gevaarlijke illusies
Nu de dagen van spanning
voorbij zijn
en
n
Protestanten
de kunst
Geen "innemen"
tegen Baby’s
KOU
WICKS
DEH.A.C.0. VOORDE
RECHTBANK
LEGER EN VLOOT WAREN
PARAAT
r
MAANDAG 17 OCTOBER 1938
DobUlmcmTi. Jekker, incm!
De millioenenzwendel
ONSYMPATHIEKE DAAD j
Een jaar gevangenisstraf opgelegd
Groote achterstand
Donkere dagen
Het politie-onderzoek
b
Droeve plechtigheid te
Den Haag
Medewerking van alle
zijden
Slachtoffer van den moord
ter aarde besteld
Nadere bijzonderheden omtrent de
bankroeten
De regeering betuigt haar erkente
lijkheid over de snelle uitvoering
der grensbeveiliging
ed
.rde
nde
een
Dat
x
iger
ekt,
loei
ent
ian
aar
Op deze gegevens gaat de recherche met het
onderzoek verder.
tuur
bet
ver
ban
slijk
toed
vor-
rijls
Minister Slotemaker de Bruine
heeft te Utrecht een Instituut
voor religieuze en kerke
lijke kunst geopend
Begin September
ARlEN S-TENT OON STELLING
GEOPEND
Rede minister Slotemaker
Regeling, waarmee een eeuw
gemoeid was!
ibisshag
I
fl
Die winsten verden geraamd op pl.m. 20
iy»-
28
VapoRub
chauffeur van den vrachtauto, die er in toe
stemde, dat een man meereed naar Rotterdam.
Deze chauffeur kon een signalement opgeven,
dat reeds is gepubliceerd.
mille per jaar. aoodat met het delgen van
de schuld zoowat een eeuw gemoeid zou zün
geweest I
Bestrijd ze door
de 3-Minvtsn
Vspelt ub - Sdssssgs
Uit het feit, dat Greta Groen niet gegild heeft
zou men nog kunnen aflelden, dat zij niet ge
schrokken Is van den bezoeker. Hieruit meent de
politie te mogen concludeeren, dat de dader in
ieder geval geen „wildvreemde" is geweest. De
politie heeft inderdaad een oogenblik gemeend
met een ongeluk of met zelfmoord te doen te
hebben. Doch de verklaring van de moeder, die
als eenige de oorspronkelijke situatie van het
lijk gezien heeft en derhalve de eenige getuige
is, wlist uit. dat de trapdeur was vastgezet met
een deksel. Wie zou dezen deksel achter de deur
hebben geklemd? Greta Groen kan dit ónmoge
lijk zelf hebben gedaan.
Belangrijk is het bij den huldigen stand van
zaken, dat de politie niet in de eerste plaats in
Den Haag zoekt en dat zij meent met geen
„vreemden" man te doen té hebben.
tok
er*
eid
Op 29 September was de internationale toe
stand echter reeds zoodanig verbeterd, dat de
voorgenomen oproeping van dit personeel ach
terwege kon blijven, terwijl deze verbetering
mede aanleiding was, dat op 30 September de
noodige bevelen konden uitgaan om den arbeid
aan de grensversterkingen te doen eindigen an
de aangebrachte hindernissen weder te doen
oppiimen.
tgen
met
Irai*
ïlt»*
iboi
veer
rder
en
dien
»t-
zet-
ret
nen
tten
iut-
het
i de
ien-
ver-
i in
seds
t op
dig.
■er*
reef
tien
en
Be
tten
om
lige
dis
lad*
we,
een
en
heel
rel*
slgent
beide
varen,
duizend
hebben,
De Minister van Defensie publiceert thans
een overzicht van de militaire maatregelen,
die In de dagen van spanning genomen wer
den om ons land tegen elke aanranding van
onae neutraliteit te verdedigen.,
De regeering geeft in dit rapport als haar
eindoordeel weer, dat hetgeen in de afgeloopen
dagen is geschied, reden geeft tot groote vol
doening en erkentelijkheid, dat op den ingc-
slagen weg kan worden voortgegaan en boven
al, dat in moeilijke omstandigheden op de volle
toewijding van militairen van hoog tot laag en
op de medewerking van plaatselijke autoritei
ten, openbare diensten en bevolking in alle op
zichten kan worden gerekend.
Aanvankelijk ging alles uitstekend. De com
missarissen van de bank en een zeer goed be
kend staand Amsterdamsch accountant oefenden
bij de bank geregeld contröle uit en op papier
werd alles uitstekend in orde bevonden. De ef
fecten en dit is de groote fout werden
echter bij die contröle nooit vertoond. Volgens
de boeken berustte het effectenbezit bij de Kas
ver eeniging.
Inmiddels waren de politieke omstandigheden
van dien aard geworden, dat het wenscheljjk
werd geoordeeld ook na 16 September de troepen
in de onmiddellijke nabijheid van hun Opstel
lingen te houden. r r
In tegenwoordigheid van vele belangstellender
heeft Zaterdagmiddag Minister J. R. Slote
maker de Bruine te Utrecht het Instltuu» voor
religieuze en kerkelijke kunst geopend, dat van
protestantsche zijde is opgericht.
Voor deze onsympathieke daad hoorde hij een
gevangenisstraf van een Jaar en zes maanden
tegen zich eischen, terwijl hfj Vrijdag werd ver-
oórdeeld tot een gevangenisstraf van een jaar
met aftrek van preventieve hechtenis.
Donkere wolken bleven zich dan ook den 28
September aan den politieken hemel samen
pakken. De regeering vond hierin aanleiding
nog op dien zelfden dag de waarschuwingen te
doen venenden aan het personeel, dat bij vóör-
mobilisatie onder de wapenen moet komen.
De opkomst van dit personeel is naar wensch
verkopen.
Hierdoor beschikt de regeering gedurende het
geheele jaar over Infanterie, welke zij in
geval van internationale politieke spanning
onmiddellijk kan aanwenden tot het beveiligen
van onze landsgrenzen en van de kust. Bij deze
grens- en kustbevelliging zijn tevens ingescha
keld de politietroepen, de kustartlllerle en de
luchtstrijdkrachten, terwijl in vredestijd Is
voorbereid om van het oogenblik af. waarop
de hierboven genoemde strijdkrachten hun ge-
vechtsopstelllngen hebben ingenomen de toe
gangswegen tot het hart des lands door het
aanbrengen van hindernissen en het uitvoeren
van vernielingen af te sluiten.
Uiteraard wordt bij de bewaking der kust en
voor contröle van de voornaamste watertoe-
gangen en havens gebruik gemaakt van perso
neel der Koninklijke Marini en van het in
vredestijd in dienst zijnde materieel der vloot.
Voor het geval de internationale politieke toe
stand zich dermate mocht verscherpen, dat de
hierboven geschetste veiligheidsmaatregelen als
onvoldoende zouden moeten woren aangemerkt,
waren maatregelen voorbereid om door het
oproepen van groot-verlofgangers de grens
troepen aanzienlijk te versterken en de lucht
afweermiddelen in werking te brengen.
- w
Ongetwijfeld aal, wanneer de rrporten
van de verschillende commandanten zijn
ontvangen, blijken, dat de getroffen voor
bereidingen hier en daar nog gebreken ver
toon? n en aanvulling en verbetering ver-
eischen. De legerleiding zal zeker niet na
laten, die aanvullingen en verbeteringen
aan te brengen en uit de gebleken tekort
komingen de noodige lessen te trekken.
Men vergete echter niet, dat ons leger zich
nog in een tijdperk van reorganisatie en
sinds vorig jaar van opbouw bevindt.
heeft
enkele
Indien de nationaal-soclalisten, die
l jaren voor den boeg meenen te
verwachten, dat het Katholicisme
met een tweeduizendjarig verleden en een
tot aan het einde der tijden reikende toe
komst principieele concessies aal doen, geven
zy zich over aan een illusie, die voor hen
gevaarlijk kan worden. De Kerk, sterk in het
bewustzijn, dat Christus met Haar is, wijkt
niet voor geweld, evenmin als Christus voor
gewield geweken is. Zij groeit tegen alle ver
drukking in en komt gestaald en gesterkt uit
elke geweldpleging te voorschijn. Zij is ge
wend aan beproeving en vervolging en weet,
waar Zij de kracht en de genade kan vinden
om deze glorierijk te doorstaan. En d|t is
geen gevaarlijke illusie, maar een de eeuwen
door steeds weer bewezen en bevestigde, door
God Zelf gewilde werkelijkheid.
Betrekkelijk korten tijd geleden kregen de be
heerders van den Nationalen Lloyd de overtuiging,
doch niet de bewijzen, dat de zaken bij de com
manditaire bankvereenlging Wiegerlnck. Musch
ter Co. niet in orde waren. Zij stelden aan de
directie van hun verzekeringsmaatschappij, die
uitgeoefend werd door de heeren W. en B.
de laatste is procuratiehouder bij de commandi
taire, bankvereenlging den elsch, dat het ef
fectenbezit van de verzekeringsmaatschappij
moest worden getoond en bij een andere groote
bank moest worden gedeponeerd. Gebeurde dit
niet, dan zouden de beheerders van den Natio
nalen Lloyd, die zich verantwoordelijk achtten
voor de belangen van de verzekerden, de ver
zekeringspotten bij een andere verzekerings
maatschappij onderbrengen.
De directie van de commanditaire bankver
eeniging, die dus tevens dg directie voerde van
de verzekeringsmaatschappij, ging op den eisch
van de beheerders niet in. Toen hebben de hee
ren Bjjlsma en Borrlus alle verzekeringsposten.
behalve die van de transportverzekeringen, on
dergebracht bjj een groote Deensche verzeke
ringsmaatschappij. De belangen van de verze
kerden zfjn dus veilig gesteld.
R. van G. uit Bloemberg gemeente Zuidwolde,
stond veertien dagen geleden voor de recht
bank te Assen terecht wegehs verduistering van
twee bankbiljetten van duizend gulden zulks ten
nadeele van de erven van Berend Arends te
Zuidwolde.
Het geld had verd. uit het vest van den over
leden Berend Arends gehaald, hetgeen hij, naar
hij verklaarde, had gedaan met toestemming
van Arends, die gezegd zou hebben, dat dit geld
niet mee „onder den grond” moest.
um deze redenen meende pleiter, dat de
Z*vaardln8 geen strafbaar feit omschrijft en
“°h< hy op ontslag van rechtsvervolging of
n«»praak gan.
Zadoks bepaalde zich tot het becrltisee-
ren van de dagvaarding.
wa re- en dupliek werd de uitspraak bepaald
October.
Op 2 September waren de dienstplichtigen
van de Ie bataljons omgegaan naar de He ba
taljons. Na aankomst in hun nieuwe (grens-
garnizoenen hadden terstond eenige kleine
oefeningen in de grensbeveiliging plaats en
werd voor 15-16 September een groote oefening
bevolen. De Koninklijke Marine heeft tegelijker
tijd oefeningen gehouden In verband met de
bewaking der voornaamste zeehavens.
door mr. E
Zadoks te
Zóó brak dan 27 September aan. In den na
middag van dien dag waren de binnenkomende
berichten voor de regeering aanleiding niet al
leen om de gevechtsopetelllngen te doen In
nemen, doch ook om terstond de groot-verlof
gangers, die bestemd waren om de grensbevel-
ligingstroepen te versterken, door de burge
meesters te doen waarschuwen, dat zij zich
gereed moesten houden voor opkomst onder de
wapenen.
Zaterdagnamiddag is op de bovenzaal van de
ojjenbare leeszaal en boekerij te~*Nijmegen een
tentoonstelling geopend van werken en herinne
ringen aan wijlen mgr. dr. Alph. Ariëns.
Deze tentoonstelling werd mede georganiseerd
ter gelegenheid van het derde lustrum der R.K.
Unlversitelt en dankt men voornamelijk aan het
initiatief van de directrice der openbare lees
zaal, mej. M. Daniels, terzijde gestaan door de
professoren dr. G. Brom en mgr. prof. dr. J.
Hoogveld.
De tentoonstelling werd geopend in tegen
woordigheid van ZR. Exc. mgr. dr. Buckx, meer
dere professoren en voormannen uit de R.K.
drankbestrijderswereld.
Prof. dr. J. Hoogveld sprak een Inleidings-
woord, waarin hU dr. Ariëns schetste als priester
en socialen werker, vriend en weldoener van den
arbeider, die ook in en door de drankbestrijding
een machtig middel vond om den arbeider uit
de stoffelijke en geestelijke ellende op te heffen
Deze tentoonstelling zou spreken van het groo
te en sterke voorbeeld, dat mgr. Ariëns aan zijn
tijdgenooten gaf in een practlsche liefdadlg-
heidsbeoefening in het hooge licht van den gods
dienst.
De tentoonstelling bevat voornamelijk beelden
en portretten van dr. Ariëns, daarnaast verschil
lende van zijn werken en documenten uit- zijn
rijke sociale en geestelijke leven, in dienst van
de samenleving.
Omtrent de verhouding tusschen de firma
Wiegerlnck. Muschter Co. en de verzekerings
maatschappij „Nationale Lloyd" vernemen wU
nog de volgende bijzonderheden:
Ongeveer vier jaar geleden kocht de comman
ditaire bankvereenlging de aandeelen op van den
Nationalen Lloyd, zoogenaamd voor groepen men1
schen, die zich voor deze verzekeringsmaat
schappij interesseerden, in werkelijkheid echter
voor de bank zelf, die daardoor vrijwel de ge
heele financleele zeggingskracht aan zich trok.
Zy kreeg daardoor de beschikking over de ef-
fectenportefauille van de verzekeringsmaat
schappij, die een waarde had van f 450.000. Bo
vendien vertrouwden de beide bedrijfsleiders
van de verzekeringsmaatschappij, de heeren
Bjjlsma en Borrlus, de bank hun privé-bezit tot
een waarde van ongeveer een halve ton aan ef
fecten toe. De bank kreeg hierdoor dus in totaal
de beschikking over een half miUioen.
Aan het overzicht van den minister wordt
het volgende ontleend:
Na de verlenging van den eersten oefentijd
van 5H maand tot 11 maanden in Maart van
dit Jaar, gaan tweerrfkal per Jaar de manschap
pen, die gedurende 5 maanden geoefend zijn
bij de Ie bataljons der regimenten infanterie
over naar de He bataljons om bij deze bataljons
gedurende de overige 6 maanden van dezen oefen
tijd hun opleiding te voltooien. Deze He batal
jons zijn meerendeels gelegerd in grensgarnl-
zoenen.
onvergetelijke werk JDe van
Johannes Vermeer.
Ook op het terrein van den kerkbouw is een
groot stuk protestantsche kunst noodig en reeds
aanwezig. Dit Instituut zal helpen er mee voewt
te gaan en ertoe bijdragen, dat conflicten tus-
schen protestantisme en kunst worden opge
heven.
Spr. verklaarde daarna het Instituut voor ge
opend.
Na deae spannende dagen werden geleideUJK
de genomen maatregelen Ingetrokken.
Ten slotte mogen hier nog eenige algemeens
opmerkingen volgen.
Over het algemeen Het de stemming van den
troep niets te wenschen over.
Zoowel de openbare diensten, welker mede
werking voor een vlotte uitvoering der maat
regelen onontbeerlijk is. als de gemeentelijke
autoriteiten hebben in alle opzichten hun volle
medewerking verleend. In het bijzonder mogen
wel worden genoemd de Post- en Telegraaf
dienst en de spoorwegen.
Voorts Is bij de troepenvervoeren groote mede
werking ondervonden van verschillende auto
busdiensten en vrachtauto-ondememingen.
Van de bevolking werd allerwege grooten
steun en sympathie ondervonden.
drong hjj
n«spraak
De Officier van Justitie, mr. Cohen Ter-
raert, requisitoir nemende, achtte bewezen, dat
de door de H. A. C. O. aangelegde premie-
«bUgatleleenlng een andere was dan die in
1918 is uitgegeven en dat deze nieuwe premle-
'leenlng in strijd was met de Loterijwet. Spr.
morderde derhalve bevestiging van het von-
van den kantonrechter.
Daarmede waren de maatregelen tot het
veilig stellen van een eventueel volgende alge-
meene mobilisatie afgesloten.
Het totaal van hun vorderingen moet
dicht een bedrag van 2 millloen benade
ren en zijn Wj) welingelicht, dan staat daar
tegenover* geen of vrijwel geen actief.
Wij voorzien dan ook, dat de gewone
crediteuren alles kwijt zullen blijken te zijn.
Burgemeester ter Pelkwjjk had alle vertrouwen
in het welslagen van dit Instituut en sprak er
zijn vreugde over uit, dat het in Utrecht fk
gevestigd, waarvoor zX ook alle reden te
Utrecht toch is de stad, vanwaar het Evangelie
over de lage landen is uitgegaan, die vele
monumenten bezit van vroeg-ehvisteltik» tij
den, van de middeleeuwen, waarbij spr. denkt
aan den Domtoren, de Kloostergang en de oude
St Pieterskerk, In welker nabijheid het In
stituut is gelegen. Er zijn hier reeds rijke ver
zamelingen op het gebied van de kerkeUJke en
religieuze kunst zooals het bescheiden museum
van de oud-katboUeke kerk, het Aartsbisschop
pelijk Museum en het Museum der Katholieken
van moderne religieuze kunst.
Met een kort* sluitingswoord van prof, van
der Leeuw eindigde deae plechtigheid
De voornaamste getuige na de naaste familie
leden, die door de politie Is gehoord in de
moordzaak te Den Haag, ia ongetwijfeld de
Hieruit is gebleken, dat deze onbekende man
een schaafwond had aan de bovenzijde van zijn
rechterhand en een verticale scheur in zijn don
kerblauwe regenjas. Het is natuurlijk van het
hoogste belang te weten, waar deze manvis ge
bleven, nadat hU bij de Coolhavenbrug in Rot
terdam was afgestapt. Hij had tegen den chauf
feur gezegd, dat hjj naar Dordrecht wilde gaan,
doch hij moest in Rotterdam den vrachtauto
verlaten, omdat de wegen niet naar Dordrecht
doorreed.
De politie -heeft Inderdaad verschillende
nieuwe aanwijzingen gekregen, doch er is nog
geen getuige gekomen die de man in Rotter
dam in de buurt van de Coolhavenbrug heeft
opgemerkt ofwel hetgeen natuurlijk even
zeer mogelijk is een getuige, die hem verder
naar Dordrecht heeft laten meerijden.
Duidelijk is wel, dat het spoor, dat de politie
volgt niet in den Haag wordt nagezocht, maai
zich uitstrekt allereerst naar Rotterdam en
Dordrecht en naar de Zuid-Hollandsche eilan
den.
Men heeft zich wellicht afgevraagd, hoe de
dader van het misdrijf wist, dat Greta Groen
alleen thuis was. Er is namelijk in haar dienst
betrekking nooit naar haar gevraagd. Mogelijk
blijft natuurlijk, dat hij het vertrek der overige
familieleden heeft afgewacht op den dag van
den moord, doch ook dit is onwaarschijnlijk,
omdat men in de stilly buurt, waar de bewo
ners elkaar allen kennen en een vreemde zon
der twijfel zou opvallen, ook den bewusten man
■zou hebben opgemerkt
De H. a. C. O. heeft in 1926, nog voordat de
Jongste wijziging van de Loterijwet is inge
voerd, een premieleening uitgegeven, welke
binnen tien jaren zou worden geamortiseerd.
Daar de H. A. c. O.- na tien jaar de leening
biet heeft af gelost en bovendien prijzen heeft
uitgekeerd, welke niet in' het prospectus waren
opgenomen nJ. prijzen van 3,15 stelde
b«t O. M. zich op het standpunt, dat het hier
«en nieuwe premieleening betrof, welke in
•trijd was met de nieuw gewijzigde Loterijwet.
Een gedeelte van het drama in de Molen-
slootstraat, dat Woensdag Den Haag in op
schudding bracht, is Zaterdagmiddag ge
ëindigd met de begrafenis van Greta Groen,
het slachtoffer van het misdrijf.
Gedurende den'nacht van 27 op 28 September
werden o. a. door de He bataljons de gevechts-
opstellingen verder ingeiicht, de versperringen
verbeterd en het aantal hiervan nog uitgebeeld.
Zoodoende waren in zeer korten tijd alle toe
gangen tot ons land langs de Zuid- en Oost
grens door een geheel stelsel van hindernissen
bewaakt door personeel, voorzien van mi
trailleurs en pantserafweergeschut afgeslo
ten, terwijl aan de kust door de Kon. Marine
in nauwe samenwerking met de Kon. Land
macht de noodige maatregelen waren genomen
om onze havens tegen een overvalling over
zee te verdedigen.
In den vroegen morgen van 28 September
werden inderdaad de hlervoren bedoelde groot-
verlofgangers opgeroepen.
uniform
den
Bürckel als
Teveel innemen kan een
kindermaag gauw van
strgek brengen. Om
Baby's kou (of de Uwe) vlug en zeker te bestrijden,
doe als volgt tegen bedtijd:
(1) wrijf flink Vicks VapoRub op keel en borst;
(2) wrijf het daarna ook op den rug;
(J) ten slotte een dikke laag op de borst doen
cn met warm flanel bedekken.
Gm» wachttiJd^Wsrkt direct
Dost derc massage begint VapoRub direct door
de huid te .werken als een pappleister. Gelijktijdig
ontstaan door de lichaamswarmte de heilzame
VapoRub-dampen, die 18 x per minuut naar de
ontstoken luchtwegen van neus, keel en botst
worden ingeademd. Door de urenlange dubbele
werking verzacht VapoRub de prikkeling, lost
het slijm op, vermindert het hoesten en maakt
het ademen gemakkelijk. Opgelucht en zich pret
tig voelend, valt Baby spoedig in een verkwik-
kenden slaap en 's
morgens is de ergste
kou meestal voorbij.
Variaagde Prijs M et
y aten wjj ons toch niet vóórtijdig en
zonder voldoenden grond overgeven
A-H aan lieve, maar gevaarlijke, want de
waakzaamheid verslappende illusies. Deze
les leert ons ook de Nazl-terreur, welke
than^n Oostenrijk is losgebroken tegen de
hoogste kerkelijke autoriteiten, die ter ge
legenheid van den „Anschluss" zoon verba
zingwekkende tegemoetkomendheid hebben
betoond. Tegemoetkomendheid en toegevend
heid kunnen alleen nuttig zijn tegenover
tegenstanders, die van goeden wille zijn, maar
worden uiterst gevaarlijk en bedenkelijk
tegenover lieden, die in het verleden reeds
vele blijken ervan hebben gegeven aan een
ernstig gebrek aan goeden wil te lijden. Wat
is er overgebleven van de schoone illusie,
dat in Oostenrijk de strijd tusschen Kerk en
Staat, gelijk die in Duitschland nu al Jaren
lang woedt, zou kunnen vermeden wbrden
met een loyalen Hitlergroet? Wat is er te
recht gekomen van de nobele berekening,
welke een verzoening tusschen Katholicisme
en nationaal-soclallsme in Oostenrijk moge
lijk scheen te achten en van zulk een mo-
geljjke verzoening een hellzamen Invloed
verhoopte op de verhouding tusschen katho
lieken en nationaal-soclalisten in geheel
Duitschjand? Kardinaal Innitzer en de gees-
De verdediging werd gevoerd
Hollander te 's-Gravenhage en mr.
Amsterdam.
Mr. Hollander betoogde allereerst, dat de H. A.
c. O. inderdaad onder de overgangsbepalingen
TaJt hetgeen het O. M. overigens niet betwist
en wees er op, dat de H.A.C.O. eerst op de
•t»*tsloterlj trok. Toen dit verboden werd, orga
niseerde de H. A. C. O. eigen trekkingen onder
notarieel toezicht, op de wjjzè' zooals de staats-
het deed.
Ze keerde daarbij evenwel hoogere en meer
pryzen nj. die van 3,15 uit dan waartoe
ach in 't prospectus verplicht had. Daardoor
“de premieleening evenwel geen andere gewor-
Oen. Het was een soort toegift, een attractie. Bo-
«ndlen keert ook de staatsloterij die kleine prlj-
maar de volksmond noemt dit „eigen
«eid Juridisch is dat „eigen geld" evenwel een
“ttkeering van prijzen. Wat de aflossing betreft,
“toogde pleiter, dat, nu deze achterwege is ge-
leTen, er evenmin een nieuwe premieleening is
“taan Er is geen enkele rechtsvordering om
v H' C‘ 016 amortisatie te eischen; bo-
*n“en de geheele leening nog niet eens ge-
hoe kan men dan al in zijn geheel aflos-
•en?
’Om deze
Om half twee werd in de woning van de fc-
milie Groen door dr. G. P. van Itterzon een
rouwdienst gehouden. In de omgeving van de
woning hadden zeer vele buurtgenooten een
plaats gevonden om de beproefde familie hun
medeleven daadwerkelljk te toonen. Ds. van
Itterzon ging in gebed voor en sprak woorden
van troost tot de ouders en de beide zusters van
het meisje.
InmiHdels waren duizenden gestroomd naar
de algemeene begraafplaats aan de Kerkhof-
laan, waar het stoffelijk overschot werd tel*-
aardebesteld. De belangstelling was zelfs zoo
groot, dat de afzetting met touwen rond het
graf niet voldoende bleek, zoodat verschillende
politie-agenten het publiek op een afstand
moesteq houden.
Om drie uur werd het stoffelijk overschot,
bedekt mgt bloemen, het kerkhof opgedragen,
gevolgd door de familie Groen en zeer vele
familieleden en kennissen, die uit de geboorte
plaats, Numansdorp, waren overgekomen.
Aan de groeve voerde allereerst het woord de
oud-onderwjjzer van Greta Groen, de heer Ka-
perdljk, uit Numansdorp. die de voortreffelijke
hoedanigheden schetste van haar, die op zulk
een droeve wijze om het leven was gekomen. Na
hem sprak de heer Reyzer, bjj wien het meisje
in betrekking was geweest, woorden van waar-
deering over haar werkzaamheid en oiigewekt-
heid, waarna ds. Van Itterzon eenige verzen
voorlas uit psalm 139.
De plechtigheid werd besloten met het bid
den van het Onze Vader.
Diep onder den Indruk verlieten allen de be
graafplaats.
berlaln eens gedoodverfd worden alleen
mogelijk nobele en goedwillende.illusio
nist, die het tegen de .Realpolltiker" heeft
moeten afleggen.
e edelste menschen koesteren vaak de
j gevaarlljksite illusies. Deze stelling moge
ietwat paradoxaal klinken, toch is zij
^,<rom niet minder waar. Dat de illusies van
menschen soms zoo gevaarlijk zijn,
moet niet aan hen, die re koesteren, worden
geweten, maar aan hen, die re te schande
Edele menschen meten en beoordee-
jen re** te goeder trouw anderen naar zich-
eeU en komen dan dikwijls Jammerlijk be-
gmgen uit. Wü willen met deze opmerkingen
geen campagne voeren voor onderling wan
trouwen en onderlinge achterdocht, voor er-
Qlsch pessimisme of krachteloore moedeloos
heid. maar enkel al te naleven en goedgeloo-
vigen genezen tot meer realisme, meer
werkelijkheidszin, hoe onaangenaam het zien
nn de werkelijkheid zooals zij is, voor hen
ook moge zijn. Het accoord van München is
begroet en bejubeld geworden als een nieuwe
dageraad na den stlk-donkeren internatlo-
naal-politieken nacht, als een afwenden van
bet acuut dreigend oorlogsgevaar, als een
eerste stap op den weg naar duurzamen
vrede, gebaseerd op onderling vertrouwen en
begrip en goeden wil. Ofschoon ook wij een
aucht van dankbare verlichting hebben ge
slaakt, toen de vrede voor het oogenblik als
een drenkeling op het droge werd gehaald,
hebben wij toch aanstonds ons afgevraagd
of de kunstmatige ademhaling, welke op hem
moest wórden toegepast, de levensgeesten wel
blijvend zou kunnen opwekken. Niet overal
en door iedereen is deze sceptische houding
gewaardeerd maar hoezeer wfj gelijk hadden,
Is helaas maar al te spoedig gebleken. Zjj
die den vrede gered hadden, deden hun
jirtrhkreten vergezeld gaan van aansporingen
tot een zoo mogelijk nog hooger opvoeren
der bewapeningen. Wetend, dat zij voor be
dreiging met geweld gezwicht waren en had
den toegegeven, wat zij aanvankelijk als niet
toe te geven hadden gedisquallficeerd, acht
ten zij het meer dan ooit noodzakelijk, zich
zelf zoo sterk te maken, dat zij in de toekomst
bedreigingen met geweld op dezelfde manier
zouden kunnen beantwoorden. Na het stroo-
vuur van idealisme maakte dit blijk van te
laten werkelijkheidszin een pijnlijken indruk,
niet het minst op ben, die door bedreiging
mfet geweld hun zin hadden gekregen. Het
applaus voor Chamberlain en Daladier in
Duitschland heeft niet langer geduurd dan
het Hosannah te Jeruzalem. Te Saarbrücken
oogstte de Führer het weer, toen hij Engeland
als de ongewenschte gouvernante aanwees, en
Chamberlain en Daladier wegdrukte in de
zwarte slagschaduw van zijn grooten en
opofferingsgezlnden vriend Benito Mussolini,
die zijn vriendschap vóór Duitschland steeds
kostbaarder ziet worden. Het aanschijn der
wereld kan wel, gelijk wij bidden, door den
H. Geest veranderd worden, maar het wil ons
voorkomen, dat niet allen te München in
dien geest hebben beraadslaagd. WIJ hopen
oprecht, dat het accoord van München eens
in de geschiedenis als het begin van den
vrede geprezen zal kunnen worden, maar de
nuchtere werkelijkheidszin doet ons vree-
aen. dat het uiteinde lijk niet meer dan een
uitstel van een grooten wereldoorlog zal
blijken, een oorlog,- te bloediger naarmate hij
moeüjjker te wïnnen zal zijn. Wordt onver
hoopt deze vrees bewaarheid, dan zal Cham-
Allereerst sprak prof. O. van der Leeww,
voorzitter van het bestuur van het Instituut.
De kunst is in toenemende mate haar eigen
weg gegaan, maar zij begint zich ook weer te
bezielen op haar oorsprong en eigenlijk weren.
Aan den anderen kant leeft het besef op, dat
religieus leven niet mogelijk is zonder vorm.
Leven is vorm en Inhoud ongescheiden. Niet
slechts religie en kunst, doch ook kerk en kunst
behooren bijeen. De kerkelijke kunst stelt nog
andere eischen dan de religieuze.
Het thans te openen Instituut wil er toe
medewerken, dat steeds meer de goddelijke zin
van menschelljke kunst wordt verstaan.
Spr. noodigde tenslotte den Minister uit het -
Instituut te willen openen.
Gaarne wilde Zijne Excellentie getuigenis af-"'5'
leggen van zijn belangstelling in het streven
van het Instituut. Spr. ziet dit streven zoo, dat
een stuk geestesleven,, dat evenzeer zijn mvloed
op de kunst uitoefent, doch tot nu toe te weinig
diende als een mijn, waaruit men schatten
delven kan, een eigen plaats aan de kunst geeft.
Voor protestanten zijn er moeilijkheden, omdat
er het probleem ligt, dat het protestantisme
vaak purlteinsch is. Er is een tijd geweest, dat
men meende afzijdig tegenover de kunst te
moeten staan.
Er is een calvinistische Inslag, een soberheid
in deze wereld, die den opbloei van de kunst
heeft belet, doch het is niet noodig, dat men
tegenover de kunst staat. Als voorbeeld, hoe ar
protestantsche kunst kan zijn, noemt spr. het
Begin September waren de internationale
verhoudingen van dien aard, dat besloten werd
de politietroepen in het grensgebied samen te
trekken.
Dr. Miedema uit Amersfoort, directeur van
het Instituut, die na den Minister het woerd
voerde, wees erop, hoe het Protestantisme op
het gebied van de kunst een grooten achter
stand heeft in te halen. Wij hebben alle krach
ten noodig, aldus spr, om in eigen gebied mis
verstanden en vooroordeelen uit den weg te
ruimen, kloven te overbruggen en het besef, dat
godsdienst en kunst elkaar noodig hebben, te
wekken en te versterken.
Tot het gebied van de Kunst, waarmede bet
Instituut zich zal bezig houden, worden gerekend
al die uitingen, door middel van beeldende
kunst, bouwkunst, toegepaste kunst en muziek
geschonken, waarin een religieus karakter waar
neembaar is of waaraan *n kerkelijke bedoeling
ten grondslag ligt.
Het Instituut is ingericht als een semi-uni-
versltalre instelling, waarvan de bedoeling ie
dat het tusschen unlversitelt en samenleving m,
een directe verbinding vormt tusschen itave
beide gebieden door gelljktUdlgen universitalren
en maatschappelljken arbeid.
Voorloopig zal men zich beperken tot bouw
kunst, beeldende kunst en muziek.
WIJ stellen ons voor, aldus dr. Miedema, ex
posities te houden van gegevens omtrent de
kerkelljke bouwkunst van deren tijd, van reli
gieuze en kerkelijke beeldende kunst uit ver
leden en heden, zoowel uit het buitenland als
van eigen bodem. Zoo zjjn bijvoorbeeld een ten
toonstelling van Russische ikonen, een van de
bjjbelsche etsen en teekenlngen van Remtwandt
en een van toegepaste kunst reeds in voorbe
reiding.
Spr. dankt allen, die aan de totstandkoming
van het Instituut hebben meegewerkt en de
kunstenaars, die bereid .werden gevonden hun
werken voor deze eerste tentoonstelling af te
staan, in het bijzonder Prof. Roland Holst en
Willem van Konijnenburg.
Zaterdag is in hooger beroep voor de
Haagsche Rechtbank de zaak behandeld
tegen den directeur der Haagsche Assu
rantie- en Credlet-ondememing (H.A.C.Q.),
die wegens overtreding van de Loterijwet
door den kantonrechter te Den Haag tot
een geldboete van 3.000,subs, drie
maanden hechtenis is veroordeeld.
Te Amsterdam heeft de ontmaskering van
een der meest perfide zwendelbanken veel op
schudding verwekt. Ter beurze vormde dit het
gesprek van den dag. Want al was het al lang
geen geheim meer, dat de firma W lege rink.
Muschter Co. zich met verdachte praktijken
ophield, dat de zwendel een dusdanlgen omvang
had aangenomen, als thans het geval blijkt te
zijn, zullen sléchts weinigen vermoed hebben
De laatste maanden werden talrijke faillisse
mentsaanvragen tegen de firma ingediend en
tenslotte is de Justitie er dan toe overgegaan
de beide directeuren te arresteeren en aan het
bestaan van de bank een einde te maken.
Omtrent den vermoedelijken omvang van het
bankroet deelt het „Finantieel weekblad voor
den fondsenhandel" onder meerdere de volgen
de bijzonderheden mede:
.Reeds een Jaar geleden geraakte de vennoot
schap door premie-affaires ter beurze in ern
stige moeilijkheden. Met de desbetreffende ma
kelaars is toen een regeling getroffen ter zake
van het vereffenen van de ontstane schuld ad
pirn. 1 ton. Daarvan zou inmiddels rond 70 pCt
zijn afgedaan, maar met betrekking tot de res-
teerende po pCt. bleef de firma in gebreke en
toen hebben de schuldeischers ter beurze meteen
een einde aan het spel gemaakt. Daar er verder
hoegenaamd geen actief meer aanwezig moet
zijn, zullen de beursleden, die met Wiegerlnck,
Muschter Co. zaken hebben gedaan, van het
restant hunner vorderingen niet meer dar
24.000 kunnen incasseeren, zijnde het garan-
tiedepot van de twee firinanten der vennoot
schap.
Er zal dus van het restant dier schulden
pl.m. 80 pCt. terecht kunnen komen.
Minder goed zullen de andere schuldeischers
der firma er af komen.
telijken zijn niet enkel het mikpunt geworden
van een troep geweldplegende belhamels in
de uniform van de Hitlerjeugd, die thans
door den rijkscommissaris en gouwleider
„Joden en Tsjechen” worden
gedoodverfd, maar ook van de schimpscheu
ten en opruiende beleedigingen van dien
commissaris zelf. Hoe betreurenswaardlg en
diepbedroevend de ondraaglijk toegespitste
toestand In Oostenrijk voor de Katholieke
Kerk, haar gezagdragers en geloovigen ook
moge zjjn. één voordeel is daaraan toch ver
bonden, n.l. dat hij aan maar al te gevaarlijk
gebleken illusies radicaal den bodem heeft
ingeslagen. Principieel is er geen verzoening
mogelijk tusschen het Duitsche natlonaal-
socialisme, zooals zich dat sinds Jaar en dag
manifesteert, en het Katholicisme, zooals
zich dat reeds twintig eeuwen lang intran-
gèhandhaafd, tenzij een van
van zijn principes wil laten
Niettemin hadden de aanwezige crediteuren
zich bereid verklaard, hun medewerking te ver-
leenen, maar .elukklg blijven wij voor deze
nieuwe vennootschap gespaard.
Verder heeft de politie ook meegenomen H.
B., den directeur van de eveneens op no. 213
Keizersgracht gevestigde N.V. Credietvereeniging
„Amsterdam*
Intusschen heeft de Justitie haar aandacht
niet beperkt tot de effectenfirma, maar is z«
eveneens alles in beslag gaan nemen bjj de
„Nationale Lloyd” Mij. van Verzekering N.V.
Keizersgracht 287, waarvan als directeur optrad
W.. terwijl oa. M. zitting had in den raad van
commissarissen.. Wij vermoeden, dat bij deze
onderneming voor eenige tonnen aan effecten
verduisterd zijn, terwijl verder waarschijnlijk
balansvervalsching heeft plaats gehad."
Die hopelooze toestand is niet pas den laat-
sten tijd ontstaan. Reeds heel lang verkeert de
firma in den toestand, dat zij heeft opgehouden
te betalen, maar telkens is het den firmanten
gelukt, nieuwe slachtoffers te maken, waardoor
zij het hebben klaargespeeld, hun wanhopige
positie voor het groote publiek verborgen te
houden.
Ten einde zulks te bereiken, hebben zij prak
tijken toegepast, welke bij zwendelbanken ter
nauwernood hun weerga vinden.”
Zooalu bekend, is behalve de beide directeu
ren ook de procuratiehouder der firma gear
resteerd.
„Op Dinsdag 11 dezer heeft dit edele trio,
zoo vervolgt het Financieel Weekblad, nog eer,
vergadering gehad met verschillende vennooten
en crediteuren waarbij er zjjn met een vor
dering van ruim 1% ton ten einde te komen
tot de oprichting van een naamlooze vennoot
schap, welke het commissionnalrsbedrijf zou
uitoefenen en uit welker winsten men de schuld
eischers der commanditaire vennootschap gelei
delijk schadeloos hoopte te stellen.