De verdediging van ons land
De Jodenhetze gaatrvoort
Voortgezette viering van het
Unielustrum
L
MINISTER ANTWOORDT
DE TWEEDE KAMER
De pogrom in de
grensgebieden
JODEN WORDEN VAN DE
BEURS UITGESLOTEN
JAARVERGADERING EN i
BESTUURSOVERDRACNT
I
DINSDAG 15 NOVEMBER 1938
Verdedigingsvoorbereiding
Kustverdediging
Economische weer
baarheid
M aterieel-landmacht
Nederlandsch fabrikaat
Dr. J. van Heugten S. J.
Dienstplicht
Lezing mr. L. Schlichting
G rensbewaking
Luchtverdediging
De jaarvergadering
Materiaal-zeemacht
Defensiebegrooting
Communistische party
De „Angriff’ over het vraagstuk
De
KALVERT EELT-BEPERKING
Treffende huldiging
moderator van Heugten
Vluchtelingen verhalen
hun leed
Bet aanleggen van Maginot- of
Siegfried-linie zou tot on
aanvaardbare financieele
consequenties leiden
De onmenschelyke maatregelen
deden reeds veel nood
ontstaan
Hoe de nazi’s in de naby de
Nederlandsche grens gelegen
streken huishielden
Commissie uit boeren-organisaties
heeft audiëntie aangevraagd
Mr. Schlichting spreekt over de
sociale zyde der Katholieke
Actie
geen Duitsche vergeldlngsmaatrege-
makend*
Geestelyke verzorging
Beklagenswaardige toestanden
i
De Joodsche Perscommissie deelt mede:
„Volgens een vandaag uit Frankfort
Main ontvangen bericht bestaat gevaar
hongersnood onder de duizenden Joodsche kin
deren en vrouwen, wier mannen bijna allen
zljr. gearresteerd. Reeds thans wordt in een
groot aantal gevallen voor de zuigelingen noch
voor de zoogende moeders melk verstrekt. Daar
om is dringend hulp direct noodig.
Kamp voor dienstweigeraars
Oud-gepensionneerden
„Angriff” speelt de
rol van edelmoedige
Haven van NieuwdUiep
F
ID.
(Van onzen redacteur)
(Van onzen eigen correspondent)
□rd-
1.968
Wai
Vl
plechtig
vangt
de
commando
de
een
gevoerd
zijn
be-
t.
Het overleg tusschen de ministers van 80-
VOOI
Dq bgffpr* Iri ny n tufiflrh*w DhI t-srh land
OD
De verhooglng van den gewonen dienst
met 24,5 millloen is voor 19,7 millloen
een gevolg van factoren, buiten de exploi
tatiekosten gelegen. Voor verhooglng dezer
laatste blijft dus een bedrag van ƒ4,8 mil-
Hoen.
i thans verklaren, dat de ter
trekingen hem hebben ver-
Voor zoover zulks mogelijk Is en met het de-
fensiebelang in overeenstemming is te brengen,
wordt het benoodigde materieel ip eigen land
aangeschaft.
43.765
iniy-
Polen over den status der
onderbroken.
De delegatie heeft nofc
vangen op dé voorstellers^*
sche delegatie heeft gedaan. Zij
verlaten en heeft der Duitsche
weten, dat zij te Warschau op
haar voorstellen zou wachten.
Zeer fel heeft men ook huisgehouden in het
stadje Inslaken, in de buurt van Wesel. Inslaken
heeft de grootste veemarkt van West-Duitsch-
Thans is opdracht verstrekt, behalve het
vliegveld bij Bergen, nog twee nieuwe vlieg
velden aan te leggen. Het beschikken over
vier vliegvelden moet uit een oogpunt van
doelmatige dislocatie als een minimum ww-
den beschouwd.
73.733
26883
1.018
1889
Het vraagstuk van een doelmatige verbetering
van de haven Van het Nleuwedlep is in onder
zoek. Aan de opruiming van het fort Harssens
kan om financieele redenen niet worden gedacht
eau
dat
10-
len-
cü»
ctra
t A
>nt;
sd|jk
kote
Inderdaadheeft de minister nog
den
van
na-
ord-
r M
104
123
zijn zoodanig verdeeld, dat in de garnizoenen
van het Westelijk deel des lands een rechtzin
nig en een vrijzinnig legerpredikant werken en
evenzoo tn de garnizoenen in het Oosten des
lands gelegen.
BERLIJN, 14 Nov. (Reuter). Den Joden is
voorloopig verboden, beurszaken te doen. De
bedoeling van dezen maatregel is, een koers
daling te voorkomen, .welke onvermijdelijk
is, als de Joden hun aandeelen en obliga
ti^ op de markt werpen teneinde de van
beu geeischte bijdragen te kunnen oe talen.
geen antwoord ont-
■elke zij aan de Duit-
heeft Berlijn
legatie laten
antwoord op
In verband met de excessen der laatste dagen
wordt thans melding gemaakt van een groot
aantal ernstige mishandelingen, om. uit Ber
lijn, Dusseldorp en Neurenberg. Deze berichten,
zijn van de meest betrouwbare zijde ontvangen
Tb Polzin (Pommem) is dr. Leo Levy, eige
naar van een meelfabriek, des nachts bij ex
cessen doodgeschoten.
Hij was vader van drie kinderen.
Uit Frankfort a. d. Main worden nieuwe ge
vallen van zelfmoord gemeld."
De Berlljnsche Correspondent van de Daily
Telegraph and Morning Post meldt aan sjjn
Waar de wijziging in de plannen voor
krutserbouw geen verandering meebrengt
de vlootsterkte. die de regeering als doel
streeft, is dit ten aanzien van het kleine ma
teriaal zij het in geringe mate wel het
gevaar
De krulsersterkte is en blijft vastgesteld op
drie eenheden.
Hoe overigens de vervroegde vervanging een
bewijs zou vormen voor het streven van de ma-
rineleiding om tot een grooter aantal krulvers
te komen, vermag de minister niet in te zien.
Hij meent te mogen volstaan met er zij het
ten overvloede op te wijzen, dat de regeering,
en zij alleen, ten deze de plannen en richtlijnen
vaststelt en dat hierbij noch van een eigen poll
tiek van een onder haar staande instantie noch
van eenlgen invloed van een orgaan van
particuliere vereenlglng sprake kan zijn.
Het Handelsblad verneemt, dat de Regeerings-
commissaris voor Akkerbouw en Veehouderij, de
heer S. L. Louwes, aan de commissie uit de be
trokken boerenorganisaties heeft geantwoord,
dat hij de uitnoodiglng tot een openbare gedach
tenwisseling met dr. ir. M. D. Dijt over de kal-
verteeltbeperklng van de han<
uitnoodigende vereenlgingen
stelling hebben genomen tegen de huidige teelt-
regeling.”
De commissie betreurt, dat in tegenstelling
tot andere gevallen de Regeeringscommls-
saris in principe blijkbaar niet bereid is. om in
eigen persoon voor de veehouders de maatrege-
len te verdedigen, welke mede in verband met
het mond- en klauwzeer het bedrijfsleven zoo
ruïneeren. ZIJ heeft thans op korten termijn een
audiëntie aangevraagd bjj minister Steenbergbe.
schen Archipel en in de derde plaats een verbe
tering van de brandstofvoorzienlng voor de va
rende vloot aldaar.
Het mogelijk maken van den bouw van vlieg
tuigen in Indië zou schatten gelds kosten en
zou ons, in de periode van snellen vooruitgang
waarin de vliegtechniek nog verkeert, toch niet
anders dan tweede-rangs-vliegtuigen leveren.
Het aantal zeeverkenners, tevens bommen
werpers, wordt vermeerderd in het snelste tem
po. dat bjj de fabricatie in de moederfabriek en
in licentle-bouw H. T. L., te bereiken is.
Voor dienstneming beneden den rang van of
ficier werden aangenomen in 1937 974 personen,
In 1938 zullen in totaal ongeveer 1075 personen
worden aangenomen.
Omtrent de uiteindelijke raming van de uitga
ven ten behoeve van den kazernebouw ten laste
van den kapitaaldlenst kan worden medegedeeld,
dat deze uitgaven de thans aangevraagde be
dragen naar alle waarschijnlijkheid niet te bo
ven zullen gaan.
pe uitgaven ten behoeve van den aanleg van
vliegvelden, de inrichting van magazijnen en den
aankoop van oefeningsterreinen, enz., kunnen
thans nog niet in hun geheel worden overzien.
Het bestelde infanteriegeschut komt geleidelijk
en regelmatig beschikbaar.
Er bestaan geen plannen om den houwitser
van 15 c.M. door geschut van lichter kaliber te
vervangen.
De voedselvoorzieningen in tijden van buiten
gewone spanning of oorlog behoort In eerste In
stantie tot de bemoeiingen van den minister van
Economische Zaken, onder wlen ressorteert het
ryksbureau „Voorbereiding voedselvoorziening in
oorlogstijd”. De voedselvoorziening Van de weer
macht is een onderdeel van de voedselvoorziening
van de geheele bevolking, zoodat de voorberei
ding ten deze in vredestijd geschiedt in nauw
overleg met de organen van het departement van
Defensie.
Een wet, die zou beoogen reeds in vredestijd de
bodemproductie te regelen, ten einde te komen
tot de verbouwing van meer graan, stuit op
groote economische en sociale bezwaren en ligt
dan ook niet in het voornemen van de regee
ring.
wijst „omdat de
reeds duidelijk
Het verheugt den minister, dat zeer vele
leden hulde brachten aan de weermacht
.voor de wijze, waarop deze zich in de dagen
van oorlogsspanning van haar taak heeft ge
kweten.
Met de eerder genoemde leden is de mi
nister van oordeel, dat de mobilisatie van
de troepen, welke betrokken zijn geweest by
de grensbeveillging, dan wel bij de lucht
verdediging en de kustverdediging, inder
daad een uitstekende proef is geweest.
I
blad, dat
practlsch
Begonnen wordt met een H. Mis, opgedragen
door den Unlemoderator. Dr. van Heugten, met
assistentie van de moderatoren van Utrecht en
Wagenlngen. Daarna volgt een geanimeerde
ontbjjtlunch. waarna men zich tegen half twee
naar de „Wagenlngsche Berg" begeeft, waar
mr. L. Schlichting, hoofdredacteur van „de Tijd”,
«yn rede over de sociale zijde van de Katho
lieke Actie houdt.
Een andere maatregel is de ontbinding van
de Joodsche automobieldub.
De „Danzlger Vorposten” schrijft, dat het
besluit van het Duitsche volk met het Joden
dom algemeen at te rekenen, ook het Duitsche
Danzig Inslult.
Deze algemeene afrekening moet er volgens
het blad echter niet uit bestaan, dat synagoges
branden en vensters rinkelen. Veeleer zullen
de te nemen maatregelen worden bepaald door
de politieke leiding van Danzig. In geen geval
zal Danzig een toevlucht zijn voor Joodsche
vluchtelingen, die te Berlijn. Praag of Warschau
verdreven zijn.
tengevolge van de arrestatie van
alle Joodsche artsen te Berlijn er
voor het grootste Joodsche ziekenhuis drie of
vier dokters zijn overgebleven voor verscheide
ne honderden patiënten. Twee Joodsche klinie
ken met In het geheel 100 bedden, hebben hee-
lemaal geen dokters. Te Soden, nablf Frajik-
fort d. Main, is een Joodsch ziekenhuis voor
teringlijders ontruimd. De patiënten zijn er uit
gezet, en moeten maar voor zich zelf zorgen.
Voorts meldt dezelfde correspondent, dat hjj
van betrouwbare zijde vernomen heeft, dat 146
Joden dood geslagen zijn in het concentratie
kamp van Buchenwald, tusschen de massa-ar-
restatles van Juni en half Augustus.
Omtrent pogingen tot rascistische beïnvloe
ding van onze marine kan de minister mededee-
len, dat hy, zoo deze mochten voorkomen, daar
tegen met kracht zal optreden.
tlale Zaken en van Defensie deswege gepleegd,
beeft bereids tot overeenstemming geleid.
De minister meent, dat er geen voldoende
grond is voor het oordeel van verscheidene le
den, dat het door de regeering aanvaarde stel
sel van grensbeveillging niet aan het doel
beantwoordt; niettemin is in onderzoek in hoe
ver. op grond van de opgedane ervaring, daarin
wijzigingen dienen te worden'aangebracht.
De versterking van de weermacht, eenmaal
aanvaard zijnde, brengt in haar consequentie
onvermijdelijk stijging vM^de defensie-uitgaven*
mede, ook al worden deze tot het strikt nood-
■akeiyke beperkt.
Te dezen aanzien zyn door de gewijzigde ver
houdingen op internationaal gebied sinds het
vorige jaar enkele vraagstukken opgekomen of
klemmender geworden, welke voorzieningen ver-
eischen, waaraan niet valt te ontkomen. Het
betreft in de eerste plaats de noodzaak om in
bepaalde omstandigheden een redelijke bescher
ming aan onzen invoer overzee te verleenen, in
de tweede plaats den elsch van verhoogde waak
zaamheid in sommige deelen van den Oost-Indi-
Buiten beschouwing latende in hoeverre de
Nederlandsche industrie in staat zou zijn vlieg
tuigmotoren te leveren, zou het geven van op
drachten tot aanmaak van dergeiyke motoren
aan genoemde industrie niet raadzaam zijn,
aangezien alsdan niet over de nieuwste typen
vliegtuigmotoren zou kunnen worden beschikt.
De door de communistische partij gehuldigde
beginselen zijn oorzaak, dat de regeering er
biet toe kan overgaan het voor ambtenaren
bestaande verbod, om medewerking of steun
verleenen aan bedoelde partij, bulten wer
king te stellen
Het is juist, dat het voornemen bestaat om
bet kamp voor dienstweigeraars niet op het
“land Rodenburg te vestigen, maar m de pro
vincie Drente (boschwachteryen Gleten-Bor-
<er> en om de leiding van dat kamp :n handen
te stellen van den minister van Sociale Zaken.
fend en er wonen vele Joden. Talrijke gebou
wen zijn daar verbrand. In het Joodsche wees
huis aldaar zijn alle ruiten Ingeslagen en ook
een^ieel van den inventaris vernield. De wee-
zen stonden angstig bijeen tijdens de vernie
ling op de binnenplaats van het gebouw.
By ons bezoek aan Essen begaven we ons
naar de Steelerstrasze in de „Stadtmitte”,
waar de grootste en schoonste synagoge van
Europa is. In dit gebouw zjjn tientallen Hol-
landsch-Duitsche huwelijken voltrokken. Vlak
vóór den oorlog kwam dit monumentale bouw
werk, dat millioenen marken heeft gekost, ge
reed. Déze synagoge werd in brand gestoken.
Het van graniet opgetrokken gebouw, hetwelk
een geweldigen groenen koepel bezit, kon ech
ter niet vernietigd worden. Nog legt hetgeen
overgebleven is getuigenis af van de genialiteit
van den bouwmeester. Van het Interieur is ech
ter niets meer overgebleven. Nadat alles kort
en klein was' geslagen is het in brand gesto
ken en alles wat door het vuur kon worden
verteerd is verloren gegaan. Het zal thans ge
heel worden afgebroken
Samenvattend gdwwagt spr. met een woord
i van Vico van eert uitademingsperiode der cul
tuur, terugzinking der expansie, samentrekking
der weefsels, armere maar hardere en dichtere
vormen.
Ook in deze veranderde wereld heeft de Kerk
de taak om het bovennatuurlijke licht te bren
gen aan alle menschen. De natuurlijke middelen,
welke haar in andere perioden hebben gesteund,
staatsgezag, cultuur, liefdadigheid, zijn heden
soms afwezig, soms vijandig, of hebben ’n groot
deel van hun prestige of hun werkingsmogeljjk-
heid verloren. Ook de Kerk ademt uit, wat geen
inzinking, maar samentrekking is; zij concen-
treert haar leven ih het essentieele apostolaat
en versterkt dit door de leeken te organiseeren
tot eën bijzondere zending.
Met een uiteraard hinkende vergelijking zou
’men kunnen zeggenEvenals sommige nationale
bonden in democratische en de zgn. partijen In
totalitaire staten het staatswezen sterken, door
dat de leden zichzelf sterker met het besef der
politieke waarden en beginselen doordringen en
dat besef mededeelen aan hun omgeving, zoo is
de KA in de bovennatuurlijke gemeenschap der
Kerk een uitgelezen schaar, die Haar leven in
zichzelf versterkt en het aan anderen meedeelt,
eenerzycte deelend in de apostolische taak der
Dat de offers ten behoeve der defensie thans
grooter zjjn dan het geval zou geweest zijn als
die defensie, door' allerlei oorzaken, in het ver
leden niet onvoldoende was verzorgd, kan aan
de leden, die een opmerking in dezen geest
maakten, gereedelijk worden toegegeven. 1
Het „moblliseeren” in eigenlijken zin van het
geheele volk in geval van oorlog, zooals door
■eenige leden als noodzakelijk wordt gesteld, ligt
niet in de bedoeling.
Ten aanzien van de lichting 1939 kunnen de
volgende getallen worden vermeld;
Ingeschreven
Af gekeurd
Vrijgesteld: geestelijken
Vrijgesteld: broederdlenst
In vrjjwiUlgen dienst, uitgesloten,
overleden, enz.
Nominale sterkte aan gewone
dienstplichtigen
Van laatstbedoelde sterkte gaan vóór de
ving en gedurende de eerste oefening nog eenige
duizenden af ten gevolge van vrijstelling wegens
kostwinnerschap of wegens afkeuring.
De minister wenscht, mede gelet op de zeer
aanzienlijke kosten, welke de aanschaffing
van vechtwagens met zich zou brengen, zijn
aanvankelijk voornemen om tot aankoop van
een aantal van dergeljjke wagens over te
gaan, voorshands in beraad te houden.
Voor de geheele weermacht zjjn tfians vol?
doende gasmaskers aanwezig. De aanmaak daar
van geschiedt in Nederland.
De minister rekent er op. dat in ongeveer drie
tot vier Jaren op afdoende wijze kan worden
voorzien in de aanvulling van het korps beroeps
officieren.
'Het is niet uitgesloten, dat in 1939 aan een
aantal capltulanten vergund zal worden bij het
beroepspersoneal over te gaan.
Bjj den staf der genie zijn, ten einde zooveel
mogelijk te voorzien in een niet aan te vullen
tekort aan officieren, vele burger-ingenleurs en
-architecten te werk gesteld, die onder de leiding
van genle-officieren mede kazernementen ea.
hebben ontworpen.
In verband met het vorenstaande heeft geen
behoefte bestaan aan het verstrekken van op
drachten aan particuliere bouwkundigen.
Hangende de onderhandelingen heeft echter
de eigenaar 29 Juni 1938 medegedeeld het ter
zake gedane aanbod in te trekken.
Het eenige civiele vliegveld, waaromtrent
overigens met het oog op overname door het
departement van Defensie onderhandelingen zijn
gevoerd, was Waalhaven. De minister geeft een
uiteenzetting van. de onderhandelingen met de
gemeente Rotterdam, welke ten slotte werden
afgebroken.
Een besparing van eenige millioenen guldens
zou door aankoop van de bovengenoemde vlieg
velden geenszins zijn verkregen. Deze bespa
ring zou slechts eenige tonnen guldens hebben
bedragen. Hierbij worde aangeteekend, dat het
vliegveld Waalhaven, hetwelk van te geringe af
metingen is om als militair vliegveld in alle
opzichten te kunnen voldoen, slechts met
groote kosten zou kunnen worden uitgebreid.
De kosten, aan de inrichting van dit kamp
herbonden, worden geraamd op ƒ29.000, terwijl
<fe exploitatiekosten per man en per jaar zullen
bedragen ƒ625
Wagenlngen, 13 November
Vond gisteren het officieele gedeelte
plaats van de viering van het Zesde
Lustrum van de Unie van Katholieke
Studentenvereenigingen, vandaag is
de meer interne viering .aan de beurt.
Wederom bestaat er overeenstem
ming tusschen het weer, de stemming
en de plaats, waar het feest voor het
grootste deel gepleegd zal worden.
Het weer kan niet stralender, de
stemming niet beter, de berg niet
hooger.
De minister blijft van meening, dat geen
verandering dient te worden gebracht in het
beginsel, hetwelk aan de bestaande, aan rede
lijke wenschen tegemoetkomende, regeling ten
grondslag ligt, namelijk dat alleen can een
bijslag op pensioen aan oud-gepensionneerden
zal worden verleend voor zoover aan een uit-
keering boven het verleend pensioen bepaalde
lijk behoefte bestaat.
Het op 1 November opgerichte
luchtverdediging omvat:
den staf van het. commando luchtverdediging.
de luchtvaartbrigade,
de brigade luchtdoelartlllerle,
het derde regiment genietroepen,
het vrijwillig landstormkorps luchtwachtdienst,
terwijl voorts de commandanten van de lucht-
verdedigingskringen eveneens onder de bevelen
van den commandant van de luchtverdedlgtng
zjjn gesteld.
Het is den minister niet duidelijk, welke
gelegenheden de leden op het oog hadden, die
betoogden, dat aan het Nationaal Jongeren
terbond by gelegenheid van vlootrevues her-
haaldelyk de regeling van de ontvangst der
gasten wordt overgelaten. Hem is slechts éen
vlootrevue bekend en wel die van 3 Septem
ber De regeling van de ontvangst der gas
ten was overgelaten aan een commissie, waarin
behalve het Nationaal Jongeren Verbond ook
vertegenwoordigers -Wan de katholieke jeugd-
oentrale, den gereformeerden jeugdraad en de
Oranje-garde zitting hadden.
Te Washington heeft Huil vanmiddag op de
persconferentie gezegd, dat de regeering de
Jongste maatregelen tegen de Duitsche Joden
met groote belangstelling gade slaat. Hy voegde
hieraan toe, dat het gesprek, dat hy Zatérdag
met den Duitschen ambassadeur hééft gevoerd
over een minder belangryke kwestie was.
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer betreffende het achtste
hoofdstuk (Defensie) der Ryksbegrooting
voor 1939 is het volgende ontleend:
Wel wordt nagegahn op welke wyze door uit
breiding van het aantal der reeds bestaande
verdedigingsmiddelen de defensieve kracht lp
het grensgebied wa: te verhoogen.
Als gevolg van de gebeurtenissen in Duitsch-
land is de grenswacht te Wlnterswyk voortdu
rend waakzaam. De laatste dagen kwamen met
den Duitschen trein uit Borken aan het sta
tion Wlnterswyk een 10-tal» Joodsche gezinnen
aan, die de vlucht naar ons land hadden .ge
nomen.
De permanente versterking alleen van de
oostgrens door sommige leden voorgestaan,
■ou, zooals ook door andere leden wordt
opgemerkt, in strijd zjjn met de door ons
land gevoerde zelfstandigheidspolitiek. Met
de hier aan het woord zjjnde andlere leden
is de minister overtuigd, dat het naar alle
zijden aanleggen van permanente verster
kingen in den trant van de Fransche Magl-
not-linie of de Duitsche Siegfried-linie tot
onaanvaardbare financieele consequenties
sou leiden. Hetzelfde zou gelden voor een
breed defensief kanaal langs onze grenzen,
alsmede voor een centraal fort in Zuid-
Limburg, dat ook overigens niet in het
kader van de landsverdediging zou passen.
Naar aanleiding van de opmerking van
eenige leden, dat de maatregelen ter ver
dediging van onze grens aan de zeezyde
onvoldoende moeten worden geacht, kan de
minister mededeelen, dat een systeem is
ontworpen waardoor een redeiyke waarborg
voor veiligheid wordt verkregen.
Spr. zal de K. A. trachten te schetsen niet in
haar wezen, maar als verschynsel In de huidige
samenleving en wel als een „waarnemer”, die
geen gezag heeft en wien een zekere oppervlak
kigheid niet ongeoorloofd is.
Het verschynsel der K.A. bestaat hierin, dat
in onzen tyd het leekenapostolaat, dat altyd
heeft bestaan, een nieuwe gestalte aanneemt,
doordat het wordt opgeheven in het hierarchisch
bestel der Kerk en met een officieele zending
wordt belast. Dit verschynsel werd door prof. 8.
Tromp S.J. vergeleken met de (geleldeiyke) in
voeging der kloosterorden in het organisme der
Kerk. De stroom van het bovennatuuriyk leven
der Kerk door de historie wyzlgt als het **9^*
haar bedding.
Drie dingen treffen terstond het oqpr Ten
eerste de versterking en verhekQnyjsrtWe plaats
der leeken in de Kerk en de^pheffing van
een zekeren afstand die clerus en leeken méér
dan in vroeger eeuwen was gaan scheiden. Ten
tweede: hét samenvallen van de instelling der
K.A. met een tyd van groote omwentelingen
waarachter de opkomst der totalitaire regimes.
Ten derde: de rustelooee insistentie, waarmee
Paus Plus XI de instelling der K.A. in alle lan
den heeft gevorderd en gepropageerd.
In de grensplaats Bocholt heeft men den
Joodschen koster uit zijn bed gelicht en in
nachtgewaad naar de synagoge gesleept. De man
werd gedwongen de deur te openen, waarop
men hem alle Joodsche spreuken, welke op de
wanden stonden, heeft laten voorlesen. Vervol
gens is alles op de meest intensieve wyze ver-
nlekh—-Een Jood is van schrik en ontroering
overlede-
De praeses van de MSI., mej. Annie Haan
biedt dan als lustrumgeqchenk een prachtigen
vooMttershamer aan.
Ook de praeses van de Missie Inter Acade-
miaie, Eddy Geelen, feliciteert het Uniebestuur
en beveelt de gebedsactie aan.
Vervolgens heeft de ceremonie nn de
stuursoverdracht plaats. Het nieuwe Uniebe
stuur is als volgt samengesteld: Jacq. Gooden
(Delft), praeses; mej. Luus Bartels (A’dam)
praeses M.S.I.; Toon Knüppe (Rotterdam)
quaestor; Dré Trummers (Tilburg) abactis.
De nieuwe praeses ontvouwt dan het pro
gramma voor het volgend Jaar.
Hierna wordt de vergadering besloten.
Een zeer genoegiyke borrel en een luisterrijk
<of misschien beter ,.lustrum”-ryk) diner, waar
veel gespeecht en veel gezongen wordt en waar
het ongeloofeiyk gezellig is. besluit dan deze
prachtige lustrumviering, die vooral dank xjj de
voortreffeiyke organisatie door de Wagenlng
sche vereenlglng een grandioos succes werd.
Na de opening geeft de praeses een verslas,
van de .Jalts et gestes” in het afgeloopen
Uniejaar.
Het afgeloopen Jaar heeft gestaan in het
teeker. der Kath Actie: Dr. Thyssen hield een
reelts voordrachten; in Rhynauwen werd hier
aan een weekendconferentle gewyd; terwyi op
Initiatief van Mr. Paulussen 8. J. de encyclie-
ken-actie w^rd opgezet, die hopelyk groote re
sultaten zal boeken.
Meer dan andere Jaren was de Unie dit Jaar
een centrale van inlichtingen voor het studen
tenleven.
Vervolgens worden de Kath. Stud. Dag,
Missiecursus, het Kamp der Meisjes Inter Aca-
demiale. het Pax Romana-congres. het inter
nationale contact, het contact met anders
denkende cultureele en sociale organisaties, de
retraites, dé Uniepubllcatles gereleveerd. De
praeses spreekt tenslotte de hoop uit dat het
volgende bestuur op het in de afgeloopen der
tig jaren gelegde fundament zal kunnen voort
bouwen.
Vervolgens brengt de abactis verslag uit over
het zeer omvangryke secretariaatswerk, waar
aan de bureausecretaresse, mej. Peetere, een
ovei groot aandeel had.
De quaestor vermeldt in zijn verslag triom-
fanteiyk het batig saldo van f 4.87.
1
Vervolgens huldigt de praeses den sym-
pathieken Unlemoderator Pater Dr. van
Heugten, die dit jaar zyn eerste lustrum
viert.
Een groote krans van laurierbladen en
lysterbessen wordt hem om de schouders
gelegd. Pater van Heugten, bescheiden als
steeds, weert af, maar hy ontkomt er niet
aan.
Geroerd bedankt hy voor deze hulde,
maar hoopt van verdere omkransingen ver
schoond te zullen blUyen!
hiërarchie, anderzijds overal doordringend met
haar bezieling.
Spr. besprak, daarna in het kort de verhouding
der K.A. tot andere organisaties, wier godsdien
stig doei met tUdeiyke doeleinden gemengd ia.
Zy kunnen met de K.A. samenwerken en van
haar nieuwe kracht ontvangen; beider verhou
ding volgt echter de bovennatuur! yke wet die
luidt: „Zoekt eerst het Ryk Gods en al het
overige zal u toegeworpen worden.” Alle men-
scheiyke vraagstukken kunnen slechts vanuit de
bovennatuuriyke bestemming hun oplossing vin
den en die oplossing is alleen een bykomstig
gevolg, geen doel, van het zoeken naar Gods
Ryk.
Tenslotte ultte spr. de verwachting, dat vele
studenten, die door hun leeftyd en hun studie
tegeiyk idealistisch en sceptisch zyn. juist in de
katholieke actie dat absoluut goede vinden,
waaraan zy zich willen wijden. De K.A. is geen
minimum en haar organisatie berust niet op het
beginsel van de meeste leden en de minste las
ten. zy beteekent een steile weg. maar het is
de eenige.
Door een aandachtig luisterend gehoor, waar
onder wy o.a. Dr. Ir. Brulneman en Dr. Thys
sen opmerken, wordt deze rede harteiyk toege
juicht.
Na een uitgebreide thé complet verlokt dan
het prachtige herfstweer velen tot onderzoe-
kingslftchten langs de Rynoevers en op deu
^hiingschen Berg. Anderen ondernemen een
ft op 'n minder groot terrein, nJ. den daus-
:r
/Cnca kwart over vier
jaarvergadering aan.
Het ligt in het voornemen de nieuwe
militaire vliegvelden uitsluitend binnen de
vesting Holland aan te leggen.
Met den eigenaar van het vliegveld Ypen-
burg werden onderhandelingen gevoerd over
den aankoop van dat veld.
Inderdaad heeft de minister nog geen defi
nitieve beslissing genomen omtrent de vraag in
hoever wyzlgingen dienen te worden gebracht
bet thans gevolgde stelsel der geestelyke
verzorging.
Wel kan hy rei
®ke gevoerde b
«erkt in zyn overtuiging, dat de ambteiyke
geestelyke verzorging der militairen niet be
hoort tot de taak van de legerpredikanten en
•almoezeniers, maar deel uitmaakt van de roe-
9*ng der kerken.
De legerpredikanten en aalmoezeniers heb-
ten oen bemiddelende functie en aan ben is
geen zielszorg in ambtelyken zin toe vertrouwd.
D» werkzaamheden van de legerpredikanten
Een schema, weergevende het doel en de
organioaUe van de economische en indus-
trieele verdediglngsvoorbereiding bjj het
departement van Defensie is gereed en is ter
griffie van de Kamer gedeponeerd.
Onder het opschrift ,^oe leven de Joden in
Duitschland" houdt de „Angriff” zich bezig met
de maatregelen tegen de Joodsche bevolking, en
schryft onder meer:
„Het bedrag der boete, die den Joden is op
gelegd, maakt op het eerste gezicht den Indruk
een groot bedrag te zyn. Daarby moet echter
worden opgemerkt, dat in Duitschland onge
veer 700.000 Joden in den zin van de wetten
van Neurenberg leven. Daarbij komen nog an
derhalf millloen menschen van gemengd ras
Als men het vermogen dezer personen op acht
milliard martj( begroot, is dat niet te hoog ge
schat.
Sedert 1933 zyn ongeveer 180.000 Joden ge
ëmigreerd. In de groote steden is het percen
tage Joden echter nauwelyks veranderd. Wee
nen staat aan de spjts met 10 procent, dan
volgen Frankfort a d. Main met 4,7 en Beriyn
met 3,7 prqeent.
De nationaal-socialistische staat beeft de
voorwaarden voor een eigen cultureel leven der
Joden geschapen. In drie steden bezitten de
Joden een eigen symphonie orkest.”
Noot het gevoel van het Duitsche volk, aldus
vervolgt bet blad, is natuuriyk slechts één op-*
lossing van bet Joodsche vraagstuk mogeiyk:
de emigratie. Het is waar, dat de emlgratlemo-
geiykheden aanzleniyk verminderd zyn, door
dat de andere staten de Joden niet wenschen
op te nemen. De Joden kunner. ongestoord in
Duitschland leven, als hun rasgenooten in het
buitenland
len noodig
up de vraag, waarom ueze vernieuwing juist
in onze dagen tot stand komt, trachtte spr. te
antwoorden door in korte trekken de omwen
teling te schetsen, die zich in de huidige wereld
voltrekt. Men kan die omwenteling zien als de
doorbraak van het proletariaat naar het eerste
plan der samenleving, zooals de Fransche revo
lutie die van den derden stand was. Maar de
huidige revolutie lykt eerder een volksverhuizing
in verticale richting, omdat het nieuwe volk
grootendeels vreemd staat tegenover de be
staande cultuur. Als men echter van barbaren of.
horden spreekt, moet men zich rekenschap ge
ven, dat het de schuld der cultuurdragers is,
wanneer de bewoners van hetzelfde huis barba
ren gebleven of geworden zyn.
Noch als leiders, noch als weerhouders van de
„volksverhuizing” spelen de intellectueelen een
rol van beteekenis. Verachting van de Intellec
tueelen kenmerkt de revolutie.
Een nieuw verschynsel is ook het leidersbe
ginsel, dat de politieke orde der democratie, wel
ke op den burgeriyken levensstijl gebouwd was.
doorbreekt. Wordt het volk tot massa, dan bar
sten de vormen der democratie. Omvattender
dan de verandering van politieke vormen is het
verschynsel. dat de politiek de overhand krygt
over de economie. De staatkunde scheen weini
ge jaren geleden nog slechts een functie van de
economie te zyn; nu ziet men in en tusschen de
landen een herleving der zuiver politieke stellin
gen en hartstochten, dwars over de economische
belartgen heen. De staatkunde en de staten zelf
krygen 'n zelfstandiger en hartstochtelyker ka
rakter, -dat tot heftige conflicten met de Kerk
aanleiding geeft. Dieper zoekend komt men op ’n
verandering in de harten der menschen. Nega
tief zou men die zoo kunnen omschryven, dat
de hebzucht verdrongen wordt door hoovaardy.
Dc verheeriyking van het trotsche leven boven
't bezit en het gënot der dingen en ook boven
den geest, uit zich o.a. in de verachting van het
intellect, de verwerping van de heerschappy der
rede, de afschaffing van het mededoogen, de
vergoddeiyking van wil en macht, de cultuur
van den haat. Maar ook positieve waarden ver
dringen die der negentiende eeuw. Waaraan het
najagen en het genieten van het bezit haar ka
rakter gaf en waarin ook de intellectueelen de
waarden van den geest in een exclusief raffine
ment als een bezit hebben genoten en niet ge
deeld. Dez^ positieve waarden als moed, offer
vaardigheid, tucht, zyn grootendeels ontstaan
uit wat spr. noemt de .Ascese” van den oorlog,
de oefening in moreele kracht, die millioenen
eenvoudige menschen toen vier jaar lang hebben
gepresteerd.
Als ongewenschte vreemdelingen moesten ze
met denzelfden trein weer naar hun .Heimat”
terug. „Al ons hebben en houden is verwoest
en in brand gestoken,” zelde ons een vluchte
ling. „en met niet anders by ons dan de klee-
ding, die we aan hebben, hebben we de vlucht
genomen.” Toen ze weer in den trein werden
gezet, speelden zich dramatische tooneelen af.
Drie Joden zagen kans de grens langs een
z.g. „smokkelpaadje” te passeeren. Op hun
tocht naar Wlnterswyk werden ze door de
grenswacht naar men weet wordt er langs
de grens door marechaussees, bygestaan door
soldaten, dag en nacbt gepatrouilleerd aan?
gehouden. Voorloopig zyn ze in het politiek
bureau ondergebracht om heden via Zcvena^r_
te worden uitgeleid.
Zaterdagmiddag hebben we een tocht door
JVestfalen gemaakt, waar we ons konden over
tuigen dat ook hier de Jodenvervolging in haar
ergsten vorm woertrt»-.
Het gesprek in Duitschland vormden overal
de groote vernielingen van Joodsche eigendom
men: in tram en café sprak iedereen over het
gebeurde. Den geheelen dag schoolden groote
groepen nieuwsgierigen voor de vernielde hui
zen. In byna elk dorp en in elke stad in West
falen ziet men winkels, welke met planken zyn
dichtgespykerd. In vele gevallen biyken de
eigenaars die moeite niet eens genomen te heb
ben.
Het publiek is over het algemeen van oordeel,
dat het Jammer is, dat er voor zoo groote
waarde* verloren is gegaan, maar woorden van
afkeuring vernamen we niet.
