ONS BLAD
Chamberlain naar Hitler
Een brief
van
aan
Mussolini
Dringend voorstel
den Führer
ST.WILLIBRORDUS
3
naar
Hij vertrekt heden per vliegtuig
Duitschland
Het nieuws van heden
DE REACTIE TE LONDEN
Uit Vaticaanstad
I
Australië achter
Groot-Brittannië
Eerste trip der
Graf Zeppelin
JOK LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
DE BAROMETER
Aan onze Abonné’s
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
irty
Vlot geland
DIT NUMMER BESTAAT UIT
Kinderverlamming
Chamberlain vertrokken
Omzetbelasting
VLIEGTOCHT UITGESTELD
l
I
u
W ilhelmstrasse vol waar-
deering
De sterfdag van
Masaryk
In China zijn op vale plaatsen werfbureaus: voor vrijwilligers opgericht. Aan be
langstellenden wordt de militaire situatie uit gelegd
Men weet niet of Chamberlain1»
vertrek gunstig of ongunstig is
Welke houding neemt
Washington aan?
Herziening treedt 1 October
in werking
LONDEN, 14 Sept. (Reuter). Officieel wordt
medegedeeld, dat de Britsche minister-presi
dent, Neville Chamberlain, zich per vliegtuig
naar Duitschland begeeft om een onderhoud met
Hitler te hebben.
Belgische ministers'
vergaderen
Aansluiting bij broeder
volken
Osservatore veroordeelt scherp
het tijdschrift „La Difesa
della Razza”
Auto-ongeluk te
Limmen -
H.V. NEDERL.VE RZ.MU.
CATHARIJNESINGEL4Ö UTRECHT
NEVILLE CHAMBERLAIN.
De Dace spreekt zich openlijk uit
voor een volksstemming
Benesj legt een krans op het graf
van den president-bevryder
Bestuurder aan zjjn verwondingen
overleden
Twee nieuwe gevallen te Arnhem
VLIEGTUIG
VERTROK-
BEZOEK AAN
DONDERDAG IS SEPT. 1938
BERLIJN, 14 Sept. (Havas). De Duitsche radiozenders
deelen mede, dat Chamberlain een dringende boodschap tot
Hitler heeft gericht en hem heeft medegedeeld, dat hij een on
derhoud met hem zou willen hebben op een tijdstip en een plaats
door Hitler te bepalen. Hitler heeft hierop geantwoord, dat hij
bereid was Chamberlain morgen te Berchtesgaden te ontvangen.
CHAMBERLAIN PER
NA^R DUITSCHLAND
KEN VOOR EEN
HITLER.
Chamberlain
DE DIRECTIE
Londen
seint
te
ons
Groote brand te Breda.
Hefbrug nabij Gouda in dienst gesteld.
15 Sept.
O
i
bo<.
ver
over
Chamberlain.
Rjjksicanselier
den Britschen
de volgende
Want men staat hier niet slechts voor
een Duitsch probleem, doch ook voor een
Hongaarsch, een Poolsch, een Slovaaksch
probleem, evenveel problemen als er natio
naliteiten zijn, waarmee men te Versailles
de Benesj-republlek opgeblazen heeft.
Xk ben er van overtuigd, dat u in uw hart
al tot een conclusie bent gekomen: Daar er
geen Tsjechoslovaaksch volk bestaat, kan er
ook geen Tsjechoslovaaksche staat bestaan.
CANBERRA, 14 Sept. (Reuter). Deregee-
ring van het gemeenebest van Australië
heeft besloten. Groot-Brittannlë, indien de
internationale omstandigheden sulks noodig
souden maken, in iedere actie den grootst
mogelUken steun te verleenen.
Verscheidene leiders der Sudeten-Duit
schers zouden gearresteerd zjjn; wapen
depots te Eger ontdekt.
Herziening der omzetbelastingwet treedt
1 October in werking.
wenschte
grootmoedig
In het Staatsblad no. 483 is een Kon. Be
sluit opgenomen, waarin cwordt bepaald, dat de
wet van 33 Augustus 1838 tot herziening der
omzetbelastingwet 1933 en wijziging der alge-
rneene wet van 36 Augustus 1933, In werking
treedt met Ingang van 1 October met uitson
dering echter van het eerste lid van art. XII
der wet van'23 Augustus JX (betreffende bet
bijzonder invoerrecht).
De beurs was weer een vrjj nauwkeurige
weerspiegeling van de stemming. De effec-
tenkoersen waren aanvankelijk gedemorali
seerd door het vele overstelpende en onrust
barende nieuws uit Tsjecho-SlowakUe. doch
Herstelden zich later.
DIENSTAANBIEDINGEN. Gevraagd o« Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubriek 10 et per regel.
Stand op Donderdag 9 sa vja.: 7634
Vorige stand: 7584
L
oog-
ant-
Par-
FRIEDRICHSHAFEN. 14 Sept. (D. N. B.) Het
nieuwe luchtschip L. Z. 130 heeft een vlucht bo
ven Neurenberg gemaakt en is daarna vlot ge
land
op vulling met helhungas. Na de weigering
der Vereenigde Staten om Duitschland he
lium veer bet lachtochlp te leveren, heeft
men het weer verbouwd voer watentefvul-
Ung. Men heeft daarbij gebruik gemaakt
van de ervaringen, opgedaan door de ramp
van de .Hindenburg" en bU de L Z 139 vei
ligheidsmaatregelen getroffen, waardoor een
vrij optreden van waterstofgas in het li
chaam van het luchtschtp en daardoor de
mogelijkheid van ontbranding van dit gas
uitgesloten
het
r die
iter-
chap
M
r
4
r
ateunverleening
pootaardappelen
I
Am-
r.
Q
w. g.
i
O
Er sijn heele gebieden, waar de volksstem
ming heel eenvoudig udf ultloopen op een
aansluiting bij het broedervolk.
De sluiting van den grafkelder der Nas
sau's in de Groote Kerk te Breda.
Het luchtscbip LZ 130 heeft de hal der
Zeppelinwerf te Friedrichshafen verlaten en
Woensdagmorgen onder bevel van dr. Ecke-
ner ’n proefvaart boven ’t Meer van Constans
gemsakt. Oorspronkelijk was het luchtschip
gebouwd op een wüse, welke berekend was «(byons dg Canberra, volgens
Dinsdagavond is op den provincialen weg te
Limmen een ernstig auto-ongeluk gebeurd. Men
vond op dezen weg een ernstig beschadigden
personenauto. De bestuurder, dl» alleen in den
wagen zat, was ernstig gewond. Met een pas-
seerenden ziekenauto werd de man in bewuste-
loozen toestand naar het ziekenhuis te Wonner-
veer overgebracht, waar hij eenige uren later is
overleden.
Het slachtoffer bleek te sjjn de 36-jarige ge
huwde H. Moen, uit Amsterdam.
In Arnhem zjjn wederom twee gevallen van
kinderverlamming geconstateerd en wel bij een
twee-jarlg kind uit de Bagijnestraat en bQ een
elf-jarigen, jongen.
De kinderen zijn naar het kinderziekenhuis
en het DiacÖkessenhuis overgebracht.
Het aantal gevallen van kinderverlamming
in Arnhem is thans tot drie gestegen, wat een
normaal verschijnsel is in dezen tijd van het
Jaar. Daarom bestaat er voor den directeur
van den geneeskundigen dienst nog geen aan
leiding om bijzondere maatregelen te nemen.
Onze Romeinsche correspondent seint ons d-d.
14 September:
De Osservatore Romano van hedenavond pu
bliceert een scherpe veroordeeling Van het tijd
schrift „La Difesa della Rama”, waarvan thana
het derde nummer verschenen is. Waar dit tijd
schrift de opvoeding beoogt, waar het abonne
ment verplichtend wordt gesteld voor alle op
voedingsinstituten, ook particuliere en dus
ook katholieke dient het in alle opzichten met
de moraal in overeenstemming te zijn. Het is
dit echter allerminst. Het gaat de grenzen der
welvoeglijkheid en moraal ver te buiten. Het
blad wijst nierbl] op het feit, dat een der zui
verste madonna’s, nl die van Ghirlandajo, ge
reproduceerd wordt temidden van de onsmake
lijkste nudlteiten. Wanneer men van het blad
een parodie had willen maken, kon men het
niet beter doen. Dit alles leidt tot neerdaling
van het ras en de wetenschappelijke studie
"daarvan. Zoolang het tijdschrift niet geheel
anders van Inhoud wordt, mag het in katholieke
kringen niet verschijnen.
Naar wU .vernemen heeft ir. J. E. F. de Kok,
die voornemens was hedenochtend met zijn
nieuwe vliegtuig naar Ned.-Indië te vertrekken,
deae reis tot naderen datum uitgesteld.
Ik vertrek om den Duitscben RUkskan-
•elier te ontmoeten, daar de toestand mjj
zoodanig voorkomt, dat persoonlijke bespre
kingen tusschen hem en m(j nattige resul
taten kunnen hebben. Mjjn politiek Is steeds
gewees^ te probeeren den vrede te verze
keren en de gereede aanvaarding door den
Fuehrer van mjjn voorstel moedigt mij aan
te hopen, dat mijn bezoek aan hem niet
zonder resultaat zal zijn.
De Duitsche zaakgelastigde
Chamberlain geluk met zijn
initiatief.
„Toen u eenige weken geleden uit Londen
vertrok, om u naar Praag te begeven, had de
wereld geen duidelijk begrip van uw taak, uw
bevoegdheden en uw versntwoordeiyi^ld,. Was
uw missie officieel Was zU niet-Officieel? Dat
alles bleef in een soort Londenschen mist ver
borgen. Was uw taak uitsluitend dje van een
bemiddelaar, of zou zij op een gegeven oogen-
thk die van een scheidsrechter zijn?
Hoe dat ook zij, u kwam naar Praag met een
staf van medewerkers en de aandacht der ge-
heele wereld was op u gevestigd. Ieder was
gedwongen den Ijver te bewonderen, waarmede
gli uw zware taak ter hand naamt. In der.
loop der laatste weken hebt u tallooze memo
randa 2n honderden brieven gelezen, dozijnen
]<ersonen ontvangen, met de leiders van alle
nationaliteiten gesproken.
Er zijn echter ook gebieden, waar de ver
schillende rassen sterk vermengd zijn een een
volkomen scheiding niet moge lijk is.
Hier zou het systeem van de z.g. „gelijkge
rechtigde districtsindeeling” of iets dergelijks
toegepast worden. Overigens zou dit geheel en al
bij de democratische traditie passen. Als men
de gebieden, waar een volksstemming moet
worden gehouden, heeft vastgesteld, blijft er
nog over, het tijdstip, de voorwaarden en de
contröle te regelen. Deze contröle kan interna
tionaal zjjn. zooals dat ook bij de stemming in
het Saargebied gebeurd is.
Deze stellige mededeellng 'maakt een einde
aan de vele geruchten, welke omtrent de vul
ling van de nieuwe Zeppelin in de laatste maan
den de ronde gedaan hebben. Vooreerst logen
straft dit bericht de meening, ook van Duitsche
zjjde herhaaldelijk verkondigd, dat het nog wel
in orde komen zou en Amerika te elfder
ure bereid gevonden zou worden de benoodlgde
hoeveelheid ijelium te leveren. Voorts maakt
het een einde aan de geruchten, als zouden de
Duitsche chemici erin geslaagd zijn een soort
surrogaat van helium te bereiden, dat eveneens
onbrandbaar was en lichter van gewicht dan
het helium. Ten derde schijnt men, althans voor
dit luchtschip, de hoop te hebben laten varen
op helium uit Zuid-Amerika, waar het gas even
eens in kleine hoeveelheden aangetroften wordt:
De L Z 130 heeft een lengte van 348 meter en
een breedte van 414 meter. ZU is uitgerust
met vier Dalmler-Benz Dieselmotoren van 800—
>000 PK elk. De voorgenomen vaarten dienen
niet alleen ter beproeving van bet luchtschip
doch tevens voor verdere opleiding der beman
ning.
Defensie ziet af van den aankoop van
Waalhaven; Waterstaat werkt niet meer
mee aan toestemming tot overplaatsing
naar een centraal vliegveld.
tteest doeltreffende middelen ter verzekering
een wnlnnelUke regeling van het geschil
dat de Sudeten-Duitschers en de regeerlng te
«wag scheidt.
PRAAG, 14 Sept. (Ceteka). Het Is Vandaag
een jaar geleden, dat de president-bevrUder,
Masaryk, stierf. Tallooze personen en delegaties
hebben vandaag bU zUn graf vertoefd.
President Benesj heeft een krans op het graf
gelegd.
4
Voor Italië is het bUna ónmogelijk, op
vriendschappelUken voet met Tsjecho-Slo
wakUe te blUven. maar met een toekomstig
Bohemen zou dit zeker mogelUk zUn. Een
nieuwe territoriale constellatie zou aldus een
nieuw evenwicht "en nieuwe mogelijkheden
scheppen. En, wat vooral van gewicht is.
Europa zou voor een oorlog gespaard blU
ven. Mlllloenen menschen zijn van mee
ning, dat het beslist noodzakelUk is, dit te
verwezenlUken. Orenzen, die met een pen-
nestreek getrokken zUn, kunnen door een
nieuwen pennestreek gewijzigd worden. Een
geheel andere zaak is het echter, wanneer
de grenzen door Gods hand getrokken of
-door bloed bezegeld zUn."
algeschilderd. Misschien hebt u zich af ge
vraagd, wat u nog te doen stond. (Men neeft
inderdaad van de mogelUkheid van uw terug
keer naar Londen gesproken!.
Neen, sinds de rede van Hitler is voor u.
mUnheer Runciman. de goede tUd aangebroken.
U kimt handelen en iets tot stand brengen wat
In de geschiedenis zal worden. Thans is er geen
tt'd meer voor compromissen. Karlsbad is reeds
lang verouderd.
Benesj, de oude parlementaire vos, heeft den
wedloop verloren. U-, mUnheer Runciman, moet
eenvoudig aan den heer Benesj de volksstem
ming voorstellen, niet alleen voor de Sudeten-
Duitachers, doch voor alle nationaliteiten, die
haar zullen eischen. Zal Benesj een plebisciet
van de hand wijzen? Dan moet u hem aan het
verstand brengen, dat Engeland zich zevenmaal
bedenken zal, voor het ten oorlog trekt om een
fictleven staat te redden, die ook in zUn geo
grafische samenstelling een afschuwelijk maak
sel is. zoodat men hem steeds weer een blinde
darm- of worststaat noemde. Als Londen zegt,
dat het standvastig blUft. zal niemand het wa
gen zich te roeren. Stel een plebisciet voor.
Hebt u slechts den moed, mUnheer Runci
man. Stelt u het plebisciet voor, at, beter ge
zegd, de plebiscieten'. Het is een heerlUke en
delicate taak.
Lord Halifax. Sir Alexander Cadogan, Lord
Brocket. Lord Londonderry en vertegenwoordigers
der Duitsche ambassade te Londen waren* aan
wezig bU het vertrek van Chamberlain van het
vliegveld te Heston.
Voor zUn vertrek verklaarde Chamberlain:
De vliegtocht van ir. De Kok tot nader
datum uitgesteld.
Men hoopt, dat de resultaten van Cham
berlains bezoek aan Hitler belangrUk zul
len bUdragen tot een kalmeering in den
algemeenen toestand en dat Europa even
„op adem” zal kunnen komen voor het
Keken naar een oplossing.
Nieuwe regeling voor
voor goedgekeurde
oogst 1938.
heden den
door bemid-
ambassadeur
mededeeling
Onze correspondent
hedennacht:
U, mUnheer Runciman, bent niet toevallig
beland in een familie, waar toch nog altUd
een minimum aan hartelUkheid en begrip be
staat zooals men dat tusschen menschen van
een en hetzelfde bloed kent. Neen. De samen
stellende elementen van de Tjechoslovaaksche
familie zUn van verschillend ras en kunnen el
kaar nie; verstaan. ZU =4)n niet bezield door een
middelpuntzoekende, maar door een middel-
puntvliedende kracht. Slechts door dwarig wor
den zU bU elkaar gehouden. Zoodra die dwang
zou ophouden, zouden ook de ontbinding en het
einde van Tsjechoslowaklje onafwendbaar en
onweerstaanbaar worden. Te Versailles zou een
nieuw Bohemen een historische naam met
een homogene Tsjqphische bevolking geschapen
«orden. In plaats daarvan «heeft men Tsjechó-
slowaklje uitgevonden; een ding, dat nooit be
staan heeft, zoodat men een- kunstmatigen
staat heeft gesticht, die reeds bU zUn geboorte
aile elementen van zwakte en van onmacht tot
leven in zich verborg.
Ik geloof, mUnheer Runciman, dat u deze si
tuatie letterlUk gevonden hebt, 'zooals ik ze heb
Zooals wU reeds in een deel onzer vorige
editie hebben gemeld heeft Mussolini in de
„Popolo d’ Italia” een open brief aan Runciman
gepubliceerd.
WU laten hier de voornaamste passages van
dit schrUven volgen:
„Met het oog op den steed* kritieker
wordenden toestand stel ik u voor, on-
tniddellijk tot u te komen om te trach
ten een vreedzame oplossing te vinden.
Ik stel voor per vliegtuig te komen en
ben morgen gereed om te vertrekken.
U gelieve mij het vroegste tijdstip,
waarop en de plaats «waar gij mij kunt
ontvangen, mede te deelen. Gg zoudt
mij ten zeerste verplichten door een
zeer spoedig, antwoord.'*
De woordvoerder van het Duitsche ministerie
van Buitenlandsche Zaken heeft tegenover den
correspondent van Reuter verklaard: „WU
verwachten zeer veel van het bezoek var.
Chamberlain in het belang van -den vrede in
Europa
ZUn aanbod is hier aanvaard in denzelfden
geest als waarin het werd‘ gedaan. Het is een
ongebruikelUke stap voor een Britschen eer
sten minister en dat is het juist wat hier zoo
gewaardeerd wordt. Er blUkt uit,-dat ook En
geland een open oog (leeft voor den ernst var.
den toestand, die in een stadium gekomen is,
dst een snelle oplossing gebiedend noodzakelUk
naakt.”
De Sudeten zjjn niet tevreden met de
eischen van Karlsbad en eischen zelfbe
schikkingsrecht; men hoopt te Praag nog
tot onderhandelingen te kunnen komen.
BRUSSEL,_J4 Sept. (Havas). Gisteravond
is de Belgische ministerraad bUeengekomen.
Volgens het na afloop gepubliceerde communi
qué heeft minister-president Spaak den raad op
de hoogte gesteld van den internationalen toe
stand.
Regeering heeft den Indischen lands-
grooten een diner aangeboden in de
Ridderzaal.
Over dit bezoek wordt nader uit Ber
lijn gemeld, dat' de Britsche minister
president.
Fuehrer en
deling van
te Berljjn
heeft doen toekomen:
LONDEN, 15 Sept. (Reuter).
Neville Chamberlain is om 8.55 uur
(Ned. tyd) van het vliegveld Heston
vertrokken om zijn historische vlucht
■aar Duitschland te aanvaarden.
De Fuehrer en Rij këkanselier heeft
daarop geantwoord, dat hij gaarne be
reid is den Britschen minister-president
op 15 September te ontvangen. Cham
berlain wordt Donderdagmiddag op den
Obersalzberg verwacht.
Om tien minuten over achten is Chamberlain
tenochtend uit Dowhingstreet vertrokken. Een
geweldige menigte juichte hem toe* Chamberlain
vergezeld van Sir Horace Wilson en Strang',
<'en directeur der afdeellng Midden Etfropa
t»n het ministerie van Buitenlandsche Zaken.
De weersomstandigheden ZUn niet bUzonder
Winstig voor vliegen en waarschUnUJk zal het
vliegtuig, een der modernste toestellen van de
hsh Airways onderweg veel regen ontmoeten.
A*ngezien Chamberlain geen Duitsch verstaat
Hitler geen Engelsch kent, zal Strang aan
BhUche zijde ais tolk optreden. K
Naar Havas uit Parijs meldt, heeft- toin&ter-
president Daladier naar aanleiding van het
vertrek van Chamberlain naar Duitsehland
verklaard, dat hU gisteren in den namiddag het
initiatief had genomen om een persoonlUk er.
rechtstreeksch contact met Chamberlain tot
«tand te brengen, ten einde met hem de moge
lUkheid na te gaan.^over te gaan tot een bui
tengewone procedure, die het mogelUk zou
^lce.n’JmEt Duitschland te overleggen over de
van c*
dat de Sudeten-Duitschers
Vanavond laat werd bet groote nieuws
bekend, dat minister-president Chamberlain
naar Hitler sal vertrekken. Men weet niet
of dit als een ontspanning van den huldigen
toestand moet beschouwd worden of dat nu
juist de toestand hoogst ernstig is. Opge
merkt wordt, dat de minister-president het
land seker niet verlaten sou, indien
ieder oogenblik een uitbarsting verwacht
werd. Aan den anderen kan segt men, dat
het onwaarschijnlijk is, dat de minister
president tel dese reis heeft besloten als hU
er niet seer ernstige redenen voor had.
De herhaaldelUke bezoeken van den Amerl-
xaanschen gezant op het Foreign Office en bU
den minister-president hebben zeer de aandacht
getrokken en in dit verband geeft een der bladen
een bericht weer, volgens hetwelk Washington
Jch zou vereenigen met een door Engeland en
FrankrUk af te leggen verklaring. Overigens
is het bekend, dat Engeland seer erop gesteld
is Inlichtingen van de AmerUumnsche regeé-
ing te verkrUgen. hoe deze, in geval van oor
log. haar neutraliteitswat zou interpreteeren
Met voldoening werd voorts kennis genomen
van de verklaring van het gemeenebest Austra
lië, afgelegd bu monde van minister-president
welke de Australi
sche regoering bU allo mogelUke gevolgen de
grootst mogelUke hulp aan Engeland zou bieden
Ook met de andere Dominions wordt voortdu
rend contact gehouden.
Berichten volgens welke Fransche stafofficie
ren het Kanaal zouden oversteken, worden niet
bevestigd cn zUn waarschUnlUk onjuist. Wel
hebben de regeeringen van FrankrUk en Enge
land maatregelen genomen tot volledige samen
werking van de belde strijdmachten, doch een
demonstratieve overkomst van Fransche officie
ren zou totaal overbodig «Un.
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD sss
Administratie verstrekt. 1
De prijsdaling was niet het gevolg van het
groote aanbod, maar was UUkbaar een voor
zorgsmaatregel van pessimistische speculanten
Karakteristiek voor de betere stemming was b.v.
een kapitaalsultglfte van 900.000 pond, die bin
nen eenige minuten „na de openstelling der in
schrijving geheel en al was volteekend.
Ook in White Hall en Downingstreet scheen
de stemming vandaag beter. Na alle sombere
berichten en pessimistische stemmingen van gis
teren ontwikkelden de zaken zich heden in een
zeer rustige stemming, terwUl men den indruk
had, dat de Engelsche waarschuwing aan Ber-
’(jn toch wel eenigen indruk aldaar scheen ge
maakt te hebben.
WU vestigen er de aandacht op, dat
wegens redenen van administratieven
aard voor betaling van WEKEUJK-
SCHE abonnementsgelden geen
quitanties meer sullen worden ver
strekt.
Men gelieve dus het abonnementsgeld
aan den beserger te voldoen zonder
dat hiervoor een quitantie wordt aan
geboden.
Dese maatregel brengt geen ver
andering In het recht van onse
abonné’s op de gratis ongevallen-
versekering.
TOT
9'
Vf «ZIKtaiNGK N
V«rtugRnwoo«dig»ri
t l K BIDRAG
>gd