Polen kan slechts op zich-zelf
rekenen
Onze Katholieke Universiteit
t
Churchill spreekt
tot Amerika
Hl
EEN OPMERKELIJKE REDE
VAN KWIATKOWSKI
PLECHTIGE HERDENKING
DERDE LUSTRUM
MAANDAG 17 OCTOBER 1938
,1
Ecclesia Militans
il
r
MEISJE DOODGEREDEN
Door een auto gegrepen
Voor de Ariënskerk
Uitwoonden JfededeeHnw#
Aanval op dictaturen
-..A
bü:
Wacht U voor uw
vrienden!
Léon Degrelle is ernstig
ziek
Missie-radiorede door
Mgr. Costantini
Gevaarlijke en
vriendelijke bommen
Macht contra gods
dienst
„Nog ie het tijd voor de demo
cratieën om overleg te plegen
De Oseervatore'over Weeneche
feiten
IN LOS ZAND TERECHT
GEKOMEN
VERKIEZINGEN IN NIEUW-
ZEELAND
M"
■J
„Zelfs al kwamen veertig staats
lieden bijeen, dan zouden wy
nog geen handbreed grond
af staan”
Gloedvolle rectorale rede van
prof. Desiderius Franses O. F. M.
Afblijven van Afrika”
Gevaren voor Amerika
NT
Maakt zelf Uw Liniment
Recept tegen rheumatiek
Rechtvaardigheid alleen
voor den tterke
Op Valencia en Madrid
»De Strijdende Kerk”
’^4
(Ongecorrigeerd.)
„Strjjder Aoor God"
het
■iadenten.
academische gemeen*
Op dan.
van
schakelen.
seint on»
I’
f
a
beid hebben geschonken aan alle vredelievende
en gematigde krach'«E Jo Dvltechland om ge-
En zoo op de eerste plaats moeten wü allen
ons ware leden toonen van de strijdende Kerk.
De wereld heelt opgehouden toe te beboeren
aan verschillende rijke en ontaarde politieke
oligarchieën. Macht, beteekenis en materieele
waarden beginpen over te gaan in de handen
van de moreel gezonde dynamische naties, die
zich bewust zijn van het doel, dat bü nastreven.
op bevel van Mussolini door den gewapende!»
Italiaanschen soldaat deed inslaan.
zondig zingenot en daarnaast sombere verbe
tenheid en verbittering om werkelijk ot ver
meend onrecht.
Die geest van St. Franclscus zou zoo hell
ast* kunnen inwerken on onze samenleving I
menlë hadden ultgenoodigd, zich hierbij aan te
sluiten, Hitler tegen zulk een overmacht zou
hebben gestaan, dat hü van zijn voornemen
zou hebben at gezien. Dit zou dan de gelegen-
Om dien strijd, die actie voor God, te kunnen
voeren vooral in uw later leven, in de verschil
lende omstandigheden en posities waarin dat le
ven u kan plaatsen, kunt en moet gen u in deze
uwe studiejaren voorbereiden. Dat gjj dit kunt,
dat is juist de groote zegen van onze eigen ka
tholieke Universitelt.
Vertrouwend o pden steun van den God van
sterkte, op de eeuwige Wijsheid en de oneindige
Liefde, gaan wü een nieuwe periode tegemoet.
De veertienjarige zoon van de weduwe Jan
sen te 's-Heerenberg is Zondag nabij Montfer-
land, toen hij per fiets van een steile helling
afreed, in los zand terecht gekomen. Door de
vaart, welke de jeugdige fietser had, sloeg het
ventje over den kop.
HU kwam hierbij zoo ongelukkig tegen een
boom terecht, dat hjj een hersenschudding en
een polsbreuk opliep.
Dr Kok uit Zeddam, die de eerste geneeskun
dige hulp verleende, achtte toediening van de
laatste H.H. Sacramenten noodzakelijk.
Het slachtoffer is per ziekenauto nas
ziekenhuis te 's-Heerenberg overgebracht.
Tot nu toe is voor den bouw van de Arlëns-
kerk te Enschede een bedrag van f 1199,15 ont
vangen.
Giften worden dankbaar aanvaard door de
penningmeesteres, mej. Té Halje te Amsterdam,
gironummer 230745.
Onze Romeinsche correspondent
d.d. 15 October:
Zaterdag 22 October zal Mgr. Celso Coaten-
tlnl door de radio een boodschap richten tot de
katholieken van de geheele wereld in verband
met den Missiedag. De Vaticaansche zender zal
om 18.(0 (Ned. tijd) de boodschap fn de Neder-
landsche taal brengen op golflengte 49.75 M-
eerste
waar-
Of
hier
en
Wide
ledei
-T4 Betoonden niet enkel rijden onder de
IOUT,
BB:
i A B
AB
orgd
l»»<
BRUSSEL, 15 Oct. (Havas) De
Réel”, het orgaan der Rexisten. meldt, dat de
leider. Léon Degrelle, sinds eenige dagen ern
stig ziek is. HU rijdt aan een longontsteking,
welke weliswaar niet tot ernstige complicaties
behoeft te leiden, doch hem niettemin eenige
Slechte politiek sterke, giligaahurge
volken hebben recht op internationale
rechtvaardigheid."
LONDEN, 17 Oct. (Benter) Winsten
Churchill heeft Zondagavond een radio-
rede gehouden, die In Amerika weed nit-
'geeonden en als repliek bedoeld was op
de critiek, welke Hitler op hemzelf, Eden
en Duff Cooper had uitgeoefend te site
redevoering te Saarbrttken.
Wij allen zün, wü moeten en wU willen zijn:
strUders voor God. StrUders voor de eer van
God in dbn tüd waarin God wordt verguisd
of vergeten. StrUders voor de liefde van God in
een tüd waarin God door zoovelen wordt ver
loochend of gehaat. Is er niet méér reden dan
in de dertiende eeuw, om met Franclscus van
Assisië uit te roepen, uit te schreien: „de Liefde
wordt niet bemind?”
vliegtui-
Madrld
„Ik heb niet noodlg den nadruk er op te
leggen, dat ik Polen niet wil aanmoedigen tot
het totallsme noch tot een imitatie van het
fascisme, maar ik beken, dat ik met eerbied
naar het Itaüaansche volk kUk, dat toen de
deuren van alle landen dicht gingen voor het
evenals Polen overbevolkte Italië deze deuren
neerde democratie en zich Verzet tege
liberale vrUmetselaarsdemocratie, evenals
de communistische internationale. Polen moeë
zich ontwikkelen naar een georganiseerde de
mocratie, die eerlijk de gedachte van een napo-
nalen staat dient De grondwet moet tot grond
slag dienen.
Zoo toonde ook in déze periode de Kerk
geen pure passiviteit in den zin van fatalisti
sche berusting. Men streed voorzoover mogelUk
voor de vrUheid en de rechten van den gods
dienst, door hjdelUk verzet, door openlUk pro
test, waar men kans zag zelfs met geweld.
Zondagmiddag omstreeks hajf drie is bU het
café „Het Molentje" te Lent .bü Nijmegen, op
den weg parallel loopende met den rijksweg,
het 12-jarlg dochtertje van de familie Schouten
aldaar, toen zü uit een züweg links van eerst-
genoemden weg kwam, door een auto aange
reden, hoewel de chauffeur nog door krachtig
remmen een aanrijding trachtte te voorkomen.
Het meisje werd op slag gedood.
De oorzaak van het ongeval is vermoedelUk
gelegen in onoplettendheid van het meisje.
Churchill acht de Jongste gebeurtenissen een
catastrophe, die over Europa is gekomen en
herhaalde overtuigd te zün, dat, wanneer
maanden geleden Groot-Brittannië, Frankrük
en Rusland een gemeenschappelljken verkla
ring zouden hebben afgelegd, dat zü gezamen
lijk zouden optreden, Indien Dultschland een
Studenten! Prachtig ontplooit zich de actie
voor God. Maar overweegt het diep, dat men
geen waar strUder voor God kan zUn, als men
niet begint met den strüd tegen zichzelven.
Willen wU actie voeren voor God, willen wü
strUders zUn voor God, dan moeten wü vrU kun
nen aanheffen de aloude leuze: „God met ons!”
Dan moeten we getuig enkunnen: „God in ons!”
En op de vraag van den Godzoeker Augustinus
aan zün zoon: „Wie bezit God?” Jieeft Adeoda-
tus, het onschuldige kind der schande, geant
woord: „God bezit hü, die den onreinen geest
niet heeft”.
„Is dit een oproep tot den oorlog”? zoo vroeg
Churchill vervolgens, om dan voort te gaan:
„Ik verklaar, dat de eenige waarborg voor den
vrede gelegen is in een snelle en vastberaden
aaneensluiting van krachten om de militaire
en moreele agressie het hoofd te bieden, een
vastbeMden aanvaarden van hun. plicht door
de Engelsch sprekende velkeren en door alle
naties, groot en klein, die met ben willen
optrekken”,
4
WELLINGTON, 17 Oct. De uitslagen der
verkiezingen in Nleuw-Zeetand waren Zaterdag
vrUwel-bekend. De Labourparty heeft 53 zetels
behaald en heeft hiermede do meerderheid ia
het parlement.
Europa ligt thans neergeslagen en verstrooid
voor de trlomfeerende aanmatigBigen van de
dictatoriale macht, aldus spreker. Zelfs in Z.-
Amerlka echter begint het intrigeeren der na-
Uonaal-sociaUsten de structuur der Braziliaan-
Vanmiddag zijn eenige rechtsche
gen boven de WestelUke wUken van
verschenen en hebben evenals zü op 3 Oct.
gedaan hebben brood laten vallen.
Voortgaande zelde Kwiatkowski ojn., dat
Polen streeft naar een geordende, gedisdpli-
een
i
Geen enkel middel brengt spoediger verlich
ting in alle gevallen van rheumatiek, spierpijnen,
stijfheid, enz., dan dit eenvoudige recept voor een
sterk liniment. Koopt bij Uw apotheker of
drogist 85 gram terpentijn en 15 gram Rheu
magic-Olie (geconcentreerd), die 5 krachtig!
pUmfoodende bestanddeelen bevat. Een 15
gragss-fleschje Rheumagic-Olie (geconcentreerd)
kost maar 66 cent, dus met de terpentijn bent U
voor ongeveer drie kwartjes klaar en heeft U
100 gram liniment.
Vermeng, de twee bestanddeelen in een
schoone flesch goed door elkaar. Bevochtig de
pUnlUke plaatsen ermede, zonder te wrijven of
te masseeren en de pijn verdwUnt direct.
15 Minuten in een Rheumagic-Olie.bad is uit
stekend; voeg dan een theelepel vol reeds ver
dunde Rheumagic-Olie bij een heet bad.
Bewaar dit recept goed.
WINDHOEK, 15 Oct. (Reuter). Men is hier
bezig een organisatie te vormen onder den naam
„Zuidwest-Afrika Liga”, waarvan het doel zal
zijn verzet te plegen tegen de teruggave van
Z.W. Afrika aan Dultschland en samen te wer
ken met Tanganyika om zich tegen eventueels
Duitsche elschen te verzetten. De Liga is voor
nemens een propagaada-actie in Greot-Btit-
tennlë op touw te zetten, teneinde het Brit-
sche publiek in te lichten. Men streeft naar
samenwerking met alle organisaties in Z.W.-
Afrika, Tanganyika en Groot-Brittannië, die
belang hebben bü de campagne .afblUven van
Afrika.”
Onze Romeinsche correspondent seint ons dd.
15 October: -
De hoofdredacteur van de Osservatore Roma
no, Graaf Dalla Torre, neemt in het avondblad
van heden nog eenmaal de anti-katholleëëbv
manifestaties te Weenen onder de loupe.
Na de opmerking, dat de woorden thans dooëV
BUrckel gesproken heel wat duidelijker en on-
dubelzinniger waren dan de beloften welke hü
den katholieken deed bü het plebisciet iu hst*
Saargebied en Oostenrijs, vraagt jGraaf Dalla
Torre zich af, waaruit de zoogenaamde provo-
V ALEN CIA, 15 Oct. (Havas). Twee esca
drilles van tien Savpiatoestellen hebben de
haven ep de wijken Grao en Nazaret gebom
bardeerd. Het is nog niet bekend of er slacht
offers zijn gevallen.
De nieuwe burgemeester van Aarle Rixtel, de heer O. M. Haffmans, is Zaterdag als
zoodanig geïnstalleerd. De nieuwe burgervader en zifn echtgenoote op het balcon
van het stadhuis tijdens de begroeting door de bewoners
Ook in de kierde en volgende eeuwen is de
Kerk de strijdende' Kerk. Strijd heeft zü ge
voerd, haast onophoudelijk en zonder wijken
en dikwUls met schitterend succes, tegen het
caesaropapisme, de inmenging der deisers in
haar interne aangelegenheden en tegen de
steeds weer opkomende dwalingen op dogma
tisch gebied. In dezen strijd voor het geloof
teg ende 'dwaling en de keizers, die haar be
schermden, stonden de Kerkvaders vooraan.
In en door dien strUd zUnU zU groot geworden.
Een voornaam deel der werken van de Kerk
vaders vormen hun polemieken tegen diverse
dwalingen. Onvergankelijke verdiensten hebben
zU zich voor alle tUden verworven door hun
werken, onschatbaar zUn ook de diensten, die
zU in hun dagen bewezen aan de Kerk, aan de
zaak van God.
Zoo was daar: St. Ambrosius van Milaan!
HU persoonlijk was bevriend met Kelzer Theo
doras den Groote. Maar, als die machtige Kei
zer in strUd handelt met de moraal en den
geest van het Christendom, dan weet Ambro
sius hem door zUn wóórd, door zUn houding,
door zUn prestige te dwingen tot openlijke
boete. Feit van geweldige beteekenis! Een kei
zer van het Romeinsche rUk, de wereldbeheer-
scher, opvolger van een Augustus, een Nero, een
Diocletiaan, onderwerpt zich publiek aan de
tuchtmaatregelen der Kerk als de minste van
zUn onderdanen.
En dan: Augustinus!
De God-zoeker. Ook nA zUn bekeering. „God
en de ziel wil ik kennen. Niets meer? Neen,
niets anders.” Zoo spreekt hU 111 rijn Alleen
spraak. God en de ziel. Daarin culmineeert
slles. Daarop alleen komt het tenslotte aan.
Augustinus is een vader voor zUn geloovigen,
evenals Ambrosius. Augustinus Uvert voor den
vrede van Christus in het RUk van Christus.
Mar als het noodlg is, kan en zal ook hU strij
den. En het wAs noodlg. En hU strijdt voor de
Strijden, moeten wU root God, door te ge
tuigen van ons Godsgeloof, van onze ge-
loofsverzekerdheid, van onze zedelUke be
ginselen en de toepassing daarvan op elk
terrein, door de daad van ons leven van eiken
dag. Strijden naar vermogen en talenten,
vóór de goddelUke itearheld, vóór de door
voering der christelijke beginselen, tégen w
dwaling op lek gebied, de verderfelUke dwa-
ingen vooral, van uiterst rechts en uiterst
links.
ramenlUk met de legerleiders een poging te
doen, gezonde toestanden in hun eigen land
te scheppen. Doch al hebben de parlementaire
democratieën en de vreedzame krachten over
al een nederlaag geleden, de zaak der vrijhid
is zoo verkrachtlg, dat nieuwe hoop en nieu
we kracht uit tegenslag kunnen worden geput.
De heele wereld wil vrede en veiligheid, maar
zUn deze verkregen door ht opoffern van Tsje-
cho-SlowakUe, dat „verlaten, vernield en ver
slonden is en thans verteerd wordt? Heeft het
menschdom ooit eenige vordering gemaakt
door Onderwerping aan geweld? Integendeel,
aldus Churchill, de roem der naties werd ge
grondvest door den geest van verzet tegen ty-1
rannie en o:nrechtvaardigheid.
Na vervolgens te hebben gesproken over de
raasenvervolglng, de onverdraagzaamheid op
godsdienstig gebied en de verheerlUklng van
den oorlog, verklaarde Churchill, dat de natlo-
naal-soclalisten evenals de communisten ..leven
van haat en van tUd tot tUd moeten trachten
een doelwit te vinden, een nieuwen prijs, een
niéuw slachtoffer.”
BU de doeltreffendheid van den totaliteiren
staat „waar e engeheele bevolking van bemin-
nelUke’, goedhartige en vredelievende menschen
in den nek gegrepen wordt door communis
tische of nationaal-socialistische tyrannic”,
voegt zich nog de luchtmacht, die in staat is
vrouwen en kinderen van naburige landen te
martelen en te terroriseeren. „Dit is de meest
monsteachtige bedreiging van vrede en voor
uitgang, die de wereld heeft gekend sedert de
Mongoolsohe overheerschlxig in de veertiende
eeuw. Moet de wereld zich hieraan onderwer
pen, of weerstand bieden?”
Uit Cadiz, meldt Reuter, dat het
van de vier troepentransportschepen,
mede 10.000 Itallaansche vrUwllllgers gerepa
trieerd zullen worden, vanmiddag te kwart
over vUf is vertrokken. De drie overige sche
pen volgden met een half uur tusschenpoose.
:huwe bange wezens, die bU het minste
1 van gevaar in de veilige catacomben
n, die angstvallig hun christen-zUn ver-
i hielden In open brieven aan de kel-
komen de apologeten op voor het goed
van hun godsdienst. ZU smeeken niet om
zu elschen erkenning en gelUkberech-
Uit het Apologeticum van TertuUlanus lie
ren wU, hoe de Christenen van zün tüd in alles
behalve den heidenschen eeredienst gewoon
aan het maatschappelUk leven deelnamen.
Spr. schetste hierna de geweldige uitbreiding
van het Christendom ondanks tegenwerking en
bloedige vervolging; hoe Diocletiaan de jonge
kracht van het Christendom trachtte te bre
ken, hoe ConstUntUn na zijn overwinning op
Maxentlus aan de Christenen de godsdienst
vrijheid weer terugschonk e», hoe Juliaan, neef
van ConstantUn, opnieuw een poging dede om
het verloren terrein te herwinnen. Juliaan had
gestudeerd aan de unlversiteit van Athene te
zamen met Basiüus en Gregorius van Nazianze,
de latere kerkleeraren. Maar Juliaan was uit
het Christendom teruggevallen in het heiden
dom. Juliaan de Afvallige wilde aan het Ro
meinsche wereldrijk zün oude grootheid weder
geven. Daarom: terug naar den dienst der gó
den, die Hellas en Rome groot hebben ge
maakt. Kerken werden gesloten. Het onderwüs
moest vooraan gegeven worden in streng hei
denschen geest. De heidensche godendienst
moest»weer staatsgodsdienst worden. Zoo moest
d«s traditie wordfcn hersteld, de band met het
glorieus verleden van Hellas en Rome. Want
...rile band was verbroken door den rasvreem
den godsdienst van een gekruisigden.Jood, er
gens uit Galilea. Zoo zag het, zoo wildfe het Ju-
llaan de AfvalligeMaar nergens hebben we
in de oude bronnen kunnen vinden, aldus spr.
dat de Christenen toen zouden hebben uitge
jubeld: „Heil Juüanus!”
breed opgezette werken, in honderden brieven'
en preeken bestrijdt en weerlegt hü Manl-
chaeën, Donatisten, Arianen, Pelagianen. HU
strijdt nog op zün sterfbed, terwül de stad reeds
wordt belegerd door de Vandalen.
Hieronymus Chrysostomus, Cyrillus van
Alexandria en zooveel anderen, 't rijn geduchte
strUders geweest voor de waarheid en de rech
ten der Kerk.
De Kerk der eerste eeuwen is ook dAArom de
strijdende Kerk, omdat zü de gemeenschap is
van hen die strijder» moet heel hun leven, om
eens te mogen hooren„Komt gezegenden
Müns Vaders, neemt bezit van het RUk dat
voor u is bereid van de grondvesting der wereld
af." Zeker, lang niet allen hebben den goeden
strijd gestreden. Lang niet allen waren radicaal
in de eerste eeuwen der Kerk. Maar tallooaen
toch hebben hun Christendom op heerlüke
wüze beleefd. En voor allen beteekende dat:
strüd, aanhoudende strijd tégen zich zelven,
tegen de drievoudige begeerlijkheid. Naast de
martelaren streden de belüders en de maagden.
Van hoeveel feilen rielestrüd konden de woes-
Ujnen van Egypte en Syrië getuigen! En hoe-
velen hebben rich geheiligd in het leven van
eiken dag door vervulling van hun gewone hul-
selüke plichten! Zoo telde de Oude Kerk ontel
bare strijders om het RUk van God. En daar
om vooral was zü de strüdende Kerk.
Kwiatkowski verklaarde o.a„ dat hét geloof
in de moreele macht van den Volkenbond heden
ten dage een misdadige illusie sou zün. Wü
hebben van deze süde noch redding, noch ver
dediging te wachten, aldus de minister. Het ge
loof in internationale rechtvaardigheid en recht
is verstoken van reëele grondslagen. Het geloof
In de gelükheld van de volken, die zich in den
loop der eeuwen verzadigden zoowel door ar
beid als door yoof, en die volken, die hieraan
nietjwllden of konden meedoen, is een ont
kenning van de werkeüjkheld. Zelfs het geloof
in de vooruitziende wijsheid van de zgn. mo
gendheden van den eersten rang en in den
goeden wil om hun welbegrepen eigenbelang te I
beschermen, kan den toets van een objectieve
critiek niet doorstaan.
Onze vrienden en vüanden zullen begrijpen,
zoo ging de minister voort, dat al kwamen zelfs
veertig staatslieden uit alle deelen van de
wereld te zamen, wü zelfs geen duimbreed
Poolseh grondgebied ter wille van hun goed
humeur zouden opofferen en dat wü lederen be-
geerigen klauw zonder "n moment van aarzelen
of zwakheid met een sabelhouw zouden xaeer-
slaan.
waarheid, tegen elke dwaling. In tientallen j schap, ap te ha* voorste Isgiosn ter strüdende
Kerk: „Voor God!»
Voor de eerste maal, zoo begon Prof. Franses
zün rede, staat bü dit derde lustrum een zoon
van Bint Franclscus als rector voor u. De com
binatie van minderbroeder en hoogleeraar is
minder vreemd, dan zü misschien aan sommigen
sou kunnen schünen. ZU is volstrekt niet nieuw.
Niet lang na den dood van den Arme van
Assisië, nog in de dertiende eeuw, bezetten zün
zonen hoogleeraarszetels aan de universlteiten
van Oxford en Parijs. Zoo was de verleiding
voor hem groot, om over Vader Franclscus te
spreken. Omdat Franclscus zooveel te leeren
heeft aan dezen tüd.
Franclscus, de troubadour van de Uefde Gods,
de serafijn van Uefde, Franclscus, ie de Woe-
ende wonden van de gekruiste Liefd in zün li
chaam dragen mocht.... en onze tijd van Uef-
deloosheld van Godshaat en GodsVerachtlng.
Franclscus, de zanger van het Zonnelied, dat
hooglied van liefde tot God en Zijn schepping.
Franclscus, die in God en om God heel de
schepping bemint, die alle schepsel, bloem en
vogel, son en aarde die 'alle medemenschen zün
broeders en zusters noemt.... en onze tüd van
rassenhaat en klassenstrüd
volkomen onthechtingen onze tüd van
diepste vernedering, de uiterste ontbering, de
Franclscus, die de hoogste vreugde vond in de
strüd om macht en eer en geld, onze tüd van
De terugkeer van Silezisch Teschen acht
Kwiatkowski symbolisch voor het succes van de
Poolsche poütiek. Hü is- van oordeel, dat voor
het Poolsche volk een groote toekomst is weg
gelegd.
Wü moeten van Polen een geheel maken, - -- ------
aldus de minister, zoo hecht, zoo kostbaar als weken lang van het politieke teven zal ult-
bondgenoot en vriend en zoo volkomen in zün
verdediging, dat iedere storm gebroken wordt
aan den drempel van onze grenzen, opdat de
eër van Polen nimmer gekleineerd wordt, opdat
men nimmer zal trachten onze zaken te regelen
zonder ons, opdat men nimmer onrecht zal
aandoen aan onze landgenooten in den vreemde.
v
De Christenen hebben in die enkele Jaren
onrecht geleden. Hebben zü ook gestreden of
zich volkomen passief gehouden? Dat leert ons
weer Gregorius. De oppositie tegen de keiser-
iüke politiek was zoo scherp, de verontwaardi
ging der christenen over dezen aanval op hun
heiligste goederen zoo fel, dat Gregorius ge
meend heeft tot matiging te moeten manen.
Men moest niet door provoceerend optreden
den marteldood zoeken. Pas wanneer de vijand
u rechtstreeks aanvalt, moet ge aan leder too
nen, wat een waar soldaat van Christus is.
Men dient hierbü op te marken, dat wü
in een tüd leven, waarin bondgenooten en
vrienden dikwijls gevaarlüker lijn, in hun
daden en vollediger in critiflc dan de
Vüanden. Het komt mü voor, dat de tüd ge
komen Is, waarin <ms nog slechts de
waarheid als eenig eerlijk voedsel rest, een
waarheid, die niet door optimisme ge
kleurd Is.
Uit naam van deze waarheid moet men
er in Poten dagelüks san Herinneren, dat
wü steeds slechts op onszelf kunnen re
kenen.
Sinds Pilsoedski is Polen een slagboom tegen
de doordringing van den brand der internatio
nale revolutie naar West-Europa. De regeerlng
is homogeen, materieel en moreel sterk en geen
politiek tegenstander is in staat haar omver
te werpen. „WU ritten goed in het zadel. Onze
hand blüft uitgestrekt voor een eerlüke een
dracht voor de grootheid van Polen, wü willen
de spons over het verleden halen.” Kwiat
kowski eindigde' met een vurigen oproep tot
nationale eenheid.
komen te staan, dat de bestrijding direct tegen
oen godsdienst gaat, tegen het katholicisme als
godsdienst en niet tegen het zoogenaamde po
litiek katholicisme.
In dit verband herinnert Graaf Dalla Torre
tevens aan de pogingen om de houding van het
Oostenrüksche episcopaat den schün te geven
van in tegenspraak te zün met die van het
Duitsche. Nu dit alles onmogelUk is geworden,
beweert men dat er geprovoceerd zou zün. De
geweldplegingen, zooals ze nu geschied zün, zün
.in geen enkel opzicht te totereeren, zelfs ge
ld het feit, dat Kardinaal Innltaer -politiek
ware opgetreden. Men beeft hier te maken met
macht als allesoverheerschenden factor.
WARSCHAU, 17 Oct. De Poolsche vlce-
premler en minister van Financiën, Kwiat
kowski, Zondag te K»tjowlit een
redevoering uitgesproken, waarin hü met
betrekking tot de Sejmverkieslng op 6 No
vember een binnenlandsch; politieke aan
eensluiting op zeer breede basis eischie.
Het voornaamste punt hetwelk Kwiat
kowski besprak was de cnafhanke’lükheid
van Polen. Met grooten luujruk wees de
minister op de volkomen onafhankelijke
positie van Polen, waarbü hü xkh zeer ge
ringschattend uitliet over de waarde van
politieke vriendschapsbanden tuaschen de
volken. Het eenige land, dat hü'me< name
noemde, was Italië, dat hü huldigde wegens
de houding, rijden» het sanctie-conflict u
aangenomen.
De R.K. Universitelt viert heden op plech-
tige wüze haar derde lustrum.
Hedenmorgen heeft de Academische ge
meenschap zich in optocht van het univer
siteitsgebouw naar de St. Augustlnuskerk te
Nijmegen begeven, waar om 10 uur Z. H.
Bxc. Mgr. dr. J. de Jong een pontificale
Hoogmis heeft opgedragen. Deze pontificale
werd ojn. bügewoond door den
Bisschap van het Bossche diocees, Z. H.
Exc. Mgr. A. F. Diepen, alsmede door een
groot aantal autoriteiten uit het gehee le
land.
Dit strüdkarakter komt uit in verschillende
eerste Christenmartelaren: Ignatius, het hoofd
der Kerk In Antlochlë en heel Syrië en Agnes
het kleine, reine kind, in welk» broose klnder-
gestalte to:ch een heldenziel gloeide. Zoo gin
gen duizenden den dood in om te getuigen
voor de waarheid van het Christendom, voor
de Godheid van den Gekralschte.
Ste rk komt die strüdhouding ook naar voren
in de geschriften der Apologeten. Laat men
rich de eerste Christenen tooh niet voorstellen
als scl
teeken
kropeti
borgen
zeri 1
tecöt
genaöe
tiging.
1Jaar> vasthoudende aan het academische ge
bruik. dat de Rector een onderwrp behandelt
rit zün eigen vakgebied vervolgt Prof. Franses,
®ag Ik vandaag niet spreken over Franclscus.
Ben ander onderwerp vraagt dus de aandacht
en wel de Kerk der eerste zeven eeuwen be-
B1s d strijdende Kerk, de „Ecclesia ml-
Algemeen bekend te de verdeeling der Ge
meenschap van Christus In „de strijdende Kerk
2 de Wdende Kerk In het vagevuur en
zegevierende Kerk in den hemel''.
“deze drievoudige indeeltng nu Juist?
Omtrent de twee laatste kan geen twüfel be-
•tean; In het vagevuur wordt alleen geleden en
13 npch lüden noch strüd. Maar is
Kerk x>PtaaPdë waarlijk een strüdende Kerk?
«U dit In den loop der eeuwen altijd ge-
Men moet hier onderscheid maken. Pe-
«nouwt men de strüdende Kerk als de gemen-
•enap van allen, die negate strijden habben om
“hddoel te bereiken, dan is dlo benaming
“tetwüfeld jüist. Men kan onder strüdende
echter ook verstaan: de Kerk, die als ge-
®®I“chap te strijden heeft en steds te strij-
bad tegen vüandige machten. En dan is de
“~*®>>ng schünbaar minder geschikt. Of moet
“'nm onze dagen voor sommige landen niet
eer van een lüdende Kerk spreken?
k verio°nt de Kerk, In de mln of meer ster-
beiH156 tn down barer geschiedenis, zich steeds
IDt^chawa?arneembaar, “te de strüdende ge-
was zü soms niet vrüwel tegelükertüd
dapper strüdend, daar duldzaam rijdend
elders misschien al te triomfant? Spr.
kaan zien, of de Kerk als zoodanig en
“n rich in de eerste eeuwen strijdbaar
ver, get0ond en niet enkel rijden onder do
'rvoiging en triomfeerend na de bevrüdlng.
Ne deze gloedvolle rede van den Rector Mag
nificus werd de plechtige herd^nklngsvergade-
ring Jta^ihet derde Lustrum onzer Katholieke
Univ&siteit besloten door het zingen van riet
„O Rex Jblorlae” van Luca Marenzlo door het
NUmeegsche A cappellakoor.
eerste Kerk wordt genoemd de Kerk der
“rirtelaren. is de Kerk der martelaren niet
•anoniem met lijdende Kerk? Inderdaad is er
die eeuwen door de Kerk en haar kinderen
«teaglük veel geleden. Maar toch kan men ook
der martelaren een strüdende Kerk
Passief en zonder de minste tegenweer
ebben de martelaren folteringen en wreeden
00°d ondergaan. Maar dat lüdelük ondergaan
tevens een strüdhouding, want het betee-
ende; een niet bukken voor gewetensdwang, niet geprovoceerden aanvel op Tsjecho-Slowa-
helfhaftlg opkomen voor eigen overtuiging, Pole."> ,?n
•ril getuigen voor de waarheid van den Chrls-
“rijken godsdienst voor het geloof in Godheid
i Christug,
Van half 1 tot 1 uur werd in het aula-gebouw
aan den Bülevgldslngel een drukbezochte re
ceptie gehouden, waar de rector-magnificus,
prof. dr. D. Franses OTM. de gelukwenschen
ter gelegenheid van het derde lustrum in ont
vangst nam.
Hierna had te 3 uur in de groote zaal van
De Vereenlging de feezterijke academische zit
ting ter gelegenheid van het derde lustrum
plaats. Een groot aantal autoriteiten uit stad
tn land woonde deze feestelijke zitting bü. On
der de aanwezigen werden o.m. opgemerkt Z.H.
Exc. dr. J. de Jong, Aartsbisschop van Utrecht
en Z. K Exc. Mgr. A. P. Diepen, bisschop van
’s Hwtogenbosch. Verder woonden niet minder
dan rijf ministers deze plechtige zitting bü, te
weten Z. Exc. dr. J. R. Slotemaker de Bruine.
minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen en de vier katholieke ministers van
het huidige kabinet Colün: Mr. C. M. j F.
Goseling, minister van Justitie, Mr. O. P. M.
Roaune, minister van Sociale Zaken, mr. P. L.
M. Steenberghe, minister van Economische
Zaken en minister Ch. J. I. M. Welter, minister
van Koloniën.
Na het openingsgebed werd door het Nümeeg-
sche a cappella koor oir. Reml Schelstraete
gezongen „Tlbl Laus" van Orlandus Lassus.
Hierna hield de rector-magnificus, prof. dr. P.
Desiderius Franses OF.M. een rectorale rede,
getiteld .Ecclesia Militans.
„Ik weet niet”, aldus begon Churchill, ,,hoe
lang vrüheden als deze radiorede nog veroor
loofd zullen zün. Nog is het tüd voor hen, voor
wie de parlementaire vrijheid iets beteekent,
om gezamenlük overleg te plegen”. Z
De minister herinnerde er aan, dat hü voor
de tiende maal lid van de regeering is, zoodat. jcatie van de Oostenrüksche geestelükheid be-
hü de ontwikkeling van Poleivin de afgeloopen’| s'ond^ Hü^schrüft, dat ^onbetwistbaar^ to vast
20 jaar op den voet heeft kunnen volgen. Onze 1
fouten en dwalingen zün vele, aldus spreker,
maar ik zou geen ander land weten aan te wü-
zen dat met zoo geringe middelen en zoo ge
bonden door de omstandigheden zulke enorme
positieve resultaten heeft bereikt als Polen. Het
Polen van 1918 en het Polen van 1938 gerijken
in niets op elkander, hoewel zü op dezelfde
plek van den aardbodem liggen.
Over de buitenlandsche politiek sprekende
zelde Kwiatkowski; „Wü waren doordrongen -
van de grootste gematigdheid en voorzichtig-
heid, van een geest des vredes'en van een geest
van eer. Wü hebben nooit twist gezocht, terwü.
wü trachten iedere daad van waarlijk aange
toonde vriendschap of welwillendheid te recl-
proceeren.Wü weten, dat een geringschatten
van zelfs den zwaksten partner onjuist is en
funest in zün gevolgen. WU kennen de waarde
van den vrede. Ons doel is de westerse he be
schaving te verstevigen en de Chrlstelük Pool
sche cultuur in Polen te ontwikkelen. Dat kan
alleen in een tijdperk van langdurigen vrede.
Wü vergeten echter geen oogenblik In welk mi
lieu wü thans leven.
RÜpe conflicten trachten wü op het geschik
te oogenblik op te lossén. Wü willen langs een
rechten weg komen tot een duldelUken toestand
tusschen de volkeren In Europa. Daarbü staat
het geheele volk achter maarschalk Smigly
Rycta Naar buiten zullen de Polen altüd eens-
geziml zün.
sche maatschappü te ondermünen”. Spr. noem
de in dit verband nog-rS^anje, China en Abes-
sinlë.
Churchill richtte zich tot de Vereenigde Sta
ten als tot ver af zünde toeschouwers, die,
wanneer Ik dat er aan mag toevoegen, speeds
meer betrokken toeschouwers zün va nde* tra
gedies en misdaden." Niemand twüfelt eraan,
aan welken kant de sympathieën van Amerika
liggen en spr. vroeg: ,Wllt.gü wachten tot de
Britsche vrüheid en onAlhankelükheid het
onderspit heeft gedolven en wilt gü alleen dan
de zaak opnemen, wanneer zü voor driekwart
geruïneerd is”. ,jDe nog over zünde krachten
der beschaving zün overweldigd. Wanneer zü
vernietigd zün in een gemeenschappelüke op
vatting van recht en plicht, zou er geen oor
log zün”.
Integendeel, het vlütige, dappere Duitsche
volk zou, bevrüd van de tegenwoordige nacht
merrie, een eervolle plaats innemen in de voor
hoede der menschelüke maatschappü en ver
klaren, dat de wereldkrachten aan onzen kant
overwegend zün”. Voortgaande verklaarde
Churchill, dat Croot-Brittanië zich zou wape
nen voor den nationalen dienst, daarbü moet
echter gevoegd worden de kracht der denk
beelden, want de dictatoren zün bevreesd voor
de woorden, die in het binnenland in beweging
de woorden, die in het buitenland worden ge
sproken en de gedachten, dB in het binnen
land worden gesproken en de gedachten, die
in het binnenland In beweging worden ge
bracht.
