ONS BLAD
3
3
3
eischen
Praag
aan
3
Het Fransch-Britsche
beraad
Hedenavond spreekt
Hitler
Praag verdedigt het bevel tot
mobilisatie
3
3
3
Hitler’s
Het nieuws van heden
Mussolini houdt
rede
Generaal Gamelin
naar Londen
Heden worden de discussies tusschen de
Fransche en Britsche ministers in
Downingstreet voortgezet
een
VEREENIGDE katholieke pers
BELANGRIJKE RADIO-
MEDEDEELING
TEKST VAN DUITSCHE
MEMORANDUM
VERKEER WARSCHAU-
PRAAG VERBROKEN
MEER RESERVISTEN
ONDER DE WAPENEN?
Roosevelt doet een
beröep
EEN
r.
Engelsche vloot-
manoeuvres
Nog geen bevel tot
opmarsch
Londen en Parijs waren
in kennis gesteld
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Z. Exc. Mgr. Giobbe bü
Z. H. den Paus
-0.
N V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
„SINT PETRUS”
msijkbaan m utrecht
Joh. Lauwer», Payglop 3
ALKMAAR
MAANDAG 26 SEPTEMBER 1938
B
IG
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
uur
Precisecring van Britsche zijde
Konrad Henlein op bezoek in een kamp van een der Sudeten-Duitsche vrijkorpsen
maar
memoran-
over-
zyn
tm
b.
L
Nabij de Tsjecho-Slowaaksche grens worden met spoed loopgraven aangelegd
1
nwo-
rooU
evra-
5. De Duitsche regeering ia bereid
toe te steen. d,at voor 25 November
De bewoners aan de Tsjecho-Slowaaksche grens slaan met spanning de troepen
bewegingen in Tsjecho-Slowakije gaande
alle Tejechi-
gendar-
grens-
persbureau
tusschen
Oproep van ’t Fransche ministerie
uan Oorlog
Em.-pastoor J. Haflcenscheidt
leden.
Minister Pa tij n is uit Genève naar Ne
derland teruggekeerd.
De Britsch-Fransche discussies te Londen
werden vandaag voortgezet.
Praag verdedigt het bevel tot mobilisa
tie; Chamberlain wilde de nieuwe Duit
sche voorstellen niet aanbevelen.
Ten aanzien ran de Tsjechische bewering, dat
met voorkennis van de Britsche regeering gemo
biliseerd is, wordt nog opgemerkt, dat laatst
genoemde eerst op de hoogte gesteld werd, toen
het definitieve besluit al genomen was.
Oeen der besluiten werd genomen tegen
den raad der groote mogendheden in, noch
buiten haar medeweten.
Toch
iwds
«no
men
reist
do»
LONDEN, 34 Sept (Havas) De thuisvloot
is vertrokken naar Invergordon, vaar manoeu
vres werden gehouden.
Te Godesberg legden de Duitachers Cham
berlain nieuwe voorstellen voor, welke veel
verder gaan dan de regeering van Tsjecho-
Slowakije had ingewilllgd.
België versterkt de bescherming van zjjn
grondgebied; Spaak bij den Koning.
llsuw,
nell».
m.
S725
Chamberlain wilde da eiachen
van het memorandum
van Godesberg niet
aanbevelen
«rva-
1 OD-
mtri-
van
*ds,
en a.
r»
I. «n
»M»
dubb’
>nger«
sen
Naar vtrtaiM soa het Fraaaeh» aMwbte-
rie van Oorlog en luchtvaart TirMia afra
nog anders categorieën reservisten op te
roepen, nj. de hoeden van da witte bmM-
HeeUe-boekjes, genomen id drie, vier en
vüf.
Officieel Ie hiervan neg geen boveeUgiag
voorhanden.
tuin,
'ere.
rter-
net
1 en
inder
Mi*
LeveBsverxrkerinc Stndieverzekeriaf
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
De organen aan de grena van Tsjecho-
Slowakije hadden order in geen geval ge
bruik te maken van hun vuurwapenen en
onder geen beding naar Duitach grondge
bied over te gaan.
Brillen - Brilétui’s - Brilmonturen - Olaaen
Zelsaglasen Brllreparatles - Klectrlrche SlUperU
Zakacharen - Nagelscharen Ver handscharen
Zakmessen - Scheermessen - GUette-appareten
SlIJpapparaten - Gehoorapparaten Canules
ziekenfondsleverancieb
Om 8.20 uur zal hij een rede hou
den, die door alle Duitache
tendera wordt uit
gezonden
De tekst van het Duitache
dum aan Praag gepubliceerd.
Het verkeer Warachau-Praag is verbro
ken; nog geen Poolsch bevel tot op
marsch tegen Tsjecho-Slowakije.
sl, 1-
ngvfli
t
alaaa
mot
op deze-gebeurtenissen, welke zich aan de grens
voordeden, was de regeering van Tsjecho-Slo
wakije er vaa overtuigd, dat nog langer passief
te blijven het gevaar sou opleveren tot een
conflict te leiden. Z|j besloot tot mobilisatie.
I O>
(tarn
ge>
TESCHEN, 34 Sept. (Havas). —Ongeveer 300
Poolsche vluchtelingen uit Tsjecho-Slowakije,
vtn den leeftijd van 10 tot 35 jaar, zijn in een
'Pedaal kamp te Hermanowitsj, op 30 K.M. van
Teschen, ondergebracht.
Over de geheele wereld wordt thans erkend,
dat in de vredesverdragen fouten zijn begaan.
Doch wat doet men ingeval van een fout?
Haar herstellen.
Zoo .errare humanum est”, volharden in de
fout is duivelsch.
Thans wil men niet slechts de fout, die men
gemaakt heeft door Tsjecho-Slowakije overma
tig op te blazen, niet herstellen, doch men wil
deze fout handhaven en de volken van Europa
zouden daarom tegen elkaar ten strijde moeten
trekken.
Evenwel, sootang ik geen bewijs heb ge
zien van het tegendeel, geloof ik niet, dat
xooieU sou kunnen gebeuren, hetgeen een
der meest tragische paradoxen in de ge
schiedenis der mehechheid sou zijn.
Begrafenis van ir. A. Heldring, in leven
directeur-hoofdredacteur van het Alge
meen Handelsblad.
>e«bn.
i. tor.
De Duce weigert in een Europee-
achen oorlog te gelooven
racht-
«rweg
- M77
psn
oom*
1 F
De rede, die Hitler zal houden, zal, naar de
Duitache radio verklaart, „een historische ma
nifestatie op een „historisch uur" zUn. Goeb
bels mobiliseert alle partljorganisaties, opdat
iedereen naar Hitler kan luisteren. Op straat
zullen luidsprekers worden opgesteld, waardoor
het publiek de rede zal kunnen volgen.
Veer dit memenndmn werd overhandigd
hebben de gesanten vaa Frankrijk en
Groot-Brittannië de regeering van Tsjecho-
Slowakije er Vrijdagavond van in kennis
gesteld, dat dit memorandum haar sou
worden overhandigd, met de mededeeling,
dat aahgesien de veerwaarden, welke in dit
memorandum werden gesteld, veel verder
gaan dan de voorwaarden, welke vroeger
waren aanvaard, Chamberlain voor zijn
vertrek uit Godesberg namens de beide re-
geeringen aan Hitler heeft doen weten, dat
hU aan de regeering van Tsjecho-Slowakije
de aanvaarding deser nieuwe voorwaarden
niet sou kunnen aanbevelen.
orskl.
MM
I
rtprij,
r met
SOLD,
dhuu,
I Mtt
-mer-
t-rVw.
veg 1
l MM
Onafgebroken
Zondag in Londen beraadslaagd over de si
tuatie, ontstaan door de nieuwe eischen van
Dultschland. Zondagmorgen kwam het Brit
sche kabinet bijeen tot 1 uur; er volgde een
pauze voor de lunch, gedurende welke de pre
mier op Buckingham Palace den koning op de
hoogte bracht.
1 Middags vergaderde het kabinet opnieuw
totdat in den avond de Fransche ministers
aankwamen.
Telefoon- en telegraafverbindin
gen afgeaneden, trein-
verheer gestaakt
BERLIJN, M Sept. (D. N. B.) Minister
Goebbels heeft bekend gemaakt, dat heden
avond in het Sporipaleis te Berlijn een groo
te vollubtjeenkomst aal worden gehouden,
die door alle Duitache senders ml worden
uitgesonden.
Op dese bijeenkomst, die em acht uur
Duitechen tijd (8JM uur Nederl. t(jd) aan
vangt, zal Hitler het woord voeren.
uiterlylc een volksstemming wordt
gehouden in nog nader vast te stel
len gebieden.
Te Rotterdam is een comité opgericht
voor behoud van een eigen vliegveld.
De zomerresidentie Apeldoorn huldigt
H. M. de Koningin.
4
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
o
Deze nieuwe voorstellen zijn vervat in een
memorandum, dat Chamberlain slechts als be
middelaar aan de regeering van Tsjecho-Slo
wakije heeft doen toekomen.
Dit Memorandum werd Zondagavond aan
de regeering van Tsjecho Slowakije overhan
digd
Onder dese omstandigheden, na desen stap
der beide gezanten bij de regeering van Tsje
cho-Slowakije is de regeering Vrijdagavond om
acht uur bijeengekomen en heeft zij besloten
tot een algemeene mobilisatie.
Dit ernstige besluit, aldus de mededeeling,
werd gerechtvaardigd door het feit, dat gewa
pende benden, komende van Duitach grondge
bied. zonder uitdaging op verscheiden punten
aanvallen hadden gedaan op Tsjecho-Slowaak
sche grensposten.
ting van den kabinetsraad hebben
Bonnet zich onmMdellUk naar Le
Bourget begeven, vanwaar zfl om 17.40 per
vliegtuig naar Londen zijn vertrokken.
Bjj zjjn aankomst op Croydon verklaarde Da-
hdier op vragen der journalisten glimlachend:
Jh Europa moeten w|j altijd blijven hopen”.
De Fransche ambassade te Londen ver
klaart, dat ook generaal Gamelin, de chef
van den Franschen genenden staf, sich van
daag per vliegtuig naar Londen begeeft om
zich bjj Je Fransche delegatie té voegen.
Het agentschap Ceteka wenscht op deze w|j-
ze de feiten in een duidelijk licht te stellen als
antwoord op de leugenachtige beweringen van
een vijandige propaganda.
De beteekenis van het Duitache memorandum
blijkt pas uit de kaart, die eraan toegevoegd Is.
Deze kaart bewijst namelijk, dat de nieuwe
Duitache eischen oneindig ver uitgaan boven
eisch tot inlijving bl) Dultschland van alle ge
bieden met een Duitache meerderheid, die Hit
ler te Berchtesgaden had gesteld. Hitler verlangt
thans ook een volksstemming voor de gebieden,
waar het Duitache element niet noemenswaardig
vertegenwoordigd is. Dtt is bijvoorbeeld het ge
val met de gebieden tusschen Opau en Ostrau In
Moravië, het geheele gebied rond Olmutz, de
grenzen aan de Sudeten-Duitsche gebieden ten
Noorden van de Elbe en die rond Brno (Bruenn).
De gevolgen van annexatie dezer nieuwe gebie
den zou beteekenen, dat practisch een Duitache
muur wordt opgericht tusschen Moravië en Bo-
hemen, die slechts met elkaar in verbinding zou
den staan door een corridor van 3™ tot 30 K.M.
zonder spoorweg.
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No 303
DE PRIJS OER ADVERTENTIEN budrasgt 20 d
rpgwl; Ingezonden Mededeellngen O Cl t.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl) abon
nement wordt op aanvrage gaarne doot onze
Administratie verstrekt.
Een bekendmaking van offldeele Brit
sche zijde verklaarde dat het radiobericht uit
Praag, volgens hetwelk de Tsjecho-Slowaaksche
mobilisatie op raad en met goedkeuring van de
Britsche regeering afgekondigd is. niet geheel
overeenkomt met de feiten. De Britsche regee
ring heeft de Tsjechische regeering medege
deeld. dat zij niet de verantwoordelijkheid wilde
blijven dragen voor den raad aan Praag, niet tot
mobiliseering over te gaan, doch anderzijds wees
Downingstreet er op. dat de Tsjechische regee-
Hng voldoende aandacht moest besteden aan de
overweging, dat de aankondiging van de Tsje
cho-Slowaaksche mobilisatie zeer wel het hand-
dtlend optreden van andere landen sou kun
nen verhaasten.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst ondar de Om roepa r-
rubriek 10 CL per regel
Onze ParUscbe correspondent seinde ons Za-
terdagavond:
Volgens een per radio verspreid commu-
aiqué werd „nog geen bevel gegeven op te
marcheeren tegen Tsjecho-Slowakije. - De
vrijwilligers, die op eigen initiatief de grens
van Tsjecho-Slowakije overschrijden, kun
nen ernstige moeilijkheden ondervinden.’*
De telefoon- en telegraafverbindingen tus-
when Teschen en Tsjecho-Slowakije zjjn ver
broken. Belangrijke politie- en gendarmerie-
Wrsterkingen zijn vanmiddag in Teschen aan-
lekotnen.
Wegens de sluiting der Poolsch-Tsjechlsche
trens van Tsjecho-Slowaaksche zijde zullen
0® treinen pit Warschau naar Praag, Boedapest
Weenen vandaag niet rijden.
D® trein, die gisteravond van Warschau naar
•raag vertrokken was, is vanmorgen daar te
ruggekeerd. Evenwel zullen de internationale
tr®inen tot aan het grensstation gaan en ver
volgens gereden worden naar Berlijn of Bres-
*®u. Eveneens zijn de particuliere telefoonver-
“Mingen tusschen Warschau en Praag ver
broken.
Na dezen stap van de beide gezanten van
Frankrijk en Groot-Brittannië en met het oog
Hedenavond om 8.20 uur houdt Hitler
een radiorede, die door alle Duitache
zenders wordt uitgezonden.
Rede van Mussolini te Vicenza.
Zondag heeft de Tsjechische gezant te Lon
den, Jan Masaryk, een antwoord van Praag te
Londen overhandigd.
Naar het Tsjecho-Slowaaksche
meldt, doet dit antwoord de tusschen -de
Fransch-Engelsche voorstellen en het Hitler
memorandum bestaande verschillen uitkomen.
1. De Fransch-Engelsche voorstellen bevatten
slechts een idee, waarvan de modaliteiten door
een neutrale commissie moeten worden vastge
steld.
Hitler wenscht zijn plan zelf te verwezenlijken,
op de wjjze, zooals hij dat wenscht en dit op de
kaart aangeeft en preciseerL-
3. De Fransch-Engelsche voorstellen voorza
gen slechts dat de Tsjechen geen enkel gebied
zouden ontruimen, zoolang de Internationale
commissie geen besluit zou hebben ,enomen
Hitler daarentegen efccht dat de Tsjechen, die
het gebied, dat hij voor den eersten October zou
willen bezetten, zouden willen verlaten, al hun
goederen en bezittingen zouden achterlaten.
Het antwoord legt ar verder den nadruk op,
dat wat Hitler eischt in werkelijkheid niet een
regeling van het vraagstuk der Sudeten-Duit-
schers is, doch de bezetting van militaire en
strategische punten in Tsjecho-Slowakije.
Franache regeering heeft eenige lichtin
gen reservisten opgeroepen.
Voor het vertrek van Daladler en Bonnet naar
Londen, kwam het Fransche kabinet nog bijeen.
Deze kabinetsraad eindigde om 16.50 uur,
wasma Sarraut het volgende communiqué heeft
voorgelezen
•JJ® kabinetsraad heeft kennis genomen van
de uiteenzettingen van Daladler en Bonnet over
het memorandum, dat Hitler aan Chamberlain
ter hand gesteld heeft. De raad heeft eenstem
mig de verklaringen goedgekeurd, die Daladier
en Bonnet aan de Britsche regeering zullen gaan
overbrengen”.
Van de zitti
Daladier en 1
De begrooting 1939 van Rotterdam
sluit met een tekort van f 3.100.000.
Prof. mr. B. M. Telden is tot voorzitter
der Liberale Staatspartij gekozen.
Te Rotterdam ia het 100-jarig boataan
der R. V. S. herdacht.
LONDEN, 26 Sept. De tekst van
het Duitache memorandum aan Praag,
waarin de Duitache eiachen tot in
bijzonderheden zijn vaatgelegd, ia
giateren bekend geworden.
Naar Reuter van betrouwbare zijde
verneemt zijn de hoofdpunten van
Hitler’a eiachen, zooala deze door be
middeling van Chamberlain aan de
Tajecho-Slowasdwche regeering
voorgelegd, de volgende:
WASHINGTON. 26 Sept. (Havaa).
President Roosevelt heeft hedenmor
gen telegrammen gestuurd aan Hitler,
Benesj, Frankrijk en Engeland, waar
in hjj een beroep op hen doet, om
den vrede te bewaren.
1. Terugtrekking van
sche strijdkrachten, politie,
merie, douanebeambten en
wachten uit de te ontruimen gebie
den, zooala deze uiteengezet zjjn op
de bjj het memorandum gevoegde
landkaart.
Dit gebied moet op I October aan
Duitschland worden overgedragen.
2. Het ontruimde gebied moet in
zyn tegenwoordigen toestand worden
overgedragen, d.w.z. zonder dat de
militaire, economische of verkeersin-
richtingen, met inbegrip van de
grondorganisatie van den luchtdienst
en alle zadiostations, vernield of on
bruikbaar gemaakt zün. Het rollend
materieel van het spoorwegnet in hat
gebied moet in onbeschadigden staat
worden overgedragen.
34^8®^ R<^etnSChe corre5pondent “iht ons d.d
aJauJE de Pwu“ he*ft heden in particuliere
rnT nhe ontvan«en Z. Bzc. Mgr.’Paolo Giobbe,
«ternuntiua te Den Haag.
VICENZA 26 Sept. (Havas). Mussolini
heeft gisteren te Vicenza een korte toespraak
gehouden, waarin hij o. m. zelde: „Sedert
gisteren is voor Europa een week van af
wachten en hartstocht aangebroken.
LONDEN, 26 Sept. De Fransche ministers Daladier en Bonnet, die Zaterdag
de Britsche uitnoodiging hebben aanvaa rd om naar Londen te komen tot een
verdere bespreking van den intemation alen toestand, zgn Zondagavond om
18.52 uur te Croydon per vliegtuig gearriveerd. Om 21.21 uur kwamen zq in
Downingstreet aan.
Deze besprekingen duurden voort tot middernacht en toen begaven de Brit
sche ministers zich in conferentie. Hierna werd opnieuw met de Fransche mi
nisters overlegd, doch om 1 uur werd besloten de discussies tot hedenmorgen
tien uur te verdagen.
De Duitache regeering gaat ermede accoord,
dat een gevolmachtigde vertegenwoordiger van
de TSJecho-Slowaaksche regeering en het
Tsjecho-Slowaaksche leger wordt toegevoegd
aan het hoofdkwartier van de Dultsche mili
taire strijdkrachten, om de bijzonderheden van
de wjjze van uitvoering der evacuatie te re
gelen.
3. De Tsjecho Slowaaksche regeering moet
onmlddellljk alle Sudeten-Duitschers die waai
dan ook op het gebied van den TSjecho-Slo-
waakschen staat dienst doen bij de militaire
strijdkrachten of bij de politie, ontstaan en toe
staan. huiswaarts te keeren.
4. De Tsjecho-Slowaaksche regeering moet
alle politieke gevangenen van Duitach ras vrij
laten.
Tot dusver, zoo vervolgde Mussolini, heeft
Italië geen militaire maatregelen genomen. Doch
als de anderen doorgaan met reservisten onder
de wapenen te roepen en naar de grenzen te
zenden, en als er vlootconcentraties zullen zijn,
zal niemand er zich over kunnen verwonderen,
als Italië eveneens maatregelen neemt.
Veranderingen in de nieuwe grens, voort
vloeiende uit de volksstemming, moeten door
een Dultsch-Tsjechische of een internationale
commissie worden geregeld.
De volksstemming zelf moet geschieden onder
toezicht van een internationale commissie.
Gedurende de volksstemming moeten beide
partijen haar militaire strijdkrachten uit de ge
bieden terugtrekken.
6. Dultschland stelt'voor, dat een gezagheb
bende Duitach-TsjechisChe commissie wordt in-
gcsteld, voor de regeling van alle verdere de
tails.
ilers-
gote
-GL
BELGRADO, 36 Sept. (Havas). De Tsje
cho-Slowaaksche radio heeft om half eenr Zon
dagmiddag een belangrijke mededeeling van het
Tsjechische persbureau Ceteka verspreid.
Deze fhededeeling was tevoren den luiste
raars aangekondigd.
In deze mededeeling van het Tsjechische
persbureau werd herinnerd aan de omstandig
heden, welke Tsjecho-Slowakije er toe hadden
gebracht de cessie van zekere gebieden aan het
rltk in te willigen.
Vervolgens werd er aan herinnerd, dat de
regeering van Tsjecho-Slowakije tegen haar sin
en om den vrede te redden had toegestemd en
dat Chamberlain zich naar Godesberg heeft
begeven.
