De avonturen van een 'verkeersagentje
St. Willibrordusgesticht te
Heiloo
M--
EERSTE STEENLEGGING
MARKTEN
wISuu!^
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1938
4
STOOMVAARTLIJNEN
boetend
Optimisme overwint
Droogontametting
f
By het hoofdgebouw
r
Het eerste in Nederland
Een grootech werk gaat voltooid
worden
Hoe verkrijgt men gezonde
gladiolenknollen?
Ontsmetting van tarwe,
gerst en rogge
ONTSMETTING VAN POOT-
AARD APPELEN
te
et
R. K. SOLISTENCONCOURS
TE HOORN
a
t
werd Zondag het ckib-
dholtand over een af-
te
J.
te
r-
>p
o;
er
ar
b
ui
MEDEDEELINGEN PLANTEN-
Z1EKTENK. DIENST
N atontemetting
Clubkampioenechap van
c.
Een oorkonde
I
Ter verbetering van de opkomst en ter be-
meer
Norden-
M*r
st kan alleen be
Hierdoor gaan
1
P
Vette
als
i.
i
van
de
3.
3.
3
X
X
r
Het R.K Dtlettanten-muziekleven in ons land
heeft rich de laatste jaren in steeds breeder,
banen ontwikkeld. In bijna alle bisdommen be
staan krachtige organisatie», vooral op instru-
De ambtenaar van den Planten-
ziektenkundlgen dienst.
m Wie <*t borg
voor tech ziet
moet i x t r a
voorzichtig
zijn, want hij
nadert 'n voor-
rangsweg (óók
bet verkeer
van links laten
vóórgaan!)
ot
al
4.
Ie
la
it
>4
r-
ir.
3
0
11-
3.
b.
I-
1
h
i»
k
Hebe.
gestroom.
el
J.
1
Op een rustig piekje gekomen, waar overigen» geen viach
was te zien, besloten zü een slaapje te doen. Dat hadden zü
dan ook wel verdiend, na alles wat ril hadden medegemaakt.
Daar hun adem als blaasjes in de hoogte ging, dacht een
vlaacher, dat hier wel wat viach kon zijn. Bovendien aws hst
een rustig plekje.
amploengghgp
stand van 85 KM verreden, waaraan door een
achttal vereenigingen werd deelgenomen.
De uitslag hiervan la; 1U Champion. Am
sterdam in 1 uur M mln 35.4 sec (in deze
ploeg zaten o.a. de renners Engel, de Hoog, Wü-
denes. Anneesei; 2 Excelsior, Amsterdam in 2
uur 3.4 sea; 3 de Bataaf. Halfweg in 2 uur 4
mln. 1 sec.; 4 DTjB.. Zaandam, in 3 uur min.
en 25 sec.; 5 Gazelle, Amsterdam in 2 uur 7
min. en 3.4 sec.: 8 Germania, Amsterdam in 2
uur 7 mln. en 13.4 sec.
apparaten vlug en
steeds een trommel.
oplossing tot het zaad gedurende het rond
draaien plaats heeft. Is dit niet het geval, dan
heeft men groote kans op ongelijkmatige ver-
deellng van de vloeistof over het zaad en op
samenkoeken.
Bü toepassing* van de machinale omschep-
methode kan de hoeveelheid vloeistof per H.L
iets geringer genomen worden, b.v. H 4. 1 liter.
Men ga hiermede echter niet te ver. Voor zaad
bestemd voor bezaaiing van perceelen, die ter
keuring zullen - worden aangegeven, gebrulkc
men, ook bü de machinale omsch.epmethode, ze
kerheidshalve de gewone bü de omschepmethode
opgegeven hoeveelheid vloeistof.
toen het 8t. Joeef-paviljoen grootendeels door
brand werd vernield. Op de oorkonde, die straks
met den gedenksteen zal worden Ingemetseld,
mocht daarom welhaast geschreven staan:
„luctor et emergo".
W|j staan vandaag voor het bereiken van het
Om dezelfde redenen is het aan te bevelen, de
gerooide knollen zoo spoedig mogelljk van de
stengels te ontdoen en dan die stengels zoo
diep mogelijk weg te nemen. In die koppen
blijft veel water zitten, dat niet zoo gemakke
lijk weg te krijgen is.
Het spoelen van knollen die van de klei ko
men, met de bedoeling ze van aanhechtenden
grond te ontdoen is zeer slecht en de redenen
laten zich wel vermoeden.
Het beware nvan knollen in zakk'en is af te
raden terwijl het verder aanbeveling verdient,
als men de knollen in manden moet doen, in
de manden geen papier te doen. Dat papier
gaat de ventilatie tegen.
Het bewaren van knollen in kuilen, alsof het
aardappelen waren, is wel het ergste wat men
kan doen. Op die manier moeten de knollen
wel ziek worden. Toch wordt het nog wel ge
daan.
Doodmoe kwamen ze tenslotte uit de spleet, in het
rustige water. Keeaie was dankbaar, dat hij nog aoo goed uit
het verschrikkelijke avontuur was gekomen en nam rich voor
om voortaan wat voorzichtiger te zijn en maar niet alles te
doch of die Botrytis een secundaire of primair,
oorzaak was, daarover verschilden de meenin-
gen. Hoofdsaak voor ons is te weten, dat er van
knollen, die Botrytis hadden, vrijwel niets over
bleef. Ze rotten zoo van lieverlede geheel weg
Sommige soorten als b.v. Plcardl en Betty Nut
tall hadden er zeer veel last van.
Hiernaast kwamen nog soorten voor die aan
getast werden door een Fusarium, welke zwam
het mtunificeeren der knollen tengevolge bad
Vooral Pfltsers Triumph had daar veel last van.
Iq Noord Holland kwam dat verschUnsel, naar
het mij voorkomt, niet veel voor.,
Dit waren ziekten waardoor de andere ziekten
geheel op den achtergrond werden gedreven
omdat hiermede exportbelangen en dus indirect
kweekersbelangen jaren gemoeid. Duizenden
knollen zijn in het buitenland vernietigd, niet
omdat de ezportkeurlng In ons land te soepel
was, maar wel, omdat die verschijnselen direct
na het rooien soms niet zichtbaar waren en
eerst tijdens de reis of daarna tot uiting kwamen
De vraag Is nu, op welke manieren wij het
optreden van die ziekten het meest kunnen
voorkomen.
Volgens mij komt het hier op neer, dat «ie
knollen nog vroeger moeten worden gëroold.
Half September moet reeds met rooien worden
begonnen. Dat geldt natuurlijk niet voor alle
soorten. Weliswaar rooft men, als men vroeg
rooit, een kleinere maat, doch Juist in de zwaar
ste maten komt het meeste ziekte voor en bo
vendien gaan Juist van de zwaarste maten de
minste knollen naar Noord-Amerfka en Zuld-
Amerika. Bovendien kan men beter een kleine
maat rooien die gezond Is dan een zwaardere
die ziek, dus onbruikbaar lsw Vervolgens moet
men zeer snel drogen en daarvoor Is de een
voudigste Inrichting, als het maar een Inrichting
is, m.l. bruikbaar. Een eenvoudig afdak van
asbestplaten. rietmatten of eenrulters, waaron
der de knollen in pootjesbakken worden gezet
waarin de knollen dun worden gelegd lijkt mü
al heel goed. Als men maar zorgt, dat de wind
er goed doorheen kan spelen en er geen regen
water in kan komen.
Heeft men een stookinrichting In de schuur,
dan is dat ook wel te gebruiken, als men er
dan maar óp rekent, dat de waterdamp heel
vlug weg kan; dus zeer veel venttleerenQen niet
dik leggen. Het gebruik van gaasbakken Is zeer
aan te bevelen.
Bij alles wat men doet moet men verder er
aan denken, dat gladiolusknollen zeer, vatbaar
zijn voor beschadiging. Bij tulpen ziet men het
aan de beschadiging van de huid (ook die wor
den soms nog te ruw behandeld) tnaar bij gla
diolen ziet men het niet zoo goed. Ook dit komt
weer later tot uiting.
Het afmaaien van het kruid, lang 'voor de
knollen gerooid worden is sterk af te raden.
Hierdoor gaan ,de stengels inwateren en de
koppen der knollen gaan rotten en eenmaal in
gewaterde koppen krijgt men nfet gemakkelijk
meer droog.
mentaal terrein. Vocaal is men nog wel niet
zoo ver, doch gezien de ontplooide activiteit,
'laat bet zich aanzien, dat ook hier binnen niet
al te langen tijd de RK. organlsatle-gedachte
algemeen zal worden verwezenlijkt.
Werd de stichting van een landelijke federa
tie voor RK. Bonden van Harmonie- en fan-
faregezelschappen een felt, evenzoo mag de uit
gave van een specifiek R.K. Muziektijdschrift
een kloeke daad in de goede richting worden
genoemd.
Het is nu juist de leiding van dit maandblad
.Muslca et Oantlca”. welke het loffelijk initia
tief heeft durven nemen, om op Zaterdag 5 en
Zondag 6 November as. te Hoorn In de groote
concertzaal van het Parkhotel een R.K. Solis
tenconcours te organlseeren.
Dit concours wil worden een bewuste uiting
van Kath. eenheid en samenwerking, maar meer
speciaal een stimulans voor onze dilettanten om
zich op gedegen wijze te bekwamen en om niet
alleen op dit concours een eerepalm te ver
dienen, doch vooral om In de naaste toekomst
een krachtige steun te worden voor eigen corps
en dirigent.
Het Is niet te verwonderen, dat tel van des
kundigen in ons land dit streven waardeeren en
aanmoedigen* De zeer bekwame Jury, bestaande
uit de heeren D. Speels en Willem van Bruggen
ramp, diê'ó’ns trof ln"den Kerstnacht van 1932, heeft zlch ftUeen tot taak prijzen
De droogontsmetting moet beslist geschieden
in een hiervoor goed ingericht apparaat. Hoe
wel de nieuwere middelen niet sterk stuiven,
moeten toch- steeds de noodige voorzorgsmaat
regelen genomen worden, waardoor inademen
van de ontsmettlngsstof voorkomen wordt. Deze
kunnen bestaan in het gebruik van staf maskers
of in het binden van een doek voor neus en
mond.
Tarwe bestemd voor bezaaiing van perceelen
die ter keuring te velde warden opgegeven,
behandele men met 2 gram Abavit-nieuw, Ce-
resan-nleuw, of Fusarlol of met 3 gram Tutan
per Kg. zaad. Overigens kan ook van Tuten
volstaan worden met 2 gram per Kg. zaad.
Gerst, die ter keuring wordt aangegeven,
wordt behandeld met 3 gram Abavft-nleuw,
Ceresan-nleuw of Fusarlol per Kg. zaad. Ove
rigena is 2 gr. voldoende.
Rogge wordt ontsmet met Abavit-nieuw, Ce
resan-nleuw Fusarlol of Tutan en wel met 2
gram per Kg. Zaad.
ALGEMEENE OPMERKINGEN'; Er moet voor
gewaakt worden, dat het nat ontsmette zaad
niet opnieuw besmet wordt, wat o.a. kan plaats
vinden, wanneer het behandelde zaad uitgespreid
wordt op een dorschvloer, die nfet vooraf met
een oplossing van de ontsmettlngsstof is schoon
gemaakt, of indien het ontsmette zaad gestort
wordt in dezelfde zakken, waaruit het gekomen
is. Ook de zaalmachlne kan een bron van nieu
we besmetting zijn.
Verder boude men zich strikt aan de opge
geven hoeveelheid van de ontsmettlngsstof en
ook aan de aan te wenden hoeveelheden vloei
stof. De teleurstellingen, die, niettegenstaande
ontsmet zaad is gebezigd, toch worden verkre
gen, moeten in hoofdzaak aan het niet Juist
toepassen van de voorschriften of aan herbe-
smettlng worden toegeschreven.
Ontsmet telken jare al het zaateaad, en doe
het goed!
Nadere inlichtingen worden verschaft door
den Plantenzlektenkundigen Dienst te Wage-
ningen en door de b(j dezen Dienst Werkzame
ambtenaren, zoomede door de Rijkstand bouw-
consulenten.
Iwr dan ooit eizcht da tijd van
I on* edelmoedigheid. Bedenk, dat
I God zich in edelmoedigheid niet
I laat overtreffen.
Ter, bestrijding van de Rhlzoctonlazlekte in
aardappelen wordt ontsmetting van dat poot-
goed, waarop de bruine of zwartachtige korst
jes van deze schimmel (z.g. sclerotlên) In eenlge
mate voorkomen, ten zeerste aangeraden. De
aanwezigheid van de sclerotlün kan vastgesteld
worden door een flink monster in water schoon
te wasachen. De bruin of zwart gekleurde scle-
rotlën worden dan goed zichtbaar.
Ontsmetting In het najaar verdient aanbe
vellng boven die in het voorjaar. U«t In het
voorjaar ontsmetten moet worden afgeraden.
Raadzaam is het ook, de aardappelen eerst
«enigen tijd na het rooien te behandelen, opdat
de huid goed Is afgehard. Er bestaat anders
eenlge kans op beschadiging.
Voordat tot ontsmetting wordt overgegaan,
moeten de aardappelen ontdaan warden van den
aanhechtenden grond, door ze te wasschen in
gewoon water. Wordt dit nagelaten, dan kan de
ontsipettingsstof niet voldoende tot de sclero-
tlën doordringen.
Ook verliest zij bü de aanwezigheid
grond spoediger haar werking.
De ontsmetting kan worden uitgevoerd met.
in alphabetlsche volgorde genoemd. Aretan oi
sublimaat.
Aretan wordt aangewend in een oplossing van
1H op duizend, dus 1% gram op 1 liter water,
waarin de aardappelen na eerst te zijn afge-
wasachen 20 tot 30 minuten worden onderge
dompeld. Aretan kan meermalen achtereen, tot
zesmaal toe, aangewend worden. Noodlg is dan.
dat telkens na iedere behandeling per 100 liter
oplossing 4 liter Aretan oplossing van dubbele
toe te kennen, doch, wat meer zegt, richting
aan te geven. Hierdoor zal dit concours het
wedstrljdkarakter voor een groot deel verliezen;
maar winnen aan paedagoglscne hoedanig
heden.
Tot 30 September as. bestaat de gelegenheid
groote einddoel, dank zü Gods hulp en genade, in te schrijven en wij willen niet nalaten alle
R.K. Muzlekdllettanten zoowel op vocaal als in
strumentaal terrein aan te sporen, deel te he
men aan dit leerzame sollstenconcours.
Rest ons nog te melden, dat Zondag 6 Nov. in
de parochiekerk van Hoorn de Hoogmis zei
worden opgedragen tot intentie van het Katho
lieke Muziekleven in Nederland.
Een RK. concours begonnen met een kerke
lijke plechtigheid zal zeker slagen; de organi
satoren geven hiermede blijk een juist begrip
te hebben omtrent de R.K. organisatie-ge
dachte.
Daar sublimaat metalen aantast, mag de ont
smetting hiermede slechts uitgevoerd worden
in houten of steenen vaatwerk.
Na de behandeling dienen de ontsmette aard
appelen, voordat ze opgeborgen worden, goed
gedroogd te worden.
Daar zoowel sublimaat, als Aretan giftige
stoffen (maaggiften) rijn, betrachte men
noodige voorzichtigheid.
Nadere Inlichtingen worden verschaft door
den Plantenzlektenkundigen Dienst te Wagenln-
gen en door de bjj dezen Dienst werkzame
ambtenaren, zoomede door de heeren Rijkstand
en Tuinbouwconsulenten.
ledex die iets met gladiolen te maken heeft
zal zich nog levendig voor den geest kunnen
halen, hoeveel ellende en narigheid In het al-
geloopen leveringsselzoen van de gladiolen be
leefd is.
Weliswaar hebben de verbouwers, dus de bto-
nenlandache leveranciers, daarvan het minst
bemerkt omdat die hun knollen zoo snel moge-
lijk na het rooien van de hand doen, doch ook
met het bewaarde plantgoed heeft men wel
onaangename ervaringen opgedaan.
Tot voor korten tijd waren de voornaamste
gladlolenzfekten o.a. het drobgrot, hardrot en
schurft. Ziektes, die een Internationale ver-
maardhetd (beruchtheid) hebben. Die riekten
hadden echter zelden tengevolge, dat men geen
knollen overhield. De verschillende verschijn
selen van die ziekten beschouwde men in Euro
pa meer als schooriheldsgebreken. Plantte men
n.l. zulke zieke knollen uit, dan liet de bloei
niets te wenschen over tenzij de knollen heel
en heel erg waren aangetast.
In sommige andere werelddeelen waren de
gevolgen van die riekten, naar men zelde, van
meer ernstigen aard. Dat waren echter wereld
deelen, die nfet als onze grootste afnemers te
boek stonden.
Alle landen hadden bepalingen om den in
voer van dergehjke zieke knollen te verbieden.
Na deze indrukwekkende plechtigheid vertrok
men naar de voorzijde, waar een fraai gebeeld
houwde gedenksteen in het hoofdgebouw zou
«plaatst worden.
Geheel gezonde knollen waren echter vrijwel
niet te vinden zoodat partijen, die practisch
goed waren werden uitgevoerd.
De laatste jaren is de toestand echter geneei
anders geworden. Verleden Jaar kwamen ver
schijnselen in de knollen voor, die toegeschre-
ven werden aan aantastingen door Botrytb trading van de’ziekten, die’ met het zaaizaad
worden overgebracht, wordt ontsmetting van
alle uit te zaaien tarwe, gerst en rogge drin
gend aanbevolen. Speciaal wórdt op de wen-
scheltfkheld geweeen ook de rogge te ontunet-
ten, wat nog te veel wordt nagelaten.
Geen korrel worde ontsmet uitgezaaid, dus
ook niet van te velde en op partij goedgekeur
de tarwe, gerst of rogge.
De voorschriften voor de ontsmetting, waar
bij de middelen in alphabetlsche volgorde
worden .genoemd, luiden voor:
Tarwe en gerst: Steenbrand en klemschlm
mei* bij tarwe en gerst en strepenriekte van
de gerst worden bestreden door het zaad om-
te scheppen met een oplossing van Abavit-
natontsmetter, Ceresan-natontsmetter ot Ger-
mlsan. ter sterkte van 3 pct. Per H.L. (bQ tarwe
plm. 80 Kg., bl) gerst pkn. 65 Kg.) wordt var
deze ontsmetting 3 liter gebruikt, wat dus on
geveer overeenkomt met 100 gram (1 ons) van
de ontsmettlngsstof op 3 liter wkter. Het c-m-
scheppen moet met de uiterste zorg geschie
den, zoodat men er van verzekerd kan zijn,
dat alle korrels voldoende bevochtigd zijn. Zie
verder wat medegedeeld wordt over de machi
nale onuchepnftthode en onder het hoofd al-
gemeene opmerkingen. In de meeste gevallen
wordt reeds afdoende resultaat bereikt bij aan
wending van bovengenoemde middelen ter
strekte van 1J4— 2 pet., eveneens bü gebruik
van 3 liter per HL.
Voor tarwe en gerst, die ter keuring te velde
werdt aangegeven, wordt echter aangereden
zekerheidshalf steeds de sterkere oplossing ie
nemen.
Voor zwakke partijen zaaizaad moet men ech
ter een oplossing gebruiken van 2 pet., terwijl
alsdan de hoeveelheid vloeistof per H.L. be
perkt wordt tot 2 A 2'4 liter. Bfj gebruik van
meer vloeistof wordt n.l. de kans op klembe-
scbadiglng grooter, daar de ontsmettlngsstof
dan gemakkelijker tot de kiem doordringt.
Rogge wordt tegen kiemschimmel ontsmet
door omscheppen met een oplossing van Abavit
natontsmetter, Ceresan natontsmetter of Ger-
mlsan ter sterkte van 1 pct. Per HL. (plm. 70
Kg.) wordt 3 liter van deze oplossing gebruikt.
Voor zwakke partijen zaaizaad wordt niet meer
dan 2 A 214 liter per H.L. van deze één-procen-
tlge oplossing aangewend. 7
stuifbrand in tarwe en gefst kan alleen be
streden worpen door toepassing van de warrn-
waterbehandeling. Het zaad wordt eerst 1’4
uur in water te weeken gelegd, daarna blijft het
4’4 uur bulten water naweeken en ten slotte
wordt het gedurende 10 minuten In warm water
ondergedompeld. Voor tarwe moet de tempAa-
tuur bedragen 53 gr. C., voor gerst 5152 gr. C.
Gebleken Is, dat het voor het verkrijgen van
afdoend resultaat noodlg £s, dat de tarwe en
gerst tUdens de weeklng voldoende water op
neemt. Dit kan bereikt worden door het voor-
weeken te doen geschieden In water, dat een
temperatuur heeften plm. 18 gr. C. en door
het graan bij naweeklng voor te groote afkoe
ling te vrijwaren, door b.v. over de zakken een
zeil te leggen.
De ontsmetting met warm water alleen is
niet afdoende tegen steenbrand ap strepen
ziekte. Mede ter voorkoming van achteruitgang
In klemkracht Is behandeling met een chemisch
middel v8ór, tijdens of na de warmwaterbehan-
deling noodzakelijk.
Op welke wijze de warmwaterbehandellng moet
worden uitgevoerd is uitvoerig beschreven in
Mededeeling No. 4: „Brandzlekten van granen",
die voor den prijs van f 0.20 bij den Planten
zlektenkundigen Dienst verkrijgbaar 18.
Door het Instituut voor Landbouwwerktuigen
en Gebouwen te Wagenlngen Is een Installatie
ontworpen, waarvan beschrijving en werkteeke-
nlng op aanvrage bij genoemd Instituut gratis
verkrijgbaar zijn.
Zwak zaad verdraagt de warmwaterbehande
llng niet zonder groote vermtaderlng van kiem-
kracht. Het Is daarom zeer raadzaam, dat van
partjjen, die men niet vertrouwt, eerst een mon
ster wordt behandeld en dat dan door een
klemkrachtbepaling, liefst door ultzaaf in grond,
wordt nagegaan hoe groot de achteruitgang 13.
Machinale omschepmethode: De aandacht
wordt gevestigd op de mogelijkheid het zaad op
een goede wijze met de ontsmettingsoplosslng
te mengen, door gebruik te maken van ontsmet-
tingstrommels.
De verdeellng van de vloeistof heeft fn deze
goed plaats. Men neme echter
sl, waarbij de toevoer van de
op zich te nemen, slechts moeizaam worstelend
doorheen zijn gekomen. En al danken wjj God
voor den voorspoed, die HIJ ons niettemin
schonk, voor de vaak tastbare hulp en
bijstand en uitkomst, die H(j ons verleende,
toch denken wjj vandaag ook even terug aan
de tegenspoeden, die ons belemmerden In het
verwezenlijken van ons ideaal, denken wij terug
aan het moeizaam stap voor stap voortgaan in
de richting van ons einddoel onder uen druk
van de onzekere tjjden en de financieele zorgen,
onder den zeer zwaren druk ook van den
Zaterdag was het voor de St. Wllllbrordus-
stichtlng te Heiloo. de psychiatrische Inrichting
voor verpleging van geestes- en zenuwzieken een
groote dag.
Na een zegenrljk bestaan van acht Jaar werd
daar de eerste steen gelegd voor de groote ka
pel, alsmede voor het hoofdgebouw, dat opge
trokken gaat worden te midden van de talrijke
verpleglngspavlljoens en bijgebouwen.
Bü deze plechtigheden waren om. aanwezig:
namens het hoofdbestuur der Congregatie van
O. L. Vrouw van Lourdes de zeereerw. broeder
Anadetus, namens het provinciaal bestuur de
seereerwa broeder Anatolius, rljksinsp. dr. Pa-
meüer. Dom Beekman en Dom Huljben OB.B.
van de Egmonder Abdij, de zeereerw. heer J.
van Muüen. pastoor te Heiloo met kapelaan,
burgemeester, wethouders en secretaris der ge
meente, de eerw. broeders der stichting en al
len. van hoog tot laag, die aan den bouw ar
beidden.
De plechtigheid der wijding en zegening van
den eersten steen der kapel werd vèrrlcht door
den hoogeerw. heer E. p. Rengs. deken van Alk
maar, met assistentie van den zeereerw. heer J.
Boon, rector, en Hoek, con-rector der stichting.
De hoogeerw. deken gaf vooraf een korte ulteen-
settlng van de beteekenis dezer plechtigheid,
wsarbü Z.Eerw. opmerkte, dat de H. Kerk voor
alle objecte» bijzondere zegeningen heeft voor-
teschreven, omdat Mn Gods zegen alles Is ge-
legen. Deze zegen wordt hier ook afgesmeekt
over alle medewerkers aan den bouw, voor riie
het een voorrecht Is Mn het stichten van een
Godshuis te mogen arbeiden.
Hierna werden de liturgische zegeningen ver
richt, welke door de aanwezigen met devote
aandacht gevolgd werden. Naast dén steen
werd een looden koker met oorkonde Ingemet-
seld, waarin deze plechtigheid voor de eeuwen
geboekstaafd blijft. Nadat ook de fundamenten
gezegend waren en de Litanie van Alle Heiligen
was gebeden, richtte de Deken zich tot de ge-
noodlgden.
In 'n gloedvolle predikatie zette Z.Eerw. uit
een, hoe hier een Koning komt wonen temid
den van zijn nederige dienaren. Deze komt met
handen vol genaden. Hoezeer Is die genade
hier noodlg! Het werk der doctoren en broe
ders gaat menschenkrachten te boven. Zondri-
bovennatuurlüke hulp van God verliest een
mensch hier zijn geduld en zijn verstand. Die
bron van genaden zal In deze kapel worden
aangeboord. Hier zullen de broeders worden be
zield met de hoogste naastenliefde, die meer
uitwerkt voor de zielen dan de beste predika
tie. Moge ook de „vera Fides" hier bloeien,
want een gewoon geloof is voor deza^taak on
voldoende.
Het leven in gemeenschap is moeilijk en vergt
offers van liefde. Mogen allen hier samenleven
sla ware broeders.
Zich tot de arbeiders wendend, zeide de eerw.
spr., dat ook over de voortzetting van hun werk
d» zegen Is afgesmeekt. Dat zü dan hun werk
met een goede meenlng verrichten. Zü. die den
Heer op aarde een woonplaats bouwen, mogen
rekenen op een goede woning hierboven, doch
daarnaast ook op zegen op aarde.
Moge die afgeameekte zegen vaststaan
de heden bevestigde steen.
en
kg aardappel
e 130—l.M i_
kool 1—S ZO. 16000 kg Gele
loo kg. 30.000 --
drielingen Z
30 000 kl
3 30 per 100 kl
1 75. basterd 1.1
0.701 per 35 kg.
z. draad 1X0—3.80
Wortel».,: Ptakkee. verbeterde
HL
1975~ bMl’*aard*ppelen': "duo cêSt Bintje
0.90—1. Blauwe 1.30—1.35. Bonte 130—1.35,
Eleenh 125 130 per baal. 3500 stuk* Bloera-
kcSi: i 9 10-13 90. H 5 40-7.70. 1H 150-3X0
per 100 «tuks. 35 zak dubb. Slaboonen 1X8—
2.45 per 15 kg 3350 kg. Bleten 0X03. 3.5600 kg.
Roodc kool 1—2.70. 20 000 kg. Gele kool 3.4O-_4..
10500 kg. Witte kool 0 90—130 per 100 kg. 380
baal Uien: grof 138. groote 1 18—138. drielingen
0 781 05. nop 3 45—3 70 per baal Wortelen 180.
ENKHVIZEN. 10 Sept Vlech. Aangevoerd door
18 vaartuigen 3600 pond Koraal 20 523.8 cent
per pond; door 11 vaartuigen 1000 pond ujnaai
51.833 5 cent per pond
MEDEMBLIX. 10 Sept. VeUlngever. .Bt, Jewel
Aardappelen: Geldenche grove 0X6—1. füne 86;—
90 cent, kleine 4550 cent. Wilde Due 70—75
cent. Blauwe 1.401.80, Roode kool 11.10 per
100 kg. Bloemkool 3.30—13 80 per 100 »t Uien
1 30. Gele Nep 3 30—3 80 per 50 kg. Kroten 0X0
—3.46 per 1000 kg Slaboonen 1.35—3X5 per 15
kg. Snüboonen 150—3 85 per 15 kg. Wortelen
0.80—3.40 per 100 kg.
PURMBUBND. 10 Sept. Afslageer. Beemater,
Purmerend en Omstreken. Grof grof X 6.40, grof
grof H 8.20. klein grof I 6.80. klein grof II 5X0,
basterd I 6.60. basterd II 500. stek 3.70. fijn»
stek 4.30. bommen 3.30. Per 100 kg. Aanvoer
3220 zakken.
ROTTERDAM. 12 Sept Veemarkt. Aange
veerd werden In totaal 2423 stuks, t w. 708 vat
te runderen, 204 vette kalveren, 23 nuchtere
kalveren, 567 schapen en lammeren, 804 var
kens, 1 bok. Prijzen per kg.: Vette koelen le
kw. 70, 2e kw. 60, 3e kw. 40—80: vette ossen
le kw. 68, 2e kw. 80, 3e kw. 43—60; vette kal
veren le kw. 95, 2e kw. 85, 3e kw. 6070; var
kens (levend gewicht) le kw. S3. 2e kw. 52. 3e
kw. 51; schapen le kw. 45, 2e kw. 36, 3e kw.
30; lammeren le kw. 50. 2e kw. 46, 3e kw. 40.
Prü»en per stuk: Schapen le kw. 25, 2e kw.
20, 3e kw. 17; lammeren le kw. 16, 2e kw. 13,
3e kw. 10.
Overzicht: Vette koelen en ossen: aanvoer
ruim, handel traag, prijzen iets lager, prima
koelen 78, prima ossen tot 72; vette
Hoe gek het ook klinken moge, toch komen
er leder Jaar nog tamelijk veel knollen in den
handel, die tast hebben gehad van vorst. Ook
dit wérkt het rotten in de hand. Hieruit is ook
te concludeeren, dat er veel knollen te laat
gerooid worden maar ook, dat gerooide knollen
eenlgen tijd zorgeloos op het land blüven lig
gen.
Uit dit alles blijkt, dat deze ziekten, als het
dan al ziekten zijn, door eenvoudige en goed-
koope cultuurmaatregelen kunnen worden voor
komen. Willen wü in Noord-Holland gladiolen
blijven telen, dan zal het ook noodig zün, dat
men inderdaad maatregelen neemt. Doet men
het niet, dan zal zich dat spoedig genoeg wre
ken.
Men vergete niet, dat gladiolen over de ge
heels wereld kunnen worden geteeld en dat van
een Nederlandse!) monopolie, zooals dat met
andere bollen eenigszfns het geval is, in dit ge
val geen sprake kan zijn.
Inlichtingen over dit onderwerp en andere
plantenzlektenkundlge onderwerpen worden gra
tis door ondergeteekende verstrekt.
dank zü het wüs beleid, den vooruitzlenden blik
en de royale medewerking van de huidige en de
voorafgegane generale en provinciale besturen
der Congregatie, mede dank zü de begrijpende
en welwillende houding van de Regeerings-
autoriteiten, mede ook dank zü, het mag hier
met dankbaarheid worden gememoreerd, de
groote medewerking en het waardeerend mede
leven van den Inspecteur, dr. Pameyer, die zijn
overleden ambtsvoorganger, dr. Lubberman, In
vaderlijke ^org voor ons wel en wee zoo mogelljk
overtroffen heeft. Nu zün de fundamenten ge
legd, waarop het grootsche centrum onzer
stichting verrijzen zal. Nu mogen wü met ver
trouwen haar afbouw en haar voorloopige vol
tooiing tegemoet zien. Ik zeg: voorloopige vol
tooiing. Want in het verschiet doemen reeds de
lünen op van een nieuw gebouw, van een zesde
verpleglngspavlljoen, waarvan de plannen in
het diepst onzer gedachten reeds te rijpen lig
gen. Maar nu is er een mülpaal bereikt, een
hoogtepunt op den tangen arbeidsweg en hier
moet thans een blüvend gedenkteeken worden
opgericht.
En nu doet het ons allen, die hier In de
Stichting leven en werken, zoo van harte goed,
dat dit gedenkteeken geplaatst zal worden door
den man, die door zün Congregatle-Overheid
reeds voor Jaren was uitgekozen om de leiding
te hebben In de nieuwe Stichting, die vanaf de
eerste vage plannen tot op den huldigen dag
Mn de voltooiing dier Stichting gewerkt heeft,
die zoozeer geschikt bleek voor zün teak, dat
“zün bestuurs-mandaat In 1937 krachtens een
büzcmdere beschikking van den H. Stoel voor
drie Jaar werd verlengd, door den man, die
ondanks alle zorgen, welke op zün schouders
drukten, steeds bleef de blümoedlge optimist,
dank zü zün groot Godsvertrouwen, door onzen
Broeder Overste Junianus M.
aanwezigheid van een aantal niet of nog niet
rendabele gebouwen zoude op dat tüdstlp voor
de Jonge Stichting de financieele zorgen on
draaglijk gemaakt hebben.
Desniettemin Is de Stichting niet zonder zor
gen gebleven. Met de economische inzinking
kwam het begin der moeilükheden, waar dege
nen, die geroepen waren het beheer en de leiding
Barahoom het woord.
Het b vandaag, aldus |pr„ voor de St. Willi-
brordus-Stlchtlng, voor de haar beheerende
Congregatie, mMr inzonderheid vdor haar be
stuur. haar geneeskundigen Staf en haar broe-
aers-communitelt een historische dag. Want
vandaag wordt door de symbolleke plechtigheid
o«r eerste-steen-legglng In overdrachtelüken zin
“«▼estlgd, hetgeen hier In de laatot afgeloopen
baanden geschiedde, namelük: het leggen der
fundamenten van dit hoofdgebouw, dat met de
nisjestueuze kapel de kroon zal zetten op het
werk, hetwelk In 1228 werd aangevangen en
thans staat voltooid te worden.
H*al dezer dagen Juist tien jMr geleden
?ün, dat de eerste spade In den grond werd
sestoken, ter uitvoering van het grootsche plan
ö«r Broeders van O. L Vrouw van Lourdes: een
«igen Inrichting te stichten voor de verpleging
ï»n geestes- en zenuwzieken. De architecten
ihunlssen en Hendriks hadden toen reeds hun
senepping neergelegd In een voorlooplg com-
««t grondplan.
H«t was echter niet mogelük en economisch
met verantwoord om het geheels ontworpen
complex in eens te bouwen. Er kon slechts op
“•schelden schaal worden begonnen met den
*»uw van de paviljoens St. Jozef en St. Vln-
“ntlu’. »an de directeurswoning, van de cen-
“rie keuken en van het machinegebouw.
Al spoedig na de in-gebruik-neming der eerste
«“ouwen, kwam de groote economische inzin-
met zün nadeeligen Invloed op de exploi-
tie eener groote verxMegingslxirlchUz^- De
Noordholland
r»
BINXENLAXDSCHE HAVENS
'iJMUIDBN. aangsfcomm 10 SeptHenries,
m.s Danzig Jagersfontein. tn.sR Bremen; Kras-
noe Znamla. Archangel Triton, e.. Mlddl
Zee laatst Rotterdam: Ranedorp. me. Antwer-
p*n.
Vertrokken 9 SeptPurflna. tank. Duinker
ken: Gallium, a.. Newcastle: Signa, a. Norden-
hamn.
10 Sept.. Poelau Bras. m.t.. Java.
Aangekomen 10 Sept., Bitterfeld, e., Java.
Vertrokken 10 Sept.. Rosaura, s.. BJorneborg;
Euterpe. Bremen; Low lek. ma. Newcastle:
Simon Bolivar, Hamburg: Hebe, e^ Koarn-
hagan; Bennekom, r.., Clilli; Reggestroom. IMm-
burg; Vega. s„ Malmö Borthwiek. Leith;
Berenice, a.. Hamburg; Enid. Mary. a. Goole;
Honteatroom. Londen. IJatroom. me.. Hull;
Amstelstroom. ma.. Londen: Havmann. a, Rot
terdam.
AMSTERDAM, aangekomen 10 Sept.. Henrlea.
Danalg. hout. Houthaven. Wm. H. Muller Js Co;
Triton.Mlddl Zee. laatat Rotterdam. •tukg°ed-
Surlnamekade. Verg. Cargadoorskantoor; Jarera-
fontelo. Bramaa. ledig. Javakade. Holl. Afrika
Lijn; Ranedtorp,. Antwerpen, zwavelzuur. Nleu-
wendammerkade. Ketjen en Co: Krasnoe Zna
mla, Archangel. bout. Houthaven. Gebra.
Scheur.
Aangekomen 10 Sept.. Meteoor. Danslx. Inkla
ren. Steiger H A. L.. Wagenborg; Bitterfeld.
Java, stukgoed, Javakade, Wm. H. Muller en Co.
MU. OCEAAN'
LAERTES. Java naar Amsterdam, 10 Sept, van
naar Ma-
AVENHORN. 10 Sept. coöp. Land- en Tuln-
bouw- en Marktver, Avenhorn en Omstreken.
9800 kg aardappelen Elgenhelntera 3 40— 2.70,
W. Due 1.30IM per 100 kg. 37000 kg. Roode
- - - 3;<kool 1.20—3 60 per
7 kg. Ulen: gewone mMt 2.303,70.
2—220. nep 5.60—6.10 per 100 kg
Bleten: groote 1.60—3X0. Heine 3.40—
47000 kg Augurken: grot 150—;,
5—1.90, atek 73—76 cent, bommen
300 zak Slaboonen: dubbele
per zak van 15 kg. 70.000 kg.
verbeterde 3 803.80 per 100
BOVENKARSPEL. 10 Sept. De Tuinbouw"
sterkte, dus van 3 op duizend, wordt toege
voegd.
Wordt de oplossing slechts 3 maal gebruikt,
dan Is dit niet noodzakelük. Aretan voege men
niet direct aan het water toe, maar men make
van de benoodigde hoeveelheid eerst een papje,
dat daarna onder flink roeren in het water
wordt gebracht.
Men kan, daar Aretan üzer niet aantast, hier
voor ook bakken van dit materiaal gebruiken.
Zink wordt echter wel aangetast.
Bü aanwending van sublimaat worden de
aardappelen gedurende 1’4 uur ondergedompeld
in een oplossing ter sterkte van 1 op duizend,
dus 1 gram sublimaat per liter water.
Het gemakkelükst zün hiervoor te gebruiken
sublimaat pastilles 2 1 gram. Deze wegen pl.m.
gram maar bevatten 1 gram sublimaat. Er
zün ook pastilles in den handel, die slechts H
gram sublimaat bevatten. Bü den aanschaf
houde men hiermede rekening.
Ter ontsmetting van 1 H.L. aardappelen (pl.m
70 K.G.) is 50 liter oplossing voldoende. De
zelfde oplossing kan driemaal achtereen ge
bruikt worden. Zoowel bü Mnwending van su
blimaat als van Aretan lette men er vooral op.
dat het water niet te koud is. Lager dan 5»
O mag de temperatuur in ieder geval niet zün
Port Said.
POLYDORUS. 7 Sept van Sabang
cassar.
HOLLAND—AMERIKA LIJN
STATENDAM. 10 Sept, van Rotterdam
New York.
BREED IJK. 10 Sept, van New Orleans te Rot
terdam.
BOSCHDIJK. uitreis, Sept, van Antwerpen.
NIEUW AMSTERDAM. New York naar Rotter
dam. 13 Sept. v.m. 8 uur te Plymouth verwacht.
DINTELDUK. Sept, van Three Rivers naar
Halifax.
EDAM. 13 Sept, van Philadelphia te Rotter
dam verwacht.
VEENDAM. Rotterdam paar New York. pass. 2
PurqSduK. thuisreis. 2 Sept, te Londen.
MON. NBD. 8YOOMBOOT MU.
AJAX. 9 Sept, yen Kopenhagen naar Amst.
CERES 9 Sept, van Varna naar Constansa.
DEQCAUON. 8 Sept, van NapeU naar Th«Me-
lonlka.
STELLA. 8 Sept, van Gibraltar naar Amst.
VENUS. 8 Sept, van Vsnetl» naar TrUrt.
PLUTO, 8 Sept, van Danalg naar Amrterdam.
TRITON. 10 Sept van Mlddl. Zee laatat Rot
terdam te Amsterdam. a
Alvoreny de Br. Overste den steen met de
door Dom - Beekman kunstzinnig gecalligra-
pheerde oorkonde plMtate, herinnerde hij aan
het ontstaan en de groei der Congreatle, die
voor ongeveer een eeuw gesticht werd door
Stefanua Modeatua Glorieux en die zoowel in
België als in Holland zoo zegenrijk werk voor
de zieken heeft verricht. Ook deze spreker
releveerde de zorgen en moeilükheden welke de
Stichting in de jaren van haar bestaan heeft
moeten overwinnen en bracht dank Mn allen
die naast God dit werk hier hebben gesticht
en Instandgehouden. In het büzonder noemde
hü den Algemeenen Overste, Dr. Bamhoorn en
zün Staf, de Regeering met den Rijkslnspec-
teur, de broeders, de architecten, oprichter en
aannemer en ten slotte sprak hü de hoop uit,
dat dit werk moge groeien ter eere Gods en
tot heil van de ongelukkige Naasten.
Nadat de Burgemeester van Heiloo, Jhr. N.
van Foreest een woord van gelukwenach had
gesproken, werd tot slot het woord nog ge
voerd door den Inspecteur Dr. Pameüer. die
deze plechtigheid een mülpaal noemde In de
roemrüke geschiedenis van deze Stichting. Spr.
heeft door zün ambt ruimschoots gelegenheid
gehad het werk der Doctoren en der Broeders
te leeren kennen en waardeeren. Hü weet hoe
zeer het berit van een Godshuis hun allen ter
harte gMt en feliciteert hen met het verkrü-
gen daarvan. Ook een hoofdgebouw waj drin
gend noodig. Dank zü het optimisme en de
taaie vasthoudendheid van d«m Br. Overste is
dit alles tot stand kunnen komen Dr. Bam-
hoorn en zün helpers hebben 'n Inrichting tot
stand weten te brengen die met eere In het
heele tand genoemd wordt; men heeft hier
nieuwe geneesmethodes durven introduceeren
welke de beste resultaten opleveren en daar
door zelfs minder patiënten te verplegen ge
kregen als anders het geval zou zün. Spr. ein
digt met den wenech dat het gebouw spoedig
voltooid mag zün en in gebruik worden ge
nomen.
kalveren:
aanvoer iets korter, handel redelü*. prijzen on
veranderd; schapen en lammeren: aanvoer kor
ter. handel matig, prima tot 98, Iets hooger;
varkens: aanvoer groot, handel zeer kalm, prij
zen lager. Een partütje schapen werd voor ex
port verkocht.
ROTTERDAM. 12 Sept. Aardappelenmarkt.
Brlelsch» Eigenheimers 1.60—1.80, Zeeuwsche
Eigenheimers 1.50—1.60, Zeeuwsche bonte en
blauwe 2.302.80, Eigenheimers blauwe 180—
1.70. kleine 120. bindtJes 1.80—1.75 per H.Im
zandaardappelen 3.50—4.50, kleine zandaardap-
pelen 2.50—3 per 100 kg.-Aanvoer redelük. Han
del kalm. J
ROTTERDAM, 12 Sept. .Vlasmarkt. Aan
gevoerd werd 7100 kg. Hollandsch geel 65—72
ct per kg. Markt vast gestemd, prijaen zelfs
iets hooger. vermöedelük door het gerage aan
bod. Allee werd verkocht.
ROTTERDAM, 12 Rept. Füne zaden. Lijn
zaad (zaal) wit bloem 0—10, Idem (voer) 68,
mosterdzaad (geel) 13—18, karwüzaad 18—20,
koolzaad 0—10, blauw maaniMd 20- -32.
ZWAAG. 8 Sept Velllngsver. „Banaert «n O".
Blauwe aardappelen 3.103.30 per 35 kg. Wor
telen 540—8 80. Bloemkool 840—15 30, Sla 80—
310. Andijvie 1.70—3.70. Waecbpeen 7.00—10,
Breekpeen 1.803.30, Uien 1.903.90. Nep 3.90
-5 70. Gele kool 1 10—4 30, Roode kool 1—3.80.
Spinazie 9.0016. Postelein 110014. Komkom-
mers 1 804 30. slaboonen 18.00—34, Snljboonen
16 00—33. Augurken 8 0031, Aardbeien 80.00
103, Noten 4600—61. Rabarber 1.60—3. Zoete Ap
pelen 8.0015. Perziken 8.8011.80. Zigeunerin
31 00—35, Bramley 7.00—14, Bchelllnkhouter 14.00
—34. Jac. Lebel 6 00—11. Witte Druiven 40.00—
71. Alicante 33 00—41, Frankenthaler 33.00—38.
Tomaten 4 30—6 30. Witte Pruimen 19.0p—33,
Blauwe Pruimen 24.0040. Reine Victoria 30.00
40. Reine Claude 53.00—60. Roode beeeen 5700.
Bonne Loulee 35 00. Triumph de Vlenne 34.00
38. Williams 14.00-33. Clapp Favorite 33 00—38.
Beurré de Mérode 14.00—35. Jutten 18.00—45.
Fraeneche Suikers 18.0017, Troejeeperen 8.70
17.80, Hertogin Elza 14.00—34. Tulpapp»! 1700—
29. Boerengroen 800—15. Advocaat 1340—17.70.
Margriet 33.00—39, Lebrun 15 0038, Durandeau
14 0033, Seigneur d'Esperen 24.0040, Prlna-
peer 18 00—22. Trelnsp de Croneele 17.00—21.
Keewtek 8.00—16, Beurré d’Amelie 35 00—33.
