Het „servituut” opgeheven
DE
DOUWE EGBERTS
Missie-Zondag
■v
Naar Oostinjen
naar de West
Het drama in de
residentie
De Geer en Schouten
Kerkelijk leven
Restaurant DORRIUS
0ub -ftoU. aJPfipta6aK
ZATERDAG 22 OCTOBER 1938
VAN WEEK TOT WEEK
Ordening en landbouw
Bankbedrijf benadeeld
Electriciteitsvoor-
ziening
Vrijdag f« Tallin geparafeerd
Sabotage gestraft
0
OVERZICHT TWEEDE KAMER
Amerika
Arbeiderswenschen in
het mijnbedrijf
Handelsverdrag
Nederland-Estland
Onderzoek* intake den daad van
Greta Groen vrijwel doodgeloopen
De vijf milicien-matrozen van de
„Soerabaja” veroordeeld
De heer H. D. Louwet
voorzitter
Eerzte Kamer heeft het betreffende
ontwerp aangenomen
Vergadering van het Kon. Ned.
Landbouw-comité
PATER JOSAPHAT HULSHOF
O.F.M. T
n.
Nationale Lloyd”
failliet
PRINS EN PRINSES OP
HET LOO
Schout 15 t
Coopvaerflj
perrons
Procuratiehouder naar
gevlucht?
Vicarius van het St. Willibrordug*
college te Katwijk a.d. Rijn
nu het bege-
D.
k
AWWO
Clearingkoersen
(Van onzen parlementairen redacteur)
■n
la
h
ar
»n
en
Koersen voor stortingen op 22 October 1238
tegen verplichtingen, luidende in Relchsmar-
ken 73.66, lires 9.63.
Z. K. H. Prins Bernhard, die Donderdag en
Vrijdag heeft deelgenomen aan een Jachtpartij
op het eiland Schiermonnikoog is Vrijdagavond
om zeven uur met de douaneboot „Sinnighe
Damsté” naar Oostmahom vertrokken. Vandaar
heeft de Prins zich per auto naar het Loo be
geven.
Het Kon. Ned. Landbouw Comité heeft Vrij
dagmiddag in Hotel Wittebrug te Den Haag zijn
acht en twintigste algemeens vergadering ge
houden.
Na de overdracht van het voorzitterschap
deelde mr. dr. A. A. van RhUn, secretaris-gene-
raal van het departement van Economische
Zaken, die een gedeelte der vergadering heeft
bijgewoond, mede, dat het H. M. de Koningin
behaagd heeft den aftredenden voorzitter te
bevorderen tot commandeur in de orde van
Oranje-Nassau.
SOERABAJA 21 October (Aneta). De vijf
mllicien-matroeen, die schuldig zijn bevon
den aan de sabotage op het opleidingsschip
Hr. Ms. „Soerabaja" zijn door den krijgsraad
veroordeeld tot 14, 14. 15, 12 en 12 maanden
gevangenisstraf, met ontslag uit den krijgs
dienst en ontzetting uit het recht cm bij de
gewapende macht te dienen
n
>n
ni
et
u
rs
ot
do
la
H
■n
Ie
rs
n
a.
ot
R.
:r»
r-
W
A
N. Z. Voorburgwal b. k. tpoL Amsiarrtoss
'FLATS DU JOU* SN LA CAKTB
t-
L
M
n-
!d
n
I-
B
a
v
le
r
ft
r
r
L
r.
Ik
sn
11
W
Spr. onderscheidde drie groepen van bedrij
ven:
De tweede kamer van de rechtbank te Am
sterdam heeft Vrijdag in staat van faillisse
ment verklaard de N.V. Verzekeringsmaatschap
pij .Nationale Lloyd”, kantoor houdende Kei
zersgracht 267. Tot curator is benoemd mr. D.
Glltay Veth en tot rechter-commissaris mr. J.
Sprey.
De directeuren van deze N.V. waren de ban
kiers Wiegerinck en Muschter, die onlangs, ver
dacht van ernstige fraudes, door de justitie zijn
gearresteerd.
ig vandaag nog ver-
op werd voortgebor
een servltuut-looze
tgswet niet van noode had, voel-
verpllcht de Kamer te verklaren
lien zij hem in dezen de vrije hand niet
Het, hij zich afvroeg of er ueberhaupt iets kon
gebeuren op het gebied der invoerrechten -
dat wil zeggen op een zéér belangrijk punt in
de werkloosheldspolltiek der Regeering.
De toestand is er helaas nog niet naar om
in majeur-toon te spreken. Van de lijdelijke
opleving heeft de landbouw weinig gemerkt.
De hoogere prijzen van de producten zijn niet
aan den landbouw ten goede gekomen, daar de
regeering de toeslagen uit het landbouwcrisis-
fonds proportioneel meende te moeten vermin
deren. Deze gedragslijn is niet tegenover de in
dustrie gevolgd, aangezien contlngenteering
daar gehandhaafd is om als onderhandelings-
object te kunnen gebruiken.
Vrijdagmiddag omstreeks drie uur verscheen
Prinses Juliana met Prinses Beatrix in den
kinderwagen voor het paleis Het Loo, waar zij,
ten aanschouwe van talrijke belangstellenden,
in een zonnig hoekje op den cour Haar baby
aan het verzamelde paleispersoneel toonde. On
geveer een kwartier onderhield de Prinses zich
ongedwongen met hen.
Daarna nam jkvr. Feith den kinderwagen over
en reed met het Prinsesje via de Koningslaan
het koninklijke park in. Een vrij talrijk publiek
had het Prinsesje goed kunnen zien.
Prinses Juliana begaf zich na het afscheid op
den cour in het paleis.
De voorzitter, de heer J. Lu Nysingh, her
dacht In zijn openingsrede allereerst wijlen
dr. H. J. Lovink, oud-directeur-generaal van
den landbouw, en wijdde daarna eenlge woor
den aan de herdenking van het Regeerlngs-
jublleum van de Koningin
In de afgeloopen dagen zijn tol van per
sonen door de Haagsche politie verhoord in
verband met het drama in de Molensiootstraat,
maar het ondersoek beeft geen enkel positief
resultaat opgeleverd.
Vanzelfsprekend nam men aan, dat er In
bet huis van de familie Groen een misdrijf was
gepleegd, want anders zou men zeker niet met
een ondersoek naar den dader zijn begonnen.
Ook nu nog hoydt de politie weliswaar aan een
misdrijf vast, maar zij ontkent niet, dat er ge
gevens zijn, welke op zelfmoord wijzen, terwijl
men zelfs een ongeluk niet uitgesloten acht.
Sedert de vorige vergadering zijn de graan
prijsen op de internationale markt aanzienlijk
gedaald. Voor onzen landbouw is dat van zeer
groote beteekenis, omdat 2/3 van ons bouw
land met granen wordt beteeld.
Ook van regeeringswege werd verklaard, dat
de gang van zaken onbevredigend was en dat
voor oogst 1938 andere maatregelen zouden wor
den getroffen. Dit is Inderdaad geschiede na
dat eenlge verhoogingen der Monopoliehefflng
niet tot een behoorlijk resultaat hebben geleid,
is sedert 11 September voor rogge de denatu-
ratle wederom Ingevoerd. Spr. hoopt, dat een
gemiddelde prjjs van f 8 per 100 Kg. zal war-
den bereikt.
Met de prijsontwikkeling der producten is
het niet naar wensch gegaan. De boterprijs
beeft het peil van October 1937, toen deze voor
riet eerst na Jaren boven f 1 per 100 Kg. kwam,
niet kunnen handhaven. Al zeer spoedig trad
weder een daling In tot ongeveer f0.85, om
voorts om dat peil te blijven schommelen.
De boterpositie was dit voorjaar gunstiger,
doordat iets minder boter behoefde te worden
uitgevoerd, daar de - binnenlandsche markt meer
opnam. De exportprijs stak hierdoor gunstig af
bU dien van 1937 (circa 20 pct. hooger).
De kaasuitvoer nam zoowel naar gewicht als
naar de waarde toe, die van melkproducten
vertoonde echter een gevoellgen achteruitgang.
Wat de vooruitzichten voor onzen export van
landbouwproducten naar Engeland echter be
treft, lijken die niet gunstig, nu dit land steeds
meer In een toestond van depressie dreigt te
verzinken en de scherpe concurrentie het prijs
peil drukt.
Sedert eenlgen tijd is het vefschll tusschen
de Nederlandsche en Deensche botemoteering
te onzen nadeele weer aanzienlijk vergroot. Met
Duitschland is de handel geheel aan banden
gelegd en de blijvende betalingsmoeilijkheden
oefenen voor en na een belemmerenden invloed
uit.
Ook in andere belangrijke afzetgebieden van
onze zuivel, met name België en Frankrijk,
Hjkt de toestand niet rooskleurig.
De opnieuw toegestane invoer van Deensch
vleesch begint ons hoe langer hoe meer in den
weg te zitten.
Om de positie van den landbouw te hand
haven is noodlg: grootere eenheid van onzen
boerenstand.
Dr. J. Oortwijn Botjes te Oostwold (Oldambt)
hield vervolgens een Inleiding over: „Enkele
grepen uit het rapport „Ordening en land
bouw” van het Kon. Ned. Landbouw-comité.”
De Eerste Kamer heeft Vrijdagmiddag met
32—5 stemmen aangenomen het wetsontwerp in
zake de electrlciteltsvoorzienlng.
Tegen stemden de heeren Bruineman, Blom-
Jous en Schoenmaker (allen RKSP), van Citters
(AR) en de voorzitter (CH).
De algemeene vergadering heeft Vrijdagmid
dag by acclamatie tot voorzitter van het comité
benoemd den heer H. D. Louwes, voorzitter van
de Oronlngsche Maatschappij voor Landbouw,
oud-lld der Tweede Kamer.
De heer Louwes volgt den heer J. L. Njjsingh
als voorzitter op.
Van de directies der Staats- en particuliere
mijnen ontvingen de mijnwerkersbonden, <üe in
de Contact-commlssle voor het mijnbedrijf ver
tegenwoordigd zijn, de Kath. Mijnwerkersbond,
de Algemeen Ned. (socialistische) en de Protest.
Christelijke Mijnwerkersbond onderstaand schrij
ven:
Met betrekking tot de brieven van den R. K.
Mijnwerkersbond van 29 Aug. en van den Ned.
Mijnwerkersbond van 2 ei 26 September be
richten wjj, dat wij ook bij nadere overweging
geen aanleiding hebben kunnen vinden, wijziging
te brengen in ons standpunt to.v. het vraag
stuk van den arbeidsduur in het algemeen, de
verkorting van den arbeidstijd der contlnu-
arbeiders en de verlenging van den duur der
loonovereenkomst tot één Jaar, sooals het stand
punt door ons werd uiteengezet ter vergadering
van de Contact-commlssle op 26 Augustus JX
Uitstel, uitstel, zong de linkerzijde in alle toon
aarden. De heer v. d. TEMPEL (SBAF.) had
van de Regeering verwacht, dat zij zélf met een
voorstel tot uitstel van de beslissing zou komen.
De heer JOEKES (VB.) probeerde het amen-
dement-De Geer naar de afdeelingen te verwij
zen, dat hield óók weer eenlgen tijd op. Hij
kreeg zijn sin niet. De Kamer vond, dat, al had
zij gisteren niet de beschikking over den tekst
van dit amendement, de materieele inhoud er
van de opheffing van het „servituut” op de
Tariefmachtigingswet wel zóózeer onderwerp
van de besprekingen had uitgemaakt, dat zjj
aan een schriftelijke behandeling geen behoefte
meer had.
Met 47 tegen 36 stemmen werd het voorstel
van den heer Joekes verworpen.
Toen de spanning om de wijziging van de
Tariefmachtigingswet eindelijk week, werkte de
Kamer in een rustig tempo haar agenda verder
af. Voor de tweede maal deze week kreeg zij te
oordeelen over de figuur van een interpretatle-
achteraf eener wetsbepaling, die, ditmaal door
den gewonen rechter, tot in hoogste Instantie
was uitgelegd In strijd met de bedoelingen van
den-wetgever. Ditmaal gold het een heffing door
de Crisls-Zuivelwet op spijsvetten gelegd. De
rechterlijke macht had in de bepalingen van de
wet gelezen, dat alleen verpakte spijsvetten aan
deze heffing waren onderworpen en dientenge
volge werden enkele vorderingen van groote
fabrikanten, die alleen ónverpakte spijsvetten
hadden gebruikt, tot terugbetaling van de vol
dane heffingen, toegewezen. Zou daar niets aan
worden gedaan, dan stond de minister voor de
consequentie, dat hij vijf-mlllioen uit het Land-
bouwjcrisisfonds moest terugbetalen, meeren-
deels aan groot-bedrijven, die deze vijf millioen
reeds lang op den consument hadden verhaald.
De consument zou de heffing dus tweemaal moe
ten opbrengen.
Het was geen fraaie figuur, dat gaf ook deae
minister graag toe; bet Is in zekeren zin een
aantasting van de rechtszekerheid. En met den
steun, hem gegeven door den heer DE MAR
CHANT ET D'ANSEMBOURG (N3B.), die
hierin een toenadering van het Nederlandsche
recht tot het nationaal-socialistlsche meende te
onderkennen, verklaarde de heer STEEN-
BERGHE zich heelemaal niet ingenomen. Slechts
noode, ter bescherming van de kleine luiden,
zooals de heer POSTHUMA (CJ3.U.) het uit
drukte, heeft hij deze wet Ingediend. En on
danks de bezwaren, oa. door de heeren VAN
DIJKEN (ARJ en KORTENHÓRST (RJC),
die het voor de blscult-fabrlkanten opnam, te
gen het ontwerp ingébracht, haalde het met
glans een meerderheid van 45 tegen 18.
Een groot aantal hamerstukjes deden de deur
dicht.... tot 8 November. Dan begint de groote
trek tot Kerstmis.
WIJ mogen bekend veronderstellen op welke
gronden wordt aangenomen, dat Greta Groen
vermoord Is. De familie van het meisje houdt
vast, aan deae meenlng en de oudere zuster I
van Greta verklaarde, toen zij den dood van I
haar zusje vernam, „dat het haar niets ver- I
wonderde.” Verwonderde het haar niet, omdat
Greta tweemaal hinderlijk gevolgd was door
een man?
Of had Greta sterke aanvallen van melan
cholie. waaruit zelfmoord zou kunnen volgen? 1
Van dit laatste is evenwel niets gebleken tij
dens het leven van het meisje. Er is geen enkel
motief voor zelfmoord aanwezig in dit mysterie
dat om opheldering roept.
Dan blijft nog over de hypothese van het
ongeluk. Greta Groen zou van de trap zijn ge-
deelt. De Kamer kan snel een tariefwet aan
nemen, verzekerde de heer v. d. TEMPEL
o och de minister repliceerde, dat de handel
altijd sneller Is, dan de snelste Kamer. Maar
kunt ge dan niet navorderen, vroeg de heer
SCHOUTEN (A. R.) gisteren reeds en vandaag
kwam hij daar bij herhaling op terug. Neen,
antwoordde zijn partijgenoot DE WILDE van
ce ministerstafel, dat is veel te omslachtig, dat
schept veel te groote moeilijkheden zoowel
voor de administratie als voor het bedrijfs
leven. Werkelijk; het meest eenvoudige en
meest economische middel om ongewenschten
vóórlnvoer bij wijziging van de tariefwet te
voorkomen 13 het gebruik maken van de to-
riefmachtlglngswet. Met andere middelen gaat
het óók, maar vraag niet hoe Als ge aldus
de zeer duidelijke beeldspraak van minister de
Wilde van het Binnenhof naar het Puiten
bof wilt, kunt ge over den Vijverberg gaan en
door de Hofstraat, ge kunt zelfs over het dak
van den Raad van State klimmen, dat alles
leidt óók tot het doel, maar vraagt ge naai
den meest eenvoudigen weg, dan vindt ge^xlat
die door de Stadhouderspoort voert een paar
passen en ge zijt, waar ge wilt jjseien.
Minister Steenberghe
aer. Toen er maar ste^d
duurd, dat de
tariefmachtli
de hij
dat
Bij een door een de» leden van de hoofd
directie dezer dagen Ingestelde boekencontróle
zou gebleken zijn, dat de procuratiehouder zich
aan diverse malversaties had schuldig gemaakt,
waardoor de bank voor een belangrijk bedrag
werd benadeeld.
Intusschen is uit het onderzoek gebleken.dat
N. waarschijnlijk Woensdag uit een der Euro-
peesche havens is vertrokken naar New York.
De commissaris van politie te Maastricht stelde
zich bereids in verbinding met de autoriteiten
in verschillende landen, teneinde de aanhou
ding van N. te bewerkstelligen.
Het onderzoek wordt intusschen met kracht
voortgezet. Hoe groot het bedrag der geleden
schade is, valt bij benadering nog niet te zeg
gen.
Bij de politie te Maastricht Is Donderdag
middag door de directie van het hoofdkantoor
der Nederlandsche Middenstandsbank te Am-
sterdam aangifte gedaan, dat de procuratiehou
der van het bijkantoor te Maastricht, P. N„
oud 31 Jaar, zich had schuldig gemaakt aan
valschheld in geschrifte, c.q. verduistering in
dienstbetrekking, terwijl voorts Is medegedeeld,
dat N. vermoedelijk voortvluchtig Is.
Een merkwaardig^ tegenstelling ontwikkelde
zich In den loop der debatten tusschen de hee
ren De Geer en Schouten, leiders respectievelijk
van de Christelijk-Historlsche en de Anti-Revo-
lutionnalre fractie.
De heer DE GEER, die zélf óók eenmaal als
minister van Financiën een tariefwetsherziening
doorvoerde, toonde zich bereid de Regeering
loyaal de gevraagde opheffing van het „servi
tuut” te verleenen. Loyaal en vooral duidelijk.
De uitspraak van de Kamer mocht aan geen
twijfel onderhevig zijn. Daarom had hij een
amendement op het voorstel van de Regeering
ingediend, waardoor in art. 1 der Tariefmach
tigingswet zélf zou worden uitgedrukt, dat de
maatregelen, krachtens deze wet door de Regee
ring te nemen mochten strekken „hetzij tot ver
meerdering of vermindering van de inkomsten
van het Rijk, hetzij tot matige bescherming van
bepaalde Nederlandsche bedrijven.” Dus geen
.servituut” meer, in welken vorm dan ook; in de
wet self zou staan, waarvoor zij al dan niet
mocht worden gebruikt.
De heer SCHOUTEN daarentegen wilde de
gevraagde opheffing heelemaal niet verleenen.
Gebruikt de regeering de bevoegdheid van de
Tariefmachtigingswet tot bij K.B. afkondigen
van beschermende rechten, dan staat de Kamer,
wanneer zjj achteraf over deze rechten moet
oordeelen, niet meer gehéél vrij. Dan kan zij
slechts moeilijk die tarieven afwimpelen, want
het bedrijfsleven is er dan eenmaal aan gewend.
Als u er zoo over denkt, repliceerde de heer
De Geer, dan had u de Tariefmachtigingswet
zélf nooit mogen aannemen, want uw bezwaar
geldt niet alleen voor d i t gebruik van deze wet,
maar voor ieder. De heer De Geer achtte zich
bovendien heelemaal niet in zijn vrijheid beknot,
wanneer de tarief-wijziging reeds te voren bij
Koninklijk Besluit geldig zou zijn verklaard. Zou
hij het met de wijziging van de Tariefwet in
zijn geheel of ten deele niet eens zijn, zonder
pardon zou hij ze afstemmen. En dat sou de
linkerzijde óók, verzekerde de heer v. d. Tempel
(SDAM.
Nóch deze argumenten echter, nóch de ver
zekering van de Regeering, dat het niet anders
ging, dat een belangrijk onderdeel van haar
werkloosheidspolitiek ernstig zou worden geremd,
misschien zelfs onmogelijk te verwezenlijken zou
blijken, mochten den heer Schouten bewegen
zijn oordeel te herzien. HU bleef op zijn puur
formalistisch standpunt staan: geen tittel, geen
Jota mocht er zelfs van den schijn der vrijheid
van de Staten-Generaal af!
Aan die houding hoofdzakelijk viel het toe te
schrijven, dat de Regeering tenslotte de ge
vraagde opheffing van het „servituut” door mid
del van het amendement-De Geer slechts met
een zóó kleine meerderheid van 44 tegen 41
stammen verkreeg.
Jongens, dat ging opporbostl Vooral ah do zeeman zijn
pijp stopte met geurige Oud-Hollandsche tabak. Verschaf
U wolken van genot met dezelfde geurige melange van
DEN HAAG, 21 October 1938.
Lang zal deze Regeering het Fransche ge
zegde heugen: Ne dis pas: fontaine, je ne
bolral pas de ton eau! Vier Jaren geleden
heeft de toenmalige minister van Financiën,
mr. Oud, verklaard, dat de Regeering nooit
zou drinken uit de bron der bevoegdheden,
baar bij de Tariefmachtigingswet verleend om
een eventueel opkomenden dorst naar een be
schermend tarief te lesscheu Slechts met de
grootste moeite en maar net op het kantje
heeft zij deze belofte van minister Oud, dit
-ervituut”, zooals minister de Wilde het gis
teren, deze „appendix”, sooals de heer De Geer
het vandaag noemde, deze belemmering op
haren weg kwijt kunnen raken.
Zij had de bevoegdheden van de Tarief
machtigingswet beslist noodlg om haar wijzi
ging vsn het tarief in beschermenden zin
voor te bereiden. Het eenlge mddel immers om
te voorkomen, dat zoodra de plannen der Re
geering tot tariefsverhooging bekend worden,
een overmatige vóórlnvoer plaats heeft is;
het tegelijk met de indiening der tariefwets-
wljziging, afkondigen van de nieuwe tarieven
bij Koninklijk Besluit krachtens de Tarief
machtigingswet. Reeds gisteren wees minister
STEENBERGHE er op, dat alle andere, uit
de Kamer aanbevolen middelen ernstige admi
nistratieve bezwaren ontmoeten. De Regeering
kan den Invoer van de goederen, waarop een
tariefsverhooging owrdt voorgesteld contingen-
teeren, doch In de eerste plaats is zij in het
gebruik van dit middel niet geheel vrij, daar
in verschillende handelsverdragen bepalingen
nopens de contlngenteering vastliggen; vervol
gens eischt het gebruik maken van dit middel
een zéér grooten leglslatleven omslag, daar de
contlngenteering van alléén de voornaamste
producten zeker honderd desbetreffende be
sluiten en dus achteraf even zooveel bekrach-
tlgingswetten vergt en ten slotte ondervind’,
niet het bedrijfsleven, dat van de .tarlef-ver-
hooging zal profiteeren, de cadeelen van deze
oontingenteeringen. doch de handel, die in de
voordeelen van een beschermend tarief niet
le. de beschutte bedrijven, als bouwbedrij
ven en bakkersbedrijven enz.;
2e. de half-beschutte bedrijven, waartoe de
groot-industrle behoort;
3e. de groep van geen beschutting genie
tende boeren- en landarbeiders.
De wanverhouding, welke er thans bestaat
tusschen de beloonlng van den arbeid In den
landbouw en in verschillende beschutte bedrij
ven, zou nog veel erger zijn als de landbouw
volledig onbeschermd was gebleven.
Vrijdag is te Katwijk aan den Rijn.in den
ouderdom van 57 Jaar overleden de zeereerw. pa
ter Josaphat Hulshof OTti, vicarius van het
missiecollege St. Willibrordus aldaar.
De overledene werd geboren in 1891 te
Lichtenvoorde. Hij maakte zijn voorbereidende
studies te Venray, trad in de orde in 1906 in
Alverna en werd te Weert priester gewijd in
1913.
Pater Hulshof is langen tijd werkzaam ge
weest in de mijnstreek en was meermalen gar
diaan van verschillende kloosters.
De plechtige Metten zijn Zondagavond 7 uur;
de Lauden Maandag half 10, waarna de plechtige
Requiemmis. Daarna is de begrafenis op het
kloosterkerkhof van het Missiecollege te Katwijk
aan den Rijn.
Naar het Estlandsch Telegraaf Agentschap
meldt is Vrijdag te Tallin een handelsverdrag
tusschen Estland en Nederland geparafeerd. o
In een spannende zitting heeft de Kamei
over de opheffing van het servituut” beslist
Reeds het uiterlijke beeld van de vergode
ring getuigt op zulke momenten van spanning.
De tribunes, vooral die, waar senatoren, oud-
minlsters en hooge ambtenaren den gang der
parlementaire debatten plegen te volgen, zijn
druk bezet De fractieleiders spreken en dicht
om hen ot om de mlnsterstafel heen staan,
zitten of leunen zeker vijftig, zestig van de
talrijk aanwezige leden, die met meer dan ge
wone aandacht het gesprokene beluisteren. De
voorzitter ran den ministerraad, dr. Colijn. had
ditmaal bovendien de heeren Steenberghe er
de Wilde vergezeld.
vallen en zoo ongelukkig terecht zijn gekomen,
dat de dood zou zijn Ingetreden. Maar op welke
wijze is dan de deksel onder de deur naar den
zolder gezet, zoodat deze niet kon worden ge
opend en niet open kon vallen en waarom had
zij een beddelaken om haar hals? Waarom ook
heerschte er wanorde in de woning, welke
steeds keurig is opgeruimd?
De politie heeft vanzelfsprekend haar onder
zoek nog niet gestaakt, maar toch is de tijd
aangebroken, waarop men geen nieuwe paden
meer kan betreden, waarop alle draden tot het
einde toe zijn nagezochtzonder positieve
resultaten. Want men kan niet eens met zeker
heid zeggen hoe de verstikking, geconstateerd
door den politiedeskundige Dr. Rochat, is in
getreden.
De kans bestaat natuurlijk, dat nog nieu
we aanwijzingen bij de politie binnen
komen. Zooals de zaken nu staan, is het
onderzoek in deze zaak vrijwel doodge
loopen.
«omber geschonden en wanneer wjj op den
"“tie-Zondag worden uitgenoodlgd, onze be-
“hgstelling en onzen steun te geven aan het
der geloofsverkondigers in de verre lan
den, dan is het nuttig, het vraagstuk der mls-
*ionneering ook eens te bezien In verband met
waagstuk van den zoogenaamden techni-
«eben voortultgang. dien de heele wereld aan
het vernuft der Europeesche uitvinders en
pioniers heeft te danken.
De propaganda van het geestelijke bleef bij
de propaganda ran het stoffelijke ver ten ach
ter, ze werd bovendien verdrongen door de
materialistische propaganda, die een wereld
opvatting verspreidt, waardoor het geestelijke
geluk vereenzelvigd woedt met de atedlHIhe
welvaart. Sneller dan de godsdienst verbreidde
tich en verbreidt zich nog heden het
communisme in zijn verschillende vormen. De
Ideale leer, die onthechting aan het aardsche,
zuivere broederliefde, overwinning van den
rassenhaat predikt, blijft ten achter. Waardoor?
Omdat de belijders dezer leer onvoldoende over
tuigd zijn in de practUk althans van de
waarde, die gebed en offer hebben voor het
geluk onzer broeders. Hier moet de oorzaak
liggen en de Mssie-Zondag biedt een passende
gelegenheid aan lederen geloovige afzonderlijk,
om zich de vraag te stellen, in hoeverre hij zich
van zijn eigen verantwoordelijkheid ten dezen
bewust is.
gg de verovering van Abessinië door de Ita-
ifr.nsche troepen zijn er in Europeesche bladen
mrhaaldeHjk spotprenten verschenen, die een
(dien>satyrische voorstelling gaven van de
„jjae, waarop de blanke Westerlingen door mid
del van hun bommen en granaten hun bescha-
rln< verspreidden onder de zoogenaamde „wil-
dm". Het waren zoo Inetmteerden deze pren-
ten zeker de officieele cultuurdragers, die
Vt-h bet meest ah wildemannen gedroegen. ZIJ
H^hten door hun bombardementen de Euro-
peeache cultuur leeljjk in discrediet. Hun parool,
det st) de voordeelen van de christelijke be-
^hsvlng wenschten op te leggen aan arme,
weerlooae negers, die door wreedaardige stam
hoofden werden onderdrukt en uitgebuit, klonk
inderdaad wel buitengewoon schri
leid werd door het ronken van vl
en bet ontploffen van brandbommen. Dit parool,
op deze wijze uitgebracht, was Weinig in over
eenstemming met de stem van de internationale
gerechtizbeid. Als de beschaving komen moet
door middel van de gasverstikking, dan kan deze
beschaving met haar vaste waschtafels, haar
stofzuigers, haar radiotoestellen en haar hy-
giinlsch-bereide limonade maar beter wegblij
ven! Zoo dacht menigeen hierover en het zou
ons waarlijk moeite kosten, te beweren, dat wij
hier anders over denken, al zien wij wei In, dat
bet vraagstuk der kolonisatie Ingewikkelder is
dsn een leuke spotprent het kan voorstellen.
Zeker heeft de Italiaanse he veroveringsoorlog in
Afrika geen goed gedaan aan het prestige van
de Westersche beschaving, die wij. Westerlingen,
trouwens in sterke mate oversclmtten.
De verhouding tusschen de volkeren van de
gebeele wereld is zich in onze eeuw aantienljjk
aan bet wijzigen. De verkeen- en vervoermid
delen maken het mogelijk, dat menschen en
producten van de verst afgelegen landen binnen
seer korten tijd verplaatst worden, ons eigen
Oost-Indlë is door de aviatiek vlakbij gebracht.
Denken Wij terug aan den tijd, waarin de Hol
landers den weg naar de Oost zochten en von
den, dan is het, alsof onze geest een andere
wereld binnentreedt, die voor ons voor altijd ge
sloten la. Welk een mogelijkheden zijn sedert
dien geschapen, welk een moeilijkheden over
wonnen!
Vit die vroegere wereld, waarin nog eilanden
te ontdekken wafen, klinkt ons als een oude
legende de faam tegemoet van de missionaris
sen, die de ontdekkingsreizigers vergezelden en
die bet kruis predikten aan de „uiteinden’ dei
aarde. Onze hedendaagsche aarde heeft geen
uiteinden meer. Het filmjournaal toont ons ach
tereenvolgens een straat met moderne flatwo
ningen in Rk> de Janeiro, een goedgeplaveide
buitenwijk in Tokio met een geasfalteerden
hoofdweg, die auto’s naar de binnenstad voert
een farm in Australië, waar de schapenscheer
ders hetzelfde soort broeken en overhemden
dragen als de textielarbeiders in Engeland. Uit
tan abottoir in Chicago gaan da werklieden
huiswaarts, gekleed in nette colbertjes, met
loedgestropte dassen, passende deukhoedjes en
gepoetste schoenen. De zon schijnt over eer.
woestijnweg in Texas en daar komt een autobus
aanrijden, die benzine inneemt aan een tank
precies zooals er tusschen Amsterdam en
Utrecht staan. Door Turkestan rijdt een snel
trein naar Siberië, in Bagdad ia een vlieghaven
en de binnenstad van Jeruzalem wordt bewtoakt
met mitrailleurs. Wanneer wjj vandaag over
Hebron hooren gewagen, dan is het om te ver
nemen, dat de Arabieren daar den verkeersweg
hebben gebarricadeerd en de fantastische Nla-
fara-waterval is heg eindpunt van touringcar-
excursies, speciaal voor huwelijksrelzigers.
Leest, met deze filmbeelden voor oogen, nog
eens de oude reisverhsüen, niet eens de heel
oude, maar de mooiste uit de romantische
school van de vorige eeuw, zooals 3-e Voyage
en Amérique”, van Chateaubriand, „Voyage en
Orient an Théophile Gautiér, de wereldreis
’an Adelbert van Chamlsso, de zeereis van
Oarwin, de reis door Thibet van pater Hue, om
Hechts enkele van de meest meesleepende te
Doemen, dan ontwaart men een even groote
tegenstelling als tusschen een mlddeleeuwschen
ridderburcht en een Amerlkaansche flatwoning.
Het „aanschijn der wereld” is veranderd.
HHe dit waarneemt, denkt onwillekeurig aan
het oude gebed: „Zend uwen Geest uit en wij
rullen herschapen worden, en G Ij zult het aan
schijn der aarde veranderen".
Een verandering van het aanschijn der aarde
heeft zich voltrokken, maar zijn wij .herscha
pen”? Was het de Geest Gods, die dit aanschijn
reranderde? Wat het niet de baatzuchtige
■ercantiele geest van den mensch? In Cairo
*n in Hammerfest, in Auburn en in Wladiwo-
Hock hangen reclameborden, die een tandpasta.
**n eoort benzine, en hoofdpljn-tabletten aan
hevelen, ongetwijfeld bruikbare dingen, die
hun ontstaan danken aan de edele Godsgave
ven het menschelijke vernuft, maar het feit,
dat overal dezelfde autobanden en dezelfde
,laPPe boordjes aanbevolen worden, is een ty-
^“nh zinnebeeld van de wijze, waarop de Wes-
tersche cultuur de wereld beheerscht. Men kan
h*" tevreden mee zijn, maar wie de onbevre
digdheid over de vooruitgegane beschaving bij
de Westerlingen-zelf beluistert, komt al spoe
dig tot de pijnlijke gevolgtrekking, dat deze
feüHormeerde wereldcultuur hongert van een
ellendig gemis %an werkelijken geest.
Jk vaar naar Ornner niet om schatten daar
*e halen!” laat pater Polrters in een vurig
’‘elegebed den heiligen Franciscus Xaverius uit-
roePen. Geen anderen schat begeert de mlsslo-
h"18 dan den schat van de ziel.
w*t hebben de Westersche cultuurdragers
met de ziel van hunnen broeder gedaan? Kan
hun geweten daar een ander antwoord op ge-
’en dan de Caïnsvraag: .Ren ik dan de be-
van mijn broeder?”
Door de wet der naastenliefde zijn wi) de
“’«kers van onzen broeder geworden. Deze
“•tuurwet van de geestelijke zwaartekracht is
