Na de Weensche schandalen
f/'i
1
ONSBLAD
1
I
heden
Mr. Oud benoemd
Sabena-toestel
verongelukt
Het verbod van
Kard. Innitzer
i
Palestina blijft de
aandacht vragen
GEESTELIJKE: HERBEWAPENING
Het nieuw»
van
DE BAROMETER
DE LAATSTE ZONE VAN
'SUDETENLAND BEZET
Italianen keeren
uit Spanje terug
Ontmoet U iemand
TACKs
DUITSCHE NUNTIUS BIJ
HEN KARDINAAL
f
'J
r:
tl
rW''
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
-
Aanslag te Sofia
Zn
gé
Onrustig Palestina, Ken Engelse fte patrouille rukt uit te Haifa
De Residentie en het
centrale vliegveld
De onderhandelingen
te Komaron
Da passagiers waren allen
Duitschers
H. M d.
geestelijke
L_
te
t
ondubbelzinnig verbod van den kardinaal
was dus een natuurlijk gevolg.
De eerste afdeeling reed»
vertrokken
Chef van den Bulgaarschen
generalen staf gedood
S
Ê'i
Duitschers en Polen toonen zich
niet altijd even bescheiden
en bezetten Tsjechische
gemeenten
De ramp in de haven
van Scheveningen
Waarom de „Arbeitsgemeinschaft
fiir den religiösen Frieden"
werd opgeheven
Vaticagnsche-kringen was men
niet bijzonder verrast over
de voorvallen
Minister Steenberg he bezoekt de
families der slachtoffers
I^XWWWUUIII
Wie de ieekenen des tijds begrijpt, weet, dat thans "van
ons gevraagd wordt eene daad van vertrouwen, van zelf
opoffering en zedelijken moed en van geloof.
(w.g.J WILHELMINA."
1
Joh. Lauwer», Payglop 3
ALKMAAR
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
instemming nam Ik kennis ook wan hei ver
volg van den oproep voor moreele en geestelijke herbewa
pening.
Nu de beklemmende dagen achter ons liggen, waarin
het dreigend gevaar ons zoo duidelijk voor oogen stond,
nu voor het oogenblik de mogelijkheid van de algeheele
vernietiging onzer beschaving is afgewend, is hei een ver
heffende gedachte, ons allen verveld te weien van den-
zelfden wensch.- den zegen van den vrede ie bewaren.
Die begeerte naar vrede vormt een band tusschen alle
volken. Toch is deze, gepaard aan de versteviging onzer
weermacht, nog niet genoeg wil die (Brede duurzaam,
zijn, zoo moet hij gedragen worden door de gedachte, ge
grondvest in den oproep.
Allen zolder onderscheid kunnen wij persoonlijk bij
dragen tot den groei en de oniploqjing van die gedachte,
door van heeler harte mede ie werken tot de moreele en
geestelijke herbewapening: dien innerlijke^ drang, welke
ook uiiwendigen ommekeer ie weeg brengt en tot gevolg
heeft, dat eerlijkheid, vertrouwen en liefde richtsnoer wor
den tusschen personen en volken.
Behoef Ik u te verzekeren, dat, hoe dieper onie over
tuiging is en hoe meer ons eigen leven zelf die uitdraagt
en verder geeft in eigen kring en daarbuiten, des ie grooter
de kans wordt op het verwezenlijken van een betere toe
komst?
20 October installatie in Rotter-
Commentaar door de
b
Osservatore Romano
De „symbolische bezetting"
door de Hongaren
Nieuwe incidenten
Er zouden „historische en drama-
tische veranderingen" te ver
wachten zjjn
DINSDAG 11 OCTOBER 1938
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 9
DE PRDS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct fe
regel; Ingezonden Mededeetlngen 40 ct. o. r.
B» CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onre
Administratie verstrekt
A-
B
r
in
T
X
'o
8tand
P«—8ag m VJZ.: 7«K4
Vorige stood: ISA»
Te Patna tn Britsch-lndië zal ’n bronzen
standbeeld van Honing George V worden,
opgericht
By KeninkWk Besluit ven 7 October femet
ingang van 15 October 1938 benoemd tot burge-
meester der gemeente Rotterdam: mr. P. J. Oud.
De installatie aal geschieden in een 30 Octo
ber te houden openbare raadsvergadering.
NOORflHOLLANDSCH DAGBLAD
die hoof)
Dr.
hoordpQn heeft» Denk dan aan
J. B. Meenk’s HoofdpUnpoedera!
JS et. p. poeder. Verkrijgb. by apoth. en drogisten.
5LAOLI E
M O’X T E r? D
EM AXI JN
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd oi Aan-
jeboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubrlek 10 ct. par regel.
a
De officieele woordvoerder te Weenen heeft
doen uitkomen, dat de detentie van Kardinaal
Innitzer een maatregel is, welke uitsluitend
is genomen ter bescherming van den Kar
dinaal.
SOFIA, 10 Oct. (Havas). Generaal
Pfeef, de chef van den Bulgaarschen gene
ralen staf, is bij een revolveraanslag, ge
pleegd door een burger, om het leven ge
komen.
SOPIA. 10 Oct. (Reuter). Klroff, dte gene
raal Peeff heeft doodgeschoten, is vanavond m
het ziekenhuis tot bewustzijn gekomen. Hij werd
terstond ondervraagd en, naar verluidt, beeft
hy verklaard, dat hij 30.000 levas gekregen heeft
om de misdaad te plegen. Op de vraag, boe da
mannen van wie hij zyn bevelen bad gekregen
neetten, wilde hij slechts antwoorden, dat bet
twee mannen waren die «en Macedonlsch dialect
spraken en toen men hem vroeg of hij wist wien
bij gedood had antwoordde hij: „Ja, ik heb dep
■chef van den generalen staf gedood.” Men
meent, dat de toestand van Klroff hopeloos fe
BRUSSEL, 10 Oct. (Belga). Het nabij Soest,
ten zuiden van Dortmund, verongelukte, Bel
gische vliegtuig, de „O.O.-A.G.T.” van de HJn
BrusselDusseldorp—Berlijn, was hedenoch
tend om half elf van het vliegveld Haren ver
trokken.
De eerste berichten doen veronderstellen, dat
alle twintig Inzittenden om het leven gekomen
zijn.
De bemanning bestond uit den gezagvoerder
van den Eynde, den-tweeden bestuurder Mou
lin, den. marconist Baus en den werktuigkun
dige Delleuse.
De zestien passagiers zouden allen van Duit
sche nationaliteit zijn.
‘o
1
De Oostenrjjksche priesters waren ten zeerste
verwonderd op eep goeden dag een vragenlijst
van' de „Arbeitsgemeinschaft fiir den religiösen
Frletien” te vinden, waarin zij hun houding
tegenover de nazi’s moesten uiteenzetten. Men
ontdekte, dat deze vragenlijst gezonden was
zonder toestemming en zelfs zonder medeweten
van katdinaal Innitzer of de bisschoppen. Het
was duidelijk, dat de bond in de gunst van de
nazi's wilde komen.
De meeste priesters gaven geen antwoord op
de 'nagenlijst Toen zij later in een nieuw schrij
ven met dreigende termen hieraan herinnerd
werden, schreven enkele priesters vooral van
het platteland en uit de bergstreken, die meen
den dat dit schrijven van de filërchle afkom
stig was dat zij voorstanders waren van de
natlonaal-soclalistlsche regeering.
Een dergelijk antwoord werd door ongeveei
350 geestelijken gegeven en zonder dat zij er
verder iets vanaf wisten, werden zij ingeschre
ven als „aanhangers van de arbeidsgemeen
schap voor den godsdienstvrede”. Toen zij dit
vernamen, waren de meesten zeer verontwaar
digd! Toen zulks in Mei van dit Jaar geechiec
was, ontbood kardinaal Innitzer de leiders van
de beweging bij zich. Hij wees hen op het on
rechtmatige van hun daad en sU beloofden
hem. voortaan geen documenten meer uit te
geven zonder zijn goedkeuring.
In de vergadering van den. Haagschen ge
meenteraad Is Maandagmiddag het voorstel
ran B. en W. om een adres aan de regeering
te zenden nopens den aanleg van een centraal
vliegveld by Leiderdorp aangehouden op voor
stel van den heer Vliegen (S.D.). die van mee-
nlng was, dat het voorstel van B. en W onvol
doende was voorbereid voor een principieele
beaüssaig.
BRUSSEL, 19 Oei. (Belga). Een vlieg
tuig der Sabena ie bij Beest (Westphalen)
verongelukt
Er Ijjn twintig personen om hel leven
gekomen, n.L zestien psessgiers en de vier
leden der bemanning. -
SOFIA. 10 Oct. (Havas)KoL Stoyanoff,
die tegelijk met generaal Peeff was gewond, ia
aan de gevolgen van zijn verwonding over
leden.
Do moordenaar heeft tijdens zijn verhoor in
het ziekenhuis verklaard tot geen enkele poli
tieke organisatie te behooren. De politie leidt
het «onderzoek in verschillende richtingen. Een
aantal individuen, die in contact stonden met
den dader, is tn •arrest gesteld.
Nader wordt bericht, dat de stoomschepen
Piemonte, Calabria, Liguria en Sardegna uit
Napels zijn vertrokken naar Cadiz, waar de
10.000 Itallaansche vrijwilligers aan boord
zullen worden genomen.
Uit Gibraltar meldt Havas nog, dat de giste
ren uit Cadis naar Napels verscheepte leglona-
rlssen 400 in getal waren.
Utt Genève: De regeering der Spaansche re
publiek heeft het secretariaat van den Volken
bond er van‘in kennis gesteld, dat zy bereid is
een neutrale commissie te ontvangen ter con-
trOle op de terugtrekking der bultenlandache
Irrigatoren -' Zogkolven - IJsblasen - InJecUe-
spulten Injectienaalden - WlndkUMens
Breukbanden - Buikbanden mastieken Kousen
Maatglazen - Koortstixermometers - Kamer-
thermometara Barometers Fototoestellen
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
de verkiezing moet worden uitgesteld in ver
band met „het dringende karakter van andere
aangelegenheden.
NAPELS. 10 Oct. (Reuter). Op 30 dezer
worden hier 10.000 uit Spanje gerepatrieerde
Itallaansche legioensoldaten verwacht. Zjj zullen
door Konlng Victor Emmanuel worden verwel
komd. Uit Napels «Dn vier booten naar Cadlx
vertrokken om de legloensokiaten terug te
brengen.
ten. Het gebouw werd bezet, en de Poolsche
agenten en. gendarmes gingen vervolgens met
tweeën door de stad patroullleeren. Het gros
ran het Poolsche leger werd anderhalf uur later
eerwacht.
Officieel wordt vernomen, dat de volgende
week' te Weenen een groo:e betooging der
NSDAP zal worden gehouden. Een hooge nazi-
autoritelt, waarschijnlijk gouwleider Bilrckel,
zal het woord voeren en daarbij het geheele
vraagstuk’ der betrekkingen met den staat en
de NSDAP in Oostenrijk bespreken.
Op het Vatlcaan zfjn nog geen gedetailleerde
berichten ontvangen over de jongste betoogin-
gert tegen Kardinaal Innitzer, aangezien te
Weenen geen pauseljjke Nuntius aanwezig was
In de kringen van het Vaticaan verklaart
men echter, dat hoe pijnlijk het nieuws ook zij,
het niet bijzonder verrassend was, daar in
Duitschland geweld tegen de Kerk en haar
vertegenwoordigers den laatsten tijd weer met
Opmerkelijke veelvuldigheid is voorgekomen.
De Os^rvatore Romano publiceert op de eer
ste pagina een bericht over de ongeregeld
heden te Weenen en voegt hieraan toe;
„Wij publioeeren dit bericht met een gevoel
van verwarring en zullen er op terug komen,
wanneer wy onmiddeliyke Inlichtingen over de
reden en bijzonderheden over zulke ernstige
uitspattingen zullen hebben ontvangen.
Op dit oogenblik voelen wy ons evenwel
broederlijk verbonden met de Ocetenryksche
katholieken, alsmede met de katholieken van
alle landen, wy protesteeren op Chrlsteiyke
wyze en bieden zyne Hoogw. Exc. den Aarts
bisschop van Weenen onze oprechte gevoelens
van deelneming aan by de aanvallen op zyn
persoon, den godsdienst en de 'Kerk.”
Dit wil niet zeggen, dat er een splitsing, een
schisma ie gevolgd, aooals door een neutraal
Loodensch blad gemeld werd. Ongeveer 50 pries
ters tnoggB«hun priesterlijke bediening niet meet
uitoefenen en verschillende leeken hebben de
verordening van den kardinaal niet willen er
kennen. Het Is Inderdaad waar, dat velen uit de
Kerk zijn getreden, maar tn Oostenrtk waren
er nog gj veel „zoogenaamde" katholieken, die
wel gedoopt waren, misschien ook nog godsdien
stig waren opgevoed, maar in het geheel niet
practlseerden. Deze personen, die meenden dat
hun positie gevaar zou loopen/dbor nog lange:
by de Kerk te blijven, hebben onmlddcliyk hun
uittrede verklaard.”
4-
Voorts verklaart de correspetj^ent ran de
Unlverte, dat de «rare katholieken In OostenrUk
nooit aoo sterk hebben gestaan in hun geloot
als thans. Duizendenen hebben hun toekomst
plannen vaarwel moeten zeggen. hUh middelen
van bestaan moeten afstaan, velen zijn gevan
gen genomen, omdat sU hun geloof niet wi|den
vaarwel zeggen.
Naar aanleiding van het reeds door ons
gemelde feit, dat de Oostenrykscije ..Ar
beidsgemeenschap voor den Godsdienst
vrede" door kardinaal Innitzer voor pries
ters verboden fe meldt het katholieke En-
geischc weekblad „The Universe” uit Lon
den de volgende byzonderheden„De Ar
beidsgemeenschap bestond grootendeels uit
leeken en ook een vyftigtal priesters waren
•er lid van. De vereeniging wordt geleld door
een priester en door een leeken-professor.
De minister van Economische Zaken, mr.
Steenberghe, onder aliens departement de vis-
scherljen ressefteeren, heeft Maandagmiddag
een bezoek gebracht aan de nagelaten betrek
kingen der slachtoffers van de ramp, welke
Zondagmiddag aan de Sch. 103 voor de Sche-
veningsche haven Is overkomen.
'De president der Poolsche republiek
heeft een decreet geteekend, waarbij het
door het Poolsche leger bezette Teschen
definitief by den Poolschen staat wordt
ingeiyfd. De Poolsche wetten zyn voor
Teschen geldend verklaard. Het gebied
wordt aan de provincie Kattowitz gehecht.
Gezaghebbende kringen te Praag deelen mede,
dat ep 11 October te middernacht het station
Novemesto en de stad Cahy aan Hongarije
zullen worden afgestaan.
Vandaag zyn te Komaron de Tsjecho-Slo-
waaksch-Hongaarsche besprekingen hervat.
Vanochtend heeft de Tsjecho-Slowaaksche de
legate, de Hongaarsche elschen besproken.
Omtrent de vorderingen oer onderhandelin
gen tusschen de Blowaken en de Hongaren
wordt in het communiqué van Komaron niets
medegedeeld, evenmin als over den julsten aard
ran de Hongaarsche elschen Het is echter .be
kend, dat de Hongaren voor den dag zyn ge-
BUREAUX:
ALKMAAR. Hof 6. Tolofooo 4330 on 4220
DEN HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN, Koepoortsweg 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip van gratis ongevallenverzeke-
ring: voor Alkmaar ƒ2.per kwartaal ot
15 cents per week, voor bulten Alkmaar
230 por kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V. Drukk. De Spaamestad - Haarlem.
Opnieuw is een Weesper ambtenaar ge-
geachorst in verband met gepleegde on-
regelmatigheden.
De industrieel M. v. Z. uit Ose ia in
hooger beroep wegens het plegen van
zedenmisdrijven tot 114 jaar gevangenis
straf veroordeeld met aftrek der preven
tieve hechtenis.
PRAAG, 10 Oct. (Reuter). „Vandaag Is het
de bitterste dag van ons bestaan.” „wy drinken
de laatste droppels uit den beker der vemsde-
Hng.”
Aldus leveren de Tsjechische bladen com
mentaar op de bezetting van de laatste zone,
die vandaag plaats vindt
Gemeld wordt, dat de Duitsche troepen
de grenslijn op meer dan een punt hebben
overschreden, ox te Braenau, waar twee
gemeenten te ved werden, beset. Tever
geefs werd by den Duitschen bevelhebber
geprotesteerd. Hy antwoordde, dat een de
putatie* der inwoners hem had versocht, het
gebied te bezetten, daar het voornamelijk
dodr Sudeten-Duitschers bewoond werd.
Verder meldt Havas: de Poolsche troepen zyn
hedenmiddag Orlova In het gebied van Mo-
rawska Ostrawa binnengerukt. De bevolking van
Orlova bestaat uit ongeveer 1000 polen en 7000
Tsjechen. De Poolsche troepen werden vooraf
gegaan door eer\ particulieren auto, voorzien
van een witte vlag, waarin zich een Tsjecho-
Slowaaksche pfficler en een Poolsche officier
bevonden, een witten band om de pet. De me-
nlgtë juichte den Tsjechischen officier geest
driftig toe en sloeg in stilte het voorbytrekken
van de gemotoriseerde voorhoede der Poolsche
troepen -gade. Slechts de Polen wierpen den
soldaten bloemen toe. Terwyi tachtig vliegtui
gen over Orlova vlogen, trok de voorhoede door
de stad om halt te maken by de grens van de
neutrale zone. Intusschen waren voor het stad
huis tien auto’s aangekomen, waarin gewapen-
de Poolsche politie-agenten en gendarmes za-
WEENEN, 19 Oct. (Reuter). Gemeld wordt
dat de PauseWke Nuntius te Beriyn, Mgr.
Orsenigo vandaag te Weenen is aangekomen
om er de jongste gebeurtenissen te onder
zoeken.
Zjjn aankomst wordt niet officieel bevestigd.
In het paleis van Kirdinall Innitzer is van
middag een conferentie begonnen. Aan Kar
dinaal Innitzer was toegestaan aan de bespre
king deel te nemen, doch hjj mag nog niet sjjn
woning verlaten of tetefoneeren.
JERUZALEM. 10 Oct. (Reuter) De te
vervrachten troepenversterkingen voor Pa
lestina en de besprekingen, welke te Londen
worden gevoerd door MacDonald, MacMichael
en Gort, hebben hier tot de opvatting .geleid,
dat Palestina voor historische en dramati
schs veranderingen staat/
Men gelooft, dat vooraanstaande Palestynsche
Arabieren, die aanhangers syn van den Moefti,
van plan zyn, direct na het Arabische congres,
dat nu te Cairo wordt gehouden, naar Londen te
vertrekken.
Het verluidt, dat de Arabische leiders er by
de opstandelingen op zouden willen aandringen,
een wapenstilstand in acht te nemen gedurende
de te Londen te houden besprekingen.
Een bende Arabieren heeft op klaarlichten
dag een stoutmoedigen -aanval ondernomen op
een öWhèlhde nedtertettlhg by Belsati. zy Wer
den echter door hulppolitie, grensbewakers en
vliegers verdreven. Elf Arabieren werden gedood,
drie gerangen genomen; een Britaehe officier
werd gewond.
Uit Londen: Het Britaehe ministerie van Oor
log heeft, na de namen van twee bataljons te
hebben genoemd, welke binnenkort van Egypte
naar Palestina zullen worden gezonden, ver-,
klaard, dat ook het elfde regiment huzaren een
escadron pantserwagens naar Palestina aal zen
den.
Deze belofte hebben zy verbroken On
langs publiceerden zy een manifest, waarin
allerlei ketteryen verkondigd werden Bna strydeii
Een persoonlijk Woord van
Koningin in zake moreele en
herbewapening*^
De Nuntius te Berlijn stelde in Weenen
een onderzoek naar de opstootjes in.
Met het Sabenatoestel verongelukten te
Soest in Westfalen de vierkoppige Bel
gische bemanning en 16 Duitsche pas
sagiers.
O
Ernstige terreurdaden in Palestina; de
Britaehe regeering zendt versterkingen.
De terugtrekking der vrijwilligers uit
Spanje.
De besprekingen tusschen de Slowaken
en de Hongaren te Komaron.
Pater lector J. Dito O. P. benoemd tot
voorzitter van het International Katho
liek Radio Bureau.
De Duitsche bladen maken vandaag geen
melding van de jongste anti-katholieke be-
toogingen.
komen met hun maximum-eiachen, die Slo-
wakye van al zyn vruchtbare vlakten zouden
berooven en slechts de ruwe bergstreken voor
het voorgestelde plebisciet zouden overlaten
Het verlies van alle graangebieden zou deze
stemming natuuriyk beïnvloeden.
Het feit echter, dat «de onderhandelingen
voortduren, zou er*’op kunnen wyzen, dat de
mogeiykheid eener regeling niet uitgesloten is.
Veel zal afhangen vaTi het advies, dat gegeven
wordt door bepaalde groote mogendheden, die
direct by de kwestie betrokken zyn. Het schynt
overigens ejat de onderhandelingen in een
atmosfeer van sympathie verloopen.
Minister Parkana is benoemd tot gouver
neur van Subkarpatisch Rusland (Roe-
thenië). Hy zal het bestuur over dat ge
bied moeten organiseeren en' lid van het
-Tsjecho-Slowaaksche kablhct biyven.
De kwestie, wie Benesj als president zal op
volgen, wordt vandaag besproken door een
commissie van het parlement. Hoewel de
grondwet voorschrijft, dat binnen 14 dagen een
nieuwe president gekoaen moet worden, zal de
commissie, naar men verneemt, beslissen, dat
dan de nieui^k grenzen van Tsfecho-SlowaHje worden in allerijl provisorische
versterkingen opgericht. Op den achtergr ond het door de Duiischers belette gebied
