Westhoff
JCrf ceWiaal van den daq
van ir.
d
van
N icaragua-kanaal
De avonturen van een verkeersagentje
Een nieuwe figuur
onderzoek
Het plan
alleabonné’S F 750.-F75o.-zzz~^ F250-
’I
PAUSELIJKE WOORDEN
J
De vorst
ZATERDAG J2 NOVEMBER 1938
Groote Verbeteringen in werküerschaffingssysteem
Een merkwaardig
knappe hond
Uit: Ditrini Red emptor ie
Q,
f
reist incognito
DOOR FRITZ METZNER
(r
L——-f
AANGIFTE MOET,OP STRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UIT ERLIJK. DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
dig. dat hy by mil is terechtgekomen, hè?
(Hij wond zich.
Ich wat is.
'Al
1
3I<
dat
hi)
Heb ik
le
11
viel Sigmar den landeigenaar in de
zijn
I*
HOOFDSTUK IX
(Wordt vervolgd)
0
r*
eten
dat
toe-
van
den
ian-
Soor
4
'11
Den eersten keer schoten ze elkaar voorbij en gingen elkaar
beloeren om te zien hoe ae elkaar het beet konden aanvallen.
Wjer reden zjj op elkaar in en toen hoorde men een hevl^n
klap, alsof op een groot blik werd geslagen....
Het paard van Keeaie was een vurig ros, dat stjjgerde en
vol vuur den strijd wilde beginnen. ..Nou, die blijft ook goed
in het zadel," zei de boschgod tegen het matroosje „Zijn jullie
gereed?" vroeg hij. „Ja,” riep het verkeersagentje, .maar laat
de ridder er aan denken, dat hij mijn uniform niet scheurt."
m
m
b. in voorbereiding zijn voor 84 mlllloen
gulden, waarin 43 mlllloen arbeidsloon;
r
in
et
ng
end
zoo
rna
er-
bluft door Sigmar's overmoedigheid,
onmiddelijk antwoordde
ri
ns
nu
md-
dan
der
c. In de toekomst kunnen worden voor
bereid en uitgevoerd voor 372 mlllloen gul
den, waarin 290 mlllloen aan arbeidsloon.
Aan de sub a genoemde plannen hebben
degenen, die thans In de werkverschaffing
rijn opgenomen, meer dan een Jaar werk.
Doch óók indien het aantal tekverk gestel
den overeenkomstig de plannen der regee-
ring wordt opgevoerd tot 90 A 100.000 man,
is er
idsche
e-
»n
in
Dn
dis
ist
>e-
m.
ap
end
ter-
ie*
od-
oen
oen
oa.
De
en
rvoor is. dat
hier lederen
bakeer doer
gens een advertentie
ruime beloonlng wer
ilt, zei ze.
fc-Jjet wezen? peinsde Walter,
helen? Waarom pDnig
im.
ft af? vroeg ze snel.
lD minder dikwDls hier
Door de week bDna nooit
thuis-
Ik houd
vannacht
hier.
Igi*
3g-
els
Ut-
er-
ind
om
if-
in
men
r
met
van
'óór
hul-
•be
de
an-
ene
nste
réén
aan
aan
tln-
i en
nen
turt
de
de
n-
de
lie
ir.
en
ïd,
or
iet
en
:te
ak -
at
C hitotaa teoeti aan. XQa Eert voae-
speld, dat 4 om ajnsntwUls vervol
gingen non mootea «wdsrsa Zalig aft,
dis vervolging lijdan om do Gerechtig-
beid, want hunnes. »e bot koninkrijk
do» Hemelen.
„Wntriep de heer Richter uit. „Wat..?
Laat hem oogenbllkkelUk binnenkomen."
Dat was koren op zijn molen. Een detective..
HU had toch wel gelijk gehad....
De heer Richter was nu weer geheel dn rijke,
machtige grondbezitter.
eze drie groote verbeteringen in de
I .1 keuze der objecten, in de arbeidsvoor-
k—A waarden en in de wijze van uitvoe
ring der werkverschaffing verdienen niet
ahders dan toejuiching. Het mag een vraag
blijven of door de voorstellen van ir. West-
ker stuk gebraad; en de gasten vermatftten zich
kostelijk Het dier maakte de reis heen en terug
In een taxi een twintig minuten rijden
en deze bUaonderheid is zeer belangrUk, om
datgene te bevorderen, wat enkele maanden la
ter gebeurde.
Op een goeden dag was Pels verdwenen. Wal
ter en Stephanie en de heele familie waren
naar den schouwburg gegaan en daarom was de
hond thuis gebleven. Maar toen ze terug kwa
men. was Pels verdwenen. Stephanie was wan
hopig. Het heele huis was in opschudding.
1. Tegencver de stelsel-loosheld, waar
mee in het verleden werkverschaffingaob-
jecten werden opgespoord, tegenover het
gebrek aan onderlingen samenhang der ver
schillende objecten stelt Ir. Westhoff een
zekere synthese, een concentratie van ob
jecten rond één groot doel: de cultuur
technische verbetering van den Nederland-
Khen bodem, hetgeen neerkomt» op een
uitbreiding van het totale Nederlandsche
bodembezit. Alle werken, dietop dit terrein
kunnen worden uitgevoerd, heeft hij in zeer
volledige staten verzameld en daarbij komt
bij tot de bevinding, dat zulke objecten:
i
bureaustoel. De inspecteur Het zich ontvallen:
„Och kom! -Dus toch!”
,Jk zou weliswaar uw schoonzoon worden,
maar dat beviel mD niet,” vervolgde Slgmar.
„Met uw dochter kunt u beslist geen land-
looper vangen, mDnheer Richter. Ik zou het
in uw plaats ook niet meer probeeren. Geef
uw dochter Michel tot man, dan hebt u een
buitengewone hulp.”
„Waarom plaagt u mij toch zoo?” riep de
landeigenaar zenuwachtig -uit.
Slgmar von Wernstein liR zjjn doel
reikt en toch hinderde het hem, dat deze
hebt graaf Hughen nooit gekend, myn-
Richterl Dal hebt u mD voorgelogen
a. goedgekeurd gereed liggen voor 63
mlllloen gulden, waarin 48 mlllloen arbeids
loon;
ommissies pleegt men in de politiek
f te beschouwen als kapstokken, waar
men vraagstukken, wier behandeling
In een slop dreigt te raken, gevoeglijk aan
kan ophangen. Tot deze soort vraagstukken
boort echter de werkverschaffing geenszins
en allerminst had de minister van Sociale
Zaken behoefte aan een kapstok om dit
probleem met fatsoen van zijn schouders te
kunnen schuiven. Hij heeft dan ook geen
commissie ingbsteld doch zijn toevlucht ge
nomen tot een in ons officieels leven weinig
bekende figuur: hij heeft één man opge
dragen de zaak te bestudeeren en er rap
port over uit te brengen. Met het resultaat,
dat hem binnen betrekkelijk zéér korten
tijd een respectabele hoeveelheid statistisch
en cultuurtechnisch materiaal werd overge
legd met daarop gebouwd een complex voor
stellen, die een gesloten geheel, een afge
rond plan vormen; het plan-Westhoff, aldus
genoemd naar den Ingenieur J. Westhoff,
den rljksinspecteur voor de werkverschaf
fing te Zwolle, aan wien de opdracht tot het
ontwerpen van dit plan werd verstrekt.
Dat dit resultaat den opdrachtgever
beeft bevredigd, blijkt uit de Memorie van
Antwoord op Hoofdstuk I van de Rijksbe-
grooting, waarin de regeering meedeelt,
Walter belde de politie op en begon vervol
te stellen, waarin een
«gezegd aan dengene,
die een bond terugbracht, die naar den naam
„Pels" luisterde.
Eensklaps ging de telefoon. Walter nam de
boom op. Het was Friedrich.
„Dat
steen
„Accoord Maar ik bedank voor dat loon.
Het zal volgens het contract ongeveer vDftien
mark bedragen, niet? Die vDftiefi ’mark stort
u morgen maar In de armkas van Altroda.
Wat is er nu nog meer?”
„Zult u Altroda verlaten?" vroeg de land
eigenaar In spanning.
Om die vraag moest Slgmar von Wernstein
luid lachen.
„O nee! Daar denk ik niet aan! Ten eerste
heb ik mD gisteren verloofd met Maria Dlssel-
hoff en....”
De heer Richter zakte achterover in zijn
Zoolang het Panama-kanaal bestaat, is er
nog geen einde gekomen aan oratorische aan
vallen op dit gigantische waterbouwwerk. Al
leen de toon en de vorm der „verwDten en aan
merkingen zDn veranderd in de laatste vDf en
twintig jaar. In den beginne heette het altDd,
dat de Vereenlgde Staten zich hadden geïn
teresseerd bD een onderneming, waarbD gezon
de arbeiders en gezonde millloenen werden op
geofferd. En de critiek stierf nooit uit. De
schaduw van het fiasco van de Lesseps was niet
te verdrijven, ook niet, toen het kanaal klaar
was. TDdens den wereldoorlog werd de waarde
van het kanaal overtuigend aangetoond. Toch
verstomde de critiek niet. Maar zD had een
anderen inhoud. Het kanaal had beter kun
nen zDn. Dat het slecht en onverantwoord
was, hoorde men niet meer. De kern der cri
tiek wordt echter maar zelden onthuld. De
kwestie Is deze: het kanaal had niet door
Panama, maar door Nicaragua moeten loopen.
Er bestaat trouwens al lang een uitgewerkt
Nicaragua-Kanaal-project. Kort na de vol
tooiing van het Panama-kanaal. in het jaar
1916, verkreeg Amerika het recht, om, zoo ge-
wenscht, dit nieuwe kanaal te graven op het
gebied van de kleine Midden-Amerlkaansche
republiek Nicaragua. Dy verwezenlijking van
het plan strandde tot dusver op de ongeloofelDk
booge kosten, die werden geraamd. Maar er
traden nog andere bezwaren op den voorgrond,
die als het ware de flnancieele vanzelf op den
achtergrond drongen. De veiligheid en de be
scherming van Amerika komen bD dezen ka-
naalbouw in het spel. En tevens de machtspo
sitie van de Nieuwe Wereld in den Stillen
Oceaan. Het conflict JapanChina heeft op
nieuw het vraagstuk opgeworpen, of Amerika
in het Panama-kanaal een af doende Oost-
Westverblnding bezit, die voldoende is, om de
oorlogsschepen veilig van de eene naar de an
dere wereldzee te dirigeeren.
Talrijke deskundigen betwDfelen dit ZD be-
Na een smakelDk ontbyt met graaf en gravin
Hughen, begaf Sigmar zich te voet naar Alt-
r°óa. De detective van vorstin von Cherbourg
volgde hem als zDn schaduw.
Op zün gemak stapte Slgmar naar het land-
JOed en stond weldra voor de deur van mDn-
“eer Richter s kantoor.
..Binnen!"
De heer Richter werd zoo wit als een doek.
Goeden morgen, mDnheer. U hebt mD toch
verzocht, hier te komen, om met mD af te
«•kenen.*
D« beer Richter deed zoowel rijn mond als
je. dat moet zeg sa
woordlg eb 'n eudb
flnks ven den weg
itUitoot. Want, wan
neer die Hebt voert.
mag alléén 'n recMt-
sMesd lampje bran
den, dat naar veren
reed en naar achte
res «rit Hcht geeft!
Met het lied op de lippen, dat zoo duidelDk
«Dn gemoedstoestand weergaf, ging Slgmar
“ngs den eerbiedig groetenden nachtportier
de trap op. HD had er heelemaal geen erg in,
dat de persoon, die achter hem het hotel was
6 nnengekomen, tegelDk met hem naar boven
Het was de detective van hare hoog
heid, vorstin von Cherbourg.
Ben JD dat, Walter? Zeg, boor sens, laat
Stephanie niet oqgprust wezen Pels te hier,
bD mD. Jullie
zoekt hem zeker?
Ik vond hem
voor de deur, toen
toen Ik
kwam,
hem
natuurlDk
1. dat zij „na op den grondslag van dit
rapport tot haar beslissingen In groote lijn
te zDn gekoftien, opdracht heeft gegeven
tot nadere concretlseerlng en uitwerking”
en
2. dat zD ten aanzien van het Werk
fonds een onderzoek analoog aan dat van
ir Westhoff ter hand heeft genomen.
TerwUl dus het parlement hoe langer hoe
meer bevoegdheden uit de sfeer van zijn
collegiale beslissingen losmaakt en afstaat
aan de regeering, terwijl het den eenen mi
nister na den anderen door machtigings
wetten grootere bewegingsvrijheid en snel
heid van handelen verleent, doen de minis
ters, doet althans de minister van Sociale
Zaken in zijn departement iets analoogs,
di aagt hij aan één man op wat een ander
allicht aan een Staats- of ten minste een
ministerieele commissie zou hebben opge
dragen. De uitvoerende macht geeft zoo-
als haar wordt geschonken. Een ontwikke
ling, te merkwaardig om baar zwijgend
voorbij te gaan.
Stephanie, die naast Walter stond, had alles
goed kunnen hooren.
Heel merkwaardig! “i Be-
En ze begon vroolDk te lachen. Maar Walter
lachte niet. Hoofdschuddend bracht hD den
hoorn weer aan zDn mond.
Dat gaat boven mn petje, reide hD.
WerkelDk, ik snap er niets van, hoe een dier
zóón logica kan hebben.... CTZJ - -
steeds meer op). Die hond gaat alleen met
mDn meisje uit wandelen, met mD nooit....
We brengen hem één keer bD je, om te eten
Vanavond een paar maanden later, gaan we de
stad in en dat beest denkt (nota bene, een
paar maanden later) dat we weer naar jou
gegaan zDn! Is X niet verbazend? Kan iemand
nog beweren, dat die hond geen verstand heeft?
HD kan niet praten, dat is ^t eenlge, en dat te
jammer!
Aan het andere einde yan den draad keek
Friedrich naar Pels.
Dat ontbrak er nog maar aan! dacht hD.
(Nadruk verboden)
-j-x rie belangrijke grondgedachten liggen
I J aan het plan van ir. Westhoff ten
grondslag.
Grondgedachten, die voortkoinep uit de
erkenning van drie ernstige tekortkomin
gen, waaraan de werkverschaffing in zijn
bestaanden vormt laboreeri.
Morgen kom ik hem zelf brengeg. Merkwaar-
2. Tegenover het neerdrukkend karak
ter, dat de werkverschaffing tot dusverre
niet geheel kon afleggen, tegenover de om
standigheid, dat tal van factoren bulten
den wil van den betrokken werklooze en
buiten zijn praestatie zijn inkomen bepa
len en dat hy niets aan zijn eigen initiatief
ziet overgelaten, nóch den rijd, nóch de
plaats, nóch den aard van ztyn arbeid, dat
i.U geschoven wordt door de bureaux en
ondanks het feit, dat hD werk heeft toch
het gevoel moet houden een .gesteunde”
te bUjven, stelt ir. Westhoff een princlpleele
verbetering van de arbeldsvoorwaardon bD
de werkverschaffing. De te werk gestalde
wordt meer vrij gelaten, de Inkomsten van
zDn gezinsleden worden niet meer van z^n
loon afgetrokken, de emolumenten verdwij
nen waar het kan, degenen, die voor het
werk of voor hun beroep ongeschikt
blDken, schuiven naar de armlastigen af
en ten slotte: de te werk gestelde ontvangt
geen steun meer, maar normaal loon dat
tusschen het loon der grondwerkers van
het bouwbedrijf en dat der landarbeiders in
de Collectieve Arbeidscontracten is vastge
legd.
Door het aanbrengen van deze princlpleele
verbeteringen kunnen met betrekkeUjk ge
ringe kosten de gunstige resultaten van de
werkverschaffing voor de sociale weer
kracht van ons volk aanzienlDk hooger
worden opggyQgrd terwijl het ambteUjk
apparaat, dat thans noodig is om een voor
de te werk gestelden sterk vernederende
contróle uit te oefenen, vrijwel geheel kan
verdwenen.
waardoor de kosten, bUjkens de Memorie
1 van Antwoord, tot 75 plus 20 mlllloen op-
loopen, blijft het ééne groote doel van Ir.
Westhoff, de cultuurtechnische bodemver-
betering, nog geruime jaren overvloedige
werkverschafflngsmogelDkheden bieden.
weren, dat de kanSklmondlng aan den Stillen
Oceaan betrekkelDri gemakkelDk bedreigd of
zelfs versperd zou kunnen worden. Dit risico
zou „gehalveerd" kunnen worden door een
tweede „ventiel” tusschen den Orooten en den
Atlantischen Oceaan te scheppen. Dit tweede
ventiel zou dan het Nicaragua-kanaal moeten
worden. Een speciale commissie, ingesteld door
het Departement van Marine te Washington,
onderzoekt thans opnieuw de mogelDkheld van
den aanleg. De eventueele loop van het kanaal
Is reeds afgebakend. Het doorsteken der land
engte zou beginnen bD de kuststad San Juan
del Norte en voor een groot gedeelte #ou het
stroomgebied vin de San Juan-rivier als
kanaalbedding wordengebruikt. Dan zou men
ongeveer in het midden der landengte bD het
Nicaragua-meer uitkqpien. Er zou dan tenslotte
een korte doorsteklng overblDven tusschen de
stad Rlvas aan de boorden van het meer en
de kustplaats Brito aan den Stillen Oceaan.
De lengte van dit aldus geprojecteerd kanaal
bedraagt 285 K M! (Het Panama-kanaal is maar
82 K.M. lang, wat een enorm verschil maakt.)
Technisch gesproken komt de lengte als zuiver
kanaal maar op 134 K.M., omdat het overige
gedeelte gewonnen kan worden door het ge
bruik van meer en rivier. De techniek is sedert
den bouw van het Panama-kanaal enorm voor
uitgegaan. Van waterbouwkundig standpunt
uit zDn er maar weinig bezwaren. Maar de
flnancieele zDn des te grooter. En
nog de gecompliceerde sfeer der bult
politiek. BD het plan is niet alleen
betrokken, maar ook rechtstreeks de republie
ken San Salvador en Costa Riga, en nog
eenige andere staten, maar in meer verwDderd
verband. Salvador protesteert tegen het schep
pen van een vlootbasls bD de monding in de
nabDheid van Brito en Costa Rica verzet zich
„überhaupt” tegen den heelen bouw van het
kanaal, zooals het trouwens reeds -protest heeft
aangeteekend tegen het in 1916 tusschen Nica
ragua en de Vereenlgde Staten gesloten ver
drag, "omdat de San Juan-rivier, waardoor bet
kanaal gedeeltelDk zou loopen, de grens vormt
tusschen Costa Rica en Nicaragua. Heel on
gerust maakt Washington zich over die pro
testen niet. Als het noodzakelDk zou sDn. zou
het met weinig moeite zDn zin kunnen door-
drDven tegenover deze twee kleine staten, die
militair niet sterk en financieel héél zwak zDn.
Van meer beteekenis is, dat de hegemonie der
Vereenlgde Staten ten opzichte van Zuld-
Amerika door den aanleg van het taleuwe ka
naal buitengewone afmetingen zou aannemen.
Dit zou aan de steeds duldelDker toenadering
tusschen Noord en Zuid in dgn laatsten tDd
afbreuk doen. Er zouden reacties kunnen ont
staan, die voor Washington heel onaangenaam
zouden kuWHen worden. Al deze factoren zul
len echter niet den doorslag geven, of het ka
naal gebouwd zal worden of niet. Dien door
slag geeft alleen de kwestie der veiligheid. Het
gaat er tenslotte alleen maar om, of de Ver
eenlgde Staten er van overtuigd zDn. dat de
Panama-possage voldoende dekking waarborgt
voor eventueele gevaren aan den kant van den
Stillen Oceaan. Is dit het geval en ziet
Washington zDn zeeweg naar het Verre Oosten
niet ernstig bedreigd, dan zal het Niofragua-
plan wel steeds weer worden verdaagd. Komt
het tot de tegenovergestelde opvatting, dan
komt het nieuwe kanaal er zonder twDfel. De
conflicten In het Verre Oosten en de Europee-
sche verwikkelingen zullen trou48fis ook bun
invloed doen gelden.
De leer der Kerk etaat even ver van aUe
nttersten der dwaling alx van alle overdre
ven zucht en streven van politieke partijen;
zV houdt zich steeds aan het evenwicht van
waarheid en rechtvaardigheid; ztf eischt dit
evenwicht in de theorie, zti wendt het aan
en propageert het in de practijk. Zoo ver
zoent de kerk de rechten en plichten der
eenen met die der anderen, het gezag met
de vrijheid, de waardigheid van het individu
met die »an den Staat, de menschelijke
persoonlijkheid van dpn onderdaan en de
aan de overheid verschuldigde gehoorzaam
heid met de taak van hen, die het goddelijk
gezag vertegenwoordigen; zoo vereenigt zij
geordende liefde tot zich zelf, tot het eigen
gezin en vaderland, met de liefde tot andere
gezinnen en tot andere volkeren, op grond
der liefde tot God, den Vader van allen, uit
Wien allen voortkomen en tot Wien allen
als tot hun einddoel moeten streven, ft 34)
Dr. A. J. M. Cornelissen in sDn ,JOe moderne
staatsgedachte in het licht der jongste ency
clieken" merkt hierbD op:
„Dit door Rome steeds verdedigde .Juiste
midden" en deze .gulden middenweg" is niet
een oppfferen van de helft der waarheid, maar
een waarheid, welke tusschen twee dwalingen
ligt. Vandaar dan ook, dat de groote nadruk,
op het gulden midden gelegd, vergezeld gaat
van een even sterke beklemtoning der totali-
teitsgedachte. Leeft in onzen tDd bD velen een
grondige verachting voor evenwichtigheid, tota
liteit daarentegen is een bD uitstek modern be-
grip. Dat in wDden kring nog steeds het inzicht
ontbreekt, dat ware totaliteit zonder evenwich
tigheid, in den aangegeven sin.' onbestaanbaar
is, kan niet geloochend worden, doch anderzDds
moet worden vastgesteld, dat een Juister besef
dienaangaande begint te gloren.”
hadden de opgewonden stem van den rDknecht
gehoord en wilden nu als. bemiddelaarsters op
treden. Doch toen zD duidelDk op de gezich
ten zagen, hoe groot de spanning was. Heten
zD hun voornemen varen.
De landeigenaar voelde zich nu echter ster
ker.
„Ik neem die vDfduizend mark siiet, omdat
ik geloof, dat u ze onrechtmatig hebt verkre
gen. Waar zoudt u zoon bedrag yandaan kun
nen halen? En dan? uw vroegere patroon, mDn
vriend, graaf Hughen..”
Hier - -
rede:
..U
heer
en
„Komt er niets op aan! In ieder geval heeft
graaf Hughen mD voor u gewaarschuwd. U
doet zich anders voor dan u bent, en u heet
ook geen Warmsteen Zoo, nu weet u het! En
dat geld neem ik doodgewoon niet aan! Dissel-
hoff is achter met betalen, en ik heb een con
tract, dat luidt: „Is Disselhoff een jaar met de
pacht ten ^chter, dan is de pachtovereenkomst
vervallen.”En nu kunt u gaan, mDnheer
Warmsteen. of hoe u dan ook mag heeten."
De heer Richter had zich versahrikke'.ijk op
gewonden. Nu lachte hD. want h?) meende, het
gewonnen te hebben. Doch Slgmar zag er nog
heelemaal niet verslagen uit.
HD maakte een onberispclDke buiging voor de
dames, die hem met een zuurzoet lachje opna
men. „Tot weerziens, mevrouw. Ik wensch u
het beste. U ook, Juffrouw Richter. Och,
hoff voldoende eenheid en planmatigheid
In de opsporing der objecten wordt verkre
gen hl) ziet over het hoofd, dat er reeds
organen van coördinatie in het bodemge-
bruik bestaan: de streekplannen-dlensten
en dat wanneer men twee zulke organen
naast elkaar aan hét werk zet er van coör
dinatie en planmatigheid Ju de bodembe-
stemmlng niets meer overbluft,
het mag een vra^g blijven of zijn
critiek op het Werkfonds In alle op
zichten Juist Is, de regeering denkt
er klaarblljkelUk anders over; voor
haar Is het nog volstrekt geen uitge
maakte zaak, dat de werkverruiming In de
werkverschaffingsplannen van ir. Westhoff
zou opgaan,
het mag een vraag blijven of het
juist is dat het aanspreken van den
kapltaal-dienst ten behoeve van de werk
verschaffing alleen maar wordt gemotiveerd
met het in de toekomst van de uit te voe
ren objecten te verwachten nut, iets
waar niet de heer Westhoff, maar de re
geering aansprakelijk voor is,
al met al heeft ir. Westhoff door het uit
brengen van zijn rapport de mogeiykheld
tot het aanbrengen van aanzlenlUke verbe
teringen in ons werkverschafflngssysteem
aangewezen, verbeteringen die ulteindelDk
den werkloozen ten goede zullen komen.
Daarom beeft nD vóór alles aanspraak
op een hartelUk compliment voor zDn ar
beid.
3. Tegenover de omslachtige wUze,
waarop de werkverscitafflng in zDn tegen-
woordigen vorm de zaken afhandelde, de
noodelooze ingewikkeldheid, waarmee zij
haar plangen omringde en. bestudeerde,
stelt ir. Westhoff een snellere en meer effec
tieve wUze van uitvoering door de oprich
ting van een Maatschappij tot Bevordering
van de uitvoering van Werken, een M.B.W.,
die primair alles moet stimuleeren, wat der
den aan werkverschaffing wenschen te doen
en indien dit niet voldoende is, zelf moet
uitvoeren en daartoe over groote bevoegd
heden met name ten aanzien van het eigen
domsrecht over den grond, moet kunnen be
schikken.
„Nou ja, men kan nooit weten. Er gebeuren
tegenwoordig zooveel vreemde dingen. En u..,.
u bent hier toch maar als landlooper aange
komen.... Het If dus beter...."
.Precies, mDnheer. Houd mD maar secuur
in de gaten, misschien wordt er nog wel een
hevig gevecht geleverd.
Het ernstige gezicht, dat Sigmar bD deze
woorden trok, bezorgde den heer Richter een
lichte riUing. doch ook den ouden Inspecteur
werd het minder prettig te moede.
.J>us, mDnheer Richter, wD zullen nu samen
praten," sprak( Slgmar kort. „Ik verlaat mDn
dienst. Begrepen....? Goed! Nee, alstublieft
geen uitvluchten! Verder: Ik heb loon van
u te ontvangen, want over mDn werk kunt u
toch niet klagen."
doe lx ook niet, mDnheer Warm-
T-a riedrich kwam dikwDls op bezoek bD de
H famUie Andersen. Omgekeerd kwam de fa-
A- mlUe Anderson 'nooit bD. Friedrich, aan
gezien deze vrijgezel was, Walter, de aanstaan-
de van juffrouw Andersen, beklaagde zDn vriend.
Ik begrijp met. boe JD zoo’n kluizenaars
leven kunt blijven lelden, zeide hD- Als je
ziek werd, zou je niemand hebben, om je ook
maar een glas'water aan te reiken.
Friedrich haalde zDn schoudertje.
X Is m'n gewoonte niet, om ziek té worden!
Maar het is toch sombe< zoo alleen te
bUjven voortleven. Je moet een vrouw hebben
Ach, hou op! Dat de dames me al sinds
jaar en dag aan m'n hoofd zeuren, dat ik trou
wen moet tot daaraan toe. Maar als JD nu
ook nog beginnen gaat....
Maar ik zou je zoek graag gelukkig zien,
zei Walter met warmte^— Net zoo gelukkig
als ik ben. Al mDn geluk heb ik te danken aan
het feit, dat ik met Stephanie ga trouwen.
En hD trok het meisje teeder naar zich toe.
Doch Stephanie weerde hem blozend af.
Meng je toch niet in Friedrich's zaken,
zei ze. HD weet zelf wel wat hD doen moet.
Je kunt toch niet op commando trouwen?
Walter keek haar beduusd aan.
Ik begrijp niet, liefste! In plaats dat je
me helpt om hem trek bD te brengen, maax
je X hem tegen.
Maak ik X hem tegen? Geen haar op mDn
hoofd, die daaraan denkt! Ik wil me alleen niet
met andermans zaken bemoeien. JD bent me
óók een grappenmaker, zeg!
SoortgelDke discussies hadden op gezette tij
den plaats.
X SpDt me voor dien armen Friedrich, zei
Walter dan. als zijn vriend wat vroeger ver
trokken was. HD heeft geen ander aanknoo-
plngspunt dan jouw familie en ons. HD heelt
geen huiselDken haard.
Stephanie haalde haar schouders op.
't Is duidelDk, dat hD geen aspiraties van
dien aard heeft, zei ze. - z
Zeker wel! En het bewDs dL
hD zoo graag hier komt. HD kom\
Zondag, en minstens één of tw,
de week.
Omdat hD zich verveelt!
Zie je nu wel? Daarom moeten we^uist
een vrouw voor hem zoeken.
Wat interessant! En waar denk je
vrouw te vinden? Friedrich is den heelen dag*
op kantoor. ZDn vrouw zou zich dood vervelen
met soon man.
Maar kindje! Tlr-taui toch óók den heelen
dag op kantoor verveel JD je dan óók dood,
nog vóór je met me getrouwd bent?
Dat is heel wat anders. Ik ben hier thuis
en ik heb ook nog Pels. (BD het hooren van
zDn naam kwam de fraaie herdershond naar
Stephanie toegeloopen en het meisje streelde
hem). Nietwaar, Pels? WD vervelen ons nooit.
We maken fDne wandelingen
Doch op zekeren dag zei Walter tot zDn
meisje:
Ik geloof beslist dat er
Stephanie werd opmerkp
Waar leid je dat jlït i
Uit het feit,
komt. Alleen Zondi
meer.
Stephanie glimlachte. I
Dan kun Je er gerust op zDn, dat hD zich
niet meer
Maar
Kan jou dat wal
je daar je hersens mee? Of mannen ook nieuws
gierig kunnen wezen!
X Is geen nieuwsgierigheid van me veel
eer bezorgdheid. Ik zou niet willen, dat die
arme Friedrich in handen viel van een prul.
O! zei Stephanie met een onverschillig
gebaar. Friedrich is geen.sukkel, ^oor hem
hoef je niet bang te wezen.
Op dat oogenbHk begon Pels te blaffen. Dan
rende hD naar de deur.
Dat zal Friedrich wezen, zei Walter.
Buitengewoon, zooals die hond op Friedrich
gesteld is.
Inderdaad was het Friedrich. Pels sprong als
dol van blDdschap om hem heen.
Ik zei net dat het werkeHjk buitengewoon
is. zooals Pels op jou gesteld is, zei Walter.
En tocji ziet hD jou maar zelden....
Friedrich streelde den harigen kop van Pels.
Ik ben ook op hém gesteld, zei hD min
zaam. Ik ben Juist gekomen, om hem te eten
te vragen. -
Pels? zei Walter verbaasd.
Juist samen met juHie, natuurlDk. Mor
genavond. Ik hoop dat juUie komen.
En hD keek naar Stephanie. Het meisje keek
naar Walter.
Ik graag, zei ze. Maar Walter moet het
zeggen.
NatuurlDk komen we, zei Walter. Maar
hoe heb je het in je hoofd gehaald, een diner
te geven? Daar heb je toch de spullen niet
voor?
Dat is heel gemakkelDk te verhelpen. Ik
laat het eten uit de club komen.
Aldus kwam Pels bD Friedrich dineeren. HD
werd in een hoek bediend en verslond een lek-
zDn oogen wDd open. Wat was er met zDn rij
knecht gebeurd? HD droeg zoowaar een duur
maateoetuum. En hoe i'Dn was het afgewerkt.
En dan die dure vllthoed.
„Wat scheelt u, mDnheer Richter!
u doen schrikken?”
De verbaasde landeigenaar Het zDn sigaar
uit zDn mond vallen. Hulpeloos spreidde hD zDn
handen uit.
„U ik dacht u hadt geen kleeren. H'm,
alles is zoo eigenaardig aan u. H’m....
„H’m h'm h’m. MDnheer Richter, aan
mD is nu eenmaal alias zoo, h’m h’m, h'm,
h'm.” 1
Lachend genoot Sigmar van de nog steeds
toenemende verlegenheid van den oppermach-
tigen grondbezitter van Altroda.
„Een oogenbHk, als het u belieft. H'm
h'm." De heer Richter had vlug de kamer ver
laten.
Slgmar schaterlachte van pleizier. HD be
greep, waarom de heerRichter zoo vlug ver
dween. HD was gewoonweg bang, dat het tot
te ingewikkelde ulteenzetthigen zou komen,
waarom hD versterking ging haden.
En werkelDk keerde mDnheer Richter terug
met zDn ouden Inspecteur den opzichter van
zDn uitgestrekt landgoed die bD de deur
post vatte.
Slgmar had bD zDn binnenkomen even ge
knikt en begroette hem met de woorden: „Put
u maar goed op uw chef, mDnheer de inspec
teur. Dascvoor heeft mDnheer Richter u toch
gehaald, nietwaar?"
De ouda Inspecteur was werkelDk zoo ver-
be-
an-
ders zoo lompe en zelfingenomen man, nu zoo
kléin, bDna hulpeloos was geworden. En
waarom?
„Waarom Ik u plaag? Heb Ik dat gedaan?
Dan vraag ik excuus. Maar ik wil het u peg
gen: Omdat u, mDnheer Richter, tegenover uw
arbeiders te veel uw overmacht laat voelen. Ik
heb hier meer dan genoeg gezien en gehoord.
Denk er ook maar eens aan, hoe u inzake de
pacht met mDn toekomstigen schoonvader
bent omgesprongen. Schande, zooiets! U weet
heel goed, dat de smederD geen vDfduizend
mark pacht per jaar kan opbrengen. Maar
toch gaat u kalm voort, dat bedrag te eischen.
Hier hebt u de achterstalUge vDfmiizend
mark. Hoe ik er aan kom, dat kan U onver
schillig zDn. In de toekomst handel ik die za
ken met u af. Begrepen? Groet de dames
van mD. mDnheer Richter, en geef mD vlug
een kwitantie."
Juist op dit oogenbHk kwam mevrouw Rich
ter met haar dochter het kantoor binnen. ZD
het had alles zoo heel anders kunnen loopen,
wanneer uw vader een ander mensch wu ge
weest, nietwaar?"
„Ja..,. wD hadden het ons zoo mooi voor
gesteld. Maar jD, brombeer.” viel mevrouw
Richter eensklaps onbeheerscht tegen haar
man uit, .JD----”
Doch de heer Richter verdedigde zich oogen-
blikkelDk en met vuur: „Een man. die onrecht
matig een portefeuille en een sigarettenkoker
netteen briljanten kroon bD zich draagt, een
man, die zoo maar plotseling vDfduizend mark
op tafel kan leggen, een valschen naam op
geeft, en de dolste rijkunsten uitvoert, die la
niet zuiver op de graat. Het beste is, dat zoo
iemand onmiddellDk Alroda verlaat. Ik vrees
er hard voor, dat anders mDn huis nog eens in
de lucht vliegt."
„Dat zou kunnen gebeuren. mDnheer Rich
ter. Best mogelDk. Afwachten maar, hé! Tot
ziens!"
Zoo verliet Sigmar von Wernstein het land
goed en stapte overgelukkig naar de smederij-
Vlak achter hem sloop echter de detective
van vorstin von Cherbourg het erf van het
landgoed op en liet zich aandienen.
