J
J
3
3
l
3
J
Daladier als partijvoorzitter
herkozen
I
I
Jtei
i
ONS BLAD
Autobus gekanteld
De H. Vader op het
Vaticaan terug
Trieste vondsten
te Marseille
Von Ribbentrop’s
besprekingen
Het nieuws van heden
RAMON FRANCO GEDOOD
Dp BAROMETER
KRITIEK ÓP HOUDING
DER COMMUNISTEN
h
I
2 TACK
RESTAURANT
i DEN HOUT
jB 8 te den haag
BEZUlOESHOUTSCHtWEG 11-13
BIJ STAATSSPOOR
p
i
bem
hter-
Bonnet aan het woord
Bandieten aan het werk
t
no
TP
De
De
a
VEREENIGDE katholieke PERS
Stand op Mundat 1» ear vja.: JtU
Verin etand: 7CJ
Arbitrage tusschen
Boedapest en Praag
Berlijn en Rome wenschen toe
nadering tot de W ester sche
democratieën
Het actntal der slachtoffers van den
brand reed» tot*69 gestegen
Vijf Duitsche bisschoppen brach
ten hun bezoek „ad limina”
MAYONNAISE
5 .«SALADtSAUS
Geen politieke
beteekenis
1 November, Allerheiligen, zal
dit blad niet verschijnen.
DE DIRECTIE
R -
ZEN
r
ÏEN
lik-
•ft
id.
)EN
lNG
ilen
«aar.
-
„Times” voor de
vijfde maal verboden
By een ongeluk met een water
vliegtuig om het leven
gekomen
Onder de 22 passagiers oMtUtussd
een groote paniek
Toenadering tot Italië
en Duitschland
MAANDAG 31 OCTOBER 1938
bje
raar
eek.
'4,
Geen zwaargewonden
S»
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 26
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 Cl
regel: Ingezonden Mededeelingen Oct t
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCHE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onre
Administratie verstrekt.
Si
'2
In de omgeving van Arnhem is Zaterdag de jaarlüksche cross coantry van
Degkhsisen gehosden. Sen hindernis wordt genomen
De warenhuis-brand te Marseille. De puinen van het groote warenhuis „Nouvelles Galeries" te Marseille, waarin Vrijdag
middag de catastrophale brand is ontstaan. Nog steeds is de brandweer bezig het smeulende vuur te blusschen. De foto
geeft een duidelijk beeld van de ontzettende verwoesting die het vuur heeft aangericht. Men verwacht, 'dat zich onder de
puinhoopen nog vele lijken beenden van personen, die door den plotselingen brand verrast zijn
Joh. Laiïwers - Opticien
PAYGLOP 3 - ALKMAAR - TEL IMS
i „Angriff” tegen
Kard* Verdier
S
-
Ramon Franco
W’-
i 4
L
tope.
de
met de
■r
o
de
deze
Be-
enz.
rden.
Wen
leer-
bid
odd
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
LEM
3364
In Rome is over een dergeiyke encycliek niets
bekend. Authentieke gegevens hierover zyn ech
ter niet te verkrijgen, daar bevoegde Vaticaan-
sche kringen tot zwijgen verplicht zijn.
roede
dam.
1—0
rlst-
Zeer
met
plein
13357
ettea
treat
5937.
2374
Stand van onzekerheid, waarin zij zich thans
bevinden. Laat ons wenschen dat na het ac-
coord van München in Europa een beter be
grip en een geest van ontspanning mogen ont
staan. Wij wenschen in de eerste plaats dat
Frankrijk normale betrekkingen met zijn na
buurlanden onderhoudt.
een H. Ws dankzegging heeft doen opdra
gen ter gelegenheid van den twintigsten ver
jaardag van de Tsjecho-Sfowaaksche Republiek
p
irenr.
>lt>e-
sna.
Vrn-
1791.
Ned.
1- v.
Mte-
*g-
si tie,
leisje
foto
blad.
jhen
Hee-
m-
aan
jlfs-
3373
blad.
2576
sure
ena>
een-
(sy-
feer,
0.20.
8-12
and.
afP-
tner-
Bonnet werd aan het einde van zijn, rede
voering langdurig en stormachtig toegejuicht,
vooral toen Daladier hem de' hand drukte.
De congresdeelnemers brachten daarop beiden
staatslieden een ovatie.
Daladier door de radicaal-socialjaten by
acclamatie tot voorzitter herkozen.
5 November
Groningen
In deze motie wordt gezegd, dat na de tra
gische gebeurtenissen het Congres zijn vol
ledig vertrouwen ultspreekt in den minister
president en de regeering. De bultenlandsche
politiek wordt volledig aanvaard, evenals de
blnnenlandsche politiek.
De partij betreurt verder, dat het werk voor
den vrede en den arbeid, welke noodig is tot
heil van het land, bemoeilijkt is door het op
treden van de communistische partij en door
de heftige aanvallen van de verklaarde tegen-
ROME. 30 Oct. (Havas). De bespre
kingen tusschen Von Ribbentrop en Mus
solini en Clano schijnen te hebben geleld
tot vaststelling van de volgende punten:
1. Duitschland en Italië staan gunstig tegen
over de samenwerking met de groote West-
Europeesche democratieën. Zij zijn van mee
ting, dat de blnnenlandsche ontwikkeling in
die beide landen sedert de conferentie te Mün
chen een zeker optimisme rechtvaardigt. Dit
gevoelen is versterkt door de rede van Daladier
te Marseille.
DIENSTAANBIEDINGEN. Gevraagd et Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper
rubriek 10 et per regel.
MARSEILLE, 31 Oct. De brand van de
Canebières te Marseille Is een ware ramp
geworden. De tragische lijst van vermisten,
die waarschijnlijk het slachtoffer van den
ontsettenden brand zijn geworden, wordt
steeds langer. Zondagavond was dit aantal
reeds tot negen en zestig gestegen. Nog
'Steeds worden verkoolde lijken tusschen de
puinhoopen gevonden.
Op den hoek van den Zuid-WiUemsvaartweg
en de Jan Helnsstraat te ’s Hertogenboech heeft
zich Zondagmiddag omstreeks twee uur een
ernstig verkeersongeluk voorgedaan.
Een autobus van de firma J. Kras uit Am-
merzoden, waarin 22 passagiers waren geseten,
onder' wie tien kinderen en eenlge vrouwen,
allen afkomstig uit Hedel en Schjjndel, kwam
uit de.^Jan Helnsstraat en wilde de brug over
de Zuid-Wlllemsvaart oprijden. Een auto van
de Cltax, bestuurd door den chauffeur Van der
L. uit ’s Hertogenboech, kwam op hetzelfde
oogenblik met groote snelheid uit de richting
van den Zuid Wülemsvaartweg en botste met
groote kracht tegen den linkerkant van den
autobus, tengevolge waarvan de autobus kan
telde en op zijn rechterkant terecht kwam.
In den bus ontstond een groote paniek.
Tengevolge van den schok werden de pas
sagiers van hun plaatsen geslingerd, terwijl
vrijwel alle ruiten vernield werden.
Op het hulpgeroep van de vrouwen en
kinderen kwamen onmiddellijk omwonen
den toesnellen, die de passagiers uit hun
benarde positie bevrijdden.
Het bleek, dat enkele vrouwen en acht
kinderen door glasscherven aan gelaat en
handen waren gewond, terwijl drie vrou
we» doer den schrik bewusteloos geraakten.
Nadat reeds vijftien verkoolde lijken waren
geborgen, heeft men Zondag nog het stoffelijk
overschot van drie slachtoffers gevonden. Ook
hier bleek identificatie onmogelijk. Het stof
felijk overschot der slachtoffers wordt overge
bracht naar tie groote zaal der Stadsbiblio
theek, waar een ChapeUe Ardente is Ingericht.
Het opruimingswerk zal nog wel eenlge dagen
duren.
Sinds Zondagochtend is het onmogelijk het
aantal slachtoffers op te geven, daar in het
puin slechts verkoolde en zwaar verminkte
resten van lichamen gevonden zijn. 69 personen
worden als vermist opgegeven, terwijl achttien
lijken zijn geborgen.
Inmiddels heeft men verscheidene bandieten
gearresteerd, die op heeterdaad bij diefstallen
betrapt werden. Voorts heeft de politie in hotel
Noallles een I|aliaansch onderdaan, oud 26
jaar, gearresteerd, die in het bezit bleek te
zijn van aan den minister van Bultenlandsche
Zaken, Bonnet, gerichte correspondentie.
aangewezen adres voor Uw maaltijden
SS. SPECIAAL MENU OP VASTENDAGEN
De besprekingen van Von Ribbentrop te
Rome.
BERLIJN, 29 Oct (Havas). De „Angriff”
doet een feilen aanval op Kardinaal Verdler, den
aartsbisschop van Parijs, fomdat deze in de
H. M. de Koningin zal 4 en
een* niet-officieel bezoek aan
brengen.
Koninklijk besluit verschenen, bevatten
de de regeling voor de oudercommissiea.
Besprekingen in de NederlandschBel
gischLuxemburgsche commissie over
de handelabetrekkingen vlotten goed.
De geblesseerden werden naar het St Ca-
rolusziekenhuls te 's-Hertogenbosch overge
bracht. Na verbonden te zijn, konden allen
huiswaarts keeren. De beide chauffeurs hadden
geen letsel gekregen.
De autobus werd evenals de taxi zwaar be
schadigd.
De verkeerspolitie, die -spoedig dp de plaats
van het ongeluk aanwezig was, stelde een on
derzoek naar de schuldvraag In. De bus is later
ter reparatie naar een garage overgebracht.
Eén ding is zeker: Het is onmogelijk dat de
volkeren van Europa blijven leven in den toe-
BERLIJN, 29 October (Havas) Voor de
vijfde maal in tien dagen tyds ia de „Times” Basiliek van het Heilig Hart op Montmartre
weer in beslag genomen, vermoedelijk door de
bijzonderheden over het spionnageproces tegen
Dultschers in de Vereenigde Staten.
4
handelde over de toestanden in bet Derde Rijk.
Het gerucht, dat in de bultenlandsche bladen
verspreid te, als sou thans, weer een nieuw»
encycliek en wel een over het rassenvraagstuk
in voorbereiding zijn, moet als onjuist worden
gekenmerkt.
agen
kast.
ezel-
Itge-
4135.
7473
Onze Romeinsche correspondent seinde ons
Zaterdagavond
De Heilige Vader te hedenmiddag nit Zijn
■awirrarbHIf te Castel Gandolfo naar de
Eeuwige Sta (F teruggekeerd. Nadat Z. H. de
Paus vanaf het balcon vap het paleis aan
de geloovigen Zijn zegen had gegeven, ver
trok Hfj per auto naar het Vaticaan.
Het vertrek van den H. Vader werd twintig
minuten vertraagd, tengevolge van hevige regen
buien en stormvlagen.
In vijf auto’s reed de Paus met gevolg naar
het Vaticaan. In den eersten wagen zat markies
Serafini, gouverneur van Vaticaanstad. In den
tweeden zat de Paus met Zijn’kamerheer Mgr.
Callorl di Vignale. In den derden zaten de par
ticuliere secretarissen. In den vierden zat dr
Mllani, *s Pausen lijfarts, en in den vijfden had
den de pauselijke bedienden plaats genomen.
De terugkeer van den Heiligen Vader ge
schiedde in traditioneel streng particulieren
vorm. De burgemeester van Castel Gandolfo
deed den Paus tot Rome in Zijn auto uitgeleide.
Morgen keert de staatssecretaris van den H.
Vader. z. Emln. Kardinaal Eug. Pacelli, van zijn
verlof terug en zal Z. Emln. de werkzaamheden
ter staatssecretaris wederom hervatten.
Omtrent het bezoek ad limina, dat vijf
Dultsche Bisschoppen gisteren aan Rome
brachten, moet worden opgemerkt, dat dit
bezoek als van zuiver particulier karakter
moet worden beschouwd, aoodat daaraan
geen politieke beteekenis mag worden toege-
tend.
Elk der Bisschoppen werd door den Heiligen
Vader apart in audiëntie ontvangen.
Dit onderscheidt dit bezoek der Dultsche Bis
schoppen van hun bezoek in Januari 1937 aan
Rome. Toen waren de Dultsche Bisschoppen te
gelijk in de Eeuwige Stad en werden door Z. H.
den Paus gemeenschappelijk ontvangen. «Het
ging toen over de voorbereiding van de encycliek
,Mit brennender Sorge", welke, zooals bekend.
BURGOS, 31 Oct. (Reuter). Laitenant-
kolenel Ramon Franco, de broeder van
generaal Franco, is Donderdag JJ. om het
leven gekomen bjj een ongeluk met een wa-
tervüegtaig.
Ramon Franco was een der beste vliegers van
de Spaansche luchtmacht. Hij werd beroemd
toen hij met zjjn kameraad Ruiz de Alda in
het vliegtuig ,,Nec plus ultra" van Europa naar
Amerika vloog.
Ramon Franco nam vervolgens deel aan den
Polltleken strijd, welke vooraf ging aan de in
stelling van de Spaansche republiek. Als vlie
ger aan de zijde van de republikeinen vloog hij
enkele dagen voor den val van de monarchie
boven Madrid en wierp hjj republikeinsche
Vlugschriften omlaag. Na den val van de monar
chie benoemde de republikeinsche regeering hem
tot luchtvaartattaché bij verscheidene legaties
en ambassades.
Toen zijn broer de revolutie ontketende
wachtte Ramon eenigen tijd alvorens zijn hou-
^tog te bepalen, doch tenslotte koos hij de zijde
van zjjn broeder. Deze gaf hem verscheidene
vertrouwvolle opdrachten en benoemde hem
hort geleden tot commandant van de vlieg-
tuigbasis op Majorca, waar hij thans den dood
beeft gevonden.
Omtrent het ongeluk, dat Ramon Franco is
overkomen, wordt nog nader gemeld, dat de
broer van den generalissimus met een door hem
zelf, bestuurd watervliegtuig van de vllegtulg-
basis Majorca, waarover hjj het bevel voerde,
was vertrokken. Hjj werd vergezeld door een
andere machine, die echter, daar er een hevig
onweder kwam opzetten, teruc' eerde.
In het toestel van Franco bevonden zich nog
vier andere personen. De lijken van alle inzltten-
«ten, behalve van den marconist, werden gevon-
d<n op 2 mijl ten N.W. van kaap Formentor
nnww zü naar Palma werden «wergebracht
deelt, waren de opvattingen van Rome en Ber-1
lijn in de Hongaarsch-Tsjecho-Slowaaksche
kwestie op de drie essentieele punten met el
kander in overeenstemming, te weten:
1. De noodzakelijkheid van een zoo snel mo-
J gelijke oplossing van dit geschilpunt tusschen
Hongarije, Polen en Tsjechen Slowakije en wel
m het belang van Tsjecho-Slowakije als ook
▼oor de pacificatie in het Donaubekken;
2. Een zeer groote sympathie en actieve soli
dariteit met de legitieme belangen van Honga
rije:
3. Vriendschappelijke gezindheid jegens de
opmerkelijke pogingen der huidige regeering
van Tsjecho-Slowakije bij de vestiging van een
Hieuw regiem.
In een officieel communiqué te Berlijn wordt
medegedeeld, dat de Dultsche en de Italiaansche
regeering besloten hebben, in het Tsjechlsch-
Hongaarsch geschil te arbitreeren. De Dultsche
minister van Bultenlandsche Zaken Von Rib
bentrop en zjjn Italiaansche collega Ciano zullen
in verband hiermede op 2 November te Weenen
bijeenkomen. De Hongaarsche en de Tftjecho-
Slowaaksche minister van Bultenlandsche Zaken
*Un ultgenoodigd, zich op denzelfden dag te
Weenen te bevinden.
Wij wenschen dat tusschen Duitsch
land en Frankrijk een waarachtige
samenwerking moge tot stand komen
en dat in deze twee landen^nzpge wor
den weggenomen de vrees voor een
conflict, dat in weinig tijd iederen met
zooveel moeite, zoowel in Duitsch
land als in Frankrijk, verkregen voor
uitgang zou vernietigen. Tuaachen
Frankrijk en Italië zijn zoojuist weeg
normale betrekkingen aangeknoopt.
Wij verheugen ons er over. Want
niemand meer dan wij wenscht een
versterking der traditioneele vriend
schapsbanden tusschen Italië en
Frankrijk.
Inzake den toestand in Spanje verklaarde
Bonnet: wy zijn er Van overtuigd dat een
regeling van het conflict, hetwelk onze na
buren verdeelt, mogelijk zal worden op den dag
dat alle bultenlandsche vrijwilligers zich zul
len hebben teruggetrokken en dat de Span
jaarden zich van aangezicht tot aangezicht
met elkaar zullen bevinden. Dan zjjn wij er
zeker van, dat met goede kans op succes eer.
bemiddeling kan worden geprobeerd en dat
de vrede kan worden hersteld.
Om met alle volkeren, niet één uitgezon
derd, de onontbeerlijke onderhandellngen
aan te gaan, moet Frankrijk eerst machtig
zijn en moet op den dag waarop de kwestie
der ontwapening gesteld wordt, Frankrijk
kunnen spreken op voet van gelijkheid met
welk ander land ook. Wjj willen bewijzen,
dat de democratieën even capabel zijn als
elk ander regiem om hun rol in de moder
ne wereld te spelen.
standers van de republiek. De partij stelt vast,
dat de communistische partij, door de agitatie,
welke zij in bet geheele land heeft gevoerd,
door de moeilijkhedeij^gelke zjj der regeering
heeft bereid, alsmede door haar agressieve
oppositie van de laatste maanden, de solida
riteit heeft gebroken, welke baar met d»v
overige partijen van het volksfront verbond.
De partij heeft haar afgevaardigden in de
nationale commissie volmacht gegeven
van nota te nemen.
Tijdens de zitting van het Congres heeft de
minister van Bultenlandsche Zaken, Bonnet,
een redevoering uitgesproken, waarin hij
bultenlandsche politiek heeft uiteengezet.
Hy sprak hierin o.a.: Wü gelooven noch aan
de fataliteit van een oorlog, noch/aan de fata
liteit van den vrede. De leerstelling van onze
partij is alle veiligheidsmaatregelen te nemen
om het vaderland te beschermen en geen
enkele kans, hoe klein ook, te laten voorbijgaan
voor het behoud en de bevestiging van den
vrede. De minister haalde vervolgens de kwes
tie op van de Sudeten-Duitschers en toonde
aan dat dit een oud twistpunt is, waarover in
1919 bij het Verdrag van Versailles zich een
levendige discussie heeft ontwikkeld. Vervol
gens besprak Bonnet de werkzaamheid der re
geering op diplomatiek gebied. Hij herinnerde
ef aan dat het de radicale leiders Delcasse en
Léon Bourgeois waren, die Frankrijk de mees
te vrienden hebben weten te bezorgen en die
de Fransch-Britsche entente bezegeld hebben
welke sinds 1933 den hoeksteen vormt van de
Fransche veiligheid. ,,Wlj gelooven, dat het al
tijd mogelijk is een oorlog te voorkomen, mits
elkeen een minimum van goeden wil en ver
trouwen vertoont. Wij zijn altijd bereid ons op
offeringen voor de verdediging van het vader
land te getroosten. Evenzeer bereid zijn wij
echter om de grootst mogeiyke credieteh te
besteden voor de verschillende vormen van in
ternationale samenwerking.
Gedurende de jongste crisis heeft de
Fransche regeering dag in dag uit en op
elk uur van den dag met de Engelsche
regeering samengewerkt en het moet onze
zorg zijn om die vriendschap met Enge
land nog verder te ontwikkelen en te ver
stevigen.”
Naast de traditioneele vriendschap met En
geland, zoo vervolgde Bonnet, staat het vraag
stuk van onze betrekkingen met de andere
landen.
Watten - Windsel* ideal - Wlndaete flanel -
Windsels hydrophyl - 16/16 Oaaa - Verband-
trommels Suspensolrs - Inneemglaasjea
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De H. Vader van Castel Gandolfo naar
het Vaticaan terug; vgf Duitsche
schoppen brachten hun bezoek
limina".
MARSEILLE. 29 Oct. (Havas).
Het Congres der radicaal-socialis-
tische partij heeft bij acclamatie
minister-president Daladier her
kozen tot voorzitter van de partij.
De motie inzake de algemeene
politiek werd aangenomen met twaalf
stemmen tegen.
Vérvolgens nam Herriot het woord, wi«n
eveneens een betuiging van sympathie ten
deel valt. Hij zeide te betreuren, dat de poli
tiek van collectieve veiligheid schipbreuk leed
en dat de Volkenbond op het oogenblik geen
kracht bezit.
Tot de Vereenigde Staten richtte Herriot
een hartelijk beroep om medewerking by het
vredeswerk.
„Met Daladier zeg ik”, aldus Herriot, „Iaat
ons sterk zyn, laat ons steeds stepker zyn. im|
dien wy geen voldoende productie hebben, ztN^
len al onze pogingen om de kracht van ons
leger te verhoogen ijdel zyn."
Zich tot de arbeiders richtende, zeide hij:
„Ik veroordeel de bezetting van fabrieken, wy
moeten Frankryk redden door een voortduren
de actie van werk en herstel. Oy moet de
Fransche vrijheden verdedigen, om een voor
beeld te noemen: de vryheid, welke men heeft
om geboren te worden als Jood of als Christen.
Alle Franschen, zoo besloot Herriot,, moeten
Frankryk verdedigen, maar wij, radicalen,
moeten bovendien het democratische Ideaal
verdedigen."
2. Duitschland en Italië biyven op het stand-
•punt staan, dat het Spaansche probleem slechts
kan worden opgelost door een algeheele over
winning van Franco. De beide landen staan vy-
andig tegenover iedere bemiddeling, die, vooral
in de oogen der fascistische leiders, de zege der
rechtschen in Spanje slechts In gevaar zou kun
nen brengen.
3. In de kwestie der bewapeningen zouden
Beriyn en Rome, uitgaande van de opvatting,
dat een accoord met Frankryk en Engeland
wenscheiyk is, gunstig staan tegenover het
denkbeeld van onderhandellngen over bewape-
ningsbeperking op een baste, die aanvaardbaar
zou zyn voor alle belanghebbenden.
4. Ten opzichte van het Hongaarsch—Tsje-
cho-81owaaksche probleem schynt het, dat
wanneer al eenig verschil van opvatting bestaat
tusschen Duitschland en Italië de beide landen
het beginsel van arbitrage aanvaarden, zoodat
nog de formuleerlngen der oplossing, waartoe
tusschen Mussolini en Von Ribbentrop besloten
zou zyn, uitgewerkt moeten worden.
Men veronderstelt, dat Rome en Beriyn er
langs diplomatleken weg naar zullen streven
Hongarije en Tsjecho-Slowalrye er toe te bren
gen een compromisoplossing te aanvaarden, aan
-welker uitwerking de Duitsche en Italiaansche
deskundigen zullen werken. Men heeft echter
geen nauwkeurige aanwyzingen op dit punt.
Welingelichte kringen zyn van meaning, dat
het plan tot een gemeenschappelijke Poolsch
Hongaarsche grens weinig kans heeft verwer
kelijkt te worden.
Naar de Giornale d’Italia over de besprekin
gen van Von Ribbentrop te Rome verder mede-
I
Het aantal slachtoffers van den brand te
Marseille blijft stijgen.
Ramon Franco bjj een vliegongeval ge
dood.
SS
i
