Indische beeldhouwkunst
H
Z)e avonturen van een verkeersagentje
AaBe
wïAaal wui den daq
3
IQOuJuwo^coof/
WO LUN Fl
an::
A
HONIG’5 KEUKENSTROOP^J^.W. - J
EEN GOED HUISMIDDELTJE
TEGEN RHEUMATIEK
la^een paar minuten zelf gemaakt
DEKfMS F- I
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1938
Uit de collectie C. T Loo
Katholieken en film
Beate weet
i De wereldreis van
Natuurlijke en kunst
matige rubber
UITWISSELING VAN
KUNSTENAARS
OUDE TOREN TE
HEDIKHUIZEN
22?
door Otfrid «at Ze Wil
i Thomas Brentford
I
- AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWLNTIG UUR l^A HET ONGEVAL
IVabNt 'j
W1™
JAN ENGELMAN
invloed hebben
-
18.
RHEUMATIEK
De eerste drie Nederlandsche
1
(Ingezonden Mededeelingj
9
9
vertrok haar gezicht tot een glim-
niet ^kwalijk
hert nuttig
een
verbaasder
telegrafisch
terug en sloot zich in zijn kamer op.
HOOFDSTUK XIV
te maken."
dat misschien
Hü
telijke huisvrouw
ia ons besluit''.
f?
o
K._u
-..
VOORKOMEN
a varttas van ean tinna
aan naaa at aan oc*.
-J-
Cri Devi, godin met den lotus, een
bronzen Indisch beeld uit de 15e eeuw,
op de tentoonstelling van de collectie
C. T. Loo in de kunstzaal Van Lier
En wat kon hij anders doen dan te gehoorzamen. Een agent
had hem bevolen de tasch open te maken en hij deed het. En
n>
tot vreugde van de visschen, maar tot groAte woede van den
hengelaar, die zijn kostbaren (puit weer moest loslaten, kozen
de visschen het ruime sop. Ze waren weer in hun element.
4
van gruwelijkheid ontmoeten we edele harmo
nie.
Zie daarnaast dan de diepe contemplatie van
et was een advertentie van den volgenden
inhoud, die de belangstelling trok van
Thomas Brentford.
•I
Romanschrijver, die binnenkort een wereldreis
gaat ondernemen, vraagt een bekwaam typist,
die in staat is. stenografisch werk op een schrijf
machine uit te werken. Sollicitant moet in het
bezit zijn van een goede „Union Portable"
schrijfmachine en bereid UJn, de reis om de
wereld mede te maken. Salaris: Vijftig pond
sterling per maand, benevens vrije reis en ver
blijfkosten. Br. Motto: Wereldreis, but. dezer.
et komt zelden voor dat men, tenzij dan
in musea, een zoo uitnemende verzame
ling Indische beeldhbuwkunst bijeen vindt
als thans te zien is in de Kunstzaal Van Lier,
aan het Rokin te Amsterdam. Er zijn hier een
aantal bronzen, steenen en houten kunstwer
ken te vinden, van hooge geestelijke gezindheid
en onaanrandbare grootheid, afkomstig uit de
collectie C. T. Loo te Parijs. Geen wonder, dat
vele kenners van de Aziatische kunst hun hart
zijn komen ophalen.
het Boeddha-kopje in grijzen steen (no.
met den mysterieuzen glimlach, een wonder van
liefelijkheid en geestelijkheid en men zal
weten, dat een groote cultuur hier in prachtige
kunstwerken zich openbaart, dat er vele ver
schijningsvormen der schoonheid zijn en dat
het onbegonnen werk Is voor haar een modus
en een wet te construeeren, die algemeen-geldig
zou zjjn. De wijze zoekt de schoonheid overal
en laat zich door hierarchische vormen, door
iconographie. niet aflelden van de hoofdzaken,
de bewegingen der ziel.
En de agent, die eigenlijk niets te vertellen had pnder water,
vroeg hem zjjn naam, zijn voorletters, waar hij woonde en wat
hij voor den kost deed. En de man, d«-t dank zij het verkeeis-
agentje onder water kon blijven, anders was hjj al lang ver
dronken, gaf op alles antwoord. 9
Toppunt van grilligheid schijnt de Soubra-
manl. met de twaalf armen en de zes hoofden.
Is een dergelijke monsterlijkheid nog zóó voor
te stellen, dat zij tot schoonheid wordt ge
wekt? De Indische beeldhouwer kón het, want
de harmonie van dit beeld is volkomen, de vele
positief katholiek gericht zijn. Evengoed als wjj
katholieken in de literatuur, in de schilder
kunst. in den omroep onzen
kunnen doen gelden, zoo zal dat ook kunnen
gebeuren In de film. Daarbij moeten wij niet
uitschakelen het standpunt: Wjj moeten hebben
een katholieke film, maar katholieken moeten
hun invloed op de film kunnen doen gelden en
hun beginselen daarin kunnen laten leven.
Op datzelfde oogenblik zaten op den mail-,
stoomer van Liverpool naar New York twee
mannen aan dek zachtjes met elkaar te praten.
„Ik zou op het qog
willen nemen, Jacked
nlng in Regentspark
honderdveertig sollicj
de wereldreis en
lijk bij ons eet
Naar wjj vernemen, is, na ontvangen goed
keuring van den Minister van Onderwijs. Kun
sten en Wetenschappen, alsmede van het Werk
fonds, de restauratie van den bekenden monu
mentalen toren van Hedikhuizen (Heusden) op
gedragen aan de firma Prett te Oostzaan voor
f 8282.
Het was den vijftienden Juni, toen des mor
gens om tien uur een taxi stilhield voor de wo
ning in het Regentspark. Even later volgde een
tweede auto en even later een derde. Uit al deze
auto’s stapten jongemannen met in oe hand een
grooten reiskoffer en in de andere hand een
kleineren, waarin naar den vorm zich *n schrijf
machine bevond.
Een van de mannen belde aan en toen deze
aan het dienstmeisje vroeg om mijnheer Clapton
te spreken, zei ze kortaf:
„Mijnheer Clapton?.... Die is eergisteren ver
trokken. Hij was hier op kamers en- is plotse
ling heengegaan zonder te zegggn, waarheen."
„Vertrokkenvroeg Brentford, die gebeld
bad. ..En we hadden afgesproken, dat Ik van
daag hier zou komen, om dé laatste toebereid
selen te maken voor de wereldreis...."
Stuk voor stuk’’’- door en
door solide, bovendien fraai
van lijn, modern van kleur
von Ham**111 ---
1e*zaeB*(Mz«Mas*ss»ezMeMM(«*sse*8»eeeeteeeesieeei
is. Ik ben in Londen niet zoo goed bekend."
Clapton dacht even na.
„Ik heb mijn machine drie Jaar geleden ge
kocht bij de firma Mossley and Cross aan het
Strand, maar ik weet niet, of die zaak er nog
is. Dat moet u maar even informeeren. Wacht
eens, ik heb het adres genoteerd."
Hij haalde een notitieboekje uit een lade van
de tafel.
.Juist, hier staat het, Moesley and Cross. Al
leenverkoop van de Union Portable schrijf
machine. 234 Strand Londen. Telefoon 254617.
Ik kan het wel even informeeren.”
Hl) greep de telefoon en even later had hü
de bevestiging, dat de firma Mossley and Cross
nog aan hetzelfde adres haar dreef.
Thomas schreef hst adres op en na nog een
poosje over de toekomstige reis te hebben gg-,
praat, verliet de jongeman opgewekt de woning,
van den schrijver.
;enblik wel eens een kijkje
boe of het er voor de wo-
liitziet. In totaal heb Ijr
tianten aangenomen voor
iderddertig hebben werke
lijk bjj ons eep llnion Portable gekocht voor
dertig pond sterling. Als we uitrekenen dat we
op elke machine twintig /pond verdienen, dan
hebben we in twee maanden tweeduizend zes-
honderd pond verdiend.”
Zijn kameraad lachte zachtjes.
„Dat is tenminste genoeg om het een poosje
uit te zingen in New York en dan kunnen we
in dien tijd onze nieuwe zaak openen in tro
pische kleeding.”
en prachtig stuk is de bronzen Clva in
een aureool, met bijl en antilope; bijzon
der Indrukwekkend ook de dansende
Swami; van uiterste verfijning het Devi-beeldje
(no. 5) met den lotus, schitterend geciseleerd,
op een wijze die de vormen van het lichaam
volkomen laat spreken, maar toch een vluch
tige, geraffineerde bekoring toevoegt aan de
weergaloos uitgebalanceerde werking der lede
maten. En de Soundarar Jno. de vishnu-
heilige van den zang, is hij niet volmaakt als
een Apollo, drukt heel zijn wezen niet de musi
sche vervoering, den heiligen waanzin van den
j zang uit?
moeden,
tevreden over haar warei
„Wét gaal zoo niet ver'
*.Dit hier, met ui”
..Bent u niet tevreden?”
„Hebt u zelf plezier in dit leven?”
,Jk doe mijn uiterste best.”
„Gisteren is hier een Dultscher gekomen. Die
wou dominee worden, maar is nu al jaren aan
het zwerven. Ik geloof, dat een man 'er beter
geschikt voor is de bengels in toom te houden.”
„Moet ik gaan?”
De farmer bestudeerde haar gezicht.
„Bent u graag hier?"
„Iko
„Wacht u maar. U bent een braaf meisje. Een
meisje, dat weet, wat ze wil. Maar ik span een
HJk werd gewezen op den machtigen invloed
van den Nederlandschen Bioscoopbond. De heer
van Domburg wees er nog op, dat de vorm van
de film moet samengaan met den Inhoud en
dat wij ook in de film dat goede geestelijke
voedsel moeten geven, waanmar het gezonde
volk verlangt.
Door den leider, den heer B. Verhoeven, werd
de vraag gesteld: Wat kan de bemoeiing van
de katholieken zijn, die op het terrein van de
film iets goeds willen herijken? Wjj moeten
onzen filmers kansen en opdrachten geven en
probeeren invloed uit te oefenen op de inter
nationale en nationale filmproductie. Tegelijker
tijd zou daar geld beschikbaar moeten zijn om
dat te kunnen besteden aan goede filmproduc
tie. Na een uitvoerige beschouwing van de pro
blemen van Abbé Bernard over de filmproduc
tie in het algemeen en den katholieken Invloed
daarop, bracht de heer Weterings naar voren,
wat de katholieke filmactle reeds deed en wat
haar plannen voor de toekomst zijn.
De volgende inleider, de heer van X Hof,
wees op den droevigen toestand, welke op het
amateursfilmgebied in ons land bestaat. Zelfs
aan technische eischen wordt dikwijls niet eens
voldaan, om niet te spreken van schoonheids-
en andere eischen. Men kent de figuur van
papa-filmer, wien het er alleen om te doen is,
dat Jantje er .goed op komt”, men kent de
treurige school-, jeugd-, en propaganda-films,
door amateurs vervaardigd.
Toch is het fllmamateurisme belangrijk, om
dat het in een gunstiger positie verkeert, wijl
het vrijer is, dan beroepsfilmvervaardlglng. Van
deze gunstiger positie moeten wij in de toe
komst partij trekken. Er rijzen echter verschil
lende vragen op: b.v. moet er solo-arbeid zjjn
of gemeenschapsarbeid? Moet ons amateurisme
in zekeren zin worden georganiseerd? Deze
laatste vraag meende spr. bevestigend te moe
ten beantwoorden. Spr. wees er op, dat de ka
tholieke filmactle van het amateurisme ont
zaglijk veel kan verwachten, en haalde In dit
verband het voorbeeld aan van Italië, waar
b.v. onder de studenten van hoogescholen ama-
teursfilmclubs bestaan, die kunnen werken met
subsidies van de Italiaansche regeering, welke
hoopt, dat uit deze amateursclubs in de toe
komst prominente figuren zullen te voorschijn
komen, welke de Italiaansche filmvervaardiging
als beroep ter hand kunnen nemen en haar op
hoog peil zullen kunnen brengen.
Spr. had o0 deze bijeenkomst, waar hij meer
amateurs-filmers had willen ontmoeten, een
voorstel willen indienen de organisatie van de
amateursfllmvervaardiging direct ter hand te
nemen. Thans wilde spr. zich bepalen tot het
aangeven van een schets van organisatie, waar
van hij hoopte, dat de aanwezigen deze In
overweging zouden willen nemen.
Spr. had zich twee eischen gedacht: de or
ganisatie zou moeten staan op katholieken
grondslag en ten tweede: werken binnen het
raam der K.F.A.
In elke stad veronderstelde spr. een afdeeling
der K.F.A., waarbinnen een of meer turnkrin
gen, welke 3040 personen zouden ontsluiten.
Elke kring zou bestaan uit twee groepen, waar
van er een een studiegroep zou zijn, de ander
practlsch filmwerk zou doen. Uit den aard der
zaak zouden beide groepen zich kunnen over
lappen.
Al deze filmkringen tezamen zouden onder
de K F A. een verband moeten vormen, waar
door ervaringen zouden kunnen worden uitge
wisseld, technische hulpmiddelen gemakkeljjker
zouden kunnen worden geruild enz.
Om Uw rheumatiek-oUnen te verdrijven is er
niets beters dan 'dit middeltje, dat U zelf klaar
kunt maken. Het is een beproefd receptje.
Koopt 85 gram terpentijn en 15 gram Rheuma-
glc-olie (geconcentreerd). Elke apotheker of
drogist kan U beide leveren. Een 15 graihs-
fleschje Rheumagic-olie (geconcentreerd) kost
maar 65 cent, dus met de terpentijn bent U
voor ongeveer drie kwartjes klaar. Vermengt
deze twee bestanddeelen thuis in een schoone
flesch door goed te schudden. Uw eigen rheu-
matiekmiddeltje is dan gereed. Het brengt
ontnlddellijk verlichting, omdat de Rheumagic-
olie een combinatie is van 5 krachtige pün-
doodende bestanddeelen? Daarom moogt U de
Rheumagic-olie niet zuiver gebruiken. Ze moet
vermengd worden met de terpentijn, anders is
«e te sterk. Dit middeltje ls,wel een proef waard,
lis U al lang aan Rheumatiek lijdt. Haal van
daag nog 85 gram terpentijn en 15 gram
Rheumagic-olie (geconcentreerd) in huis. Be
daart dit recept. 9
Beate Serenus hield school zooals zij het nu
reeds vier weken lang had gedaan. Zij zat in
het eenige kale lokaal van de .school";vóór
haar zaten de twintig vuile kinderen en zij
trachtte met veel ijver, hen rustig te houden
en hun wat kennis bjj te brengen.
Ellendige kinderen, in lompen gehuld. De
mannen en vrouwen, die wanhopig streden om
het oerwoud te slechten, den grond te ploegen,
die zaad strooiden en niet wisten, ot dit zou
Terwijl het natuurproduct rubber een decen
nium geleden slechts de concurrentie^ van de
ag geregenereerde rubber te duchten had, is
de wereld op het oogenblik ook de synthetische
gunstrubber rijk.
In Casa Nova op de H. Landstichting werden
dezer dagen conferenties gehouden door de le
den van het Katholiek Gemeenschapsoord over
de film in het algemeen en het standpunt van
de katholieken tegenover de film. De heer
Bernard Verhoeven leidde de conferenties en
gaf allereerst het woord aan den heer A. van
Domburg, redactle-secretaris van „Katholiek
Filmfront”, die een verhandeling hield over de
mogelijkheden van een katholieke Nederland
sche filmproductie. Het probleem van de ka
tholieke filmactle Is nog moeilijker dan het
probleem van de algemeene Nederlandsche
filmproductie, en dat is reeds zoo ingewikkeld,
zooals blijkt uit den strijd tusschen Clnetone en
Filmstad. Als de beste vorm van katholieke
filmketie lijkt spreker het stimuleeran van vrije
katholieke filmers onder meer door hun gelde-
Ijjken en anderen steun te verschaffen. Onze
filmers moeten daarbij vrij gelaten worden In
hun arbeid en het recht hebben die film te
maken, die zü brandend verlangen te maken,
onverschillig of deze films een katholieke ten-
denz hebben of niet. Het gaat hier meer om de
superieure kwaliteit van hun producten. En in
dezen zin moeten zij en ook wjj, die hun stimu
lators zjjn, avant-gardlsten wezen.
Na deze korte, zakelijke Inleiding ontspon
zich een zeer interessant debat, waaraan zoo
wel katholieke filmvoorstanders uit Vlaamsche
als Nederlandsche kringen deelnamen. De mee-
ning was wal algemeen, dat de katholieke film-
aetie doeltreffend moet zijn en dat de waardig
heid van het katholicisme van kunst en van
mensch eischt dat de film vóór alles goed en
wel verantwoord is. Het werd niet noodig ge
acht, dat wjj propageeren de katholieke teta-
Uteitsfilm, maar wel moet de film min of meer
Door Pater Morlion werd gewezen op de
groote moeilijkheden van flnancieelen aard aan
katholieke filmproductie verbonden. Daartegen
over werd door den heer van ’t Hof uit Voor
burg gewezen op de mogelijkheid, dat wjj Inter
nationaal zouden kunnen samenwerken om zoo
ook de katholieke film productief te kunnen
maken. Gewezen werd hier op de mogelijkheid
van een internationaal katholiek joumaalbu-
reau. Prof. Dr. Rutten sloot zich aan bij den
Inleider en verklaarde zich voorstander van de
goede film, waarin het publiek vermaak vindt,
maar wees er tegelijk op, dat wjj den katholieken
smaak op de juiste wijze moeten richten. Tege-
Aï T F ARANNF’Q »P«t blad «tm ingevolge de veraexeringsvoorwaar^ p lyf/X «XI levenslange geneeie ongeschiktheid toe warton door p *7 CA 00 I? OEA
H O ongevallen veraekerd voor een der volgende ultkeeringen f UVv" verBes van belde armen, belde beenen ot belde oogen F OvFe* doodeUjken afloop F, MMVe*
goede melkkc* niet voor den ploeg en ga ae
dan In de zon doodjakkerenl”
Onwillekeurig moest ze lachen.
„Ben ik de melkkoe?"
„U moet mij de vergelijking
nemen.”
„Ik weet, dat een melkkoe
dier is.”
.Juist. Wij hebben u goed waargenomen, aen-
horita. Wij mogen u graag! En daarom hebben
wjj besloten. Iets anders voor u te zoeken."
Beate luisterde nu oplettend.
„Wij hebben hier straks een soort vergadering
en ik geloof, dat ik u beter kan vertellen, wat
er aan de hand is. Die vergadering geldt name
lijk u.”
Zij begreep er steeds minder van.
.Mij?”
Ja, wjjHij aarzelde en tegelijkertijd
werden er stemmen hoorbaar voor het huls. De
acht farmers uit de naaste omgeving kwamen
aanrijden, stegen af, bonden de paarden aan
het hek en kWamen met zware stappen de
veranda op.
„Buenos dias, senhores!”
Algemeene begroeting, maar gewichtiger dan
anders het geval was. Gschaftler. als hoofd van
de nederzetting, keek om zich heen.
„Zijn we er allemaal?”
.Ja, allemaal.”
De mannen gingen op de krukjes zitten, die
haastig werden aangedragen. Voor Beate werd
een stoel gebracht.
„Waarde geburen. amigos I'
De brave Gschaftler zag er altjjd buitenge
woon komiek uit, als hij plechtig wilde doen.
„U weet, waarom wjj te zamen komen. Het
gaat er om, den Dultscher Friedrich Kurz, die
vroeger candidaat in de theologie was, aan te
stellen tot nieuwen schoolmeester in onze ge
meenschap. Is er iemand onder ons, die er
tegen is?”
Geen antwoord, slechte peinzend gebogen
hoofden.
„Dat is dus afgedaan. De schoolmeester krijgt
het schoolhuisje en een stuk land en verder,
wat ons goed dunkt. Voorts hebben we te
spreken over het welzijn en de toekomst van
senhorita Beate Serenus, die zich onder onze
hoede gesteld heeft en voor wier welzijn wij
bereid zijn te zorgen."
Beate werd hoe langer hoe
voelde zich heel onrustig.
.Senhorita! U hebt genoeg uw beet gedaan
met onze bengels, maar dat is gepn werk voor
u. W|j houden van. u. U bent een braaf meisje.
V bent mooi, hebt stevige armen en een ver-
ct-irnriiflr Wii hahjvan
Hoe haatte hjj haar, het meisje met den vas-
«*n wil, dat hem had overgehaald, zichzelf voor
osar op te offeren.
Op het station moest hij eenige uren wach-
wn, welke gelegenheid hjj waarnam, om aan
heer Jousten in Buenos Aires te telegra-
feeren.
„Verzoeke telegrafisch antwoord, poste
tente Santa Fé. of u weet, wat er van Beate
“«renus geworden is!”
Hard was zijn gezicht als hjj aan haar dacht.
Eindeloos waren die vreeselijke Uren in San
yhnstobal. Vreestlijk waren ’t stof tn de straten,
het eten, bestaande uit taai vleeech en ellendige
**te aardappelen, het water, dat slechts ge-
®*thaar was. wanneer het met canja, een foe-
•eiachtigen brandewijn, venrgngd werd.
>«s hij verwend gedurende die zes
weksn op de estancia! Niet denken was hjj
Esteren maar niet zoo krankzinnig geweest!
ttooden de machines, waar hij zoo van
hield, daar zonder hem, nu....
Seine, Keve Ines! -
■ndeljjk kwam de trein. Het paard werd in-
•eiwien. Egon leunde moe in een hoek van de
coupé. Hü reisde in de goedkoope klasse en sliep
in, terwijl tegenover hem gaucho’s, kleine far-
mAs en koewachters praatten, spuwden en
rookten. 9
In het hotel Santa Fé. hetzelfde, waarin hü
destüds de helft van zün laatste pesos ver
teerd had,«nam hü een kamer.
Het was in den middag van den volgenden
dag. Er waren reeds vier en twintig uur ver-
loopen, sinds hü de ectancia had verlaten.
Egon ging naar de post.
„Een telegram voor den senhor."
Bespottelük, zooals zün zenuwen hem in den
steek lieten. Was het een telegram, dat hem
terugriep? Hü brak het haastig open en las:
.Benhora Dornbusch verliet Buenos Aires vier
weken geleden. Adres onbekend. Niets achter
gelaten. Jousten.”
Egon lachte zóó bitter, dat de omstanders
hem verwonderd aanzagen.
Terneergeslagen keerde hü naar zün hotel
Thomas Brentford liet de krant zakken en
vloog op zün schrüfbureau toe. Nog geen half
uur later lag de sollicitatie in de brievenbus.
Het geluk was jbem gunstig, want twee dagen
later ontving hüyen brief met de uitnoodiging,
zich dien avond te vervoegen bü Richard Clap
ton, Regentspark 23. Lang voor het afgesproken
uur liep hü in de nabüheid van de villa van den
schrijver heen en weer. Toen het tüd was. belde
hü aan en een jongeman in een rood en wit
gestreept jasje opende de deur en liet hem in
een prachtig gemeubelde wachtkamer Hü voel
de zich in deze luxe een beetje onwennig, maar
toen even later een stem hem uitnoodigde in
den salon te komen, voelde hü zich al meer op
zün gemak.
„Neem plaats, münheer.... eh....”
..BrentfordThomas Brentford,” haastte
hü zich. Gelüktüdig haalde hü den brief te
voorschün maar Clapton, een man van middel
baren leeftüd met een grijs puntsikje, weerde
lachend af.
„Luister eens. münheer Brentford. De adver
tentie was zeer aanlokkelük, nietwaar? VUftig
pond sterling per maand enzoovoorts, dat wordt
je niet lederen dag aangeboden."
De jongeman knikte lachend.
„Inderdaad, münheer, het klinkt wel wat erg
mooi."
kunstenaars, -------
die als resultaat van de uitwisseUlng van Neder- ledematen zün grandioos geordend en inplaats
landsche en Hongaarsche kunstenaars waren
aangewezen. Paul Kromjong, K. Andrea en
L van det\Bundt, zün naar Hongarije vertrok
ken. Als vierde is M. Bleekrode aangeweezen.
Zooals men weet waren tot nog toe vier Hon
gaarsche schilders naar Nederland gezonden.
Binnenkort zullen weer drie Hongaren naar ons
Inad komen: de schilders Dénes, Förstner. Imre
Szobotka en Istvan Zador. voorzitter van den
Hongaarschen etsersbond.
Het is niet alleen Duitschland, dat het syn
thetische product Buna bracht, waarvan de
basis calciumcarbled is, doch ook andere lan
den. zooals b.v. de Vereenlgde Staten en Polen,
vervaardigen kunstrubbersoorten.
In ons land hoort men over al deze rubber-
soortën slechts weinig spreken. Dit is echter
niet zoo erg verwonderlük. Waar onze koloniën
een belangrijk aandeel hebben in de voort
brenging van de natuurlüke rubber, kunnen
wü in een tüd van zoo grooten overvloed van
dit product als wü nu medemaken. toch nau
welijks verwachten, dat een concurreerend ar
tikel. dat slechts met groote kosten langs kunst
matige" weg te bereiden valt, grooten opgang
zal maken. Niettemin zetten die landen, welke
hun heil zien In een systematische afsluiting
van de buitenwereld, üverig hun pogingen
voort om onafhankelükheid van 't natuurproduct
te bereiken. Dat de productiekosten vrij hoog
zün, speelt dan meestel geen rol. Men telt hgt
doel alleen en acht dit alle offers ruimschoots
waard.
Dat de kosten voor het vervaardigen van de
synthetische rubbersoorten vrij hoog zün. en
boe hoog precies blükt uit Wallstreet Jour
nal, dat de kostprüzen voor een pound der in
Amerika vervaardigde soorten synthetische rub
ber geeft. Deze kosten bedragen voor neo-
phreen-rubber 3 shilling, voor thlokol 2 sh. 5 d.
en voor Perbunan niet minder dan 5 sh. 5 d.
Wil men die met de Indische kostprüzen ver
gelijken, dan bedenke men, dat voor daar te
lande een kostprijs van 20 ct. per H kg als
Hag geldt en een van 30 ct. als hoog, waarbü
men de kostprüzen van de kunstmatige soor
ten met 10 procent heeft te verhoogen, daar
deze in pounds zün uitgedrukt en de Indische
In halve kilogrammen.
Natuurlük is tegen een dergelüke vergelü-
king protest aan te teekenen en wel kan men
beide rubbersoorten uit hoofde van hun ulteen-
loopende eigenschappen onvergelükbaar ver
klaren. Men bedenke büvoorbeeld, dat sommige
kunstmatige rubbersoorten boven het natuur
product het voordeel hebben veel beter bestand
te zün tegen de 'inwerking van olie. Met dat al
blijft er nog altüd een belangrijk prijsverschil
In het voordeel van de natuurlüke rubber.
U bent móói, hebt stevige armen en «en ver
standig hoofd. Wü hebben besloten, u gelukkig
te maken.”
a Beate begon de geschiedenis van den kcani-
schen kant op te nemen.
..Dat is allervriendelijkst van ul"
.Lacht u alstublieft niet, want het ia ons
ernst! Wat is het levensdoel vam een gearmd
meisje? Soms schooljuffrouw zün? In de stad
is da| misschien gewoonte, maar hier niet.
Kinderen krügen en die opvoeden, een orden
telijke huisvrouw worden, dat is het ware.
Kort en goed, wjj zullen u uithuwelijken, dat
is ons besluit". (Wordt vervolgd.)
Wat was Beate «eerthus klein gewordeiT, het
verwende meisje, dat nu bleek werd bü het ver-
dat die ruwe farmers misschien niet
Zü vroeg angstig:
ir?”
De tentoonstelling bestaat voornamelük uit
beeldhouwkunst van de hooge cultuur van Zuid-
Indlë, uit de 12e, 13e, 14e, 15e en 16e eeuw,
maar er zün ook Boeddha's en Bodhisattva's
uit vroeger tüd, van Mathura, in Britsch-Indië,
en van de kunst der Khmers uit Achter-Indië.
De oudste Boeddha, een simpel, maar prachtig
archaïsch ding in rooden steen, is uit de vüfde
eeuw.
Het mag zün dat de Europeaan vreemd staat
tegenover de geheel persoonlijk» symboliek dezer
Indische kunst, met haar eigen religieuze tee-
kens en vervoerde stemmingen, wanneer men
ziet hoe volkomen van plastiek het werk is,
n»et hoeveel meesterschap en zekerheid de voor
ons gevoel grillige proporties en contaminaties
zün opgelost en geordend, dan raakt men ver
vuld van bewondering voor de makers dezer
werken en men voelt te staan in de nabüheid
van iets verhevens en sacraals. Voor ons gevoel
heeft een beeld als dat van Ganesa, den god
met den kop van een olifant, zün slurf vast
houdend met de linkerhand, misschien iets
lachwekkends, bü oppervlakkige beschouwing.
Maar wat voor ons een circusattractie is, is
voor den Indiër het symbool van iets heiligs,
en deze Ganesa heeft in gansch zün wezen iets
zoo grootsch en monumentaals, dat iedere ge
dachte aarvkomisch effect eenvoudig ongepast
uitgroeieh tot een overvloedigen oogst of dat de
onbarmhartige zon alles zou verbranden; die
moesten toezienr, hoe de tropenregen de rivieren
deed aanzwellen en de velden in moerassen
veranderde of hoe sprinkhanenzwermen op het
laatste oogenblik hun hoop verstoorden die
mannen en vrouwen hadden geen tüd om
zich te bekommeren om het welzün van de
kinderen.
Zü keek neer op de bloote, stoffige voeffen.
die mülen hadden geloopen of gereden, de ge
zichten, waarop niet de minste belangstelling
te lezen stond, maar alleen het verlangen naar
Wet einde van de schooluren. Schreeuwende
stemmen dreunden in koor op, wat zü voorzei;
de Jonge hersenen, die reeds de zorgen der
ouders deelden, trachtten te rekenen met onbe
kende rijfers. Verwonderd, luisterden zü toe als
de onderwüzeres hertelde van het verre land,
waar een winter en een zomer bestond en dat
eens hét vaderland, van hun ouders was ge
weest. Het kwam Kun voor als een verloren
paradüs.
Dan begon de zon te branden; de lessen wer
den onderbroken. De kinderen zaten te slapen of
speelden landerig in de buurt.
Beate zat in haar leunstoel en dacht na.
Don Xavero, de bezitter van de farm en-het
schooltje, kwam met zwaren tred naderbü. Hü
was buiten op zün veld geweest bü de jonge
katoen aanplanting, die dit jaar voor het, eerst
vrucht zou dragen.
Op zün gericht lag een tevreden lachje,
knikte haar toe.
.Buenos dias, senhorita Betitel"
,Jta toch te het de waarheid, maar er zün
maren aan verbonden, zooals u wel begrijpen
kunt. Kük eens, op mün wereldreis komen wü
niet alleen in beschaafde tenden. maar even
goed in de binnenlanden van Afrika en zoo.
Daar te zeer veel gevaar en risico aan verbon
den. Ik stel er prijs op, dat u goed weet, waar
aan u begint. De mogelükheid te niet uitgeslo
ten. dat we onder de kannibalen terecht komen
en dat u het er niet levend afbrengt.”
Hü keek zün bezoeker een oogenblik oplet
tend aan en vervolgde toen glimlachend: .Juist,
ik zie het al. U bent juist de persoon, dien ik
zoek. U schünt niet bang te zün. Bent u bereid,
de wereldreis met mü te maken, ondanks de
gevaren?”
.Maar natuurlük. münheer Clapton. Ik zal
de gevaren wel leeren kennen en dan handelen
naar omstandigheden."
„Prachtig!.... En danbent u in het be
zit van een Union Portable schrülmachine?”
Brentford schudde het hoofd.
„Nog niet, münheer Maar daar is wel aan
te komen. Moet het juist een Union Portable
zün?"
Clapton knikte.
„Ik zal u zeggen waarom. Ik ben zelf wel in
het bezit van zoo n machine, maar die te uit
sluitend geschikt om in huis gebruikt te worden
vanwege zün grootte Op reis moeten we een
kleine reismachlne hebben. Dat ik juist een
Union Portable wensch, komt omdat deze ma
chine een buitengewoon kleine en slerlüke let
ter heeft. Dat is met het oog op jxirtobespa-
ring van groot belang, begrüpt u? Bovendien
vind ik het wel interessant, en ook bü wüze
van tegenprestatie en zekerheid, als mün reis
gezel blük geeft, ook iets voor de zaak over te
hebben. Het geeft mü tevens een weinig zeker
heid. dat u niet op het laatste oogenblik terug
krabbelt."
Hü keek Thomas vragend aan.
„Wat denkt u ervan, münheer Brentford?
Gaat u op mün voorstel in?”
„Ik zou werkelük niet weten, welke bezwaren
ik nog zou moeten opperen.” lachte Brentford.
„Als het moet, kan ik binnen twee dagen ge
reed zün voor de reis."
„Niet zoo hard van stal loopen, jongmensch,"
vermaande Clapton. „De reis begint pas over
twee maanden. En dan wilde ik u voorstellen,
dat u.... laat eens zI^il/. het is nu riJftien
April. Laten we afspreken? dat u op vüftien Juni
weer hier komt met uw bagage en uw schrijf
machine, om nog enkele dingen te regelen. We
gaan met de boot,, die op twintig Juni naar
Vlisslngen vertrekt.”
„Dat is best,
münheer. Ik zal
er zün, maar toch
zou ik nog graag
weten, welk adres
voor het aan
schaffen van de
machine 't beste
Ook zü
lachje.
„Ik wou met u spreken. Of bentji misschien
te moe?”
„Ik ben tot uw dienst, münheer Gschaftler.”
De onbeholpen boer nam haar mee naar zün
boerderü en ging met haar op de veranda
zitten.
„Dat gaat zoo niet langer!”
Beate schrok. Waren ze niet tevreden over
haar als onderwüzeres? Nog pas een paar minu
ten geleden had de heete, benauwde school
ruimte haar een hel toegeschenen, nu beefde zü
bü de gedachte, dat men haar zou kunnen ont
slaan.
2<J
