ONS BLAD
Hitler zal wachten
van
aan
tot 1 October
HET FOREIGN OFFICE
SPREEKT KLARE TAAL
Een boodschap van Benesj
president Moscicki
STAAT VAN BELEG IS
WEER UITGEBREID
Definitieve eisoh
Rusland zullen
en
Het nieuws van heden
n
DE LANDSVERDEDIGING
DE BAROMETER
Dan zal het Duitsche leger, desnoods met
geweld, de Sudeten-Duitsche
gebieden bezetten
Frankrijk, Engeland
Tsjecho-Slowakije zeker steunen bij
een. niet-uitgelokten aanval
Praags antwoord
aan Boedapest
Wilson bij den
Führer
TACK,
IN BELGIË
1
DINSDAG 27 SEPTEMBER 1938
aar
w
7
Joh. Lauwen, Payglop 3
zame oplossing voor het Tsjecho-Slowaak-
ÏK
u;c
landen om aan te dringen op een regeling
door vrije onderhandeling.
v.
van
Hat memorandum
het versperren der
aan
de Sudeten-Duitsche gebieden is reeds toege
stemd door de Fransche, Britsche en Tsjecho-
Slowaaksche regeeringen.
wordt gedaan op Tsjecho-Slowakije, moet
het onmiddellijk gevolg zijn, dat Frankrijk
verplicht zal zijn, laatstgenoemd land te hulp
te komen en Engeland en de Sovjet-Unie
zullen Frankrijk zeker steunen.
Het is niet te laat om deze groote tragedie
te doen eindigen en voor de volken van alle
Indien echter ondanks alle pogingen, die
door den Britschen minister-president zijn
aangewend, door Duitschland een aanval
sche vraagstuk te vinden. Het is nog steeds
mogelijk, dit door onderhandelingen te doen.
In den Duitschen eisch inzake overdracht van
In officieele kringen wordt verklaard* dat
Chamberlain de vorige week heeft getracht
met den Duitschen Rjjkskanselier een vreed-
LONDEN. 26 Sept. (Reuter)Vanwege het
Foreign Office is de volgende officieele ver
klaring gepubliceerd:
TEGEN PRIJSOPDRIJVING
IN ENGELAND
Steeds meer Poolsche
vluchtelingen
o-u
Ook de vrouwen in Tsjecho-Slowakije helpen mee
toegangswegen
Op diplomatieken stap
22 September
Een beroep van Chamberlain op
Hitler tot behoud van
den vrede
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
v
In Tsjecho-Slowakye was het
gisteren vry rustig
o o
WK
„De beslissing thans
aan Benesj”
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 304
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 cl p
regel; Ingezonden Mededeellngen 40 ei. B I.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl| abon
nement wordt op eanvrege gaame door onre
Administratie verstrekt.
De laatste territoriale verlangens
in Europa, die Hitler niet
zal prijsgeven
DE SCHOLEN GAAN NOG
NIET AAN
7
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
l
1-4
Pachtwet treedt 1 November, ii
werking
Neder-
van
lAarle-
boogte bereikt
n)
y
4
en
M.
Da «taai van beleg la neg uitgebeeld tot
bet «strict Plana nabg Marienbad.
n,
le
et
te
ie
ot-
I
Benesj «preekt nn een nieuwen toestand.
Die nieuwe toestand is, dat hij moet nako
men wat h(j beloofd heeft Benesj «al ons
op 1 October dit gebied moeten afitaan.
-*5
Twee ernstig gewonden bjj auto-ongeluk
te Renswoude.
De nieuwe dienstregeling
landache Spoorwegen.
inregelen genomen
id. Velen trek-
lam.
Vller-
Hem-
remis,
Uit
aten;
0-5
4-4
3-4
1-3
0-5
3-0
0-1
3-3
3-4
W
■o
en
Wat Polen betreft, verklaarde Hitler, dat ruik
een land steeds een toegang tot de zee moet
hebben. Verder verklaarde hij alleen voor de
Dultschers te spreken, hoewel hjj natuurlijk
voelt voor de Slowaken, Hongaren en Polen.
PARIJS, 26 Sept. (Havas). Met het oog op
de huidige gebeurtenissen zal de aanvang van
den nieuwen cursus voor de scholen warden uit
gesteld.
LONDEN, 36 Sept. (Havas). Op verzoek van
het departement, belast met het opstellen van
plannen tot ravitaüleerlng in oorlogstijd, heeft
de „London provision exchange” medegedeeld,
dat de prijzen van levensmiddelen, zooals ham.
boter, spek, margarine enz. voor een tijdvak
van veertien dagen op hun huldig niveau moe
ten blijven,
rechtstreeks
ken.
ambassadeur.
Sir Horace
seni-
laad
het
ge-
sch»
*ta-
vaa
tand
irag
naar
Mens.
Wor-
5-3
3- 4
1-4
»-l
4- 1
4-3
Thans geloof ik, dat het tijdstip gekomen is.
het eens goed te zeggen. Benesj heeft zeven
•blUioen Tsjechen, doch hier staat een volk van
■heer dan 75 millioen.
De Tsjechische staatsomroep heeft vanmid
dag het volgend communiqué verspreid. In de
grensstreken blijft de toestand onveranderd. De
autoriteiten handhaven de orde. Niettemin blij
ven afdeelingen van het Sudeten-Duitsche‘vrij
corps, komende uit Duitschland en voorzien van
geweren, machinegeweren en granaten van Dult-
schen oorsprong, voortgaan aanvallen te doen
op wachtposten en douanekantoren.
Uit Cleszyn wordt gemeld, dat steeds meer
Poolsche vluchtelingen uit Tsjecho-Slowakije op
Poolsch gebied aankomen. Verder wordt gemeld,
dat de Poolsche afgevaardigde in het parlement
van Tsjecho-Slowakije. dr. Wolff, door de Tsje
chische politie wordt bewaakt.
Stand «p Dinsdag 4 nr vjn.: 7634
Vorige stand: N74
M O’S T E F? D
en /s x. i j
oo-
ran
tijd
18*-
In
ran
eds
ec,
xn
ge
ënt
tüd
ruif
am
ge-
Staking bij de werkverschaffing
Rixtel.
Juten,
Iwart,
Koog;
tan.
Bruin,
noemt
«neen
neide
wor-
»lan-
export
n. De
unnen
bloot-
rijde
it vak
34
0.
d>
BRUSSEL, 36 Sept. (Havas). Minister-presi
dent Spaak heeft met den minister van Lands
verdediging, generaal Denis, de maatregelen be
sproken, welke eventueel genomen zouden moe
ten worden tot bescherming van de veiligheid
van het land. Een beslissing is nog niet ge
nomen.
- besloot
kiezen.
in
log
Koog;
r van
ïtam.
rveer.
In zjjn rede in het Sportpaleis te Berlijn
eischte Hitler, dat de Tsjechen de Sude
ten-Duitsche gebieden zullen ontruimen
vóór I Oct. a. a.
Het vraagstuk, dat op het oogenblik de
wereld bezig houdt, is niet Tsjecho-
Slowakije, doch „de heer Benesj".
Het doel van de Duitsche bultenlandsche
politiek is volgens Hitler het volgende:
Het Duitsche volk wil geen andere volken
onderdrukken, het wil geen andere volken
onder zich zien, het wil op zijn eigen wijze
zalig worden, de anderen moeten het op
hunne wijze doen. De bultenlandsche po
litiek moet het volk dienen, bet bewaren
zijn bestaan In het krijt treden.
slen geno-
burgerbe-
Harvee Wilson op weg naar Berlijn met
een persoonlijke mededeeling van Cham
berlain aan Hitler.
tderhoud met den Fuehrer beeft
rjjkskan-
vllegtuig
Irrigator en - Zogkolven - IJsblaaen - Injectie
spuiten - Injectienaalden - Wlndkuaeen*
Breukbanden - Buikbanden - Elastieken Kousen
Maatglasen - Koortsthermometers - Kamer-
thermometers - Barometers - Fototoestellen
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De heeren De Kok en Schmidt Crans
hebben hun reis naar Indië afgebroken
en keeren naar Nederland terug,
Men meldt, dat verschillende Tsjecho-Slo
waaksche burgen met geweld naaz Duitschland
werden overgebracht.
WARSCHAU, 26 Sept. (Reuter). Vanoch
tend la te Warschau een bijzondere bosd-
schapprr aangekomen met eea persoon
lijken brief van Benesj voor president Mos-
cicki.
De gezant van Tsjecho-Slowakije heeft
dezen brief vanmiddag In een bijzondere
audiëntie overhandigd.
De Lobby-correspondent van Reuter meent
te weten, dat Chamberlains boodschap aan
Hitler de verklaring bevat, dat het Duitsche
plan volkomen onaanvaardbaar is.
BERLIJN, 26 Sept. (Reuter). Sir Horace
Wilson ie vanmiddag om 3 uur 35 (rijf
minuten voor vieren Amsterd. tgd)
het vliegveld Tempelhof aangekomen met
een boodschap van Charmeriain.
Frankrijk, Engeland en de Sovjet-Unie
hebben Tsjecho-Slowakije hun steun toe
gezegd in geval van een niet uitgelokten
aanval.
Op Hitler wordt een beroep gedaan te
bevrijsen, dat h|j een vreedzame regeling
wenscht door er in toe te stemmen, de
van de gebiedsoverdracht
met de Tsjechen te bespre-
Ook België heeft militaire voorzorgsmaatregelen genomen. In allerijl werden de
troepen geconsigneerd en gemotoriseerde afdeelingen naar de grenzen gezonden
In Parjjs worden mi
voor bescherming der
ken naar de provincie.
BUREAUX:
«LKMAAR. Hof 6, Telefoon 4350 en 4320
DEN HELDER, Stationsstraat 4. Telefoon 771
HOORN Koepoortzweg 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52. Telefoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar ft.— por kwartaal of
15 cents P«' week, voor buiten Alkmaar
2.50 per kwartaal of 20 cents per week.
Ultg N. V. Drukk. De Spaamoztad Haarlem.
DIENST-AANBIEDINGEN. Gevraagd o* Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubriek 10 ct per regel
herinnerde vervolgens aan het ver
drag van Versailles en wees erop, dat Duitsch
land thans weer groot en sterk is, en dat het
dit alleen dankt aan zijn eigen kracht.
Bet Duitsche volk koestert geen haat tegen
andere landen. Zij zijn niet verantwoordelijk
De verantwoordelijkheid draagt slechts een
fcleine groep Internationale gelukzoekers, die er
ilet voor terugschrikken geheeie volken in dienst
stellen van hun eigen belangen.
Hitler somde vervolgens de voorstellen op, die
hij gedaan heeft, om tot een internationale ont
wapening te kranen.
Na twee Jaar steeds afgewezen te zjjn, gaf hij
het bevel de Duitsche weermacht op te bouwen,
en thans is een leger gereed, zooals de wereld
Mg niet heeft gezien. Mllliardcn zjjn hiervoor
uitgegeven. Het leger is met de meest moderne
wapenen uitgerust.
Verder zelde hij, dat Duitschland en Frankrijk
twee groote mogendheden zijn, die beide willen
teven en werken, en z(j kunnen dit goed doen,
wanneer zjj samenwerken. HU bood zijn hand
aan Engeland.
Ook zelde Hitler, dat de vriendschappelijke
houding van Italië nooit vergeten zal worden en
indien ooit Italië in een dergeltjke positie zou
komen, dan zal Duitschland te hulp snellen.
Ten aanzien van Tsjecho-Slowakije seide
M: -Dit te de laatste territoriale eisch,
dien Ik stel in Europa, doch ik zal dezen
niet prijsgeven."
In scherpe bewoordingen laakte Hitler de
.terreur” waaraan de Dultschers hebben bloot
gestaan. De heer Benesj, aldus spreker, was
teutbesloten het Deutschtum eenvoudig gelei-
delljt uit te roeien en hij heeft dit op zekere
In Den Haag worden maatre;
men ter bescherming van dj
volking tegen luchtaanvallen.
BOEDAPEST. 27 Sept (DN.B Het Hon-
gaarsche „Correspondentlebureau" meldt, dat
de Tsjecho-Slowaaksche minister van Bulten
landsche Zaken, Krofta. vandaag den Hongaar-
schen gezant te Praag het antwoord heeft over
handigd op den diplomatleken stap, die Honga
rije op 22 dezer bU de regeering te Praag heeft
ondernomen.
In dit antwoord wordt verklaard: Ofschoon
de jongste onderhandelingen met de Fransch»
en de Britsche regeering op anderen grondslag
zijn gevoerd dan destijds met de in Tsjecho-
Slowakije wonende nationaliteiten, is hU (Krof
ta) des ondanks bereid, met de Hongaarsche
regeering vriendschappelijke onderhandelingen
aan te knoopen.
Van bevoegde Hongaarsche zijde wordt hier
omtrent verklaard dat deze mededeeling van de
Tsjecho-Slowaaksche regeering geen duidelijk
antwoord op de nota der Hongaarsche regeering
vormt.
Thans komen twee mannen tegenover elkaar
te staan; ginder Benesj en Ik hier. Toen Penesj
tijdens den grooten volkerenstrjjd door de
wereld zwalkte, heb ik als fatsoenlijk Duitsch
soldaat mijn plicht gedaan. En thans sta ik
tegenover dezen man weer als de soldaat van
mijn volk.
Ik ben mr. Chamberlain dankbaar voor al
zjjn bemoeiingen. Ik heb hem veruekerd, dat
het Duitsche volk niets anders wil dan vrede,
alleen, dat ik niet de grens van ons geduld kan
overschrijden.
Ik heb hem verder verzekerd, dat op het
oogenblik, waarop Tsjecho-SIowakUe het vraag
stuk oplost, d.wx. de Tsjechen de geschillen
met hun andere minderheden geregeld hebben,
en wel op vreedzame wijze en niet door onder
drukking, ik in een TSjechischen staat geen
belang meer stel. En dat wordt hem gega
randeerd.
Alleen wil ik nog voor het Duitsche
volk verklaren, dat met betrekking tot
het Sudeten-Duitsche vraagstuk mijn
geduld thans ten einde is. Ik heb
Benesj een voorstel gedaan. Het is
niets anders dan de. verwezenlijking
van datgene, wat hij zelf beloofd
heeft. Hij heeft het thans in zijn
hand: vrede of oorlog. Hij zal óf dit
aanbod thans unvsarden en den
Duitschen eindelijk de vrijheid geven,
óf wij zullen deze vrijheid zelf gaan
halen. Wij zijn vastbesloten, aldus
Hitler. Benesj mag thana
De officieele Tsjechische radio heeft vanmid
dag te een uur enkele berichten van' den Duit
schen radlo-omroep tegengesproken. Volgens de
Duitsche radio zouden bij Warmsdorf Tsjechi
sche soldaten gevangen zijn genomen- 4m zouden
zU dumdum-kogels bjj zich hebben gehad, waar
uit hun bruut optreden tegen de ontwapende
bevolking sou blijken. De Tsjechische autori
teiten verklaren, dat geen Tsjechische soldaten
gevangen zijn genomen en al sou dit het geval
zijn geweest, dan kan men nog geen dumdum-
kogels op ben hebben gevonden. Bovendien is
de ontwapende bevolking, voor Duitsche mili
taire doeleinden, voorzien van geweren, mitrail
leurs, handgranaten en ecranlt.
Het ministerie van Bultenlandsche Zaken van
Amerika heeft mededeeling ontvangen, dat de
Duitsch-Tsjechlsche grens aan Duitsche zijde is
gesloten. Amerikaansche staatsburgers zjjn aan
de grens tegengehouden en waren gedwongen
naar Praag terug te keeren.
Het ministerie heeft de Amerikaansche
ambassade te Berlijn opgedragen zoo spoe-
dig mogeljjk een regeling te treffen, dat deze
Amerikanen over Duitsch gebied de zee kun
nen bereiken.
Verder wordt medegedeeld, dat maatrege
len worden genomen om tachtig Amerikaan
sche onderdanen, die Duitsche visa voor
Parijs hebben, de grens te laten passeeren.
ZU werden gisteren bjj Eger tegengehouden.
BERLIJN, 26 September (ANP) In zjjn
hedenavond in het sportpaleis te Eerlijn ge
houden redevoering begon de Duitsche RUks-
kanseller met te constateeren, dat hij thans
«prak voor het geheeie Duitsche volk, zooals
in de dagen van strijd.
Men maakte er geen geheim van, dat de
Tkjecho-Slowaaksche staat er toe voorbe
stemd was, zoo noodig, tegen Duitschland
In het veld te worden gebracht. Van dezen
staat bedient zich thans het bolsjewisme
als van een toegangspoort.
Deze staat, die slechts een minderheid als
legeeing bezit, dwingt de nationaliteiten deel
te nemen aan een politiek, die haar eens er toe
leidt op de eigen broeders te moeten schieten.
Ik heb tegenover den heer Chamberlain on
dubbelzinnig te kennen gegeven, wat wij thans
«Is eenige mogelijkheid eener oplossing be
schouwen.
Thans heeft Engeland, en Frankrijk heeft
zich caarbU aangesloten, aan Tsjecho-Slowakije
den eenlg mogelljken eisch gesteld: het Dult-
**e gebied eindelijk vrU te laten en aan
Duitschland af te staan. Benesj vond een ult-
WeK Hij gaf toe: deze gebieden moeten worden
«fgestaan. En wat deed hij: niet het gebied
«tend hjj af, doch de Dultschers drijft hl) thans
OH.
Ik heb thans hier de grens gekozen, die, op
grond van het sedert tientallen jaren beechlk-
.bare materiaal over de verdeeling der volken
en talen in Tsjecho-Slowakije. rechtvaardig is.
Ik heb van te voren vastgesteld, dit gebied
wordt onder de Duitsche souverelniteit ge
plaatst, daar het feitelljk in elk geval door
Dultschers bewoond wordt. De definitieve vast
stelling van de grens laat ik over aan den wil
van de zich daar bevindende volksgenooten.
d.wx. ik heb vastgelegd, dat ondanks alles in
dit gebied een volksstemming moet worden ge
houden, en opdat niemand kan zeggen, dat het
niet billijk kan toegaan, heb ik het Saarstatuut
van het Saar-plebisciet als basis voor deze
volksstemming gekozen.
Ik zelde aldus Hitler tot Chamberlain:
„Wanneer ge bepaald wilt, dat slechts in eenige
omstreden gebieden gestemd wordt mijnent
wege. In elk geval dan aan deze en aan gene
zijde van de grens. Ik was ook bereid, de stem
ming door internationale commissies te laten
controleeren. Ik was bereid, de vaststelling van
de grens over te laten aan een Dultsch-Tsjechi-
sche commissie of door een internationale com
missie. Ik was voorts bereid, tijdens deze volks
stemming zelfs de troepen terug te trekken, en
ik heb mU thans bereid verklaard voor dezen
tijd het Britsche legioen van oud-strijders uit
te noodlgen, dat ml) het aanbod heeft gedaan,
zich naar deze gebieden te begeven en daar de
orde en rust te handhaven. En ik was bereid
er in toe te stemmen, dat dan een internatio
nale commissie de definitieve grens vaststelt,
ik was bereid alle modaliteiten over te laten
aan een uit Dultschers en Tsjechen bestaande
commissie.
Ik heb thans een memorandum met
®en laatste en definitief Duitsch voor
stel aan de Britsche regeering ter be
schikking gesteld. De inhoud van dit
Voorstel is zeer eenvoudig: elk ge
bied, dat naar het volk Duitsch is, en
naar zjjn wil tot Duitschland wil be-
hooren, komt thans aan Duitschland,
«n wel direct..
Tenslotte wordt in de boodschap opgemerkt
dat onderhandeling meer dan oorlog in over
eenstemming is met wat, naar men meent te
weten, het Duitsche standpunt is, nJ. dat de
geschilpunten slechts betrekking hebben op de
procedure.
Tezamen met den Britschen
Henderson en Kirkpatrick kwam
Wilson even voor vijf uur op de rUkskanselarij
aan. Bjj den Fuehrer bevonden zich tevens
Von Ribbentrop, de Duitsche minister van
Bultenlandsche Zaken en Meissner, de secre
taris van Adolf Hitler.
Na zijn
Sir Horace Vrilson te 17.40 uur de
selaril verlaten. Morgen zal hy per
naar Londen te rugkeeren, met het antwoord
van Adolf Hitler op het schrijven van
Chamberlain.
Van officieuze Duitsche zijde wordt gemeld,
dat men er In politieke kringen op wijst, dat
de argumenten van Praag op zeer ondubbel
zinnige wjjze de toegestane cessie van het
Sudeten-Duitsche gebied in twijfel willen doen
trekken.
®r wordt hier nogmaals op gewezen, aldus
de officieuze kringen, dat de Duitsche voorstel
len definitief zijn. Over de kwestie oorlog of
vrede zal Praag beslissen.
