ONS BLAD
B
Onderhandelingen met
Praag afgebroken
13.000 stemmen paren zich
in feestelijk koor
II
4
J
ST.WILLIBRORDUS
I
heden
zijn
Sudeten blijken ernstig ontstemd te
over nieuwe incidenten te
Moravisch Ostrawa
Het nieuws
van
’ll
OP DEN DAM
DE BAROMETER
Nieuwe troepen
naar China
JOH. LAUWERS
FAYGLOT 3
ALKMAAB
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
00K SPOORFONDS
ZEER MOOIE AUBADE
VEREENIGEHE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 8 SEPTEMBER 1938 W
13.000
>1
£j
Het artikel in de Times
r
China wendt zich tot
den Volkenbond
i1
Aardbeving op Formosa
a
Geestdriftig «Lefild
tot slot v
Chineesche jonken in
den grond geboord
Japansche opmarsch lange den
Jangtee tot etaan gebracht
Vriendschappelijke regeling
te Tientsin?
Marseille’s haven door
den staat gerequireerd
De geruchten rondom
Kard. Innitzer
x:
Helder en zuiver klonk de zang,
zooals zelden tevoren
-
eesten een wedstrijd gehouden voor jon gene op transportfietsen. ten tweetal
deelnemers tn actie
Mededeeling der Sudeten-
Duitsche party
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
Henlein by Von Ribbentrop
N.V. NEDERL.VERZ.MU.
CATHAR IJNESINGEL4Ö-UTRECHT
Henlein naar Praag terug
-
verstrekt
iNmiiiiiiinitii
L
den
ven
PRAAG, 7 September. (Reuter).
Fortuyn.
I
*3
aarzelen.
tegen Juventus
o
Amsterdam, 7 Sept.
maar
bet Maagdenhuis hebban
De meisjes
van
A
f
f
9 den agent,
i. HU seide
Stand ep Dendardag 1* uur vsa: Mi
Vorige stand: 7MJ
TOKIO. 7 Sept. (Domei). Het centraal me
teorologisch observatorium te Tokio beeft me
degedeeld, dat op Formosa vandaag een vrij
krachtige aardbeving Is gevoeld. Het epicen
trum was 30 KM ten Westen van Karenko.
op Oost-Formosa, gelegen.
Nieuwe Japansche troepenlandingen
China.
Aubade
Dam.
Er werden 53 personen gearresteerd en naar
de gevangenis gebracht. Deze gebeurtenissen
zouden aanleiding hebben gegeven tot de onge
regeldheden te Moravisch Ostrawa en de daarop
gevolgde incidenten, waarbij een Sudeten-af-
gevaardigde van een politieagent een klap met
een gummistok heeft gekregen.
In lange rif trokken de duizenden Woensdagmiddag na de aubade langs het Koninklijk Paleis op den Dam, om H. M. de Ko-
- ntngin hulde te betuigen
De woordvoerder van. het Japansche departe
ment van Bultenlandsche Zaken verklaart den
Indruk te hebben, dat de toestand In de con
cessies van Tientsin op vreedzame wijze is ge
regeld na besprekingen tussehen de Japansche
en Engelsch-Fransche autoriteiten.
Zoo is ook de aubade een waardig en volop
geslaagd onderdeel geworden van de
olgende feestelijkheden, waaraan allen.
DIENSTAANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, gepleetst onder do Omroepor
rubriek 10 ct. per regel.
Do
en
van
igen
De Sudeten-Duiteche partij beeft een mede
deeling uitgegeven dver het onderbreken der
onderhandelingen. Zij motiveert dit besluit met
de bewering, dat uit de Incidenten te Moravisch
Ostrawa zou blijken, dat de regeering den toe
stand niet meer zoodanig In de hand heeft, dat
de besprekingen met vrucht kunnen worden
voortgezet.
De Japanners beweren evenwel, dat zij
niet slechts de buitenste verdedigingslinie
van Hankau hebben doorbroken, doch ook
de binnenste verdedigingslinie en wel op drie
punten, namelijk te Koesjlh, Kwangtsl en
nabij Telan.
too
\l
Vanavond is te Londen een officleele ver
klaring gepubliceerd, waarin gesegd wordt, dat
de in de Times uiteehgezette gedachte, volgens
welke de TSjecho-Sk>waaksche regeerlng af
stand van zekere randgebieden zou kunnen
overwegen, in geen enkel opzicht met de op
vatting der Brltsche regeerlng geïdentificeerd
kan worden.
De Havas-oorrespondent meldt omtrent het
oordeel van Dultsche kringen over de nieuwe
voorstellen van Praag nog nader, dat men hier
in een bewijs wil zien, dat de regeerlng te Praag
nog niet haar „Geneefsche methode van mar-
chandeeren" heeft laten varen. Men beschouwt
het als een nieuwe manier om tijd te winnen.
De negen punten, die te Praag gepubliceerd
z|jn, bestendigen nog steeds de overheerschende
positie van het Tsjechische element In den staat
en leggen niet de minste getuigenis af van be
grip voor de desiderata der Dultschers, die van
meenlng zjjn, dat de Tsjecho-Slowaaksche staat
niet uitsluitend een zaak der Tsjechen mag zijn.
PARIJS, 7 Sept. (Havas) in het Staats
blad zal heden een decreet gepubliceerd woe
den, waarbij de haven van Marseille, in ver
band met de nog steeds voortdurende «tsHny
der havenarbeiders, door den staat wordt ge
requireerd om de exploitatie er van mogeUjk te
maken.
verband met nieu-
i zich hebben voor
zonder naar aanlei
ding wan een incident te Moravisch
Ostrawa, waar twee Sud eten-Duit
sche afgevaardigden door de politie
mishandeld zouden zgn.
Volgens de laatste berichten uit Praag die nog
niet officieel bevestigd zjjn, heeft de Tsjechische
politie in den afgeloopen nacht driehonderd
Dultschers verrast, die gewapend de grens pas
seerden bij Moravisch Ostrawa.
Weer is dezen middag de goede oude Dam vol
beweging en leven, weer draagt het medaillon
een dicht saamgedrongen massa, duizenden en
duizenden, meest jonge voeten, geduldig wach
tende. De aubade is wel, een der meest tradltlo-
neele gebeurtenissen, welke zich hier in den
loop der jaren hebben afgespeeld en zoo Is
terrein Inderhaast is schoongeveegd
wat 13.000 subade-deelnemers na
uren aan papier-rommel achterlaten
politie en marechaussee, langzaam
deljjk terugtrekkend, bet terrein aan
publiek hebben vrfj gegeven, zjjn de Vorste
lijke Personen spoedig weer buiten, om de
toejuichingen der menigte dankend in ont
vangst te nemen.
Dan geeft Fred. Roeske het teeken voor het
begin der aubade. Stilte valt en op een tweede
teeken zet de muziek der zes harmonle-orkes-
ten in, die zjjn opgesteld tussehen de zangers,
zangeressen en zangertjes, behoorende tot ver
schillende zangvereenigingen, scholen en wees
huizen. De stemmen paren zich in den zang
van het steeds opnieuw ontroerende Wilhel-
mus-lied, gevolgd door „Den Hoogen God al
leen rij eer”, voor gemengd en kinderkoor, een
gezongen gebed, dat moot en zuiver ten ge-
hoore wordt gebrach1
In u.<.e Amsterdam u Woensdagmiddag tn het kader der jubOeum-
Naar aanleiding van de jongste fantastische
geruchten betreffende den Weenschen Kardinaal
Aartsbisschop Dr. Theodor Innitaer, heeft een
neutraal persbureau het volgende telegram
aan den Kardinaal gericht:
opeen-
die er
aan deelnamen, een goede herinnering zullen
bewaren.
Tljdelljk slechts, want als het midden-
van
enkele
en
en or-
het
den stoet geopend. In de wisselende groepen
zien wij meerdere Zusters- en Broedersscbo-
len vertegenwoordigd; de meisjes van de St
Leo-scholen zjjn bijzonder feestelijk uitgedost,
de jongens van de Stadhouderskade dragen
Oranje-sjerpen, en een aantal meisjesscholen
heeft zich toegelegd op Oranje-kleurige hoofd
banden met rozetten. Tussehen de groepen
trekken de muziekcorpsen weer op, soodat de
gang er goed in blijft. Ongeveer een half uur
duurt het langs trekken, dan is de Dam weer
leeggestoven en trekt de 'Koninklijke Familie
zich terug.
VlRZflflINGfN lOT I l K RfDOAG
fs'iaqeewooid qf'% qc.tjsqd
waar de nieuwe voorstellen der re
geering te Praag ab basis van onder
handelingen aanvaard, doch tevens
besloten de onderhandelingen af te
breken. Zulks
we incidenten,
Ribbentrop heeft gehad. Men weet echter niet
of hij reeds een bespreking met Hitler heeft ge
had. In elk geval verzekert men te Neurenberg,
dat Henlein niet de gisteren te Praag gepubli
ceerde voorstellen bij zich had.
Te Berijjn wordt evenwel verneimu, dat
de Sudeten-Duiteche afgevaardigde Kundt
zich, na de voorstellen van Hodsa in ont
vangst te hebben genomen, naar Neuren
berg begeven heeft.
Deze voorstellen worden te Neurenberg
onaanvaardbaar geacht, sn volgens den Ha-
vaa-correspondent verwerpt men se sender
Er zal een
van de graanpolitiek
worden ingesteld.
Twee nieuwe gevallen
lamming te Rotterdam.
Het Bondselftal speelt
met II gelijk.
Het persbureau der Sudeten-Dultsche partij
deelt mede: „De delegatie der partij is vanoch
tend begonnen met de bestudeering der nieuwe
regeerings voorste Hen, die aan afgevaardigde
Kundt overhandigd waren.
Kundt en Rosche brachten verslag uit over
hun onderhoud met den minister-president, bij
wien zU geprotesteerd hadden tegen het publl-
ceeren van de voorstellen vóór de partij van de
voorstellen kennis droeg. Besloten werd op grond
van dit regeeringsvoorstel van het gezichtspunt
eener regeling overee'ikomstig de acht eischen
▼an Karlsbad de onderhandelingen met de re
geerlng voort te zetten.
Tijdens deze beraadslagingen werd een
bericht uit Moravisch Ostrawa ontvangen,
dat mededeeling deed van de ongehoorde
overvallen der politie en van de mishande-
■ng van Sudeten-Duiteche afgevaardigden
deer pelitie-agenten.
Woensdag is de 39e Jaarbeurs te Utrecht
geopend.
De tegenwoordige zitting der Staten-
Generaal zal Zaterdag 17 September -
gesloten worden.
Herdenking van het regeeringsjubileum
bü den Centralen Raad van Beroep te
Utrecht.
BERLIJN, 7 Sept. (Havas) Berlljnsche
diplomatieke kringen leggen een levendige
ongerustheid aan den dag met het oog op
de ontwikkeling der Sudeten Dultsche
kwestie.
De woordvoerder der Wilhelmstrasse ver
klaarde, dat door de Incidenten van van
daag een gevaarlijke toestand is geschapen.
Politieke kringen voegen hier arm toe, dat
deze incidenten de zwakte bewijzen der regee-
nng te Praag, die zich geen rekenschap geeft
of wil geven van den toestand.
-Zeer zeker zijn te Praag invloedrijke kringen
vastbesloten tot lederen prijs iedere poging tot
een vreedzame regeling van het Sudetenpro-
bleem te saboteeren. De verantwoordelijkheid
voor den toestand valt uitsluitend op de regee-
ring van Tsjecho-Slowakjje, welke te zwak is om
degenen, die onrust en verwarring trillen saaien,
tot de orde te roepen.”
Omtrent deze incidenten meldt het Duitsche
Nieuwsbureau uit Praag, dat vijf Sudeten-Duit-
sche afgevaardigden vanochtend met eenige
partijfunctionarissen naar Ostrawa waren ge
komen om van de autoriteiten een onderzoek te
verlangen van berichten, volgens welke Sude-
ten-Dultschers in de poliUegevangenis mishan
deld en in boelen geklonken zouden zjjn.
Het betreft hier, aldus het Dultsche bureau,
S3 leden der partij, die van hun bedden gelicht
zjjn onder beschuldiging van het bezitten van
wapens.
Toen de afgevaardigden in he* kantongerecht
een onderhoud hadden, verzamelde zich bulten
de Duitsche bevolking, die, aldus het D.N.B.,
ongerust was over het lot der arrestanten. Plot
seling traden bereden Tsjechische agenten te
gen de menigte op met rijzwepen. Toen de afge
vaardigden zich tot den poll tie-commandant
wilden wenden, werd de afgevaardigde May
door een der agenten met de rijzweep geslagen,
hoewel h0 zich legitimeerde. De agent antwoord
de daarop met de woorden: „Dat blijft mij het-
eelfde”. De commandant bedreigde een anderen
Afgevaardigde met de sweep en drong hem me*
rijn paard tegen een huis.
Ten slotte verklaarde de politie, dat de af
gevaardigden gearresteerd waren. Zij kon
hen echter niet wegleiden, daar, zoo vertelt het
Dultsche bureau verder, een andere afdeeling
politie eenige communisten tegen de Sudeten-
Dultschers liet optreden.
De commissaris van politie weige
die May geslagen had. te schor
slechts een streng onderzoek toe.
De afgevaardigden Koellner en May hebben
een telegram doen toekomen aan minister-pre
sident Hodza en den minister van Blnnenland-
sche Zaken, waarin zjj in felle bewoordingen
protesteeren tegen het optreden der politie en
een zeer strenge bestraffing der schuldigen
eischen.
Niet alleen de stemmen, maar ook de blik
ken der duizenden gaan telkens op naar de
kleine groep in de omlijsting van het feeste
lijk groen van het paleishek: de Koningin soo
statig en voornaam in het zacht lila gewaad
met de witte pelerine en den donkeren lila hoed.
Prinses Juliana in het zeegroen gekleed met
donkere bont en de Prins staande achter hen
In het donker, goud betrest Marine-uniform.
De Koninklijke Familie en burgemeester De
Vlugt, die terzijde staat, volgen den tekst der
liederen aan de hand van het programma.
Jubelend en blij la de Huldezang aan de Ko
ningin, waarbij de onderbreking met enkele ma
ten van het Wilhelmus in de nieuwe toonzet
ting door de muziek bijzonder effectvnl is. Ca
tharina van Rennes* Wiegelied doet onwille
keurig* de oogen richten op Prinses Juliana,
wier oude zangleerares eens de melodie schreef
op de eenvoudige, ontroerende woorden, die nu
op Haar zelf Moeder bjj het wiegje, waarin
een Prinsesje slapen gaat van toepassing
zjjn. Frisch en opgewekt klinkt het bekende
„Wjj leven vrij”, terwijl het laatste nummer
de pittige defileermarsch ia. de best denkbare
Inleiding tot het défilé, dat op de aubade
volgt.
HANKAU, 7 Sept. (Havas). De Chineesche
regeerlng heeft baar gedelegeerden bij den
Volkenbond opgedragen een beroep te doen op
artikel 17 van het handvest op grond waar
van de raad Japan kan uitnoodigen, zich te
gedragen als lid van den Volkenbond en zicte
te schikken naar de artikelen 13 en 15, die
voorzien in de regeling van geschillen door ar
bitrage of andere vreedzame middelen
Havas-correspondent te Neurenberg meldt,
«at Henlein een langdurig onderhoud met Vod
commisaie tot bestudeering
der Regeering
In een spoedeischende raadsvergadering
van Rotterdam is de overleden burge
meester. mr. P. Droogleever
herdacht.
Gejuich breekt los. Daar zijn zjj. Daar
is de Koningin, de Prinses, de Prins. Op
eens zwaaien duizenden handen met roode,
witte, blauwe vlaggetjes, zoodat het, van
boven gezien, lijkt, of een reusachtige vlag
is ontplooid over heel de breedte en diepte
van het Dam-medaillon. De Marine-kapel
speelt het Wilhelmus, maar het gejuich,
dat steeds aanzwelt, overstemt de muziek.
Koningin en Prinses buigen en wulven,
erkentelijk voor de hartelijke begroeting, de
Prins, glimlachend, salueert.
de aanbllk van die menigte jonge en oudere
zangertjes, zangeressen en zangers bekend en
vertrouwd. Padvinders en Zeeverkenners as-
sls.eeren de politie ta*‘ het ordelijk opvullen
van het mldden-terreln, de kleedlng der wees
jes, die nu eenmaal een streepje voor hebben,
garneert het front, waarvoor het dirlgecr-ge-
stoelte oprijst en van ver, achter de pollUe-
afzettlng. kijken de belangstellenden toe, tn
dichte rjjen achter elkander. In de vensters en
op de daken rondom is geen plaatsje onbezet,
de versiering aan alle zijden, de eerepoorten.
de vlaggen, het doet zóó feestelijk aan, dat het
sonnetje, schuil gaande achter een herfstige
lucht met dreigend-grauwe wolken. eigenlijk
niet wordt gemist.
Br is voor de wachtenden veel te zien
mlte-leden eti lutoriteften op voortéfreln
kleine steemjes, de historische uniform
kapitein der schutters, nog met eere gedra
door den hoogbejaarden kolonel Prins, klede
ren de kinderbewaarplaats in de Hugo de
Grootstraat in eendere rose schortjes, door
verpleegsters begeleid, een groepje, waarvoor
alle afzettingen weken en eindelijk het aan
treden van de eerewacht der matrozen en de
marine-kapel. het onmiskenbaar teeken, dat de
Koninklijke Familie buiten zal komen.
PEKING, 7 Sept. (D.NE.). De woordvoer
der van de Japansche militaire autoriteiten
heeft aangekondigd, dat in de komende da
gen omvangrijke militaire transporten uit
Japan in China zullen aankomen, k
Te Hankau wordt gemeld dat de Japansche
opmarsch aan den Zuidelijken oever van den
Jangtse, na de inneming van Mahoeling. voor
de nieuwe Chineesche verdedigingslinie tot staan
is gekomen.
Japansche aanvallen bjj het Mlng-gebergte
en Hoeangmei zjjn afgeslagen. Chineesche troe
pen hebben de Japanners van Soesoeng uit in
den rug aangevallen. Ten Zuiden van Hoesjan
zouden de Japanners zware verliezen geleden
hebben.
Henlein wordt echter overmorgen weer in
Neurenberg terugverwacht.
Een klein, blond meisje uit het
Maagdenhuis staat heel vooraan. In
de flatteerende kleeding van het Huis
met het korte witte kapje, den hagel-
blarjcen boezel, alles frisch en kraak
helder, staat zü daar, tussehen haar
genootjes en zjj kjjkt, onafgebroken,
naar het groote grijze paleis, naar het
balcon met groen omrankt en naar
die drie Vorstelijke figuren, naar de
Koningin vooral. En zij zingt- uit
•volle borst, met nauwljjks een blik
voor den grijzen diligent,
slechts starend naar die Koninklijke
vrouw, daar boven, voor haar. Die
zij ziet, voor het eerst van haar le
ven en Die zij toezingen wil de liede
ren, die zij heeft geleerd en begrepen.
En in haar heldere, zuivere stam
klinken de stemmen van I 3.000 jon
geren en ouderen, die dezen middag
kwamen op den Dam, zich uiten wil
len en zingen met een keel, waarin
de oprechte gevoelens van het hart
zijn opgeweld.
Naar uit Neurenberg wordt gemeld, is Hen
lein hedenavond naar Tsjecho-SlowaklJe ver
trokken, nadat hij een onderhoud had gehad
niet Hitler, omtrent het vertrek van Henlein
legt men een groote stilzwijgendheid aan dec
dag.
I
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD SS
De Sudeten-Duitschers aanvaarden de
voorstellen van Praag als basis der on
derhandelingen. doch breken de onder
handelingen af wegens nieuwe inci
denten.
Begeleid door de muziek van de
Postharmonie trekken de jongens en
meisjes en de oudere deelnemers in
vlot tempo langs de kleine steentjes,
juichend en wuivend naar de Ko
ninklijke Familie, die telkens en tel-,
kens lachend terug groet, verheugd
om en met die blijde kinderstemmen,
die zoo mooi en zoo opmerkelijk zui
ver hebben gezongen,, dat zjj, zoo
gqed als de dirigent, daarvoor een
woord van hulde verdienen.
De delegatie staakte baar beraadslagingen en
besloot den minister-president mede te deelen,
dat zjj gedwongen is wegens de gebeurtenissen
te Ostrawa de onderhandelingen te onderbre
ken. Het voorstel der regeering. aldus werd den
Premier medegedeeld, moet bij de Sudeten-Duit-
sche bevolking den indruk wekken, dat het door
de regeering ernstig bedoeld wordt, ook ten aan-
rien van het In practljk brengen der afzonder
lijke punten. De gebeurtenissen van Ostrawa
toonen echter aan, dat de regeering den toe
stand niet in die mate meester is, dat op dit
“ogenblik de zakelijke besprekingen met succes
begonnen en voltooid kunnen worden.
Het optreden der politie te Ostrawa is in zoo
scherpe tegenstelling met de verklaring der
referring, dat zU de natlonallteitskwestie wil
regelen, dat men hier meer waarde aan de daad
<**n aan het woord moet hechten.
De delegatie heeft van desen nieuwen stand
»*n zaken president Benesj op de hoogte ge-
tteld. alsook Lord Runciman, die de delegatie
onder leiding van Frank te 17 uur ontvangen
beeft.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt verder nog,
dat de Tsjechische politie te Troppava met gum
mistokken is opgetreden tegen ^pdeten-Dulteche
vrouwen en kinderen, die naar het raadhuis wa
ren gekomen om te vernemen, of de kinderen
“••r Tsjechische scholen gezonden moesten
*7*^° Henlze vrouwen, zoo beweert het Dult
sche bureau, werden gearresteerd en eerst na
“«•chenkomst der Sudeten-Duiteche partij vriJ-
gelaten. De afgevaardigden te Ostrawa hebben
*«legram aan Benesj ook tegen dese
’“orvallen geprotesteerd
van kinderver-
HONGKONG, 7 Sept. (Havas). Volgens
plaatselijke Chineesche berichten welke niet
bevestigd zijn, zouden Japansche torpedojagers
3# visschersjonken tot zinken hebben gebracht,
die bulten de geblokkeerde zone voeren. Ruim
honderd vlsschers zouden het leven hebben ver
loren. Sinds de Japansche vloot een jaar gele
den begon vlsschersschepen aan te vallen, zijn
450 jonken vernield of in beslag genomen. Naar
schatting zijn daarbij «00 tot 500 mannen, vrou
wen en kinderen omgekomen.
zangers op
^Ult het buitenland wordt gemeld, dat Uwe
Eminentie een brief aan Zijne’ Heiligheid ge
schreven heeft om uit uw ambt ontslagen te
worden.
Andere berichten spaekeu van, een door U
onafhankelijk van Roitib gelelde beweging. Bo
vendien mu U een oproep gedaan hebben aan
de Katholieken van Oostenrijk, en dezen aan de
NJB.D.AJ». hebben voorgelegd."
Het antwoord-telegram van den Weenschen
kerkvorst luidde:
„Alfe berichten volkomen in strijd met de
waarheid; ik protesteer ten stelligste. laaiteer**.
4
