ONS BLAD
van
R.K. Vluchtelingen
Residentie begroet Koning
Leopold van België
ST.WIILIBRORDUS
„VOLLEDIG BEGRIP VOOR
ELKANDERS STANDPUNT”
V
J
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
GROOTE GEESTDRIFT
LANGS DEN WEG
Belangrijk noenmaal ten paleize
te Amsterdam
Apost. Delegaat in
Engeland
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
9
j
Duitsch
hét
Vertrek van de legatie
De soiree
en
Toespraak burgemeester
Naar den gala-maaltyd
Om vüf minuten yoor eU yertrok de Kfluln*
1
Staad ep Dsndirtag aar vjb.: HU
Varies stand: 74»
Receptie en galadiner
in Belgische legatie
NEDERLANDSCH-BELGISCHE OVER
EENSTEMMING OVER INTERNATIO
NALE VRAAGSTUKKEN.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
m
in
r-
ns
sn
1»
ag
rt
n,
Honderdvijftig dooden
bü aardverschuiving?
N.V. NEDERL.VERZ.MU.
CATHARIJNESINGEL4Ö UTRECHT
n
Koning Leopold bracht Woensdagmorgen ’n bezoek aan de N.V. Nederlandsche Vliegtuigen fabriek Fok
ker in Amsterdam-Noord
Benoeming van Mgr. Godfrey
VERBETERING DER
LEERUNGENSCHJUU.
By het Paleis
GR AC! ETTA
Joh. Lauwers - Opticien
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1938
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 46
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt
regel; Ingezonden Medodeellngen 40 ct. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl| abon
nament wordt op aanvrage oaame door onre
Administratie verstrekt
De Regeeringspersdienst bericht:
Woensdag hebben ten paleize te Amsterdam aan
noenmaal van Hunne Majesteiten mede aangezeten de voor
zitter van den Nederlandschen raad van ministers, de Neder-
landsche en de Belgische ministers van Buitenlandsche Zaken
en de wederzijdsche gezanten. Aldus was de gelegenheid bij
uitstek geschikt voor de bespreking van een aantal internatio
nale problemen, waarbij zoowel Nederland als België geïnte
resseerd zijn.
Gemeld wordt, dat in den loop der bespreking bleek van
volledig begrip voor elkanders standpunt; en, in ruime mate,
van overeenstemmend inzicht, terwijl gelijkheid van gezind
heid werd vastgesteld wat betreft vraagstukken van internatio
nale organisatie, handel en verkeer.
Burgemeester De Monchy sprak
aan de grens der gemeente
een welkomstrede uit
s Li
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
er
O O
ei
de
it-
nlngln.
R-
M
Drift
half
a
■V
4
I.
L
k
X»
ia
L
7
Onmiddellük na zijn aankomst in het ge
zantschapsgebouw begaf Konlng Leopold
zich naar den salon, waar Baron Herry aan
Zijn zijde plaats nam en verder de Belgische
consuls in Nederland. Daarna werden onge
veer 300 leden van de Belgische kolonie in
Nederland aan den Koning voorgesteld. De
Konlng gaf hun allen een hand. Deze re
ceptie duurde ongeveer een half uur.
De maaltijd duurde tot ongeveer
tien.
Onze Romeinsche correspondent seinde d.d.
23 November:
Chamberlain en Halifax te Parijs aange
komen.
di
M
Boschbrug
volgen, nog
Het volk Juicht en wuift opnieuw, maar het
is niet zoo enthousiast, dat het blijft Juichen
als de Konlng naar binnen gaat. Toch wil nie
mand weg, ieder wil hem nog eens weer zien
als hü zich dadelijk naar de Belgische legatie
zal begeven.
Reeds eenige dagen geleden maakte een uit
Londen afkomstig bericht melding van deze op
handen zijnde benoeming. Bij navraag hierom
trent in doorgaans welingelichte Vaticaansche
kringen werd dit bericht minstens voorbarig ge
noemd. Dit feit kan. nu deze benoeming door
Z. H. den Paus als een verrassing komt, zoo
verklaard worden, dat men politieke commenta
ren, nog voordat de Apostolische Delegatie een
feit was. wilde voorkomen.
Ofschoon een Apostolische Delegatie niet bü
de regeering. 'maar bü de bisschoppen wordt
ingesteld, mag men niet aannemen, dat de op
richting van zulk een delegatie bulten de re
geering om Heeft plaats gevonden.
er
e-
ilf
it
r-
a
I-
•r.
Ongetwijfeld wijst dit feit op verheugen
de betrekkingen tusschen den H. Stoel en
de Engelsche regeering.
N
n.
ie
t-
er
dl
oo
ie:
ot
e-
st
ir-
el.
te
EO
en
en
De Poolsche regeering biedt haar ontslag
aan; de president weigert dit ontslag te
aanvaarden.
Om vijf minuten over half acht kondigde
gejuich de komst van den Konlng aan. Zijne
Majesteit werd ontvangen door den Belgischen
gezant en begaf zich onmlddelljjk naar binnen,
waarna de deur gesloten werd.
Hoewel het gejuich van het publiek aanhield,
kwam de Koning niet opnieuw naar bulten.
Nadien reden geen genoodigden meer voor,
zoodat men wachtte op de komst van de
Koninklijke Familie. Het was ongeveer tien mi
nuten voor acht toen de auto’s in zicht kwamen.
Luide toegejuicht door de menschen zwenk
te de wagen voor den hoofdlngang van het
gezantschapsgebouw. De Koningin en de Prin
ses zaten achterin terwjfl Prins Bemhard op een
der strapontins had plaasgenomen.
Prins Bemhard stapte eerst uit en was daar
na de Koningin en de Prinses bü het uitstappen
behulpzaam. Ook zü werden door den Belgi
schen gezant ontvangen. Ten slotte reden de
volgauto’s voor. De deur van het gezantschaps
gebouw werd daarna gesloten.
Binnenkort zal een verklaring betreffen
de samenwerking tusschen Frankrijk ,«n
Duitschland worden onderteekend.
Eenige oogenblikken later arriveerden Prin
ses Juliana en Prins Bernhard per auto ten
Paleize.
De Konlng nam hartelijk afscheid van baro
nes Herry en van den gezant, drukte nog en
kelen personen de hand en terwül de muziek
nu de Brabanconne speelde verliet Züne Ma
jesteit met den vice-admlraal vos bet legatle-
gebouw.
Een groot aantal gasten bleef nog gerulmen
tüd bijeen.
Het was een zeer geslaagd festijn, een avond
vol praal en elegantie, welke .door de aanwe
zigheid van den vorstelüken gast en het Ne
derlandsen Koninklijk Huls voor de velen, die
aanwezig waren, onvergetelük zal zijn.
De Osservatore Romano van hedenavond
brengt het bericht, hetwelk reeds in een deel
van de vorige oplage van ons blad werd ge
publiceerd, dat Z. H. de Paus een Apostoli
sche Delegatie heeft opgericht in Engeland
met zetel te Londen, Als eersten Apostoll-
schen Delegaat heeft Z. H. de Paus benoemd
Mgr. W. Godfrey, rector van het Engelsch
College te Rome, hem tegelükertüd verhef
fend tot titulalr-aartsblsschop van Cio.
Prins Bemhard voegt zich weldra bü de Ko
ningin. Z. K. H. draagt de uniform van rit
meester der blauwe huzaren en heeft het groot
kruis van de Leopoldsorden over zün uniform.
De Prins houdt den kolbak in de hand.
Spoedig daarop verscheen Prinses Juliana,
die ook over haar japon ’n bontcape droeg en
het grootkruis der Leopoldsorde.
Kwart over acht gingen de glazen deuren
open en de Koninklüke Familie nam plaats in
haar auto.
Het gevolg nam plaats in drie auto’s.
Hartelük was ook de hulde, die de Konink
lijke Familie gold op haar weg naar het Bel
gische gezantschap.
A
Korter dan aanvankelük de bedoeling was.
blijft Koning Leopold in het paleis en om vüf
minuten over half vüf komt hü weder naar
buiten om in een dichten auto plaats te nemen,
welke hem naar het gezantschap zal brengen.
De Koning is thans zonder jas.
ROME, 23 Nov. (Reuter). Officieel wordt mede
gedeeld. dat Mgr. Godfrey benoemd is tot
Apostolisch Delegaat in Groot-Brittannie. on
der gelüktüdlge benoeming tot tltulair-aartsbis-
schop van Cio.
VfRZIKfRINGIN TOT EIK BIDRAG
V«ft»g»Rwoordiqer« gevraagd
hoera
en parapluies en
NEW YORK. 23 Nov. (Reuter) Men
gelooft, dat bü de aardverschuivingen op
Santa Lucia 150 personen den dood hebben
gevonden.
De reddlngscolonnes verrichten hun werk,
terwül zü midden in de modder en het
water staan.
de aange-
voor
De werkloosheid bij het Lager OnderwUs is
ontzettender zijn 1MM werkleze enderwgzere
op een corps vaa seete. Voor werkverruiming
behoeft hier naar werkobjocten niet gezocht,
te wordenbjjna elke school vraagt dringend
om hulp. Wanneer sal de Regeering eens een
begin maken met de
K.O.V.
Een conclusie echter, welke besluiten zou tot
een orienteering van den H. Stoel naar de zoo
genaamde democratleta. moet als volstrekt on
juist van de hand worden gewezen. Dit zou een
politieke activiteit van den H. Stoel veronder
stellen. welke deze geenszins als richtsnoer
neemt of sal nemen.
De weersomstandigheden waren niet van dien
aard, dat het publiek bleef wachten tot den
afloop van het galadiner. De menschen ver
spreidden zich snel.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan-
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
nibrlek 10 CL por regel
Het geduld der nieuwsgierigen bü bet Ko
ninklijk Paleis aan het Noordeinde werd eenlgs-
doch niet ernstig op de proef gesteld. Had
men aanvankelük het tijdstip van aankomst op
«en voor vier gesteld, la werkelijkheid la hal
HET LUCHTKUMEN-BREUKAPPARAAT
zonder veeren. Bonder onnoodlgen druk of pon.
Geeft gemak rust en veiligheid LAGE PRIJS.
PAYGLOP 3 - ALKMAAR - TEL. MM
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Woensdagmiddag bij drieën heeft
Z. M. Koning Leopold, vergezeld
van H. M. de Koningin, per auto de
hoofdstad verlaten op weg naar
‘s Gravenhage. Ofschoon de storm
achtige wind niets aan kracht had in
geboet bleef, zeer ten gerieve van de
duizenden langs de vertrekroute, in
het middaguur de regen uit. Van den
auto, waarmee de Vorstelijke perso
nen naar Den Haag afreisden, was de
kap half geopend, zoodat de groote
menigte, die zoowel op den Dam als
langs den weg door de stad was sa
mengestroomd, Koning en Konin
gin nog voor het laatst goed kon zien.
Voor den koninklüken auto uit reden hoofdcom
missaris Versteeg en burgemeester dr. W. de
Vlugt, die de Vorstelüke Personen .tot de ge
meentegrens uitgeleide deden. In den eersten
volgauto hadden de Ministers van Buitenland-
sche Zaken van Nederland en België, H.H. Exa
Patün en Spaak plaats genomen. Langs heel den
weg door de stad hebben duizenden den Konlng
en de Koningin een laatsten hartelüken groet
gebracht.
Op den Overtoom was de belangstelling
enorm en tusschen de menigte stonden dui
zenden schoolkinderen langs den weg ge
schaard, die enthousiast met vlaggetjes zwaai
den. Het leek wel, of heel West zich verzameld
had op Surinamepleln, Haarlemmermeerstraat
en Aalsmeerweg. Het publiek stond ter weers-
tijde van den weg vele rijen dik. De Koning
wuifde vrlendelük en in alle opzichten was het
een prettige uittocht.
Bü de grens der gemeente wachtte de rijks
politie den stoet op om dezen verder te bege
leiden naar Den Haag.
Om even na achten ving Woensdag
avond in de groote eetzaal van het Bel
gische gezantschap te Den Haag het diner
aan, dat Z. M. de Koning der Belgen aan
Hare Msjeatelt da Koningin aanbood.
Dringend wordt verzocht geen plaatse
lijke comité’s op te richten of mee op te
richten of. daarin titling te nemen dan na
voorafgaand overleg met het Centrale Co
mité. Drift 10. Utrecht
De werkzaamheden van de plaatselüke
of gewestelüke - Katholieke oomlté’s zullen
zich beperken tot het opwekken tot steun
aan de vluchtelingen en tot de inzame
ling van gelden, welke uitsluitend moeten
worden afgedragen aan het Katholieke
Vluchtelingencomité Drift Utrecht (Giro
320372), dat. vertrouwende op de hulp van
Katholiek Nederland, tegenover de regee
ring ten behoeve der aan het katholiek
comité toe te wüzen katholieke vluchtelin
gen waaronder vele katholiek gedoopte
Joden garant bleef voor 150.000.
Het spreekt vanzelf, dat er geen be
swaar bestaat sitting te nemen in comité**,
welke uitsluitend en speciaal de organisa
tie en de aanbeveling van de nationale col
lecte op 3 December beoogen.
De Hongaarsche regeering leed in het
parlement een nederlaag; de premier
'Imredy moet aftreden.
In Denemarken werd een
spionnagecomplot ontdekt
Eenige -honderden hebben de koude
Woensdagavond er voor over gehad om Ko
nlng Leopold, Koningin Wilhelmina, Prin
ses Juliana en Prins Bemhard naar het
Belgische gezantschap te zien rijden.
gin met de Prinses en den Prins. Onder de
tonen van het Wilhelmus, dat het orkest, da:
op de galerü rond de zaal was opgesteld, ten
gehoore bracht, verliet de Koningin, begeleid
door Konlng Leopold het gezantschapsgebouw.
Bü de vestibule nam de Koningin afscheid
van baronesse Herry én dankte haar voor ds
bartelüke ontvangst.
Kalm met de hand aan zün pet, gaat
Koning langs de’ troepen, gevolgd door de Ko-
eenige hofdignitarissen en Belgische
officieren. Het duurt alles één oogenbUk. maar
lang genoeg om het zoo op de proef gestelde
geduld te bevredigen.
Ruim drie kwartier bleef Koning Leopold ten
huize van den gezant. In den tusschentüd ver
liet een groot gedeelte van de Belgische kolo
nie, welke was genoodlgd, het gebouw en ook
de politieharmonie marcheerde onder tromge
roffel af. Om even over half zes kon men van
bulten af waarnemen, *dat de Koning spoedig
zou vertrekken. De hofauto reed voer, de mo
toragenten sloegen hun motoren aan en inder
daad opende zich even later de deur van het
gezantschapsgebouw en werd de Koning in de
vestibule zichtbaar.
Ztfne Majesteit werd naar den auto begeleid
door Baron Herry, minister Spaak en vice-
admiraal Vos, die bü den Koning in den auto
stapte. Onder luid gejuich zwenkte de wagen
om het gazon en reed even later in snelle vaart
denzelfden weg naar het paleis in het Noord
einde terug.
Minister Spaak volgde eenlgen tüd later.
Nu draait de Koning zich naar hier.
Hoera, hoerazwaaien met
hoeden en parapluies en het ia alweer
voorbij.
Maar na enkele seconden zien we
de beide Vorstelijke personen op het
balcon verschijnen en terwijl Koning
Leopold salueert, staat de Koningin
glimlachend toe te zien.
«re.
°e burgerü van 's Gravenhage is ten
■eerste verheugd Uwe Majesteit in haar
midden te mogen begroeten als gast van
Hare Majesteit, onze geëerbiedigde Ko
ningin, wier Residentie deze gemeente het
voorrecht heeft te zün. Ik beschouw het
*1« een hooge eer aan deae gevoelens van
blüdschap en toegenegenheid, die tot Uwe
Majesteit uitgaan, uiting te mogen geven en
uwe Majesteit namens het gemeentebestuur
eerbiedlglük van ganscher harte welkom
te heeten in 's Gravenhage.
Vervolgens rddt de auto die den Koning
oer Belgen en onze Koningin naar het paleis
Koordeinde zal rijden, de Boschbrug over.
In den tweeden auto tien wü minister Spaak
Jet zün Nederlandschen ambtgenoot, mr. J. A.
Patün, en daarachter rijden vele volgauto's.
tien over vier geworden. Wat maakten die
enkele min. verschil uit voor hen, die reeds om
twaalf uur hun plaatsen achter de houten
borstweringen hadden betrokken?
Tegen kwart voor vier, toen het vanwege
den somberen hemel wat schemerig begon te
worden, besloot men de illuminatie van den
groeten boom recht tegenover het Paleis aan
te steken. Feëriek gloeiden de honderden oran-
je-ballonnetjes tegen den druilerlgen avond-
hemel. Ook In het Paleis werden lichten ont
stoken en In een voor ons gelegen züvleugel
zagen wü de kaarsen flikkeren van een kris
tallen kroon.
In rustige afwachting stemden daar de’mili
tairen met het geweer aan den voet. Links
van den voorgevel van het Paleis was de
Militaire Kapel, onder leiding van kapitein
Walther Boer, opgesteld, rechts bevonden zich
de tamboers, met hun groote rood-wlt geschil
derde trommels.
Vier uur.... twee auto’s met leden van de
rüksveldwacht snellen voorbümaar nog
blüven de soldaten in hun rust volharden. De
man op het dak- van het Paleis, die straks de
standaards xaL moeten hüschen, komt eens naar
beneden kÜKen. Duurt hem ook wat lang in
die kou en dien wind.
Presenteert geweerI.... Het is nu tien over
vier. Daar ‘stopt snel en kort een auto, de
hoofdcommissaris ^btapt uit, kükt rond en be
geeft zich naar deindere züde van het plein.
Nu rnéBen de motoren; bliksemsnel volgt de
een op <*n ander, inspecteurs, politie.van
verre dringt reeds het hoera-geroep tot ons
door en langzaam draait de auto met He beide
koninklüke standaards naar den ingang van
heb' Paleis. De Koningin en Konlng Leopold
stappen uit, blüven staan op de trappen, de
laatste salueert, terwül de Braban^onne weer
klinkt
De Konlng ging tot aan den auto der Ko
ningin en bleef toen voor bet bordes van bet
gezantschap staan, totdat Hare Majesteit en
Prinses Juliana met Prins Bemhard vertrok
ken waren. Daarna keerde Züne Majesteit in
het gezantschap terug.
Nog tal van personen werden vervolgens aan
den Konlng voorgesteld.
Het was reeds over half twaalf toen da Ko
ning, die ticU met verechljlende Nederland-
sche autoriteiten lang had onderhouden en le
vendig had gediscussieerd, aanstalten maakte
om te vertrekken.
Omstreeks half drie was het langs den weg,
dien de koninklüke stoet van de
naar het paleis Noordeinde zou
betrekkelük stil. Wel was het weer wat opge
klaard de regen hield omstreeks het middag
uur op maar de wind was zeker even hevig
als In den ochtend, misschien nog krachtiger.
Zoo was het den menschen niet kwalük te ne
men, dat zü niet zoo lang voor het uur, dat de
stoet verwacht kon worden, hun plaatsen langs
den weg innamen.
Even na drie uur rukten de militaire
troepen aan, die langs den weg voor de af
zetting moesten zorgen. Trommels roffe
len, commando’s klinken, compagnie na
compagnie marcheert voorbij naar de voor
haar bestemde plaatsen.
Op het drassige Malieveld staan de vier
kanonnen van het tweede regiment veld
artillerie, die den Koning met 21 schoten
■uilen begroeten.
De Belgische Konlng verscheen om zeven
minuten voor half acht voor een van de ven
sters van het paleis op de eerste verdieping.
De Koning was in de uniform van lultenant-
generaal en droeg het grootkruis van den Ne
derlandschen Leeuw.
Om vüf minuten voor half acht reed de Ko
ning weg in zün hofautb. Naast hem zat vice-
admiraal Vos. hoofd van den ec-edienst. De
leden van den eeredlenst volgden in drie auto's
achter den koninklüken auto.
De toeschouwers brachten den Koning een
hartelüke hulde, waarvoor Züne Majesteit vrlen
delük dankte.
Ruim tien minuten later wordt H. M. de Ko
ningin zichtbaar, eveneens voor een der ven
sters van de eerste verdieping. De Koningin
droeg een bontcape over haar Japon en een dia
deem in het haar. Hare Majesteit onderhoudt
tich eenige oogenblikken met haar gevolg be
neden in het paleis, eenigaaina ter zü<te van de
(lanen deuren.
Op verzoek van Z. H. Exc. den
Aartsbisschop van Utrecht deelen
wjj mee, dat de eenige en
wezen centrale instantie voor het
vluchtelingenwerk onder de katho
lieken is: Het Katholieke Vluchtelin-
gen-Cortiité, Drift 10, Utrecht,
Giro 320372.
Dit comité werkt onder toezicht
van het Hoogwaardig Episcopaat.
Drie minuten voor vier uur komen burge
meester en wethouders en de gemeentesecretaris
weer naar de Boschbrug. Zü stellen zich in een
rü voor het paviljoen „Het Wachtje” op.
Het groote oogenbUk kan niet meer ver af
tijn. Het publiek begint alvast te Juichen.
Om twee minuten over vier davert het eerste
kanonschot, even later rüdt de hoofdcommis-
•aris van politie in zün auto voorbü.
Een minuut daarna houdt de auto, waar
in Konlng Leopold en Koningin Wilhelmina
gezeten zün voor „Het Wachtje” sttL Uit
honderden monden klinkt het ^>eve de
Konlng.” Een palfrenier In groene Uvrel
maakt het portier open en de burgemees
ter, mr. s. J. R. de Monchy, heeft ge-
lëgenheld zün opwachting te maken.
AUe leden van bet dagelüksch bestuur
der gemeente stelt hü den Koning voor.
Vervolgens hield burgemeester De
Monchy een korte toespraak.
Be fraaie salons van het legatiegebouw vul
den tich tegen half tien langzamerhand met
een groote en uitgelezen schare van de meest
vooraanstaanden uit den lande. Het was een
schittering van uniformen, van goud. van
ambtsgewaden, van ridderorden, als men maar
zelden büeen ziet. Daar waren allereerst tal
rijke hofdignitarissen in hun gala-uniform, de
opper-, hoofd- en vlagofficieren, de leden van
het diplomatieke corps, de ministers, leden van
den Raad van State, burgemeester en wethou
ders van Den Haag, voorts talrijke hoofd
ambtenaren van de verschillende departemen
ten, vooraanstaande persoonlükheden uit de
kringen van bankwezen, handel. Industrie en
verkeer en voorts een groote kring van per
sonen, met wie Konlng Leopold gedurende
zün verbluf in ons land in aanraking was ge
komen. Het was een mengeling van ambtsge
waden, uniformen, elegante avondtoiletten der
dames met hier en daar een stemmig zwart
rokcostuum, en dit aUes tezamen gaf aan de
groote en smaakvolle zalen van het huls van
baron Herry een ongekend schoonen aanblik.
Omstreeks kwart voor tien kwam Prins
Bernhard uit de eetzaal In de hall. Z. K. H.
onderhield tich met verscheidene personen en
bewoog tich gerulmen tüd onder de gasten.
Even na tienen gingen de deuren open en
trad Koningin Wilhelmina met aan Haar
rechterzüde Konlng Leopold binnen. Terwül
de aanwezigen tich In twee dichte rijen op
stelden, schreden de vorstelüke personen, min
zaam naar belde kanten groetend, door de In-
eenloopende zalen.
De Koningin en Konlng Leopold, bü wie
zich ook Prinses Juliana en Prins Bemhard
voegden, begaven tich naar een der salons,
waar buffetten waren aangericht. Daar wer
den tal van personen ontboden, om aan den
Konlng te worden voorgesteld. Tot de eer
sten, die daartoe geroepen werden, behoorde
oud-gouvemeur-generaal De Graeff, met
wien de Konlng tich gerulmen tüd onder
hield.
I
