voor zoo rijk een levens
periode.
De slachtoffers, de 38-jarige Van R. en de
30-jarige vrouw J. V., beiden afkomstig uit
Noordbrabant, woonden sinds de vorige week
in de Kampstraat te Kerkrade. De vrouw had
tot voor korten tijd in Eindhoven samenge
woond met den 42-Jarigen H„ van Belgische
nationaliteit. H. heeft zich Maandagavond naar
de woning in de Kampstraat begeven en de
vrouw en den man «net een mes verscheidene
steken toegebracht. De dader vluchtte hierop,
doch werd spoedig gegrepen. Intusschen had
men geneeskundige hulp ontboden. Een dokter
was spoedig ter plaatse, waarop de slachtoffers
naar het ziekenhuis te Kerkrade zijn overge
bracht. Hun toestand is zeer ernstig.
De dader is in de kazerne opgesloten,
mes Is in beslag genomen.
Omstreeks vijf uur Dinsdagmiddag is te
Sneek het 7-jarige zoontje van de familie Da
W., dat een^tthtsnapten luchtbajlon op den
rijweg van de Prins Hendrikkade achterma
liep, door een auto aangereden. Het Jongetje
werd door de kruk van een der portieren ge
taakt en liep daarbij zeer zware verwondingen
aan het hoofd op. Door een polltie-auto is het*
kind in zorgwekkenden toestand naar het St.
Antoniusxlekenhuis te Sneek overgebricht.
roordracht
Orkest van
solist.
5.05 Gramofoonmuzlek.
5.30 Keltisch Trio.
6.45 BBC-Slngete.
730 Mhntovanl's dansorkest.
820 BBC-Symphonle-orkeet en solisten.
10 45 Sydney Kyfe’e Band.
11.35 Vervolg danamuatok. o
11.50 Dansmuziek.
BADIO-FABIS, 1648 M.
8.10, 3.00 en 10 30 GrazSbfoonplaten.
13.40 Ballly-orkest.
3.05 Gramofoonmuzlek.
4.30 Pascal-orkwt.
5.30 Varlété-programma.
5.50 Planovoordracht.
8.35 Zang.
8.50 Nationaal orkest.
KBITUCN.
10.50 Gramofoonmuzlek.
8.50 Dansorkest.
10.30 Volksl lederenconcert.
13.30 Amusementsorkest.
3.30 Populair concert.
3.40 Oramofoonplaten.
430 Amusementsorkest.
6.45 Planovoordracht.
7 30 Gevarieerd concert.
10.50 Kleinorkeet. -
ten.
BBV88BL, 332 en 484 M.
333 M.
1320 Danziger Landesorkest.
13.30 Gramofoonplaten.
13 50 Omroepealonorkest.
1.50 Gramofoonplaten.
530 Salonorkest.
6.50 en 733 Gramofoonpl
8.30 Orkeet en gemengd 1
10.40 Gramofoonplaten.
484 M.
13.30 Gramofoonplaten.
1320 Kleinorkest.
1.50 Oramofoonplaten.
635 Kleinorkest.
735 en 8 30 Gramofoonplaten.
9.30 Symphonle-orkeet.
10.30 Gramofoonplaten.
DEUTSCHLAND8BNDEB, 1571 M.
8.35 Viool en piano.
8.50 Orkeetconcert.
10.05 Vervolg concert.
10.50 Berichten.
1130 Omroeporkest.
1330 doneert.
Zooals gemeld had verdachte driemaal op
zijn verloofde geschoten zonder haar te dooden.
De Officier van Justitie mr. J. F. Camphuls
elschte tegen
van drie jaar.
H. G. J. werd veroordeeld tot 2 Jaar en 6
maanden gevangenisstraf met aftrek van pre
ventieve hechtenis.
Overal waar de beide reizigers het woord heb
ben gevoerd, was er van de zijde der 1.K P. vezi
belangstelling en activiteit. Het feest der I.K.P.
getuigde van groote kracht en trok belangstel
ling der andersdenkende pers.
Als zwakke plekken in de partij beschouwt
spr. de te sterke wisseling van personen en het
ontbreken van een principieele scholing der lei
ders. Een bijzondere moeilijkheid voor deze
HILVERSUM L 1875 M.
AVRO-Ultzendlng
8.00 Gramofoonplaten.
8.15 Berichten.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuzlek.
1030 Orgelspel.
10.50 Modepraatje.
1115 Kovacs Lsjo««orkeat.
13.15 Berichten.
13.30 Gramofoonmuzlek.
1.00 Ensemble Card Alberta,
330 Omroeporkest
3.15 Grsmofoonmuzlek.
4 00 Voor zieken en thuiszittenden.
4.30 V1OQ1 en plano.
5 00 Voor kinderen. *r -
5.30 Aeollan-orkest en soliste.
630 Sporipraatje.
7.00 Causerie „Voor
dop”.
7 15 AVRO-Dansorkest,
7.45 Gramofoonmuzlek.
8.00 Berichten ANP.
8.15 Gramofoonmuzlek.
9.00 Radlotooneel
930 Orkest en soliste.
10.45 Sportreportage.
11.00 Berichten ANP, gramofoonmuzlek.
HILVERSUM II, 301.5 en 415.8 M.
8.00—8.15 KRO. 10.00 NCRV, U.ob KRO.
De toestand der patiënten in de ziekenhuizen
is bevredigend. Een drietal patiënten is inmid
dels hersteld ontslagen.
De G.G. en G.D. heeft als voorzorgsmaatregel
aan alle vereenigingen, welke feestelijkheden
voor deAechooljeugd organiseeren, (klnderop-
tochten, aubades, enaooveorts) met nadruk
verzocht, deze tot nader order te willen uit
stellen.
De economische vooruitgang trots perio
diek weerkeerende inzinkingen, trots de uit
botsing van belangen voortaprultende proble
men. treedt In stad en op het land overal aan
den dag te In statistieken duidelijk aanwijs-
baar,
De tjjd van de beslotenheid in het belang
der Compagnie en later in dat van het moeder
land, de tijd van de afgeslotenheid van de
buitenwereld had b|j het intreden tan de re-
geeringsperiode van Hare Majesteit de Konin
gin reeds plaats gemaakt voor de open-deur
politiek, die Nederiandsch-Indië een rol toe
bedeelde In de wereldhutehouding. De nood
zaak tot gezagsveatiging in de deelen, waar het
voorheen nauwelijks in naam bestond, was be
grepen en aanvaard. Het gezag werd in het eer
ste decennium dier periode nadrukkelijker dan
te voren gevestigd. De voltaoling der staatkun
dige eenheid door de uitbreiding van één
staatsgezag over het geheel der binnen de
grenzen van het souverelnlteitagebled zich uit
strekkende landstreken, verzekerde daarbinnen
vrede, orde, veiligheid en recht, ja voerde tot
een groeiend eenheidsbesef. Bi) de zoo zeer
verschillende bevolkingsgroepen van dezen Ar
chipel te de wil tot eenheid gewekt, de wil om
met behoud en erkenning van het volkseigens,
het oog te richten op. wat samenbindt, de een
heid in de veelheid.
De positie van Nederlandsch-Indlë te steeds
meer b|) uitstek Internationaal geworden, dank
zy zijn strategische ligging op een kruispunt
van verkeerswegen te water en door de lucht:
I dank zij de internationale herkomst van zijn
bevolkingsgroepen en van ÜJn godsdiensten,
van het beleggingskapitaal en van de import-
r artikelen; dank zij de internationale markten
- voor z|jn exportproducten: het internationale
I karakter van zijn problemen, de internationale
vermaardheid van zijn deskundigen, van zijn
wetenschappelijke en maatschappelijke resul-
taten.
De over veertig jaren zich uitstrekkentfe be-
wlndsperiode kenmerkt zich mede door een
verblijdend ontbraken van het inzicht, dat het
- Nederiandsch geestelijk bezit bevruchtend op
Indië Inwerkt en omgekeerd, dat Indië's cul-
tuur voor Nederland waard te in haar weaen
gekend en behouden te worden, ook al te de
ontvankelijkheid veelal meer van het verstand
dai? van I^t gemoed.
Het zegenrijk en vooruitziend bewind begun-
stlgde de voorwaarden voor een toenadering
van Oost en West.
Het besef van Harer Majestelts ver strek-
kenden invloed op de ontwikkeling van deze
landen niet het minst door handhaving van
- de vreedzame betrekkingen met het bulten-
land, het besef ook van haar hartelijk medele-
ven met het wel en wee harer onderdanen ge-
durende haar wijze en zegenrijke regeering,
vond weerklank bjj de bevolking dezer gebieds-
- deelen, tot uiting komepd in de innige deelne-
ming by droeve, harteiyke verbieding over
heugiyke gebeurtenissen in het vorstenhuis.
- Deze geiykgestemdheid van Koningin en volk
by vreugde en smart, te een treffend getulge-
nis van den Innlgen band tusschen Oranje en
Nederlandsch-Indlë. i
Namens de bevolking van Nederlandsch-Hidië
verzocht spr. de bemiddeling van den G. G.
om de eerbiedige gelukwenschen en betulgin-
I gen van hulde en aanhankeiykheid aan te ble-
- den aan Hare Majesteit de Koningin.
Moge het den Almachtige behagen haar nog
lange Jaren te sparen tot heil ook van deze
gewesten.
Hoewel men zoo hier en daar nog wel eens
hoog opgeeft van een zekere .handigheid” om
de belasting te ontduiken, hoort men vrijwel
nimmer iets, althans van de zyde dezer men-
schen, wanneer de belastingdienst er in ge
slaagd te hen te ontmaskeren.
Dit laatste te ook dezer dagen weer voor
gekomen en wel In Bandoeng, niet ten op
zichte van ambtenaren, doch ten aanzien van
personen, behoorende tot de groep der „vrye
beroepen”, meldt de Bandoengsche correspon
dent van het Bat. Nbl.
Het bleek den belastingambtenaren aldaar,
dat iemand kans had gezien gedurende de
laatste drie jaren aanzleniyk op zyn inkom
stenbelasting te „bezuinigen”. Na een nauw
keurig onderzoek bedroeg de navordering f 2500,
met welk bedrag deze belastingplichtige even-,
wel nog niet klaar was, want de boete, die
hem thans door den belastingdienst nog werd
opgelegd, bedroeg t 5000, zynde het dubbele
van de navordering.
hebben zy om
figuren. Aan 6
zoo God zijn
komst toe.
Op Flores hebben zy de verhouding van
missie en gouvernement bestudeerd en gege
vens verzameld omtrent de economische «b
sociale problemen van dit grootendeels ga.
kathoiiseerde gebied. Hetzelfde geldt voor de
jonge Batakmlssie.
Een versterking
leekenelement in IndH
13.05 Aston Hlppodrome-Orkest.
1.50 Gramofoonmuzlek.
335 Jack Wilson and hte Versatile Flye.
3.05 Zangvoordracht.
3.35 Bied. Orkmt van Bournemouth en
Met warme genegenheid neemt het volk in
zyn breede lagen den eenvoud waar in het
prinseiyk gezin. Het ziet de trouw en de tes-
wyding waarmede de moeder hkar kind om
geeft, verheugd daarin de eigenschappen te
herkennen, welke ook hier te lande met over
tuiging worden gewaardeerd.
Wy beseffen ten volle, welk een bron van
vreugde dit kleinkind voor Hare Majesteit reeds
thans geworden is en ook van hoeveel betee-
keate voor de jonggeborene hr-verdere Jaren
de steun en raad van haar gföbtftioeder wor
den moeten. Het tafereel van Jaren her doemt
weer voor ónï öp HFt Is "ëëB Hëfiyk tafereel,
hetwelk geiykente heeft met dat van thans en
met vereering en dankbaarheid gedenken wij
nu nogmaals de innemende wyze en milde fi
guur van Koningin Emma, aan wie Prinses
Juliana, naar wy allen weten, zooveel te dan
ken had. Wanneer Koningin Wilhelmina zich
in de jaren die komen zullen, ten deze voor
een nieuwe taak zal zien gesteld, zal het ook
haar een levensvreugde zijn zich heeler hart
daaraan te wyden.
Gelyk haar volk innig medeleeft In het per
soonlijk fief en leed van zyne Souveralne, soo
deelt de landsvrouwe in het wel en wee der
natte.
Het past ons op dezen geboortedag onzen
diepgevoelden dank te uiten, dat een zoo
zware en verantwoordeiyke, over een tydperk
van veertig jaren met volle overgave vervulde
taak onze Souveralne by het bereiken van het
59ste levensjaar de krasht gelaten heeft zich
dageiyks te blyven wyden aan de gewichtige
belangen die aan haar wijsheid zyn toever
trouwd.
Met de belofte, dat hy de gelukwenschen
van Ned. Oost-Indië zou over brengen, besloot,
de G. G. zyn toespraak.
der Nederlanden een oogenblik een schaduw
wierp, vond bekroning in de geboorte van
Prinses Beatrix. Een nieuwe schakel werd ge
legd aan de roemryke keten, een nieuwe waar
borg geschapen voor de toekomst.
Inderdaad, vooraan in de reeks onzer her
inneringen staat de jubel, die opklonk, toen
ons in Januari van dit jaar, kort na ’s Prinsen
algeheel herstel, het heuglijk bericht van de
vurig verbeide gebeurtenis ten paleize Soest-
dijk bereikte. De wetenschap, dat met, dit
nieuwe leven de dierbaarste wensch van Ko
ningin en volk in vervulling ging, deed allen,
één van zin, de vreugde van die uren genie
ten. En zoo al met bet verstryken van de da
gen het feestgedruisch verstilde, hartelyk me
deleven bleef. De innige voldoening waarmede
berichten over den voorspoedigen groei der
jonge Prinses ontvangen werden, geeft biyk,
hoe waarachtig en diepgevoeld de betuigingen
waren van aanhankeiykheid, die in de feestda
gen zoo lulde klonken
Naar zyn meening wordt aan het natio
nalisme der «Chineczen veelal te weinig aan
dacht besteed. Intusschen is de dienst voor
Oost-Azlatteche zaken hieromtrent voldoende
ingelicht gebleken. Spr. behandelde den ani-
mtetlschen inslag van den godsdienst oer Ja
vanen en de daaruit voor de welvaartbevorde-
ring voortvloeiende belemmeringen. Het ver
lies vsn de oude godsdienstige tradities, voor-
zoover niet opgevangen door het christendom,
acht spr. een gevaar voor het Nedsrlandsche
gezag.
De decentralisatie van het bestuur brengt
gevaren mee voor het onderwys en de zieken,
verpleging van de missie. Opdat de missie
scholen en -ziekenhuizen niet in het gedrang
komen, zal het noodig zyn aandacht te beste
den aan een Juiste verdeellng van de rechten
van het centraal -gezag en van de autonome
gebieden.
Wat de loyauteit der Javanen aangaat,
meent spr. dat de inheemschen wei inzien,
dat. zoo bet Nederlandsche gezag weg zou
vallen. Indië ten prooi zou zyn aan een egoïsti
sche inheemsche oliegarchle. Anderzijds moet
men geen zelfbedrog plegen door de tegenwoor
dige gezagsverhouding als eeuwig te beschou
wen. Een blUvende rykseenheid te naar spre
kers oordeel slechts dan gewaarborgd, als de
verschillende gebiedsdeelen op den gemeen-
schappeiyken grondslag staan van het christen
dom. Op dezen grondslag alleen kan een wel
varende Indische samenleving worden gegrond
vest.
De Indische pen self is wel welwillend, zoo-
als ook gebleken te uit de wyse, waarop zy de
reis van de beide Kamerleden heeft verslagen.
Maar daartegen steekt ongunstig af hetgeen de
la Nederland gevestigde correspondenten aan
die bladen opcenden. Als voorbeeld dlene de
zaek-Oss. De katholieken in Indië klaagden
eenparig o er deze eenzijdigheid. Indien nu
de R. K. 8. P. een snelle ^voorlichting over
de Nedertandsche politiek aan Indië zou kun
nen geven, zou er, volgens spr. in een leemte
zyn voorzien.
Wat betreft de P. p. k. I. "welke weliswaar
weinig leden en geen verklezingsinvloed heeft,
wilde spr de beteekenls niet ouderschatten
van een regelmatige gedachtenwtesellng tusschen
intellectueele Javanen en Nederlanders, staan
de op den grondslag van dezelfde zedeiyke nor
men. Een dergeiyk contact te van algemeen
landsbelang. Er te dankbaar gebruik gemaakt
van de gactvryheid van en vah het contact met
ëe P, P. K. L Belangryk was de conferentie
niet het volledige hoofdbestuur van de P.PJC.I.
te Mok». Ook hier zyn afspraken gemaakt over
de ettwteseling van gegevens en over de voor
lichting in de inheemsche pers.
I
BATAVIA, 31 Aug. (Aneta). Ter gelegenheid
van het openbaar gehoor, dat in den ochtend
van Koninginnedag in het paleis RUswyk te
Batavia te gehouden, heeft de voorzitter van
den Volksraad, mr. Van Helsdingen, een rede
gehouden.
Groote dankbaarheid vervult onee harten,
zoo zeide hy, als wy een terugblik werpen op
het afgeloopen veertig-jarig tydperk van Ha
rer Majestelts regeering. Dit tydperk valt sa
men met een krachtig voortschrydende ont
wikkeling op elk terrein des levens in Neder
iandsch Indië. op economisch, staatkundig en
cultureel gebied, toet een zich steeds uitbrei
dende staatszorg, met een openbaar worden en
een verheugende ontplooiing van te voren la
tente of slechts zwakke maatschappelijke
krachten.
