SïctmAaal uandcn dag
De avonturen van een verkeersagent je
t.
Naar Chili?
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1938
Van 9-12 en van 2-4
SCHOOL VERZUIM
ilm
fio*
De meesteres
H33. of Mulo?
1
Beate weet.
-
(-
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
I
JO6. DETONT
e
ik heb niet»
'*1
are
ik-
»-■
si
t»
MJ salto» van mb band,
sn
„Wanneer
ge-
HOOFDSTUK IV
te
ik
een
n
van
2a-
dat het matroosje bijna geen adem kon halen en het verkeers-
agentje moeite had om op den vtech te blijven.
«n
al
ler
ek.
I-
I»
r-
n
4
Chili
geen
De
■o groet ate in Nederland.
HU ging door deftige straten en kwam aan
de groote haven van de hier nog buitengewoon
*Vh
VI.
uien
uien
issel
ten
Ua-
tuk
lat
:en
>ns
en
m.
nl
eg
en
Pe
lter
ij
ertlg
nin-
r aL
reel
i m
nje
o-
01
a-
m 2
120
□it—
20;
te loopen. Dan bleef ae bü
had van hem gehouden, en
nóg van hem.... O, ze' had een gevoel, dat ze
nu pas van hem hield, met een teederheid, die
ze eerst niet gekend had. Ze schrok er zelfs van
en had wel zoo haar paard willen nemen, om*
urenlang daarginds, langs den oever, te galop-
peeren.Misschien zou hij het weer moe wor
den en zou hU haar harde dingen zeggen, en
weer heengaan maar iets in haar binnenste
selde haar, dat die tijd voorbij was. En dan
ze hield van hem, daar was ze seker van, sooate
ze er zeker van was, dat ze met haar belde voe
ten op den grond stond. En dkt was het eenlge,
waar het hier op aart kwam....
zu reikte hem de hand. Dit gebaar, meer
nog de blik in haar oogen, sprak duidelijke taal.
De Juffrouw", de meesteres, was een vrouw
geworden.
820
glo-
don
1.10;
10-
j-
t»
wor-
Hlj
020
s»el
!U»-
20;
020
320
I-
1.
t
n
ije-
oor
tel,
)en
t.
ote
■■J
optimist is aan beter hervormer
dan de pessimist
door Otfrid W«t 5EC wil
1 von, Hanstein -
I
ChlM is een landbouwend land zonder wok-
losen. Dat lijkt du» een Ideaal land voor de
mensen, die de ellende van de werkloosheid
degelijk» aan den lijve ondervinden en het te
begrijpelijk, wanneer voor sulk een staat grote
belangstelling bij de arbeider» sou ontstaan. De
emigratie derwaarts, zoo schrijft „Het Volk”, te
weliswaar door allerlei beperkende bepalingen,
in de laatste jaren niet groot meer, maar nu
men alle mogelijkheden aangrijpt om werk te
verkrijgen, sou toch ook Chili in aanmerking
kunnen komen. Wanneer men zich Intussen de
moeite geeft verschillende statistische gegevens
te bestuderen, dan krijgt men toch wel een wat
behoedzame kijk op het geval:
töd koet, was
over bet geheel genomen absoluut
agerend land te.
Indereterft» in Chili te selfs ses maal
Tuberculose heerst in Chili op schrikba
rende wijze. Ruim 10 pCt. van de sterfte-
gevallm neemt dese ziekte voor haar reke
ning.
Het culturele peil te veel lager dan bij
ons. Hier komen bijna geen volwassenen
voor, die niet lezen en schrijven kunnen.
Maar in 1930 waren daar onder de 15- tot
19-jarigen 16.13 pCt. vrouwen en 1757 pCt.
mannen, die analphabeet waren. Van de 30-
tot 29-Jarigen waren analphabeet: 20 88
pCt. vrouwen en 17.88 pCt. mannen en van
de 30- tot BO-jarlgen 90.84 pCt. vrouwen en
23.79 pCt. mannen.
In Chili werkt 23.1 pCt. van de bevolking
in de industrie (Nederland 372 pCt.), land
bouw en visserij 94.8 pCt. (Nederland 20.6
pCt), mijnbouw 5 3 pCt. (Nederland 1.8
pCt.), Het land te arm en het te aangewe
zen op een groot uitvoeroverschot.
Het spreekt wel haast van self, dat men in
een land met lage prijsen en lage lonen met
enige duizenden Hollandse guldens een vrij
geseten man te. Dat heeft de Chileense re
gering wel begrepen en zij heeft, teneinde
de eigen bevolking tegen woeker te bescher
men, besloten, dat aan vreemdelingen geen
grond mag worden-verkocht
De ups en downs van t economische le
ven zijn In Chili van geringe betekenis en
men zal er dus met geringer risico dan el
ders Iets kunnen beginnen ate zelfstandig
ondernemer. Maar men bedenke daarbü,
dat dit zo goed als het enige voordeel te,
dat het bezit van Nederlands geld mee
brengt. Voor groot optimisme bij vestiging
in Chili te dan ook stellig geen reden.
aanspraak meent te kunnen ma
ken op schadevergoeding, moet u dit aan de
rechtbank opgeven. Al zou ik willen, ik ben
toch in het geheel niet bevoegd, om uitbeta
lingen te doen, voor welk doel dan ook.”
„Waar te senhor Gonzales?”
De curator lachte.
„Ja, ate u ons dkt soudt kunnen vertel
len, zou ik u onmiddellijk duizend pesos ge
ven. Maar hu is jammer genoeg naar het bui
tenland uitgeweken zonder adres achter te la
ten.
streven, in het belang van de waarde van
het Mulo-dlploma, onjuist.
De heer Van Gaasbeek zou een schoolher
vorming wenschen, waarbij *He leerlingen
na het verlaten der lagere school naar een
vierjarige Mulo-school zouden gaan. In die
Mulo-jaren zou men de leerlingen, die voor
verdere studie geschikt zUn, kunnen selec-
teeren en de nyddelbare school zou met
korteren cursus kunnen volstaan. Het mis
lukken van leerlingen op de H.B.S., wat
thans nogal een» voorkomt, doordat se zich
niet vlug genoeg aan het vakleerarenstelsel
kunnen aanpassen, sou daardoor voorko
men worden.
matroosje betuigden hun dankbaarheid aan allen, die hen
zoo goed hadden geholpen. En Keesie verklaarde plechtig,
nooit vtech meer te zullen opeten. Met een „lang zullen ze
leven” gingen ae heen.
„Ik heb lederen morgen minsten» een
kwartier noodlg cm mijn haar in orde
te brengen”.
„Bü mij gaat bet vlugger, ik haal er
alleen de stofdoek overheen!"
„De heer Van Gaasbeek zei ons, dat niet
minder dan 15000 candldaten aan de (door
particulier initiatief ontstane) Mulo-exa-
mens deelnemen, en zag daarin een bewijs,
dat zeer vele ouders op het Mulo-onderwijs
en het Mulo-dlploma gesteld zijn en daar
voor moesten grondige motieven, ten aan
zien van de bruikbaarheid van dat diploma,
bestaan Het percentage bij de Mulo-exa-
mens afgewezenen blijft beneden 10 pCt.
De examinatoren zijn menschen van het
Mulo-onderwij» of oud-onderwijzers bij dat
onderwijs
A| I I? A op dit blad Mto ingevolge de veraekeringsvoorwaardentegee p 7CA bfl levanetange griieele «xigeschfktbeM tot werken doe» p Ml een ongeval M p OCA
«al «I iTxAxSvxl V1 VO ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen f dUa" veritas van beide armen, beide beenan of beide oogen UVs" doodeWkan afloop V «DU»"
ren de transatlantische Oceaanreuzen tot aan
Rosario, om daar de schatten uit de binnenlan
den In te laten.
Egon Dornbusch was nu in de beste stem
ming. In den zesendertigjarigen man school
nog een goede doste zucht naar avontuur en
bovendien was hij niet vrU van fatalisme. HU
had het elgenlük weinig opwindend gevonden,
in Argentinië op een krukje voor een teekenta-
fel te zitten.
Nu. de avonturen schenen te komen. Eerst
dat dwaze huwelük. nu een reis, het onzekere
tegemoet Toen hü 's avonds van zjjn zwerf
tocht terugkeerde, gaf de portier hem het
spoorkaartje en Egon betaalde zijn rekening.
Nu had hU nog ongeveer tien pesos in zijn
hand nog geen twintig mark. HU genoot
met een uitstekenden eetlust van het voor-
treffelUk diner. HU moest in voorraad eten.
Toen ging hU gemakkelük tn een hoekje van
zUn coupé zitten, sloot de oogen en liet zich
verder voeren door den nacht Den volgenden
morgen was hü in Santa Fé.
Kort na zevenen zat Egon alweer in den trein.
Enorme bosschen; dan weer groote stukken
bouwland, armoedige, kleine stations schu
ren van gegolfd plaatijzer, waarnaast reusach
tige stapels volle korenzakken waren opge
tast dikwüls In de verte een groot gebouw,
dat soms aan een kasteel deed denken. Precies
op tüd ’s middags kwam hü in San Chrtetobal
aan en door het verechrlkkelüke schokken van
den wagon voelde hU zich als geradbraakt. Erg
betrouwbaar zag het er hier ook niet uit!
(Wordt vervolgd)
Als men aanneemt, dat van elke wille
keurige groep van honderd leerlingen der
hoogste klas lagere school van maatachap-
pelUk niet te eenvoudig milieu 15 te onbe
gaafd zUn voor krachtig Intellectueel voort
gezet onderwUs en 15 In alle richtingen
zeer begaafd, die men dus zonder be
zorgdheid naar de H.B.8. of naar het Gym
nasium sturen kan, dan blUven er 70 mld-
delmatigen van hooger en lager orde over.
Een aantal daarvan komt in aanmerking
voor nUverheids-, ambacht»-. kunstnijver
heid»- en andere scholen. De overblUven-
den, zegge 40, voor de Muloscholen en de
practUk vat dit niet geheel juist op, door
een te hoog percentage naar HBS of Gym
nasium te dirlgeeren. Vandaar het groote
verloop van die scholen: men mag het aan
tal leerlingen, dat het einddoel der school
niet in den normalen tüd bereikt, of de stu
die afbreekt om elders te gaan, zeker op
50 pCt. taxeeren, zoo niet hooger. Dat te
een misstand, die opgeheven moet worden.
Men kan hier kinderen, van wie het twU-
felachtlg te, of se op de Mulo-school mee
kunnen, hun neus zien optrekken, als ze
den raad krUgen, daarheen te gaan, wUl de
H.B.S. te moellUk voor hen te. En dat, ter
wijl er jongens met Mulo-dlploma »Un, die
het economisch heel wat verder gebracht
hebben, dan anderen met einddiploma
H B S. Een der moellUkheden van dit laat
ste diploma te, dat zUn bezitters aan een
te aanvaarden betrekking wel eens te hooge
maatschappelUke etechen stellen; een di
ploma H.B.8. te niet steedg.SMn gelukkig
bezit. Men mag er zich we! edn» op*!*z&i-
nen, of het iflet tijd wordt, het Mulo-onder-
wUs in vele gevallen de voorkeur te geven
boven de H B S."
De inspecteur te van oordeel, dat vele leer
lingen. die naar de H.B5. gaan en er te
leurstellen, op *n Muloechool op hun plaat»
zouden zijn, hetgeen wel grooteren toeloop
naar het Mulo zou teweegbrengen, maar
het onderwUs in totaal niet duurder maken,
daat’dé H.DH^Ipedkooper sou worden.
HU noemde het hier en daar bestaande
▼erlangen om van het Mulo-examen een
schoolexamen te maken, doch achtte dit
Dat een groot percentage der leerlingen, die
tot de eerste klasse dar H.BB. toegelaten wor
den. t eindexamen niet bereikt, ma al vele tien
tallen jaren geleden bekend. Sindsdien te uit
noodzaak en maatschappelUke behoefte de
H.B.8. A In het leven geroepen; maar voordat
het zoo ver was, had het (MJUL.O. zich reeds
sterk ontwikkeld en wa» bet Mulo-dlploma een
.aeml-officleel” papier geworden. Aldus Fr. v.
R., die naar aanleiding van een onderhoud met
den rUksgecommltteerde voor het Mulo-onder-
wUa den heer R. v. Gaasbeek, het volgende
schrUft in het Alg. Handeteblad:
Wat hielp dat? HU kende hier geen mensch.
Als niet toevallig de fabriek van Gonsales een
spoorlUn had moeten bouwen en hU ate gewe
zen genie-offlcier daarvan verstand had
had
Misschien kon hü nu baanvakarbelder
den. maar waarschUnlUk zelfs dat niet,
leunde nog steeds achterover In zUn clubfau
teuil en stak zün laatste sigaar aan. Daar was
hem iets Ingevallen. Günter Schllephacke!
NatuurlUk, diens schuld was het toch felte-
lUk. dat hU zoo snel besloten had. naar Argen
tinië te gaan. Dat wil zeggen, Günter wist er
niets van. Toen de wereldoorlog IndertUd ten
einde liep, waren ze beide jonge officieren ge
weest. Günter Schllephacke trok direct naar
Zuld-Amerika. terwUl hU in alle mogelUke fa
brieken bleef rondhangen, om steeds wea als
de jongste met schitterende getuigschriften van
de lUst afgevoerd te worden. Een jaar geleden
had Güntef Schllephacke hem geschreven, fiu
had geluk gehad, zat ergens op een farm, eerst
als volontair, toen als majordomo, nu blUkbaar
als schoonzoon, in ieder geval scheen hU zUn
bedje gespreid te hebben.
„Kerel, kom toch naar Argentinië hier Is
wat te beleven.” had hU geschreven.
Egon knielde voor zUn koffer neer en wfielde
in de papieren, die onderin Uagen.
..Waarachtig, daar te de brief."
HU ontcUferde het adres van den afzender
Don Gttnterio Schllephacke. Santa Theodora, geen tegenbericht kon komen.
Estaclon San Chrteobal. Santa Fé Argentinië.
Waar was de kaart? Een menach moest toch
maar boffen. breed» reusachtige rivier Parana. Hierop voe-
bU en haar haat verdween gaandeweg. Sinds
zeven jaar had se al niet» meer van hem ge
hoord. ZU was er zeker van, dat hU niet meer
terugkwam. Nu wa» ae 42 jaar en reed» hier en
daar vergrtjad.
Juffrouw....
Goeden avond. Albert. 1
meer noodlg.
Juffrouw, zei de knecht, ik wou u z»g-
Dornbusch was weer In zUn hotel. Dit keer
had hU overal den weg gevraagd en was hU te
voet teruggekomen. HU zat in een fraaie club
fauteuil en staarde voor zich uit. Gisteren had
hU de kleine Beate nog verwUten gemaakt, om
dat ae zoo lichtzinnig een betrekking had aan
genomen op een advertentie en nu had hU zelf
een nog veel grootere domheid begaan. Alle
duivels, neen, dat was niet waar! HU kon toch
niet vermoeden, dat de groote machinefabriek
plotseling failliet zou gaan? Nu zat hü in de
klem; nu was Beate Serenus met haar dui
zend mark-blljet er veel beter aan toe dan hü
met zün paar losse centen. Hü moest nadenken
en vlug een oplossing vinden. HU moest zün
pension voor een vollen dag betalen. Dat was
twintig heele peso». HU maakte zün koffer
open en haalde er zün reisgids uit.
..Rosario, op één na de grootste stad van Ar
gentinië, tweehonderdvüftlg duizend inwo
ners.”
Heeft de juffrouw niet» meer noodlg?
Neen, dank je, Ida. Is Albert al opgestaan?
Ja, die is op de binnenplaats, juffrouw.
Moet ik hem roepen?
Neen, hU zal wel komen. Wel te rusten, Ida.
Wel te rusten, juffrouw.
Allen gingen vroeg naar bed, In het groote
huls aan de rivier. Alleen de molen bleef tot
laat in den avond door snorren. De „juffrouw"
wa» meesteres over alle»: over de landerüen en
de boaachen, over den molen en de melkerü
Tientallen boeren waren In haar dienst.
De juffrouw wa» een dame van 43 jaar, nn
middelmatige gestalte, met een ernstig gezicht,
niet knap, maar prettig. In haar manier van
doen had ae iet» mannelüks. maar zonder hard
heid Integendeel, veeleer gul en bartelük. Ze
glimlachte büna nooit, maar treurig leek ae
niet. Wees geworden, toen ae nog maar een klein
meisje was, had ae al de zwaarte van haar erf
deel op haar schouders woelen rusten en al heel
gauw had ae er smaak tn gekregen, het land
goed te beheeren niet alleen, om zich niet
te laten bedriegen, maar ook uit lust, om te
werken. Ze Interesseerde zich voor alles en had
ook overal verstand van. En het was ook aan
haar te danken, dat het landgoed na verloop
van tijd het dubbele opbracht.
De meer w-lgestelde jongelui in den omtrek
hadden van zich laten hooren, kennelük met
huwelijksplannen. Maar ze hadden het zich niet
al te veel aangetrokken, dat ae afgewezen wer
den de juffrouw bekoorde feltelUk alleen door
haar rükdom. t Zou elgenlük géén leven zün.
bü een vrouw, die zóó weinig vrouw was, die
zélf over alles ging en zelf boekhield!
Op een avond kwamen twee heeren uit de
stad, die een tochtje op de rivier maakten. Ze
vroegen, of er een logement in de buurt was. Ze
hadden gedacht; dat ze vóór den Avond de mon
ding van de rivier hadden kunnen bereiken,
maar hadden zich daarin enkele uren vergist.
Het waren jonge, vroolUke mannen.
Neen, er was geen logement dicht in de buurt,
maar de juffrouw bood hun gastvrUheld In een
der gebouwen, met de haar eigen, ernstige har-
telükheld. Een van de beide jongemannen kwam
eenlgen tUd later terug. HU was journalist. HU
sprak goed en glimlachte nog beter. De juf
frouw werd verliefd op hem. Ze wist, dat hü
arm was. maar ze dacht daar niet verder bü.
dan dat ze hem een zéker bestaan zou geven.
Zoo handig ate de juffrouw in zaken was, zoo
onnoozel was ae in de aangelegenheden des
harten.
Weldra verloofden ae -zich. HU heette Robert.
HU was verstandig en vroolük. maar niet slecht.
Hü nam zUn intrek bü een van de onderhoorlgen
van de juffrouw en kwam dagelüks over. Hü
wilde haar helpen bü haar werk en ondertus-
schen artikelen schrüven.... Maar de juffrouw
schudde het hoofd, wanneer hü over zaken be
gon en dat kwetste hem diep. En hoewel ae In
nig van hem hield, scheen ze bovendien zün
artikelen niet voldoende naar waarde te schat
ten. Ze leek er niet eens trotsch op te wezen, als
ae zün naam gedrukt sag. Wat een vrouw! En
toch was ze niet dom en heelemaal niet af-
stootend.... Maar ae kon het niet hebben, dat
hü genoeg kreeg van dat Al te rustig leven. Ze
kregen er woorden over. Hü iel, dat hfl het niet
meer uit kon houden, dat hü dood ging.... En
hü vertrok.
De juffrouw glimlachte bitter en maakte haar
gewonen rondgang over het landgoed, dat niet
doodging en dat zü den man had aangeboden,
dien ae liefhad. Geruimen tüd hoorde ze
niet» meer van hem. Maar nu kocht ae couran
ten en las zün artikelen. Ja. hü kon schrüven
maar wat was hU oppervlakkig in vele dln-
eidMI. als ze aan hem dacht.
kern; ze had nooit van
een ander gehouden. Maar ze was te trotsch,
om let» te laten blüken. Ze dacht, dat hü s*n
arme bestaan wel ééns moe zou worden en naar
bet vredige huls aan de rivier zou terugver
langen.
Zoo gingen drie jaren voorbU. die haar ont
zettend lang schenen, maar die ze zou kunnen
vergeten, ate hü terugkwam. Op zekeren dag
schreef hü haar. ZU antwoordde niet. Then
schreef hü nog eens; hü vroeg haar vergiffenis
en deelde haar mede, dat hü terugkwam; ot ae
wilde telegrafeeren, als zé hem niét wou zien.
Ze telegrafeerde niet.
Op een zomeravond kwam hü terug. Hü was
m»t zoo vroolük als eerst. Misschien had hü
veel geleerd en sou hü voor heel zün verdere
leven tot rust gekomen zün. Zü schonk hem
vergiffenis. Op dien avond zei hü:
Al de vrouwen uit al de steden van de heele
wereld zün niet», bü jou vergeleken
DAt geloofde ze niet van hem. ZU begreep,
dat er een massa onzin geschreven werd, tot
men t óók leerde zéggen! Maar ze hield van
hem, hoewel haar trots niettemin gekwetst was
*-* - -
voor altüd den
gaan. Maar ze
_TTanneer wü het onderwerp: „Schoolver-
VV zulm” aan de orde stellen is het geens-
T sins onze bedoeling d» cüfen die
daarover dook de afdeeling OnderwUs van bet
Centraal Bureau voor de Statistiek worden
gepubliceerd te bespreken, doch wenschen wü
de ouders er attent op te maken, dat dit
euvel zoowel voor school als hute zooveel
moellUkheden met zich medebrengt.
Schoolverzuim Immers te zoowel voor d»(n)
desbetreffende (n) leerling (e) al» voor den
normalen gang van zaken in de schoolklasse
dikwüls geweldig nadeelig. Het feit, dat het
geen er zoo dagelüks behandeld wordt, telkens
veer steunt op hetgeen voorafgegaan te, laat
feitelük geen schoolverzuim toe. De leerling
die een schooled absent was, zit meestal den
volgenden dag al met: .Münheer. ik ben er niet
bU geweest!", waarop dan de ddderwüzer zün
les moet onderbreken om het een en ander In
het kort nog eens te herhalen. De andere leer-
üngen kunnen weliswaar van deze repetitie
mee-profIteeren. doch wanneer de stof in
middels goed verwerkt hebben, Is dit voor ben
meestal een letterlUk „vervelend” geval, dat
Biet bevorderlük U voor de regelmatige aan
dacht, wül het .aantrekkelüke element” goed
deels voor hen niet meer aanwezig te. Komt
moists zelden, slechte bü uitzondering, voor,
dan aal het zooh vaart niet loopen, doch anders
wordt dit wanneer zulks regelmétlg en met een
péér leerlingen het geval te. De onderwüzer
kan dan het belang van de geheele klasse niet
opofferen aan een paar enkelingen; hü weet,
dat órde en rust in nauw verband staan met
den ordelüken gang van zaken, die nu eenmaal
in een gemeenschap (wat een klasse óók te)
van noode te. Een les onderbreken te dan uit
den booze met het oog Op de verveling der
anderen, hü zal dan die .absenten” straks b.v.
tijdens het schriftelük werk weer „bü” moeten
helpen, doch ook dit gaat niet altüd even han
dig. Immers de tegenwoordige onderwüzer met
de overbezette klas komt al handen te kort
om den „zwakken leerlingen" zün geregelden
steun te biedep. De „absenten" loopen op die
manier dus kans op .achterop raken”, vooral
wanneer het afwezig zün veelvuldig voorkomt.
Onderwüzer» zün per saldo ook slechte men
schen, die niet meer kunnen verwerken dan
kunnen.
Zün meerdere leerlingen tegelük afwezig, zoo-
dat de klasse hiaten vertoont, dan zal de onder
wijzer er niet licht toe overgaan, nieuwe
stof, een nieuw geval te gaan behandelen en
bespreken. Hü wacht dan liever tot morgen,
als de anderen er ook weer zün, waarmee het
onderwUs van de geheele klasse dus geremd”
wordt. Dit kan de leerkracht natuurlük óók
niet stééds toepassen, daar ook hü zün „tasta"
beefL Hü moet zün program, zün leerplan, zün
stof, dl» voor een bepaald jiar te vastgesteld,
afwerken en doorkomen, anders toch kan het
onderwUs van het volgende leerjasu niet naar
behooren daarop „aamsluiten”.
Schoolverzuim te «tan ook een echt euvel,
waartegen niet genoeg gevochten kam worden.
Uiteraard zün er natuurlük „verzuimen” waau-
aan niet te ontkomen te, aooals ziekte vsm het
kind of de hutegen<x>ten, welke de Leerplicht
wet dan ook als .geoorloofd" vermeldt, doch
dit neemt niet weg, dat tallcxne, eveneens wet-
telUk-geoorlcnfde, schoolverzuimen met een
tikje medewerking van de züde der ouders tot
een minimum zün terug te brengen. B.v. Jan
moet naar den dokter, doch gaat po» tegen bet
sluiten gan het spreekuur en komt «tan wegens
het groote aantal wachtende patiënten zóó laat
aan de beurt, dat het een heelen ochtendachool-
^of^ütaÜ
kunnen zün.
Dikwüls ook treffen wü ouders aan, die hun
kinderen gemiddeld eens of tweenuuü per week
thuishouden om „op te passen”, wül moeder
„uit werken” moet of om andere redenen niet
thuis kan zün. Weliswaar verkeeren zulke
ouders in dergelijke omstandigheden, dat de
armoede hlerbü dikwüls ate de ncxxl van het
gezin de wet breekt, maar wü ontkomen toch
niet aan den Indruk, dat een deel van hen met
wat meer overleg, b.v. door eens een beschik
baar familielid te vragen, een en ander aou
kunnen doen verminderen. Zoo dikwüls moeten
w(j belaas constateeren, dat de kinderen er
de dupe van worden, dat zü door het herhaal
de afwezlg-sün het niet verder brengen dan
een 4e of 5e leerjaar, hetgeen hun later een
voortdurenden strüd om het bestaan kan be-
torgen, erger dan was noodlg geweest.
*bngeoorloofd schoolverzuim te natuurlük
altüd te veroordeelen, wül er «tan eenvoudig
sprake te van ontduiken der Leerplichtwet.
Dese gevallen worden door het Hoofd der
school ter kennis van de Inspéctie gebracht,
die se ter verdere, dikwüls gerechtelüke, behan
deling doorgeeft Waar wü echter onze lezer»
tot de goedwillenden rekenen, zullen wü er
hier niet vertier asuutacht aan besteden, doch
een enkele opmerking ten dienste van hen die
met een en ander nog wel eens „.nonchalant”
zijn, mogen wü in dit verband nog geven.
Wanneer er nl. een huteelük feestje van be-
teekenls plaats heeft zooals een bruiloft, een
prlesterwüdlng of een andere niet-alledaagsche
gebeurtenis: een begrafenis, een büzonder
reisje niet dus een simpele verjaardag of
k» Iets kan een kind „verlof” van school
bekomen. Nu treffen wü wel eens ouders aan,
die dit „verlof’ nemen, en dan nadien het
kind een boodschap medegeven, «lat het voor
die en die gelegenheid de school verzuimd heeft
Dit is natuurlük niet juist, want „verlof dient
gevraagd” te worden en het staat aan het
Hoofd der school ter beoordeellng of hU het
gevraagde verlof zal kunnen verleenen of aal
gen. dat er een meneer te....
Bleek en somber ree» se overeind. Een oogen-
bllk kwam bet verlangen bü haar op. hem met
stokken te laten wegjagen....
Zwügend keken se elkaar aan, na seven jaar.
Hü >eer verouderd, veel meer dan zü. dl»
gewoon wa», In de open lucht te verkeeren. Hü
was mager en gerimpeld, hoewel hü maar twee
of drie jaar ouder was. dan zü- Misschien was
hü ziek geweest. Ze wilde het hem niet vragen,
omdat ze geen medelüden met hem wou heb
ben omdat se hem beslist wou baten.... Hü
was ook slecht gekleed, iet» wat vroeger nooit
het geval was gejreest.
Wat wil je? vroeg aé op harden toon.
Niets. Anna, antwoordde hü kalm. Ik
ben alleen gekomen, omdat ik je wou terugzien
dAArom alleen. Verscheidene jaren zün er
ditmaal overheen gegaan...,
Zü haalde de schouders op, maar velde niets.
JU bent niet |ini t
veranderd, ging
hü voort, maar
ik wél. Ik ben
niet gekomen, om
je wat te vragen,
Anna. Daar hoef
je niet bang voor
te wezen.
Ik heb je nooit wat geweigerd, ael ze hard.
Dat weet ik. Anna. Ik schaam me niet, je
dat te bekennen En geloof me, dat Ik er, in uren
van wroeging, dikwüls met schaamte aan heb
teruggedacht. Je kon het niet weten, maar toch
te het aoo. Deze laatste jaren ben Ik selfs In de
verleiding geweest, om je te schrüven, juist om
je let» te vragen. Ik had weinig werk en moest
mün vrouw en kind onderhouden....
ZU keek hem niet aan. Hard en bleek zat se
voor de tafel
Ik had niet den moed om je te schrüven,
ging hü v«x>rt. Ik had niet den moed, om je
verachting te trotseeren.
Toch haul je ‘t moeten doen, zei ze nu.
Ate je diArvoor gekomen bent, zeg me dan. wat
je noodlg hebt alsof ik niet je.... verloofde
wa», maar gewoon een vrouw, die geld beeft.
Zeg me, wat je ncxxiig hebt en ga dan heen.
Ik heb je geld niet meer noodlg, Anna.
Mün vrouw te kort na ons hUWelUk gestorven.
En het kind....
Langen tüd sprak hü niet.
En bet kind? vroeg se.
Het kind te óók dood een week ge
ledenbracht hü uit.
De juffrouw sprak niet. Zü had zich over de
tafel gebogen en keek naar een paar papieren,
maar zonder se te zién.
Een kind een jongen misschien! Aan sóó
iets had se nooit gedacht. Zü had er nooit veel
tüd voor gehad. ZU had alleen maar haar land
goed beheerd, om te zorgen, dat alles goed ging
en ze was voldaan, dat alles ook goed ging.
Maar een kind. huiselUk leven dat ging heele
maal buiten haar gewone denken om. Iets héél
ongewoons en misschien Iets héél moois....
ZU keek hem aan. HU sat daar tegenover
haar en leek heel klein en gedwee. Zü begreep
het. De stormwind had hem gezwiept, zooate hü
met de boomen doet en hü had weerstand ge
boden, maar was gebogen.
Heb je al gegeten? vroeg se, zonder hard
heid in haar stem. Wil je wat hebben?-
Ik wil niets hebben, antsroordd» hü- Ik*
wou je alleen maar groeten en «tan weer weg
gaan.
Ze had het gezegd, vóór ze het elgenlük wist,
zonder hem aan te küken:
Ik begrüp niet, waarom ja sseer weg moet.
Hü antwoordde niet. Hü keek haar ook niet
aan. HU wist niet meer, wat hü zeggen moest.
Ze hief het hoofd op en keek naar hem. Mis
schien had hü In de straten van een verre stad
gewandeld, met het jongetje aan zün hand. HU
had er ook een stukje speelgoed voor gekocht,
van een paar centenAls ze het geweten had,
zou ze een heele lading gestuurd hebben
Hü bad <x>k nachten aan het bedj» van den
kleine doorgebracht en gehoopt, en geweend.
Zulke dingen had zü nooit m haar leven ge
kend. En omdat zü van zulke dingen niets af
wist, had hü haar misschien geminacht en in
den steek gelaten
Zü stond op en begon de kamer op en neer
staan. Ja, ae
hlen hield ae
Wat van dit so ver verwUderde land di
rect opvalt, te, dat er geen werkloosheid
van enige betekenis heerst. Men vergelüke
slechts de gemiddelde cUfers van 1937:
Chili 466200 Inwoners en 3344 Aanvragen
om werk. Nedertand 8257.000 Inwoners en
368.909 aanvragen om werk.
In 1933 te het werklözenaantal van Chili,
als gevolg van de crisis in korte tüd snel
gestegen. Het kwam boven de 100.000. Een
jaar later nam het echter weer even snel
af en een periode van langdurige werkloos
heid als bü ons heeft men daar nooit ge
kend. Werkgelegenheid te er dus in Chili
genoeg.
Een andere vraag te, of Nederlandse emi
granten zich sullen kunnen aanpassen aan
de sociale en culturele toestanden in Chili.
Levensmiddelen zün in Chili niet duur. In
October 1936 kostte In Santiago één kilo
witbrood 92 cent, tarwebrood 13.7 cent, rüst
30.6 cent, macaroni 132 cent, eerste soort
rundvlees 43.1 cent, vet 482 cent, boter 77.7
cent, aardappelen 28 cent, suiker 12.6 cent,
koffie 78.4 cent, thee 189.4 cent, enzovoort
Een aantal van deze prüzen zullen, voor
ons gevtjel, selfs laag zün. Maar om de toe
stand goed te kunnen beoordelen dient men
er de lonen van de arbeiders naast te zet
ten.
Welnu deze zün laag en In vergelüklng
met Nederland zelfs zéér laag. Er wordt al
gemeen 48 uur per week gewerkt. Als men
nu de weeklonen vergelükt met de prüzen
der levensmiddelen, dan zal men zien, dat
iden In Chili, niettegenstaande de lage
prüzen, In annelüker omstandigheden aal
moeten leven dan In ons land. Boventllen
moet men er rekening mee houden, dat men
een groter gedeelte van het loon dan bU
ons voor buur zal moeten uitgeven.
Dat het in Chili niet al te rooskleurig la,
blükt ook uit de sterftecüfers. In de vüf-
jarlge periode 19321936 stierven in Ne
derland per jaar en per 1000 Inwoners" 88
’’f-fAenêét*. J'TA Chl» stierven er echter 252!
In de leeftüdsgroepen tussen 20 en 34 Jaar
te de sterfte In Chili vier maal zo groot als
bü ons en daarbü moet men bedenken, dat
brleksgebouw, waar de auto stilhield, maar tot
zün verbazing waren de ü^eren poorten geslo
ten en was er nergens een mensch te zien. Aan
de andere deur hing een bord, waarop te lezen
stond, dat dit de kantoorlngang wa». Daar sat
een portier en Dornbusch vroeg:
.4» senhor Gonzales te spreken?”
De man antwoordde met een geweldigen om
haal van woorden, die Egon niet verstond en
wees naar boven. Ook hier was alle» leeg en
doodstil. HU klopte aan verscheidene deuren,
eer hü een antwoord hoorde. Tenslotte trad hü
een kamer binnen, waar een oude man over
boeken gebogen zat.
„Senhor Gonzales?”
Gelukkig bleek de man wat Dultsch te spre
ken.
,J>e firma Gonzales te acht dagen geleden
failliet gegaan. Ik ben de curator."
Het was Egon Dornbusch, alsof de bliksem
voor zün voeten insloeg.
.Maar Ik ben hier aangenomen voor
betrekking.”
„Ik weet het. senhor. Ik heb uw contract
hter bü de acten. Maar daar de firma in staat
van faillissement te en u eerst vandaag In be
trekking soudt komen, kan Ik niéts voor u
doen.”
,Jk sta nu echter zonder eenlg middel
bestaan in Rosario.”
„Dat te heel jammer, maar ik ben slechts
ambtenaar. Het spüt mü. maar ik kan er niets
aan doen...,”
„Ik moet toch zeker eenlge schadever
goeding....”
Ze wist niet,jêAt se ditmaal sou doen, om hem
lu»U te ontnemen, om weg te
had niets anders, dan haar
landgoed en haar verlangen om te werken, op
dat hü het eenmaal met haar zou deelen en
nooit meer zou heengaan.
Doch Robert ging wéér heen Ze was er niet
verrast over. Ze had zün lusteloosheid en zün
verlangen gezien, reeds enkele weken na zün
terugkomst en toen was ze beginnen te wan
hopen, of se nog tets kon doen, om hem terug
te houden.
Ga. zei se slechts, maar kom ncxiltmecr
terug. Ik wil je nooit meer zien
Als hü weg te, dacht se bü sichself. sol
ik hem haten en verachten en sóó aal ik hem
vergeten.
Hü was het, die zich gekrenkt voelde. HU
sloeg de deur achter zich dicht, toen hü weg
ging. *- Een tüdlang was de Juffrouw hard en
koud toot Iedereen. Maar de jaren gingen voor-
Egon Dornbusch liet de rondgestrcxiide din
gen uit zün koffer liggen en liep naar beneden,
naar den portier.
„Hebt u een spoorboekje?"
„Natuurlük."
„Kunt u mü ook zeggen, waar het station
San Chrtetobal ligt?”
,Jn Santa Fé of In Entre Rios?"
„Santé Fé.”
De portier keek het spoorboekje na.
„Vlak bü te het. Ate u *S avonds om elf uur
uit Rosario vertrekt, bent u den volgenden
middag om half vüf al In San Chrtetobal: het
is maar een kleine zeventien uur. Wilt u daar
heen?”
„Kent u misschien de farm Thetxlora?”
„Ik heb er wel eens van gehoord die
heel groot en mooi."
„Kent u den bezitter van de farm?"
„Tot mün spüt niet."
„Wilt u mU een sp«x>rkaartje bezorgen;
moet er nog vandaag heen.”
„Uitstekend, münheer.”
Egon Dornbusch was met in sün humeur.
Natuurlük sou Günter blü sün, hem terug te
zien.
Argentünstüie gastvrijheid, dat sprak vanzelf.
Misschien wist hü raad.
Telegrafeeren? Natuurlük. De estaneta lag
bepaald kilometers van het station af. M^ar pas
kort voor het vertrek telegrafeeren. sotxtat er
moeten weigeren, in de meeste gevallen sal
het verlof inderdaad verleend worden, alleen
wanneer het daardoor te ontstane schoolver
zuim als niet ge«x>rl<x>la moet worden aange
merkt, zal de beslissing steigerend uitvallen.
Ouders nu, die „verlof nemen”, ook al sou «Ut
verlof achteraf beschouwd. Indien gevraagd,
toegestaan zün, maken zich schuldig aan on
geoorloofd schoolverzuim. Deze noncha
lance, aldus de Commissie tot wering van
Schoolverzuim, wordt voortaan niet meer ge
tolereerd I
mevrouw?”
-Die blüft voorlooplg** nog hier.”
MTegen den middag kwam hü in Roearlo aan.
merkte hü eerst, hoe moeilük het voor hem
•“.zich te redden met de paar Spaansche
’oorden, die hü kende. Hü trad op een auto
we.
••Hotel Aleman.”
De man knikte begrijpend, reed door een
“"“1 prachtige groote-stadsstraten en hield
josiotte stil voor een deftig uitziend gebouw.
*~rnousch kon onmogelük met zün koffers
““r de fabriek rüden. Hü nam dus een kamer,
a de prijs heel wat hooger was dan In
nos Aires; daarna ging hü eten en nam hü
r “rt auto. Ditmaal kon de Dultsche por-
k Co sdre* dPSeven van de firma Gonsales
Gedurende den
dag In hotel
«hu
Jto honderd r
breet Hoe onaangenaam het «x>k
i om
rit ging hü narekenen. Die
Jousten, de rete naar Rosa-
het pension In dit hotel dat alle»
be^^^yd mark^ verslonden, de helft van
*0OTKhot®^enlUn nleuweB^«^et««1
»a» een groot »n indrukwekkend
*u, hü
Sat
kükj» te kunnen nemen In de onderwaterache grotten
holen. V«x>r de spleet werd halt gehouden. Keesie en
Na een prachtigen rit bereikte men eindelük de spleet, waar-
«toor Keesie en bet matroos je waren cesaan. can <x>k een» een
en
het
