ONSBLAD Paleis Hitler wenscht Britsche van geen gouvernante Kard. Innitzer te Weenen bestormd Scheveningsche logger bij de haven vergaan g I SAARGEBIED EN AKEN Het nieuws van heden DE BAROMETER BIBLIOTHEEK GEHEEL VERNIELD DRIE OPVARENDEN OMGEKOMEN WORDEN VERSTERKT „SINT PETRUS’* maliebaan m utrecht VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS nWy hebben den vrede noodig” Duitsche publiek verrast Redding daagt op aan Vier voorwaarden Indruk in Vaticaanstad Nieuwe versterkingswerken 6 Britsche bemoeizucht 3 Bange spanning het strand Mussolini onze eenige werkelijke vriend DIT NUMMER BESTAAT UIT 12 BLADZIJDEN De Kardinaal heeft „huisarrest** N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ Levengverzrkerinc StadieTerzekeriag Lijfrente Spanning tusschen Kerk en Staat De zestigjarig priester Johann Krowarik werd uit het raam op de binnenplaats geworpen „Van Eden, Duff Cooper of Chur chill zou slechts een wereld oorlog te wachten zyn” Joh. Lauwere, Payglop 3 I^MXWWUUIIII IIU/f///////AfcK gS SS De elf geredden en hun redders hebben een vreeselyken stryd moeten voeren voor hun behoud RESTAURANT DEN HOUT TE DEN L B f l Hl0R H o tl T C N MAANDAG IO OCTOBER 1838 De lezing van het D.N.B. Belhamels naar concen tratiekamp NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD ag thans M t 1 r TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. l 1 A.' jn I I buitenlandsch-politieke nog der vrijwilligers uit wegzen- I I O I Kardinaal Innitzer I te ''o *4 EG Stand sp Maandag uur vja.: 766.7 Verige stand: 756J t I i In Louisiana (Amerika) neemt men thans proeven met een suikerriet-snijmachine. Naar men zegt voldoet de machine bij ’t snijden der dikke rietstengels zeer goed Deze drie werden gered, maar een van hen. de ongeveer 40-jarige Jan Bruin, overleed ai het ziekenhuis. lot van DuHachers en rtjkaooderdanen binnen da grenzen van het rijk zyn misplaatst. Duitsch land bekommert zich ook niet om dergeiüke dia fan in Engeland. In 9 r i L p l De aankondiging van Hitler betreffende zijn voornemen om groote streken rondom Aken en Saarbrücken te betrekken in de Westelijke ver- sterklngssóne is als een groote verrassing ge komen voor het Duitsche publiek en voor offi cieels kringen. Het moet hier een der zeer eigen plannen van Hitler betreffen. Slechts weinigen kunnen, aldus heeft Reuter vernomen, bijzon derheden weten. us Iet te- U- e- J- m o- n, o. v v »- Ml un 1). 11- Collectieve Pensioenverzekeriag 1 onze versterkingswerken lagen, namelijk het groote gebied van Aken en het gebied van Saarbruecken, ka deae versterkingen betrek ken." Duitschland, zoo ging Hitler voort, is als sterke staat tc allen tijde bereid, met zyn omgeving een politiek van verstandhouding te voeren. Duitschland kan dat, want het verlangt niets van coderen, wy hebben geen wenschen, wij hebben geen eischen, wü willen den vrede. Op het te Saar- een groote waarop Voortgaande zeide Hitler: „Wanneer ik de hulp van andere staatslieden by dese vreedzame regeling vermeld, moet ik steeds weer onzen werkelyken eenigen vriend, dien wy heden bezitten. Benito Mussolini, aan het hoofd stellen, en ik weet, dat gtj bewust zjjt van hetgeen wy dezen man te danken hebben. Ik wil ook de beide andere staatslieden noemen, die er naar gestreefd hebben, een weg naar den vrede te vinden." De Sch. 102 was om' ongeveer 1 uur aan de zuldzyde van de haven aangekomen en de schip per zette zyn logger In den juisten koers om de rustige hAven binnen te loopen, na een reis van ruim 4 weken, waarop 38 last haring was ge- vangen. Voor den haveningang evenwel weni de stroom te sterk, de logger liep zeer sterk uit zyn roer en naderde de gevaariyke Noorder- pier. Auto onder Zuidbroek in Winschoter Diep gereden. Drie inzittenden verdron ken. Het was guur herfstweer en de zuidwesten wind joeg de golven hoog op tegen de haven hoofden. Velen wilden dezen middag genieten van' het machtige schouwspel, dat de wilde gol ven bieden en de visschersbevoiktng van Sche- venlngen trotseerde de wind- en regenvlagen om hun familieleden, die aan boord van haring- loggers lange weken de zee hadden bevaren, een vroolyk welkom toe te roepen, zooals men dat gewoon is van de havenhoofden af. Om 12 uur ongeveer kwam er een logger In zicht, on- mlddeliyk gevolgd door een tweeden, die koers zetten naar de haven om met hoog water bin nen te loopen. De wind had een kracht van 6 k 7 en men vreesde het weer niet, want in de afgeloopen week waren verschillende loggers binnengeko men, toen de wind het water feller opeweepte dan Zondag het geval was. Van het noorden van de haven voer de red dingboot ver naar het zuiden en daar draaie het schip voor den wind om binnen te komen. Het was precies drie uur. toen de „Zeemans hoop” de visschershaven binnenvoer, waarby de duizenden, die het angstige tafereel hadden by- gewoond, juichten om de geweldige prestatie van schipper Bruin en zijn stoere mannen. Iets la er echter, dat Duitschland wenscht, en dat geldt In het byzonder voor zyn betrekkingen met Engeland: Het zou goed zyn. wanneer men in Engeland geleidelijk bepaalde allures uit den tyd van Versailles zou laten varen. De gouver- nance-achtige voogdij over Duitschland ver draagt Duitschland niet. Informaties van Brit- j staatsleden ot pprlmsotsltdeu ovur hek De rest van de wereld beeft herhaaldelyk reden te over om zich eveneens te bekommeren om internationale gebeurtenissen, op het nopsn- blik bijv, om de gebeurtenissen in Palestina. Duitschland laat het aan diegenen, die zich daartoe geroepen voelden, over, deae problemen op te lossen en ziet alleen vol verbazing toe, hoe vlug sy dat klaar zullen spelen. Duitschland moet al dezen heeren echter den raad geven zich nog veel meer bezig te houden met de op lossing van hun eigen problemen en Duitsch land met rust te laten. Om den wereldvrede te verzekeren is het noo- dig, dat alle staatslieden en politici, die zich van verantwoordelijkheid bewust zijn, zich <zn hun eigen zaken bekommeren en zich niet voort durend mengen in de problemen van andere volken of landen. Slechts wanneer men dit we- derzljos in het oog houdt, zal men werkeiyk de voorwaarden scheppen voor een duurzamen vrede, die door niemand meer gewenscht wordt dan door het Duitsche volk. In Engeland zou na een Chamberlain slechts Duff Cooper, Eden of Churchill behoeven te komen om vast te doen staan, dat het doel dezer mannen zou zyn direct een wereldoorlog te beginnen. Hierdoor wordt Duitschland ge noodzaakt, waakzaam en op verdediging be dacht te zyn. Ingevolge de overeenkomst van München mogen de Tsjechen de verdedigings werken ia het Sudeteoiand piet SMMOMtaLBen hasepagt hz létat de viopd alnam, ALKMAAR Brillen - Brtlëtuls - Brilmonturen - diazon Zeluglazen Brllreparatlea - Klectruche Biypary Zakacharen - Nagelscharen - Verbandscharen Zakmessen - Scheermessen - Oilette-sppuaton Siypapparaten Gehoorapparaten - Canules ZIEKENFONDS LEVERANCIER II Jeugdige nazi's bestormen het paleis van Kardinaal Innitzer te Weenen. Nog dacht men van den wal af, dat de logger zonder ongelukken deze manoeuvre zou vol brengen, toen twee geweldige golven vlak ach- By de loods van de Noord-Zuld-HoTland- sche Reddingmaatschappij zorgde de Haag- sche politie voor een afzetting en daar kwa men de opvarenden van den logger aan wal, doodeiyk vermoeid en verkleumd van de kou, maar gelukkig, omdat zy aan den greep der golven Ontsnapt waren. - Wy telden 9 koppen, zoodat nog 2 leden van de bemanning vermist werden: de „jong ste” Hendrik Roeleveld en de .afhouder” Cornells Bruin, die waarschijnlijk in de vischnetten verward is geraakt en zoo een prooi der golven werd. Terugkeerend van de haringvangst is de Seheveningsche logger Sch. 1*2 van de ree- dery N.V. Fr. Vroiyk, schipper Piet van der Zwan, Zondagmiddag aaa de baiteasyde vaa da haven op de Nsavdsrha.sapta te Sehe- veningen geslagen en vergaan. Het schip telde een bemanning van 14 koppen, waar van «r 11 zijn gered. De veertigjarige matroos Jan Bruin ia in bet ziekenhuis aan den Zuidwal te Den Haag overleden, terwyi de „jongste" Hen drik Roeleveld en de afhouder Cornells Bruin vermist worden en vermoedeiyk in de golven zijn omgekomen. Hitler ving zyn rede aan met te zeggen, dat hy in den aanvang van dit jaar besloten had, de 10 millioen Duitechers. die zich nog buiten het rijk bevonden, tot Duitschland terug te brengen. ..De internationale wereldburgers heb ben,” zeide hy. „wel medeiyden met den eer sten den besten spitsboef, die in Duitschland ter verantwoording wordt geroepen, doch zy zyn doof geweest voor het leed van tien millioen menschen. Deze wereld Is ook thans nog door drenkt van den geest van Versailles tereen het schip totaal uit den koen brachten en voordat de bemanning zich kon herstellen sloeg de Sch. 102 aan de buitensyde van de Noorderpier op de bazaltblokkerf welke de zee wering vormen. De schok kwam hevig aan, want het was van den wal af te zien, dat de logger water maakte en dat de bemanning een geweldigen stryd zou moeten voeren om het leven te behouden. Hoog over de bruine zeilen van de visachers- boot spatte het schuim uiteen en met lederen slag kwam het schip dieper te liggen en ge- vaariyker voor de 14 opvarenden. Benoemingen in het bisdom Haarlem. Het beeld van dp Sterre der Zee Zon dagavond plechtig te Rotterdam ont vangen. In het Vaticaan heeft men volgens Havas slechts via de bladen van het gebeurde kennis genomen. Men ontveinst zich echter niet, dat de Incidenten van ernstig* aard waren en her innert er aan, dat het niet de eerste maal is. dat dergelijke voorvallen zich In Duitschland afspelen. Men herlnnere zich slechts de aan vallen op den bisschop van Rothenburg Z. H. Exc. Mgr. Sproll. Ook daar werd het Bisschop pelijk Paleis overvallen en geplunderd, zonder dat de politie ingreep. Men wacht nu in het Vaticaan nog op de officieele berichten van de nuntiatuur te Ber lijn. Oogenblikkeiyk werden de verschillende red dingsdiensten gewaarschuwd. De bemanning van de reddingboot der Noord-ZuM-HoUandscbe Reddingmaatachappy „Zeemanshoop" spoedde zich naar de eerste binnenhaven, waar de boot gemeerd ligt en na korten tyd voeren de red ders onder leiding van schipper M. Bruin uit om te trachten de opvarenden van den logger aan boord te nemen. Inmiddels waren op het Noorder-havenhoofd ook alle voorbereidingen getroffen om van den kant af reddingspogingen te ondernemen. Drie leden van de bemanning van de Sch. 102 spron gen overboord en bereikten het strand, daarby gehftpen door vier mannen, die zich onmlddel- lyk na de stranding te water hadden begeven. ,De ervaringen der laatste aeht maanden." zoo zeide Hitler verder, .moeten Duitschland ■terken In den wil, voorzichtig te zyn en nooit iets na te laten, wat tot bescherming van het rijk moet worden gedaan. Duitschland staat te genover staatslieden, die eveneens den vrede willen. Alleen regeeren zy in landen, welker innerlijke opbouw het mogelyk maakt, dat deze staatslieden te allen tyde afgelost kunnen wor den door anderen, die vrede niet zoo zeer op het oog hebben. Omtrent de demonstraties tegen Kardinaal Innitzer. die zich gisteren te Weenen hebben voorgedaan, publiceert het Duitsche Nieuws bureau uit Beriyn het volgende bericht: „Zaterdagavond heeft zich een bende opge schoten jongens verzameld, die een dreigende hquding tegen het Bisschoppelijk Paleis aannam. De politie greep krachtig in, zoodat spoedig de orde was hersteld. De in het buitenland verspreide berichte^, volgens welke dc bisschop gewond zou zyn. en meer van dien aard, zyn niet In overeenstem ming met de feiten. Naar vernomen wordt, zullen de daders met alle gestrengheid gestraft worden.” De voorwaarden voor het tot stand brengen van een regeling waren, naar Hitler verklaarde, de volgende geweest 1. De inneriyke geslotenheid van het Duitsche volk. Ik weet, wat wellicht velen in de rest der wereld en enkelen In Duitschland nog niet schijnen te weten, dat het volk van 1938 niet het volk van 1918 is. 2. De nationale bewapening, waarvoor ik spoe dig reeds zes jaar lang heb gestreden. 3. De veiligheid van het ryk. Geen mogend heid ter wereld zal het gelukken, ooit <Mör de zen muur te breken. 4. Wy hebben ook bultenlandsch-politieke vrienden gewonnen. De as. waarover men in het buitenland zoo dlkwyis heeft meenen te kunnen spotten, heeft bewezen, dat zy ook in de ern stigste uren stand houdt. Wy hebben groote taken voor den boeg, ge weldige cultureels taken. Economische proble men moeten opgelost worden. Geen volk kan beter vrede gebruiken dan wy. Geen volk ook weet beter dan wy. wat het beteekent. zwak te zyn en aan de genade of ongenade van an deren overgeleverd te zyn. Dit jaar heeft een groot Duitsch. nationaal eenwordlngswerk aanschouwd. Duitschland heeft In dit jaar ren onmeteiyk geluk beiegfd. wy willen derhalve de Voorzienigheid dank baar zyn, dat zy ons dezen weg uit de ellende naar de vryheid heeft laten bewandelen, wy willen steeds weer dankbaar zyn, zoo besloot Hitler zyn rede, dat deze weg kon worden af gelegd zonder den hoogsten inset van volk, van man en van vrouw. WEENEN, 8 Oct. Volgens een be richt uit Weenen aan de „Times” ia het Vrijdagavond te Weenen tot ernstige ongeregeldheden gekomen tusschen katholieken en nazi’s. De bemanning van de reddingboot bestond uit: M. Bruin, schipper, A. Toet, J. Dykhuizen, Otto Klaassen, Gysbert Groen, C. Grootveld en A. P. Kamp, monteur. De boot voer onmiddel- Ujk door naar de helling ter reparatie, want tweemaal was het schip in botsing met den westranden logger gekomen. Twee auto’s van den gemeenteiyken genees kundigen dienst vervoerden de geredden naar huis, deels naar het ziekenhuis aan den Zuid wal te Den Haag. De 15-jarige Evert Groen werd opgenomen in het Roode Kruis Zieken huis. Tegen de haven lag de Sch. 102 vrywel on der de golven, welker kracht verminderde, om- zjjn eigen bescherming tegen de massa dient. Ooggetuigen, onder wie in het Bisschoppelijk Paleis wonende priesters, hebben nadere by- zonderheden omtrent de betoogingen van Za terdag bekend gemaakt. Terwijl een groep betoogera het paleis beatofmde, drong een andere groep door in de pastorie. Daar wer den verscheidene priesters aangeval len en een zestig-jarig geestelijke, Johann Krawarik genaamd, werd uit het venster op de eerste verdieping •p de binnenplaats geworpen, met het gevolg, dat hij een hersenschud- diqg bekwMMn sa beide beenen brak. Men acht het niet waarachynlyk, dal nog een ileuwe poging kan worden oi men om tot een overeenkomst tusschen - de Kerk en de nationaal-socialistische party te Weenen te komen. In welingelichte kerkeiyke kringen wordt verklaard, dat de spanning t—— schen Kerk en party thans in Oostenrijk veel erger is dan in het oude Duitschland en men verwacht, dat de gebeurtenissen In Weenen gevolgd zullen worden door een nieuwen en vinnlgeren stryd tusschen de Katholieke Kerk en de nationaal socialistische party In geheel Duitschland. In Oostenrijk zou een «norianige ontwikkeling byzonder erns.g zyn, aangezien ruim 96 pet. der Oostenryksche bevolking uit katholieken bestaat. „Ik heb derhalve”, aidaa Hitler, „besloten, ds uitbreiding van onze versterkingswerken in het Westen, sooals ik in mijn rede te Neurenberg heb aangekondigd, met verhoog de energie voort te setten, en ik aal thans BERLIJN, 9 Oct. (Reuter) De leiders van de betoogingen tegen Kardinaal Innitzer zullen op last van gouwleider Buerckel streng gestraft en voor een jaar naar een concentratiekamp gezonden worden. In ofifcleele kringen te Ber lijn veroordeelt men dit incident, vooral In ver mand met de goede betrekkingen, die tutsschcn den Kardinaal en de Duitsche autoriteiten be stonden. Ernstige terreurdaden in Palestina; de Britsche regeering zendt versterkingen. Hitler kondigt te Saarbrücken de uit breiding der versterking van Aken en het Saargebied aan. De terugtrekking Spanje. Franco bereidt onmiddellyke ding van vele Italianen voor. De Sch. 102 by de Scheveningsche ha ven vergaan. Drie van de I 4 opvarenden omgekomen. De „Zeemanshoop” zwoegde tegelijkertijd te gen de geweldige deining op en in angstige spanning keken de duizenden toe zonder dat zy In staat waren den menschen aan boord de hel pende hand te kunnen reiken. Aan boord van den logger wachtten elf mannen op hun redding. TWee van hen waren in den achtermast ge klommen om zoo voor de mokerslagen van d» golven bevryd te biyvén en zy moesten voor hun redding langs het verbindingstouw tus schen de masten naar voren klimmen, want de reddingboot had -ich tusschen de pier en den logger ingewrongen en was gereed de opvaren den aan boord te nemen. Hoevelen het er waren? Niemand kon op de ze vraag een antwoord geven, want men be schikte niet over communicatiemiddelen. In bange spanning stonden allen daar. Bur gemeester mr. S. J. R. de Monchy en wethou der Ir. L. J. M. Feber kwamen zich ter plaatse van de reddingspogingen op de hoogte stellen, zoo ook mr. Corst Budde en de heer Vermaat, directeur van het haven- en marktwezen. Om 2 uur maakte de „Zeemanshoop” zich gereed om de geredden in veilige haven ts brengen. Maar de kleine boot had de grootste moeite om zich tegen den stroom en de golven te handhaven. Telkens weer sloegen de zeeën over het dek. Het was Inderdaad een worsteling om het bestaan van velen. Ondanks het stilzwijgen der Weensche bla den, verspreidde het nieuws omtrent het ge beurde zich snel door de stad Tijdens de preek van vanmorgen in de kathedraal werd niet gezinspeeld op de relletjes, maar toen de geloovigen de kerk om 12 uur verleten, ont stonden nieuwe moeiiykheden, waarby katho- lieden en nationaal socialistische jongelieden betrokken waren. Verscheidene personen wer den gewond, doch de politie kwam tusschen- belde en maakte een einde aan de wanorde- lykheden. Op den Stefansplatz voor de kathedraal be vond zich een verzameling van ongeveer tien duizend mannen, vrouwen en kinderen, die het Lof hadden bügewoond, waarin Kardinaal Innitzer een preek had gehouden. Zy bleven op het plein staan, roepend: „Onze godsdienst, onze God, heil Jezus Christus en heil Innizer, onzen bisschop.” Spoedig daagde een troep nazi's in uniform op, die de katholieken uiteenjoeg onder het uiten van strydkreten als: „Sieg Hell, Sieg Hitler", en „Onze godsdienst is Duitschland". Velen van de katholieken, die tegenstand boden, werden gearresteerd en gevankeiyk weggevoerd. Nadat de menigte uiteen was gegaan, bleven de nazi's op het plein staan en riepen: „wy wenschen den bisschop te zien”, en „zendt Innitzer naar Dachau”. Onder de katholieken, die aangevallen wer den. bevonden zich priesters en vrouwen. De stemming onder de katholieken is sinds korten tyd slechter geworden, als gevolg vah de order waarby heropening van katholieke scholen in Oostenrijk is verboden. In zyn preek richtte kardinaal Innitzer zich voornamelijk tot de jongeren, tegen wie hy zei, dat zy heden voor veel moeilijkheden stonden en verplicht waren „zich op plaatsen te bevin den waar priesters geen toegang hadden”. Aan het einde van zyn preek zeide hy: „Aan het be gin Van dit schooljaar ondervinden wy allerlei moeiiykheden. Het is gebleken, dat vele ouders en kinderen trouw willen blijven aan den gods dienst. wy danken hen en wy willen hopen, dat anderen, die van ons weggerukt zyn, in den schoot van de kerk zullen terugkeeren”. WEENEN, 10 OcL De anti-katho- lieke betoogingen van Vrijdagavond voor het paleis van Kardinaal Innit zer en voor de kathedraal te Weenen hebben zich* Zaterdagavond en Zon dagmiddag herhaald. Zaterdagavond werd het paleis van Kardi naal Innitzer door de menigte bestormd. Ook Zondagmiddag kwamen weer duizenden natto- naal-soclalisten te zamen, byna allen jonge lieden, die een uitdagende houding aannamen en zich in de omgeving van het paleis en in de café's van den Stephansplatz ophielden. Sommigen vreesden Zondagmiddag, dat het weer tot handtastelijkheden en incidenten zou komen tusschen katholieken en nationaal-so- ciallsten, doch tot laat in den. avond bleef het vry rustig. Zondagavond hebben zich verdere inci denten voorgedaan baiten de kathedraal. Teen de kerkgangers alt het Lat kwamen, werden zy begroet met gejoel en laid ge trommel van honderden leden der HKler- Jengd. De politie dreef de menigte van tee- sebouwers en betoogen uiteen en nette de naburige straten af. Tot laat in den avond bleven de betoogen door de stad marchee- ren, waarby zy uitdagend zongen: „Mar cheert verder, kameraden, hang de Joden op, schiet de priesters neer”. Kardinaal Innitzer, die Vrijdagavond tijdens «ie betooging der nationaal socialisten gewond was, heeft huisarrest In zyn poleis. Een priester verklaarde, dat de aartsbisschop het paleis niet mag verlaten. Het paleis is be zet door ambtenaren der Gestapo. De Gestapo fetelt een onderzoek in naar ds relletjes en kardinaal Innitzer zelf Is Zondag tweemaal ondervraagd. Het is verboden met zyn huis te telefo- neeren. De verwondingen van den Kardinaal-aarts- bisschop zyn niet ernstig. In de Zondag uit gekomen dagbladen te Weenen staan geen be richten over de relletjes. Een officieele woordvoerder verklaarde te genover een vertegenwoordiger van Reuter, dat Kardinaal Innitzer volledige vryheid heeft in *Un eigen huis en dat zyn arrest slechts voor SAARBRÜCKEN, 10 Oct. „Veld der Be vry ding” brücken werd Zondag volksbetooging gehouden. Hitler het woord voerde. In deze rede, waarin Hitler zich nogal laatdunkend uitliet over de Britsche bemoeizucht, kondigde hjj o.a. aan, dat hij in de eerstkomen de dagen, de honderdduizenden mannen, die voor de herfatmanoeu- vrea opgeroepen waren, weer naar huis kan sturen en dat hy thans ook de groote gebieden, die tot dusver vóór de Duitsche vestingwerken in ht Westen lagen n.l. de gebieden van Aken en Saarbrücken in de grensverdediging zal betrekken. De kostbare bibliotheek der Ween sche bisschoppen werd volkomen vernield. tl I

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1938 | | pagina 13