n
ONS BLAD
Kanongebulder klinkt door
tot in Hankau
lliii
Het nieuws
van
s
Maatregelen te
Jeruzalem
Botsingen in het
Roethenen-gebied
Familiedrama te
Eenrum
Vliegramp in
Australië
1
w
f
heden
DE STAAT VAN BELEG
AFGEKONDIGD
EEN VERKLARING VAN
KARD. INNITZER
DE BAROMETER
5<
HAAGSCHE RAAD VOOR
LEIDERDORP
TAC K s
1
B.'
DINSDAG 25 OCTOBER 1938
2
De
Ook Westland adresseert
en
Anti-semitisme te
•Zoppott
Drie vliegrampen in
enkele dagen
Met de organisatie van het
burgerlijk bestuur wordt
begonnen
Positie der Japanners
bij Kanton
DE „TIMES" WEER IN BESLAG
GENOMEN
Achttien dooden, waaronder
oud-miniater
Vliegtuigen voor de
Kon. Marine
met scheermes ernstig
gewond
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
Sudeten-Heimat bund
royeert Kard. Innitzer
Het Britsche kabinet
bespreekt den toestand
te
lde
jen
ar
m-
om
ren
aer,
op
rek
ap,
no-
ten
pel
oor
zag
ng,
jen
ien
aet
Arabieren ter dood gebracht
„ik wijs het verwijt af, dat ik my
opzettelijk tegen Hitler
het volk kant"
Zeven- a achthonderd Hongaarache
terroristen zouden zyn gedood
VEREENIGÖE KATHOLIEKE PERS
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 21
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bodraagl 20 c< P-
regel; Ingezonden Mededeollngen 40 cl. o. f.
Bil CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl| abort
nament wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt.
geruchten over een aftreden
van Tsjang fCai Sjek worden
tegengesproken
Oude man
GRACIETTA
Joh. Lauwers - Opticien
Op voorstel van B. en W. zal adres
worden gezonden aan de
regeering
Se. Ik heb nooit nagelaten de htotWtociM be-
ONS KLEIN PRINSESJE BEATRIX IN DE BOX
ijk
Wh»
lk-
belde
l
van
761.1
6
si
el
lil
i
I
Naar uit Londen wordt gemeld, heeft de
Amerlkaansche ambassadeur, Kennedy, op het
ministerie van de Dominions een bezoek aan
MacDonald gebracht. Ofschoon geen officieele
verklaring is gepubliceerd, wordt in tal van
kringen aangenomen, dat het doel van X bezoek
was den toestand in Palestina te bespreken.
waarheid is in de geruchten, dat maar-
schalk Tsjang Kal Sjek af «m treden.
LONDEN, 24 Oct. De „Daily Herald” meldt
uit Praag, dat bij geheime vechtpartijen,
welke zich in de laatste paar dagen hebben
voorgedaan in Roethenië, de Oostelijk^ pro
vincie van Tsjecho-Slowaküe, tusschen 700
en 800 Hongaarsche terroristen gedood zijn.
Kardinaal Innitzer richtte een boodschap
tot de Weensche katholieken.
nota, die de Hongaarsche gezant aan Chval-
kovskf heeft overhandigd.
Naar uit Boedapest wordt gemeld, sou de in
houd der Hongaarsche nota pas in den avond
worden gepubliceerd. Indien het Tsjecho-Slo-
waaksche antwoord niet bevredigend zou sijn.
zou Hongarije onmiddellijk de büeenroeplng vra
gen der onderteekenaars van de overeenkomst
van München.
lijk
ft:
en
er.
en
SLAOLIL
MO”STERD
EN AXIJN
Stand op Dinsdag uur vjm.:
Vorige stand; 7«A
itie
net
te
te
il
I-
T
n
rs
le
ste
ul-
n-
>n
an
cr
ude
tien
ierl
tel-
9
en
>la,
ers
log
Br
ibe
ïh-
ftU
le
en
?n.
en
lek
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Vanochtend aijn drie Arabische terroristen,
die hebben deelgenomen aan den slag bij Ra
msla op 1 October JJ.. met den strop ter dood
gebracht.
Twee Britsche soldaten wérden in een gevecht
gewond.
De autoriteiten hebben besloten, X verbod, zich
X nachts in JeYuzalem op straat te bevinden, te
handhaven. Voor de oude stad gaat dit in
X avonds te 19 uur, buiten de muren te 23 uur.
Tijdens gevechten tusschen Arabische op
standelingen en Britsche militairen zijn vandaag
twee Arabieren gedood en vier gewond. De op
standelingen hebben een brug op den weg naar
Jericho opgeblazen.
LONDEN, 24 Oct. (Reuter). Enkele uren na
den terugkeer van Chamberlain van Chequers
heeft de minister-president in Downingstreet
een bespreking van ministers geleid.
Van de andere aanwezige leden van het
kabinet worden' genoemd Hoare, Insklp. Mac
Donald, Elliot en Zetland. Cadogan heeft zich
ook naar Downingstreet begeven.
Aangezien MacDonald vergezeld was van
twee ambtenaren van het ministerie van
Koloniën is 'het waarschijnlijk, dat ge
sproken is over de Palestijnsche kwestie.
De voorzitter van den „Bond WesUand”, de
heer 3. Barendse, de voorzitter van den Bond
van bloemenveilingen in het West land, de heer
P. Vis. en de burgemeester van Naaldwijk,
mede namens zün ambtgenooten van de andere
Westlandsche gemeenten, hebben een adres ge
richt tot den minister van Waterstaat, waarin
zij dringend verzoeken voor de plaatsbepaling
van een centrale luchthaven ..Holland" aan
Leiderdorp de voorkeur te geven.
Het Hongaarsche antwoord op de Tsjecho-
Blowaaksche tegenvoorstellen Is gisterenavond
te Praag ontvangen. Vanochtend heeft de Hon
gaarsche gezant een bezoek aan minister Chval-
kovskl gebracht. Men gelooft, dat de onderhan-
delfngen nog eenigen tijd langs dlplomatleken
weg zullen worden voortgezet. De meening is.
dat de Slowaaksche en Roetheensche onder
handelaars moeilijk verdere concessies kunnen
doen.
Ter vervanging van verouderd materieel heeft
het departement van Marine een serie nieuwe
lesvliegtuigen van het type Fokker S be
steld.
Na de bezetting van de oude stadswijken
van Jeruzalem hebben de Britsche autori
teiten de organisatie van het burgerlijk
bestuur ter hand genomen, door het uit
reiken van identiteitskaarten. Detachemen
ten militairen hebben de hoogten, welke de
stad beheerschen, bezet.
De Japansche keizer heeft in een vanmiddag
gepubliceerde boodschap aan leger en vloo:
uitdrukking gegeven aan zijn innige dankbaar
heid over de snelle bezetting van het gebied
van Kanton, na een nauwkeurige voorbereiding
en een stoutmoedige actie van leger en vloot,
die daarbij krachtig hebben samengewerkt.
Volgens deze keizerlijke boodschap levert de
snelle bezetting van het gebied van Kanton
door de Japanners een groote bijdrage tot de
verdere gunstige ontwikkeling van den mili
tairen toestand in China.
langrijkheid te waardeeren van het uur, toen
mijn geboorteland (het Sudeten-Dultsche ge
bied) tot het groote Dultsche vaderland terug-
"keerde. Tezamen met andere Dultsche kardi
nalen heb Ik den Führer den dank van de gan
ache Ostmark uitgesproken en de klokken laten
luiden. Ik wijs het beleedlgend verwijt af, dat
ik mij opzettelijk kant tegen Hitler en het volk.
Het is langzamerhand gewoonte geworden,
dat na ieder belangrijk Jgpansch succes
weer geruchten opdoemen, kennelijk uK
Japansche bron afkomstig, dat maarschalk
Tsjang Kai Sjek sul aftreden. De wensch
blijkt ook hier de vader der gedachte te
sjjn. Ook de jongste berichten over Tsjangs
aftreden worden weer tegengesproken. De
Chineesche ambassadeur te Londen, Kwo
Tal Tsjl, heeft nJ. in een interview met
Reuter verklaard, dat er geen grond van
Het Chineesche persbureau bericht, dat acht
duizend Chineesche vluchtelingen uit Hankau,
Woetsjang en Hanjang in den Jangtse zijn
verdronken, doordat de Japanners de passa
giersschepen, waarop deze menschen een toe
vlucht hadden gezocht, tot zinken hebben ge
bracht
DIENSTAANBIEDINGEN, Gevraagd o« Aan-
gebodon, geplaatst onder do Onroooor-
rubrlek 10 cl. per rwgcl.
Nadat reeds een vijftal toestellen van deze
serie werd afgeleverd, zijn thans wederom vijf
van deze lesvliegtuigen door de marinecom-
missle, onder leiding van overste J. N. Kramer,
overgenomen.
Ir. P. J. Vos vertegenwoordigde de Fokker
fabriek. De fabrieksvlieger Leegstra heeft de
vliegtuigen gedemonstreerd en de off icier-vlie
ger eerste klasse, D. J. R. Beugeling heeft ae
ingevlogen.
Havas meldt uit Jeruzalem, dat het oude
stadsdeel van Jeruzalem thans bezet Is. Er
moet echter op worden gewezen, dat de over
heid de voor de Mohammedanen heilige plaat
sen buiten de operatiezone heeft gehouden.
Van hun kant hebben de Mohammedaanschc
godsdienstige leiders, overeenkomstig hun be
loften, door de opstandelingen die er een toe
vlucht hadden gezocht, het heilig karakter van
UT heilige plaatsen doen eerbiedigen.
Volgens een Reuterbericht uit Tokio hebben
de Japanners Hwangpi, op 20 K.M. ten Noor
den van Hankau. bezet. De Japansche marine
heeft Janglo bereikt, dat op 18 K.M beneden
strooms van Hankau is geiegen. De linker
vleugel der Japansche troepen doet thans
hevige aanvallen 'op Kotientsjen, op 35 K.M.
ten Oosten van Woesjang, een plaats, welke op
haar beurt weer op 16 K.M. van Hankau is
gelegen
Inmiddels wm ook het parket uit Groningen
gewaarschuwd, dat een onderzoek ter plaatse
instelde. Nadat moeder en dochter op het ge
meentehuis van Eenrum een verhoor was afge
nomen, is de dochter aangehouden en naar
Groningen overgebracht. Zij wordt ter beschik
king van den officier van Justitie gesteld.
Een der schepen werd bjj Slang, 35 K.M
stroomopwaarts van Hankau in den grond ge
boord. De beide andere bij Tsjang Lin Tsjl op
da grens van Hoenan en Hoepeh.
Niettegenstaande het regenachtige weer heb
ben Japansche vliegtuigen opnieuw Woetsjang
en Hankau gebombardeerd. De stad Hankau
is voor meer dan de helft verlaten.
Hierover ontstond Maandagochtend ruzie
tusschen den man en de beide vrouwen. De
dochter greep een scheermes en bracht
haar vader zes verwondingen aan hoofd en
arm toe waarop de oude man in elkaar
zakte. De buren, die op het gegil kwamen
toeloopen, waarschuwden direct den veld
wachter en een geneesheer. Dokter Posthu
mus was spoedig ter plaatse. Nadat het
slachtoffer de eerste hulp was verleend, is
hjj naar het Diakonessenhuls te Groningen
overgebracht. Zijn toestand is ernstig, doch
niet levensgevaarlijk.
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4530 en 42»
DEN HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN Koapoortswag 94, Telefoon 412
SCHAGEN. Molenstraat 52. Telefoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar f2.— per kwartaal ot
15 cents per .week, voor bulten Alkmaar
2.50 per kwartaal of 20 cents per week.
Ultg N. V. Drukk. Do Spaarnostad - Haarlem.
Tenslotte verklaar ik, dat ik thans, zooals.
steeds. op het standpunt sta, dat een katholiek
sijn plichten jegens den staat moet nakomen,
overeenkomstig zijn geweten, doch dat de bls-
schop ten allen tijde zün gewetensplicht, de
rechten van God en de kerk te zullen verdedi
gen, hetgeen hü gezworen heeft, moet vervullen.
BERLIJN, 34 Oct. (Havas) De „TJm«”
vandaag weer in beslag genomen, vermoeffell.
wegens de verslagen over het spionnageproces
te New York.
Familiedrama te Eenrum.
Meening der Kamercommissie over het
Nederlandsch-Duitsche goederenverdrag.
Ministerieel rondschrijven aan de ge
meentebesturen over den brandstoffen
bijslag.
Wederom vijf Fokker-toestellen voor de
marine afgeleverd.
Generaal-majoor P. Best benoemd tot
commandant van de luchtverdediging.
De Haagsche Raad heeft zich uitgespro
ken ten gunste van een vliegveld-Leider-
dorp.
Er is thans de staat van beleg afgekondigd
voor Hankau en omliggende steden.
De commissaris voor de verdediging, generaal
Kwosjan, heeft vandaag gesproken over de
mogelijkheid gebouwen op te blazen. De belan
gen van de buitenlanders zullen worden ge
ëerbiedigd. Een leder, die het leven van buiten
landers in gevaar mocht brengen, zal worden
doodgeschoten.
Morgen zal de scheepvaart op den Jangtse
boven Hankau worden gesloten.
Evenmin ia waar, dat Wang Tsjang Wei. d«
vroegere minister-president en Wang Tsjoeng
Tsjosl, de vroegere minister van Bultenland-
sche Zaken, naar Hongkong zouden zijn ge
gaan om met de buitenlandsche ambassadeurs
te spreken over een bemiddeling. Kwo Tal Tzji
voegde hieraan toe, dat hij een telegram heeft
ontvangen, waarin wordt gemeld, dat
ministers te Tsjingking zijn.
Omtrent de positie der Japanners bij Kan
ton meldt Domei uit Tokio, dat geen enkele
Japanache soldaat in de stad Kanton is. hoewel
een kleine troepenafdeeling patrouillediensten
verricht en den vrede en orde in de stad hand
haaft. De Japansche strijdkrachten bevinden
zich rondom Kanton.
Ceteka meldt, dat de Tsjecho-Slowaakache
regeering Mgr. Tisso en Brody, de minister
presidenten van Slowakije en Roethenië. heeft
uitgenoodlgd naar Praag te komen om zdb
WARSCHAU, 24 Oct. (Havas). Gisteren zijn
te Zoppott, de badplaats van Danzig, twee
«roote antisemletische betoogingen gehouden
Afdeelingen S. A. trokken door de straten en
bevestigden plakkaten aan alle Joodsche en
Poolsche winkels. Nadat Pdolsche burgers zich
t°t de autoriteiten hadden gewend, werden
de plakkaten van de Poolsche winkels ver
wijderd. De antl-semletische actie wordt ge
leid door den burgemeester, die onlangs heeft
Verklaard: „Zoppott moet vóór den winter ge
heel van Joden gezuiverd zijn.”
Ook andere steden zullen een garnizoen
krijgen om mogelijk te maken, dat de militaire
i- autoriteiten toezicht uitoefenen op het lands
bestuur. De bezetting van de oude stad Jeru-
oüem is volgens den generalen staf een voorspel
voor een altemeene zuivering van het land.
Men vestigt er verder de aandacht op, dat
te Joodsclle gewapende formaties geen deel
hebben genomen aan de zuivering van Jeru
zalem. Deze formaties hebben alleen ten doel
te zorgen voor de veiligheid van de Joodsche
nedenett'ngen.
BOEKAREST, 24 Oct. (Havas). Tijdens de
herfstmanoeuvres van het Roemeensche leger
zijn tot nu toe drie watervliegtuigen veronge
lukt. Een vliegtuig is neergestort bij Galatz en
een ander is Zaterdag verongelukt bij een da
ling op een meer bij Constanza. Vanochtend
heeft de commandant van de vllegtulgenbasis
Constanza zich naar de plaats van het ongeluk
begeven, doch bij zijn terugkeer is ook zijn
watervliegtuig verongelukt. De commandant en
twee andere militairen zijn om het leven ge
komen.
Deze reeks ongelukken heeft geen goeden in
druk gemaakt op de openbare meening. De
drie verongelukte toestellen waren alle Savoia-
Marcbetti.
De staat van beleg te Hankau afgekon
digd.
Aan de Hongaarsche grens in Roethenië
zouden zich voortdurend botsingen voor
doen met Hongaarsche terroristen.
Te Jeruzalem heeft men een begin ge
maakt met de organisatie van hef bur
gerlijk bestuur.
WEENEN, 24 Oct. De Oostenrijksche afdee-
llng van den Sudeten-Dultschen „Heimat-
bund” heeft Kardinaal Innitzer geroyeerd als
bd. wegens zijn onvaderlandslievend gedrag”
Kardinaal Innitzer. die in het Sudetenland is
«boren, werd In April van dit Jaar tot eerelid
HANKAU, 24 Oct. Sinds den val van
Kanton wordt de Japansche opmarech naar
Hankau mei nieuwe kracht voortgeset
De rteg om de stad wordt steeds nauwer
en de Japansche troepen zijn de stad reeds
bedenkeltjk dicht genaderd.
Voor het eerst heeft men na sok in do
stad Hankau zelf duidelijk kanongebulder
gehoord. De burgerbevolking blijft de stad
ontruimen.
In officieele kringen te Praag moeten deze
cijfers zijn toegegeven. Bovendien werden 400
personen gevangen genomen. Een groot aan
tal één op de tien zijn officieren van het
Hongaarsche leger.
Vele gevangenen hebben verklaard, dat zij
waren opgeroepen voor den dienst in het Hoi;-
gaarsche leger en dat zij toen niet hebben ge-
weten naar Tsjecho-Slowakije te zullen worden
gezonden. Anderen verklaarden in speciale
kampen aan de TSJechisch-Hongaarsche 'grens
geoefend te zijn in bet terrorisme. De terro-
risten droegen geen uniform, doch zij waren
gewapend met machinegeweren, geweren en
handgranaten van dezelfde soort als in het
Hongaarsche leger worden gebruikt. Naar schat
ting zijn, aldus de correspondent, 13000 man op
geleid voor terroristische daden in Roethenië
en Slowakije.
HET Li rHTKVSSEN-BREVK APPARAAT
Bonder verren, zonder onnoodlgen druk of PU».
Oeeft gemak, rust en veiligheid LAOS PRIJS.
PAYGLOP 3 - ALKMAAR - TRL. MM
ZIFKEN FONDSLEVERANCIER
Maandagmiddag vergaderde de gemeenteraad
van 's-Gravenhage. In deze bijeenkomst kwam
by de mededeelingen aan de orde de uitnoodl-
ging. die B. en W. van Amsterdam hadden ge
zonden aan het Haagsche gemeentebestuur, op
dat dit te samen met de leden van dan raad een
bezoek zou brengen aan Schiphol.
Er gingen stemmen uit den raad op, die pro
testeerden tegen het eigenmachtig optieden van
B. en W. door met een beroep op den al te
korten tijd en de druk-bezette agenda de ult-
noediging zoo onhoffelijk van de hand te wij
zen. De raad had tenminste eerst gepolst
moeten worden, zoo meenden verschillende
leden.
De voorzitter verweerde zich tegen dit ver
wijt en voerde aan, dat B. en W. van Amster
dam, door een uitnoodiging op zoo korten ter
mijn te zenden, .het gemeentebestuur voor een
onmogelijkheid plaatsten. Den raad laten gaan
zonder B. en W„ zou even onhoffelijk zijn ge
weest.
Onmiddellijk hierop volgde de behandeling
van het adres, dat het Haagsch gemeentebe
stuur voornemens is aan de Regeering te stu
ren met betrekking tot den aanleg van het
Centrale vliegveld onder Leiderdorp.
Vooral aan de linkerzijde (doch ook een AR.-
lid sprak in dien geest) werd tegen dit voorstel
aangeveerd, dat Den Haag den veiligsten weg
bewandelt, met zich buiten de geheele vlleg-
veldkwestle te houden; eenerzijds heeft Den
Haag er weinig voordeel van als het vliegveld
in Leiderdorp komt, anderzijds vreesden de
woordvoerders, dat de regeering zeker een niet
geringe flnancieele bijdrage zal vragen, indien
zij op aandringen van Den Haag tot het plan-
Lelderdorp besluit
Tenslotte werd het voorstel, het adres te zen
den, aangenomen, omdat men na de publicatie
van het adres moeilijk kan tegenstemmen.
De Tsjechische gendarmerie fs versterkt om
een zuiveringsactie te kunnen ten uitvoer leg
gen, vooral In het dichtbeboschte gebied bij
Berehovo.
Maandagochtend werd de 70-jarige H. D.. in
zijn woning te Eenrum tijdens een familie
twist met een scheermes ernstig gewond. De
familieverhouding in het gezin van D„ dat uit
den 70-jarlgen man, zijn 67-jarlge vrouw, een
35-Jarigen zoon en een 30-jarige dochter be
staat, was al eenigen tijdgespannen.
Dinsdag j.l. heeft de zoon in verband hier
mede de ouderlijke woning verlaten en sinds
dien heeft de familie niets meer van hem
vernomen.
MELBOURNE, 25 Oct. (Reuter). ÏM l|)n-
vüegtulg, een Douglas, dat fe AdelaMe was
•■nstegea. N ia bet Dandenonggebergte,
rwrm 30 kilometer van Melborne, neerge-
stort.
Veertien passagiers en de uit vier koppen
bestaande bemanning zijn om het leven ge
komen. Tot slachtoffers behoort de end
minister van Handel Hawker. Men heeft de
lijken van zeven slachtoffers bulten het tee-
steT gevonden, terwijl elf lichamen, met
brandwonden overdekt, in de machine lagen.
De Weensche correspondent van de „Times”
meldt, dat Zondag in alle kerken van Weenen
van den kansel de volgende boodschap
kardinaal Innitzer werd voorgelezen.
Het Dultsche nieuwsagentschap heeft op 22
October den eisch gepubliceerd, dat ik mijn
opvatting uiteen zou zetten.
Ik verklaar hierbij:
le. De bekende verklaringen van de Oosten
rijksche bisschoppen op 18 Maart werden afge
legd met de beste bedoeling om te komen tot
een vreedzame overeenkomst met de thans
heerschende autoriteiten in dit land. De loop
der gebeurtenissen leidde tot betreurenswaar-
dige maatregelen, welke het katholieke volk
met geweld zijn opgelegd, zooals reeds in her
innering is gebracht in den herderlijken brief
van de Oostenrijksche bisschoppen op 4 Sep
tember.
2e. Ik viel Hitler in mijn preek tot de katho
lieke jeugd in de kathedraal op 7 October met [spoedig mc^elljk te kunnen antwoorden op de
geen enkri woord aan, noch stookte ik op tot
haat tegen hem, den staat of de partij. De de
monstratie van de katholieke jeugd na dezen
dienst was noch voorzien, noch beoogd. Het Is
ook onwaar, dat de jeugd bij die gelegenheid
politieke liederen zong.
3e. Mij zün de woorden in den mond gelegd:
,Jk heb besloten te strijden en ik ben bereid
de leiding te nemen.” Ik heb deze woorden niet
op de conferentie der bisschoppen noch tot
eenige vergadering van priesters gesproken.
4e. Het verbod aan de priesters om deel te
nemen aan de „organisatie voor den kerkelüken
vrede” ging niet van mij alleen uit, maar wm
het eenstemmig besluit van de conferentie van
bisschoppen. Het werd niet om politieke rede
nen genomen, maar om redenen van kerkelüke
discipline.
•re
1
ti
-1
