H
Ontwikkeling gloeidraadlamp
IN 40 JAAR
REKENSOMMEN
PHUIPSLAMPEN fcyaaMM Met cyg fa,
S&atHHJietéeMHq elcM. aaufc&$fa]ffatyfi ^afasagó
:!A
voor zuinige huisvaders
Tl
©Si
gil
- T
n
iai
De wonderlamp
„BI-ARLITA”
Enorme tegenstelling
met’1938
H f
1898
1938
d
F
w 1
J.
c
A
2
al I i
ctk3
i -7
S
S -
i
47TT~tV
ctihujI
F
x -y'
^’U
-
-f J
ÜJ H
ET KRONINGSJAAR van Hare Majesteit
Koningin Wilhelmina luidde een voor ons
land belangrijk tijdperk in: 40 jaren van ont
wikkeling en vooruitgang! Vooral op het gebied
der techniek en in het bijzonder dat der electro-
techniek, zien wij een ontwikkeling van ingrij-
pende economische beteekenis zich voltrekken.
Een ontwikkeling, die zich'vooral openbaart in
de evolutie van de gloeidraadlamp!
'aö**'?'-’
s
1
W':’
c>
i.
t
.1
o
a.
T
A
Oi U Mar
Dat
na te gaan.
eens
e
J* <r
jf
•A
v^KjmM
i-
:-
<s
l’
Ir
j
A
f5.50
„1.92
f 7.42
f8.55
•3
"5
kost aan stroom 150 x 20 ct.
Aanschaffingsprijs
Totaal
j.
M’
i l
■d
--■
-*?T- -’1
f 7.50
„1.05
«t
jè
HM
HOWlt
Links: De kooldraadlamp
sooals deee in 1898 ih
de oude fabriek gemaakt
werd.
Rechts: De .Bi-Arlita"-
lamp van 1938, Jiet vol
maakte product der ma-
derne industrie.
En ziet iri 1033 verraste Philips de
geheele wereld met een opzienbarende
uitvinding den dubbel-gespiraliseerden
gloeidraad.
Om U een interessant beeld te geven
van de uiterst verfijnde techniek, waar-
f 22
1S2
f23.92
S verdubbelde
I
stap voorwaarts gedaan door toepassing
van den gespiraliseerden gloeidraad, ter
wijl men ook begon de lampen met gas
te vullen. Aanvankelijk maakte men voor
de vulling gebruik van stikstof. Een nieu
we verbetering werd bereikt met Argon.
Helder licht en langere levensduur werden
hierdoor verkregen.
Toch was Philip* zelfs met dit resultaat
nog niet tevreden.
Men zocht verder, naar een nog 'witter,
nog 'helderder licht, zoo mogelijk gepaard
aan een nog geringer stroomverbruik.
In “1898 genoten nog slechts enkele
«nenschen In Nederland van elèctrisch
licht. In dien tijd werden in de groote ste
den, woningêh en straten met gas verlicht,
terwijl het platteland zich nog steeds met
petroleum moest behelpen.
En tcch stond toen reeds In Brabant
een kleine fabriek opgericht in 1891
waar gloeilampen gemaakt werden
was de Philipsfabrlek! (Zie afb. 1).
Veertigfjaar
kwaliteitslampen
Maar, in de Philips Laboratoria werd
onvermoeid verder gezocht, want men
wilde het publiek een lamp leveren, die
nog witter licht gaf,'--bij. een grooteren
levensduur en een geringer stroomver
bruik. Eindelijk, in 1913, werd een groote
Deze kooldraadlamp had een licht
sterkte van ld kaars wat voor onze mo
derne begrippen dus belachelijk gering te
noemen is. IJverig zocht men dan ook naar
verbeteringen In 1905 werd een nieuw
tijdperk ingeluid door de uitvinding van
derf Wolfraamdraad cgepersten gloeidraad i
die de lichtsterkte van de gloeilampen
Wolfraamdraad was echter
zeer breekbaar en het duurde nog tot 1913.
voordat in de Philipsfabrlek. voortbou
wend op een uitvinding van den Ameri
kaan Coolidge, een Wolfraam gloeidraad
gemaakt werd, die niet zoo bros was.
Toen in 1891 de Philipsfabrlek werd
gesticht, begon men met het vervaardigen
van kooldraadiampen hierbij vertier
bouwend op de vinding van Edison.
-Bl-Arllta lamp kost tijdens haar
geheele leven
De „goedkoope" lamp gebruikt lOOOx
150 wattuur 150 kW-uur i 5 ct.
-Aanschaffingsprijs is veelal
De ..goedkoope” lamp blijkt duur te
Mn, want zij kost U tenslotte
Dus indien U slechts 5 cent per kW-
vur betaalt, kost de „goedkoope” lamp
reeds /U3 meer!
Maar wat nu, als de stroomprijs hooger
pl W*nt In vele gemeenten betaalt men
Het Is voor een leek niet zoo gemakke-
lljk. zich een idee te vormen v«h de ge-
weldige moeilijkheden die overwonnen
moeten worden, om een werkelijk goede
gloeilamp te maken. Tientallen Jaren
hebben de ingenieurs van Philips gezocht
en geëxperimenteerd, om te komen tot de
Ideale gloeilamp de .Bi-Arlita" lamp In
deze lamp, met haar blijvend helwit licht en
gering stroomverbruik, ligt alle ervaring
en kennis van het groote Philips bedrijf
opgesloten Oneindige zorg wordt aan de
vervaardiging besteed.
Eenig Inzicht hierin geven de hierbij af-
gebeelde foto’s. Afb. 3 laat U zien, hoe
Welk een ongedachte ontwikkeling heb
ben de achter ons liggende 40 jaar ge
bracht! Want nu, in het jaar 1938. telt
alleen de gemeente - Amsterdam reeds
250 000 aansluitingen op het lichtnet: ge
heel Nederland wordt electrisch verlicht
en.... in Eindhoven is een enorme in
dustrie verrezen, waar duizenden ar
beiders werk vinden, waar prachtige en
Ingenieuze machines rusteloos werken,
wagr in gigantische laborator!* onver-
Het groote verschil tusschen een „Bi-
Arlita” lamp en een zoogenaamd „goed
koope” lamp springt direct in het oog. Want
de „Bi-Arlita” lamp geeft in de eerste
plaats beter licht dat merkt men in één
oogopslag Ook is het licht van de „Bi-
Arlita" lamp blijvend helder Dat merkt
mep eerst goed op den langen duur!
Maar.bovendien gebruikt de „Bi-Arlita"
lamp veel minder stroom dan zoogenaamd
.goedkoope” lampen van dezelfde licht
sterkte. Diirdoor besparen „Bi-Arlita" lam
pen hun aanschaffingsprijs meermalen op
de stroomrekenlng.
Twee rekensommetjes laten dit duide
lijk glen.
We vergelijken de ,Bi-Arllta" lamp van
150 dekalumen en 220 volt, die 110 watt
aan stroom gebruikt, met een zooge
naamd „goedkoope" lamp, die om hetzelf
de licht te leveren, meestal 150 watt ge
bruikt.
Ben PhiUpe „Bi-Arlita" lamp leeft 1000
trar.
Tijdens haar leven gebruikt zij dus, als
<T slechts 5 cent per kW-uur betaalt:
1000 x 110 wattuur 110 kW-uur
i 5 ct
De aanschaffingsprijs van de lamp
moeld wordt gezocht en geëxperimenteerd,
om nog betere lampen, van steeds vol
maakter kwaliteit, te maken!
Welk een tegenstelling met die eerste
lampen vaif 1898 Inplaats van de kool
draadlamp met haar 16 kaars licht, wordt
thans in de Philipsfabrieken de dubbel-
gesplraliseerde gloeidraadlamp vervaardigd
de „Bi-Arlita" lamp die 10 maal meer
licht geeft en toch veel minder stroom ver
bruikt!
Het is interessant eens r.- U
waardoor deze enorme ontwikkeling werd
bereikt
nog bedragen als 20 en 30 cent per kW-
uur Ons rekensommetje gaat er dan als
volgt uitzien:
„Bi-Arlita" lamp aan stroom 110 x
20 Ct
Aanschaffingsprijs
Totaal
De zoogendafnd „goedkoope" lamp
•--* ----f30.—
1.05
f3105
Dat beteekent, voor dezelfde hoeveel
heid licht, een uitgave van f7.13 méér!
Hier betaalt de Philipslapip zichzelf 3 a 4
keer voor U! Het is daarom voor iedereen
een groote besparing, Philips „Bi-Arlita”
lampen te gebruiken en bovendien is dit het
behoud vaa Uw oogep. Want „Bi-Arlita"
lampen geven prachtig, blijvend helder
TTcht!
mede men bij Philips deze „kunstige spi-
raaldraden maakt, laten wij U in afb 2
een 125 x vergroot beeld zien van: A een
menschenhaar. B een enkel gespiraliseer
den Wolfraamdraad en C een nieuwen
Philips dubbel gespiraliseerden V(olfraam-
draad
Met dezen nieuwen gloeidraad werd een
zeer groote verbetering bereikt
De Philips dubbel-gespiraliseerde gloei
draadlamp de „Bi-Arlita" lamp ver
overde de geheele wereld!
tn een roteerende hamermachlne een ge
perste Wolfraam-staaf wordt "gehamerd.
Hoe de thans nog dikke staaf verandert
!n den microscopisch dunnen spiraaldraad
riet U op de foto 4
Door steeds nauwere openlngen wordt
de Wolfraamdraad getrokken Tenslot
te worden doorboorde diamanten ge
bruikt.
Op afb 5 ziet U eenlge schijven, waarin
deze diamantjes gevat zijn.
Foto 6 laat U Verder zien, hoe met
microscopen gecontróleerd wordt, of deze
diamantjes goed gésiepen en doorboord
zijn De op deze wijze verkregen haar
dunne spiraaldraad wordt ook weer aan
een strenge keuring onderworpen. Deze
ziet U afgebeeld op foto 7. Daarnaast
wordt groote zorg besteed aan de vervaar
diging van andere onderdeden der lamp.
De glazen bol wordt in vele gevallen nog
steeds door kundige glasblazers gemaakt.
Tenslotte komen alle deelen samen tn de v
montage-machines.
Nu begint een zeer belangrijk werl^
waaraan bij Philips steeds de grootste
zorg wordt besteed. Want thans volgt een
n renge controle op de kwaliteit van de
lamp.
Op foto 8 ziet U de -eerste brand
proef. Meerdere zullen nog volgen, ook
op levensduur, zooals U afgebeeld ziet op
foto 9. waar de lampen geplaatst zijn op
de zoogenaamde brandramen.
Tenslotte worden de lampen zorgvuldig
ingepakt. De machine die dit doet, ziet
op afbeelding 10.
En zoo ontstaat uit de samenwerking
van ingenieurs, kundige arbeiders en ver
fijnde machines een voortdurend op vol
maakte kwaliteit gecontróleerd product
de „Br-Aelita" lamp
Daarom Is het geen wonder, dat de
Philips „Bt-Arlita” iarhp beter Is dan vele
zoogenaamd „goedkoope” lampen.
De allerbeste materialen en een vol
maakte outillage maken de „Bi-Arlita”
lamp tot een kwaliteitalamp, die door haar
prachtig licht (blijvend helde^ tot de laat
ste minuut van haar leven) én door haar
gering stroomverbruik, een klasse apart,
vormt!
