het
Kerkmuzikale actie
isdom Haarlem
De toekomst van het katholieke
platteland
LOTISICO
LOTERIJ-KANTOOR OUD
Willem Jansz. Blaeu, wereld
vermaard cartograaf
Ni
D*
Godsdienstzin
in
Oi
TREKT MAANDAG 7 NOVEMBER
LOTISICO-AGENTSCHAPPEN
LOTISIC O-PO LISSEN
DE ST. GREGORIUSDAG
TE AMSTERDAM
OP 21 OCTOBER 1638
OVERLEDEN
VRIJDAG 21 OCTOBER 1938
n
t
n<
75
ZIJPE
Zal niet terugbetaald worden
KOOPT TIJDIG UW KANS BIJ DE BEKENDE
,1
Pers en radio
VELD
F
Naar oplossing der
vraagstukken
Zijn werk ten dienste
der zeevaart
Aan door hem gesticht bedryf her
inneren nog Blaeu-erf
Blaeu-straatje
De heffing op de vroege
aardappelen
VE1LINGOVERZICHT
LANGENDIJK
B.
als
B'
HOUTTIL 9 - TEUT. 35*4 POSTREK. 234743 - ALKMAAR
MERCEDES SCHRIJFMACHINE
Van Putten Oortmeijer, Alkmaar
.A
Blijvend contact tusschen de koren
onderling en met het bestuur
moge groeien
"eer dan ooH elscM de tffd van
I ons edelmoedigheid. Bedenk, dat
I God zich in edelmoedigheid niet
I laet overtreffen.
T ZAND
GEEFT DIEP-ZWARTE LAKGLANS
I
verhandelde men metatal voor «eden van het platteland -
kV
verkrtygbaar In
b
regelmatig contact van de kerkkoren met het
bestuur van de betreffende St. Gregoriusver
eeniging?
gpedsdienstige onverschilligheid
van godsdienstloosheld willen we nog
niet direct spreken is onder onze
plattelandsbevolking een veel-
'n Erdalproduct
DUS toUl
Het
Jaar b
ting ii
meest
naar v
dat B.
schouw
Het
draagt
(vorig
dienst
Bij t
voor II
financi
konden
De t
werkkx
Zijn zo<
gen tol
hebben
aanwez
toe waf
de res<
bij drag
het Co:
grootin
Than
van mi
schikbs
zal m»
Het i
dus nie
digheid
gebodei
hing gt
Het I
de kosi
noodigc
belastir
diefond
Zooa]
1939 nl
schikt,
drage
geraam
Het t
gevondt
DOOR EENVOUD EN BETROUWBAARHEID.
BESPAART MERCEDES GELD EN TUD!
- Koopt daarom een
Pr|Js vanaf 85.2 Jaar garantie!
r
-
raai aan Blaeu en Hermen Alartsz. octrooi tot
Blaeu werd In 1633 tot kaartenmaker der
Republiek aangesteld. Drie jaar later kwam
er een besluit af van de Heeren Zeventienen,
dat alle schepen, die op Indlë voeren, alleen
gebruik mochten maken van kaarten van
Blaeu. Inmiddels volgde ook diens benoe
ming tot kaartenmaker der Oost-Indische
Compagnie.
zouden
wanneer we niet
vele
een
als landkaarten, naar de gegevens, zfjn zaak, die toen was overgebracht naar de
Bloemgracht, bijgestaan door zfjn zoons Dr.
Joan en Cornells, die het bedrijf, na den dood
van hun vader, op nog veel ultgebrelder voet
vcortzetten o.a. later op het Blaeu-erf en
,er het hunne toe bfjdroegen on dcnl&MuBtaeu
Danscursus. Zondag a.s. zal weer de e«*
danscursus beginnen onder leiding van
A. Hum. te de uai in tlsin i
bewapening is niets anders dan het streven
naar een gezonde, een gelukkige, een rechtvaar
dige maatschappij. De maatschappij, zooals wij
die nu kennen, is ziek omdat de individuen
(geestelijk) ziek zijn; vandaar het: begln-by-
u-zelf, als het gaat om een betere maatschappij.
Het alles-herstellen in Christus moet van
blnnen-uit, van onderop geschieden; eerst be
tere menschen, dan een betere maatschappij;
eerst betere parochianen, dan een betere pa
rochie; eerst betere dorpgemeenschappen, dan
een betere samenleving in grooter verband;
eerst betere volken, dan eerst een betere wereld.
De Diocesane Haarlemsche St. Oregorius-
Vereenlglng richt een oproep tot alle Am-
■terdamsche kerkkoren om bijeen te ko
men en de mogelijkheid wan een Amster-
damschen Sint Gregoriusdag te bespreken.
Een kleine dertig koren geven direct gehoor
en zjjn op de vergadering vertegenwoordigd.
Andere koren zeggen later nog hun mede
werking toe. Dat ia een veelzeggend feltl
Dat is een hoopvol teeken! Op zich zelf is
dit reeds een bewijs en „een overwinning!
Het is een bewijs, dat de kerkkoren in een
grootstad als Amsterdam wel degelijk voe
len voor onderling contact. En als daf waar
la. dan is bet tevens een bewijs, dat de
vereeniging, die dat contact leggen moet,
de Diocesane Sint Gregoriusvereeniging, op
dit gebied nog voortdurend een zeer nut
tig werk te verrichten heeft.
IJ het algemeen reveille voor de Katho-
n mag X katholjeks
lórden uitgeschakeld.
:land door zijn Iso-
i l^t maatschappe
lijk leven is al lang voorbij. Zoowel langs
de wegen te land als langs de wegen door
den aether heeft de moderne techniek het
platteland in nader contact gebracht met
het leven daarbuiten, met het leven van de
steden en de landen rondom ons.
En dat heeft z*n voor en z'n tegen; zijn
invloed ten goede en ten kwade.
De katholieke pers, die steeds op de bres
stond, om onze politieke emancipatie te
bereiken en te verdedigen, die een groot
aandeel heeft gehad in de vrijmaking en de
bewustwording van ons katholieke volk,
moet op de dankbaarheid van de katholie
ken, vooral van de leiders, kunnen rekenen,
en zü, die hun best doen, om eens een abon-
sA - as-bst WhiKÉrtinrfwthrt te ten»
doen daarom nog niets buitengewoons; zj)
vervullen slechts een plicht van dankbaar
heid.
Het is een overwinning! Ja, het is een over
winning op de defaitistische meenlng, die be
weert, dat „met de groote-stads-koren toch
niets aan te vangen is.” Hoe onjuist en valsch
een dergelijke bewering is, hebben de Amster-
damsche koorzangers reeds dadelijk bewezen,
en ik ben er van overtuigd, dat in Rotterdam
of den Haag hetzelfde gebeurd zou zijn.
Er bestaat dus een mógelijkheid van direct
contact tusschen de zangers en het bestuur
van de Sint Gregoriusvereeniging, en onder de
kbren is de wil tot samenwerking aanwezig. Is
hiermede nu echter gezegd, dat alles „koek-en-
ei” is, dat er geen problemen meer bestaan en
dat er geen misverstanden meer heerschen op
dat gebied? Kortom:' mogen we nu denken,
dat we plotseling een soort van gouden eeuw
van kerkmuzikaliteit mogen verwachten? Er is
niemand die dat veronderstellen zal; de groot
ste optimist weet wel beter. Maar problemen
zijn er om opgelost te worden; moeilijkheden
kunnen overwonnen worden en misverstanden
uit den weg geruimd. Daartoe is juist dat on
derlinge contact zoo noodlg en is een sfeer van
vertrouwen en wederzüdsche waardeering on
ontbeerlijk. Het zou dus onjuist en absoluut
onlogisch zijn, wanneer iemand met gegronde
of vermeende grieven zou blijven loopen en zich
daarom van degemeenschappelijke actie verre
zou houden. Op deze wijze immers zou de mo
gelijkheid om tot oplossing te komen juist wor-
aen weggénoiheti, en zou verbetering uitgeslo
ten zijn.
Heden, 21 October, Is het 360 jaar ge
leden, dat een der grootste cartografen ter
wereld, Willem Jansa. Blaeu, in a(jn woning
op de Bloemgracht te Amsterdam over
load. De naam van destn vermaar
den Amsterdammer leeft In het hart
der oude stad nog voort in het Blaeu-
straatje en het Biaea-erf, in de scha
duw van de Nieuwe Kerk, b0 de Gra
venstraat, waar het bedrftf der beroemde
firma waa gevestigd en de atlassen, kaarten
ea globes werden geteekend en gedrukt, die
den Blaeu’s een wereldreputatle beaorgden.
Het Blaeu-straatje loopt van de Gravenstraat
Noordwaarts en komt weer op een dwarssteeg
uit, die onder den naam van Zwartehandsteeg
op den N.Z. Voorburgwal aanloopt, doch ter
rechterzijde het Blaeu-erf heet, waarvan
men vla het Hol In de 8t. Nicolaasstraat uitkomt.
Ti lieke Actie kan en
■*-' platteland niet tfói
De tijd, die het plattel
lement 'niet meetelde in
Een St. Gregoriusdag, als er thans in Am
sterdam zal gehouden worden, heeft dan ook
een zeer groote beteekenls. Wat daar wordt
uitgevoerd, moet een allerschoonste hulde
zijn aan God, gebracht door degenen, die
de roeping hebben regelmatig Gods lof te
zingen in de verschillende kerken. Maar
het moet ook leerzaam zijn en richting
gevend .voor de wijze waarop er verder ge
werkt moet worden. En daarom mag zulk
een dag dan ook niet tot de uitzonderin
gen behooren. Wü mogen het nu wel reeds
zeggen, dat het onze stellige verwachting
is, dat uit dezen Gegoriusdag een blijvend
contact tusschen de koren onderling, en
tusschen de koren en het Gregorlusbestuur
moge groeien. DAn zal het mogeljjk zijn om
alle vraagstukken die zich zouden kunnen
voordoen op open en afdoende wijze te be
spreken en er de juiste oplossing voor te
geven.
zijn,
deze
vraag te beantwoorden met het noemen van
een feit: zélf werkend naar best vermogen in
den geest der Liturgie, werden op ons eigen
koor in het laatste Jaar twee nieuwe Missen
ingestodeerd en is de derde onder handen. Wan
neer de juiste verhouding tusschen meerstem
mige muziek en volkszang gevonden wordt, dan
zal het muzikale peil daar slechts bij kunnen
winnen.
De weg om tot de oplossing van de op dit
gebied bestaande moeilijkheden te komen ligt
eigenlijk open voor ons. Immers, de groote lij
nen werden aangegeven door de Pauselijke do
cumenten. Aan de Bisschoppen is het verder
owevgelaten de doorvoering van een en ander
te .verwezenlijken in hunne diocesen. In ons
land is dit werk door de Bisschoppen aan de
St. Gregoriusvereeniging toevertrouwd. De
kerkkoren zijn het tenslotte, die de theorieën en
voorschriften in daden moeten omzetten. Maar
W^tbsbec/toBinarii^rtotoR Abri, imni—rrt >rtel
den weg kunnen- staan. Het misverstand, dat
de Liturgie-beleving de ontplooiing jeener heer
lijke muziek belemmeren zou, is door het boven
staande reeds weerlegd Evenzeer is het een
misverstand, dat het bestuur van de Gregorius
vereeniging een soort van kerkmuzikalen politie
dienst verricht en altijd klaar staat om zonden
tegen de kerkelijke voorschriften te ontdekken.
De rede onlangs door den Voorzitter, Deken
v d. Wiel, gehouden te Utrecht en in het St
Gregoriusblad afgedrukt, wees Juist heel in het
bijzonder op de -positieve strevingen en op de
belangrijke daden, tot bevordering der ware
kerkelijke muzikaliteit gesteld.
Maar, zoo zal men op werpen, wjj hooren toch
over het algemeen zoo weinig van de St. Gre
goriusvereeniging in ons Bisdom. Gebeurt er
dan nog wel eens iets? Wij betalen onze Jaar-
lijksche contributie, krijgen dan een lldmaat-
schapsbewijs, en daarmee is het uit!
Het past mij niet, hier een oratio pro domo
te houden Het zij ons echter vergund, hier een
paar opmerkingen te maken, om te laten zien
hoe moeilijk het is het contact met de koren
te onderhouden, als er niet van beide zijden
accuraat gewerkt wordt. Wanneer men een cir
culaire verzendt aan de koren van een stad als
Amsterdam, dan komen er zeker een tiental
Behalve met zijn kaarten maakte Blaeu ook
naam door zijn aardrijkskundige werken. De
tekendste zijn „de Zeespiegel" en ,,Het onder
wijs der Hemelsche en Aardsche Globen.” In
1631 gaf hij voor het eerst een atlas uit, getiteld
„Appendix Theatri Ortellil et Atlantis Merca-
toris”, welke als een verzamelwerk was te be
schouwen. Dit was niet de bekende .Atlas van
Blaeu”, welke werd uitgegeven door Dr. Joan
Blaeu. zoon en opvolger van Willem Jansz. De
atlas van 1631 hield 103 kaarten in en was in
alle opzichten haar voorgangers verre vooruit,
hoewel ze slechts bedoeld was als een aanvulling
der werken vsn Mercator en Ortellus.
In de laatste jaren zijns levens werd hü in
Alkmaar of althans in de omgeving dezer stad
geboren. Zijn jeugd heeft hü in ieder geval te
Alkmaar gesleten, hetgeen blijkt uit het feit,
cat zijn eerste werken geteekend waren: Willem
Jansz. van Alckmaer.
In zijn jonge jaren was Blaeu voor den
bandel opgeleid, doch al spoedig bleek het, dat
hij grooten aanleg had voor wiskunde. Zoodoen
de trad hij in dienst bij den bekenden Zweed-
schen astronoom Tycho Brahe, die zeer terugge
trokken op het eilandje Hven in de Bont woon
de, om daar rustig den Sterrenhemel te kun
nen bestudeeren.
Omstreeks 1600 vestigde Blaeu zich hier ter
stede aanvankelijk op de Lastage aan den
Waalkant, daarna op het Water, (Damrak), in
„Den Vergulden Zonnewijzer”. Hier schreef hü
verschillende boeken, maakte er zeevaartkun
dige instrumenten, teekende en verbeterde zoo
wel zee- t’~-
welke hem door bevriende zeelui werden ver
schaft. In die dagen verkeerde de Republiek der
Vereenigde Nederlanden in volle opkomst en
werd spoedig de grootste zeevarende natie van
dien tijd.
„onbestelbaar" terug. Een klein verzuim van den
koor-secretarls ojp de adres-wijziging op te ge
ven, maar een verzuim met zeer belemmerende
gevolgen. In een kleine plaats beteekent too-
ets niet veel omdat men daar den betreffenden
persoon toch wel weet te vinden, doch in groo
te steden is dat natuurlijk uitgesloten.
Jaarlijks worden aan de koren „verslag-for
mulieren” toegezonden, die dan ingevuld aan
den secretaris van het Bestuur geretourneerd
moeten worden. In het laatste St. Gregoriusblad
zijn daaromtrent cijfers gepubliceerd, die aan-
toonen dat er vooral in de steden van dit con-
tactmlddel weinig terecht komt.
Een Amsterdamsch koorlid verwonderde er
zich over, dat het Comité voor den a.s. Orego
riusdag geldelijke zorgen had! (O sancta simpli-
citas!) De Gregoriusvereeniging ontving im
mers al die jaarlljksche contributies! Maar dat
koorlid (waarschijnlijk nooit penningmeester
geweest!) kon niet vermoeden dat zijn eigen
koor sinds 1933 geen contributie meer betaald
had! En was dat koor nu maar het eenigel
Dit zijn openhartige woorden, maar wü meen
den dat zij best wel eens geschreven mochten
worden juist op dit oogenblik. Immers Juist als
de wolken van misverstanden vaneen gaan,
komt het zonnetje weer door! En d&t is het
wat wü verlangen. Het is onder dat zonnetje
van optimisme, dat *we in Amsterdam een
grootschen 8t. Gregorlusdag gaan houden. Ja,
datzelfde optimisme doet ons al een dergelüke
actie in Rotterdam, Den Haag. Haarlem in het
verschiet zien. De godsdienstzin, de verdieping
van geestelük leven, en daarnaast het verhoo-
gen van het muzikale peil, dat alles kan er
slechts mee gediend zün. -
Of hiermede nu alle geschilpunten wegge
nomen zün? Ik weet wel beter! Maar binnen
de grenzen van het goede is toch wel eenig ver
schil van opvatting mogelük! In den hemel
zullen we het pas op alle punten eens worden.
Doch over één punt zullen we het thans wel
reeds eens zün: samenwerking zal ons tot veel
in staat stellen. Samenwerking, die welgezind
en blüvend is!
Het is een goede zaak. God moge ze zegenen!
Dr. L. KAT.
Hierdoor werd hü in staat gesteld, de stuur
lui der Compagnlesschepen op te dragen er
nauwkeurig acht op te slaan, of er op zün kaar-*
ten onjuistheden voorkwamen en zoo dit» het
geval was, hem daarvan in kennis te stellen. Bü
voortduring was hü er op uit, zich meer kennis
te verschaffen van de Juiste gedaante van den
aardbol. Men had het toen in X bepalen van den
breedtegraad op zee tamelük ver gebracht, doch
't vaststellen van den Juisten lengtegraad zóu nog
anderhalve eeuw op zich laten wachten, alvorens
dit met eenige nauwkeurigheid kon geschieden.
Dit was dan ook het zwakke punt in de 17e-
ceuwsche navigatie en gaf meerdere maden
aanleiding tot rampen van allerlei aard, zooals
het voorbüvaren van vastgestelde ververschings-
punten, wMuxioor de schepelingen gedecimeerd
werden door scheurbuik en andere ziekten of
door het vastloopen op blinde klippen, welke
men nog veraf waande. Men leas er de oude
scheepsjournalen maar op na, uitgegeven door
de Unschoten Vereeniging.
Boowvergunningen B. en W. hebben de
volgende bouwvergunningen verleend:
aan den heer N. J. Zeeman te *t Zand tot het
verbouwen van een woonhuis aldaar;
aan den heer H. Bouthoorn te 't Zand tot het
bouwen van een schuur aldaar;
aan den heer G. Doom te St. Maartensbrug
tot het bouwen van een schuur aldaar;
aan den heer L. Bestevaar te St. Maartens
brug tot het uitbreiden van een bergplaats al
daar.
Het saamhoorigheldsgevoel ten plattelande
heeft daardoor geleden; *n groot deel van de
dorpsgemeenschap heeft zich, zoowel wat de
materieele, als wat de cultureele en geestelüke
behoeften betreft, georiënteerd naar de stad,
alsof die behoeften in eigen kring niet bevre
digd konden worden.
Behalve de moderne vervoermiddelen en de
radio heeft ook de pers hier ten goede en ten
kwade gewerkt; de gewestelüke dagbladpers
die het platteland zelfs de onrendabele ge-
bereikt heeft,
brengt de bevolking door woord en beeld in
dagelüksch contact met de buitenwereld, daar
door büdragend tot een meer algemeene ont
wikkeling van de plattelandsbevolking, tot een
meer actief sociaal en politiek leven.
Wie het voorrecht heeft het katholieke leven
ten plattelande van nabü te mogen gadeslaan,
ziet behalve het vele mooie ook de feilen en
fouten van het buitenleven. En die fouten zün
er zoowel op godsdienstig en cultureel als op
sociaal en politiek gebied.
V.Z.V.-nieuws. Het programma voor
dag 23 Oct. luidt:
V.Z.V. I (thuis) Conzelo 1, aanvang 230.
V.Z.V. II (uit) naar den Helder, aaWv. 1230.
Jun. a (thuis) Conzelo a, aanvang 1 uur.
De V.Z.V.’ers komen hedenavond bü de bur
gers de voor de vroolüke keuken onmisbare at
tributen in ontvangst te nemen.
welk octrooi vergezeld ging van een gratificatie
van f 26.—. Reeds eenige jaren tevoren had
Blaeu kaarten uitgegeven; een asudglobe is van
hem bekend uit het jaar 1609 en een hemelglobe
Uit 1603.
De gang van zaken op de Langendüker groen
tenveilingen geeft nog weinig redenen tot opti
misme. Weliswaar worden de prüzen van de
kool niet veel lager, doch over het algemeen
zün de prüzen. welke besteed worden, veel te
laag, om loonend te kunnen zün. Momenteel
worden voor de roode kool nog de beste prüren
betaald In verhouding met die van de andere
koolsoorten. Maar als men In aanmerking
neemt dat er al weer winterkool wordt ver
handeld voor prüzen lager dan f 2.per 100
kg, dan behoeven wü er niet veel van te zeg
gen. Dit is veel te gering. Toch worden, naar
men ons mededeelt, voor het opleggen in de
schuren zoo hier en daar partüen roode kool
gekocht voor f 200— per wagon; men laat den
moed dus niet zakken. Op de veilingen waren
de hoogste prüzen voor de mooiste sorteerlngen
meestal f 2.30 A f 2.50 per 100 kg., een enkele
maal werd eens een paar dubbeltjes per 100
kg meer besteed en ging men tot maximaal
f 2.80 en f 3 per 100 kg. Dit bleven echter
hooge uitzonderingen. De grootere roode kool
werd verhandeld voor prüzen vanaf f 1.20 en
f 1.30 per 100 kg.
Het verloop van den witte koolafzet is nog
allesbehalve tevredenstellend. Ondanks de ge
troffen nadere regeling, waardoor slechts een
gedeelte van het toegestane kwantum mocht
worden aangevoerd, bleken de zuurkoolfabrie-
ken niet In staat, het aanbod te verwerken,
Reeds
wend bü
dat op
drag vot
Wtgetrok
Aangez
hing van
worden t
per klfigg
borden c
die sterk
dezen dl
Van Ond
B. en i
le. <jat
•emeente
3e. da!
»oor beh
••n favu
g*»en /j
3e. dat
Hrhosg*
Het i
droeg o
derde g
op 30 f
Van
loosheid
sprake
moeilük
pen het
sten vol
gewezen
bevorde:
verleend
De C<
genneer
stlge ge
Voort
loozen j
ken:
a. ext
b. ver
Driebooi
C. verl
d. ver
Het w
werklpo:
meen te
hebben
derden
ken voo
en uitdi
Hoorn.
Tot tl
Toen
J1 op i
drongen
minister
plan in
i voeren t
zake, m<
isngen,
weging
kan wor
Volger
opgemaa
de arbe!
losten, i
trokken.
Met d
J*«r eer
groot de
ben won
In 193
fln8 kun
extr
b. vert
Boven<
Wogen oi
den tot
ren van
•tanede
»oor spo
liggende
Het Blaeu-erf Ss het terrein, waar het
wereldvermaarde cartografenbedrljf, door
Willem Jansz. Blaeu opgericht, na diens
dood in 1667 werd geveatigd en de negen
persen stonden, die de namen der negen
muzen droegen. In 1672 werd het door brand
Verwoest, waarbü de schade meer dan drie
ton heeft bedragen.
FlltnfeeeUvonden. Van bevoegde züde werd
ons verzocht mede te deelen, dat de aangekon-
digde filmavonden met feesthal te X Zand
niet zullen doorgaan. Volgens een advertentie
in ons blad en een voorbarig bericht in een
ander blad, zouden deze feestavonden gehou
den worden te X Zand op 3 en 21 November.
Het voornaamste bezwaar bestond, naar men
ons vertelde, tegen het feesthal, dat na de
film zou gehouden worden. Nadere mededee-
llngen sullen nog volgen.
R. K. Esperantocursus. In de R. K. F*1-
school alhier zal Dinsdagavond een gratis espe-
ranto avond gehouden worden, voor ieder toe-
gankelük, die er belang in stelt, om te trachten
een R. K. cursus op te richten. Dames en heerw
belangstellenden worden verzocht potlood
papier mee te brengen.
Bargeriüke Stand Geboren: WHlem Corne
lls, z. van Willem Johannes Kranenburg en
Cornelia Catharina Lobregt.
Ondertrouwd: Petrus Anne Komen, 19 jr„
landarbeider, te Züpe en Alida Catharina de
Wit. 21 jr„ zonder beroep, te Züpe, onlangs te
Callantsoog.
Getrouwd: Arie Mosk, 32 jr., gemeente-ont-
vanger, te Oudkarspel en Anna Alida Kapitein,
21 jr„ zonder beroep, te Züpe.
Overleden: Geertje Hoveling, 73 jr., echtge
noot» van Jacob Vriendjes, weduwe van Philip-
pus de Graaff. Agatha Schoort 57 jr., echtge-
noote van Arnoldus van Schalk.
Wü noemden zoo juist kerkmuzikale pro
blemen en maakten gewag van misverstan
den. Wü zün ervan overtuigd, dat belde
hier en daar bestaan. En alhoewel niet
van meening hier eens definitief een woord
van oplossing te spreken over concrete aan
gelegenheden, willen wü toch trachten aan
te toonen, dat het Isolement der afzonder
lijke koren een handicap Is voor veel goeds,
en dat de onderlinge eendrachtige samen
werking mogelükheden schept waarvan
iedereen kan profiteered Aan de hand van
eenige voorbeelden mogeh wü dit stand
punt verduldelüken.
odsdlenstige onverschilligheid ontstaat ook
f T door het dagelüksch contact met neutrale
pers en radio.
Door de radio wordt heel de mondaine wereld
In de eenvoudigste boerenwoning blnncnge-
haald; de soms frivole muziek en voordrachten,
de propaganda voor alles, wat niet strookt met
onze katholieke levensopvatting.... met één
knop-omdraal hebben ze toegang tot onze huis
kamer, tot de lulstergrage ooren van geestelük
onvolwassenen.
Een goed gebruik van de radio zal den gods
dienstzin van de luisteraars verlevendigen en
verdiepen. Onze K.R.O. geeft naast gaaf amu
sement een schat van geestelijke goederen in
apologetische, liturgische uitzendingen, medi
taties en godsdienstoefeningen. Het Te Deum
uit de kathedralen kan onze eenvoudige woon
kamers vullen van devote sfeer; het woord van
Paus, bisschoppen en priesters Gods woord
komt tot ons door den aether.
Zoo brengt ook het katholieke dagblad gees
telük voedsel voor wie het er maar in vinden
wil; voor wie er niet overheen leest. Men richt
sün blikken echter eerst naar het wereldnieuws,
men zoekt naar de sensatie. Het neutrale blad,
dat in de sensatie zün kracht zoekt, is nog in
zoovele katholieke boerengezinnen de dagelük-
sche gast; niet omdat het beter is dan het
eigen gewestelüke blad, maar omdat het de on
gezonde sensatle-zucht bevredigt
Die gezinnen echter, waar het neutrale dag
en vakblad de voorkeur geniet boven het eigen
principieele orgaan, zün voor het reveille van
de katholieke actie onverschillig.
Daarom kan de propaganda voor de goede
pers, voor de eigen katholieke pers niet ver
waarloosd worden in de katholieke actie.
katholieke
vuldig voorkomend verschünsel.
De moderne vervoermiddelen hebben de pa
rochianen in het dorp niet dichter bü bun kerk
gebracht; het kerkbezoek is, vergeleken met den
tüd, toen de afstand van huls tot kerk nog te
voet of met paard-en-kar werd afgelegd, niet
toegenomen.'nu fiets en auto ook op het plat
teland algemeen zün geworden.
De afstand tusschen kerk en huls behoeft
echter geen reden te zün voor godsdienstige on
verschilligheid.
De slanke torenspits van de doëpskerk, waar
op het kruis heenwüst naar den hemel, ons al
ler einddoel, is in den wüden omtrek zichtbaar
en het klepelen van de kerkklok, als de dorps
priesters de consecratleworden uitspreekt, of
als de Engel des Heeren wordt geluid, is hoor
baar voor ieder, die "het hooren wil en de paro
chianen kunnen zich op die momenten in gees
telüke gemeenschap rond hun zieleherder ver-
eenigen, ook al bevinden zü zich in het vrüe
veld, den Godstempel van de schoone natuur,
waarvan de boornen de sullen, de hemel de koe
pel, de wolken de fresco’s en de vogelen de
zangers zün.
Zü. die op deze wüze dagelüks in draadloos
contact staan met die centrale van geestelük
leven, de dorpskerk, houden ook de vrome ge
zinsgebruiken in eere; het gebruik van wüwa
ter, wanneer met een palmtak bü „zwaar weer”
het huis wordt gezegend; het gezamenlük bid
den van den Engel des Heeren, van ochtend- en
avondgebed en van den Rozenkrans.
Maar in hoeveel beter, In hoe weinig
„v gezinnen op het platteland heerscht nog dit
liet drukken en ultgêven' van 7en w^reidka^t gebedsleven. Juist in die gezinnen, die ver van
- de kerk aI wonen, zoodat een dagelüks büwo-
nen van het H. Misoffer moeilük gaat, zouden
deze vrome gezinsgebruiken een heilzame uit
werking hebben op het geestelük leven van de
gezinsleden, vooral van de kinderen.
Bedenkt, ouders, dat de jeugdherinnering
aan die godsdienstige sfeer in uw huls uw kin
deren later, als zü van huis onder vreemden
wonen, of een eigen gezin gaan stichten, een
steun van onschatbare waarde zal zün-
Ongeveer drie maanden geleden heeft de pro
vinciale commissie uit de veilingen in N. Hol
land een adres tot den minister van Economi
sche Zaken gerfcht, met verzoek, de teelthefftag
op vroege aardappelen aan de tuinders te wil
len terugbetalen of althans het gedeelte van
deze heffing, dat niet gebruikt was voor bet
doel waarvoor de heffing was Ingesteld, aan
hen te willen restitueeren.
De minister van Economische Zaken heeft
thans, naar de Tuinderij vermeldt, op dit ver
zoek geantwoord. Dit antwoord is niet bemoe
digend voor de tuinbouwers, die, hoewel de
hoop niet groot was, toch nog een kleine ver
wachting koesterden, dat de heffing gedeelte-
lük werd terugbetaald. In dezen brief schrijft
de minister osn., dat het niet in het belang van
den tuinbouw moet worden geacht, dat de
grootte van het bedrag der teelthefflng op
vroege aardappelen telken jare afhankelijk
wdhlt gesteld van de financieels uitkomsten
van den oogst van genoemd product en dien
tengevolge -an de kosten der prüs- en aftet-
regeling. Het event, nadeelige verschil tusschen
de opbrengst der Heffing en de kosten der
prüs- en afzetregeling voor vroege aardappe
len in een bepaald jaar wordt ten laste van het
Landbouwcrisisfonds genomen, waaruit volgt,
dat een eventueel voordeellg saldo wordt be
stemd voor de nadeelige verschillen, welke reeds
zün "bf in de toekomst kunnen ontstaan. Op
grond van het bovenstaande kan aan het ver
zoek tot geheele of gedeeltelijke restitutie oer
teelthefflng over dit jaar geen gevolg worden
gegeven.
zoodat men noodgedwongen moest overgaan tot
het voor veevoeder verkoopen van de wlttekool.
welke den minimumprijs van f 0.90 per 100 kg.
niet kon opbrengen. Dit had ook niet het be
oogde resultaat. De toestand, waarin vete koeien
verkeeren tengevolge van het zoo sterk optre
dende mond- en klauwzeer brengt met zich
mede, dat de veeboeren geen animo hebben voor
de wlttekool, welke anders graag voor büvoe-
derlng werd gekocht. Ook schünt men een hee-
leboel gras te hebben, zoodat de veilingen met
de doorgedraalde kbol bleven zitten. Op ver
schillende akkers, zoowel te Noordscharwoudr
als te Broek op Langendük, ziet men thans
heele stapels wlttekool, welke daar zullen moe
ten verrotten. Het loopt wel tegen. Het ziet er
wel naar uit, dat een belangrük gedeelte van
het potje, waarin de zuurkoolfabrikanten t 1.
per door hen afgeleverd vat zuurkool zullen
storten, zal moeten warden gebruikt om de
doorgedraalde kool te vergoeden. De tuinders
doen goed, niet te veel te rekenen op een ult-
keering. Als er dan nog wat komt valt het mee.
De «prüs van de wlttekool was uiteraard voor
namelijk gelük aan den minimumprijs van
f 0.90 per 100 kg.
Gele kool was wederom goedkoop. De prijzen
varieerden van den mlnlmumprüs van f 1.
tot f 1.50, een enkele maal werd iets meer be
steed. Zaterdag te Noordscharwoude tot f 2.
per 100 kg.
De belangstelling voor de savoyekool laat
eveneens te wenschen over. In het begin van
de week noteerden wü voornamelük f 130 tot
f 1.80 voor deze koolsoort. Later werd het leto
beter en gingen de meeste partüen van.de hand
voor 't 2 tot f 2.40 per 100 kg.
De uien.werden in X begin van de week tegen
vrü lage prüzen verhandeld. Wü noteerden van
f 1.50 tot f 2.20 per 100 kg. Deze prüzen her
stelden zich een weinig, zoodat wü tenslotte van
f 2.— tot f 2.40 per 100 kg. noteerden. De gro
ve waren ongeveer twee dubbeltjes per 100
kg. goedkooper.
Drielingen van uien, welke aanvankelük f 1.50
A f 1.80 konden opbrengen, zagen wü later gaan
voor f 1.90 A f 2.10. Ook de nepprijzen trokken
Iets aan. Begonnen met f 5.A f 5.30, stegen
deze noteeringen tegen het einde van de week
vrü snel tot f 5.50 A f 6.20 per 100 kg.
De vraag naar peen daarentegen was minder,
met gevolg, dat de prüzen omlaag gingen. Ten
slotte brachten zü van f 1.80 tot f 2.40 per 100
kg. op.
De aanvoeren van spercieboonen beginnen af
te nemen. Ook de prüzen waren iets minder,
hoewel het van weinig beteekenls was. Van
aanvankelük f 7.tot f 11.per 100 kg. daal
den zü te Broek op Langendük op het einde
van de week tot f 530 f 10.60. Te Noord
scharwoude besteedde men een enkele maai
tot f 13.Snüboonen brachten van f 10.tot
f 15.— op.
De prüzen der bloemkool blüven heel lug.
Eerste soort i
f 3.A f 4.per 100 stuks.
De druiven zijn iets duurder geworden. Vrü
dag noteerden Frankenthalers f 22.— tot
f 26.50, de Alicante; f 23.— tot f 25.— per
100 kg. 1
In de prijzen van de consumptie-aardappelen
en ook in die van de pootaardappelen was wei
nig verandering te oonstateeren. De verkochte
hoeveelheid pootaardappelen was niet zoo groot
als de vorige week.
Nog één oorzaak van verdwünend godsdienst
zin en vervlakking moeten we, als vrucht v»n
eigen ervaring, aanwüzen: n.l. het gebrek aan
contact tusschen- parochlegeestelüken en som
mige parochianen, dat af en toe te constate
ren valt. Juist vèraf-wonende parochianen stel
len het bezoek van priesters op büzonder hoo-
gen prüs. Wanneer in geen jaren een priester
een voet over den drempel heeft gezet moet
in zulke gezinnen het godsdienstig leven, voor,
al als er geen katholiek dagblad wordt ge
lezen, daar onder lüden.
Onze priesters vooral de dorpspriesters
moeten de graaggeziene bezoekers zün by site
parochianen; zü moeten het middelpunt zQa
van de parochleele gemeenschap. Juist de godi-
dlenstig-onverschilligen, die aan den zelfkant
zitten van het parochleele leven, moeten door
woord en voorbeeld gebracht worden tot deel
name aan de kerkelüke plechtigheden In de
parochie. Een opgewekt geestelük teven In de
parochie is de eerste voorwaarde voor een
vruchtbaar katholiek gemeenschapsleven op elk
ander gebied, een noodzakelljke voorwaarde ook,
om de uit het katholieke milieu komende jeugd
In katholieken geest groot te brengen en te
behouden voor de toekomst.
BU het streven naar een dieperen godsdienst
zin. een intenser beleven van onzen godsdienst
geldt echter, zooals op elk ander terrein vsn
katholieke actie de leus van den Bond zonder
Naam: „Begin bü uzelf”.
Vooral in den beperkten kring van de platte
landsparochie moet het goede voorbeeld won
deren doen. Het streven naar geestelüke ber-
Vanzelf komt hier nog een andere moellük-
held in de gedachten, een moeilükheld, die alle
directeuren ondervinden: de scholing van de
a.s. kerkzangers. Wat zou er op de repetities
een tüd gespaard kunnen worden, en wat
zou het repertoire der. koren en het peil der
uitvoeringen kunnen opgevoerd worden als de
as, koorzangers vóór hun toelating op het koor
een, zü het korte, maar niettemin degelüke op
leiding ontvingen. Reeds wordt er op dit gebied
(en zeker in Amsterdam) gewerkt. Maar wat
ligt hier ook nog een prachtig terrein om in
amenweking iets goeds te bereiken!
Nu zün er, behalve de vraagstukken die di
rect de kerkmuziek reken, ook nog allerhande
misverstanden, die het succes van een actie in
Daar is büvoorbeeld de groote kwestie: volks
zang of meerstemmige muziek! Wü
strulsvogel-politiek voeren,
ruiterlük erkenden, dat deze zaak voor
koren (en vooral in de groote steden!)
moeilijk en vaak veelomstreden probleem is. Het
is zelfs niet te ontkennen, dat er tengevolge
van strijd over dit punt op sommige koren
ongenoegen ontstaan is, ja dat bü velen „de
ambitie" er afgaat tengevolge daarvan! Daar
naast zün er dan ook enkele koren, die als
„liturgisch” gequalificeerd worden, en die daar
door alleen reeds eenlgermate buiten het kader
van de andere koren komen te staan.
Deze toestand is in hooge mate betreurens-
waardig. Bü lang voortduren ervan zou het
peil der kerkkoren er niet op vooruitgaan, zou
zelfs het bestaan van het echt-Nederlandsche
gebruik der vrüwllllgers-koren er door be
dreigd worden. En dan zou juist het omge
keerde bereikt zün van wat de pauselüke do
cumenten over de kerkmuziek bedoelen. Immers
opbouw en niet afbraak is de bedoeling van het
geen de Kerkelüke Overheid ons voorschreef.
Kan in dezen toestand verbetering komen?
De vraag stellen Is haar beantwoorden! Na-
tuurlük! Maar niet door losse uitlatingen van
privé personen, die hun vooringenomenheid
met een uit verband gerukte passage van één
of ander pauselljk document trachten te dek
ken. Niet door kranten- en tl^dschrift-polemie-
ken, die zoo gemakkelük in toon scherp en in
bewüsvoering te vaag worden. Neen, deze toe
stand kan alleen maar verbeterd worden, wan
neer bevoegden en terzake kundigen in direct
contact met de eerst-belanghebbenden fde zan
gers) de wüze en boven alles breede richt-lü-
nen kunnen bespreken! Immers: dAn zal .men
tot de conclusie komen, dat er geen „volkszang
of meerstemmige muziek-probleem” bestaat!
Waarlük: een probleem: volkszang of meer
stemmige muziek is een fictie. ZU sluiten el
kander niet uit en de pauselüke documenten
begeeren het een zoowel als het ander.
Maar hoe is dan de verhouding tusschen die
twee? Ligt het elgenlük niet in de bedoeling
van de z.g. .Jlturgisten" om, na invoering van
den volkszang, de meerstemmige muziek hoog
stens nog een enkel keertje toe te laten?
Voor een volledig antwoord op deze vraag
zou een uitvoerige uiteenzetting noodlg
Het moge ons echter toegestaan worden
