r
Het aftreden van Spaak thans
onvermijdelijk?
ONSBLAD
heden
van
F ransch-Duitsche
toenadering
Revolveraanslag
te Parijs
MILLIOENEN-
OPDRACHT
K
tv
Mi
OUDERS VAN NEDERLAND.
THERMOGENE
TACK
I
^>'35
DE PREMIER IN EEN
MOEILIJKE POSITIE
FRANCO AAN DE BOCHT
AUECHIN—RESHEVSKY
REMISE
DE BAROMETER
en
Vandervelde treedt af
als partijvoorzitter
Ruim 1OO aardschokken
in twee dagen
Greenwood antwoordt
Hitler
a
PIJNSTILLENDE WATTEN
Vandaag verkiezingen
in Amerika
Dader een Poolsche
Jood
Britsche Koningspaar
naar Amerika
Madrid twee jaar
belegerd
HOEST. KEELPUN
GRIEP. RHEUM AT1EK
STEKEN IN M ZUbc
Koning Carol’s bezoek
aan Londen
I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
-
DINSDAG 8 NOVEMBER 1938
Joh. Lauwere - Opticien
PATOLOP 1 ALKMAAB TBL.
De Ned. Spoorwegen doen belangrijke
bestellingen bij onze industrie
B
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
NOORDHOLLA NDSCH DAGBLAD
rubriek 10 ct per regel.
zal
onvermü delgt
seinde ons
Napelt, waar hij evenals te Rome plechtig werd ontvangen
i
Spaak
Vamtervelde, omringd door journalisten
PARUS, 7 Nar. (Hevu) Volgens de Dart-
Fine leidt na de eerate ronde
den
X
11
ft s
ea
I ^\\\\\\UW!l I H
>1
Onze Brusselsche correspondent
d.d. 7 November:
Het congres der aocialiaten keurt
Spaak’» buitenland ache poli-
politiek
Spaak
Volgens Reuter kan nog deze week éin
Fransch-Duitache verklaring verwacht
worden.
eura,
rens,
Sen
M»
te»
oc-
rt-
den Duitechen derden legatie-secretaria ven
Bath geschoten heeft, een Pool, die, hoewel
h(j over al zijn geestvermogens beschikt, een
fanaticus schijnt te zijn.
PABUS, 7 Nov. (Havas) Een vreem
deling is vanochtend de Duitsche ambas
sade binnengedrongen, waar hy zich toe
gang verschafte tot het bureau ven den
derden legatiesecretaris Von Bath, op wien
hy twee schoten leste.
Een kogel drong in den schouder, de
tweede kwam in de huwt van de lever
Het slachtoffer is naar een ziekenhuis
evergebracht.
De Duitache legatie-aecretaria
Von Rath werd ernatig
gewond
Na het officieele bezoek zal de
Koning zyn reia incognito
voortzetten
Spaak's aftreden thans
geacht.
doozen a
35 en 55 ct.
zich
den
■epu-
en.
n»
iu»
De regeeringatroepen bevinden
zich in twee atrategiache
zakken
GANDESA, 7 Nev. (Havas). De verove
ring van het centrum van het regeerlngs-
front kan als voltooid beschouwd worden.
De rechtechen hebben alle gestelde doelen
bereikt. De bocht b(j de Ebro is in tweeën
op de pijnlijk»
plek, bestrijdt
door
St.
r de
4) ta
Jaar
lintje
later
i zijn
Idaar
Olrk»
eiden
tot
•or-
nber
De uitnoodiging van president
Rooaevelt aanvaard
ichta
tee-
oon-
Jsa
en
chü-
iten,
ris
erkje
die
iden.
der
mee-
mig-
ezit-
nnen
het
t hjj
loon-
raar-
I de
I de
■igde.
ever»
1 hij
rant-
Near
inde)
on-
iekte
na-
keus
t der
J te
I den
nctle
rland
sl
iet»
ztyn
tien
eest
Dr.
ver-
1TH
ver
ken
net
daar
voor
kort
ienst
it en
uito-
Ba-
dat
soft
tege-
ver-
tan-
zj)n
van
ianig
'den;
dem
ar te
chtig
TUf-
nog
OP
rwijl
ver-
d in
teur
nog
-alle
kre-
igen
■ant,
erg-
:afel
nige
den
sn
aai.
,-oiie
■ren.
afe-
eten
me-
taas
dit
•ren
die
akt,
dat
eco-
iltje
dit
tch-
der,
den
rtet
va»,
Hik,
rerp
lig»
Dit
■ur-
in-
a-«
LONDEN, 7 Nov. (Havas). De Engelsche
Koning en de Koningin hebben de uitnoo-
diging van president Boosevelt, in den
somer van het volgende Jaar een bezoek
aan de Vereenigde Staten te komen bren
gen, aanvaard.
De Koning reist vla Parijs naar Calaiss, waar
hjj door een oorlogsschip zal worden afgehaald.
Op 15 en 16 November zullen de protocolalre
diners gegeven worden, op 17 November wordt
een Jachtpartij in Scholtand georganiseerd,
waarna de Koning op 18 November weer ver
trekt.
Wanneer de officieele reis echter ten einde
zal zijn, wenscht de Koning zijn reis incognito
voort te zetten. Zoo zal hjj verscheidene dagen
in Parijs doorbrengen. Men vermoedt, dat hij
ook een bezoek zal brengen aan het kasteel,
dat hjj in Normandië bezit. Zelfs is sprake ge
weest van een bezoek aan Brussel, doch hier
omtrent staat nog niets vast. In ieder geval
gelooft men niet, dat de Koning voor het einde
van de maand te Boekarest teruggekeerd zal
zijn. Hoewel dit niet pffleieel bekend is, schijnt
het toch, dat minister Comnen den Koning
op zijn officieele reis naar Londen zal verge-
Nog deze week een Franach-
Duitache verklaring
te verwachten?
De katholieke ministers, die Maandag.
•vang aftehderiyk vergaderden, waren van
meening, dat hot aftrede»» van het kabinet
onvermijdelijk is gewerden.
van de verkiezingen, zal het mogelijk zijn den
uitslag binnen 24 uur bekend te maken. Dit is
een ware triomph van de moderne wetenschap.
In de staten, waar de bevolking dicht la, zal
met behulp van machines worden gestemd.
Deze machines berusten op het beginsel van
de telmachine; door het neerdrukken van een
hefboom kan de kiezer zijn stem uitbrengen,
welke automatisch wordt aangeteekend. Dese
machines zijn geplaatst op gemakkelijk bereik
bare plaatsen. by kappers, apothekers en in
scholen. Alleen in de landbouw-dlstricten
nog met stembussen worden gewerkt.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aai*,
geboden, geplaatst onder do Omroeper-
Fine heeft thans de leiding met 1 punt, op
hem volgen Aljechln. Reshevsky, Flohr, Capa-
blanca, Euwe en Keres, ieder met H punt, ter
wijl Botwlnnlk de rij sluit met 0 punten.
Hedenavond wordt te Den Hsmg in
Dierentuin de tweede ronde gespeeld.
NEW YORK, Nov. (Havas). Heden sul
len veertig tnlllloen Amerikaansche mannen
en vrouwen hun stem uitbrengen. In 47 staten
zullen worden gekozen 35 senatoren. 433 leden
van het Huis van Afgevaardigden, alsmede 33
gouverneurs en een aantal andere functiona
rissen. Alleen in den staat Maine zal niet wor
den gekozen, aangezien hier de verkiezingen in
September j.l. zijn gehouden.
Ten gevolge van het verbeterde mecbanBme
TOKIO, 7 Nov. (Havas). Sedert den avond
van den 5en November zijn te Tokio en in Mid-
den-Japan meer dan honderd aardschokken
gevoeld. Een twaalftal aardbevingen van meer
hevigen aard wekten levendige ongerustheid en
tot vier maal toe begaven de bewoners van
Tokio zich in allerijl op straat. Oisteren tegen
den middag werden de hevigste schokken ge
voeld. Het observatorium te Foekoesjima meldt
dat aan de N.O. kust van Japen vloedgolven
waarschijnlijk te achten zijn.
Het blijkt thans, dat in 'n nieuwen
kabinetsraad, die Dinsdagvoormiddag
om half twaalf wordt gehouden, de
ministers een definitief besluit zullen
nemen tav. de lastige positie wastf-
in de heer Spaak als Eerste Minister
verkeert
Hij zegt: .Het oorlogsgevaar wordt niet
door de democratische staten veroorzaakt,
maar door hen, die, zoools Goebbels het
onlangs uitdrukte, „Meln Kampt” in de
sene hand en 1 zwaard in de andere dragen
en die hun volle elschen stellen zonder self
•enigs ooncassie te doen.
De afgebroken partij tusschen Aljechln en
Reshevsky is Maandagavond in .Xrasnapolsky”
voortgezet. Aljechln, die een pion meer haul,
slaagde er niet in, dit materieele voordeel in
winst om te setten. Na 60 zetten werd de party
remise.
Laat mij den „Führer" verzekeren, dat ik
nooit gezegd heb, of zelfs maau’ heb laten dóór
schemeren, dat ik het aangenaam zou vinden,
indien Duitschland en Italië vernietigd zouden
worden.
Hitler heeft een diepe verachting voor de
democratie: hjj heeft in de afgeloopen maanden
twee democratische landen vernietigd. HV
heeft gebruik gemaakt van zijn macht om mede
te helpen aan de vernietiging van een derde
democratisch volk in Spauije. Hij heeft deze
dingen volbracht door bedreigingen met geweld
of door werkelijk geweld.
Uit zijn rede te Weimar spreekt zijn afschuw
van de democratische instellingen en tradities.
Ik sou het toejuichen als er een einde kwam
aan de dictaturen, daar het my toeschijnt,
dat wij alleen dan de moreele ontwapening kun
nen verkrijgen, die Hitler van ons vraagt, maar
die vreemd is aan de grondbeginselen van on
tevreden dictaturen. Ik geloof, dat het Britsche
volk elke oprechte poging tot het houden van
besprekingen en het bereiken van een bevre
digende Europeesche regeling zal verwelko
men".
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 32
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bwdraagt 30 ct p.
regel; Ingezonden Mededeellngen 40 ct p. r.
MJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Ultvo»rig tarief voor adverteeren bij ■huw
nement wordt pp aanvrage gaarne door onr»
Administratie verstrekt.
De bestelling werd als volgt verdeeld: Werk
spoor 38, Beijnes 36 en Allan 18 rijtuigen. Het
gaat hier om een bedrag van ruim >»il-
lioen.
Zooals bekend, ia onlangs reeds de opdracht
voor de dlesel-motor-ultrustingen voor deze
treinen aan de Nederlamdsche industrie gege
ven en wel aan de firma’s Werkspoor en Stork,
voor een totaal bedrag van ruim 2% mil-
Uoen.
Door deze bestellingen, waarmede in totaal
ruim f 7 millioen gemoeid is, aal een groot
aantal arbeiders voor geruimen tijd te werk
BARCELONA, 7 Nov. (Reuter). Da regee-
ringstroepen hebben te 6 uur vandaag een
nieuw offensief ingezet. Zjj trokken ten Zuiden
van Lerida over de Segre en bezetten Seroe.
Altona en Soces. Zij hebben den weg Fraga—
berida algeaneden.
rJDe vrede bedreigd door hen, die
eiachen atellen, zonder con-
ceaaiea te doen”
et- n. L
Successen der rechtache troepen au het
Ebro-front.
Er doen zich nu twee mogelijkheden voor;
de regeerlng zal ofwel onmiddellijk na den
kabinetsraad aftreden en daarvan des middags
cm twee uur mededeeling doen aan Kamer en
Senaat onder overweging, dat de positie van
den Eersten Minister Spaak en van zijn socia
listische collega’s in de regeerlng onhoudbaar
Is geworden ten gevolge van de bekende reso
lutie van het socialistisch partijcongres en van
de afkeuring van de begrootlngspolltiek van het
kabinet, die op het Congres tot uiting kwam,
ofwel de regeerlng zal nog voor het parlement
verschijnen en de interpellatie aanvaarden van
den katholieken senator Notiiomb over de on
verwijlde oplossing der kwestie van België's ver
tegenwoordiger te Burgos en dan aftreden na
een votum, waarin de Senaat het onmiddellijk
aanknoopen van deze betrekkingen zou elschen
Ons onderwijs is in gevaar.
Duizenden kinderen zitten in
overbevolkte klassen, waar zij
^een goed onderwijs kunnen
krijgen.
Steunt de actie voor verbetering
der leerilngenschaaL
LONDEN, 7 Nov. (Reuter) Greenwood.
6« Britsche arbeidersafgevaardigde, heeft van
avond een verklaring gepubliceerd, waarin hjj
Hitler’s rede te Weimar beantwoordt.
H -
riet nieuws
Watten Wlndwl* ideal - Wln<teeto flanel -
Wlmtaels hydrophyl 16/1® Verband-
trommels Suspensoirs Tnn-rTmglainJ—
ZIEKENFONDSLEVERANCIEB
Voor zijn
het algemeen
indrukwekkende
Stand op Dinsdag 8 WW vnu: 76L»
Vorige stand: 7EB.6
BOEKAREST, 7 Nov. (Havas). De reis
van Koning Carol van Roemenië naar
Londen zal geschieden van 1518 Nov.
van H. M. de 'Koningin na
aan Groningen.
Busdienst tusschen Wassenaar en Amster
dam stopgezet.
Felle brand in bakkerij te Groningen.
o o
Naar wjj vernemen, hebben de
Nederlandsche Spoorwegen bjj de
firma's Werkspoor, Beijnes en Allan
de rijtuigen besteld, benoodigd voor
de samenstelling van achttien dieael-
electriache treinen, elk bestaande uit
vjjf rijtuigen.. Bovendien zijn besteld
twee reserve-rij tuigen met bagage-
en motorruimte.
De beide voorzitters van het directorium van
het Blok der Katholieken van België hebben
reeds contact gezocht met de katholieke minis
ters en het voltallig directorium komt Dinsdag
morgen reeds om negen uur bijeen om den toe
stand te bespreken.
Men verwacht, dat het directorium zijn vroe-
geren eisch betreffende den vertegenwoordiger
bij Franco zal bevestigen en dat dit nog voor
den kabinetsraad aan minister Spaak zal wor
den meegedeeld.
Intusschen is Maandlgmlddag in de laatste
sitting van het partijcongres der socialisten het
verbitterd duel tusschen Spaak en De Mar.
over de binnenlandsche politiek voortgezet. Ook
het nieuwe ontwerp van de regeerlng betref
fende de alcohol-regie werd door het Congres
afgekeurd.
Tusschen de Nederlandsche en Franache
regeering zyn besprekingen geopend over
de toelating van Nederlandsche land
arbeiders in Frankryk.
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
Belangrijke bestellingen van de Spoor
wegen bjj de Nederlandsche industrie.
Dankwoord
Haar bezoek
Vanochtend had hij zich by de ambassade
vervoegd en den secretaris te spreken gevraagd.
Von Rath ontving hem, waarop de Pool direct
schoot.
Bij zijn ondervraging verklaarde hy, dat J
zijn Joodsche geloofsgenooten, die uit Duitsch-
land waren gezet, wilde wreken. Op het com
missariaat verklaarde hy Herschel Feibel
Orymsztan te heeten en op 39 Maart 1921 te
Hannover geboren te zyn.
In het ziekenhuis, waar de Duitsche legatie-
secretarls Von Rath wordt verpleegd, is heden
middag om half drie het volgende medegedeeld
omtrent den toestand van den gewonde:
Prof. Baumgartner heeft zoojuist den kogel
verwyderd, die in de lendenstreek gedrongen
was. De toestand van den gewonde biyft, zonder
aanleiding te geven tot onmlddeliyke ongerust
heid, zeer ernstig. Vtmavond zal een bulletin
ontrent zyn toestand worden uitgegeven.
Omtrent den gezondheidstoestand van den ge
wonde wordt nog nader vernomen, dat de milt
gesprongen is. Ook de maag is getroffen. Men
heeft nog slechts een der beide kogels, dien uit
den schouder, kunnen verwyderen. De gewonde
beeft nog niet gesproken.
Het gerechteiyk onderzoek naar den aanslag
Is geopend. Uit het verhoor van den dader is
gebleken, dat hy midden Augustus uit Frankrijk
gezet is. Vóór dien tijd had hy eenlgen tijd in
gewoond by een oom en een tante, die sedert 30
Jaar te Parijs een damesconfectiezaak hebben.
Dezen hebben verklaard, dat zy hun neef sinds
Augustus niet hebben gezien. De dader deelde
nog mede, dat hy, nadat hy het bevel tot ver
trek had gekregen, zich heeft opgehouden in
het Bois de Boulogne, aan de oevers van de
Seine en te Brussel. ZUn ouders zyn de vorige
week uit Duitschland gezet en leven, naar men
gelooft, thans in een wagon aan de Duitsch-
Poolsche grens. Eerst vanochtend heeft Orymsz
tan in een wapenwinkel te Parijs zyn revolver
gekocht.
De Fransche minister-president Daladier
heeft den Duitschen ambassadeur te Parijs na
mens zich zelf en uit naam der Fransche regee
ring zijn innige deelneming betuigd met de ver
wonding van den secretaris der ambassade en
heeft verzocht van deze deelneming mededee
ling te doen aan de rijksregeering.
LONDEN, 7 Nov. De diplomatieke
redacteur van Reuter meldt, dat nog
voor het einde van de week een
FranschDuitsche verklaring, vol
gens welke beide staten geen oorlog
met elkaar zullen voeren, verwacht
kan worden.
De verklaring zou zijn opgesteld
naar het voorbeeld van die, welke
door Hitler en Chamberlain getee-
kend ia Naar verluidt wenscht de
Franache firinister van Buitenland-
sche Zaken deze aangelegenheid zoo
spoedig mogelijk geregeld te zien.
Hij zou slechts wachter, op de defi
nitieve instemming van Berljjn.
Havas kon, volgens een bericht te
Parjjs, in gezaghebbende Franache
kringen geen bevestiging van boven
staand bericht verkrijgen.
De regeeringstroepen bevinden zich thans in
twee strategische zakken: één ten Noorden van
Gandesa tusschen Patarella Asco en Rlbarrya,
ter grootte van nauwelijks 15 K.M. by 13 KM.,
en een tweede ten Zuiden van Pinell, nog veel
kleiner, die zich uitstrekt tusschen den weg
van Oandesa naar Cherta en Benlsanet.
Van de zijde der regeeringstroepen wordt
medegedeeld, dat de luchtmacht der rechtschen
aan het Ebrofront verdubbeld schynt te zijn
en dat de vyand ook naar versterking der ge
motoriseerde eenheden streeft. Op sommige
oogenbllkken hebben meer dan driehonderd
vliegtuigen boven de linie der regeeringstroe
pen gevlogen. Sedert twee dagen worden ook
een honderdtal kleine Italiaansche tanks op
het terrein van den strijd gezien. De artillerie,
die reeds zeer uitgebreid was, is nog versterkt.
Vandaag is Madrid het derde jaar van zijn
belegering Ingegaan.
Tydens het beleg zyn 1176 burgers door bom
men en granaten gedood. Hoewel slechts een
derde van de hoofdstad deel uitmaakt van de
militaire zone, schatten de autoriteiten, dat in
de niet-militaire sectoren minstens een vierde
van het aantal granaten en bommen terecht is
gekomen, dat in de militaire zone is gevallen.
Ten naaste by tweevyfden van alle gebouwen
zyn volkomen verwoest, waarvan 15000 in de
militaire zone en 5100 in de andere deelen der
stad.
By den tweeden verjaardag van het beleg ran
Madrid heeft Del Vayo een rede gehouden,
waarin hy zeide: Spanje wil niet dat iemand
anders dan de Spanjaarden zelf over zyn lot
beschikt. De methoden van München kunnen
niet op Spanje woeden toegepast. Niets duur
zaams zal kunnen voortkomen uit een confe
rentie, waarop het Spaansche volk niet ver
tegenwoordigd is.
De minister verklaarde, dat in Spanje een
nieuwe Italiaansche divisie, de „Groene Pyien”.
is aangekomen.
Een later bericht uit het groote hoofdkwar-
tier van Franco meldt:
In den sector van de Ebro hebben wy een
groote overwinning behaald en den berg Pi-
cosa en de ten Noorden en Westen hiervan
gelegen stellingen beaet. wy bereikten ’de Ebro
op 3 K.M. ten Noorden van het dorp Mora de
Ebro. dat wy bezetten, en maakten 650 krijgs
gevangenen.
De vyand liet 300 lijken achter. Aan het
Levantfront, in den sector van Nules leed de
vyand een ernstige nederlaag. Hy moest 500
dooden achterlaten, terwyi wy 700 krijgsge
vangenen maakten. Negen llnksche vliegtuigen
hebben Cabra gebombardeerd, waardoor onder
de burgerbevolking 86 dooden en 117 gewonden
vielen.
.Het Britsche Koningspaar aanvaardt
Rooaeveldt's uitnoodiging voor een bw-
zoek aan de Ver. Staten.
De reia van Koning Carol van Roemenië
naar Londen.
bultenlandsche politiek in
heeft minister Spaak met
meerderheid een votum van
vertrouwen van het Congres meegekregen. Nog
kunnen wy melden, dat de oude socialistisch*
partychef Vandervelde uit wrok over de rich
ting van het socialisme van Spaak en over den
gang van zaken in België, een vernieuwing van
zijn mandaat als voorzitter geweigerd heeft.
Vandervelde zal vennoedeWk België verlaten
en in Parys gaan wonen.
BUREAUX:
MKMAAR, Hof 6, Telefoon 4330 en 4220
den HELDER. Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN, Koapoortswag 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon tl.
- 6 ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar ƒ2.— per kwartaal of
15 cents per week, voor buiten Alkmaar
2.50 per kwartaal of 20 cents per week.
N. V. Drufck. De Spaamettad Haarlem.
