Geheele straat te Marseille in
lichterlaaie
I
I'
Al
ONS BLAD
i f.
Het nieuws van heden
Razzia’s onder de
joden
IS
Zal België Burgos
erkennen?
I
Een antwoord van
de Osservatore
i
BOEDAPEST STEMT TOE
IN ARBITRAGE
DE BAROMETER
BRAND ONTSTAAN IN
EEN WARENHUIS
GOEDERENTREIN GRIJPT
VRACHTAUTO
I
ZUIGELINGEN VOEDSEL
voor eiken leeftijd zoowel voor den
gezonden als zieken zuigeling
VRAAGT PROSPECTUS AAN
ZOETERMEER
alle plaatsen vertegenwoordigd
Locomotief ontspoord
Bakker verongelukt
■fl
1
door
ka
s
varende motorboQten. Pt eerste bpoten z[jn dezer dagen te Southampton af geleverd
-
NUTRICIA”
Hebben communisten
er de hand in?
Than» wacht men op het standpunt
der groote mogendheden
Talryhe arrestaties in Berlyn,
Keulen en Weenen
Motor sloeg juist af op onbewaak
ten overweg by Hillegom
De positie der Polen in
Duitschland
Na den feilen aanval van het
„Schwarse Korps" op het
Vaticaan
DIT NUMMER BESTAAT UIT
14 BLADZIJDEN
1 November, Allerheiligen, tal
dit blad niet verschijnen.
DE DIRECTIE
1”
Vier dooden
Minister Spaak wenscht betrek
kingen aan te knoopen met
het rechtsche Spanje
Met bakfiets omgeslagen en
vrachtauto overreden
Ook het hotel Noailles, waar
Daladier en Bonnet logeer
den, een prooi der
vlammen
s
Het groote warenhuis is nog
slechts een rookende puinhoop
VEREENIGDE katholieke pers
Het ontstaan van den brand
ZATERDAG 29 OCTOBER 1938
Joh. Lauwere - Opticien
PATGLOP 1 - ALKMAAB - TBL. Z«M
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 25
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bariraagt 20 ci
NOORDHO LLANDSCH DAGBLAD
REDUCTIE
I
onre
aan de
van
op
de
o o
bouw in vuur en vlam.
nacht
de
t
m
PRAAG, 29 Oct. (Reuter). In haar laatste
nota aan Hongarije verklaart de Tsjecho-
Slowaaksche regeering, dat zij bereid is, de
regeling van de geheele grenskwestie over
te laten aan Duitschland en Italië.
Z.K-H. Prins Bernhard bracht Vrijdag een bezoek aan de Elfi&ency-tentoon-
stelling in de Apollohal te Amsterdam, w aar hij voor de verschillende geëxposeerde
machinerieën groote belangstelling toonde
BERLIJN, 28 Oct. In de Joodsche
wijken van Berlijn heeft de politie heden**
ochtend een razzia gehouden en twee A
driehonderd joden in hechtenis genomen.
De razzia ging uit van de polltieafdeeling
der paspoortencontröle en was in de eerste
plaats gericht tegen menzehen zonder pas
of tegen personen, van wie men dacht, dat
rij onwettig in Dultsehland verblijf hielden.
te
een
Vrijdagavond omstreeks half acht passeerde
een vrachtauto den onbewaakten spoorwegover
gang in den nieuwen weg tusschen Hillegom en
Vogelenzang. Juist op de spoorbaan sloeg de
motor af. Op hetzelfde oogenblik naderde goe
derentrein 4609 uit de richting Haarlem.
De dienst moest op dit traject over Mn spoor
worden onderhouden, hetgeen een vertraging
van een kwartier voor de treinen van Leiden
naar Haarlem beteekende.
De boottrein uit Vlisslngen en D-treln 28 uit
België wérden ter ontlasting van het gestoorde
traject over Utrgpht naar Amsterdam CS. ge
leid. Uit Amsterdam zijn twee ongevallenwa
gens met een ploeg personeel naar Hillegom
vertrokken, om de ontspoorde locomotief in de
rails te plaatsen. Op de plek van het ongeluk
was behalve de burgemeester en de politie van
Hillegom ook weldra de officier van justitie uit
Haarlem aanwezig.
Stand ep Zaterdag 8 sar v.
Vorige stand788J
Vrijdagmiddag is op den Hoogravenschen dijk
onder de gemeente Jutphaas een bakker, die
een bakfiets bestuurde, door een met klei ge
laden vrachtauto overreden en gedood.
De bakker week naar rechts uit om den weg
vrij te maken en kwam daardoor met Mn der
wielen van zijn driewieler op de verhooglng van
den weg terecht. Door deze manoeuvre sloeg
het voertuig om. De man kwam met zijn hoofd
onder het linkerachterwlel van den auto.
"t w-
UT,
B
1 B
- J'''
De braad In de „Nouvelles Galeries” heeft
ivens geëischt Een Jeugdige
De bestuurder van den auto wist zich bij
tijds in veiligheid te stellen door uit de
cabine te springen. De auto werd gegrepen,
een paar honderd meter meegesleurd en
vernield. Ten gevolge van de botsing ont
spoorde de locomotief, waardoor het spoor
tusschen Vogelenzang en Hillegom werd
versperd.
MARSEILLE, 28 Oct. Een gewel
dige brand is vanmiddag om twee
uur te Marseille in het groote waren
huis, de Nouvelles Galeries, aan de
Canebiere, uitgebroken en heeft zich,
aangewakkerd door een feilen mistral,
uitgebreid over verschillende belen
dende gebouwen, o.a. het Hotel
Noailles en ’t bankgebouw der Société
Générale. Om half vijf stond reeds
een geheel huizenblok in lichterlaaie.
avond nog in de straten grenzende
Canebière,
Om kwart over tien deden vliegende vonken
vgn de Nouvelles Galeries een begin van brand
ontstaan In het Lycée Thiers. De brandweer
greep snel In en wist het vuur spoedig te be
dwingen.
De toestand van twee of drie gewonden blijft
zeer ernstig.
Een tiental bedienden, die werkzaam waren
in de kantoren van de Nouvelles Galeries op
de bovenste étages, zijn niet in hun huisgezin
teruggekeerd. Men maakt zich ernstig onge
rust over hun lot.
Om kwart voor drie moest reeds het verkeer
woeden onderbroken en stond het geheele ge
bouw in vuur en vlam.
Om tien minuten voor half vier stortte de
donderend
Het is voor de Hongaarsche regeering moei
lijk, hiermede niet accoord te gaan, daar- aar
zeling of verzet van baar kant ultgelegd zou
kunnen worden als gebrek aan vertrouwen in
de bemiddelaars.
Na de langdurige en heftige aanvallen van
de Dultsche pers tegen de bisschoppen, dm
H. Stoel en de Kerk, zet het „Schwarus
Korps" de kroon op dit geschrijf door te
verklaren, „dat de staat den plicht heeft,
aUe misdadigers, waaronder ook de priesters,
uit te roeten.”
In het buitenland heeft men tendentieus ver
band gelegd tusschen den grooten brand en de
verklaring van Daladier ten aanzien der com
munisten.
De brand zou het werk zijn van extremisti
sche elementen. Dit is niet in overeenstemming
met de eerste vaststellingen. De brand is niet
in het hotel van Daladier uitgebroken, maar
door den mistral van de Nouvelles Galeries
overgeslagen naar het dak van het Hotel
Noailles.
De Poolsche joden te Keulen hebben bevel
gekregen, zich binnen dertien uur bU het
dlchtstbljgelegen politiebureau aan te melden,
vanwaar zU over de grens geleld en gerepa
trieerd sullen worden. Zjj mogen slechts hun
kleeding en wat voedsel medenemen.
Te Weenen zijn in den afgeloopen
2.000 Poolsche joden gearresteerd.
Brusselsche correspondent seint ons
d.d. 28 October:
Vrijdagmiddag beeft de Senaatscommis
sie voor Buitenlandsche Zaken een spe
ciale bijeenkomst gehouden om te beraad
slagen over de kwestie van het aanknoo-
pen van officieele betrekkingen met Bar
ges.
Naar wij vernemen heeft minister Spaak
eindelijk erkend dat thans voor Belgis het
oogenblik is gekomen om officieele betrek
kingen met Barges aan te knoopen.
HU moet hebben verklaart.dat welke poli
tieke opvatting men ook moge koesteren ta.v
dit vraagstuk men den durf moet bezitten te
erkennen dat het belang van het land zulk
een erkenning elscht. Ook de economische be
weegredenen, die hiertoe hebben geleid, zette
minister-president Spaak uiteen. HU lepde er
den nadruk op dat nog slechts twee of dn-:
Furopeesche landen tot nu toe Burgos me:
hebben erkend.
Over het algemeen steunde men mlnlster-
tresldent Spaak en drong men op spoed aan.
Van socialistische zUde werd Spaak echce-
heftlg bekampt en werd gedreigd met de bU
eenroeplng van een algemeen socialistisch con
gres, waarop het ontslag van de regeering zou
worden geëischt.
Van socialistische zUde wordt nochtans ook
gezegd, dat in de partij ook voorstanders zu
van een realistische politiek t.o.v. dit vraag
stuk m.a.w. dat er voorstanders zUn van het
toelaten van dezen maatregel. WU vernemen
voorts nog dat Spaak zich voorstelt onder-
handelingen met de regeering van Franco
voort te zetten om te geraken tot de aanstel
ling van een commercieelen vertegenwoordi
ger van België te Burgos met den titel van
Algemeen consulair agent.
Van Spaansch-natlonallstische zUde ju
men de voorkeur geven aan den titel van di
plomatiek agent. De beraadslagingen met de
regeering van Franco zullen tot resultaat heb
ben de definitieve vaststelling van titel m
functie van den vertegenwoordiger van België.
In Duitschland bevinden zich naar schatting
150.000 Poolsche onderdanen. In geval zU het
visum niet krUgen, zouden zu voor altUd ten
laste komen van Duitschland en zou de Dult
sche regeering niet meej de mogelijkheid heb
ben van het overigens In alle staten tegenover
buitenlanders bestaande recht tot over de
grensrettlng van lastige buitenlanders gebruik
te maken. Een Dultsch voorstel werd van Pool
sche zijde niet aanvaard en aangezlen«slechts tot
29 October gerekend kon worden op een over
neming door de Poolsche regeering van door
de Dultsche regeering uitgewezen lastige Pool
sche onderdanen op grond van hun vroegere
paspoorten, moesten de Dultsche autoriteiten
vanochtend maatregelen nemen om het aantal
te verminderen dergenen, die waan&hUnlUk
geen Poolsch visum zouden ontvangen. In ver
band hiermede rijn eenlge duizenden Poolsche
onderdanen, die door de Dultsche autoriteiten
als ongewenscht worden beschouwd, vandaag
raar de Poolache grens gezonden om over die
grens het land te verlaten.
Onze Romeinache correspondent seint dxL 28
October:
UKRSBUJLE, 29 Oct. (Havas) Giste
renavond om 10 uur woel de mistral nog
steeds, zelfs krachtiger nog dan des mid
dags. TalrUke motorspulten stonden nog
steeds voor de brandende gebouwen, die
door verscheidene schUnwerpen verlicht
werden.
regel; Ingezonden Mededeellngen 40 et d. t
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE LL
Uitvoerig tarief voor adverteoron bif'abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onra
Administratie verstrekt.
DIENST AANBIEDINGEN. Gevraagd Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeoer
rubriek 10 ct per regel
l
De brand, die uitgebroken is in het gebouw
van de Nouvelles Galeries, breidde zich al
spoedig tot het geheele gebouw uit. De vlam
men, aangewakkerd door den feilen mistral,
sloegen over naar de anders zijde van do
Canebière, waar het hotel Noailles en het be
lendende gebouw, waarin zich de bureaux van
de Société Générale bevinden, door het vuur
aangetast werden.
Onafgebroken hoorde men het geluid van
ontploffingen. Voortdurend hoort men ook het
geraas der instortende zolderingen van de ver
schillende verdiepingen.
Waarom deze toon, vraagt Graaf Dalia Torre
in een hoofdartikel In de Osservatore Romano.
Het artikel is waardig en rustig gesteld, omdat,
naar de schrUver verklaart, hier blijkbaar de
genen, die zoo gaarne van opvoeding praten,
relf nog een lesje moeten nemen. De toon van
het Schwarze Korps is een gevolg van de on
machtige bestrijding van de vroomheid en
solidariteit van de katholieke Duitschers. Het
was niet mogelUk te strijden tegen de eenheid
der katholieken, tegen de woorden van den H.
Stoel, tegen de christelUke cultuur. Het was niet
mogelUk. zoo schrijft Graaf Dalla Torre,
tegen de onloochenbaar ware berichtgeving van
de Osservatore en de katholieke pen te kam
pen. De wereld begrijpt nu eens te meer, dat
de aanvallen gericht waren tegen de Kerk en de
christelijke cultuur.
Reuter verneemt, dat de verblijfsontreggin-
gen, welke vandaag te BerHfn zUn afgekon-
digd, alleen mannen betreffen. Weenende vrou
wen stonden bulten het Sclüesische Fnhnhof
om te trachten een glimp op te vangen van
hun man, vader of zoons, doch de politie maak
te dit echter door een afzetting ónmogelijk.
Het is niet bekend, wanneer de vrouwen hun
mannelUke betrekkingen zullen volgen.
Reuter meldt verder uit BerlUn, dat er nog
geen officieele mededeeling 1* verstrekt over de
gehouden razzia. TerwUl algemeen gemeld
wordt, dat tusschen de 200 en 300 Joden werden
gearresteerd, veronderstellen verscheiden bewo
ners van de Joodsche buurt, dat dit aantal
dichter bU de 1000 zal zUn.
Het verluidt, dat bU de razzia alleen buiten
landsche Joden werden gearresteerd. De razzia
geschiedde vanochtend om 5 uur. ZU wordt toe
geschreven aan een decreet van 8 October.
waarbU van joden geëischt wordt hun paspoor
ten binnen veertien dagen in te leveren.
Verzoeken om Inlichtingen bU de politie
autoriteiten doen veronderstellen, dat zich on
der de puinhoopen van het warenhuis nog meer
slachtoffers bevinden.
Tta behoeve van de rMücaal-socialistiaché
congressisten, die in het hotel Noailles, het
Grand Hotel en het Hotel Astoria woonden,
heeft de Compagnie des Meseageries Maritimes
hutten beschikbaar gesteld aan boord van de
thans te Marseille liggende schepen ,,Patrla”
en „Artagnan”.
Vanavond om 7 uur nam de omvang van den
brand af, doch alle brandweren bleven ter
plaktse met de pompen opgesteld. Het verkeer
op de Canebière is verboden. Militairen en de
politie houden de nieuwsgierigen op fllnken
afstand van den brand.
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Tolofoon 4J» mi 4220
DEN HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN, Koepoortsweg 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52. Telefoon BI.
ABONNEMENTSPRIJS:
MM Inbogrtp van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar por kwartaal ot
15 cents por week, voor buiten Alkmaar
2.50 per kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V- Drukk. De Spaamostad - Haarlem.
verkoopster is om het leven gekomen, toen
sU uit het raam sprong. Meer dan twintig
personen zijn gewond.
Naar nog nader uit Marseille wordt gemeld,
zUn alle winkels in de omgeving van den brand
gesloten en Is de verlichting uitgeschakeld.
Eenlge hulzen, welke grenzen aan de „Npuvel-
les Galeries" In den Boulevard Dugommler heb
ben eveneens vlam gevat. De brandweer doet
bovenmenschelUke pogingen om verdere uit
breiding van den brand te voorkomen.
Een traanverwekkende en verstikkende rook
vult de straten in de omgeving, doch deze kan
de nieuwsgierigen niet verdrijven, zU denken
er niet aan zich terug te trekken. De politie
heeft het verkeer tot op aanzienlUken afstand
van den brand stil gelegd. De straten staan
blank van het bluschwater, dat zonder op
houden in het vuur wordt gespoten.
In het warenhuis „Nouvelles Galeries”, waar
de brand Is uitgebroken, werd een uitgebreide
verbouwing uitgevoerd. In het gebouw waren
groote houten stellingen gebouwd.
Volgens verklaringen van een arbeidster zou
het vuur zUn uitgebroken op een stelling op de
tweede verdieping. Het vuur greep zoo snel om
zich heen, dat de werklieden slechts met be
hulp van een touw uit een raam konden ont
vluchten. Het personeel van het warenhuis,
dat te twee uur aan het werk was gegaan, kon
tijdig gered worden, alleen een afdeelingschef
werd door rook bedwelmd en Is verbrand, ter-
wUl twee jonge vrouwen naar het ziekenhuis
moesten worden gebracht, waar zU overleden.
Een jeugdige verkoopster, die uit een raam van
de vierde verdieping sprong, is eveneens om
gekomen. \-
Ook de brandweer van de luchtvaartecholen
litres en Salon is opgeroepen om het vuur te
bestrUden.
Omtrent de positie der in Duitschland wo
nende Polen wordt van officieuze züde
BerlUn medegedeeld, dat op grond van
onlangs door de Poolsche regeering uitgevaar
digde verordening Poolsche buitenlandsche
paspoorten door de buitenlandsche vertegen
woordigers van Polen moesten worden geviseerd,
daar de bezitters niet meer op het gebied van
den Poolschen staat worden toegelaten.
gevel aan de Canebière-zUde ond-
geraas in. AUe vloeren zUn Ingeza
Eenlge verkoopsters zUn in hun angst uit de
ramen van het gebouw gesprongen. De vlam
men, aangewakkerd door den hevigen wind be
reikten weldra de blinden van hotel Noailles
en sloegen over op dit hotel, welks dak al
spoedig in brand stond.
Om vier uur vanmiddag breidde de brand
zich nog steeds uit. Het dak van hotel Noailles
stortte om tien minuten over vier in.
Met het oog op den brand, welke ver
scheiden gebouwen te Marseille beeft ver
woest en op verzoek van Daladier heeft het
Congres der radicaal-socialisten sjjn werk-
zaamheden tot morgenochtend verdaagd.
Verscheidene deelnemers aan het radicaal-
«ociallstisch Congres, waaronder minister-presi
dent Daladier en minister Bonnet, logeerden In
hotel Noailles, dat derhalve door een speclalen
commissaris werd bewaakt. Te kwart voor drie
sloeg deze alarm. Op dit oogenblik bevonden
tich geen officieele personen in het gebouw. De
commissaris begaf jpch naar de vertrekken van
minister-president Daladier en minister Bon
net en wist de dossiers, welke hier lagen, in vei
ligheid te brengen.
•Teneinde bU het blusschen te helpen zün met
jpoed brandweerlieden uit het arsenaal van
Toulon geroepen.
De hulzen aan den Boulevard Garibaldi tot
Aan de Arbeidsbeurs worden bedreigd.
Te 4.30 u. woedde de brand in een geheel
huizenblok, dat van de WestzUde wordt be
grensd door de Canebière. In dit blok staan
de hotels Noailles er? Astoria, de bank ,Bo-
dèté Générale” en de kantoren van de
•Air France." De brandweer strijdt vergeefs
tegen de vlammen. Men kon nog- juist op
tUd twee theaters, welke naast het waren
huis .Jfouvelles Galeries" lagen, ontruimen.
Ook andere huizen werden ontruimd.
Nadat het congres van de radlcaal-soclallsten
Was verdaagd in verband met den brand, snel
den de journalisten, die het Congres bUwonen,
**»r de telefooncellen. De deelnemers aan
het Congres begaven zich naar het terrein var
den brand. Velen woonden in de beide hotels
*dke thans ook in lichter laaie staan.
Te vUf uur werd alle verkeer in de omringen-
0e straten stilgelegd.
O0* uit Lyon zUn met een speclalen trein
brandweerlieden vertrokken om te helpen bt
het blusschen.
Teneinde het vuur gemakkelUker te bestrU-
heeft de brandweer een groote pUpleidlng
••ngelegd. welke water put uit de oude haven.
Daladier heeft zich naar de plaats van den
“And begeven, waar hU tot 5 uur bleef. HU
png daarop naar de prefectuur, waar hü zUn
zal nemen. Op het oogenblik voert hU
besprekingen met den prefect, de parlements
leden van het departement en de organisatoren
TAn het Congres. Tot dusver is nog geen be-
•ussing genomen omtrent de werkzaamheden
TAn het Congres.
Het warenhuis „Nouvelles Galeries" besloeg
**n de Canebière een lengte van circa vUftig
““ter, terwUi het rijf verdiepingen tellende ge-
"°uw «en diepte van ongeveer 70 meter had.
°P het oogenblik is er niets anders van over
dan een hoop verwrongen Ijzer, waaruit de vlam-
men n*8 oplaaten.
•Tegenover de ..Nouvelles Galeries" bevindt
~eh een huizenblok, waarvan het Hotel Noail-
en het gebouw van de Société Générale, die
JJA verdiepingen tellen, eveneens in brand staan.
De brandweer is nog steeds bezig het vuur te
htetrüden.
Naar dan ook blUkens een Reuterbericht uit
Boedapest reeds vernomen wordt, heeft de
Hongaarsche regeering aan Duitschland en
Italië het verzoek gedaan, zoo spoedig mogelUk
in het Tsjechlsch-Hongaarsche geschil te ar-
bltreeren.
In verband met de gisteren overhandigde
Tsjecho-Slowaaksche nota aan den Hongaar-
schen gezant in Praag merkt de diplomatiek*
correspondent van het Hongaarsche correspon-
dentiebureau op: „De Hongaarsche regeering
heeft reeds de noodige stappen gedaan als de
natuurlUke consequentie van het vertrouwen
jegens de bevriende groote mogendheden. Thans
moet het standpunt van deze groote mogend
heden afgewacht worden. In de eerste plaats
hangt het van de beslissing dezer mogendheden
af, of zU een arbitrage op haar plaats achten.
Eerst na opheldering van deze kwestie zal er
sprake zün van de elgenlUke arbitrage en de
beslissing over' concrete problemen. Men hoopt,
dat deze procedure den weg naar een snelle en
Films Fotopapieren - Ontwikkelaars -
Fotoplaten Albums - Fotoboekjes - Fotoaplegtes
Pototaaschen - Projectle-apparaten Projectle-
fiima - OeeUUter*
ZIEKKNFOND8LKVKBANCIKR
Praag verzoekt Rome en Berlijn om ar
bitrage inzake de Hongaarsche grenzen.
Geweldige brand te Marseille.
Minister Spaak zou' betrekkingen willen
aanknoopen met het rechtache Spanje.
Razzia's onder de Joden in Duitschland.
Westlandache tuinders hebben het collec
tief arbeidscontract opgezegd.
Het congres voor kleuterzorg te Utrecht;
Prinses Juliana toont Haar belangstelling.
Termijn voor het aanhouden van reserve-
kalveren verlengd tot I Februari 1939.
Vrachtauto op onbewaakten overweg
door goederentrein gegrepen; locomotief
ontspoord.
De burgemeester van *s Gravenhage
heeft den Nieuw-Malthusiaanschen Bond
toestemming geweigerd tot het organi-
seeren van een tentoonstelling.
Tot vice-voorzitter van den Raad van
Ned.-fndië is benoemd mr. H. J. Spit.
Plannen bestaan voor het houden
een Eucharistisch Congres op Java.
Vier personen in het Srengatsche (Ned.-
Indië) na het gebruik van gaplep over
leden.
Van de „Nouvelles Galeries” staat nog
slechts een stuk muur, aangevreten door de
vlammen, overeind. De rest is een chaos van
steenen en User, waarop de brandweer voort-
durend stroomen water doet neerkomen. Voor
bet hotel Noailles staat nog steeds de groote
ladder opgericht, omdat het dak en de zolder-
vertrekken van tjjd tot tjjd weer gaan gloeien.
De beide aangrenzende, eveneens ontruimde,
hotels hebben op de bovenverdiepingen van
bet vuur te lijden gehad, terwijl voorts schade
is aangericht door de watermassa's, die
brandweer naar binnen beeft geworpen.
l,»r j