i
Congres
kleuterzorg
voor
Men bcfaffi onó:
[BRIJESjEN
De „wilde bussen
Naar November
PRINSES JULIANA TOONT
BELANGSTELLING
ZATERDAG 29 OCTOBER 1938
Raad van Ned.-Indië
Westlandsche tuinders
zeggen C.A.O. op
Plannen voor volgend jaar
t de
Weer de overweg
Ontvangst ten Stadhuize
Verhooging der gewichtsgrenzen
AD
Ontvangst ten stadhuize
Jaarvergadering te Zwolle
Een ministerieel woord
Om één cent vermoord
Het wrak zal worden opgeblazen
f
Eucharistisch Congres
•op Java
Aan vergiftiging
overleden
Gekwetste Madoereesche eer werd
met een bloedig duel beslecht
Termijn voor aanhouden
van reservekalveren
Ledenwervings-actie bij
de R.K. Staatspartij
PRINSELIJK GEZIN TERUG
OP SOESTDJJK
Bedreigd personeel houdt
nachtvergadering te Amsterdam
Petitionnementslijsten
ter teekening
NA DEN ONDERGANG VAN
DE „CHRYSS1”
Groeiend verzet tegen het hinder-
toeslagfonds
MOREELE EN GEESTELIJKE
HERBEWAPENING
Mr. H. J. Spit is tot vice-
v president benoemd
Fietser door trein gegrepen
en op slag gedood
Minister Romme spreekt als eere
voorzitter het openingswoord
CHR.-DEM. UNIE
Vier-dooden na het nuttigen
van gaplek
De Koningin heeft een bespreking
met personen, werkzaam op
het domein Het Loo
Begroeting van de Prinses
Audiëntie by den minister
„Vóór 1 Januari 50.000 nieuwe
leden,** is het motto
VAN WEEK TOT WEEK
'1
•s
van
I
l 'fan
irrett
D.
een
ge-
10.
daarmede zUn we nog lang niet zóóver als met
de zorg voor de kleuters.
stuursleden van het Congres.
Aan de rechterzijde van de bestuurstafel werd
plaats genomen door H. K. H. Prinses Juliana.
Met den wensch, dat dit congres moge strek
ken tot heil van de kleuterzorg in ons land,
eindigt spr. zijn toespraak.
het program van deze bijeenkomst biedt zeker
datgene, wat men van een dergeljjk congres
mag verwachten.
Veel, aldus spr., moet er nog gebeuren, al
mogen wU dankbaar zijn voor wat reeds geschied
is. Veel moet echter ook nog gebeuren; maar
Toen de ante van de Prinses was veor-
gereden, stapte een kleuter naar voren om
H. K. H. Prinses Juliana bloemen aan te
Meden. Zeer minzaam boog de Prinses licW
naar de kleine, sprak een paar vriendelijke
woorden en nam de bloemenhulde in ont
vangst, waarna H. K. H. begroet werd door
prof, ten Sokkel Huidink en Dr. Wierenga,
resp. voorzitter en secretaris van het Con
gres.
door niet tot bedaren en weldra mengden ook
de beide Madoereesche echtgenooten zich in de
conversatie, die „opgewekt” vervolgd werd.
PPas-
tl na
nu
s een
Ve-
eder-
Z. Exc. minister Romme heeft daarna het of-
ficieele openingswoord gesproken.
Teneinde verbetering te brengen, aldus spr.,
in den gezondheidstoestand van de bevolking,
is de laatste tientallen jaren vooral ook de aan
dacht gericht op het kind.
Zeer intensief heeft men zich reeds bezig ge
houden met den zuigelnig. Wie bekend is met de
hooge zuigelingensterfte, ook in ons land, ver
wondert zich niet, dat daarop eerst en vooral de
aandacht wordt geconcentreerd. Dat een actie
op dit gebied succes heeft gehad, is wel alge
meen bekend.
Naast den zuigeling was het t kind op school-
In de groote vergaderzaal van het Jaarbeurs
gebouw te Utrecht begon Vrijdagmiddag om
2 uur het derde Congres voor Kleuterzorg.
eiken
>U ge
leoorlog geen
ergste soort is.
ie en
t mij
kun-
boek
leken
Ikaar
i met
zijn.
NGt
van
Bok-
Pit.
enz.
ind"
Iblio-
dat
lende
spec-
roots
soms
t; hij
t van
oeder
TOO6 POOT,
Voces. Dioc. R. K. Vrouwenbond
Bisdom Haarlem.
on
anale
nnen
j een
nel-
rgens
nog
maar
sagd,
arm-
DOOSJIS
ijvert
holo-
Men
n den
:rzor-
klnd,
t en
1. ge
nalen
;ding.
tg er
radig,
■rkers
lee te
oofd-
van
den-
)r. M.
H. J.
van
■i van
leven
lissen
Prof.
Wils-
toels-
en in
Prof, ten Bokkel Huidink dankte den minister
voor diens toespraak en constateerde met ge
noegen, dat er veel is. dat diens sympathie
heeft, hetwelk hoop geeft, dat het congres-werk
succes zal hebben.
Na een en ander te hebben medegedeeld over
de werkzaamheden van het congres, sloot spr.
zijn toespraak met den uitroep: ..Den kleuter
heil!”
Dr. E. Plantenga sprak daarna een woord
van hulde jegens Dr. Breukman, voorzitter van
den Ned. Bond tot bescherming van zuigelin
gen en kleuters en ter bevordering der praena-
tale zorg, die het initiatief genomen heeft tot
het Kleutercongres.
Dan behandelde Dr. N. Knapper, kinderarts
te Amsterdam, het onderwerp: Welke zijn de
vorderingen op het gebied der kleuterzorg sinds
het laatste congres?
BATAVIA 28 October. Aneta verneemt, dat
bij Kon. Besluit van 24 October is benoemd
tot vice-president van den Raad van Ned.-
Indië Mr. H, J. Spit, thans Ud van dien Raad.
Tot lid van den Raad van Ned.-Indië is be
noemd de heer O. F. de Bruyn Kops, Direc
teur van het departement van Financiën.
Vrijwel onopgemerkt zijn Prinses Juliana en
ten
Na de pauze sprak prof. dr. E. A. D. E. Carp,
hoogleeraar te Lelden, over de voorstelling en
de denkwereld van het jonge kind.
Mej. S. M. C. van Veen, kinderarts te ’s-Gra-
venhage. belichtte de beteekenis van het kleu
teronderwijs.
In verband met den gevorderden tijd werd
geen gelegenheid meer gegeven tot gedachten
wisseling.
Om vjjf uur werd de zitting gesloten.
De Prinses had heel den middag vol belang
stelling toegehoord.
Dr. Feisser heeft hierna gewezen op eenige
tot stand gekomen verbeteringen.
Dr. Breukman verkondigde het standpunt,
dat ten behoeve van het kind niets mag wor
den nagelaten, wat menschelUkerwüze gedaan
zou kunnen worden.
Mej. Perné. uit Amsterdam, voorzitster van
den Bond van Onderwijzeressen bij het voor
bereidend onderwijs, noemde het een rotte
plek in onze maatschappij, dat er nog zooveel
particuliere kleuterscholen in den lande bestaan,
waar de treurigste hygiënische toestanden lieer -
schen.
Tevens zal de gewlchtsgrens. waarboven an
dere dan reservekglveren van een identiteits
bewijs moeten voorzien zijn, voor het tijdvak
van 1 November 1938 tot 1 Januari 1939 wor
den verhoogd tot 140 K.O.
Vervolgens verwelkomde spr. minister Rom-
weer liep, uitroepende: me als eerevoorzitter van het congres, den Com
missaris van de Koningin, den burgemeester en
de leden van het eere-comlté.
Prins Bernhard Vrijdagmiddag per auto
paleize Soestdjjk teruggekeerd.
Prinses Beatrix zat in een rêlswieg.
Toen ëen andere oplossing of schikking on
mogelijk bleek, om den gekwetsten gevoelens van
eer naar Madoereeschen aard voldoende com
pensatie te geven, zeide een der echtgenooten
tot den tweeden man: Oa je mes halen, als je
durft, ik neem mijn mes en we maken de zaak
uit.
Aldus geschiedde en de echtgenooten werden
dra tot vechtgenooten, terwijl de vrouwen se
condeerden. In no time was een der mannen
zwaar bloedend neergezonken. Hij werd naar
.het regentschaps-zlekenhuis te Dampit over
gebracht, doch gaf onderweg reeds den geest.
Met nadruk had men verder gevraagd de
maatregelen, die men thans tegen de bus
diensten heeft genomen, voorlooplg op te
schorten tot de nieuwe wet er is. In Haarlem
zijn vele chauffeurs slachtoffer geworden en
er zullen er ongetwijfeld nog meer vallen.
Deze menschen zullen nu weer moeten gaan
stempelen. Het verzoek had niet geholpen.
Als mensch voelde de minister mee met het
leed der werkloozen, doch als minister kon
hij er niets aan doen. Het bedrijf is in
strijd met de wet en daarom kon de minister
geen medewerking verleenen.
De wijze en liefdevolle voorzorg van God
heeft in verschillende geschifdenisperioden bij
zondere genadestroomen verwekt, om de men
schen in staat te stellen bepaalde gevaren en
moeilijkheden glansrijk te overwinnen..
Zóó heeft God door Zijn Kerk aan de wereld:
nu ze oud werd en door zelfzucht verkild, de
devotie en het feest van het H. Hart gegeven
om zich daaraan te verwarmen, tot voller
liefdeleven voor God en den evenmensch. Zóó
heeft Hij ook ..Het Feest van Christus’ Koning
schap” gewild, nu brutaler dan ooit „De God
delijke Koningsmacht” van Hem over al bet
geschapene wordt aangerand en geloochend.
Ieder jaar groeide de deelname aan dat
feest verder uit in onze katholieke wereldge
meenschap! De actie „Voor God" werd vanzelf
ook een stuwkracht voor dit feest. En de jeugd
hooren we in de laatste jaren tot trekkracht
voor die beweging opgeroepen! Het gaat cres
cendo.
Zal nu onze actie tot het koopen en in het
openbaar dragen der uniforme ..Koning Chris-
tus’-inslgnes” het kruisje met het konings-
embleem in dien groei gaan deelen?
Massa’s insignes zijn door afdeellngen van
den R. K. Vrouwenbond en andere vereenigin-
gen aangevraagd, om dien dag in zoovele ge
meenten en parochies den geloovigen aan te
bieden, tevens ten bate van een charitatief at
sociaal doel.
De katholieken, die ze koopen, en heel den
dag dragen, kunnen daardoor Christus een
dubbele hulde bereiden: „de openlijke getui
genis van Zijn Souvereinltelt over ons, en de
erkenning van Zijn Liefde, welke in onze lief
dadigheid zoo graag Zich Zelf ziet geëerd.”
Leve Christus, onze Koning, Die ons in de
sociale gerechtigheid, en in de milddadigheid
onderwijst! Dat zal de beteekenis zjjn van het
feestinslgne op onze jas of mantelrevers.
Geachte lezers en lezeressen, die herbaaldelijk
toont offertjes voor allerlei echt katholieke
acties spontaan te kunnen brengen, we reke
nen voor onze beweging van Zondag 31 October
ook op u. We zijn verzekerd dat het simpele
zilverstukje ten bate van een mooi doel door
collectrices en collectanten voor de kruisjes
gevraagd, u niet van de deelneming van deze
actie voor Koning Christus zal weerhouden.
SEMARANG, 28 October. (Aneta) In verband
met het feit, dat bet in 1939 een kwart eeuw
is geleden, dat wijlen pastoor van Driesschen te
Djokja zijn mlssie-arbeid begon, bestaan er
plannen in het volgend jaar een Eucharis
tisch Congres voor Javaansche Katholieken in
de Vorstenlanden te houden. Het initiatief is uit
gegaan van de Badan Pertalian Katholiek (de
centrale organisatie van Javaansche katholie
ken), op het te Djokja gehouden congres.
Een bedenkelijk verschijnsel noemde spr. het.
dat *n organisatie als .Kerk en Vrede”, waaraan
alle poging tot gezagsondermijning ten eenen-
male vreemd is, aan de lijst van verboden ver-
eenigingen werd toegevoegd. Hierin zag spr.
een poging om alle verzet tegen den komenden
oorlog, ook van Christelijke zijde, te fnuiken
Over: FEEST VAN CHRISTUS’
KONINGSCHAP EN KATHOLIEK
NEDERLAND
De Chrisl
Vrijdagavond
ring bijeen,
ningsrede „In zware tijden” op, dat de ernst
van de tijdsomstandigheden ook op dit congres
van de CD.U. zijn stempel drukt.
De C.D.U. zal echter onverzwakt en 1
voortgaan met haat getuigenis tegen
oorlog en alle oorlogsvoorbereiding. jhrtu
leid door de overtuiging, dat
ramp, doch een misdaad vap-d
KEDIRI, .28 October. (Aneta). In het Sren-
gatsche zijn, na het nuttigen van gaplek. zee
inheemschen ziek geworden. Vier van ben, twee
kinderen en twee volwassenen, zijn overleden.
O
Van officieele zijde meldt men ons. dat HM.
de Koningin Vrijdagmiddag de personen, werk
zaam op het domein Het Loo, in de houtveste
rijen en bij het jachtdepartement ultgenoodigd
heeft tot een bespreking over de moreele en
geestelijke herbewapening.
De C.D.U. wil geen enkele gelegenheid laten
voorbijgaan om verbetering te brengen in het
lot van de duizenden verdrukten en gebrek-
Ujdenden, doch bij alle streven naar partleele
verbeteringen houdt zjj vast aan haar over
tuiging, dat enkel radicale omvorming van het
wereldleven in staat is. duurzame verbeterin
gen te brengen in een samenleving die momen
teel het slachtoffer is van een productiestelsel,
dat geen rekening houdt en niet kan houden
ook met de eischen van liefde en gerechtigheid
welke den grondtoon van het evangelie vormen
Met een krachtige opwekking, om In Gods
kracht moedig te blijven strijden voor een ge
lukkiger samenleving, besloot spr. zijn rede.
In verband met het feit, dat H. K. H. Prinses
Juliana het Congres zou komen bijwonen, be
vond zich reeds lang voor den aanvang van het
Congres een groote menigte belangstellenden
voor den ingang van het Congresgebouw.
Onderscheidene autoriteiten werden bjj aan
komst door fotografen en filmcamera's geknipt.
Vrijdag hebben de hoofdingenieur-directeui
en de hoofdingenieur van den rijkswaterstaat
in de directie Beneden-rlvieren een onderzoek
ingesteld naar het wrak van de „Chryssl”. E:
is komen vast te staan, dat berging uitgesloten
Is. Het wrak zal zoo spoedig mogelijk met dyna
miet worden opgeblazen. Deze arbeid zal
waarschijnlijk drie maanden in beslag nemen.
Duizenden arbeiders en patroons zijn bij dit
Westlandsche collectieve arbeidscontract, dat
gesloten was tusschen de drie werkgevers- en
drie werknemers-organisaties in den tuinbouw,
betrokken.
ET worden thans pogingen in het werk ge
steld door de afdeellngen van den Nederland-
schen Tulndersbond in het Westland, om met
de drie arbeidersorganisaties tot een nieuwe
overeenkomst te komen. Mochten deze onder-
handelingen mislukken, dan .zal arbitrale uit
spraak namens den minister moeten beslissen
Prof, ten Bokkel Huidink opende het congres
met de volgende begroeting:
Koninklijke Hoogheid. Uit naam van het
Congres betuig ik diepe dankbaarheid voor. Uw
beschermvrouwschap. Uwe belangstelling voor
het werk van ons congres, na Uw gelukkig her
stel, wordt door ons ten hoogste gewaardeerd.
Uw medegevoelen met alles, wat lijdt, gaf U
een plaats in aller harten. Uw belangstelling
voor dit alles wordt door ons van de grootste
beteekenis geacht. In de tegenwoordigheid van
Hare Moeder gaan ons aller gedachten thans
naar ons aller dierbaarste zuigelinge, die wel
haast den drempel van het kleuterschap over
treedt.
Ten behoeve van de thans in nagenoeg alle
plaatselijke Afdeellngen der R. K. Staatspartij
ingezette ledenwervlngsactie is een speciaal
nummer van „De Opmarsch” uitgegeven. De in
houd is geheel gewijd aan de Ledenwervings
actie, die gevoerd wordt onder het motto: vóór
1 Januari 50.000 nieuwe leden.
De Partijvoorzitter, mr. dr. T. J. Verschuur,
stelt en beantwoordt in zijn hoofdartikel de
vraag: Bent U ook van de Partij?
Mr. F. Teulings, 1ste secretaris der Partij,
toont aan, dat het stemmen alléén ojf de katho
lieke lijst lang niet voldoendw is, terwijl mr. H.
Kolfschoten, directeur van het Partijbureau,
aan de toekomstige leden een blik laat slaan in
„de keuken” der partjjorganisatie.
In andere artikelen wordt duidelijk en klaar
aangetoond, dat de Staatspartij een ware volks
partij is en dat éénheid juist cok nu het eenige
middel is om kracht vfior het land en schutse
voor de Kerk te zijn.
Terloops wordt gesuggereerd, ook den huis
bezoeker als mensch te willen behandelen en
hem bij zijn propagandistlschen arbeid behoor
lijk te ontvangen en te woord te staan.
Tal van illustraties verluchten den tekst van
dit nummer, dat de Afdeellngen gebruiken kun
nen als voorbereiding voor het aanwerven van
leden
Namens het comité deed de secretaris, de heer
laarhoven uit Amsterdam, mededeelingen over
de audiëntie, die men 's middags met den mi
nister van Waterstaat bad gehad. De minister
had onmiddellijk verklaard, niet te willen spre
ken over de „wilde bus”-diensten, doch alleen
over de nieuwe wet. De comlté-leden hadden den
bewindsman gewezen op het tekort waarmee het
spoor werkt en dat het laatste jaar f 30.000.000
bedraagt, doch dit wenschte minister van Buu-
ren eveneens*'buiten beschouwing te laten. Als er
ergens een bus moest loopen, meende de minis
ter verder, dan was het logisch dat de A.T.O.
daarvoor zorgde, omdat dan het geld in de
kas van de Spoorwegen kwam.
In alle opzichten stond de minister afwijzend
tegenover „wilde bus '-dlensten, die volgens hem
absoluut zullen moeten verdwijnen.
Of de Kamer, toen zjj zich uitsprak voor de
nieuwe N.V., de voorwaarde gesteld had, dat de
A.T.O. niet meer uitgebreid mocht worden, wilde
de minister nog eens onderzoeken. HU beloofde
tevens na te gaan of er trajecten zjjn, die niet
rendabel blUken voor het Spoor en derhalve
eventueel in aanmerking komen voor busdien
sten. Vooralsnog achtte de minister de Spoor
wegen een nationaal belang.
In de dessa Wonokerto in het Zulderge-
bergte woonde een Madoereesche vrouw, die bij
een landgenoote in de schuld zat voor een be
drag van één cent, meldt de .Jnd. Crt” uit
Malang.
De creditrice bezocht daarop, toen de cent
niet terugbetaald werd, haar debitrice en stak
haar meenlng over deze handeling niet onder
stoelen of banken.
De debitrice had helaas geen cent in huls,
doch zU wist van een buurvrouw een dubbeltje
te leenen en wierp Bit. teneinde blUk te geven,
dat zij behoorlijk in het geld stak, haar land
genoote toe. De woordenwisseling Kwam daar-
De Prinses was vergezeld van freule de Brauw
en baron Baud.
Het op eenigen afstand gehouden publiek
juichte de Prinses harteUjk toe, waarvoor Zjj
vriendelijk dankte.
In de congreszaal bevonden zich inmiddels
ongeveer 500 congressisten, onder wie tal van
fröbelonderwijzeressen, verpleegsters en sociale
werksters, alsmede vele medici en religieuzen.
Het podium was met palmgroen en witte bloe
men versierd.
Bij de binnenkomst van de Prinses verhieven
allen zich van hun zetels. H. K. Hoogheid werd
vergezeld door prof, ten Bokkel Huidink; freule
de Brauw door Dr. Wierenga. In haar gevolg be
vonden zich voorts Z. Exc.' Minister Romme,
eere-voorzitter van het congres; Jhr. Mr. dr.
Bosch Ridder van Rosenthal, Commissaris
der Koningin in de Provincie Utrecht; Mr. ter
De Westlandsche afdeellngen van d<*
Nederlandschen Tulndersbond hebben on
verwacht het collectief arbeidscontract per
1 November opgezegd. De oorzaak van
deze opzegging is te zoeken in groeiend
verzet van sommige Westlandsche afdee-
llngen tegen bet thans bestaande klnder-
toeslagfonds.
De vooraitter van het comité, de heer J. Kla-
mer uit Den Haag, begroette bij den aanvang de
afgevaardigden van de werkgevers, de heeren
Stoop en Stein, en den vertegenwoordiger van
den Ned. Bond van Transportarbeiders. HU be
sprak vervolgens de reeds genomen maatregelen
en de gevolgen daarvan. Een telegram, gezonden
aan den minister van Waterstaat, had tot resul
taat dat dc leden van het comité werden ultge
noodigd tot een audiëntie op Donderdagmiddag.
Ruim anderhalf uur spraken de heeren met
minister van Buuren, doch het bleek dat er zoo'n
groot verschil van opvatting bestond, dat het
niet mogelUk zal zUn tot overeenstemming te
komen.
Toch drong de heer Klamer aan op volhouden.
Fr is veel strijdlust, zoowel bU de werkgevers als
bij de werknemers. Men moet daarvan profltee-
ren en een actie voeren, die tot het gewenschte
doel zal leiden.
De heer Driessen uit Den Haag, die als ge
bruiker van den bus het woord voerde, schetste
hoe het busbedrijf is opgebouwd en na vele
moeilijkheden een voorname plaats is gaan in
nemen. Nu wordt dit bedrijf belemmerd. Men
spreekt over „wilde bus”-dlensten en tracht de
menschen te weerhouden met deze bussen te rei
zen. Maar 't publiek gevoelt meer voor den bur,
dat bewUst het overtuigend en het laat het veel
duurdere spoor, dat jaren lang zjjn plichten te
genover het publiek niet begreep, steeds meer
links liggen. De „wilde bus”-diensten hebben aan
zeer velen arbeid gebracht. Ongeveer twaalfhon
derd personen zUn direct betrokken bU deze
diensten en gemiddeld worden er weekloonen
uitbetaald van f 20 tot f 30. Deze menschen zUn
grootendeels uit de» steun geholpen, doch zU
zullen er weer in geraken, wanneer de nieuwe
wet ter vervanging van het RA F. wordt aan
genomen. Het gaat niet aan dat in een vrU
land de menschen, die met bussen wenschen te
reizen, gedwongen kunnen worden van den trein
gebruik te maken. Een actie is noodzakeljjk en
de Kamerleden sullen de stem van het volk
moeten hooren en laten doorklinken tot waar
deze verder gehoord moet worden.
Deze benoemingen geschieden met ingang
van den datum van het vertrek van den tegen-
woordlgen vice-president van den Raad van
Ned.-Indië, den heer C. vgp den Bussche.
dachte is een bitter kruid" zegt Karei van den
Oever, die, elders in een gedicht beweert, dat
hij de doodsgedachte lichaamlijk proefde, als
iets, dat men maalt tusschen de tanden. Er
bestaan zelfs heel gevoelige naturen, die iets
van het sterven schijnen te ervaren, wanneer
zij zich de nagels knippen: dingen, die hebben
meegeleefd, en die nu dood zijn, weggevallen
van het lichaam. De doodsgedachte is onont-
koomlijk, en juist bij heel jonge menschen
neemt ze soms een bjjna pathologische kracht
aan, die alle andere geestelijke kracht Hjdelijk
verlamt.
De christen heeft de zekerheden des geloofs.
Hij weet, dat hij niet geheel zal sterven. Voor
hem is de doodsgedachte niet wanhopig. Ze is
ook niet egoïstisch. De christen weet, dat de
dood hem niet vereenzamen aal, maar Ast ze
hem voert over een grens, aan welker andere
zijde de gemeenschap des geloofs niet ophoudt
te bestaan.
Nu de natuur tot doodsgedachten dringt,
herdepkt de Katholiekë kerk haar dierbare ge
storvenen. Allerheiligen eerst, vervolgens Aller
zielen. Het zijn gemeenschapsfeesten, die ons
moeten versterken in ons besef, dat wij deel
uitmaken van een levend en onsterfelijk ge
heel. Onze dood zal eenovergang zijn. Het
leven wordt veranderd, iflaar niet weggeno
men. Alles blijft raadselachtig, doch hieromtrent
bezitten wij een verlossende zekerheid.
Terwijl in de natuur de herfst vergaat en
lanter wordt, dekt de goede aarde de zaden
toe, die zullen kiemen voor de volgende lente.
Indien de graankorrel niet sterft, zal het koren
niet leven.
Het raadsel van den dood wordt opgelest
door déze levensvatbaarheid. De dood is geen
doel, maar een middel; geen einde, maar een
Oetober, November. De stem, die de rij
maanden opsomt, aarzelt een oogenblik bij
dezen overgang en wordt trager, omdat Tiet eind
van bet jaar vlakbij is, en misschien ook, om
dat geen dagen zoo weemoedig zijn als deze
etervensdagen van Oetober, die voorafgaan aan
de herdenking der geloovige zielen. Bosch en
nel zijn mooier dan in vollen bloei, nu de wade
van mist den heelen dag blijft nevelen tusschen
de stammen. De laatste herfstkleuren groeien
jn een verzwakkend, gelig, als ziekeljjk zon
licht De geluiden der natuur zijn doodsklan-
ken: het tikken van vallende eikels, het kraken
van dor hout, het ritselen van blaren, het neer
druppelen van langzame regendroppels. De
banken in het park zijn nattig, de stammen van
de boomen kleven van regen. Slechts de harde
<ind schuurt overdag alles droog en in den
nacht kraakt de eerste vorst. Lampen en
kachels worden vroeg ontstoken, de avonden
bjj pijp en boek zijn lang. „Oetober. slooper..."
zingt de dichter Karel van de Woestjjne. Oc
tober sloopt den zomer en maakt ons moe,
alsof wij in deze dagen het heele jaar ineens
ouder werden. De laatste roos is uitgevallen,
op den wind bewegen dahlia’s. Er staart chry
santen voor de winkelruiten en herfstasters.
Het zal Weldra afgeloopen zijn.
In deze stemming van vergankelijkheid slij
ten de dagen langzaam, en ze gaan voorbij, als
werden ze naar buiten gedragen, naar de kou
van het kerkhof, waar ons verleden ons wacht,
uitgedrukt in al zoo veel bekende namen op de nl'uw begin,
zerken. Wjj bedenken met Jacob van Maerlant:
„boe sterven is met ons geboren" en worden
huiverig. „Het leven van den mensch is een
gestadig sterven." Nooit is het ons zoo duide
lijk als nu. De Allerzielendag is voor de mees
ten van ons een dag vol somberheid en wee
moed. Er klaagt iets in den wind, er schreit
iets in den regen, en de Novembermlst is als
wade over de vreugde der dingen.
Stervensgedachten blijven meestal vage
dachten, zelfs voor oude menschen, die den
dood reeds tegemoet zien. Wjj hebben geen pre
cies idee van sterven. Sommigen vermelen zich
gaarne in de lugubere fantasie, die hun het
eigen doodsbed en de eigen begrafenis voorstelt,
maar zulke verbeelding is doorgaans visueel
en dus op het uitwendige gericht. WU zien de
kamer, het bed. de kaarsen, den rozenkrans, het
crucifix, den priester, de achterblUvenden met
hun smart, waarin reeds iets van het oordeel
gemengd is, want zU zullen met gedempte
stemmen elkander toefluisteren, wat hun in
ons beviel, om allengs ook onder woorden te
brengen, wat hun tegenstond. Door de tranen
been breekt de kritiek, die onafscheidelUk is
van de herinnering. Dit alles kunnen wij ons
voor de verbeelding roepen, maar wU weten
meteen, hoe weinig werkelijk het is, want het
einde kan ons overvallen in heel andere om
standigheden dan de fantasie ons voortoovert
en zelfs al zouden wij tijd en plaats en om
standigheden nauwkeurig kennen, dan nog zou
den wjj niet weten, wat de dood zelf is. WU
hebben er alleen een vaag en triest gevoel van,
nu wU het afsterven van de natuur gadeslaan.
Oude kerkboeken bevatten wel eens de Litanie
van den Zaligen Dood, waarin met schrille
kleuren het sterfbed geschilderd werd: „Als het
klamme zweet ons uit het voorhoofd breekt....
ais de kilte des doods opkruipt door onze been
deren.... als onze stem niet meer gehoorzaamt
aan onzen wil om nog te sprekenHeer Je
zus, wees ons genadig!” De meditatie over den
dood behoort tot de vaste geestelyke oefeningen
van den christen, en altijd zal dit een vrucht
bare oefening zijn, omdat zij in ons het ver
langen naar de deugd,levendig houdt. Maar ook
medlteerende kunnen wU niet doordringen tot
de geheimzinnige essentie van den dood. WU
stuiten op het onbeantwoord raadsel van de
ziel, in wier zelfstandigheid wU gelooven, maar
die voor onze ervaring zoo nauw vergroeid is
met onze UchamelUke waarnemings-mogelUk-
heden, dat iedere voorstelling van de afzonder
lijke ziel slechts een beeldspraak oproept. Het
oogenblik, waarop de ziel werkelUk afscheid
neemt, blijft ondoordringbaar. Het is ook on
aanwijsbaar. WU kennen de teekenen des doods, PelkwUk. burgemeester van Utrecht en de be-
maar den dood kermen wij niet. ZU, die „te
rugkwamen”, uit den doode, opgewekt door
wonderdoeners, of uit den diepen slaap van een
aoogenaamden schUndood opgestaan, wisten
niet anders te verhalen dan van een overrom
peling door de witheid. ZU spreken van iets
wits, dat zU zagen, maar dat zU niet kunnen
noemen. Het graf levert zUn mysteries niet uit.
De doodsgedachte zwerft langs de zichtbare
•erkelUkheden, maar zoekt vergeefs de on
zichtbare werkelUkheid te begrijpen. Zal het
een verzweven zUn, een glUden, een ojjgeno-
»en-worden, een hard breken, wU weten het
met. WU zien slechts hoe anderen heengaan;
wU volgen hun laatsten strUd om de groote
onthechting; wU zUn getuigen van de einde-
Wke berusting. ZU „vouwen de eenzaamheid
van hun verlaten handen”, liggen, en vergaan.
Guy de Maupassant verhaalt, dat de roman-
tehrUver Tourgenjew soms plotseling, midden
in den nacht, uit zUn bed sprong en wanhopig
door de kamer heen en
••Sterven, verrotten, sterven, verrotten!” HU
was dan nauwelUks tot bedaren te brengen en
otadelijk tot rust gekomen, snikte hU: „Wie
kaa mU zeggen, wat het is?" Ook Zola beleef-
óe zulk een crisis, wanneer de doodsgedachte
he«n overviel. Als hU de bladzijden geschreven
had. waarop een van zUn romanhelden stierf,
hleef hU urenlang, ja dagenlang sprakeloos, en
had nergens lust toe. Hoevelen zUn er trou
wens niet, die, weergekomen van het kerkhof,
*a*r zU zoojuist een vriend begroeven, den
ëanschen dag gedrukt worden door den onbe-
atemden angst voor sterven? BU oudere men-
*chen is het niet zeldzaam, dat het doodsbe-
vfcht van een leeftijdgenoot hen in stilzwijgen
dompelt en in gepeins. Vraagt men hun dan, pllchtlgen leeftUd, dat de aandacht vroeg; maar
hun gedachte bezig houdt. ZU blüven het
antwoord schuldig of worden ongedurig. Ze
•'ten het self niet precies. Het beeft geert
duldelUken vorm, maar het is angst, gemengd
®®t weemoed en verbittering. ,JJe doodsge-
VrUdagavond is op den onbewaakten
overweg aan de Loostraat, gelegen op slechts
enkele minuten afstand van het station
Nuenen, doch onder de gemeente Eind
hoven, de 35-jarige Verberne, die den over
weg per flets passeerde, door den personen
trein, die om 18.15 uur uit Eindhoven naar
Helmond vertrok, gegrepen en op slag ge
dood.
Het slachtoffer was werkzaam bU zUn zwa«'“‘
ger, den heer Vogels te Nuenen en woonde
Maasbree (L.).
De trein had tien minuten vertraging
VrUdagnacht zUn de werknemers in het
autobusbedrUf, die bU aanneming van de
nieuwe wet ter vervanging van het* RA P.
hevig gedupeerd zullen worden, te Amster
dam bUeengekomen. Enkele honderden
chauffeurs, verkoopers, kantoorbedienden
en monteurs, allen direct betrokken bU
de zoogenaamde „wilde bus’-dlensten,
volden de zaal van Maison Boer. Van
uit Den Haag en Rotterdam waren talrUke
bezoekers per autobus gekomen en ook de
Amsterdammers Heten zich niet onbetuigd,
zoodat het comité van actie niet over gebrek
aan belngstelling te klagen had.
Toen de Prinses, uitgeleide gedaan door het
bestuur van het Congres, zich naar Haar auto
begaf, werd zU vóór den ingang van het Ge
bouw weer door een groote menschenmenlgte
toegejuicht.
Spontaan zong men het „Wilhelmus’, het
welk door de Prinses ten zeerste werd geap
precieerd.
Naar men ons van bevoegde zUde mededeelt
zal de termijn voor het aanhouden van reser-
vekalveren worden verlengd tot 1 Februari
1939.
Dit houdt in, dat veehouders, die ingevolge
hun toewijzing 1938 In de maand Oetober re-
servekalveren mochten houden, van 1 Novem
ber 1938 tot 1 Februari 1939 desgewenscht één
kalf zonder identiteitsbewijs, mits benede i
250 K.G. zullen kunnen aanhouden.
Het ligt voorts in de bedoeling, te bepalen,
dat van 1 November 1939 tot 1 Januari'1940,
g e en reserve-kalveren aanwezig zullen mogen
zijn. Veehouders, die thans voornemens zijn
reservekalveren op de toewijzing van het vol
gend jaar te laten schetsen, waartoe tot 1 Fe
bruari 1939 gelegenheid zal bestaan, zullen
zich dus rekenschap dienen te geven van de
gevolgen daarvan voor hun aanfok in 1939.
Om kwart over vijf had de ontvangst van
het Congres ten stadhuize plaats.
In de hall werden de congressisten begroet
door den burgemeester, in gezelschap van de
wethouders (behalve mr. Waslandert en een
groot aantal raadsleden.
De burgemeester noemde het ’n voorrecht, dat
na Amsterdam in 1929 en Den Haag in 1932,
thans Utrecht het Kleutercongres mag ontvan
gen. Er is hier, aldus spr., veel belangstelling
voor dw doel en thans vooral is uw congres
zeer belangrijk om de bescherming van Prinses
Juliana, de Moeder van ons aller bjjna-kleuter.
WU beseffen, aldus spr., het belang van uw
werk in *t algemeen, vooral in de tegenwoordig*
wereld. Reeds de voorbereiding van het congres
moet veel werk hebben meegebracht; het leven
van de kleuters, aldus spr., is vol van alles en
nog wat. Ten bewijze van een en ander gaf
de burgemeester een zeer gevarieerd aantal
citaten uit de litteratuur over kleuters.
Ten slotte heeft de voorzitter van het con
gres een dankwoord gesproken.
|k-Democratische Unie kwam
Zwolle in algemeene vergade-
voorzitter wees er in zUn ope-
In elk geval echter hadden de vertegenwoor
digers anderhalf uur gelegenheid gekregen hun
grieven te uiten zoodat de minister volkomen
op de hoogte is gebracht. Volgens den heer Laar
hoven is deze minister een echte .spoorwegman”,
die geheel tegenover de autobusondernemers
staat. HU drong er ten slotte op aan den strUd
vol te houden en op serieuze wUze actie te blU-
ven voeren. In verband daarmee werden peti-
tionnementslUsten verspreid, die veertien dagen
ter teekening liggen en daarna aan den minis
ter zullerv Vforden gestuurd. Diverse zeer groote
tirm^s hebben reeds toegezegd de lusten in hun
wfnkels te zullen leggen.
De heer Ebeling van den Ned. Bond van
Transportarbeiders drong er op aan dat men een
request naar den minister van Sociale Zaken zal
sturen en hem zal wUzen op het enorme steun
bedrag dat zal moeten worden uitgekeerd, wan
neer deze wet in werking treedt.
Nadat nog enkele andere sprekers het woord
hadden gevoerd ging de vergadering om circa
vier uur uiteen.
e
oltijd... en overal de
meest gewoardeerde
chocolaad tractatie 1
CARRO’S J
I
