ONS BLAD
HOOP, MAAR WEINIG UITZICHT
Verzet tegen overheersching
van
Hitler’s houding
onredelijk
Nieuwe oproep
Roosevelt
Het nieuws van heden
Mobilisatie in
Duitschland?
De reactie in Italië
De Engelsche vloot
gemobiliseerd
Koningin ontvangt
dr. Colijn
Ook Hongarije
mobiliseert
Versterking van
de grenstroepen
„Ik zal mijn pogingen niet opgeven, maar ik
zie op het oogenblik geen uitweg
zegt Chamberlain
BELGIË IS WAAKZAAM
PRAAG IN HET DUISTERT
DE BAROMETER
BEZORGDHEID IN
DUITSCHLAND
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Byeenroeping van het Congres
Goebbels
Amerikaansche kruisers
uitgerust
r
I
Militair défilé zonder geestdrift
gade geslagen
Militaire
maatregelen
Intern, conferentie
voorgesteld
GOEDERENU ITVOER
BEPERKT
a.
s
d
a
n
a
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 305
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 cl. p.
regel; Ingezonden Medpdeelingen 40 ct o. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Zal Italië het Derde
Rijk helpen?
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
In een garantie tot overdracht
door Engeland ziet men
geen oplossing
Ik zal de hoop op een vreed
zame regeling niet opgeven,
noch zal ik mijn pogingen voor
den vrede opgeven, zoolang
hoop bestaat. Ik zou niet aar-
zelen een derde bezoek te
brengen aan Hitler, indien ik
zou meenen, dat het iets zou
helpen, doch op het oogenblik
zie ik niet, wat ik verder voor
.nuttigs zou kunnen doen op
den weg van bemiddeling.
De geruchten worden echter door
Berlyn tegengesproken
Het Sudeten-Duitsche gebied is door velen verlaten. Zoowel in Praag als in Duitschland kwamen groote groepen vluchte-
Het lot van de wereld van heden
en van morgen staat op *t spel
CHAMBERLAIN GAF GISTERAVOND
IN ZIJN RADIOREDE EEN UITEEN
ZETTING VAN DEN GROOTEN
ERNST VAN DEN TOESTAND.
Opgeroepenen vandaag in
werkelyken dienst
Joh. Lauwert, Payglop 3
ALKMAAR
Vanavond rede van
Voor een langen kruistocht
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1938
en economische
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
den
r
ft
ft
r
i
i
h
i
i
Sept. (Reuter). Naar giste
renavond onthuld werd, worden de lichte Ame
rikaansche kruisers „Cincinnati”, „Trenton” en
„Concord” in allerijl uitgerust met voldoende
voorraden voor zes maanden. De oorlogsbodems
zullen morgen gereed zijn om te vertrekken,
doch dc bestemming is niet bekendgemaakt.
Onze Romeinsche correspondent seint ons,
dat de volledige tekst van de rede van Cham
berlain In Rome Is gepubliceerd en een zeer
diepen Indruk maakte op het publiek.
Het Tsjecho-Slowaaksche leger beschikt over een aantal pantsertreinen, die met
het oog op de spanning bij alle st rategische punten gereed staan
«a
dee-
aan.
odd
het
ran
ids
ou.
en
de
ou.
bel
er-
Mt
rrd
«n
i«P
n-
ir»
eft
en
an
te
n
en
n-
en
o-
B-
en
I»
Ie
tt
er
O
F
i>
1.
Op het oogenblik vraag ik u, wacht zoo kalm
als ge kunt op de gebeurtenissen van de eerst
komende dagen. Zoolang de oorlog nog niet is
begonnen, la er nog hoop, dat hij voorkomen
ml worden; en ge weet, dat ik tot het laatste
nngenbllk voor den vrede ml werken.
minister Goebbels een
sa-vergadering in den
BRUSSEL, 38 Sept. (Belga). Het Belgische
staatsblad publiceert verordeningen, waarbij de
uitvoer van bepaalde goederen aan voorafgaan
de vergunning wordt onderworpen.
sol,
'ien
LMft
>er-
ües
l
b
i
I
i
f
BRUSSEL, 27 Sept (Havas) Alle auto
bussen van Brussel z(jn heden door de mi-
litaire autoriteiteen rerequireerd.
den mi-
betref-
naar
toen
•ven
het
de
leu-
riin
vel
den
loer
i in
het
niet
t>nn
rlke
vel
loos
on-
loor
1-
m
rt.
ns
«t,
is
PRAAG. 27 Sept. (DNB) Voor
Praag i' de volledige verduistering
gelast.
f
i
I
m
ii”
»-
iet
!t-
ot
a
verklaring af waarin
ver-
vrede te
BERLIJN, (Havas). Hedenavond te 18 uur zal
rede houden In een mas-
Öistgarten te Berlijn. Hij
B. aan
Zaken
machines zonder geestdrift en selfs met onge
rustheid gsde.
Onder de bevolking neemt da bezorgdheid
toe, en de aankondiging van de rede, dis
Goebbels morgen in den Lustgsrten ml
houden, op dezelfde plaats waar In 1914
een soortgelijke belonging in tegenwoordig
heid van den keizer werd gehouden, draagt
er niet toe bij, deze bezorgdheid weg
nemen.
Het conflict tusschen mogendheden
is voor my een nachtmerrie, doch
wanneer ik overtuigd xou zijn, dat
eenig land voornemens was om de
geheele wereld te regeeren door de
vrees voor zijn kracht, dan ben ik
van meaning, dat tegenstand moet
worden geboden. In een dergelijke
overheersching xpu het leven van
volken, die in de vrijheid gelooven,
het leven niet waard zjjn. Oorlog is
evenwel een vreeseljjk ding en we
moeten wel overwegen, voor wij er
toe overgaan, dat werkelijk groote
belangen op het spel staan en dat de
roep, om alles te riskeeren in de ver
dediging, onweerstaanbaar is, nadat'*
alle gevolgen zijn overwogen.
Volgens het DNB wordt hef be
richt, dat morgenmiddag om 2 uur
de algemeene mobilisatie zal worden
afgekondigd, indien Praag niet voor
dien tijd het Duitsche memorandum
heeft aanvaard, in welingelichte krin
gen alhier als valsch gekenmerkt.
Naar Reuter uit Belgrado verneemt, Is men
In Hongarije met de mobilisatie begonnen. Er
deden zich gelijke seines voor als In Tsjecho-
Slowakye, maar op kleiner schaal, terwijl het
enthousiasme uitbleef.
Uit gezaghebbende bron wordt vernomen, dat
het Amerikaansche kabinet de wenschelljkheld
van een byeenroeping van het Congres in geval
van oorlog zou hebben overwogen.
BERLIJN, 37 Sept. (Havas). Gedurende
meer dan vijf uur zyn vandaag tusschen 16 en
21 uur gemotoriseerde troepen van alle wapens
door Berlijn getrokken. De soldaten droegen
noen op den kraag, noch op de pet een nummer.
Ook de nummers van de auto's waren bedekt
De talrijke menigte op de trottqjrs sloeg dit
Na afloop van de Dinsdag gehouden
buitengewone vergadering van den minis
terraad, heeft H. M de Koningin ten
paletze Soestdyk den minister-president dr.
H. Coljjn In audiëntie ontvangen.
Ten aanzien van de oproeping
schrijft de „Dernière Heure”, dat zes
lichtingen, ieder van ongeveer 45.000
man, dus in totaal 270.000 man, on
der de wapenen zijn geroepen. Van
deze lichtingen bevonden zich reeds
20.000 man onder de wapenen, zoo-
dat 250.000 thans zjjn opgeroepen.
De Kamer In Luxemburg heeft eenstemmig
een wet aangenomen, waarbij ingeval van een
Internationaal conflict buitengewone maat
regelen genomen kunnen worden.
Minister van Staat Dupong en de leiders van
de partyen hebben hun hoop op de toekomst
en hun geloof in de onafhankelijkheid van het
groothertogdom, alsmede in de paraatiee van
de mogendheden.
De stemming in Italië is niet optimistisch.
Uiteraard stelt men zich op eenzelfde standpunt
als Hitler. Het behoud van den vrede, zegt men,
hangt af van de soepelheid der democratieën.
In de garantie van de overdracht der Sudeten-
Duitsche gebieden aan Duitschland. welke
Chamberlain geven wil. zoo Hitler van zijn kant
af ziet van geweld, ziet men nauweiyks een
lichtpunt, laat staan een oplossing. Zoo is de
„Tribuna" van meenlng. dat deze garantie geen
reden Lanzynom zyn standpunt te wyzlgen. In
hoeverre, vraagt men zich af, kan men immers
in democratische landen de staatslieden ge
looven. De vandaag verantwoordeiyke persoon
kan morgen door een ander, die een tegengesteld
standpunt inneemt, vervangen zijn. Men twijfelt
geenszins aan de eerlijkheid van Chamberlain,
maar men wyst erop, dat de maatregelen in
Engeland en Frankrijk weinig strooken met
Chamberlain's woorden.
De kabinetsraad was om twee uur vanmiddag
geëindigd:
Na afloop van de vergadering werd het vol
gende communiqué uitgegeven:
„De regeering heeft besloten, de reeds geno
men militaire voorzorgsmaatregelen te vol
tooien.
zy heeft bepaald, dat ons leger gebracht zal
worden op versterkten vredesvoet.
Dit besluit wordt slechts ingegeven door een
verlangen naar veiligheid en vrede.
De regeering heeft ook een zeker aantal eco
nomische maatregelen bestudeerd, die door den
toestand noodig zyn geworden.
Vrijdagmiddag zal wederom een kabinetsraad
worden gehouden.”
Na zjjn terugkeer uit het koninkiyk paleis
heeft minisëer-president Spaak de ambassa
deurs van Frankrijk en Engeland, den zaakge
lastigde van Duitschland en den gezant van
Nederland ontvangen om hen op de hoogte te
brengen met de nieuwe militaire voorzorgs
maatregelen, welke België heeft genomen.
Men ie in Italië ervan overtuigd, dat, zoo
Duitschland In een oorlog gewikkeld mocht
worden met andere groote mogendheden,
lUUë onmiddeiiyk klaar zal staan om te
De regeerlngspersdlenst meldt:
In aansluiting op het Dinsdag uitgegeven
communiqué betreffende de versterking der
grenstroepen, kan worden medegedeeld, dat
heden het personeel, bestemd voor verster
king van die troepen, waarvoor reeds waar
schuwingen waren verzonden, werke
lyken dienst is geroepen.
Toch zyn er enkele dingen, welke wy kun-
nen en moeten doen, thuis. Nog steeds worden
vrijwilligers gevraagd voor de verdediging tegen
ssnvallen uit de lucht, voor brandweer en po
litie en de territoriale eenheden.”
De minister-president vroeg vervolgens man
nen zoowel als vrouwen hun diensten aan te
bieden.
„Weest niet bevreesd, wanneer ge hoort van
®»nnen. die onder de wapenen zyn geroepen
*oor de verdediging tegen luchtaanvallen of
y” de schepen te bemannen. Dit zjjn slechts
'Oorzorgsmaatregelen, welke de regeering ia
LONDEN,'* 27 Sept. (Reuter) Vanavond
hebben'* de luisteraars In Engeland, In de
Vereenigde Staten en op de geheele wereld
geluisterd naar de rede, welke de Britsche
minister-president, Chamberlain, in zijn
werkkamer in Downingstreet no. IS voor de
microfoon heeft uitgesproken.
Chamberlain kondigde aan, dat hij morgen in
het parlement een verklaring af zal leggen over
de gebeurtenissen, welk» hebben geleld tot den
huldigen angstlgen en critieken toestand. Hy
voegde hieraan toe:
„Het was niet mogeiyk eerder een verklaring
af te leggen, toen ik heen en weer vloog over
Europa en de toestand zich leder uur wyzlgde.
Doch vandaag is er een kalmte ingetreden, en
ik wensch een paar woorden te zeggen tot de
jonge mannen en vrouwen van Engeland en- het
Britsche Ryk, en misschien ook wel tot ande
ren.
Eerst moet ik iets
mijn vrouw hebben
Films Fotopapieren - Ontwikkelaars -
Fotopieten Albums - Fotoboekjes - Fotoepiegels
Fototasschen - Projectle-apparaten - Projecue-
fllms Oeelfiltars
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
DE NEDERLANDSCHE REGEERING
TREFT MAATREGELEN TER VER
STERKING VAN DE GRENSTROE
PEN.
BERLIJN. 27 Sept. (Reuter).
Hedenavond werd de toestand in
welingelichte kringen ernstig inge
zien. Men meent te weten, dat, in
dien de Duitsche regeering morgen
middag om twee uur nog geen gun
stig bericht van Praag heeft ontvan
gen, algemeene mobilisatie zal vol
gen.
tijden als thans moet nemen, zy beteekenen
geenszins, dat wy besloten zyn oorlog te gaan
voeren of dat de oorlog voor de deur staat.
wy moeten evenwel sympathie gevoelen
voor een klein land dat door 'n grooten, krach-
tigen buurstaat wordt bedreigd. We kunnen
evenwel niet in alle omstandigheden het ge
heele Britsche Imperium in een oorlog storten
alleen voor dit land. Als we moeten strijden,
dan moet het om belangryker redenen zyn. Ik
ben self een man des vredes In het diepst van
mjjn ziel.
De regeeringspersdienst bericht:
In verband met den internationalen
politieken toestand heeft de regee
ring maatregelen getroffen tot ver
sterking van de grenstroepen. Desbe
treffende waarschuwingen zjjn ver
zonden. De reeds onder de wapenen
zijnde grenstroepen hebben hun op
stellingen ingenomen.
Nader vernemen wij, dat het hier betreft
oudere lichtingen, waaruit troepen worden ge-
recruteerd van verschillende wapens, voorna
melijk infanterie en luchtdoelartilleric, ter ver-
sterking van de grensbeveiliging.
De opgeroepenen zijn meerendeels bewoners
van de grensstreken.
zempn. tot hen, die my of
geschreven in deze weken,
om ons te zeggen, dat zy dankbaar waren voor
myn pogingen, en ons hun hoop op mijn succes
uitspraken. De meeste van deze brieven waren
afkomstig van vrouwen, moeders en zusters van
onze eigen landgenootendoch er waren ook
ontelbare brieven van anderen, behalve uit
Frankryk, België en Italië; zelfs uit Duitsch
land. Het was hartverscheurend de groeiende
belangstelling, welke hieruit bleek, te lezen, en
de groote opluchting, wanneer zij te vroeg
dachten, dat het gevaar Voor oorlog geweken
was.
WASHINGTON, 28 Sept (Reu
ter). President Roosevelt heeft op
nieuw een beroep gedaan op Hitler
ten gunste van den vrede. Hij stelt
het houden van een internationale
conferentie voor tot regeling wan de
geschillen in Europa.
Ik moet zeggen, dat ik deze houding onre-
deiyk vindt. Indien de reden hiervan is, dat
Hltjer twyfelt aan de bedoelingen van de
Tsjechische regeering in het uitvoeren van de
belofte en het overgeven van het gebied, dar.
heb ik aangeboden om uit naam van de Brit-
Khe regeering de woorden van de Tsjechische
regeering te garandeeren en ik ben er seker
’«n, dat de waarde van onze belofte nergens
wordt ondersehat.
Telegram van den L. T.
nister van Economische
fende den bedreigden kaasexport
België.
Dr. Coljjn door H. M. de Koningin in
audiëntie ontvangen.
Echtelijk drama te Rotterdam.
Frankrijk heeft het disconto verhoogd
van 2M op 3 pet.
o o
Op bat oogenblik zie ik niet, wat
ik mogeljjk nog zou kiumrn doen
door bemiddeling.'*
Met merkbare ontroering vervolgde- de ml-
nister-president: .Hoe verschrikkeiyk, hoe on-
geloofeiyk fantastisch is het, dat wy loopgraven
graven en’gasmaskers beproeven, omdat volken
in een afgelegen land twisten. Volken, van wie
we niets weten. Het schijnt bjjna onmogeiyk,
dat een twist, welke in beginsel reeds is by ge
legd, een reden tot een oorlog zou worden. Ik
kan begrijpen, waarom de Tsjechische regeering
zich niet in staat achtte de voorwaarden aan te
nemen, welke haar zyn voorgelegd In het Duit
sche memorandum. Ik voel evenwel, na myn
besprekingen met-Hitler, dat, Indien slechts tijd
werd gelaten, het mogeiyk zou zyn een regeling
te treffen. Ge weet reeds, dat ik alles heb ge
daan/ wat een man kan doen, om dezen twist
by te léggen. Na myn bezoeken aan Dtaprih-
land voel ik zeer goed, hoe Hitler zich voelt, riy
moet de voorvechter zyn van de zaak der Duit-
schers. Hy heeft mjj persoonlijk gezegd, en gis
teravond heeft hy het herhaald, dat. wanneer
het vraagstuk der Sudeten geregeld zal zjjn, de
territoriale eischen van Duitschland In Europa
vervuld zullen zyn.
Na mjjn eerste bezoek aan Berchtesgaden
begreep Ik de voorstellen van de Tsjechi
sch® regeering, waarin werd gegeven, wat
Hitler verlangde, en ik was zeer verrast, by
mün terugkeer in Duitschland te vernemen,
dat hy verlangde, dat het gebied onmiddel-
Uik aan hem zou worden Overhandigd en
onmiddeliyk door de Duitsche troepen zou
worden bezet.
De Admiraliteit- deelt nader mede,
by wyze van voorzorgsmaatregel
hiertoe te zyn overgegaan.
Daladier legde een
hjj zeide, dat geen enkele poging
waarloosd zal worden
handhaven.
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Tolufoon 4330 en 4220
DEN HELDER. Stationsstraat 4, Tnlnfoon 771
HOORN, Koopoortsweg 94, Tnlnfoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52. Tnlnfoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
Mnt Inbngrip van gratis ongnvallonvnrznkn-
ring: voor Alkmaar ft.— pnr kwartaal of
15 cdhts pnr wnnk, voor bultnn Alkmaar
2.50 pnr kwartaal of 20 ennts pnr wnnk.
Ultq. N. V. Drukk. Dn Spaarnnstad - Haarlnm.
Roosevelt heeft syn tweede telegram aan
Hitler vannacht om drie uur verzonden. Het
besluit daartoe werd genomen na een bespre
king tusschen den president en ambtenaren
van buitenlandsche zaken. In zyn boodschap
doet de president een beroep op Hitler om de
onderhandelingen tot eiken prys voort te set-
ten en stelt hy het onmiddeliyk bijeenkomen
voor van de mogendheden die een direct belang
hebben by het Tsjecho-Slowaaksche vraag
stuk. Hy verklaart „Het lot van de wereld
van heden en morgen staat op het spel.”
Het kabinet heeft zich in hoofdstak bezig
gehouden met het bestudeeren van de houding
der Vereenigde Staten Ingeval van een con
flict. Men heeft deze houding bezien in het
licht der bestaande wetgeving, de Jobnson-wet
de neutral!teitswet. Het is duideiyk, dat de
president de neutraliteitswet elgeniyk niet zal
kunnen negeeren. Niettemin is het boven eiken
twyfel verheven, gezien de gevoelens van den
president en de meerderheid zyner omgeving,
dat men alle middelen heeft bestudeerd om
den democratieën een zoo groot mogeiyken
steun te verleenen.
Naar Havas vermeldt, is de mobi
lisatie der Engelsche vloot afge
kondigd.
nament wordt op aanvrage gaarne door onre
Administratie verstrekt.
DIENST AANBIEDINGEN. Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubriek 10 ct. por regoL