ONS BLAD
Hitler
Chamberlain en Runciman te
Londen teruggekeerd
t
Praag schorst de werkzaamheid der
Sudeten-partij
De eischen van
c
i
I
i
r.
s'
Sf?
1
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
STAAT VAN BELEG
UITGEBREID
Sudetenleiders
manen tot kalmte
ONDERHOUD MET HITLER
WAS VRIENDSCHAPPELIJK
Indrukken te
Londen
IU
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
I
IF
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATCRDAG 17 SEPTEMBER 1938
4
i
Amerika zendt meel
4
naar Spanje
38
3
Opstandelingen omsingeld
Italië keurt de reis van
Hemming goed
Chamberlain by den Koning
'V
G
i
i?.
I
Oneenigheid onder
de Sudeten?
Besprekingen begonnen
op Downingstreet
Anschluss, kantons en
garanties
D£ MAATREGELEN IN
ZWITSERLAND
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Wfj kennen thans eikaars
standpunt, verklaarde de
Britsche premier
Hevige gevechten in
Palestina
„Fijne Oude Genever”
Merk „OLIFANT
J. J. Melchers Win. NVMRK
SCHIEDAM
Onzekerheid omtrent de verblyf-
plaats van Henlein, die, volgens
Praag, naar Duitschland
is gevlucht
De geruchten omtrent het aan
Chamberlain voorgelegde
3
Mahar ad ja van Bikaner
zegt zyn steun toe
VOOR UW ZUIGELING
GECONDENSEERDE KARNEMELK MET BLOEM
IS HET ZUIGELINGEN VOEDSEL. HETWELK SEDERT TAL VAN
JAREN DOOR MEDICI MET SUCCES
WORDT VOORGESCHREVEN
„NUTRICIA” - ZOETERMEER
VRAAGT PROSPECTUS IN ALLE PLAATSEN VERTEGENWOORDIGD
Aan onze Abonné’s
Geen bevel tot arrestatie
van Henlein
..Hitler zal my halverwege tegemoetkomen." zeids Chamberlain by zyn terugkeer
in gngeland. Daarom sal Mt volgend onderhoud te Godesberg aan den Rlfn
gehouden worden. Zouden desa woorden pok ta figuurUfken zin bedoeld gtfnf
Militaire maatregeleri?
Hun volgelingen aangespoord een
vredelievende houding
aan te nemen
OÓS5£LDOQ.F
BEXGlë
r
3
Cf
ul
O
MJ
z
kÖBLeNZ.
KEULEN
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
1
DE DIRECTIE
hebben
bevoegdheid heeft.
hun
t
gearres-
o o
FSSTT
waarin
sUn
«9
I
Afstand
aan
sen.
met
OmniddelMjk aa «ön aankomst ia Cham
berlain «tjn besprekingen met Halifax. Si
mon en Hoare begonnen.
Stond op Zaterdag sar van.: 7«X*
Vorige «tand: 7MA
Volgens betichten uit Duitache bron zou
den vele Sudeten-Duitschera uit Tajecho-
Slowakije zijn gevlucht.
Uit Midden Palestina worden hevige ge
vechten gemeld.
Do Maharadja «are intense In BrMaeh-
IndM. die over bQna tien mflHeen wieneohin
regeert, heeft den Brltoohen onderkoning
een telegram doen toekomen, waarin hg al
sgn hulpbronnen en a(jn leger ter beoeMk-
king r«n den Koning van Engeland stelt,
▼oor het geval Engeland ha oen leriag
wordt gewikkeld.
veiligheid ‘der
geannexeerde
JERUZALEM, 18 September. (Havas). In
het bergland ten zuiden van Nabloes woedt do
strijd tusschen de opstandelingen en de Brtt-
sche strijdkrachten nog voort.
Do infanterie, geleld door vliegen, ia er te
geslaagd de opstandelingen die vele uren had
den stand gehouden, te omsingelen.
Ben tweede treffen beeft rich voorgedaan ten
Zuiden van Jeruzalem in de buurt van Gesa
Elf opstandelingen werden gedood.
hoop, dat u den indruk
ben gehad. In leder ge'
N.V. Distilleerderij van
Het prinseljjlc paar zal niet aanwezig zijn
by de openingazitting der Staten-Gene-
raal.
en
laar
a
UT,
B:
r
De Tsjecho-Slowaaksche regeering geeft
bevel tot ontbinding der Sudeten-Duit
sche partij; onzekerheid omtrent de ver
blijfplaats van Henlein
De Duitache zaakgelastigde, die den pre
mier was komen verwelkomen, zelde: „Ik
c Abt, succes te heb-
hebt u de harten
van mijn landgenooten veroverd.”
men. (Deze woorden verwekten bij de omstan
ders vrooUjkheld en Instemming). De heer
Hitler, aldus vervolgde Chamberlain, wenacht
een oud man zoo*n lange reis voor de tweede
maal te besparen."
De korte toespraak van Chamberlain wart
met instemming begroet.
de bevolking
meer uit Duit-
Chamberlain en Runciman te Londen
teruggekeerd; de besprekingen op Dow
ningstreet begonnen
Programma van de plechtige opening der
Staten-Generaal.
Chamberlain en Halifax begaven zich daarna
per auto naar Downingstreet. BU aankomst te
Heston werd Chamberlain een brief van den
Koning overhandigd, die per specialen koerier
naar het vliegveld was gebracht.
Lord Runciman, die een minuut eerder op het
vliegveld Croydon was aangekomen, zag bleek,
toen hij uit het vliegtuig stapte. HU was ver
gezeld van Owatkln. Hij reide niet te weten,
wanneer hij zou terugkeeren en geen inlichtin
gen over den toestand te kunnen geven. „De
toestand is zeer moeilijk, zelde Lord Runciman,
„alles ligt in Gods hand.”
Voor zijn vertrek uit Tsjecho-SlowakUe heeft
Runciman op het vliegveld Ruzin nog een inter
view toegestaan aan den vertegenwoordiger van
Havas, waarin hjj verklaarde: „Ik vertrek op
verzoek van Chamberlain naar Londen. Na zijn
bespreking te Berchtesgaden heeft Chamber-
lain mfj gevraagd met spoed bU hem te komen.
Voor het oogenblik is het mij onmogelijk, wat
dan ook, hieraan toe te voegen.”
„Komt u te Praag terug?”
,Jk hoop wel er terug te komen, maar of en
wanneer dat zoo zal zijn, kan ik u onmogelijk
zeggen. Alles zal afhangen van de loopende in
ternationale onderhandellngen.”
.Wat zijn uw indrukken bU het einde van uw
verblijf te Praag?”
„ZU waren soms goed, soms slécht, doch de
goede winnen het van de slechte."
Da SudeCen-Duitache senator Frank (niet te
▼araaiieu met den geliJknamigen plaatsver
vanger van Henlein) heeft vanmorgen een be
zoek gebracht aan de autoriteiten te Karlsbad en
haar medegedeeld. dat hU de politiek van
Henlein niette* de zijne maakte maar van
■Mening was, dat het Budeten-Duitache vraag-
rink sou kunnen worden opgelost binnen de
«renzen van het Tsjecho-Slowaaksche gebied en
■ander dat de Sudeten-Duitochera bij Duitach-
land zouden worden ingetjjfd.
zou hebben
volgt zijn:
-.Oéi
2 Instelling van een systeem van
autonome kantons in de streken,
waar de bevolking een belangrijke
Duitache minderheid telt, doch in een
verhouding van minder dan 50 pro
cent.
Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat
geen officleele mededeeling over het resultaat
van Chamberlains reis zal worden verstrekt
dan na den kabinetsraad van morgen. De Ko
ning heeft Chamberlain vanavond in audiëntie
ontvangen. De minister-president heeft een vol
ledig verslag over zijn reis uitgebracht.
De Rjjksmiddelen hebben over Augus
tus f85.714 minder opgebracht dan de
raming.
Bestuurder van vrachtauto onder Vlagt-
wedde tegen een boom verpletterd.
Ontploffing op een Nederlandeeh vracht
schip te Rheinau; drie kinderen gewond.
Pseudo-geestelijke te Heerlen
teerd.
Proeven op groots schaal met gedroogde
suikerbieten als veevoeder.
Wij vestigen er de aandacht op. dat
wegens redenen van admmistratieven
aard voor betaling van WEKELIJK-
8CHE abonnementsgelden geen
quitanties meer zullen worden ver
strekt. a
Men gelieve dus het abonnementsgeld
aan den bezorger te vbldoen zonder
dat hiervoor een quitantie wordt aan
geboden.
Deze maatregel brengt geen ver
andering in het recht van onze
abonné’s op de gratis ongevallen
verzekering.
uit.
Reuter verneemt, dat de premier de beide
dagen buitengewoon goed doorstaan heeft en
geen ongemakken heeft ondervonden.
LONDEN, M Sept. (Reuter) De
Britsche minister-president Cham
berlain is te 17.29 uur per vliegtuig
op Heston aangekomen.
WASHINGTON, 17 Sept (Reuter). Het
staatedepartement heeft medegedeeld, dat de
regeering door bemiddeling van het Amerikaan
se!» Roode Kruis 60.000 vaten meel naar
Spanje zal zenden, ten behoeve van de tot bel
de partijen behoorende armen.
PRAAG, 16 Sept. (Reuter). De
Tsjecho-Slowaaksche regeering heeft
besloten, de werkzaamheden der
Sudeten-partij te schorsen. Oor
spronkelijk werd gemeld, dat de
regeering besloten had de partij te
ontbinden. Hoewel dit wel de be
doeling is der regeering, is deze
daartoe niet bevoegd. Daarom ligt
het in het voornemen de kwestie
van ontbinding op 19 September
voor te leggen aan de permanente
PRAAG, 16 Sept (Reuter) De
Sudeten-Duitsche leiders hebben hun
volgelingen den raad gegeven kalm
te blijven en een vredelievende hou
ding aan te nemen. De algemeens
toastend was vandaag verf minder
gespannen en er wordt geen melding
Te Karlsbad Is het Bruine Huis, het hoofd
kwartier dar Kudakaa-Duitsche partij. Sees de
politie omsingeld sn dosrsoebt. werd geen
verzet gepleegd. Het gebouw is gestoten.
In verscheidene steden, om. te Ausrig,
Stroppan en Saaz hebben de Sudeten-Duitsche
leiders een besoek gebracht aan de autoriteiten
en verklaard, dat zij al bet mogelijke sullen
doen om hun volgelingen tot kalmte aan te
manen. Runcimans oproep tot kalmte heeft
veel bijgedragen totgeruststelling van bet
publiek.
LONDEN, 17 Sept. (Havaa). BU zijn be
soek aan het Foreign Office heeft de Italiaan
se!» ambassadeur Sir Alexander Cadogan het
antwoord van zijn regeering overhandigd op
het plan voor een bezoek van Hemming, den
secretaris der niet-lnmengingscommtasie aan
de oorlogvoerende partijen In Spanje. Italic
verklaart zich met dit plan accoord.
Denkt aan de catastrofe, die 28 jaar geleden
over de wereld is gekomen.
Reuter meldt uit Praag: Het bericht, als zou
een arrestatiebevel tegen Henlein zUn uitgevaar
digd, is op zijn minst voorbarig. Er is een aan
klacht tegen hem ingediend en het geval wordt
onderzocht door den minister van Justitie. Het
zal ook door den raad van politieke ministers
behandeld worden, doch vanavond zal nog geen
besluit worden genomen.
Neville Chamberlain is van zijn bezoek aan Adolf Hitler in Engeland teruggekeerd.
Na aankoAst op het vliegveld Heston werd de Engelsche premier door fotografen
en reporters bestormd
Chamberlain verklaarde: „Ik ben vroeger dan
verwacht werd teruggekomen na een reis, die,
als ik niet zoo veel zorg had gehad, buitenge
woon aangenaam zou sUn geweest. Ik heb gis
termiddag oen lang gesprek met Hitler gehad.
Het was een openhartig, maar vriendschappe-
Ujk onderhoud en ik heb thans het voldane ge
voel, dat wU een volledig begrip hebben van
elkanders opvattingen. U verwacht natuurlijk
niet van mij,-dat ik thans spreek over de moge-
Ujke resultaten. Ik ga thans met mijn collega’s
besprekingen voeren en ik raad u aan geen
voorbarige verslagen over de besprekingen te
aanvaarden, die niet uit gezaghebbende bron
komen. Lqter, misschien over enkele dagen, aal
ik een nieuw onderhoud met Hitler hebben.
Hitler zelde mij, dat het dezen keer zUn*be-
doeling was mU halverwege tegemoet te ko-
BERN. 16 Sept. (Zw. tel. agentschap). Ds
Zwltaersche bondsraad heeft opnieuw den in
ternationalen toestand langdurig onder oogen
gezien en eens te meer geconstateerd, dat alle
voorzorgsmaatregelen getroffen sUn.
Britsche diplomatieke kringen hebben, naar
uit Londen wordt gemeld, bevestiging ontvan
gen van bet bericht, dat de staat van beleg
opnieuw over zestien gebieden in Tsjecbo-
SlowakUe is uitgebreld. De laatste in dezelfde
kringen uit Praag ontvangen berichten beves
tigen voorts, dat Henlein, de leider der Su
deten-Duitsche partU, uit TSjecho-SlowaklJe
naar Duitschland is vertrokken.
Zoo heeft de TSjecho-Slowaaksche radio een
communiqué verspreid, waarin wordt gezegd,
dat Henlein en afgevaardigde Prank, zoomede
de uiseeta BudeSsn-Dulteche iridsrs. naar
Duitschland zijn gevlucht
Het communiqué besluit met de mededeeling,
dat het in het geheele land rustig is en dat
aDe berichten van de Dultsche radio over den
toestand in Ibjecho-Slowaklje geheel verzonnen
■Qn.
Bevoegde kringen te Berlijn en Berchtesgaden
verklaren niets te weten van een verblijf van
Henlein in Duitschland. ZU voegen hieraan
toe, dat by hun weten de leider der Sudeten-
Duitsche partij zich 4e Hger bevindt.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan-
-] onder do Omroeper-
-.J CL po: rogeL
Even voor elven is Chamberlain van zijn
audiëntie bl) den Koning inf Downingstreet te
ruggekeerd. HU zag er buitengewoon opgewekt
I Afstand door Tsjecho-Slowa-
Lije aan het Rijft der Sudeten-Duit
sche gebieden, waar
voor 50 procent of
schers bestaat.
Onze correspondent te Londen seint Vrijdag
avond:
BU gebrek aan definitief nieuws betreffende
de besprekingen tusschen Hitler en Chamber-
lain toonde de beurs zich onzeker. Chamber-.
Iain’s plotselinge terugkeer werd door sommigen
als een baissefactor, door anderen optimistisch
opgevat, de noteeringen waren lager, maar ver-
koopspressle werd niet uitgeoefend en toen be
kend werd, dat de premier over enkele dagen
opnieuw een bezoek aaa Hitler zal brengen,
werd de stemming opgewekter. In aanmerking
kan ook genomen worden, dat het heden de
laatste dag van het account was en dat dus niet
alleen de politiek de stemming beïnvloedde.
In Journalistieke en politieke kringen liet men
zich veeleer leiden door geruchten en veronder
stellingen dan door feiten. Toen Chamberlain te
Heston aankwam, waarschuwde hU ervoor geen
voorbarige conclusies te -trekken. Hiermede
heeft men zich echter wel bezig gehouden.
Wat geruchten betreft: deze worden in
Parijs ook gemaakt en gemeenlUk schUnt
men in deze stad beter ingelicht te zUn dan
in Londen. Vandaar dat men met opmerk
zaamheid de stemming in Parijs bestudeert.
Van BerlUn uit worden pogingen aangewend
om het Dultsche. doch ook het Engelsche
volk te overtuigen, dat alle kans bestaat,
dat de Westersche democratieën Hitler’s
eischen zullen inwlUlgen.
De Tsjecho-Slowaaksche gezant te
Parijs heeft zich met Hodza in ver
binding gesteld naar aanleiding van
de radioberichten, volgens welke een
bevel tot arrestatie van Henlein was
uitgevaardigd.
Hodza sprak deze berichten met
stelligheid tegen en de gezant stelde
minister Bonnet hiervan onmiddel
lijk op de hoogte. Hij deelde tevens
mede, dat het rustig is in Tsjecho-
Slowakije.
BU de besprekingen in Downingstreet waren
ook Cadogan en Van Sittart aanwezig. Run
ciman kwam te 18 uur in Downingstreet.
Om 19.45 verliet hU Downingstreet weer en
tien minuten later vertrokken ook Hoare en
Van Sittart Halifax begaf zich toen in ge
zelschap van Cadogan naar het ministerie van
Buitenlandse!» Zaken.
Het Duitache Nieuwsbureau meldt uit Ber
lUn: ,JIet gebied tusschen Jaegerndorf en
Ostrau is vol Tsjechische militairen. BU Hult-
schin zUn groote munitietransporten gezien en
langs de Berfursche heeft men troepenverplaat
singen in de richting van Ostrau waargenomen”,
In een interview over den toestand in bet
Sudeten-Duitsche gebied heeft Jaksch, leider
van de Duitache sociaal-democratische partij,
verklaard, dat de Tsjecho-Slowaaksche autori
teiten krachtig genoeg zijn om de orde te hand
haven. „Aan de onlusten,” aldus Jaksch, „wordt
slechts deelgenomen door jongelieden tusschen
17 en 25 Jaar; de rest det bevolking, zelfs de
Henleinisten, houdt zich afzijdig. OngetwUfeld
zouden de Henleinisten niet langer de meerder
heid hebben. Indien de rust zou terugkeeren.
De toestand is als volgt: óf de Henleinisten
zullen den staat verwoesten, óf de staat zal de
Sudeten-Duitsche partij voor goed vernietigen.
Alles is afhankeUjk jéan de hulp, die Duitsqh-
land sal verleenen aan het Tsjecho-Slowaakache
filiaal der nationaal-sociallstische partü”.
Gepoogd worden tevens om Chamberlain mee
rlingen op te dringen, die men evenwel scep
tisch moet beschouwen.
Over het algemeen is de stemming niet pes
simistisch. Omtrent Hitler’s aanbod worden
wel bUzonderheden bekend gemaakt, doch van
bevoegde zUde wordt niets uitgelaten.
De liberalen en de Labour geven eenlge be
zorgdheid te kennen. Men wUst er in die krin
gen op, dat de Tsjechen een plebisciet absoluut
hebben verworpen en men meent nu, dat Praag
onder sterke pressie zal geaet worden.
Ook meent men dat eenige ministers niet
afkeerig zUn van een grenswUziglng ten gun
ste van Duitschland onder bepaalde voorwaar
den. Deae voorwaarden zouden dan zUn:
1- Een overeenkomst tusschen de groote mo
gendheden de nieuwe grenaen te verdedigen.
X Economische concessies om Tsjecho-
BlowakUe schadeloos te stellen voor het ver
loren Sudeten-Duitsche gebied, waarin rUke
mUnen liggen.
X Een regeling waarbij de
Tsjechische minderheid in het
gebied gewaarborgd wordt
Deae voorstellen zouden een krachtig verset
vinden in het parlement en niet alleen van de
zUde van de oppositie.
De Sudeten-Duitsche afgevaardigde Ritter
heeft zich ter beschikking van de autoriteiten
te Asch gesteld en een dergelijke verklaring af-
De leider der Sudeten-Duitsche katholieken,
Heissenberger, die onlangs wegens zijn gema
tigde tendenzen uit de leiding van den bond van
Dultsche katholieken in Tsjecho-SlowakUe is
«estooten, heeft vanavond voor de Tsjecho-
Slowaaksche radio een verklaring afgelegd,
waarin hU betoogde, dat het Sudeten-Duitsche
▼olk den vrede wil, daar een oorlog de ineen
storting van het land zou beteekenen. HU ver
klaarde, dat ,Jiet denkbeeld van een Anschluss
teitenlandsche import is” en dat de voorstellen
der regeering „gelijkheid van behandeling, vrij
heid en vrede verzekeren”.
P» Tsjecho-Stowaakscbe radio heeft van-
■liddag een beroep gedaan op de Dultsche bur-
van Tsjecho-SlowakUe.
IMtoche burgers, zoo werd daarin oa. ga-
togd, zekere elementen trachten u in een bur-
•*roorlog mee te sleepen. Er is echter geen
Probleem, hoe moeilijk ook, dat niet door
’’tedzame onderhandellngen kan worden op-
•Wost met goeden wU aan weerszUden. ZU, die
“to toevlucht nemen tot geweld, doen zichaelf
terecht aan.
Dultsche Burgers, weest kalm, neemt de meest
«*«e discipline in acht. Vcegeet niet dat het
WW vaderland is. dat bet eerst bedreigd wordt.
3 Waarborg van de nieuwe
Tsjecho-Slowaaksche grenzen door
Duitschland, Hongarije, Roemenië,
Zuid-Slavië en Polen.
KN EN DERTIGSTE JAARGANG No 296
DE PRIM DER ADVERTENTIEN badraagi CL
ragal; Ingetondan Mededeellngan 40 Ct 8 t
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig terlal voor •dverteeren bi| «bon-
nwmant wordt op aanvrage aaama door oma
Administratie verstrakt
Sudeten-Duitsche leiders manen
volgelingen aan kalm te blijven.
4 „Supergarantie” dezer grenzen
door Engeland', Frankrijk en Italië.
LONDEN, 17 Sept. (Havas). De politieke
redacteur van de ..Daily Express” schrUft:
„Het plan dat de bespreking te Berchtesgaden
opgeleverd en waaraan Hitler zUn
zou hebben gehecht, sou als
