gevaarlijke illusies
IBISshag
I
Nu de dagen van spanning
voorbij zijn
b
Protestanten
de kunst
en
Geen "innemen"
tegen Baby’s
KOU
n
VICKS
LEGER EN VLOOT WAREN
PARAAT
DE H.A.C.O. VOORDE
RECHTBANK
MAANDAG 17 OCTOBER 1938
De millioenenzwendel
ONSYMPATHIEKE DAAD
Een jaar gevangenisstraf opgelegd
Begin September
Groote achterstand
Donkere dagen
Het politie-onderzoek
Droeve plechtigheid te
Den Haag
Medewerking van alle
zijden
Slachtoffer van den moord
ter aarde besteld
Nadere bijzonderheden omtrent de
bankroeten
De regeering betuigt haar erkente
lijkheid over de snelle uitvoering
der grensbeveiliging
DoM>elmcnrn...lelclter. man!
Minister Slotemaher de Bruine
heeft te Utrecht een Instituut
voor religieuze en kerke
lijke kunst geopend
«Ss
Regeling, waarmee een eeuw
gemoeid was!
Rede minister Slotemaker 't
ARIËN ^TENTOONSTELLING
GEOPEND
C.
Die winsten verden geraamd op pl.m. 20
na.
28
de be-
W VapoRub
De Minister van Defensie publiceert thans
een overwicht van de militaire maatregelen,
die in de dagen van spanning genomen wer
den om ene land tegen elke aanranding van
onze neutraliteit te verdedigen.
chauffeur van den vrachtauto, die er ixu toe
stemde, dat een man meereed naar Rotterdam.
Deze chauffeur kon een signalement opgeven,
dat reeds is gepubliceerd
sigent
beide
üw van
n. Om
omdat men in de stille buurt, waar de bewo
ners elkaar allen kennen en een vreemde «on
der twijfel zou opvallen, ook den bewusten man
zou hebben opgemerkt
Aanvankelijk ging alles uitstekend. De com
missarissen van de bank en een zeer goed be
kend staand Amsterdamsen accountant oefenden
bij de bank geregeld contröle uit en op papier
werd alles uitstekend in orde bevonden. De ef
fecten en dit is de groote fout werden
echter bij die contröle nooit vertoond. Volgens
de boeken berustte het effectenbezit bij de Kas-
vereeniglnp
Donkere wolken bleven zich dan ook den 28
September aan den politleken hemel samen
pakken. De regeering vond hierin aanleiding
nog op dien zelfden dag de waarschuwingen te
doen venenden aan het personeel, dat bij vóór-
moblllsatie onder de wapenen moet komen.
duizend
hebben,
met een
van de Hltlerjeugd, die thans
rijkscommissarls en gouwleider
„Joden en Tsjechen" worden
mille per jaar, aoodat met het delgen van
de schuld aoowat een eeuw gemoeid zou zijn
geweest!
Op 29 September was de internationale toe
stand echter reeds zoodanig verbeterd, dat de
voorgenomen oproeping van dit personeel ach
terwege kon blijven, terwijl deze verbetering
mede aanleiding was, dat op 30 September de
noodige bevelen konden uitgaan om den arbeid
aan de grensversterklngen te doen eindigen en
de aangebrachte hindernissen weder te doen
opruimen.
tid
en
Uit het feit, dat Greta Groen niet gegild heeft
zou men nog kunnen aflelden, dat zij niet ge
schrokken is van den bezoeker. Hieruit meent de
politie te mogen concludeeren, dat de dader in
leder geval geen „wildvreemde” is geweest. De
politie heeft Inderdaad een oogenblik gemeend
met een ongeluk of met zelfmoord te doen te
hebben. Doch de verklaring van de moeder, die
als eenige de oorspronkelijke situatie van het
tijk gezien heeft en derhalve de eenige getuige
is, witst uit. dat de trapdeur was vastgezet met
een deksel. Wie zou dezen deksel achter de deur
hebben geklemd? Greta Groen kan dit onmoge
lijk zelf hebben gedaan.
Belangrijk Is het bij den huldigen stand van
zaken, dat de politie niet in de eerste plaats k>
Den Haag zoekt en dat zij meent met geen
„vreemden” man te doen te hebben.
hya-
en
die
>lad-
we,
een
ie en
‘heel
vui-
tuur
het
ver
ban
eiyk
goed
wor-
wijls
arde
ends
een
Dat
m.
ilger
rekt,
bloei
tornt
dan
naar
ggên
me»
irai-
elte-
n bol
iveei
■rder
en
oliën
ont
zet-
trek.
men
•tien
hut-
het
n de
gen-
ver-
n in
leeds
[t op
odig.
mer-
•veer
men
n en,
I ge-'
>tten
- om
inlge
Bearifd zw deer
de 3-IUimiten
VapoHub - Massagw
De regeering geeft in dit rapport als haar
eindoordeel weer, dat hetgeen in de afgeloopen
dagen Is geschied, reden geeft tot groote vol
doening en erkentelijkheid, dat op den inge
slagen weg kan worden voortgegaan en boven
al, dat In moeilijke omstandigheden op de volle
toewijding van militairen van hoog tot laag en
op de medewerking van plaatselijke autoritei
ten, openbare diensten en bevolking in alle op
zichten kan worden gerekend.
Uiteraard wordt bij de bewaking der kust en
voor contröle van de voornaamste watertoe-
gangen en havens gebruik gemaakt van perso
neel der Koninklijke Marine en van het in
vredestijd in dienst zijnde materieel der vloot.
Voor het geval de internationale politieke toe
stand zich dermate mocht verscherpen, dat de
hierboven geschetste veiligheidsmaatregelen als
onvoldoende zouden moeten woren aangemerkt,
waren maatregelen voorbereid om door het
oproepen van groot-verlofgangers de grens
troepen aanzienlijk te versterken en- de lucht
afweermiddelen In werking te brengen.
drukking in en komt gestaald én gesterkt uit
elke geweldpleging te voorschijn. Zij is ge
wend aan beproeving en vervolging en weet,
waar Zij de kracht en de genade kan vinden
om deze glorierijk te doorstaan. En dit is
geen gevaarlijke illusie, maar een de eeuwen
door steeds weer bewezen en bevestigde, door
God Zelf gewilde werkelijkheid.
Inmiddels waren de politieke omstandigheden
van dien aard geworden, dat het wenscheiyk
werd geoordeeld ook na 16 September de troepen
In de onmiddellijke nabijheid van hun opstel
lingen te houden.
De opkomst van dit personeel is naar wenacb
verloopen.
Op deze gegevens gaat de recherche met het
onderzoek verder.
Omtrent de verhouding tusschen de firma
Wlegertnck. Muschter Co. en de verzekerings
maatschappij „Nationale Lloyd" vernemen wij
nog de volgende bijzonderheden:
Ongeveer vier jaar geleden kocht de comman
ditaire bankvereeniging de aandeelen op van den
Nationalen Lloyd, zoogenaamd voor groepen men-
schen, die zich voor deze verzekeringsmaat
schappij Interesseerden, in werkelijkheid echter
voor de bank zelf, die daardoor vrijwel de ge-
heele finandeele zeggingskracht aan zich trok.
Zjj kreeg daardoor de beschikking over de ef
fectenportefeuille van de verzekeringsmaat
schappij, die een waarde had van f 450.000. Bo
vendien vertrouwden de belde bedrijfsleiders
van de verzekeringsmaatschappij, de heeren
Byisma en Borrius, de bank hun privé-bezit tot
een waarde van ongeveer een halve ton aan ef
fecten toe. De bank kreeg hierdoor dus in totaal
de beschikking over een half millioen.
Allereerst sprak prof. O. van der Leeuw,
voorzitter van het bestuur van het Instituut.
De kunst is in toenemende mate haar eigen
weg gegaan, maar zij begint zich ook weer te
bezielen op haar oorsprong en eigenlijk wezen.
Aan den anderen kant leeft het besef op, dat
religieus leven niet mogelijk is zonder vorm.
Leven is vorm en Inhoud ongescheiden. Niet
slechts religie en kunst, doch ook kerk en kunst
behooren bijeen. De kerkélijke kunst stelt nog
andere elschen dan de religieuze.
Het thans te openen Instituut wil er toe
medewerken, dat steeds meer de goddelijke zin
van menschelyke kunst wordt verstaan.
8pr. noodlgde tenslotte den Minister uit het
Instituut te willen openen
R. van G. uit Bloemberg gemeente Zuidwolde,
stond veertien dagen geleden voor de recht
bank te Assen terecht wegens verduistering van
twee bankbiljetten van duizend gulden zulks ten
nadeele van de erven van Berend Arends te
Zuidwolde.
Het geld had verd. uit het vest van den over
leden Berend Arends gehaald, hetgeen hij, naar
hü verklaarde, had gedaan met toestemming
van Arends, die gezegd zou hebben, dat dit geld
niet mee „onder den grond” moest.
Voor deze Onsympathieke, daad hoorde hu een
gevangenisstraf van een jaar en zes maanden
tegen zich elschen, terwyi hij Vrijdag werd ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar
met aftrek van preventieve hechtenis.
Ongetwijfeld zal, wanneer de rapporten
van de verschillende commandanten zijn
ontvangen, blijken, dat de getroffen voor-
bereidingen hier en daar nog gebreken ver-
toonen en aanvulling en verbetering ver-
riachen. De legerleiding zal zeker niet na
laten, die aanvullingen en verbeteringen
aan te brengen en uit de gebleken tekort
komingen de noodige lessen te trekken.
Men vergete echter niet, dat ons leger zich
nog in een tijdperk van reorganisatie en
sinds vorig Jaar van opbouw bevindt.
Daarmede waren de maatregelen tot het
veilig stellen van een eventueel volgende alge-
meene mobilisatie afgesloten.
moest «Orden toegepast, de levensgeesten wel
blijvend zou kunnen opwekken. Niet overal
sn door iedereen is deze sceptische houding
gewaardeerd, maar hoezeer wij gelijk hadden,
is belaas maar al te spoedig gebleken. zy
den vrede gered hadden, deden hun
juichkreten vergezeld gaan van aansporingen
tot een zoo mogelijk nog hooger opvoeren
der bewapeningen. Wetend, dat zy voor be
dreiging met geweld gezwicht waren en had
den toegegeven, wat zij aanvankelijk als niet
toe te geven hadden gedisquallficeerd, acht
ten zij het meer dan ooit noodzakelijk, zich
zelf zoo sterk te maken, dat zij in de toekomst
bedreigingen met geweld op dezelfde manier
zouden kunnen beantwoorden. Na het stroo-
vuur van idealisme maakte dit blijk van te
laten «terkeiykheidszln een pUnlUken indruk,
niet het minst op hen, die door bedreiging
mH geweld hun zin hadden gekregen. Het
applaus voor Chamberlain en Daladler in
Duitschland heeft niet langer geduurd dan
bet Hosannah te Jeruzalem. Te Saarbrücken
oogstte de Führer het wéér, toen hij Engeland
als de ongewenschte gouvernante aanwees, en
Chamberlain en Daladler wegdrukte in de
zwarte slagschaduw van zijn grooten en
opofferingsgezlnden vriend Benito Mussolini,
die zijn vriendschap voor Duitschland steeds
kostbaarder ziet worden. Het aanschijn der
wereld kan wel, gelijk wjj bidden, door den
H. Geest veranderd worden, maar het wil ons
voorkomen, dat niet allen te München In
dien geest hebben beraadslaagd. wy hopen
oprecht, dat het accoord van München eens
In de geschiedenis als het begin van den
vrede geprezen zal kunnen worden, maar de
nuchtere werkeiykheidszin doet ons vree-
zen. dat het ultelndeUjk niet meer dan een
uitstel van een grooten wereldoorlog zal
blijken, een oorlog, te bloediger naarmate hij
moeilijker te Winnen zal zijn. Wordt onver
hoopt deze vrees bewaarheid, dan zal Cham-
De Officier van Justitie, mr. Cohen Ter-
vaert, requisitoir nemende, achtte bewezen, dat
de door de H. A. C. O. aangelegde premle-
obligatieleening een andere was dan die in
1926 is uitgegeven en dat deze nieuwe premie-
teenlng in strijd was met de Loterjjwet. Spr.
vorderde derhalve bevestiging van het von-
*ds van den kantonrechter.
Gedurende den nacht van 27 op 28 September
werden o. a. door de He bataljons de gevechts-
opstelllngen verder ingericht, de versperringen
verbeterd en het aantal hiervan nog uitgebreid.
Zoodoende waren in zeer korten tijd alle toe
gangen tot ons land langs de Zuid- en Oost
grens door een geheel stelsel van hindernissen
bewaakt door personeel, voorzien van mi
trailleurs en pantserafweergeschut afgeslo
ten, terwijl aan de kust door de Kon. Marine
in nauwe samenwerking met de Kon. Land
macht de noodige maatregelen waren genomen
om onze havens tegen een overvalllng over
zee te verdedigen.
berlain eens gedoodverfd worden als een
mogelijk nobele en goedwillende.... illusio
nist, die het tegen de „Realpolitlker” heeft
moeten afleggen.
Betrekkelijk korten tijd geleden kregen de be
heerders van den Nationalen Lloyd de overtuiging,
doch niet de bewijzen, dat de zaken bij de com
manditaire bankvereeniging Wlegeridck. Musch
ter Co. -niet in orde waren. Zij stelden aan de
directie van hun verzekeringsmaatschappij, die
uitgeoefend werd door de heeren W. en B.
de laatste is procuratiehouder bij de commandi
taire bankvereeniging den eisch, dat het ef
fectenbezit van de verzekeringsmaatschappij
moest worden getoond en bij een andere groote
bank moest worden gedeponeerd. Gebeurde dit
niet, dan zouden de beheerders van den Natio
nalen Lloyd, die zich verantwoordelijk achtten
voor de belangen van de verzekerden, de ver
zekeringspotten bij een andere verzekerings
maatschappij onderbrengen.
De directie van de commanditaire bankver
eenlglng, die dus tevens de directie voerde van
de verzekeringsmaatschappij, ging op den eisch
van de beheerders niet in. Toen hebben de hee
ren Bijlsma en Borrius alle verzekeringsposten.
behalve die van de transportverzekeringen, on
dergebracht bij een groote Deensche verzeke
ringsmaatschappij. De belangen van de verze
kerden zijn dus veilig gesteld.
De voornaamste getuige na de naaste familie
leden, die door de politie is gehoord in de
moordzaak te Den Haag, 18 ongetwijfeld de
Na deze spannende dagen werden geleidelik
de genomen maatregelen ingetrokken.
Ten slotte mogen hier nog eenige algemeens
opmerkingen volgen.
Over het algemeen liet de stemming van den
troep niets te wenschen over.
Zoowel de openbare diensten, welker mede
werking voor een vlotte uitvoering der maat
regelen onontbeerlijk is. als de gemeentelijks
autoriteiten hebben in alle opzichten hun voile
medewerking verleend. In het bijzonder mogen
wel worden genoemd de Post- en Telegraaf
dienst en de spoorwegen.
Voorts is bü de troepenvervoeren groote mede
werking ondervonden van verschillende auto
busdiensten en vrachtauto-ondememingen.
Van de bevolking werd allerwege grooten
steun en sympathie ondervonden.
Gaarne wilde Zijne Excellentie getuigenis af
leggen van zijn belangstelling in het streven
van het Instituut. Spr. ziet dit streven zoo, dat
een stuk geestesleven, dat evenzeer zijn Invloed
op de kunst uitoefent, doch tot nu toe te weinig
diende als een mijn, waaruit men schatten
delven kan, een eigen plaats aan de kunst geeft.
Voor protestanten zijn er moeilijkheden, omdat
er het probleem ligt, dat hetprotestantisme
vaak purlteinsch Is. Er is een tijd geweest, dat
men meende afzijdig tegenover de kunst te
moeten staan.
Er is een calvinistische Inslag, een soberheid
in deze wereld, die den opbloei van de kunst
heeft belet, doch het is niet noodig, dat men
tegenover de kunst staat. Als voorbeeld, hoe er
protestantsche kunst kan zijn, noemt spr. het
onvergetelijke werk „De Emmaüsgangers” van
Johannes Vermeer.
Ook op het terrein van den kerkbouw is een
groot stuk protestantsche kunst noodig en reeds
aanwezig. Dft Instituut zal helpen er mee voert
ie gaan en ertoe bijdragen, dat conflicten tus
schen protestantisme en kunst worden opge
heven.
Spr. verklaarde daarna het instituut voor ge
opend.
Aan het overzicht van den minister wordt
het volgende ontleend:
Na de verlenging van den eersten oefentijd
van maand tot 11 maanden in Maart van
dit jaar, gaan tweemaal per jaar de manschap
pen. die gedurende 5 maanden geoefend zijn
bij de Ie bataljons der regimenten infanterie
over naar de He bataljons om bij deze bataljons
gedurende de overige 6 maanden van dezen oefen
tijd hun opleiding te voltooien. Deze He batal
jons zijn meerendeels gelegerd in grensgarnl-
zoenen.
dagvaarding
drong hy
’rjjspraak
Zaterdag is in hooger beroep
Haagsche Rechtbank de zaak behandeld
tegen den directeur der Haagsche Assu
rantie- en Credlet-ondememing (H.A.C.O.),
die wegens overtreding van de Loterijwet
door den kantonrechter te Dén Haag tot
een geldboete van 3.000,subs, drie
maanden hechtenis is veroordeeld.
Teveel inneme
kindermaag
streek bren
Baby’s kou (of de Uwe) vlug en zeker je
doe als volgt tegen bedtijd:
(1) «rrijf flink Vicks VapoRub op keel en bont;
(2) wrijf het daarna ook op den rug;
(3) ten slotte een dikke laag op de borst doen
en met warm flanel bedekken.
Gaan wachttijd—Werk* dhwet
Door deze massage begint VapoRub direct door
de huid te werken als een pappleister. Gelijktijdig
ontstaan door de lichaamswarmte de heilzame
VapoRub-dampen, die 18 x per minuut naar de
ontstoken luchtwegen van neus, keel en borst
worden ingeademd. Door de urenlange dubbele
werking verzacht VapoRub de prikkeling, lost
het slijm op, vermindert het hoesten en maakt
het ademen gemakkelijk. Opgelucht en zich pret
tig voelend, valt Baby spoedig in een verkwik-
kenden slaap en 's
morgens.is de ergste
kou meestal voorbij.
Verlaagde Prijs 88 et
De H. A. C. O. heeft in 1926, nog voordat de
Jongste wijziging van de Loterijwet is inge
voerd, een premleleenlng uitgegeven, welke
tinnen tien jaren sou worden geamortiseerd.
Daar de H. A. C. O. na tien jaar de leening
biet heeft afgelost en bovendien prijzen" heeft
uitgekeerd, welke niet in het prospectus waren
opgenomen nJ. prijzen van 3,15 stelde
bet o. M. zich op het standpunt, dat het hier
een nieuwe premleleenlng betrof, welke in
•titjd was met de nieuw gewijzigde Loterijwet.
Die hopelooze toestand is niet pas den laat-
sten tijd ontstaan. Reeds heel lang verkeert de
firma in den toestand, dat zjj heeft opgehouden
te betalen, maar telkens is het den firmanten
gelukt, nieuwe slachtoffers te maken, waardoor
zij het hebben klaargespeeld, hun wanhopige
positie voor het groote publiek verborgen te
houden.
Ten einde zulks te bereiken, hebben zij prak
tijken toegepast, welke bij zwendelbanken ter
nauwernood hun weerga vinden.”
Zooalu bekend, is behalve de beide directeu
ren ook de procuratiehouder der firma gear
resteerd.
„Op Dinsdag 11 dezer heeft dit edele trio,
zoo vervolgt het Financieel Weekblad, nog eer.
vergadering gehad met verschillende vennooten
en crediteuren waarbij er zijn met een vor
dering van ruim 1% ton ten einde te komen
tot de oprichting van een naamlooze vennoot
schap, welke het commissionnairsbedrijf zou
uitoefenen en uit welker winsten men de schuld-
eischers der commanditaire vennootschap gelei
delijk schadeloos hoopte te stellen.
Het totaal van hun vorderingen moet
dicht een bedrag van 2 millioen benade
ren en zijn «“ij welingelicht, dan staat daar
tegenover geen of vrijwel geen actief.
Wij voorzien dan ook. dat de gewone
crediteuren alles kwijt zullen blijken te zijn.
In tegenwoordigheid van vele belangstellenden
heeft Zaterdagmiddag Minister j. R. siote-
maker de Bruine te Utrecht bet instituut voor
religieuze en kerkelijke kunst geopend, dat van
protestantsche zijde is opgericht.
Burgemeester ter Pelkwjjk had alle vertrouwen
in het welslagen van dit Instituut en sprak er
zjjn vreugde over uit, dat het in utrecht te
gevestigd, waarvoor z-L ook alle reden is.
Utrecht toch is de stad, vanwaar het Evangelie
over de lage landen is uitgegaan, die vele
monumenten bezit van vroeg-christelyke tij
den, van de middeleeuwen, waarbij «pr denkt
aan den Domtoren, de Kloostergang en de oude
St. Pieterskerk, in welker nabijheid het In
stituut is gelegen. Er zijn hier reeds rijke ver
zamelingen op het gebied van de kerkelijke en
religieuze kunst, zooals het bescheiden museum
van de oud-katholleke kerk, het Aartsbisschop
pelijk Museum en het Museum der Katholieken
van moderne religieuze kunst.
Met een kort sluitlngswoord van prof, van
der Leeuw eindigde deze plechtigheid.
t edelste menschen koesteren vaak de
Ij gevaarlijkste illusies. Deze stelling moge
J-X ietwat paradoxaal klinken, toch Is zij
niet minder ww. Dat de illusies van
^ele menschen soms zoo gevaarlijk zijn,
moet niet aan hen. die ze koesteren, worden
geweten, maar asm hen. die ze te setumde
Edele menschen meten en beoordee-
-«.v te goeder trouw anderen naar zich-
Klf en komen dan dikwijls jammerlijk be
drogen uit. WU willen met deze opmerkingen
geen ramnagne voeren voor onderling wan
trouwen en onderlinge achterdocht, voor cy-
Bisch pessimisme of krachteloose moedeloos-
betd, maar enkel al te naleven en goedgeloo-
eigen genezen tot meer realisme, meer
werkelijkheidszin, hoe onaangenaam het zien
w de werkelijkheid zooals zij is, voor hen
ook moge zijn. Het accoord van München is
begroet en bejubeld geworden als een nieuwe
dsgeraad na den stik-donkeren internatio-
naai-politieken nacht, als een afwenden van
bet acuut dreigend oorlogsgevaar, als een
eerste step op den weg naar duurzamen
vrede, gebaseerd op onderling vertrouwen en
begrip en goeden WU. Ofschoon ook wij een
vocht van dankbare verlichting hebben ge-
gloakt. toen de vrede voor het oogenblik als
mh drenkeling op het droge werd gehaald,
hebben wü toch aanstonds ons afgevraagd
Hieruit is gebleken, dat deze onbekende man
een schaafwond had aan de bovenzijde van zijn
rechterhand en een verticale scheur in zijn don
kerblauwe regenjas. Het is natuurlijk van het
hoogste belang, te weten, waar deze man is ge
bleven, nadat hij bij de Coolhavenbrug in Rot
terdam was afgestapt. Hij had tegen den chauf
feur gezegd, dat hjj naar Dordrecht wilde gaan,
doch hij moest in Rotterdam den vrachtauto
verlaten, omdat de wagen niet naar Dordrecht
doorreed.
De politie heeft Inderdaad verschillende
nieuwe aanwijzingen gekregen, doch er is nog
geen getuige gekomen die de man in Rotter
dam in de buurt van de Coolhavenbrug heeft
opgemerkt ofwel hetgeen natuurlijk even
zeer mogelijk is een getuige, die hem verder
naar Dordrecht heeft laten meerijden.
Duidelijk is wel, dat het spoor, dat de politie
volgt niet in den Haag wordt nagezocht, maai
zich uitatrekt allereerst naar Rotterdam en
Dordrecht en naar de Zuld-Hollandsche eilan
den.
Men heeft zich wellicht afgevraagd, hoe de
dader van het misdrijf wist, dat Greta Groen
alleen thuis was. Er is namelijk in haar dienst
betrekking nooit naar haar gevraagd. Mogclijk
blijft natuurlijk, dat hij het vertrek der overige
familieleden heeft afgewacht op den dag van
Zóó brak dan 27 September aan. In den na
middag van dien dag waren de binnenkomende
berichten voor de regeering aanleiding niet al
leen om de gevechtsopstellingen te doen in
nemen, doch ook om terstond de groot-verlof
gangers, die bestemd waren om de grensbevei-
liglngstroepen te versterken, door de burge
meesters te doen waarschuwen, dat zij zich
gereed moesten houden voor opkomst onder de
wapenen.
Op 2 September waren de dienstplichtigen
van de Ie bataljons omgegaan naar de He ba
taljons. Na aankomst in hun nieuwe (grens-1
garnizoenen hadden terstond eenige kleine
oefeningen in de grensbeveiliging plaats en
werd voor 15-16 September een groote oefening
bevolen. De Koninklijke Marine heeft tegelijker
tijd oefeningen gehouden in verband met de
bewaking der voornaamste zeehavens.
Hierdoor beschikt de regeering gedurende het
geheele jaar over infanterie, welke zij in
geval van internationale politieke spanning
onmiddellijk kan aanwenden tot het beveiligen
van onze landsgrenzen en van de kust. Bij deze
grens- en kustbeveiliglng zijn tevens ingescha
keld de polltletroepen, de kustartillerie en de
luchtstrijdkrachten, terwijl in vredestijd is
voorbereid om van het oogenblik af, waarop
de hierboven genoemde strijdkrachten hun ge
vechtsopstellingen hebben Ingenomen de toe
gangswegen tot het hart des lands door het
aanbrengen van hindernissen en het uitvoeren
van vernielingen af te sluiten.
van zijn principes wil laten
varen. Indien de nationaal-soclalisten, die
jaren voor den boeg meenen te
verwachten, dat het Katholicisme
tweeduizendjarig verleden en een
tot aan het einde der tijden reikende toe
komst princtpieele concessies zal doen, geven
zjj zich over aan een illusie, die voor hen
gevaarlijk kan worden. De Kerk, sterk in het
bewustzijn, dat Christus met Haar is, wijkt
met voor geweld, evenmin als Christus voor
gewield geweken is. Zij groeit tegen alle ver-
Een gedeelte van het drama in de Molen-
slootstraat, dat Woensdag Den Haag in op
schudding bracht, is Zaterdagmiddag ge
ëindigd met de begrafenis van Greta Groen,
het slachtoffer van het misdrijf.
In den vroegen morgen van 28 September
werden inderdaad de hiervoren bedoelde groot-
verlofgangers opgeroepen.
den moord, doch ook dit is onwaarschijnlijk.
De verdediging werd gevoerd door mr. E.
Hollander te s-GravenhVe en mr. Zadoks te
Amsterdam.
Mr. Hollander betoogde allereerst, dat de H. A.
C. O. Inderdaad onder de overgangsbepalingen
talt hetgeen het O. M. overigens niet betwist
en wees er op, dat de H.A.C.O. eerst op de
staatsloterij trok. Toen dit verboden werd, orga
niseerde de H. A. C. O. eigen trekkingen onder
notarieel toezicht, op de wijze zooals de staate-
‘otery het deed.
Ze keerde daarbij evenwel hoogere en meer
Wtien nJ. die van 3,15 uit dan waartoe
til ach in t prospectus verplicht had. Daardoor
“üe premleleenlng evenwel geen andere gewor-
flen. Het was een soort toegift, een attractie. Bo-
Tendien keert ook de staatsloterij die kleine prij-
maar de volksmond noemt dit „eigen
Beid”. Juridisch is dat „eigen geld” evenwel een
mtkeering van prijzen. Wat de aflossing betreft,
“toogde pleiter, dat, nu deze achterwege is ge-
“*ven, er evenmin een nieuwe premleleenlng is
•mtstaan. Er is geen enkele rechtsvordering om
de H. A. C. O. die amortisatie te elschen; bo
vendien is de geheele leening nog niet eens ge
plaatst, hoe kan men dan al in zijn geheel aflos-
Ben?
deze redenen meende pleiter, dat de
J geen strafbaar feit omschrijft en
op ontslag van rechtsvervolging of
aan.
Mr. Zadoks bepaalde zich tot het becritisee-
r*n van de dagvaarding.
N* re' en dupliek werd de uitspraak bepaald
October.
Dr. Miedema uit Amersfoort, directeur van
het Instituut, die na den Minister het woord
voerde, wees erop, hoe het Protestantisme op
het gebied van de kunst een grooten achter
stand heeft in te halen. Wij hebben alle krach
ten noodig, aldus spr„ om in eigen gebied mto-
verstanden en vooroordeelen uit den weg te
ruimen, kloven te overbruggen en het besef, dat
godsdienst en kunst elkaar noodig hebben, te
wekken en te versterken.
Tot het gebied van de Kunst, waarmede het
Instituut zich zal bezig houden, worden gerekend
al die uitingen, door middel van beeldende
kunst, bouwkunst, toegepaste kunst en muziek
geschonken, waarin een religieus karakter waar
neembaar is of waaraan *n kerkelijke bedoeling
ten grondslag ligt.
Het instituut is Ingericht als een semi-uni-
versitaire instelling, waarvan de bedoeling is
dat het tusschen unlversiteit en samenleving tn,
een directe verbinding vormt tusschen deze
beide gebieden door gelijktijdlgen unlversitairen
en maatachappeiyken arbeid.
Voorloopig zal men zich beperken tot bouw
kunst, beeldende kunst en muziqk.
Wij stellen ons voor, aldus dr. Miedema ex
posities te houden van gegevens omtrent da
kerkeltjke bouwkunst van dezen tijd, van reli
gieuze en kerkelijke beeldende kunst uit ver
leden en heden, zoowel uit het buitenland -i«
van eigen bodem. Zoo zijn bijvoorbeeld een ten
toonstelling van Russische ikonen, een van de
bijbelsche etsen en teekenlngen van Rembrandt
en een van toegepaste kunst reeds in voorbe
reiding.
Spr. dankt allen, die aan de totstandkoming
van het Instituut hebben meegewerkt en de
kunstenaars, die bereid werden gevonden hun
werken voor deze eerste tentoonstelling af te
staan, in het bijzonder Prof. Roland Holst en
Willem van Konijnenburg.
Te Amsterdam heeft de ontmaskering van
een der meest perfide zwendelbankéh veel op
schudding verwekt. Ter beurze vormde dit hel
gesprek van den dag. Want al was het al lang
geen geheim meer, dat de firma Wlegerink,
Muschter te Co. zich met verdachte praktijken
ophield, dat de zwendel een dusdanlgen omvang
had aangenomen, als thans het geval blijkt te
zijn, zullen slechts weinigen vermoed hebben.
De laatste maanden werden talrijke faillisse
mentsaanvragen tegen de firma ingediend en
tenslotte is de Justitie er dan toe overgegaan
de beide directeuren te arresteeren en aan bet
bestaan van de bank een einde te maken.
Omtrent den vermoedelijken omvang van het
bankroet deelt het „Finantleel weekblad voor
den fondsenhandel” onder meerdere de volgen
de bijzonderheden mede:
„Reeds een jaar geleden geraakte de vennoot
schap door premle-affaires ter beurze in ern
stige moeilijkheden. Met de desbetreffende ma
kelaars is toen een regeling getroffen ter zake
van het vereffenen van de ontstane schuld ad
pirn. 1 ton. Daarvan zou inmiddels rond 70 pCt
zijn afgedaan, maar met betrekking tot de res-
teerende 30 pCt. bleef de firma in gebreke en
toen hebben de schuldeischers ter beurze meteen
een einde aan het spel gemaakt. Daar er verder
hoegenaamd geen actief meer aanwezig moet
zijn, zullen de beursleden, die met Wlegertnck,
Muschter Co. zaken hebben gedaan, van het
restant hunner vorderingen niet meer dar
34.000 kunnen incasseeren, zijnde het garah-
tiedepot van de twee firmanten der vennoot
schap.
Er zal dus van het restant dier schulden
pijn. 80 pCt. terecht kunnen komen.
Minder goed zullen de andere schuldeischers
der firma er af komen.
Om half twee werd in de woning van de fn-
mllle Groen door dr. G. P. van Itterzon een
rouwdienst gehouden. In de omgeving van de
woning hadden zeer vele buurtgenooten een
plaats gevonden om de beproefde familie hun
medeleven daadwerkelijk te toonen. Ds. van
Itterzon ging in gebed voor en sprak woorden
van troost tot de ouders en de beide zusters van
het meisje.
Inmiddels waren duizenden gestroomd naar
de algemeene begraafplaats aan de Kerkhof-
laan, waar het stoffelijk overschot werd ter-
aardebesteld. De belangstelling was zelfs zoo
groot, dat de afzetting met touwen rond het
graf niet voldoende bleek, zoodat verschillende
politie-agenten het publiek op een afstand
moesten houden.
Om drie uur werd het stoffelijk overschot,
bedekt met bloemen, het kerkhof opgedragen,
gevolgd door de familie Groen en zeer vele
familieleden en kennissen, die uit de geboorte
plaats, Numansdorp, waren overgekomen.
Aan de groeve voerde allereerst het woord de
oud-onderwjjzer van Greta Groen, de heer Ka-
perdijk, uit Numansdorp, die de voortreffelijke
hoedanigheden schetste van haar, die op zulk
een droeve wijze om het leven was gekomen. Na
hem sprak de heer Reyzer, bij wien het meisje
in betrekking was geweest, woorden van waar-
deerlng over haar werkzaamheid en opgewekt
heid, waarna ds. Van Itterzon eenige verzen
voorlas uit psalm 139.
De plechtigheid werd besloten met het bid
den van het Onze Vader.
Diep onder den indnik verlieten allen
graafplaats.
Zaterdagnamiddag is op de bovenzaal van de
openbare leeszaal en boekerij te Nijmegen een
tentoonstelling geopend van werken en herinne
ringen aan wijlen mgr. dr. Alph. Ariëns.
Deze tentoonstelling werd mede georganiseerd
ter gelegenheid van het derde lustrum der R K
Unlversiteit en dankt men voornamelijk aan het
initiatief van de directrice der openbare lees
zaal, mej. M. Daniels, terzijde gestaan door de
professoren dr. G. Brom en mgr. prof. dr. J.
Hoogveld.
De tentoonstelling werd geopend in tegen
woordigheid van ZU. Exc. mgr. dr. Buckx, meer
dere professoren en voormannen uit de R.K
drankbestrijderswereld.
Prof. dr. J. Hoogveld sprak een inleidlngs-
woord, waarin hy dr. Ariëns schetste als priester
en socialen werker, vriend en weldoener van den
arbeider, die ook in ep door de drankbestrydlng
een machtig middel vond om den arbeider uit
de stoffelijke en geesteiyke ellende op te heffen.
Deze tentoonstelling zou spreken van het groo
te en sterke voorbeeld, dat mgr. Ariëns aan zijn
tydgenooten gaf in een practische liefdadig-
heidsbeoefenlng in het hooge licht van den gods
dienst.
De tentoonstelling bevat voornamelijk beelden
en portretten van dr. Ariëns, daarnaast verschil
lende van zijn werken en documenten uit zijn
rijke sociale en geestelijke leven, in dienst van
de samenleving.
Niettemin hadden de aanwezige crediteuren
zich bereid verklaard, hun medewerking te ver-
ieenen. maar ^elukklg blijven wij voer deze
nieuwe vennootschap gespaard.
Verder Qieeft de politie ook meegenomen H.
B., den directeur van de eveneens op no. 313
Keizersgracht gevestigde N.V. Credletvereenlging
.Amsterdam*
Intusschen heeft de justitie haar aandacht
niet beperkt tot de effectenfirma, maar Is «t
eveneens alles in beslag gaan nemen by de
„Nationale Lloyd" My. van Verzekering N.V.
Keizersgracht 367, waarvan als directeur optrad
W„ terwijl oa. M. zitting had in den raad van
commissarissen, wy vermoeden, dat by deze
onderneming voor eenige tonnen aan effecten
verduisterd zpn, terwyi verder waarschijnlijk
balansvervalsching heeft plaats gehad.”
Begin September waren de internationale
verhoudingen van dien aard, dat besloten werd
de polltletroepen in hst grensgebied samen te
trekken.
aten wjj ons toch niet vöórtydig en
zonder voldoenden grond overgeven
aan lieve, maar gevaarlijke, want de
waakzaamheid verslappende illusies. Deae
les leert ons ook de Nazl-terreur, welke
thans in Oostenrijk is losgebroken tegen de
hoogste kerkeiyke autoriteiten, die ter ge
legenheid van den „Anschluss" zoo’n verba
zingwekkende tegemoetkomendheid hebben
betoond. Tegemoetkomendheid en toegevend
heid kunnen alleen nuttig zijn tegenover
tegenstanders, die van goeden wille zijn, maar
worden uiterst gevaariyk en bedenkelijk
tegenover lieden, die in het verleden reeds
vele blijken ervan hebben gegeven aan een
ernstig gebrek aan goeden wil te lyden. Wat
is er overgebleven van de schoone illusie,
dat in Oostenrijk de strijd tusschen Kerk en
Staat, gelijk die in Duitschland nu al jaren
lang woedt, zou kunnen vermeden wtorden
met een loyalen Hitlergroet? Wat is er te
recht gekomen van de nobele berekening,
welke een verzoening tusschen Katholicisme
en natlonaal-soclallsme in Oostenryk moge
lijk scheen te achten en van zulk een mo-
geiyke verzoening een hellzamen Invloed
verhoopte op de verhouding tusschen katho
lieken en nationaal-soclalisten in geheel
Duitschland? Kardinaal Innitser en de gees-
teiyken zijn niet enkel het mikpunt geworden
van een troep geweldplegende belhamels in
de uniform
door den
Bürckel als
gedoodverfd, maar ook van de schimpscheu
ten en opruiende beleedigingen van dien
commissaris zelf. Hoe betreurenswaardlg en
diepbedroevend de ondraagiyk toegespitste
toestand in Oostenryk voor de Katholieke
Kerk, haar gezagdragers en geloovigen ook
moge zyn, één voordeel is daaraan toch ver
bonden, nJ. dat hy aan maar al te gevaariyk
gebleken illusies radicaal den bodem heeft
Ingeslagen. Principieel is er geen verzoening
mogeiyk tusschen het Dultsche natlonaal-
soclallsme, zooals zich dat sinds Jaar en dag
manifesteert, en het Katholicisme, zooals
zich dat reeds twintig eeuwen lang intran-
heeft gehandhaafd, tenzy een van
enkele