HET ORIGINEELE IDEE
STRATEN, DIE GESCHIEDENIS MAKEN EN BELEVEN
z
I
Het geheim van den „Pribiloff-haard”
DIPLOMATENBURCHTEN
De man, die leeft
van ophangen
DE GEHEELE WERELD
BEGEERT SEAL-PELSËN
DER MOGENDHEDEN
fe-
4
Spiridonowka 17
Downing street 910
Palazzo Chigi
Quai d’Orsay
Sint Bureaucratius
KORT VERHAAL
Bescherming door de"
overheid was noodig
--
Als de zeehond de fribiloff-eilanden
heeft bereikt, wordt de jacht op is
kostbare huid, ingezet
-
me
bek
ten
Lef
zar
der
ach
I
de
bal
eer
me
len
«es
die
1
wai
aed
bes
vaa
me
-
Meer dan anderhalf millioen dieren
trekken jaarlijks door
de oceanen
Maar wie zijn daar de
machtigsten
Alois Peters tracht zich eiken dag^
het leven te benemen om te
kunnen leven'
Downing street, Wilhelmstrasse
Quai d’Orsay zyn een
begrip geworden
GOV*’;..
We willen onzen lezers hier over deze be
roemde straten eens iets naders mededeelen.
W ilhelmstrasse 7476
A
T
ge-
reeds
wen.
op het
I;
1
1
1
1
4
J
1
1
Downingstreet 9, waarin het Engelsche
staatssecretariaat van Buitenlandsche
Zaken is gevestigd
het Palazzo Chigi alle besluiten van de bui
tenlandsche politiek van het nieuwe Italië zien
rijpen.
Slechts kort is daar aan de kusten van Ca
nada «a Alaska de overgang van winter tot
V
oo juist van z’n vacantie thuis gekomen,
ging Rick Nesbit naar z’n kantoor en
liet zich zuchtend in z’n armstoel voor
Ja, Rick Nesbit, de
voor
heerlijke
Het grootste gevaar dreigde van oudsher al
van den kant der wilde-vaart-schepen, die vroe
ger dikwijls bij dozijnen koers zetten naar de
Pribiloff-eilanden, om de diëten zonder meer
af te slachten. Tegenwoordig tnag de robben
jacht op. deze eilanden uitsluitend en alleen
nog worjjen uitgeoefend door vakmenschen, die
daartoe opdracht en vergunning van de Ameri-
kaansche autoriteiten bezitten, terwijl boven
dien het getal dieren, dat gedood tnag worden,
beperkt is. Beperkende Jachtmaatregelen trof
ook de Canadeesche regeerlng, terwijl de jacht
in de Canadeeache wateren alleen nog maar
is toegestaan aan Indianen die daar leven en
dan nog met gebruikmaking van hun oude
wapenen: pijl en boog, sporen of hun zelfver
vaardigde harpoenen. Het gebruik van motor-
booten is streng verboden en alleen met de
hand gepeddelde kano's voor niet meer dan
vjjf Indianen mogen gebruikt worden. En zelfs
onder deze beperkende -omstandigheden slagen
de Indianen er nog in om jaarlijks ongeveer
2000 robben neer te leggen. In totaal werden
ér in het afgeloopen jaar ongeveer 57.000 die
ren gedood en toegevoerd aan den pelshandel.
hem vaak maandenlang
voor een uit elkaar ge-
zware verrekking der
Besmettelijke ziekten en epidemieën zijn,
vooral in vroegere tijden, de groote geesel der
menschheid geweest. Soms woedden zij zoo he
vig, dat heele stadswijken, heele families, heele
beroepsstanden er aan ten offer vielen. Zoo
heeft ongeveer 100 jaar geleden de cholera in
een stad in Italië bijna alle ambtenaren van
de rechtbank weggemaaid. Eerst stierf de op
perste rechter, vervolgens de vice-president en
substituut. Alleen de griffier bleef over, die nu
aan zijn superieuren de droevige gebeurtenis
sen moest mededeelen. Hij deed dit op de vol
gende wijze:
betalen, die
behandelen
wervelzull,
„Henk, ik moet even gauw naar boven,
want er zit een bromvlieg in mijn helm F
Dat is de naam van een straat te Parijs, die
langs den linker oever van de Seine loopt en
waar het gebouw van het Fransche ministerie
van buitenlandsche zaken staat. Frankrijk is de
onbetwiste wereldrecordhouder in het snelle
verbruik van staatslieden en ministers, en de
Qua! d’Orsay heeft zelfs al ministers gekend,
die niet langer dan een week den baas moch
ten spelen. Daarom heeft zich onder de amb
tenaren van dit ministerie een type ontwikkeld,
dat zich niet alleen interesseert voor de bui
tenlandsche zaken, maar ook tegen de eeuwige
wisseling der partUgroepeeringen opgewassen
moet zijn. Ja. de afdeellngschefs en referenten
aan de Quai d’Orsay moeten in de binnenland-
sche politiek al even goed thuis zijn als in de
buitenlancjsche. Ze hebben allen den parlemen-
Met groot leedwezendeel ik het Hoog
gerechtshof mede, dat Ik gisteren aan de
cholera ben overleden, dat mijn Vice-Presi
dent vandaag ia gestorven aan dezelfde
ziekte, tengevolge waarvan ook mijn sub
stituut in hopeloozen toestand te bed ligt.
Voor den rechter zaligzr
De Griffier.’’
-
met een tinteling van triomf in de oogen, wierp
Rick Nesbit z’n half afgekauwden penhouder
neer, en belde direct de fotografische afdeeling
op.
„Stuurt u direct foto’s van Kitty Loenga
hierheen.... maar neen.... dan wordt het te
laat. Zoekt u zelf maar de mooiste uit en zorg,
dat die foto bij onze Neigeoline-reclame in de
ochtendbladen van morgenvroeg wordt ge
plaatst. Ik stuur den tekst nu al naar de kran
ten!”
Prachtig! Dat was al vast in orde. Opge
lucht en opgewekt besloot Rick dien avond
eens een kijkje in Ristory te gaan nemen. Hij
was nu vreeselUk nieuwsgierig geworden naar
die Kitty Loenga. Onverschillig liet hjj het
eerste gedeelte van het programma langs zich
heen gaan. Eindelijk kwam nummer acht:
Kitty Loenga. Het orkest zette een fox-trot in
en onmiddellijk daarop verscheen op het too-
neel de vrouw, die de heele stad stormenderhand
veroverd had. Inderdaad, Kitty Loenga was
een fascineerende verschijning, maar Rick Nes
bit zag daar niets van. HU sloot z’n oogen,
alsof hij een slag op z’n hoofd gekregen had.
Kitty Loenga was een negerin, een negerin,
zoo zwart als roet.
Met wankelende schreden verliet Rick het
theater. Over een paar uur zouden de ochtend
bladen verschijnen en dan zou hij, Rick Nes
bit, de reclame-chef der N.V. fabriek .Beauty”
een geruïneerd man zijn. Met schande en
smaad zou hij door de Directie weggejaagd
worden, geblameerd voor z*n heele leven!
Aan vertwijfeling ten prooi, ging hij den
volgenden, morgen naar z’n kantoor. Natuurlijk,
daar zat de directeur al op hem te wachten.
Nauwelijks had deze z’n reclamechef gezien,
of hij trad haastig op hem toe en riep:
„Goeden morgen, m'n beste Nesbit! Vóór dat
ik je door een concurrent laat wegkoopen. ver
hoog ik. je salaris met vijftig procent! Dezen
Keer heb je jezelf overtroffen! Op de trams
en overal, hebben de menschen het uitgescha
terd en hun buik vastgehouden van 1 lachen,
over je onbetaalbare, kostelijke annonce! De
heele stad spreekt nu over „Neigeoline”. Maar
zeg eens, ouwe jongen, waar haal je toch altijd
die orlglneele ideeën vandaan?*
enzaam en verlaten, ver verwijderd van de
LP wereld en bij voortduring omgeven door
dichte nevels, ligt- tusschen Alaska en Azië
midden in de Bering-Zee de kleine groep dep-
Pribiloff-eilanden. ZIJ zijn in den loop der tij
den meer en meer geworden -tót n internationaal
begrip, dat de kusten van den Grooten Oceaan
omspant van Alaska en Siberië tot Zuidelijk in
Japan en dat zich voortzet in Mexico en de
Vereenlgde Staten tot in Canada. Een begrip
dat men in Sint Louis evengoed kent als in vele
voorjaar, evenals die van voorjaar tot zomer.
Geen dag mag dan verzuimd worden en naar
stig zijn de kust-Indianen dan in de weer met
hun voorbereidingen voor de robbenjacht. On
geduldig wachten zij op het groote oogenbllk,
dat uit den aether de tijding komt van sche
pen en vliegtuigen: „Opgelet! De Problloff-
haard is in aantocht T” Een lijding, dia telken-
jare terugkeert
In het onopvallend, grauwe, typische Engel-
sche huls van twee verdiepingen in de Dow
ning street te Londen werd al vaak wereldge
schiedenis gemaakt. Sinds 100 jaren heeft het
■Foreign Office (ministerie van buitenlandsche
zaken) hier zjjn zetel en hier worden ook de
Britsche kabinetszittingen gehouden.
Downing street 9 is het departement van bui
tenlandsche zaken, Downing street 10 de wo
ning van den minister-president. Deze hoeft
dus maar een deurtje verder te gaan om den
staatssecretaris van het departement van bui
tenlandsche zaken op de vingers te kijken.
Niemand zou vermoeden, dat i^i dit werkelijk
onoogljjke huis besluiten genomen worden, die
de wereld in spanning houden. Het heeft een
kalen grijzen gevel en geen schild of bord geeft
de bestemming aan. Het eenlg opvallende is
de bobby, de politie-agent, die hier verveeld op
en neer loopt. Wanneer er echter stormteekeps
aan den wereldpolltieken horizon opduiken' en
nier in het hoofdkwartier van het Britsche
Empire beraadslaagd wordt, dan komen de
Londenaars in deze stille straat bijeen en wach
ten op de dingen, die zich achter de'gesloten
deuren afspelen.
Hier hebben de Palmerstones, de Gladstones,
de Beaconsfields aan het Engelsche wereldrijk
gewerkt. Hier besloot Josef Chamberlain tot
den oorlog tegen de Boeren, hier werd onder
Lord Grey de oorlog aan Dultschland. ver
klaard. t
Tot voor kort herbergde Downing Street een
man, die de rustende pool te midden van alle
wisselende verschijnselen scheen te zijn. Dat
was de permanente onderstaatssecretaris Van-
sittart, die als ambtenaar niet van de grillen
van het parlement afhankelijk was. Men heeft
♦hem met de ..grijze eminentie”, den legatieraad
Holstein in het Duitsche ministerie van bui
tenlandsche zaken vergeleken, die ten tijde van
Bismarck een belangrijke, maar vage rol ge
speeld heeft. En inderdaad, deze vergelijking
js nog niet zoo slecht! Sir Robert Vanslttart
was een ervaren vakman en aan zijn invloed op
de regeeringen viel niet te twijfelen. HU dien
de Baldwin, Macdonald, Simon, Hoare en Eden,
en het is nog niet precies bekend geworden,
waarom hU een paar maanden geleden de
Downing street verlaten heeft. Tegenwoordig
is hu diplomatiek hoofdadviseur van de regeg-
ring en propagandachef van Brittannië, wat
hem met zijn dichterlUke begaafdheid wel is
toevertrouwd.
En nu gaat het dan bU uitzondering eens niet
om belangrijke strategische punten van lucht*
vaarttrajecten, maar het gaat alleen maar om
een dier en wel: een rob. Het gaat, om het pre
cies te zeggen om den zeehond, de Seal. En niet
eens alleen om dit dier als zoodanig. Maar meer
in ’t bijzonder om den beroemden om zUn rijken
voorraad bekenden Pribiloff-robbenhaard, die
voor tachtig procent voorziet in de vraag naar
pelsen van de geheele wereld. Aangezien deze
Pribiloff-eilanden tot Alaska behooren en dus
tot de Vereenlgde Staten, is Amerika bezitter
van dezen millioenenhaard.
Het is een der onopgeloste geheimen uit de
dierenwereld dat ook dezen seal-haard omgeeft.
Geen mensch ter wereld kan verklaren waarom
deze zeehonden nu juist deze kale rotsstreken
hebben uitgezócht, die'in, voortdurende» onrust
gestriemd worden door de branding van de Be-
ring-Zee en waarom zij julsttsdeze plek hebben
'gekozen als rustplaats in hun jaarlUksche om
zwervingen in de Oceaanstreken. Jaar in Jaar
uit herhaalt zich hetzelfde tafereel. Terwijl de
laatste winterstormen over de eilandengroep
gieren, komen reeds vanuit het zuiden, van de
Mexicaansche wateren de alarmeerende berich
ten van vliegtuigen en wachtschepen: „Opgelet!
De Pribiloff-haard nadert.” En op een droefge-
stemden nevelachtigen dag vertoonen zich reeds
de eerste voorposten, oude ervaren dieren op de
klippen, om zoo te zeggen de pioniers van den vol
genden haard. Daarmee is de jaarlUksche rond
reis van deze dieren beëindigd. In den herfst
vertrekken zij en zetten eerst koërs naar de Si
berische en de Japansche kust. Van daaruit
ga».t *t dair Oostwaarts over den Grooten Oceaan
in een richting die men ondanks alle navor-
schingen tot op heden noe steeds niet heeft
kunnen vaststellen. Van de Mexicaansche kust
trekken zij verder Noordwaarts langs de Ver-
eenigde Staten en Canada weer tot de Pribiloff-
eilanden.
Meer dan anderhalf millioen zeehonden! Het
is een grootsch, een majestueus schouwspel. -De
diepten der Oceanen schUnen zich open te doen,
het is alsof de golven van de branding nog
hooger tegen de rotsen slaan wanneer de dieren
zich in allengs grooter aantal op het land be
geven en groot als hun massa’s zUn een geluid
voortbrengen dat dat der golven nog ver over
treft. Verbitterde strUd wordt geleverd om de
woonplaatsen. Bloedige tragediën voortspruitend
uit jaloezie en naijver «spelen zich af onder de
mannelUke dieren die een enorm géwicht kun
nen bereiken. Het over de zwerftochten van deze
robben gespreide gyjieim vyordt nog meer onver
klaarbaar. wanneer men verneemt dat de jon
gen al twee dagen na de aankomst van de
dieren geboren worden. Gedurende de eerste
maand moet het moederdier op haar jong pas
sen omdat dit aanvankelUk zeer waterschuw is
en pas na vier tot zes weken begint te zwem
men. Urenlang liggen de dieren, dikwijls zonder
zich te verroeren op de oppervlakte van liet wa
ter, laten zich dragen door de golven en houden
daarbU een „rust-slaap”.
Aangezien het gevaar niet denkbeeldig is,
dat onbeperkte jacht op dezen robbenhaard tot
volkomen vernietiging er van zou leiden, wer
den er door de bU deze eilanden geïnteres
seerde autoriteiten bijzondere maatregelen ge
troffen. Reeds in 1911 sloten de Vereenlgde
Staten, Engeland (voorCanada), Japan en Rus
land een overeenkomst, die nog heden ten
dage geldende is. waarin deze landen tot een
regelmatige bewaking van den robbenhaard be
sloten. Als gold hei goudtransporten, zoo wor
den tegenwoordig, voor zoover de kustwateren
van de deelnemende lalden daarvoor in aan
merking komen, de zeehonden-haarden ver
voerd, zorgvuldig bewaakt en begeleid door sche
pen en sinds enkele jaren ook door vliegtuigen.
Systematisch orden deze eilanden-wachten af
gelost en overgenomen en rapporten omtrent
bUzonderheden, stand der geboorte en gezond
heid der dieren uitgewisseld. In het bUzonder
echter wordt het in Jjet wilde weg dooden der
dieren bestreden, terwUl d? legale jacht over
eenkomstig de eischen van de sealpelsmarkt
geregeld wordt.
.MUnheer Peters is op het oogenbllk niet
te spreken hU is zich juist aan het ophan
gen....!” De man, die ons met deze woorden
den toegang tot de groote sporthal van Berlijn
wil ontzeggen, zegt dit met zooveel nuchter
heid, alsof hU lederen dag met zelfmoordenaars
omgaat, blaar ons kan hU niet overbluffen.
MUnheer Peters heeft zich al wel duizend keer*
„opgehangen” en hU is nog altUd in leven, of
om het nog poradoxaler uit te drukken: hij
tracht zich lederen dag het leven te benemen
om te kunnen leven. Het betreft hier namelUk
een Duitsch artist, die een zeer merkwaardig
kunststuk demonstreert, dat tot nog toe door
niemand werd gedaan.
Alois Peters, die uit Hannover stamt, maar
op de variété-theaters van alle vUf werelddee-
len thuis is, leeren wU hier kennen als een rus
tig bescheiden artist, die liever over zUn vrouw
en zUn twee kinderen spreekt dan over zijn
halsbrekende toeren, die bU het publiek niet
weinig ontzetting en huivering verwekken, om
tenslotte natuurlUk een razenden bUval te oog
sten.
„The great Peters”, zoo wordt <de Dultscher
met den „Uzeren” hals in het buitenland ge
noemd, is juist met zUn repetitie klaar en staat
ons nu glimlachend te wpord-
WU vragen hem, van welke hoogte hU zich
in den regel met den strop om den hals in de
diepte laat vallen. „Meestal van 25 meter hoog
te,” antwoordt hU, „maar ik heb het ook al
eens met 30 meter geprobeerd. Het is nog net
gegaan!” Dit „net" klinkt nogal griezelig. je
krUgt er kippenvel van. De artist bemerkt onzen
schrik. „Nou. zoo erg is het nu ook weer niet,"
zegt hU dan, „je moet er alleen voor zorgen,
dat je den geweldigen schok bU het spannen
van het koord aan het einde van den wal op
tUd opvangt. Vandaar mjjn hoog salto, vóór
dat de kracht van den val op den nek kan wer
ken. Al het andere doen de uiterst gespannen
en sterke halsspieren.”
Wat zullen we er nog meer van vertellen?
Het is eenvoudig zUn geheim. zUn truc. Maar
die mo$ natuurlUk „eerst geleerd worden. Het
leergeld moest hU aan de klinlekeïf en zieken
huizen
moesten
trokken
schouderspieren of een zwaar gekneusde knie.
Het ergste beleefde Peters in Texas. HU trad
daar in een circus op en hU wist, dat het pu
bliek voornamelijk om hem gekomen was. In
de namiddagvoorstelling sloeg hU bU zijn val
tegen een mast en liep een ernstige beenkwet-
suur op. HU werd in een lazaret gebracht en
moest geopereerd worden.'Toen ’s avonds be-,ul
kertfi werd, dat „the great Peter?” niet kon
optreden, namen de cowboys een dreigende
houding aan en wilden het heele circus kort
en klein slaan. „Wü willen den man dien han
gen of we slaan Jullie den strop om,” schreeuw
den ze den circusdirecteur toe. Er bleef niets
anders over dan den verongelukten man uit
zijn bed te halen en hem met behulp van twee
verplegers naar de arena te brengen. Men
hoopte, dat de cowboys bU het zien van den
hulpeloozen man een beetje milder gestemd
zouden worden,. Ze bleven echter somber en
dreigend. Dus sleepte men Peters naar den clr-
cuskoepel, legde hem den strop om den hals en
gaf hem een krachtigen duw, zoodat hU als een
zak in de diepte plofte. Dat was eigenlUk een
gemeene moord geweest, maar beters had zijn
vUf zinnen bU elkaar en wenschte zich niet
zonder meer te laten ophangen. Als het toch
moest, dan deed hU het liever zelf. Met op el
kaar gebeten tanden slaagde de truc. De cow
boys grUnsden en namen de vuisten weer van
de pistoolkolven. Het circus was gered.
Het Italiaansche ministerie van buitenland
sche zaken wordt niet genoemd naar de straat,
waarin het ligt. Anders moest men het de „Cor
so" noemen, want aan de Corso in Rome staat
het schoone palazzo Chigi, waar het Italiaan
sche ministerie van buitenlandsche zaken zUn
zetel beeft.
Dit gebouw heeft een eerbiedwaardige
schiedenis en hoewel het in den tUd voor den
oorlog reeds als diplomatieke burcht dienst
deed, was het toch niet te voorzien, dat er bin-
nen zUn muren eens een* nieuw Imperium zou
worden gesmeed. Het ontleent zUn naam aan
het Italiaansche vorstengeslacht der Chigi
i (spreek uit kledsji), welks stamvader Agostino
Chigi als pauselUk hofbdllkier fortuin gemaakt
had. Agostino was echter meer dan alleen maar
l geldverdiener. hU was een zeer kunstzinnig
i man en hU liet zich door den bouwkunstenaar
i Peruzzi de beroemde villa Farnese (die door
Rafael met fresco’s werd gesierd!) en het pa
leis Chigi, het stamslot van zUn geslacht bou-
Hier bracht hU de eerste-rangs-kunst-
J en een beroemde handschriften
bibliotheek bUeen en het Palazzo werd zoo een
cultureel middelpunt van het Rome der Re
naissance. Meer dan drie eeuwen bleef dit ge-
Bbuw in Jiet .bezit der. familie, toen werd het
in de tachtiger jaren der vorige eeuw door den
OostenrUksch-Hongaarschen staat gekocht. De
Weensche regeerlng vestigde hier het domicilie
van haar Romeinschen ambassadeur. Na den
wereldoorlog ging het paleis over in het bezit
van den Itallaanschen staat. Toen Mussolini
de macht overgenomen had, werd hier het mi
nisterie van buitenlandsche zaken gevestigd en
daar de Duce tot voor de ambtsaanvaarding
van den huldigen minister van buitenlandsche
zaken Ciano, ook dit belangrUke departement
persoonlUk beheerde en alleen van een staats
secretaris gebruik maakte, hebben de zalen van
tairen vuurdoop achter den rug, ze kennen de
partUkriepen en de ministerieele kunstjes, en
hun vóórnaamste taak is het. den minister van
het'oogenbllk op de hoogte te houden van de
situatie op het blnnenlandsche strUdtooneel.
In het gebouw aan de Quat d’Orsay heerscht
een groote drukte en ondanks zUn kort be
staan (het werd pas in 1845 gebouwd) heeft
het al een rUke geschiedenis achter zich. Deze
begon toen Thlers tot eersten president van de
derde republiek gekozen werd. ToentertUd wer
den hier niet alleen duistere gedachten gespon
nen tegen den overwinnaar van 18701871,
doch er werden ook zeer wantrouwige blikken
over het kanaal geworpen. Dat geschiedde uit
koloniaal-polltieke vrees en de naam „Facho-
da” beteekende al bUna een Fr?nsch-Engejschen
oorlog. Doch toen wist Quai d’Orsay toenade
ring te bereiken en Eduard VII, de groote om-
singelaar, was hier dikwUls te gast, evenals
Iswolsky, de Russische minister van buitenland
sche zaken. En in Augustus 1914 doorstond het
fUn-gesponnen werk van de Quai d’Orsay in
derdaad de proef! De „Entente cordiale" func-
tionneerde! De herinnering aan dit meester
stuk kan men aan de Quai d’Orsay maar niet
vergeten. Men is er vreéselUk trotsch op en
daarom <11 men ook nu altUd nog volgens de
oude methode werken.
Ondanks deze, door de Kamer en den Senaat
goedgekeurde arbeidsmethode van de Quai
d’Orsay hebben zUn chefs bUna zonder uitzon
dering den zwartsten ondank geoogst. De oude
tUger Clemenceau en Briand hebben hier hun
Fransche wereldpolitiek bedreven, maar men
heeft beide heeren niet tot staatspresident ge
kozen. Men moet wel blind zUn, om de bureau
cratie te onderschatten. De minister valt, de
ambtenaar bluft! En menig chef aan de Quai
d’Orsay moest het reeds ondervinden, dat tegen
de macht van een georganiseerde en alles over
woekerende .bureaucratie geen kruid gewassen
is. Deze mannen, de onbekende kantoorhelden,
hoeden het sombere erfgoed van het minister^
van buitenlandsche zaken en misschien is dat
de eenlge reden, waarom de Quai d’Orsay zoo
moeilUk den weg naar de Wllhelmstrasse vin
den kali!
Het ia al sinds lang gebruikelUk de mi
nisteries van “buitenlandsche zaken In de
varschillende staten aan te dulden met den
naam van de straat, waar de gebouwen en
departementen van deze ministeries liggen.
HerhaaldelUk leest men In de krant van de
„Wllhelmstrasse", van „Quai d’Orsay”, van
„Downing Street” enz. en de lezer weet dan
dat daarmee het Duitsche en Fransche mi
nisterie van buitenlandsche zaken, het En
gelsche staatssecretariaat voor buitenland
sche aangelegenheden e.d. bedoeld wordt.
Men leest .Mister Eden verlaat Downing
Street" en dat wil dan zeggen, dat de En
gelsche minister van buitenlandsche zaken
Eden is afgetreden. Men zegt: „De Wil-
helmstrasse zet door” en weet dan, dat
Dultschland' niet van plan is een of anderen
eisch op te geven. En wanneer men leest,
dat „de Quai d’Orsay aan het oude pact-
systeem vasthoudt”, dan wordt daarmee
bedoeld, dat FrankrUk het verdrag met
Rusland nog zeer belangrUk acht.
men. Die vrouw is eenvoudig schitterend, fan
tastisch, zoo'n temperament en zoo'n charme
heb je nog nooit gezlerf! En dan haar rhythme!
Neen, maar, ongeloofelUk! Ze heeft de heele
stad stormenderhand veroverd.”
„Denk je voor je mededeeling”, bromde Riek
ongeduldig en legde den hoorn weer neer.
Weer begon hU z’n hersens in te spannen op
zoek naar een orlglneele reclame voor „Neigeo-
line". maar een réclame die 't zou doen.
Nog geen zeven minuten later telefoneerde
hem z’n nicht Jessy, óm hem te zeggen, dat hU
nog dienzelfden avond naar Ristory moest
gaan, om Kitty Loenga te zien. Dienzelfden
dringenden raad ontving Rick nog van een
ouderen kennis, van z’n overhemdenleverancier
en van z’n hospita. Woedend wierp hU den
hoorn opzU en haalde het stopcontact er uit.
Inmiddels kauwde en peinsde hjj maar voort.
Voor z’n oogen dwarrelden als ’t ware sneeuw
vlokken en daartusschen een allerliefst blond
figuurtje. Dat zou b.v. Kitty Loenga kunnen
zUn, die vol gratie door de dwarrelende sneeuw
(neigeoline) danste. Ja, maar een origineel
reclame-idee was dat toch niet! Ellendig, dat
hem Iets pittigs niet wilde invallen!
Maar.... nog geen uur later, had hU het.
Over wie sprak de heele stad? Was het niet
over Kitty Loenga? Wie trok de belangstelling
van duizenden menschen? Alleen Kitty Loenga
in Ristory.”
Reeds had Rick den korten tekst
papier.
„NatuurlUk verlangt iedere vrouw eenmaal
zoo gevierd te worden als Kitty Löenga. Niets
is gemakkelUker dan dat. Gebruik dagelijks
„Neigeoline” want daaraan heeft Kitty Loenga
haar sneeuwwitte teint te danken*”
Met een sucht van verlichting, maar ook
Dit huisnummer draagt een paleis te Mos
kou, dat vroeger aan een Russisch financier
behoorde en dat door de bolsjewisten „ontei
gend” werd. Tegenwoordig woont en werkt in
drt gebouw Maxim Litwlnow-Finkelstein, de
Sovjet-Russische minister van buitenlanclstlie
zaken. Hier hangen ook nog de kostbare schil-
derUen en staan nog de schoone meubels van
den vroegeren eigenaar, en wanneer het echt
paar Finkelstein diplomaten ontvangt, worden
deze schatten niet weinig bewonderd.
Wanneer men belangstelling heeft voor de
gebouwen van de Sovjet-Russische buitenland
sche politiek, dan moet men in de buurt van
het Kremlin gaan kUken. Daar staat een nuch
ter, min of 'meer verwaarloosd gebouw van
vUf verdiepingen, het huls van de Comintern,
het huis van de Communistische Internationa
le. Hier is het centrum van de wereldrevolutie,
van de opruierU, de belasting, de terreur en de
samenzweringen in de heele wereld: kortom 't
Sovjet-Russische ministerie van buitenlandsche'
zaken! Finkelstein is slechts een figurant in
dit spel. Dé buitenlandsche politiek Her bolsje
wisten immers beteekent geen vrede en oprui
ming van misverstanden, maar brandstichting!
Zoo was het gisteren, zoo is het nu en zoo zal
het ook morgen zUn
$’n bureau neervallen.
reclame-chef der N.V. fabriek „Beauty”
schoonheidsmiddelen, had veertien
dagen aan de Italiaansche Riviëra doorge
bracht. Het zou hem veel moeite en zelfover
winning kosten, om we»r aan dat vervelende,
alledaagsche gedoe te wennen.
Nog geen vUf minuten had hU zoo, in een
allesbehalve behaaglUke stemming gezeten,
toen de directeur dér Vennootschap z’n kan
toor binnentrad.
.Mooi zoo", riep hU. „ik zie dat je weer terug
bent! Prettige vacantie gehad? Uitstekend
Maar nu moet Je ook dadelUk aan den slag.
De gezichtscrème „Neigeoline” moet er boven
op geholpen worden! Dit artikel gaat geweldig
achteruit, omdat we er geen reclame vooi
maken. Morgenvroeg, en niet later, moet er een
kwart pagjna over in al de ochtendbladen
staan. Zorg voor een aardig, maar vooral origi
neel idee, Nesbit. Tot ziens: ik zal je geen
oogenbllk langer van je werk afhouden.” En
weg was hU-
Rick Nesbit kauwde eerst op z’n penhouder
daarna op z’n potlood en wachtte al kauwend
op een orlglneele ingeving. Maar al dat kau
wen hielp hem niets. De ingeving bleef weg.
Alles wat van „Neigeoline” te zeggen en te
loven viel, was al lang gezegd geworden. Nes
bit's stemming werd steeds somberder en op
z'n humeur paste het woord: prikkelbaar.
Op dit oogenbllk rinkelde de telefoon.
„Ik hoor zoo even dat Je weer terug bent.
Rick”, klonk de stem van z'n intiemen vriend
„Wat er voor nieuws is? Och zoo goed als niets!
Ja, toch, je hebt Kitty Loenga in Ristory nog
niet gezien. Dat mag Je absoluut niet venui-
andere gebieden. Overeenkomsten'tusschen hin
den, vliegtuigen en schepen, zU werden alle ge
noemd met betrekking tot dit begrip en in
Washington en Ottawa maar ook in Tokio en
Moscou bevinden zich gewichtige pacten die als
opschrift dragen: „Pribiloff-eilanden”.
Tweehonderd jaar geleden stond daar nog 1
oude Berhjnsche stadsbosch. De vader van Fre-
derlk den Grooten, de Pruisische soldatenko-
nlng Friedrich Wilhelm 1. liet het onihakken
en bouwde daar de Wllhelmstrasse Deze groo
te tuchtmeester van Pruisen liet zUn verstrek
kende plannen ook niet verUdelen door de on-
'*verschllllgheld van de adellüke en rUke heeren.
HU bracht hun op een zachte manier aan het
verstand, dat ze van nu af aan hun huizen en
paleizen aan-xleze nieuwe straat moesten bou
wen. Zoo ontstond het eene gebouw naast het
andere en o.a. ook het gebouw Wllhelmstrasse
78, dat er toentertUd nog in de verste verte
niet van droomde, dat het eens het bolwerk
ram de Duitsche diplomatie zou worden. Een
particulier had het gebouwd: in den loop der
Jarep verwisselde het meermalen van eigenaar
en eens heeft het een beroemde meesteres ge
had: de schoone Italiaansche danseres Bar-
berina.
Pas in het jaar 1819 kocht de Pruisische
staat dit eenvoudig gebouw. Hier werd de ze
tel van het Pruisische ministerie van buiten
landsche zaken gevestigd, maar het duurde nog
een heele poos, voor de Wllhelmstrasse 'n Euro-
peesch begrip werd. Pas Otto von Bismarck,
die vanaf 1882 (deze staatszaken, behandelde,
maakte van de Wllhelmstrasse een diplomatie
ke wereldcentrale. Dertien jaren woonde hjj in
dit paleis; naast zün woning lagen de ambts-
gebouwen waarin de groote staatsman een
sterk Pruisen en tenslotte een groot, eensge
zind rUk schiep. Uit zUn tUd stamt ook de uit
drukking „Ausw&rtlges AmF’, omdat er toen
tertUd nog geen rUksministerles waren, doch
alleen ,Beichs&mter” als ondertleelen van de
RUkskanselarü.
Dit is intusschen veranderd, maar ook nu
wordt het ministerie van buitenlandsche zaken
niet „Ausw&rtiges Mlnisterium” genoemd, doch
nog altUd zooals ten tUde van Bismarck
„Auswkrtlges Amt."
In 1878 was de Wllhelmstrasse het middel
punt van de wereldpolitiek! Bismarck presl- verzameling
deerde toot zoogenaamde .Berliner Kongress” i- i
en de voornaamste staatslieden der wereld
luisterden naar de woorden van den Duitschen
kanselier, die toen een soort algemeene reini
ging van de politieke vraagstukken uitvoerde.
De staatsrechtelUke vorm, dien Bismarck geko
zen had, werd tot aan den val van het keizer
rijk gehandhaafd. De Duitsche rUkskanselier
was tevens Pruisisch minister-president en ver-
antwoordelUk leider van de Düitsche buiten
landsche politiek. Voor deze laatste functie
had IrU als medewerker een aan hem onder
geschikten* staatssecretaris. De Wllhelmstrasse
moest groote besluiten nemen. Over oorlog en
vrede, over bondgenootschappen en verdragen,
over het wel en wee vah de natie werd hier
beslist. Na de Ineenstorting van, 1918 stond de
Wllhelmstrasse niet hoog in aanzien. De cri-
tiek op de Duitsche diplomatie van voor den
oorlog was de wijsheid van den dag geworden.
Toen volgde de tUd van het schrikbewind,
van den burgeroorlog, toen kwamen de jaren
van het systeem mgt zooals de huidige Det
achers dat noemen de parlementaire ma
rionetten De roem van de Wllhelmstrasse ver
dween. Het Dtïltschë ministerie van buitenland
sche zaken had nog 'wel een kern van den
vroegeren goeden staf, maar het was tot poli
tieke machteloosheid gedoemd en deze mach
teloosheid werd ruimschoots uitgebuit.
De groote verandering hebben wU allen mee
gemaakt. Onder Freiherr von Neurath, Hitler's
eersten minister van buitenlandsche zaken, ver
overde de Wllhelmstrasse weer de aandacht der
wereld en kortgeleden heeft zü in von Ribben
trop een nieuwen stuurman gekregen. Welis
waar wordt de groote lün van de buitenland
sche politiek van Dultschland door den Führer
zelf bepaald, maar het ministerie van buiten
landsche zaken is de .Prkzisionsmachlne dieses
politischen Willens”, d.w.z. dit ministerie Is als
het ware de machine, die met groote nauwkeu
righeid den portieken wil van Adolf Hitler
heeft uit te voeren.
Van de Wllhelmstrasse uit loopen de dra
den over de heele wereld, want het ministerie
van buitenlandsche zaken heeft haar meeste
ambtenaren in het buitenland zitten: en allen
.ontvangen vanuit de Wllhelmstrasse hun beve
len en voórschriften. Daartoe staan alle moder
ne verbindingsmiddelen ten dienste, van tele
foon en telegraaf tot telex en eigen overzeeka-
bel. NatuurlUk"zUn alle berichten in cüferschrift
geschreven, en in de Wllhelmstrasse is er een
speciale afdeejing van mannen van de .gehei
me wetenschap", öle deze berichten in cUfer-
schrift zetten en ontcUferen. Deze dienst is
uiterst fUn georganiseerd en de talendienst van
het ministerie van buitenlandsche zaken moet
in vUftig talen kunnen spreken! Deze dienst
heeft tolken, die een dozUn talen in «gorden
geschrift beheerschen en in den kortsOnoSPTTf1
ken tUd alle Vertalingen kunnen levpren. (De
groote redevoeringen van Hitler worden - hier
binnen 24 uur in ongeveer tien talen vertaald
en gedrukt!) En diep in de safe rusten de
staatsdocumenten, de verdragen en overeen
komsten. die Dultschland met de andere mach
ten gestoten heeft.
De dienst in de Wllhelmstrasse eischt nauw
gezette en ervaren mannen, die naast een on
gewone werkkracht ook diplomatieke routine
en een nuchter denkvermogen bezitten.... Kort
om: mannen, die geheel opgaan in hun ambt!
